IE [OM
Derde Blad.
VAN ZATERDAG 27 OKTOBER 1923.
AMSTEEDAMBOETB BBIBVEÏf,
ROND DEN DAM.
Toen eindelijk, na jaren, In de aanwinst van
nieuwe woning-ruimte eenig schot kwam,
toen ten laatste althans ©enige opluchting werd
bespeurd in de benauwenis van den nijpenden
woningnood, ging er een juichkreet op. En
toen daarbij dan nog geconstateerd1 werd, dat
er, zooals to.v. in „Plan Zuid" behalve quanti-
tatieve aanwinst, óók qualitatieve winst aan
„schoonheid" te boeken viel, dacht men inder
daad de eerste stappen in het geloofde land der
ideale „volkshuisvesting" gezet te hebben. Wèl
gingen hier en daar stemmen op, die tegen
deze nieuwe architectuur krachtdadig protes
teerden, en haa; alle aanspraken op „een stuk
schoonheid" ontzegden, maar het waren stem
men uit denzelfden hoek, waaruit in vroeger
jaren schimpscheuten tegen Berlage's Beurs
klonken. Maar, over 't algemeen moest men
toch erkennen, dat hier in dit Plan Zuid, door
de daartoe uitgenoodigae architecten een stuk
werk geleverd was, dat „er zijn mocht" en dat
zeer gunstig afstak tegen buurten als b.v. „de
Pijp" de, in de historie van de hoofdstad
en ook topografisch, de naastbij: liggende
nieuwe aanbouw". Déér, In die buurt Y-Y,
anders gezegd „de Pijp", een volkomen karak-
terlooze chao's van allerhand „burgerlijke"
stads-hulzen1, met onnoozele balconnetjes èn
even onnoozele „erkertjes", hier, in Plan-Zuid,
een sterke „massa-bouw", waar door de forsche
bouw-blokken een trek van breed- en bewust-
gedachte karakteristiek gaat. Een prachtige
gelegenheid was hier aan de vaderlandsche
„moderne" architecten geboden om nu eind olijk
eens te toonon wat zij kunnen.... t Spreekt
vanzelf, dat die gelegenheid met b^ide handen
werd aangegrepen. En inderdaad: wat tót stand
kwitm was, ik zelde 't al, een „nieuwe" schoon
held', gedeeltelijk misschien nog onbegrepen,
- maar in allo geval toch een uitstekende
„propaganda" voor die „moderne" architectuur.
Er ls echter men heeft 't thans te erken
nen; wel wat te gauw on te voorbarig „ge
juicht". Want het blijkt eiken dag meer en
meer on het mag wel eens geconstateerd
worden: de betrokken architecten hebben zich
hier in hun propagandlstischen ijver voor een
nieuwen "snjl" over den kop geloopen. Zij
zagen begrijpelijk overigens in kunstenaars
(en wie voelt zich meer „kunstenaar" dan juist
deze jongere architecten?!) de werkelijkheid
al te zeer over het hoofd. Die werkelijkheid is
in dozen: dat wèl de door deze artisten ontwor
pen gevels veelal „schoon" zijn, maar dat deze
schoonheid helaas voor een groot deel „schijn"
blijft, omdat zij niet gesteund en gedragen
wordt door een practische en eveneens schoone
„binnenbouw", een bouw, die aan diverse aan
nemers en partiouliere „bazen" werd overge
laten. De bezwaren van deze disharmonie zijn
zich, nu de buurt langzamerhand bevolkt ge
raakt is,terdege gaan vertoonen en dag in,
dag uit regent *t klachten" van gedupeerde
Plan-Zuidwhuurders. „The proof of the pud
ding is the eatlng of it" oftewel: prijs de
kookster-talenten van uw keukenmeid niet.
voordat gij gegeten hebtl Zoo ook: „Zwaai
Eeen lof toe aan den archlteot voordat gij in
et huls gewoond hebt".
't Is wel eigenaardig: waar Juist die moderne
'architecten altijd eerlijkheid en eenvoud in het
bouwen bepleiten, hebben zij hier zich aprèer
tout ook aan don schoonen schijn geofferd. En
dat deden evenzoo hun, zoo fel door hen be
streden voorgangers! Met dit verschil dan even
wel, dat die ouderen zelfs in den schijn nog
geen karakter wisten te leggen, wat de Jongere
dan toch in alle geval wèl deden!
