HELDERSCHE COURANT
Derde Blad.
VAN ZATERDAG 29 SEPTEMBER 1923.
BONI? DEN DAM.
AMSTERDAMSOHE BRIEVEN.
Beter dan de Vondelpark-wielerwedstrijden,
die tenslotte ji. Zaterdag grootendeels in hei
water vielen, zoodat het Bestuur, zelfs met be
hulp van de Sport nog niet uit de financieel®
déconfiture is, beter dan deze wedstrijden,
die bedoeld waren om het publiek geld uit
den zak te kloppen, slaagde, den daarop-
volgenden dag, de demonstratie tegen de Vloot
wet, die juist bedoeld was om het publiek de
zuur-verdiento duiten i n den zak te doen hei
den I Op touw gezet als deze demonstratie was
door de S.D.A.P. en het N.V.V., onder het
motto „Onze Dag", bedoelde zij óók wel te zijn
een propaganda-bjjeenkomst voor het behoud
van den acht-urendag en voor het medezeg-
gingsschap in „het bedrijf", maar de groot
ste prikkel, de drijfkracht, die de 65000 de
monstranten deed stróomen naar het IJsclub-
terrein, en hen met honderde banieren daarna
op deed trekken in een eindeloozen stoet naar
het Amstelveld, was toch de kennelijke afkeer
van de Vlootwet-plannen, die zich in alle lagen
van ons volk vertoont. Uit alle oorden van het
land was men saamgestroomd een veertig
tal extra-treinen was ingevoegd, en meer dan
de, de laatste weken op trottoirs en schuttin
gen verschenen anti-Vlootwet-opschriften,
leverde deze optocht, waarvan het voorbijtrek
ken een goede vier-en-een-half uur vorderde,
een bewijs voor het feit, hoe krachtig een groot
deel van ons volk in opstand komt tegen de
beraamde Vloot-uitbreiding. Misschien,
zelfs waarschijnlijk haddon de voormannen
van de S.D.A.P. en het N.V.V. in dezen dag
ook een soort tegenwicht willen zien van de
Oranjefeesten, 09n soort ï-oode „wapen
schouw" ,- maar, zooals gezegd, het middel
punt was en bleef de anti-Vlootwet-actie en
alg zoodanig had deze „dag", afgescheiden van
welke bijkomende politieke kleur dan ook, on
getwijfeld de sympathie van den gemiddelden
Amsterdammer.
Overigens heeft die gemiddelde Amsterdam
mer den laatsten tijd allerminst reden in 't al
gemeen ondankbaar gestemd te zijn tegen „de
Vloot", al was 't alleen maar omdat zij aan de
Vereeniging „Parkherstellingsoorden" zulke
uitstekend geschikte verplegings-inrichtingen
biedt, in den vorm van haar afgedankt mate
riaal. Zoo is dan o. a. weer j.1. Woensdag de
oude „strijkbout" „Brak", thans als „Wib
helmina" herdoopt, als herstellingsoord in ge
bruik genomen. En op deze oude kanonneer
boot, die even voorbij Scholüenbrug tegen den
wal gemeerd ligt, zal in het vervolg daar, waar
eenmaal de kanonnier achter het geschut stond,
de zwakke of zieke rusten in den ligstoel en
74I inplaats van het marine-uniform, het ver
pleegsters-dito officieel zijn. Zoo worden lang
zamerhand* om de beeldspraak van Mej. Van
Eeghen, Voorzitster van het Comité van Voor
bereiding, te volgen, „de zwaarden omgesmeed
tot sikkels"En op Schollenbrug zal de
kalme, rustige sfeer van een ziekeninrichting
komen te huizen 1 In zooverre wordt dit. eer
tijds bij de Amsterdammers beroemde buiten-
café dan óók een vervallen grootheid....
evenals b.v. het Tolhuis, aan den overkant van
het IJ. In vroeger jaren waren dergelijke ge
legenheden voor den stedeling „de" uitspan-
pi ngsplaatson»; men trok er met bakjes of Jan-
Pleiziers heen en maakte er een heel „dagje"
van. In den modernen tijd drinkt men er op
z'n hoogst 's avonds een kleintje koffie en
trekt, moet er een „dagje" gemaakt worden,
per autobus of tram dieper het land in.De
.oude bachanaliën hebben er niet meer plaats.
Herinneringen aan het chaotisch jolijt, dat er
destijds gaande was, leven alleen nog voort in
enkele volksliedjes, waaraan, waarschijnlijk
tengevolge van de staag-^oeiende tapkranen
dezer feesthuizen, geen kop of staart te vin-
den Is. A
1Z00 ontstond', om een voorbeeld te noemen,
in verband met Schollenbrug, dit schoon ge
dicht:
Een bord spinazie,
Dat danste in het rond,
In de plantasde,
De heele dag maar door.
