Moord!!!
NIEUWSBLAD VOOR
HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Aan onze geabonneerden,
per postwissel
DINSDAG 23 OOTOBER 1923
51e JAARGANG
welke gewend zijn de abonnements
gelden per post-cheque of post-glro
toe te zenden, geven wij In over
weging - met het oog op de enorme
vertraging bi] dien dienst - ditmaal
de abonnementsgelden voor het
vierde kwartaal
toe te zenden.
Onzen adverteerders bulten de
stad doen wij hetzelfde verzoek.
DE UITGEVERS.
HET FEUILLETON
is op pag 4 van dit bLad opgenomen»
BUITENLAND.
DUITS CHLAND.
De economische crisis
25 der rijksambtenaren ontslagen.
Beleren en het Rijk.
Proclamaties van de rijksregee
ring en generaal von Seeckt.
Ingazonden niedcdeeling,
Hedenmorgen werd vermoord in zijn kantoor
gevonden de bekende zakenman M. Zijn beeld-
schoone secretaresse legde een volledige
bekentenis af.
De rechtzitting zal plaats vinden a.s Vrijdag,
n.m. 7.30 uur in da Witte Bioscoop. Zie voor
verdere bijzonderheden de advertentie van
Woensdag en Donderdag.
Saksen en het Rijk.
De ryhsweer fn Saksen.
Dregden, 22 Oct. Over dein opmarsch der
Rjjksweertroepen in dien vrijstaat Saksen
wordt nog het volgendie medegedeeld: De
troepen, die tot taak hebben denj grondwet-
tigen toestand in Saksen te herstellen, heb
ben hun opmaxach zonder eemig incident vol
bracht
In de buurt van Hof zijn Wurtemberg-
scihe troepen geconcentreerd. De troepen
ondernamen op 22 October den opmarisch.
De cavalerie werd bij het binnenrukken te
Meissen beschoten, waarop de troepen het
vuur beantwoordden. De leider der commu
nisten, Oupke, is in hechtenis genomen1.
Zondagochtend' zijn groote af deelingen
Pruisische Rijksweer, ml. infanterie, cava
lerie en artillerie zonder incidenten Leipzig
binnengerukt. De troepen zullen ten deele
in Leipzig blijven, ten deele naar Ohemnitz
en Plauen worden vervoerd.
UIT HET BEZETTE GEBIED.
In Aken de Rijnland-Republiek uitgeroepen.
De buitengewone correspondent van het
Hbl G. Nijp els, meldde uit Aken aan rijm
blad:
Ik kreeg den indruk, dat de actie te Aken
op eigen houtje door de Akenaars, en hun
Belgische ondersteuners begonnen is en' dat
zjj ook voor de separatistische leiders elders
een verrassing is. Het hoofdkwartier maakt
den1 indruk van een volslagen Jambool en
zonder bedreiging der Belgen zou de Putsch
geen drie uur geduurd hebben, daar elke
poging der separatisten om de bevolking
tot vrcugdemanifestaticfl te bewegen wan
hopig mislukte door de ijskoude onverschil
ligheid dier bevolking, d4» ook, waar men
de proclamaties niet alrukken kon, deze
totaal negeerde. De. bevolking acht gewa
pend verzet echter onbegonnen werk, niet-
tegenstaande haar quantitatóef en qualita-
tief overwicht op dit soort separatisten, daar
de Belgen dreigen de oirde te herstellen en
men geleerd heeft naar welke richting de
Belgische kogels dam vliegen.
Buiten de regearimgsbuurt ging het leven
den gewonen gang en hij mijn vertrek
brandden ga® en electrlsoh licht, werkte de
waterleiding, liepen de trams en speelden
de theaters; in afwachting van wat de
naaste dagen weer ernstigs of verschrikke
lijks brengen kunnen, amuseerde heel Aken
zich Zondag over het gehalte der nieuwe
bevrijders, wier uiterlijk al genoeg was om
hun alle vertrouwen te ontzeggen.