Het is, met dat al, onrechtvaardig, al de vele
klachten, die de Plan-Zuid bewoners den laat-
sten tijd doen opgaan, naar het adres der. archi
tecten te verwijzen. Men moet een grsot deel
zeer zeker op het hoofd der gemeente doen
neerkomen. Ten eerste doet zij, die gemeente,
zich daar van haar slechtsten kant als „onder
nemer" kennen, zoodat straten en pleinen en
bruggen er, nu al maanden lang, In een soort
voortdurenden staat van nooit-elndigende
„wording" verkeeren en opgebroken straten,
keeten en zandhoopen er tot een constant deel
vah het stadsbeeld dreigen te wordenEn ten
tweede betoont zij zich ook als toeziend en
contröleerend lichaam uiterst laksch, zoodat er
de meest-ongewenschte woon-verhoudingen te
gen de hoogst-denkbare huren voorkomen.
De juichkreten over- en de trek van woning
zoekenden naar Plan-Zuid, in den eersten
tijd zoo krachtig, hebben nu dan ook plaats
gemaakt voor een jammerklacht en een terug
vloeien van den stroom....
He» is zelfs al zóó ver, dar er hier en daar
reeds slechts haif-afgebouwde blokken weer in
've!ling komen!
Zoo ooit dan is 't hier, voor de Gemeqnte,
tijd om krachtdadig in te grijpen.
Een Gemeente schijnt nu .eenmaal, zooals
dat ook bij den „afzonderlijken" monsch het
geval is, tijden van „Inzinking" te kennen. In
da dingen, waar men dan anders het meest
prat op gaat, komt in dergelijke perioden een
terugslag. Onze Gemeente reed de laatste jaren
voor alles trotsch op twee stokpaardjes: de Wo
ningbouw en de Brandweer. Die paar dj es wer
den meerdere malen met groot succes op de
tentoonstellingen, tot vèr over de grenzen zelfs,
den volke vertoond, en dikwijls ook kwamen
buitenlandsche gezelschappen van diverse vak
lieden hen bekijken en.... l°veiH woning
En ziet: nu het paardje van den Woning
bouw lichtelijk kreupel blijkt te zijn (aan het
„Zuidélijk" been!) begint ook het
paardje, dat van de Brandweer sympto
men van Invaliditeit te vertoonen.
Dat kwam bij den laatsten Ploten brand,
in een pakhuis aan de Vijzelgracht, aan het
licht 1 De zonderlinge, sloome wijze, waarop het
blusscliingswerk hier geleid werd, viel ze
het groote leeken-publiet op. Het, tot boven
aan toe met zéér licht brandbare goederen op
getaste perceel, gelegen in een ^terst ahMtr
bevolkte buurt, werd in den beginne slechts
halfslachtig met enkele slangen aangegrepen
en de melding „groote brand", eerst na....
vier uur branden gegeven, kwam volgens bijna
alle deskundigen veel en veel te laat.
De kritiek in dezeni kwam grootendeels te
recht op het hoofd van den tegenwoordigen
commandant. Of dat geheel en al gerechtvaar
digd is, kan men betwijfelen: deze comman
dant heeft zich n.1. in het brandweer-corps
nooit populair weten je maken en fungeert
daarom nogal eens als het zwarte schaap. Hoe
't echter ook zij: de, minder gelukkige resul
taten van den laatsten tfldi zijn er nu eenmaal
en, evenals het Woningbouw-paardje, zal het
Brandweer-paardje ten spoedigste eenahan een
nauwkeurig onderzoek onderworpen dienen te
worden! Stokpaardjes, hoezeer geliefd, zijn nu
eenmaal cok niet ziekte-vrij.
In vele handelskringen is ongetwijfeld ook
de instelling van een „Handelsregister" jaren
lang een stokpaardje geweest. Bestond er maar
eenmaal ©en dergelijke „Burgerlijke Stand"
voor den handel, dan zouden daarmede, rede
neerden de enthousiasten# vele ongewenschte
praktijken uit de wereld raken. Een bij dit
register ingeschreven handelslichaam zou,
meende men, door het feit van die inschrijving,
een zeker maatschappelijk burgerrecht ver
krijgen. Al te idealistisch gedacht evenwell
Ook dit stokpaardje bleek, als men 't tenminste
beschouwd wenscht te zien als den vervoer
middel op den weg der moraliteit en der solidi
teit, kreupel! Zoo kwam dan ook in de on
langs gehouden vergadering van onze Kamer
van Koophandel een gedésillusionneerd lid
vragen wat voor waarde eigenlijk dit Handels
register heeft, zoo er lichamen als de Brus-
selsche Bank, wier „millioenen-zwendel" dezer
dagen aan het licht kwam, staan ingeschreven.