En een halve rooje kool,
Die diende als viool,
En In hondje met een Tam pootje,
Dat ging naar Schollenbrug,
In 'n havenbootje....
Waarbij ik U dan helaas óók nog niet de
melodie kan overbrengen, die hierbij behoort,
en die U ongetwijfeld nog nader zou bren
gen bij de stemming, die in dén goeden ouden
tijd in dit buiten-café aan den Amstel ge-
heerscht heeft
Vervallen grootheid'! Inplaats van de
lawaaierige zotternijen, de harmonica's en het
wild gehos, thans, vóór Schollenbrug, deze
tot bpenlucht-h erstellingsoord ingerichte ka
nonneerboot, met het zacht gesprek der zieken
aan dek, en er achter, op sommige uren
van den d'ag, het „beschaafd" geluid van het,
door dames-en-heeren, beoefende tennis-spel.
Het .kan wèl verkeerenl
Geenszins een vervallen, maar wel een in
de woeling van het schreeuwerige, oppervlak
kige leven, dikwijls vergesfên grootheid is....
de heer Van Pommeren, de „pedel onzer Ge
meente-Universiteit. In hert oude h^fdgebouw
onzer Alma Mater, rond het stille, schemerige
pleintje, bezuiden de Oudmanhuispoort. voer
hij pi tientallen jaren zijn Scfa^t Hg
binnen, getooid met baret ep stat aan het ho
van den professoren-stoet, leidt hij vriendelijk-
welwillend en bemoedigend de cxamen-slach -
offers vanuit 't „zweet-kamertje naar de exa
menkamer en spreekt hij als het uur van be
proeving om Is, het verlossende „hora ken
figuur, die met tientallen studenten-geslach
ten heeft meegeleefd, niet alleen voor zoover
zij de wetenschap dienden of in contact met
de „proffen!" kwamen, maar ook met hun ver
eeniging»- en gezelligheidslevenVan vele
grooten in den lande, mannen die nu op allerlei
gebied aan het hoofd staan en het publieke
leven ledden, weet hij de dolzinnigste stu
denten-streken, die hij echter in stille, beschei
den herinnering vóór zich houdt, tenzij' de een
of andere sympathiek-gestemd© luisteraar hem
uit zijn tent lokt! Een bescheiden, stille
werker, die ook omdat in de hoofdstad het uni
versitaire leven minder op den voorgrond
komt dan in de andere academie-steden, wel
altijd heel erg op den achtergronü bleef. Het
was daarom een buitengewoon sympathiek
denkbeeld van den onlangs afgetreden hoog
leeraar Saltet, den heer Van Pommeren min
of meer vanuit d'ezen achtergrond weg te halen.
Toen een voor dat doel samengesteld comité
hem vroeg, wat hij, als geschenk bij zijn af
treden zou wenscben te ontvangen, gaf deze
oud-hoogleeraar in overweging een borstbeeld
van den pedel te doen vervaardigen en het te
doen plaatsen in het gebouw bij de Oudnian-
huispoort.
Aldus is thans geschiedt; de heer Van Pom
meren werd in steen vereeuwigd, met toga,
barret en staf en onder dit borstbeeld beitelde
de beeldhouwer het verlossende woord „hora",
dat door pedell-mond gesproken zoo ontelbaar
velen zoet in de ooren heeft geklonken.
Er zijn inderdaad vele borstbeelden gemaakt
voor minder belangrijke figuren! De heer
Van Pommeren en zijn „hora" heil!
Nog even, voordat ik, in dezen brief, zélf
het „hora" uitspreek, enkele woorden over de
nieuwe tooneel-combinatie Louis dte Vries
Heijermans, die onder den naam „Het Hol-
landsch Tooneel" den Hohandschen Schouwburg
in de Plantage gaat bespelen. Het aanvankelijk
plan van de beide leiders om in combinatie met
de vakvereenigingen een gezelschap op te
richten, liet men, althans voor dit' seizoen, in
den steek. Voorloopig gaat men het nu pro-
beeren met „Het Hollandsch Tooneel", diat
voornamelijk door Louis de Vries geleid zal
worden en waarin Heojermans slechts een ad-
viseerend'e rol zal speten. Dit laatste valt 'on
getwijfeld zonder meer toe te juichen, omdat
daardoor de auteurs Heijermans en Falkland,
die de laatste jaren min of meer begraven
lagen onder de zorgen van het theaterdirec-
teurschap, „vrij" komen, Er wordt nu ge
speculeerd op het feit, dat de subsidie®, eertijds
verstrekt aan de gezelschappen Heijermans en
De Vries (samen een goede 50.000) ten
goede zulten komen aan de nieuwe combinatie.