Maandagavond meldde dezelfde medewer
ker van de grens:
Sedert gisteren is de toestand in Aken erg
veranderd en wel ten gunste van de wettige
regeering. Dat de uitroeping van de Rijn-
republiek door de separatisten een fiasco
zou worden, daar de bevolking niet denkt
aan meedoen, daarvan was ik, niettegen
staande de beweringen van Matthes, Dorten
en de Fransche en Belgische journalisten in
het Rijnland, overtuigd, maar dat het zoo'n
jammerlijke blamage zou worden als deze
Akener oomedie, had ik niet gedacht. Zon
dag was de bevolking nog ©enigermate ver
rast en onrustig over wat komen kon, thans
lacht men steeds hartelijker om deze come-
die en deze republiek.
De politie was daarom heden weer vol
tallig in het Polizeiprfiridium geconcen
treerd met de regeeringsgetrouwe beamb
ten. Zoodoende zijn er thans ln Aken twee
regeeringen. De separatisten in hot regee-
rimgsgebouw bij het theater, en de overge
bleven regeeringsbeambten in het politie-
gebouw. Zij hebben samen ettelijke malen
onderhandeld in het bijzijn van beambten
der Belgische Sürté, welke onderhandelingen
de toon der separatisten steeds lager doet
worden, naarmate het hun duidelijker wordt,
dat de bevolking niets van de vrijheid onder
deze schutspatronen hebben moet. Tenslotte
overhandigden de separatisten een ultjma-
tum, dat de politie afwees, zoodat thans de
oorlog verklaard is. Deze zal waarschijnlijk
niet bloedig wezen, daar de separatisten
weinig lust toonem om te veehten tegen de
gevreesde Schupo en de Schupo niet vechten
mag van de Belgische .regie.
De Belgen zijn blijkbaar al tot inzicht
van hun fout gekomen. Na eerst dezen
Putsch geprepareerd te hebben door de uit
wijzingen, schijnen rij thans toch maar lie
ver weer terug te krabbelen nu zij zien op
wat voor een gekkenhuis de regeering van
deze separatisten zou lijken. In ieder geval
erkent thans de Belgische bezetting weer de
oude regeering en onderhandelt zij met deze.
In een vergadering van plaatsvervangen
de leiders van vakvereenigingen en politieke
partijen werd hedenmorgen besloten voor
loopig niet te staken. Alleen blijven de be
ambten weigeren te werken ln gebouwen,
waarboven een Rijnlandsvlag waait of die
door separatisten bezet worden.
Inmiddels brengen de gijzelaars, die de
Belgen ook thans nog met hier langzamer
hand spreekwoordelijk gewordene voor
zichtigheid op hun regietreinen meevoeren,
berichten uit het overige Rijnland. Daar
schijnt het den Putschisten niet veel beter
te gaan dan te Aken.
Wie den Putschitsen betaalt, is nog niet
uitgemaakt, maar volgens de gijzelaars wor
den rij gedeeltelijk met gouden 20 Mark
stukken betaald.
De commissaris van politie te Aken, Vil
mes, die gisteren te Aken het hevel voerde
in het politiegobouw, is Bedert gisteravond
verdwenen, vermoedelijk gevangen geno
men of ontvoerd.
De separatisten hebben zich Zaterdag van
de stad Gross Gerau meester gemaakt. De
politie maakte gemeene zaak met hen.
Ook te Russelheim en Starkenburg is de
Rijnlandscho republiek uitgeroepen. De po
litie en de gendarmerie zijn er ontwapend.