Een begrijpelijke vraag! Tenminste als men
nog min of meer Idealistisch ruiter ls en instel
lingen als genoemd register nog anders be
schouwt dan alleen* als ©en „statistisch"
middel.
Tenslotte: om nu 'eens Iemand te noemen,
die niet alleen zijn stokpaardje onder b,em kreu
pel voelde worden, maar die er Volledig werd
afgeslingerd en als Zondagsrulter in het zand
moet bijten, zij nog met een enkel woord ge
wezen op den heer Koonhan en zijn Neder-
landsche Opera. De onderhandelingen tusschén
hem en het personeel, dat door het na één
avond spelen stopzetten van de exploitatie, ge
heel en al op straat kwam.te staan, zijn, nadat
wij er de vorige maal enkele woorden aan ge
wijd hadden,, thans geheel afgebrokon en van
■een compromis kan geen sprake meer zijn.
Wat er ook gebeure: óf de exploitatie door don
hoer Louis Bouwmeester Jr. zal worden over
genomen, èf dat men verder op eigen risico
gaat doorwerken, met Dlsiró Pauw els, Chris
de Vos en Heuckeroth aan het hoofd, in alle
geval wil men met den heer Koopman zelf
niets meer te maken hebben. Het eertijds met
zooveel talent bereden stokpaardje kreeg er
genoeg van en heeft den berijder voorgoed uit
het zadel geworpen. Maar of 't als „vrij paard,
dat zijn eigen weg zoekt wèl de eindpaal zal
bereiken, blijft daarbij ook nog de vraag!
UIT DE PERS.
Bezuiniging.
Onder het hoofd „Houdt er den moed maar
in" geeft de „N. Rott. Ort." ©enige aanhalingen
uit het verslag van de Rekenkamer. Na opge
merkt te hebben, dat de leden van de Reken
kamer dikwijls langen strijd moeten voeren
tegen den departementalen tegenstand waar het
bezuiniging betreft, haalt het blad eenlge frap
pante voorbeelden van geldverltnoelerij aan.
Meubelen voor de kanselarij te Belgrado; die
een waarde van goed 1200 gulden hebben,
worden op ©ene dergelijke secure manier ver
voerd, dat het vervoer viermaal den aanschaf
fingsprijs kost. Men schrikt bij de gedachte,
dat hpt misschien wensohetijk zal worden ge
acht, de meubelen binnenkort weer hierheen
te brengen, In het Rijksopvoedingsgesticht te
Leeuwarden worden voor het personeel leun
stoelen aèngeschaft, op aandrang van de per
soneelsorganisatie! Voor de bureaux van 'eene
inspectie der volksgezondheid worden „zeer
dure" kachels betrokken. Elders weer worden
lokalen behangen met papier, van ƒ1.25 tot
2.— per rol. Ten behoeve van een Rijksland-
bouwhuishoudschool worden wijnglazen aap-
geschaft van 7.50 per dozijii, om de boerin
netjes het tafeldekken te leeren. Een 'hoofd
ambtenaar van den Waterstaat voorziet zijn
bureau van ©ene „bij de stoffeering van het
bureau passende" klok van 125. De gezond
heidsraad heeft biji de overbrenging van zijn
zetel van Utrecht naar 's-Gravenhage voor
stoffeering en meubileering van de nieuwe
bureaux maar eventjes ruim ƒ14.000 noodig,
waaronder een vergadertafel van ƒ1160
alsof deze op een studentenkroegjool zal moe
ten dienen. Dé inspecteurs-generaal van den
Waterstaat hebben klokken van ƒ60 klok
ken schijnen voor ambtenaren bijzonder aan
trekkelijk -te zijn! en verder „vrij kostbaar
kantoormeubilair" aangeschaft. Van het Rijks-
kantoor voor kunstmeststoffen neemt het Rijk
over „voor gewoon kantoorgebruik" o. a. vier
groote spiegels, drie staande klokken, twee
hangklokken -g altijd maar klokken! en
halmeubelen, bestaande uit vier fauteuils. De
delegatie bij'de conferentie wan den Volken
bond te Genève, met inbegrip van den staf,
bestaande uit 14 personen, huurt voor de reis
van Bazel naar Genève een ganschen wagon,
ruimte biedend voor 86 personen, „daar de
leden, der delegatie gelegenheid moesten hebben
gêdurende de reis vrij en ongestoord overleg
te plegen". Kosten 1022.04. Twee peroeelen,
aan ©enige ambtenaren ter bewoning afgestaan,
worden van vaste waschtafels en van jalouziën
voorzien. Voor de bibliotheek van de Land-
bouwhoogeschool worden romannetjes (o. a
Bentinck: The exiied kaiser!) de Alipanach de
Gotha, Tchananian: Ohants populaires Arme-
niens, enz.'aangekocht.