Alhoowel de Raad daarover nog te beslissen
heeft, wordt op die beslissing al vooruit geloo-
pen, waar, in de mét de acteurs afgesloten
contraoten 0. m. de bepaling voorkomt, dat,
„indien de directie méér heeft verloren dan de
subsidie bedraagt., de verpliobting tot betaling
van het gecontracteerde salaris vervalt". Een
bepaling waarbij al bet risico op de spelenden
wordt afgeschoven en de ondernemende direc
tie buiten spel blijft. En die den Raad zeker
niet gunstig tegenover de subsidie-aanjaag
zal stemmen! Maar afgescheiden daarvan komt
er van veel zijden al oppositie tegen hét in
't teven hóuden van nóg een gezelschap, dat-
blijkens het gepubliceerde „tableau de la
troupe" geen enkel stevig bewijs voor zijn be-
staansrecht weet bij te brengen, Geef liever
de vrijkomende 50.000 aan het „Nieuwe Too
neel" van de beide Bouwmeesters, daf reeds
goed werk gedaan heeft en werk er verdér niet
toe mee ons tooneel nog meer te versplinteren,
zeggen veten.
We zitten hier tóch al „te vol". Zoek liever
eën uitweg voor het teveel in Indië. Die uit
weg is dóór te vintop, en goed gezien was het
0. a. van Jan Foith toen hij onlangs in zijn blad
„De Indische Post" een plan aan de hand deed
om een gedeelte van den hier verstopt-rakenden
tooneelsftoom naar het ,3ijk van Overzee" af
te leiden.
BUITENLAND.
DUITSCHLAND.
Een el 5.3 miliioen Mark.
(Berlijn, 28 Sept. Op de levensmiddelen
markt deden zich beden' weer prijsstijgingen
voor, in het bizonder voor aardappelen en
eieren. Voor een ei moest men heden 5.3 mil
iioen mark betalen. Boter is nog steeds niet
te krijgen.
UIT HET BEZETTE GEBIED.
Berlijn, 28 September. De communisten
hebben hedenmorgen in hot Roergebied over
al bij den ingang der mijnen manifesten ver
spreid, waarin zij de arbeiders 'oproepen tot
een algemeen© proteststaking tegen Strese-
mann en Hilferding, tegen het militairisme
en separatisme de Franschen en voor een
arbeiders- en boerenregeering.
Zij; zeggen, diat de arbeiders voortaan
geen beter leven zullen hebben dan
Chteeesehe koelies en roepen alle arbeiders
op om te protesteeren tegen de „internatio
nale kapistalistenbenden." Zonderling gie>-
noeg is dit manifest gedrukt te Berlijn bij
een drukkerij in de Friedxichstrasse. Aan
stonds gaf circa een' derde der arbeiders aan
dien oproep gehoor terwijl in den loop van
den dag nog vele anderen er zich bij aan
sloten. Men verwachtte, dat de staking zoo
goed als algemeen zou worden. Noch van
Fransche zijde, noch van die der plaatselijke
overheid behoefde men in te grijpen, daar de
orde niet werd verstoord.
Een Ieidler der communistische Jengd-
organisatie doodgeschoten.
In de afgeloopen week werd! te Bannen
de Ieidler die communistische jeugdorganisa
tie door een1 lid van de Jong-Duitsche orde
doodgeschoten. De communisten hadden zich
heden voor een lokaal, waar de Jong-Duit
sche orde vergaderde, verzameld. Toen door
iemand de ruiten werden ingeworpen, viel
een schot, dat den nieuwen leider der com
munistische jeugdorganisatie doodde.
BAKSEN.
Luitenant-generaal Müller, dien de Rijks
president tot militair commandant voor Saksen
benoemd heeft, heeft voor Saksen den uitzon
deringstoestand afgekondigd.
De „Vorwfirts" koestert de vrees, dat defee
verordeningen van den militairen comman
dant» welke scherp in de bevoegdheden der
Saksische regeering ingrijpen, in Saksen een
verontrustende uitwerking zal hebben- en dat
zij in verband met de lichtgeraaktheid der
regeering tot nieuwe uitbarstingen aanleiding
zullen kunnen geven.
ENGELAND.
Gibraltar.
Aan Engeland! wordt bet voornemen toe
geschreven, Spanje Gibraltar af te staan in
ruil voor Ceuta.
Ingezonden mededeeling.