Woensdagmorgen om half vijf zijn de
Rijnlandsche troepen, Mainz binnengetrok
ken. Een detachement is naar het stadhuis
gegaan, waar eemige schoten gelost rijn. Om
bloedvergieten te voorkomen zijn twee se
paratisten het gebouw binnen gegaan om er
orders ef te wachten. Volgens de laatste be
richten zouden de vertegenwoordigers van
de Rijnlandsche republiek partij vandaag
besprekingen voeren met de politie en het
uitroepen van de Rijn-republiek te Mainz
een of twee dagen uitstellen. Voor het
oogenblik zouden de troepen van de partij
dch in de omstreken van Mainz terugtrek
ken, waar het, evenals in de stad volkomen
kalm ia
Te Ooblenz vinden onderhandelingen
plaats tusschen de massa en den „Oberbür-
germeister" inzake het uitroepen van de
Rijnrepubliek. De „Oberbürgermeieter" ver
klaarde, dat hij! slechts een Duitsche regee
ring zou erkennen en alleen voor geweld
zou wijken1.
De meerling in Frankrijk.
BELG IE.
De beruchte Marteen.
FRANKRIJK.
BQna geen werkloozen.
Ingezonden Mededeettng.
Goede oerüust, goede spijsvertering, goed
bloed en een góed humeur worden verkre
gen door F^eW3 Maag-pillen te gebruiken.
Deze pdlletyeg h -ipen do leven, maag en in
gewanden door dé vfoefing dor ga] te rege
len. ZIJ wetteen zoor zacht en hebben geen
madöeUgo reactie. PrtJs pc® flfleom van vijf
tig versuikevdc pillen f fL6§f In apotheken
en drogJatzatoen. (11)
-
COURANT
ABONNEMENT PEB 3 MAANDEN BIJ VOOKJTPBETAIANG:
Holdergebe Courant f 1.60; fr. p, p. blnncmilninfl f 2.Nol. O. en W.
Buliiö p. zeepost f 2.60id. p. mail en overige landen f 4.20. Zondagsblad
KW. i 0.07°, 10.75, f 0.85, f 1.26. Modeblad rosp. 10.95,11.25,1 Lflflk LBO
Loaao munjuwre der Courant 4 <rt.| fr. p. p. 6 ot.
Verschijnt Dinsdags Domlacda1^ en
BM)AC7im^rim>wEBt a iib boes jt, helder
Ihmsm: KuotagiatBaat 29 Tetatoon: ED en 418
PcBWaflawrobonS»]® Nb- 160GB.
ADVERTENTIEN:
20 ot p. ucesal (gsdjoffff). Iïuscb. nreöeö. (kolumtaooOto als rodnottan.
to&srt) 60 crt. Kletoo ad"mrt»n/Wes (gevraagd, te koop, to huur) v. 14
regels 40 ot, elko regel meer 10 ot bij vooruitbotaJlny (odres: Bureau
v. d. blad an met br. onder no. 10 ot. p. adv. extra)Bewljeno. 4 ot
Licht op
voor auto's en fietsen i
Dinsdag 23 Oct.
Woensdag 24
5.20 uur.
6.18
Herhaalde malen was de uitroeping van
een „onafhankelijke Rijnlandsche republiek"
in het bezette gebied van DuitscMand, een
enkelen keer zelfs met den datum erbij, van
Duitsche zijde aangekondigd, zonder dat er
iets van was gekomen. De laatste maal was
de voorspelling gedaan tegen 14 Juli, den
natiomalen feestdag der Franschen. De pro
feten stelden zich blijkbaar voor dat die da
tum een symbolische aantrekkingskracht op
de» separatisten moest oefenon. Tmmres, ge
lijk de Franscbe revolutie-mannen die ge
hikte Pastille van het koningschap bestorm
den, waren de Eijnlandsche separatisten er
op uit storm te loopeu tegen de Bastille van
het Pruisische Juk". Maar nu is de wolf
over wiens verschijning telkens loos alarm
gemaakt was, er toch werkelijk en is Zatoiv
dagnacht te Aken een „onafhankelijke RJjn-
landsche Republiek'1' uitgeroepen. Vroeger
al hebben de Rijnlanders zich eenigszins als
een afzonderlijk, zij het dan niet onafhanke
lijk deel van Pruisen gevoeld. Van een jon
gen man die in militairen dienst ging,
plachten zij te zejggeh: „Hij komt bij de
Pruisen". Maar de groote, alle Duitsche ge
westen en landen meesleepemde beweging
voor de rijkseenheid maakte ten slotte een
einde aan alle separatistische onderstroo-
mingen. Het gemeenschappelijk voor de
overwinning vergoten bloed werd het cement
dat dp losse doelen te zamen voegde. Op de
zelfde wijze werkt nu de nederlaag en al de
bitterheid over het leed dat zij over het rijk
heeft gebracht, ontbindend en scheidend.