Dit alles zijn nog maar kleinigheidjes. Er
heeft een transactie plaats gehad met melkbus
sen, waar een heel zuur geurtje aan is, en
waarvan het resultaat is, dat er niet slechts met
melkbussen, doch met tonnen schijnt te zijn
gesmeten. Eene geschiedenis, nog heel wat
ergerlijker, dan die van den officier van ge
zondheid, die zich doodleuk "eene declaratie
tweemaal liet uitbetalen. Men zou wenschen,
dat de Rekenkamer in haar verslag niet steeds
alle namen verzweeg, opdat het publiek, zoo
net soms met zoo'n meneer van de melkbussen,
die naar het oordeel der Kamer „bewust In
strijd met .'s lands belang" heeft gehandeld, in
aanraking komt,- eenigszins op z'n hoede kan
zijn. Misschien ging er van naamsvermelding
n de verslagen der Rekenkamer ook wel eenige
iraeventieve kracht uit.
Wij zullen de bloemlezing niet voortzetten
van alle verspilling, grootdoenerij en kwaad
willigheid, waarvan het verslag van de Reken
kamer ook dit jaar weer vol ls. Droevig is te
ontwaren, hoe weinig wil het college nog steeds
van zijn werk blijft hebben. Zelden slechts
stuit men op ©ene zinsnede, waaruit blijkt» dat
de minister, tot wien de Kamer zich over eene
of andere geldvermorsing richtte, de Kamer
eens royaalweg in het gelijk stelde. Gewoonlijk
moet de Kamer eene heele correspondentie voe
ren, debatteeren, discussieeren, pleiten en na-
pleiten, en dan nog is het tien tegen één dat
de minister zich met een Jantje van Leiden
van de zaak afmaakt.
Maar ergerlijk is ook, dat er ónder de amb
tenaren zeiven van zoo weinig medewerking
blijkt. „Vele ambtenaren, schrijft ons een le
zer, zijn wel erg hardleersch; maar Uit de regel
matigheid, waarmee steeds opnieuw van ver
spillingen gewag gemaakt wordt, blijkt dat
tegen deze menschen, die de verantwoordelijk
heid hunner positie niet heseffen, en daarvoor
derhalve ongeschikt moeten worden geacht,
'niet met de noodige kracht wordt opgetreden."
GROENTEN EN FRUIT.
Zeer alledaagsche, huishoudelijke artikelen
zult ge zeggen en een geschikt onderwerp
voor 't orgaan van de vereeniiginig van huis
vrouwen, groentenboerei of fruithandelaren.
Inderdaad zijn deze categorieën ten dez^ de
meest belanghebbenden, doch wij meenen dat
de zaak fvelke wij' hier willen naar voren
brengen, van niet minder algemeen belang
ia en dus ook in ons blad dient te worden.'
besproken.
Reeds verscheidene jaren hebben w© in
onze gemeente des morgens vroeg op het Ko
ningsplein de Groentenveiling. dat is dus de
voornaamste centrale, welke do stad van het
belangrijke voedingsmiddel, groente, voor
ziet.
De veiling is ongetwijfeld voor den gproen-
tenhqndel van belang als vast punt van
daaruit de distributie kan plaats hebben. Ze
is een plaats van contact tusschen tuinders
(producenten) en groentenhiandelaren (dis-
tribuenten), evenals in zooveel andere vak
ken markten, beurzen, e.d, bestaan voor het
zelfde doch Ook in andere en voorat grootere
steden treft men een groentenveiling aan,
zoodat dit instituut voor onze gemeente geen
bijzonderheid, zelfs bij het bestaande- stelsel
van goederonveideeling onmisbaar, althans
zeer geweest Jfl.
In andere steden, b.v. in den Haag, ziet
moui oen gestadige groei van dón omvang
van de groontonveillug en is men er op uit
bij de voort-schrijnende stadsuitbreiding deze
in nieuwe banen te leiden. Hoofddoel daar
bij is (wat do gemeente betreft) de groenten
zoo goedkoop mogelijk aan den consument
te doen afleveren.