Kinderjekkers en -Ulsters
(aiSeen in prima RATINÉ).
f 9, f 10, t l, f 12, f 13, f 14, alle maten,
f 1 ft 80 een goede FIETSJEKKER of
gewoon irtodel WINTERJAS.
Verder In prijzen: f 14, f 18, f20, f25,
f 30, f 35, f 40, f 45.
HEEREN- en DAMES-
GUM Ml-en GABARDINEJASSEN
f 7, f 9, f II, f 13, f 15, f 17, f20, f 26, f 30, f 40.
NEELS, KEIZERSTRAAT62-63.
De mijnramp van Falklrk,
Londen, 28 Sept. De hoop, om de 42 man
nen, die ten gevolge van het binnenstroomen
van water in een -mijn te Reelding bij Falkirk
werden bedolven, was reeds zoo goed als opge
geven toen uit teekenen bleek, dat er nog vijf
man in een bepaald deel der mijn in leven wa
ren. Thans worden pogingen aangewend om
deze mannen te -bereiken.
VEREENIGDE STATEN.
Een spoorwegongeluk,
Casper (Wyoming), 28 September. Er zjjn
50 tot 100 menschen gedood bij het spoor
wegongeluk nabij Lochetrt in Wyoming, toen
er een trein door de brug in de rivier zakte.
De passagiers kropen uit d© wagens én daar
bovenop, maar slaagden er niet in den dood
te ontkomen, daar de diepte en de snelheid
van den stroom redding onmogelijk maakten.
Casper (Nyoming), 28 Sept. De spoorweg
ambtenaren schatten bet aantal dooden op on
geveer de helft van- de eerste schatting. Zij
zeggen, dat de brug een half uur voordat het
ongeluk plaats had is onderzocht door eon in
specteur, en dat de brug -toen in orde scheen.
LUCHTVAART.
Watervliegtuigen.
Uit Londen wordt gemeld:
De Schneider-beker voor watervliegtuigen
is gewonnen door den Amierikaanschen offi
cier Rittenbouse, die met een snelheid van
177 mijl per uur heeft gevlogen. Tweede was
<fe Amerikaan Irvene, dlo eveneens een
G rant-curtus-vliegtuig van do Amerikaan-
scbo marine hanteerde. 'Derde was kapitein
Baird (Engeland) met c->m Nr plar-Sonlion II
vliegtuig. Twee dor Framsolie vliegtuigen
raakten in het ongereed©, en het derde kwam
achteraan.
PLAATSELIJK NIEUWS.
25-jarig bestaan d^r RJjks Hoogere
Burgerschool.
Heden wordt op eepigszins plechtige wijze
het feit herdacht, dat onze Rijks Hoogere Bur
gerschool voor vijf-en-twintig jaar terug werd1
gesticht. Voor onze gemeente is dit eon be
langrijke datum geweetet, omdat deze instelling
van onderwijs voor zéér velen tob een zegen
is geweest en tot meerdere oatvdkkeling en
beschaving van het pril der bevmking onge
twijfeld zeer veel heeft bijgedragen.
Het is wel interessant de wordingsgeschie
denis van deze school eens na te gaan. Zooals
het altijd gaat met dergelijke dingen, onder
vond ook zij destijds tegenwerking; het chris
ten-democratisch Kamerlid Staalman, later ook
lid van den Raad, fulmineerde er in zijn blaadje
„Extra Tijding" tegen eb verzette zich later
ook in den Raad. En merkwaardig is het, hoe
de stichting tenslotte het gevolg is van een
motie, ingediend door een raadsmtederheid.
In de vergadering van den Raad der ge
meente d.d. 1 September 1890 deelde de Voor
zitter, de heer Van Steyo, mede, dat een schrij
ven was ontvangen van den Inspecteur' der
gymnasia, waarin gewezen werd op dé om
standigheid, dat volgens de Wet op 't Hooger
Onderwijs de gemeente verplicht was een
gymnasium op te richten, omdat volgens de
laatste 10-jaariijksche volkstelling het aantal
inwoners meer dan 20.000 bedroeg. De vrijstel
ling tot het oprichten van zoodanige instelling
kon door de Hooge Regeering verleend wor
den, maar deze was nimmer aangevraagd,
waarom de Inspecteur aandrong op het aan dié
orde stelen dier aangelegenheid.
Naar de Voorzitter verder mededeelde, was
in December 1891 door den Raad het besluit
genomen aan de Regeering vrijstelling te ver
zoeken van de verplichting om een gymnasium
op te richten, maar door het toenmalige Dag.
Bestuur verzuimd dit besluit uit té voeren.