De uitroeping van de Rijnlandsche repu
bliek te Aken is voorloopig voornamelijk
een plaatselijke gebeurtenis, want haar
stichter, de koopman Deckers, zou zelf ver
moedelijk nog niet kunnen aangeven hoe ver
hare grenzen buiten de kom van de gemeen
te liggen. Maar algemeene beteekenis heeft
zij toch ook als verschijnsel van de ontwrich
ting van het Duitsche rijk, evenzeer als de
tuchteloosheid van Beieren ten aamzien van
het rijksgezag en het conflict tusschen Ber
lijn en Dresden. Het is niet onmogelijk dat
de beweging zich verder uitbreidt, want de
Duitsche regeering heeft geen machtsmid
delen om haar te stuiten. De rijksweerbaar
heid mag in het bezette gebied niet komen
en de plaatselijke politie zou er, naast de
amderaftezinde bevolking* de eenige rem te-
gen kunnen vormen. De oorzaken van de
afscheidingsbeweging zijn ongetwijfeld ten
deele van oeoonomischen aard. De inzakking
•van de mark wordt in het bezette gebied nog
scherper gevoeld dan in het overige Duitsch-
laind, omdat alles er toch al duurder was. De
bezettende mogendheden met uitzondering
van Engeland, hebben tegenoverover de be
weging uiterlijk een welwillende onzijdig
heid betracht, die voor haren groei bevor
derlijk is geweest en haar heimelijk vermoe
delijk nog met zekere middelen aangewak
kerd. To Aken mogen de strijders van*de
nieuwbakken republiek voor de Belgeqgewa
pand rondloopen, hoewel het allen anderen
burgers verboden is. ook maar mossen bij
zich te hebben. N. R. Ot
In een officieel® mededeeling over het Roer
gebied wordt gezegdl met betrekking tot den
financieelen toestand: De geweldige depreciatie
van de mark heeft niet düeen de financiën van
het rlik maar ook die van de gemeenten vol
komen ontwricht. Wij weten vandaag niet
waar wil het geld voor morgen vandaan moe
ten halen Do groote fabrieken in het Roerge
bied zijn alle zonder geld. Hoe er in de volgen-
deweek nog loonen moeten worden betaald
weet geen mensch.
Zaterdag is de verordening omtrent de ver
mindering van liet aantel ambtenaren verac,he
nen. Zij bepaalt, dat ongeveer 25 der rijks
ambtenaren zal worden ontslagen.
Mijnwerkersstaking in Midden-
Dwftsclüand.
In de bruinkolenmjjnen van midden-Duitsch-
land1 is een steking uitgebroken, nadat alle on
derhandelingen over het treffen van een meu-
we loonregeling mislukt zijn. Deze si-aikmg zal,
indien zij lang duurt, noodlottige gevolgen voor
de Berlljnsche bevolking hebben aangezien
ongeveer 76 pet. van de voor Berlijn bestemde
brandstoffen uit dit gebied komen.
Leuensmlddelenrellet jes.