Dit is ook voor ans wel de voornaamste
factor, al zien we geenszins over 't hoofd,
d'at aan don handel een redelijke winst, die
een behoorlijk bestaan mogelijk maakt, moet
worden gelaten. Dit vraagstuk nu is geens
zins zoo eenvoudig als velen, het zich voor
stellen. Velen meenen, dat hét verschil tus
schen veüimgsprilzen en -kleinhandelsprijs te
groot is en-zijn dan al gauw geneigd aan woe
ker te denken. Wij- hebben ons, toen destijds
deze zaak te 's-Gravenhage in een -actueel
stadium verkeerde, kunnen op de hoogte
stellen van veel, dat in hot vak omgaat; van
de exploitatiekosten, de risico, enz. Niette
min kunnen toestanden verschillen, en wil
len wij ons- vooralsnog onthouden van een
oordeel.
Wel willen wij aanroeren en wijzen op een
andere kwestie, welke hier ter stede is ge
rezen en welke ook bet hoofd dezes „Groen
te en Fruit" verklaart. Voorop zijl nogmaals
gestold, dat wij, ons ten deze op algemeen
standpunt stellen.
Naast de tuinders en do groónten(klcin)-
hand ©laren, is in den loop der tijder» ontstaan
een groep, die' in staat was in 't groot in to
Koop en, zoowel in de naaste omgeving -als
verder buiten de gemeente. Dit zijn de gros
siers, grootendeels do grootere groenten-
handelaren hier ter stede.
Do grossiers tevens aangesloten br.1 de
veiilngsvereeniging willen begrijpelijker
wijze hun waren ook aan den man brengen.
Uit den aard der zaken handelen zij voor
namelijk in fruit, dat zij! van elders betrek
ken. Volgens de voorsóhriften der Veilings-
veroeniging zijn zij nu verplicht hum waren,
ook fruit, te doen vellen. Dat zou nu van
grossiertszijde bezien nog niet onoverko
melijk zijn, ware het niet, dat het fruit als
regel steeds het laatst geveild werd,, wanneer
de meeste handelaren reeds naar huis zijn,
om het venten en verkoopen zoo vroeg mo
gelijk te kunnen beginnen. Zoodat de be
langstelling en de kans op een gunstig de
biet voor de waren dier grossiers dan niet
grToenS'bierin geen verandering kwam, be
gonnen de grossiers tijdens de veiling hun
waren, zelf uit de hand- te verkoopen, wat
natuurlijk protesten en maatregelen van het
bestuur van de veiilngsvereeniging ten ge
volge had. Het bestuur wilde de zaak alleen
in handen houden en was op concurrentie
van de zijde der grossiers niet gesteld.
De grossiers werden daarop van de vei
ling uitgesloten, doch bleven de zaak op
eigen rekening voortzetten, waartoe zij ge
legenheid vonden ahn de Prins Hendriklaan
nabij den hoek van de Koningstraat, een
plaats hun voorloopig van politie-wege aan
gewezen in afwachting van de beslissing
van een door hen aan B. en W. gericht ver
zoek om aldaar een vaste standplaats te
mogen, innemen.
B. en W. werden hierdoor geplaatst te
midden van de kwestie Veilingsvereeniging-
Geoombineerde Grossiers, zoodat bet ne
men van een beslissing in zekeren zin ver
der strekte dan het verzoek zelf.
Wij kunnen ons volkomen indenken, dat
onvoorwaardelijke inwilliging van het ver
zoek, aanleiding zou kunnen geven tot ver
dere conflicten tusschen de belanghebben
den, die zoo dicht bij! elkaar hun bedrijf zou
den moeten uitoefenen en daarbij beslag-
zouden leggen op dezelfde afnemers, nJL de
kleinhandelaren. Er was dus alle aanleiding
voor een nauwgezette overweging, waarbij
vooral de vraag: Wat is fn 't algemeen be
lang?" een groote rol diende te 'spelen.
Dit heeft er dan ook toe geleid dat op het
verzoek der gecombineerde grossiers niet
zonder meer gunstig is beschikt. Men heeft
alsnog aan de beide partijen te verstaan ge
geven, dat het beter is ten deze te overleg
gen en de zaak minnelijk to slikken. Het
zou b.v. heel goed mogelijk zijn, dat om beur
ten ©eist groente en dan fruit en omgekeerd
zouden worden ge/vedld op de veiling. Dan
W
W
M
N aar Ville Franche
5,6,7en8 Nov.
Ajacclo 16 Nov.
Tunis 27,29 Nov.
Port Mahon 6, 7 Dec.
9 Deo.
10t/m.l3 Dec.
Palma 16 t/m. 20 Deo.