Daarom stelden B. en W. voor de zaak op
nieuw in behandeling te nemen en een com-
"missie van 5 personen te benoemen, wie op
gedragen wordt een onderzoek in te stellen of
er al of niet behoefte bestaat aan de oprichting
van een gymnasium.
De heer Over de Linden wenschte de op-
dracht dier commissie uit te breiden, in het
rapport ook opgenomen te zien of de oprich
ting eener hoogere burgerschool niet meer ge-
wenscht was; en of een en ander overeen te
brengen was met de financiën der gemeente.
De heer Vos maakte d© opmerking, dat de
oprichting èener hoogere burgerschool geen
vrijstelling verleent van die van een gymna
sium.
De heer Frowein merkte op, dat de gemeente
tot de oprichting van een gymnasium verplicht
en ten opzichte van de Hoogere Burgerschool
door de wet vrijgelaten is. Een hoogere bur
gerschool achtte hij meer in 't belang der ge
meente, want een gymnasium alhier zou weinig
bezocht worden. Maar hij1 twijfelde aan de in
williging van bet verzoek, als hiér geen pogin
gen aangewend' werden ter verkrijging ©ener
hoogere burgerschool en er niet op gewezen
kon worden, dat op andere wijze voor goed
onderwijs wordt zorg gedragen.
Het voorstel vaii B. en W. werd tenslotte
met algemeene stemmen aangenomen; tot le
den dier commissie werden benoemd» de heeren
ICorver, Vos, Van Neck, Verfaille en Stammes.
In de vergadering van 29 October 1896,
nadat de begrooting voor 1897 was afgehan
deld en vastgesteld (die goede oude tijd, toen
reeds in October de begrooting werd vastge
steld!), kwam aan de orde het Rapport der
Oommissie. De Commissie stelde voor op
grond', dat een klein aantal leerlingen zich zou
aanmelden, aan de regeering vrijstelling te
verzoeken van het voorschrift om een Gym
nasium op te richten.
Omfront eene Hoogere Burgerschool meen
de de Oommissie, dat de financieele toestand
onzeT gemeente en de weinige draagkracht in
zake belasting van hare inwoners het stichten
en instandhouden van zoodanige school beslist
onmogelijk zou maken. De minderheid der
Oommissie, incasu de heer J. Korver, stelde
evenwel de volgende motie voor:
flMet algemeene stemmen werd deze motie
der minderheid» aangenomen.
Dit besluit is van belang, omdat er lo. uit
blijkt, dat de Raad tenslotte met het minder
heidsrapport is meegegaan, en omdat bet de
directe aanleiding was tot de oprichting eener
H. B. S. alhier.
Want in de vergadering van 18 Juni 1897
werd een missive voorgelezen van den Min.
van Binn. Zaken, waarin medegedeeld werd,
dat het verzoek der gemeente om hier een
Rijks Hoogere Burgerschool te vestigen, door
hem in ernstige overweging was genomen en
waarin tevens gevraagd werd of de gemeente
bereid was een gebouw te stichten voor een
Hoogere Burgerschool met 5-jarigen cursus,
als tot instandhouding van zoodanige inrichting
de benoodigde gelden op de Staatsbegrooting
worden toegestaan, en of voorloopig reeds een
gebouw; zou kunnen worden aangewezen, waar
in tijdelijk onderwijs kon worden gegeven.
Naar aanleiding van dit schrijven deden B. en
W. aan dón Raad het voorstel om het Dag.
Bestuur te machtigen aan den Minister te be
richten, dat de gemeente bereid was vóór het
genoemde doel een gebouw te stichten, én dat
op het oogenblik in de nieuw-gebouwde school
aan den Parallelweg van de 10 lokalen er 5
beschikbaar zijn voor een H. B. S., terwijl
tevens de Teekenschool op het Molenplein en
het Gymnastieklokaal van het Nutsdepartement
gebruikt konden worden.
Bij de discussie over dit voorstel' verklaarde
de heer Vos zich ©r tegen, omdat de gemeente
door de stichting van zoodanig gebouw te veel
gedrukt zou worden. Ook achtte bij zoodanige
school minder noodig, omdat de 4e »en 5e klasse
weinig bevolkt zouden worden, terwijl het
onderwijs in de drie laagste klassen gelijk staat
met .het onderwijs aan de (toentertijd bestaan
de) gesubsidieerde school van den heer Vas-
tenou.