Te Berlijn is het Zaterdag van wege de ont
zaglijke stijging van de vleesch- en broodprij
zen tot relletjes gekomen. In de Jacobstraat
wilde een groote menigte de bakkers dwingen
het brood te verkoopen tegen den prijs van
Vrijdag, die 715 miüioen bedroeg, terwijl Za
terdag 1320 millioen gevraagd werd. De politie
greep in en verspreidde de menigte. Kort daar
op ontstonden relletjes op de weekmarkt. De
vleeschstalletjes werden omvergeworpen en de
betóogers eigenden zich het vleesch toe zonder
te betelen.
Naar men weet was de tusschen Beieren en
het Rijk ontstane oneenigheid nog verscherpt,
door het bericht, dat de bevelhebber der Rijks-
weerbaarheid in Beieren, Generaal von Los
sow, van dat bevel zou worden ontheven, aan
gezien hij niet voldoende krachtig tegen de
maatregelen van von Kahr waS opgetreden.
Dr. Gessier, de Rijksminister van verdedi
ging in wiens handen thans de uitvoerende
macht berust had generaal von Lossow op
gedragen de Völkische Beobachter, het extre
mistische orgaan, te verbieden. Dit verbod is
niet nagekomen, omdat de Völkische Beobacb-
ter de hooge bescherming van den Beiersohen
dictator von Kahr geniet Het zou nu de taak
van generaal von Lossow geweest zijn, het met
geweld door te zetten, maar hij denkt daar niet
aan en heeft geweigerd, het bevel van Gessier
uit te voeren, waaruit volgt, dat hij als onder
bevelhebber van de rijksweerbaarhedd onmo
gelijk is geworden en dus ontslagen móet wor
den.
De Beiersche regeering wilde hierin niet be
rusten en von Lossow het bevel over de Beier
sche rijksweer opdragen. Het Rijkskabinet
pond daarop een onderhandelaar naar Mün-
cheni, doch vóór dat deze daar kwam, kreeg
generaal von Lossow reeds zijn ontslagbrief
en werd zijn opvolger aangewezen. De Beier
sche regeering heeft daarop den heslissenden
step gedaan en op eigen initiatief Beieren ont
heven van zijn militaire verplichtingen jegens
het Rijk, hetgeen een schending der Rijks
grondwet beteekenti
Nadat de Rijksregeering generaal v. Lossow
in weerwil van het protest der Beiersche regee
ring, had ontheven van zijn functie als com
mandant der in Beieren liggende rijksweertroe-
pen, heeft het Beiersche kabinet, in overleg
met den algemeenen staatscommissaris dr. von
Kahr, hedenavond besloten „in het belang der
handhaving van de openbare rust en orde in
Beieren en ter beveiliging der Beiersche be
langen totdat de overeenstemming tusschen
Beieren en het Rijk zal zijn hersteld", de Beier
sche troepen der rijksweer weder volgens de
Beiersche grondwet te beëedigen, generaal v.
Lossow tot Beiersch bevelhebber te benoemen
en hem met de aanvoering der Beiersche divi
sies te belasten.
0 0
De correspondent van- het „Hbl." te Berlijn
heeft zich, zoodra het bericht werd ontvangen,
telefonisch met rijkskanselier Stresemann in
verbinding gesteld, die de juistheid der berich
ten bevestigde. Hij deelde mede, dat het Rijks
kabinet- bijeen zou komen om haar houding in
verband' met het- optreden van Beieren vast- te
stellén, doch hij kon reeds thans zeggen, dat
de Rijksregeering deze handelswijze als een
flagrante schending der grondwet beschouwt
en dat zij niet zal aarzelen daaruit de noodige
oonsequenties te trekken.
De oorrespondent meent te weten, dat de
tegenmaatregelen der Rijksregeering voorloo
pig van firiancieelen aard zullen zijn.