23 Dec.
26 Dec.
Malaga 28 Deo.
30 Dec.
1 Jan. '24
MAIL voor Hr. Ms. „TROMP".
4 Nov. laatste lichting hoofdkantoor 6.m.,
6.30 a.,
6.30 a.,
6.80 a„
stadsb. 4e lichting.
8e
6.30 a.,
6.— m.,
6.30 a.,
6.30 a.,
6.— m.,
6.— n».
6.30 a„
6.— m.,
6.30 a„
3e
8e
3e
8/i2 4e
8e
-3e
4e
8e
ia 4e
3e
Na deze laatste zending blijft de correspondentie te Helder bewaard.
Vorige avond.
zouden bQide partijen gelijk op deelen. Al
vorens deze zaak dus verder wordt behan
deld, wacht mem eerst het overleg tusschem
de partijen at
Mocht dit geen gunstig resultaat opleve
ren, dan zal aan de gecombineerde (grossiers
een standlplaats vermoedelijk in de Prins
Hendriklaan nabij het Stationsplein wor
den aangewezen, waar zij hun waren uit de
hand zullen bunnen verkoopen, zoodat al
daar een1 markt zou ontstaan.
Of het noodig en wenscbelJjk is, dat het
zoo ver komt? Verdeeldheid is niet altijd
economisch, hoewel in dit geval concurren
tie wellicht in' 't belang van den consument
is. En dit is ten slotte voor ons hoofdzaak.
Een vergelijkende staat tusschen de prijzen
van veiling ,en 'grossiers zou hier meer licht
kunnen verschaffen. Wij hopen alsnog van
de belanghebbenden medewerking hiervoor
te ontvangen. Het is toch ook hun belang;
dat de „groente- en fruit'Vhwestie op bevre
digende wijzé worde opgelost. In welke rich
ting deze oplossing zal worden gevonden,
zullen wij uiisschlen binnenkort kunnen mo-
dedeelen. Het betreft hier een zaak, die ook
voor het publiek niet zónder belang is.
GEMENGD NIEUWS.
Ontploffing.
Donderdagmorgen omstreeks 71 uur sprong
ln de Pope Metaaldraadlampenfabriek te
Vénlo de luchtdrukketel, dJL de ketel, die de
luoht door de geheelo fabriek voert naar de
gastoestollou. De slag was gelijk aan een
geweligen donderslag cm uren in de omge
ving to hooren.
Do meeste ruiten van die fabriek en' do
aangrenzende huizon1 zijn gesprongen. Het
ijzeren deksel van den ketel, ter grootte van
ongeveer l1/» M., is een honderd meter ver
weggeslingerd en lag op een stuk land ach
ter de fabriek in don grond geslagen. In de
fabriek zelf is het een 'groote ruïne: overal,
glasscherven van gebroken lampen en rui
ten. f
Het personeel, dat inmiddels aankwam,
kreeg aanzegging weer naar huis te gaan,
daar er voorloopig niet gewerkt kan worden.
De ontploffing 'geschiedde op een tijd, dat
het personeel niet aanwezig was. De mate
rieel© schade is vrij' aanzienlijk.
Een beambte gearresteerd.
De politie heeft aangehouden, en 'gisteren
voor den Offioier van Justitie geleid een be
ambte aan het Kantongerecht te Amster
dam. Deze wordt verdacht van een poging
tot oplichting. Bij eom echtpaar aldaar, dat
een hotelvergunning aangevraagd had. zou
hij' het Rebben doen voorkomen dat hij. in
staat zou zijn, dat eey, tegen dit eohtpaar op
gemaakt prooes-verbaal geen voortgang zou
vinden. Als tooh dit proces-verbaal zou wor
den doorgezet, zou er groote kans bestaan
dat de aangevraagde hotelvergunnlhig niet
zou worden verleend. Hij' verklaarde zich tot
deze daad bereid tegen een geldelijke ver
goeding. Op deze aanbieding is echter door
de betrokkenen niet ingegaan.
Plantaardige paarlen.
In de Academie van Wetenschappen te Parijs
ls door prof. Dangeard een mededeeling gedaan
over de ontdekking van dr. F. W. T. Hnnger
van plantaardige paarlen van groote Behoon
held, die als een buitengewone zeldzaamheid
soms voorkomen in z. g. blinde klappers. In
de Koninklijke Academie van Wetenschappen
heeft prof. Went den 24en Maart van dit jaar
van dr. Hungeris ontdekking melding gemaakt
Splrochaeten bij mazelpatiënten.
