Heldersclie Maatschappij
tot Glasverzekering,
STER-
Aannemers van Schilderwerken
Glashandel. Mach.Verffabriek
TABAK
Bepalingen omtrent loon- en arbeids
voorwaarden,
Linm
Ingezonden Mededeeling.
fNlEMEUERS
Zeer uerstöndia,
den hebt U ede
beste en goedkoopste.
LUCHTVAART.
Een tocht rond de wereld.
Met z'n eigen machine.
Hulpverleening voor DultechJand.
Stadsverfraaling.
Alles betreffende deze rubriek te adres,
seeren aan:
Den Damredacteur der Heldersche
Courant,
Een aardig stukje van den ex-wereldkam
pioen, L Weisa
Stand In cijfers:
Zwart: 36 en 88.
Wit: 34 en 60 en een dam op 25.
Wit speelt 6046! waarna Zwart de keus
heeft tusschen drie zetten: A. B. O.
A.
B640
26—20! 4029
2.
8.
20 42 gewonnen,
B.
84—80 85 24
86 48 gewonnen.
88—42
- 25—20 42—47 (op 42—48 volgt
natuurlijk 20—26 enz.)
De eindstrijd om den Meestertitel vang*
oen dezer dagen te Amsterdam aan.
Ingetoaöea Madü&saJIna,
gevestigd te HELDER, opgericht 1904.
Directie: Firma GEBRS. HOOGERDUIJN
MIDDENSTRAAT 18-20-22.
In deze Maatschappij worden alle glasruiten
verzekerd tegen de laagste noteering
Direct plaatsing van gebroken ruiten.
Int. Comm. Tel. 74.
troffen maatregel goed te keuren en bovenbe
doelde regeling in te trekken, te rekenen met
ingang van October 1923, den dag na de opne
ming der meterstanden.
In de vergadering van den Raad van 26 Sept.
jj. werd in handen van B. en W. gesteld om
prae-advies het voorstel der heeren B. Zonder
van, R. Boogaard, J. Borkert en O. Heijblok.
tot wijziging van de Bepalingen omtrent loon
en arbeidsvoorwaarden, die moeten worden op
genomen in bestekken en voorwaarden van
aanbesteding van werken ten behoeve der ge
meente Helder, in dier voege, dat zoolang in
genoemde Bepalingen een werkweek van 45
uur is voorgeschreven, de aannemer verplicht
zal zijn de arbeiders naar een werkweek van
48 uur uit te betalen.
Naar aanleiding hiervan deelen B. en W.
mede, dat zij nopens dit voorstel het gevoelen
hebben ingewonnen van den Directeur van Ge
meentewerken en van de Comio. v. Bijstand
voor Publ. Werken. De laatste is van oordeel,
dat deze aangelegenheid beter bij de begrooting
voor 1924 kan worden behandeld.
B. en W. kunnen zich biermede vereenigen
en geven den Raad in overweging het voorstel
zoolang aan te houden.
Mocht eventueel voor dien tijd1 eeniig werk
opnieuw voor gemeente-rekening worden on
dernomen, dan kan bij gelegenheid daarvan het
voorstel nader worden bezien.
OP EN OM HET BINNENHOF.
Den Haag, 6 Nov.
Crisis-atmosfeer. Onze geheim
zinnigheid. Dr. Verviers en zijn
Brief. Volk en Parlement.
Wat wij behoevenI
Wanneer b.v. in Engeland eene Kabinets
crisis zou worden behandeld op de wijze, welke
in Nederland toelaatbaar, gaandeweg zelfs zeer
natuurlijk wordt gevonden, hoe de „publieke
opinie" in verbaasde verontwaardiging zou uit
barsten!Den 26sten lOctober j.1. hebben
de leden van bet Kabinet-Ruys de Beeren-
brouck H. M. de Koningin ontslag gevraagd.
Deze tijding werd gepubliceerd. Vervolgens
kreeg men te hooren, dat H. M. de ministers
(volgens oud en vanzelfsprekend gebruik) had
uitgenoodigd, de loopende zaken te blijven be
handelen en „zoo mogelijk" af te doen. Daarna
kwam de mededeeling, dat tot de beide Kamers
der Staten-Generaal door den demissionnairen
premier het verzoek was gericht geen verga
deringen te houden, voorloopig, waarbij de
tegenwoordigheid van ministers vereischt werd,
alsook geen vragen tot de Excell-entiën te
richten.
Daarmeê was de officieele „mededeelzaam
heid" uitgeput. De zitting der Tweede Kamer,
waarin minister Van Swaay zou antwoorden
op hetgeen mr. Boon over den Giro-chaos zou
te vragen bebben, werd „afgewimpeld". Waar
om 't onmogelijk is geacht, dat de minister van
Waterstaat de Kamer mondeling zou inlichten
over historie en wezenlijke oorzaken van de
ontreddering, die leidde tot 'het stopzetten van
den Postchèque- en Girodienst, blijft voor
alsnog lichtelijk onverklaarbaar. Natuurlijk kan
geen demissionnair bewindsman beslissingen
nemen in aangelegenheden van beteekenis,
waardoor dus zijn opvolger wordt gebonden of
men de mogelijkheid opent, dat straks zal wor
den afgebroken betgeen nu nog even werd op
gebouwd. Dat is voor ieder duidelijk. Doch dit
alles belet niet, dat een minister, die dan toch
de verantwoordelijkheid heeft te dragen, l.c.
voor bet ontstaan vain de Giro-ellende, feitelijk
de aangewezen man is om zoolang de Kroon
hem niet heeft ontheven van zijn booge functie,
het Parlement „tewoord te staan".... Wat
wederom niet belet, dat in de gegeven omstan
digheden voor den heer Van Swaay stellig aan
genamer zal zijn geweest, de Nota in te zenden
over de Giro-misère dan door de parlementaire
spitsroeden een tocht te maken....