Zaterdagnacht tegen 1 uur hebben de rijks
regeering en de chef van het legerbestuur pro
clamaties uitgevaardigd. De chef van het leger
bestuur, generaal von Seeckt, richt zich tot het
leger en verklaart, dat de maatregel der Beier
sche regeering een ingrijpen beteekent in de
militaire leiding, dat tegen de grondwet is ge
richt. Wie dit bevpl der Beiersche regeering
opvolgt, schendt zijn aan het rijk afgelegden
eed. Hij spoort de Beiersche divisies aan, hun
aan bet rijk afgelegden eed trouw te blijven en
zich onvoorwaardelijk te onderwerpen aan de
bevelen van den chef van het legerbestuur. De
generaal voegt er aan toe, dat hij zich van d-
trouw aan het rijk van alle andere deelen van
het leger overtuigd acht.
In de proclamatie der rijksregeering wordt
o. a. gezegd: Op het oogenblik, dat de Duitsche
vertegenwoordigers in het buitenland aan alle
mogendheden een verklaring afleggen over
den buitenlandschon poMtleken toestand, ten
einde de aandacht der wereld te vestigen op den
door het optreden van Frankrijk geschapen
ondragedijken.noodtoestand in het Rijnland1 on
het Roergebied, heeft de Beiersche regeering
het noodig geoordeeld, openlijk de grondwet te
schenden eni aanleiding te geven tot binnen-
landschen strijd. De chef van het legerbestuur
kon niet dulden, dat zijn duidelijk bevel door
een ondergeschikte om politieke redenen in den
wind werd geslagen. Het is in hooge mate on
gehoord, dat op het oogenblik, dat de ffiksre-
geering de krachten van het geheele volk be
hoeft om weerstand te bieden aan den vernie-
tigingswil van toonaangevende Franscbe krin
gen, dó Beiersche staatscommissaris gelooft,
do fakkel der tweedracht te kunnen ontsteken,
dat hij zegt, dat het ten slotte gaat om de kwes
tie: Duitsch of niet-Duitsch. In den strijd om
de handhaving van de eenheid van het rijk
roepen wfl alle Duitschers op, den verwekker
der tweedracht te weerstaan.
De houding der andere staten.
De ministerjpresidenlten van Baden, Wur-
temberg en Hessen zouden gisteren te Stutt-
gart bjjeen komen om hun houding tegenover
Beieren te bepalen in verband met de gevol
gen van de zaak von Lossow.
Uit Keulen wordt aan de „Tel." geseind d.d.
Zondag:
Wat eerst over een-ige dagen verwacht werd,
is reeds heden geschied': in Aken hebben he
denmorgen separatisten de Rijnland-republiek
uitgeroepen.
Reeds zeer vroeg in den morgen bezetten de
separatisten alle openbare gebouwen, waarbij
merkwaardigerwijze, de Duitsche politie wer
keloos bleef. Post, politie, regeeringsgebouwen
en „Landratamt" zijn bezet.
Nog heden zullen onderhandelingen plaats
hebben tusschen de bezettingsautoriteiten en
de separatisten, betreffende de vraag, wat thans
moet geschiedem
De telefoonverbinding met Keulen is ver
broken, zoodat bijzonderheden hier ontbreken.
In ieder geval is het overige Rijnland het
voorbeeld van de separatisten te Aken niet
gevolgd.
Alles is tot nog toe rustig.
Het aantal bij den staatsgreep betrokkenen
wordt op 2000 geschat De voorlóopige regee
ring is in handen gegeven van den voorzitter
der plaatselijke partij, den heer A. Deckers.
Overal in de stad zijn proclamaties aangeplakt,
waarin de bevolking mededeeling werd gedaan
van het feit, en deze verzocht werd zich bij de
beweging aan te sluiten.
In een proclamatie wordt gezegd, dat tegen
stand met de wapens zal worden onderdrukt.
De proclamaties zijn geteekend door den
heer Deckers en Dr. Guthardt, een Akensch
geneesheer.