Dr. Roux heeft bij' de Fransohe akademie
van wetenschappen een verhandeling inge
diend! van twee bacteriologen Sutimbeni en
Kermorgan, die in het bloed van patiënten
aanmazelen lijdende, microben hebben ont
dekt van het type der splrochaeten. Zij zijn
alleen in het bloed te vinden, wanneer de
koorts stijgt en vertoonen zich in de urine,
wanneer de koorts daalt
Reinigen van behangselpapier.
Een reinigingsmiddel, dat bijna voor alle
behangselpapieren met goed' gevolg kan
worden gebruikt, bereidt men op de vol
gende wijze: 30 deelen roggemeel, 60 deelen
gezeefd zaagsel, 5 deelen tot poeder ge
maakte stijfsel, 8.5 deel salicylzuur en 1.5
deel dubbelkoolzuur natron worden innig
met elkaar vermengd en zoo noodig met
eenige droppels bergamotolie geparfumeerd.
De eerstgenoemde 80 deelen kunnen ook
geheel of beter gedeeltelijk door fijngema
len hard' gebak of afval van beschuit ver
vangen worden. Het poeder kan in een goed
sluitende bus of flesch langen tijd bewaard
worden.
Voor het gebruik knede men de noodige
hoeveelheid goed" met een voldoende hoe
veelheid water, tot een stijf deeg verkregen
wordt, dat bij het drukken in de hand niet
brokkelt en geen vocht afgeeft. Met dit deeg
worden nu de te reinigen wanden afgewre
ven. Glans- en lakpapier kunnen streek voor
streek in lange loodrechte streken worden
afgewreven. Geperste of plastisch georna
menteerde papieren moeten wat voorzichti
ger 'behandeld worden. De op de betere kwa
liteiten gedrukte kristal- of brokaafkleuren
zijn in den regel wel zoo goed gefixeerd,
dat ze de wrijvende reiniging zonder kleur
verlies kunnen verdragen. Echte van goed
vervaardigde bladmetaaldruikken vitidt men
thans nog slechts bij zeer oude leeren be
hangsels, want de kunst om goud bij behang-
seldrnk te imiteeren verstaat de tegenwoor
dige techniek uitstekend. De z.g. legeerin
gen ibestaan uit een samensmelting v^n ko
per, zink en tin, eventueel ook andere me
talen, die tot bladmetaal geslagen en bij het
drukken van behangselpapieren evenals bfl
decoratieschildeirwerk met succes worden
gebruikt. Bij de beschreven reinigingsme-
thpde komt bet echter niet aan op de kwali
teit der 'bronzen eni Ibladmetalem, alleen
dient men er op te letten, dat ze goed ge
fixeerd zijn. Indien dit het geval is kan de
reiniging op krachtige wijze geschieden.
Alle behangselpapieren, die bedekt zijn met
weefsellaag van Collodium of Chardonnet-
zijde, zooals b.v. Tekko, Salubra, enz. no
men niet spoedig vuil aan. maar na lango
ren tijd zal een reiniging als de beschreve-
ne, goede diensten bewijzen, te meer, waar
het gaat om de instandhouding van kost
bare stoffen. Maar oók alle overige behang
selsoorten waarbij de kleuren met gummi,
dextrine, lijm, enz. 'gefixeerd zijn, kunnen
met het praeparaat 'gereinigd worden. Is de 4
behangselkieur gefixeerdmet in water op
losbare stoffen, dan trachte men het deeg
zoo droog mogelijk te houden.
Het reinigings-praeparaat-is behalve voor
behangselpapier ook te gebruiken voor ge
schilderde wanden en1 plafonds, schilderijen,
foto's, gravures en teekeningen, want de
werking heeft veel overeenkomst met die van
radeergummi. Men moet 'bij de bereiding
van het praeparaat steeds er op letten; dat
alle bestanddeelen goed fijngewreven zijn,
want ingeknede korrels zouden de opper
vlakte beschadigen, waarom het raadzaam
is het mengsel- door een fijne zeef te 'gieten.
Bij de zeer goedkoope papieren is het nut
teloos deze reinigingsmethodo toe te passen,
aangezien daarop de kleuren meestal te;
slecht zijn gefixeerd. Voor middelmatige pa
pieren is te echter zeer goed toe te passen,
en ze kan misschien voor huiseigenaren
praotlsch nut hebben. Vetvlekken verwij
der© men met een in 'benzine gedoopte
spons.
008T-ÏNDIE.