Op to vraag van den heer Van Neck hoe
veel de kosten van zoodanig gebouw zouden
bedragen, antwoordde de Voorzitter 60 h 70.000
gulden, waarna de heer Van Neck verklaarde
niet gerechtigd' te zijn mede te werken tot het
nemen van zoodanig besluit. De financieele
toestand der gemeente is verre van rooskleurig,
zoo zeide hij, en ttiij meende, dat het op den
weg der regeering lag zoodanige school te
stichteni
De Voorzitter rekende den Raad voor, dat
de gemeente geen zwaardere lasten kreeg,
want als zij een leening sloot van ƒ70.000,
bedraagt de jaarlijksche rente 2450 en de
aflossing ƒ2000, zijnde een gelijk bedrag ais
de subsidies, die toen aan de bijzondere scho
len uitgekeerd werden.
De heer Oroockewit verklaarde zich vóór het
voorstel en meende, dat men de hand, door den
Minister toegestoken,moest aannemen», want
een Hoogere Burgerschool voorziet in een be-'
staande behoefte en kan niet anders dan» de
algemeene ontwikkeling hier bevorderen.
Ook de heer iFrowein behoorde tot de voor
standers; ©n hij zou het betreuren als men bet
aanbod' van den Minister van de band» wees
Het voorstel van B. en .W. werd' met 11 tegen
4 stemmen aangenomen. Vóór stemden de
heeren 'Groen, Verfaille, Bitter, Van Twisk,
De Wit, Stammes, Terra, Hartsteek, Frowein,
Over de Linden en Oroockewit; tegen de hee
ren Van Neck, Kramer, VoS en» Riesselmann.
Het gevolg van dit raadsbesluit was, dat op
de Staatsbegrooting voor 1898 de. noodige gel
den voor deze school werden aangevraagd. Een
op dezen post ingediend amendement van de
heeren Vermeulen c.s. om hem weder met dit
bedrag te verminderen, ontmoette uit den aard
der zaak bij den Minister bestrijding. Zijne
Excellentie wees op de toenemende bevolking,
en op de omstandigheid, dat vele plaatsen,
minder in zielental, in 't genot zijn van een
Middelbare School. Ook antirevolutionnairen
aldaar, al is het niet de heer Staalman, ijveren
voor een school voor Middelbaar Onderwijs,
zoo betoogde de Minister.
De heer Staalman verzekerde, dat bij' sprak
namens het overgroot© deel der bevolking van
Helder; bij ried het voorstel der regeertog af.
Hij ontkende de behoefte aan zulk een© school.
Naar zijne verzekering bestaat de bevolking
meerendeeis uit menschen, wier kinderen
nooit van de Burgerschool kunnen profitee-
ren. Volgens hem voorziet de bestaand© school
voor uitgebreid lager onderwijs geheel in de
behoefte, en slechts weinige kinderen van of
ficieren en ambtenaren maken, dus verzekerde
hij, daarvan gebruik. Het -adres, door ingeze
tenen bij» de Kamer ingezonden, strekt z. i. ter
misleiding. Onder de 60 officieren, die getee-
kend hebben», zijn er minstens 30 ongebuwden,
zelfs zijn er drie adelborsten le klasse onder.
Voorts zijn er onder ongehuwde machinisten
en zelfs aspirant-machinisten. Elk kind zal
zoo verzekerde bij bet Rijk 1000 per jaar
kosten, t Gebouw zal een zwaren druk leggen
op de zwaar gedrukte gemeente, die zelfs de
lagere scholen niet voldóende kan onderhouden.
Voor de behoefte aan een H. B. School is eerst
sedert de komst van dr. Frowein propaganda
gemaakt. Vroeger dacht niemand er aan. Spre
ker verzekerde, dat hij als verklaard tegen
stander der H. B. School tot Raadslid is ge
kozen, en beriep zich op den oud-wethouder
van Onderwijs, den heer Vos.
Het gesprokene door den heer Staalman
werd bestreden o. a. door den heer Ferf.
De heer Verhey, die vele jaren in Helder
had gewoond, verklaarde zich overtuigd van
de behoefte aan Middelbaar Onderwijs aldaar..
Een H. B. School zal daar zoo verzekerde
bij een zegen zijn.
De Minister merkte op, dat de Kamer meer
heeft te hechten aan een uitspraak van de
meerderheid van den Raad van Helder, dan
aan die van een» enkel raadslid. Hij deed uit
komen, (tot het schoolgeld! slechts 30 zou be
dragen, Nu betalen 120 leerlingen 50- ieder.
De' Minister verwierp de mededeeling van den
heer Staalman, dat te Helder alleen arme lui
wonen. Hij erkende, tot vele officieren en
ambtenaren om overplaatsing vragen, wegens
de slechte onderwijsgelegenhederi. Aanvanke
lijk wordt gerekend op 100 leerlingen, terwijl
er telen ook uit de omgeving zullen koteeiL
Tenslotte wees de Minister op de officieele
schoolverslagen, die aan,tonnen, tot de be
staande school voor M.U.L.O. zeer onvol
doende is.