De geheele bezetting geschiedde ln een mini
mum van tijd en had zonder bloedvergieten
of ongeregeldheden plaats.
In het telegraaf- en telefoonkantoor namen
de dienstdoende beambteil de zaak zeer laco
niek op. Zij gaven de toestellen over en ver
lieten, daar het telegraaf- en telefoonverkeer
verboden werd1, de bureaux.
Toen de bevolking hedenmorgen ontwaakte,
was de geheele omwenteling geschied' en stond
zij voor een fait accompli Zij schijnt het ove
rigens nogal kalm op te nemen. Het tramver
keer heeft ongestoord plaats; d? café's zijn- op
last van de nieuwe regeering gesloten.
De bedoeling is ook in andere plaatsen de re
publiek te proclameeren; men wil met Aken
beginnen.
Matthes is van een an andeT op de hoogte
gesteld' en in het hoofdbestuur der onafhanke
lijke partij was het geheele plan, dat zich thans
aan het voltrekken was, voor korten tijd vast
gesteld.
Maandag begaven de aanhangers der repu
bliek uit Aken zich naar Gladbach en Duis
burg. Men hoopt, dat alles zonder bloeden zal
verloopen.
Volgens een Zondag te Berlijn ontvangen
nog niet. bevestigd bericht, zouden gewapende
separatisten reeds in de richting van Bonn op-
marcheeren. De Belgische bezetting neemt een
voorzichtige, gereserveerde en neutrale hou
ding aam
De Belgische bezetting erkent
wederom de oude regeering.
Uit Parijs wordt aan de „N. Rott. Crt." ge
meld:
Van Fransch standpunt is het om verschil
lende reden geraden inzake de beweging van
Aken «de kat uit den boom te kijken. Het con
signe is te laten uitkomen, dat de Fransche
overheid1 zelf daardóor verrast werd. Ze moest
het uit de kranten lezen. De hooge commissaris
Tirard staat op hetzelfde standpunt als de re-
geetfng. De actie geldt eer als economisch dan
politiek; het is de frank, die t won. Aken
was van ouds een brandpunt van separatisme.
Het overheerschende gevoel hier is natuurlijk
voldoening. Deze echter is niet onvermengd.
Men vertrouwt de kracht der beweging nog
niet. Berlijn kan zich nog daarmee bemoeien,
zelf een autonoom Rijtnland' uitroepend ten
einde d'e leiders te voorkómen en dat gebied
binnen de lijst van het Rijk te houden. De
Pruisische agitators kunnen partij ervan trek
ken om het separatisme te discrediteeren.
Dat de bewoners genoeg hebben van de poli
tieke fantasiën van Berlijn begrijpt- men best
Nu moet uitgemaakt worden in hoe ver de
Fra-nschen dien weerzin tegemoet kunnen ko
men. Zij zullen, aldus de „Echo de Paris-", de
beweging op haar merites beoordeelen. Criteria
daartoe zijn of de separatisten vergoeding en
veiligheid voor Frankrijk willen verzekeren.
De -„Temps" zei Zondagavond, dat de laatste
overweging het nu van de eerste gewonnen
heeft. Dit maakt- de „Humanlté" wild, die daar
in de voorspelling van de mogelijkheid' van een
spoedige mobilisatie ziet en weer op den stenn
van het Duitsche proletariaat aandringt. De
radicale bladen verontrusten zich over Duitsch-
land's. toenemende verbrokkeling en de dui
zenden arbeiders, die daar aan de Fransche
grens op straat worden gesmeten.
De „Action Fran<jaise", diie deze verschijn
selen voor Frankrijk gelukkig acht, zwijgt
vandaag.
Het wantrouwen in de. onderneming wordt
door andere factoren versterkt. Wat zou een
onafhankelijk Rijnland zonder Keulen betee-
kenen? Keulen echter ligt- in het door de En-
gelscben bezette gebied. Dézen moeten van die
actie niets hebben.