De Vlootwet
Een Aneta-telegram uit Batavia ddu 24 O et
meldt;
De Volksraadsleden Aay, Kerkkampen
Stokvis zijn die promotors van een plan, vol
gens hetwelk de Volksraad zich met gebruik
making van het petitierecht tot de Tweede
Kamer zal wenden om de Vlootwet aan te
houden zoolang geen slultendó Indische be
groeting is verkregen, waarvoor 18 voorstan
ders van linker- en van rechterzijde zijn.
Sommlger stem is afhankelijk van de resul
taten der a.s. bezuiniging op de begroeiing
1925, waarvan het tekort is teruggezakt tot
45 mdlloen inclusief de Vlootwetkosteni, ln
verband met verschillende meevallers en di
rect doorvoerbare bezuinigingen.
(De Volksraad telt, met den voorzitter, 48
leden, terwijl de promotors behooren tot den
Nedi Ind; Vrijz. Bond, die in alles vrijwel ge
heel links staat, en die SL D. A. P.)
Waar Is het einde?
BJj die gemeentesecretarie te Boerabaya
ls ontdekt, dait een bedtrag van 47.000 niet
bij de bank gestort was hetgeen mogelijk
was, doordat het storüngsboek niet gecon
troleerd: werd. Bij een kas-opneming is te
vens een tekort van 16.000 ontdekt. De
schade ls gedekt door den borgtocht van den
Chineeschon kassier, die onmiddellijk een
hypotheek op zijn onbezwaarde eigenddm-
mon nam.
Het voorloopig© onderzoek wees uit, dat
zich op de gemeente-secretarie geen mede
plichtigen bevinden. Het geld werd door dien
kassier gebruikt voor het aankoopen van
grond en het bouwen van huizen. Hij ver
klaarde de laatste twee jaren telkens clande
stien gemeentegelden geleend! en daarna
weer teruggestort te hebben, hetgeen moge-
gelijk was doordat bij) de betrokken afdee-
ling den laatsten tijd! die administratie zeer
slecht was.
SPORT.
Voetbal.
Schoohe schijn, De brandweef.
Nog een halsstarrig stok
paardje.
99
99
99
99
99
91
99
99
99
99
91
11
91
91
11
11
11
11
11
tl
11
11
91
91
29
Stormvogels.
In de „Off. Med." vaa den N.'-E. V. B. komt als
toegetreden voreeniging voor: Sterinvo-gieils te
Helder. Secretaris D. Nietrwbimrt. Als gwolg
hiervan zal de-ze nieuweling van naam moeten
verandoren.
De kwestie-Bak.
Naar aanleiding van onze opmerking in het
verslag van den wedstrijd H.R.C.Adelborsten,
waarin wij te kennen gaven, dat H. Bak „terecht
„Hel'der" heeft verlatcyi", bereikten ons verschil
lende verzoeken, om nader' ons standpünt uiteen
te zetten. Wij- hébben gemeend -hieraan niet te
moeten voldoen, omdat de zaak zelf feitelijk bui
ten ons om gaat en het ons voornamelijk interes
seert, of Bak binnenkort weer zal spelen tn, zoo
ja, voor welke vereeniging,
Hieromtrent kunnen wij thans een 'en ander
mededeelén.
Het was velen niet onbekend, dat Bak door de
vereeniging „Helder" was geroyeerd, omdat daar
aan verschillende kwesties, die niet ter zake doen,
waren voorafgegaan. Met dit royement wegens
contributie-schuld ging Bak niet accoord, aan
gezien hij meende bewijsstukken van het tegen-,
de^J te bezitten, terwijl bovendien het reglement
van „Helder" zich er tegen verzette.
Aangezien het royement door den N. V. B. was
overgenomen, richtte Bak zich onder toezending
van stukken tot het Bondsbureau met verzoek om
nader onderzoek. Nu dat onderzoek is beëindigd,
meenen we te mogen mcdedeelen, wat daarvan
het resultaat is, terwijl wij ons in geen enkel op
zicht partij wenschen te stellen.
De N. V. B. deelt dan mede, tot de conclusie te
zijn gekomen, dat inderdaad het royement ten
onrechte werd overgenomen.
Voorts is aan de vereeniging „Helder" bericht,
dat de N. V. B. -he' royement heeft ingetrokken,
terwij] zulks in de officieele mededeellngen van
Donderdag j.1. is g( publiceerd en Bak dus Zondag
(morgen) als gerehabiliteerd kan worden be
schouwd.
Dit brengt nu met zich mede, dat Bak vanaf
hed-en vrijheid heeft om voor H.R.C. in competi-
i