14 December 1897 had de stemming over
het artikel plaats. Het werd; aangenomen met
41 tegen 40 stemmen.
In de laatste week van Januari 1898 werd
het betreffend hoofdstuk door de Eerste Ka
mer aangenomen, waarmede dus de definitieve
beslissing over de H. B. S. was verzekerd.
tagrawnflen Mexiedoollnö.
HELDERSCHE
MAATSCHAPPIJ TOT GLASVERZEKERING
gevestigd tg Helder - opgericht 1904.
Direct. :GEBRS. HOOGERDUIJN,
MIDDENSTRAAT 18.
Half Februari d.a.v. werden door den Min. v.
Binn. Zaken sollicitanten opgeroepen voor de
betrekking van directeur op een jaarwedde
van 3000.
Hoezeer de oud-afgevaardigde Staalman, bet
ten opzichte van deze school bijt het verkeerde
eind heeft gehad, bewijst de geschiedenis. Van
den aanvang af hóeft d© school zich te buiten
gewone belangstelling mogen verheugen; aan
het eerste toelatingsexamen voor de le klasse
namen reeds aanstonds 55 leerlingen deel. Hoe
wel de openstelling dezer H. B. S. zonder fee»*
telijkbeden geschiedde, is zij te de pers geens
zins onopgemerkt voorbijgegaan'. Het „Vlie
gend Blaadje" van Zaterdag 17 September
1898 wijdde «r een artikel aan, waaraan wij het
volgende ontieenen.
„Voor de plaats onzer inwoning zal de ope
ning eener Middelbare School wel onder de
belangrijke gebeurtenissen mogen geteld wor
den, en wij vinden er voldoende aanleiding te,
om er te 't bizonder op te wijzen. We willen
daarbij niet voorbijzien al het goede, dat in den
'loop der jaren hier aan 't opkomend geslacht
is bewezen door het onderwijs aan de scholen
voor Uitgebreid Lager Onderwijs voor jon
gens en voor meisjes.
En thans naderen dag en uur, waarop hier
eene school voor Middelbaar Ónderwijs zal
worden geopend. Dagteekent de wet op dat
deel van 't onderwijs reedis van voor ruim 30
jaren, men zal moeten toestemmen», dat onze
gemeente d i derde te' zielental van deze pro
vincie, waarlijk niet te vlug is met het verkrij
gen van' zulk eene inrichting. Eindelijk dan
behoeven ouders, die hunne kinderen van zulk
onderwijs willen laten gebruik maken, ze niet
langer naar elders te zenden, hoezeer zulks ook
door de Spoorweg-Maatschappij werd gemak
kelijk gemaakt
Bij den aanvang der lessen aan deze nieuwe'
inrichting van onderwijs uiten wij den wensch,
tot de school te ruime mate bijdragen moge
tot bevordering eener goede, degelijke opleiding
van jongelieden uit deze en omliggende ge
meenten, dat ziji onder leiding van Directeur
en Leeraren een sieraad moge zijn van deze
stad, en tot haren bloed» 'bijdragen moge!
We twijfelen er niet aan, of vele ingezete
nen, die, eertige maanden geleden, met ons
verheugd waren over het 8üor de Kamers ge
nomen besluit te deze, zuilen nu ook met
vreugde begroeten den dag, dat de nieuwe in
richting van onderwijs, voor de jeugd te dezer
plaatse wordt ontsloten». Welnu, laten we dat,
ook al hebben we er geen dadelijk belang bij,
toonen, door a,a Maandag de vaderiandscbe
vlag van onze woningen uit te steken!"
De opening der school had 'Maandag 17 Sep
tember 1898 plaats, aanvankelijk in eenige
lokalen van school 8 aan den Parallelweg. Twee
jaaP later, op 1 September 1900, werd het te
genwoordige gebouw in gebruik genomen.
Tenslotte laten »wij (hier volgen de namen tor
eerste leerlingen, die tot de lessen werden toe
gelaten».
Van de 55 candldaten», die aan het toelatings
examen in de Je kl. deelnamen, slaagden:
G. J. van Holk, R. Bos, A. O. Verhoeve Bruin
vis, O. Over de Linden, J. Weher, J. F. K.
Oudt, Wijker, D. Klijn, H. Ham, J. P. M.
Korving, L. J. T. van den Heuvel, H. van
Praag, O. P. Tempelaar, H. P. Meijer, R. Go-
vers, J. M. P. Riesselmann, W. Jonker, A.