Stopzetting van fabrieken.
Volgens de Dtlsseldorfer Nachrichten zullen
de onderhandelingen tusschen de RJjnsch-
Westfaalsche industrieelen onder leiding van
Stinnes en de geallieerde ingeniieursmissie
binnenkort hervat wordea
De groot-industrie heeft bekend gemaakt, dat
de arbeidstijd in verschillende bedrijven sterk
ingekrompen moet worden.
De Phönix-fabrieken te Horde hebben al
hun arbeiders met ingang van 31 dezer opge
zegd. De fabriek van Schuchtermann en Cre-
mer te Dortmund is geheel stopgezet.
■Ook uit plaatsen in het Rijnland wordt stop
zetting van verscheidene fabrieken gemeld
De sociaal-democratische Essener Arbeiter
Zeitung wijst er op, dat het stilleggen der in-
dustrieele bedrijven in de Roer een ramp te
voorschijn dreigt te roepen en van de zijde der
ondernemers een daad van sabotage is, die on
lusten ten gevolge moet hebben. In het Roer
gebied Is zich een uiterst gevaarlijke stemming
aan het vormen. Het blad' eischt van de regee
ring, dat zij uit kracht van de machtigingswet
zal optreden tegen de anarchie, die de onder
nemers in het Roergebied Invoeren.
Ongeregeldheden.
Zaterdag nam de menigte op de markt te
Essen een zoo dreigende houding aan, dat de
verkoopers op de vlucht sloegen. De politie,
die tusschenbeide kwam, moest van schietwa
penen gebruik maken, tengevolge waarvan een
pian en een vrouw gewond werden. Andere
personen werden verwond door sabelhouwen.
De menigte trok onder het zingen van de In
ternationale naar het .stadhuis. Daar werd ze
weder door de politie uit elkaar gejaagd.
Te Mulheim moest de politie ook met de
blanke sabel optreden tegen de samenrottende
menigte.
Te Wange wilde een stoet vrouwen naar het
stadhuis optrekken vanwege de slechte aard
appelverzorging. Op bevel.van Fransche mili
taire zijde gegevens keerde de stoet echter
terug.
Een verslaggever van <le „Inidépendanoo"
heeft het merkwaardig© voorrecht genoten
te mogen doordringen tot die kelders der
Nationale Bank, waar d-e zes milliard' marken
rusten, dié België bij den wapenstilstand van
Dultscbland heeft overgenomen. De aanblik
was overweldigendI Hij schrijft: „Eenskleps,
op den drempel van een kelder, zeide men tot
mij: „Ge zult marken zienl" Welnu, ik heb
ze gezien. De marken, de fameuse marken,
de zes milliard in biljetten van vijf, tien,
twintig, vijftig en honderd mark. De zes mil
liard, die in zorgvuldig dichtgebonden pakket
ten zijn vervat, en achter tralies zijn opge
stapeld ,nemen verschillende kelders in be
slag. Men behandelt ze met speciale zorg en
men verteld© mij:
„Ge had dit einde 1918 moeten zien! De
zakken, valiesen en pakketten kwamen met'
karrevrachten binnen. Het was een krank
zinnige, ongelooflijke opeenhooping. We had
den zes maanden noodig om orde in den
rommel te brengen"
'Het blad: voegt er aan' toe: Deze zes mil
liard zijn op het oogenblik niet meer waard
dan dertig francs. Hoe hoog zou het bedrag
zijn van het loon der beambten, die zes maan
den noodig hadden om ze bij elkaar te bin
den?
De minister van arbeid, de heer Peyron-
net, heeft Zondag bij de onthulling van een
gedenkteeken voor de gesneuvelden te Mont-
maiault meegedeeld, dat er volgens de jong
ste gegevens in heel Frankrijk slechts 1257
werkloozen zijn en in Parijs alleen.66!