Witsenburg, A. G. Robertson, P. Zaatman', H.
F. Rung, G. Fabius, O. J. Rey, M. Oudkerk,
A. Huvers, M. O. Brouwer, M. J. C. Vogel
vanger, O. W. D. Taaie, O. L. E. Versteeg,
J. O. H. A. Middelbeek, H. F. B. de Barban-
son, J. J. de Beurs.
Van de 80 canditoten, die aan het toelatings
examen in to 2e k-1. deelnamen, slaagden:
J. W. Roem. G. W. Bakker, J. J. Verfaille,
J, O. Schellinger, O. J. van der Lee, F. Fran
ken, J. F. Habermann, J. O. Klerk, A. Grun-
waM, P. Rezelman, A. Govers, P. de Barban-
son, P. J. Liedmeier, S. W. Visser, G. S. Hoek,
H. E. Uurbanus, J. Roukens, N. A. J. H. van
Hengelaar, N. A. H. van Kempen.
Van to n'iet geslaagden werden 11 geplaatst
in de le klasse, het waren: R. A. M. Vermeu
len, J. Hoek, IJ. du Celliée Muller, J. O. Smit,
G. Moorman, O. A. H. J. B. 'Backx, A. R.
A. Korff. N. .T. N. »0. de Wijn, G. H. Poolman,
Dikkers, J. Krijnen.
Voor de 3e klasse gaven zich aan en slaag
den F. Weber, H. Kemp, H. O. J. Riesselmann,
en voor enkele lessen: A. J. Klerk, T. Duin-
ker, H. Sevenhuyson» en W. H. van der Laag.
.Ook is voor de 3e klasse toegelaten O. L. de
Jongh, komende van de R; H. B. S. te Alk
maar.
'In de le klasse namen 4 en te de 2e 5 meis
jes plaats.-
Op de feestelijkheden van heden komen wij
nader terug.
MARINEBERICHTEN.
Hr. Ms. „Pelkaan".
Hr. Ms. Pelikaan Is met de onderzeebooten
JDonderdag te Gibraltar aangekomen;
Hr. Ma. „Van Moerlant".
De betooging tegen de Vlootwet.
Schollenbrug. Hersteïïlrlgs-
booten. Een stille werker ge
huldigd. De verstopte tooneel-
stroom.
bij feestelijke gelegenheden plechtig de Aula
1»
11
„De Raad der gemeente Helder noodigt B.
„en W. uit om zoo spoedig doenlijk zich te
„wenden tot <je Hooge Regeering om alhier
„een zoodanige inrichting (H. B. S. 5-j. c.) van
„Rijkswege te willen vestigen."
n_
Reisplan Hr. Ma. „Tromp".
Het reisplan van Hx. Ma. Tromp is als volgt
vastgesteld): 2 Oct. vertrok van Willemsoord; 11
Oct. aankomst te Algiers; 16 Oct,. vertrok van
Algiers; 25 Oct. aankomst te Port Mahon; 31 Oct.
vertrek van Port Mahon; 7 Nov. aankomst te
Ajaccio; 12 Nov. vertrek van Ajaocio; 19 Nov.
aankomst te Ville Franeho; 22 Nov. vertrok van
Villa Franeho; le Dec. aankomst to Tunis; 6
Dec. vertrek van Tunis; 14 Deo. aankomst te
Port Mahon; 20 Doe. vertrek van' Port Malhon;
22 Dec. aankomst to lialma; 27 Deo. vertrek' van
Patina; 29 Doe. aankomst to Palma; 2 Jan. ver
trek van Palma; 4 Jan. aankomst to Malaga; 9
Jan. vertrek van. Malaga; 10 Jlan. voreouiging
met Hr. Ms. Hoomakerck.
De mijrenloggor „Van Moerlant", onder bevel
van dien luit. tor zoo lo kl. J. B. H. Blom ie van
Vllssingen naar Hollovootaluis vertrokken om
op 's rijks worf to dokken en ©enige voorzienin
gen to ondergaan.
Dij Min. bosdhikkin» ia mt 1 Oct. do kap. tor
zoo O. L. van Buuron oor vol ontheven van da
functie vön commies van aannaming dor Marine
te Lolden cn is mot deze betrekking, bolast da
off. van adm. 2o kl. A. Jl PoJL
Luit. tor zoo 2o kl. I. W. Roynlorso Is be
stemd voor den dienst ln Oost-Indiö.
De off. van adm. dor marine O. O. Kriogor is
tor beschikking gesteld.
Do off. van den marine-stoomvaartdienst 2e
ki. G. H. Klazinga, thans ter beschikking, zal 20