Ik keer terug tot de crisis.
In de bladen verscheen het bericht, dat de
Tweede Kamer den 30en October de Indische
Begrooting en nog enkele andere, waaronder
zeer belangrijke ontwerpen, in de afdeelingên
onderzoekend, in die sectie-bijeenkomsten
druk bespiegeld had over wat met de Kabinets
crisis verband houdt. Voorwaar een zeer be
langwekkende onthulling, doch eene, die allicht
niet veel verbazing zal hebben gewekt in den
landeZelfs mag men veronderstellen, dat
bet Lagerhuis op dien October-Dinsdag slechts
vluchtig over de ontwerpen, welke zij had te
„onderzoeken", zal hebben beraadslaagd. In
één middag werd dan ook door de Kamer alles
afgedaan.
Den volke werd voorts nog gemeld, dat het
Hoofd van Staat verschillende toonaangevende
personen op Het Loo had ontboden, teneinde
hun adviezen met betrekking tot de crisis te
vernemen.
Ook nu gingeni de praesides van Eerste en
Tweede Kamer, alsook de vice-voorzitter van
den Raad van State voor. Volgden: de hoofden
der verschillende groote politieke fractiën,
mr. Troelstra natuurlijk inbegrepen. Hij werd
„gekiekt" op het oogenblik, dat de leider der
soc.-democratische fractie „netjes aangedaan",
zooals hij 't zelf eens noemde in de Kamer,
zinspelend op de mogelijkheid, dat hij ten Hove
zou kunnen worden geroepen als „crisis-advi
seur", met glimmende, prachtige „kachel
pijp" op 't hoofd, glacé-handschoenen aan, op
het punt staat te stappen in de Hof-auto, welke
den heer T. van het station haalde en naar Hei;
Loo zou voeren-. Men ziet op het „kiekje" ook
twee dames, die mr. Troelstra rood-omlinte
bloemen aanbieden. Menschen, die niet weten,
dat de personen, door H. M. ter adviseering ge
roepen wanneer zij op Het Loo vertoeft, steeds
op deze wijze worden ontvangen, «uilen de raak
misschien hebben opgevat al» «en bijsonder
blijk van hoffelijkheid voor den.... ba mi
nister-president Troelstra!? Zij vergissen zich.
De kans, dat mr. T. opvolger van mr. Ruys
zou worden, bleek R1-geringer te worden geacht,
ook onder de soc.-democraten, die naar eene
portefeuille voor zich of hun geestverwanten
hunkeren.
Men vernam dus;, de heeren Nolens, Rut-
Troelstra hadden met de Koningin geconfereerd,
gers, Schokking, Dresselhuys, Merchant en
Daarmeê alweêr uit! Over hetgeen door hen
met H. M. besproken was, geen woord. En
nu voeg ik hier haastigljjk aan toe, dat niemand
natuurlijk in billijkheid kan vergen of verwach
ten, dat de inhoud der bedoelde, op Het Loo of
in het Noordeinde-paleis gevoerde gesprekken
tot in bijzonderheden aan „de groote klok" zal
worden gehangen. Dergelijke onbescheiden
heid zou o. a. de mogelijkheid van eene oplos
sing der uitermate-ingewlkkelde crisis hebben
kunnen belemmeren.
Maar tusschen zulk ontijdig en voorbarig
publiceeren en het „graf-stilzwijgen", waarmeê
Jan Publiek maar genoegen moest nemen, is
toch een afstand, dunkt me zoo.
Zeker, er is in de pers bespiegeld over
allerlei „mogelijkheden" om uit het moeras te
geraken. Ik behoef al die hypothesen niet de
revue te laten passeeren.
We hebben ook nu kunnen genieten een
stuk of wat „interviews". Ze "brachten hetgeen
ieder, die met eenige aandacht den gang der
zaken volgt, de bladen leest, al lang wist.
Ik herhaal: bijv. in Engeland' bakermat
van de constutioneele monarchie, zou derge
lijke geheimzinnigheid niet makkelijk gedoogd
worden. Men vindt 't daar vanzelf-sprekend,
dat in periode van crisis de leiders, de „kop
stukken" der groote partijen van aanwezigheid
op een congres of aan een gastmaal gebruik
maken om het publiek duidelijk en uitvoerig
in te lichten. In zulk een ijlings naar alle wind
streken geseihde of getelefoneerde rede worden
de „groote lijnen" getrokken. Er blijven dan
ook daar dingen over, welke „intra muros" van
de conferentie-zaal moeten worden gehouden,
totdat ze voor publicatie vatbaar zijn. Maar een
toestand ais in Nederland, waarbij Jan Publiek
mag zien, dat meneer Zus en Excellentie Zoo
het paleis der Koningin binnentreden, doch ver
volgens de deur ziet sluiten, zonder dat
iemand zich over Jan's nieuwsgierigheid be
kommert: deze is toch stellig niet in overeen
stemming met opvatting naar modernen trant
ten opzichte van de aanspraken, welke het volk
heeft om op de hoogte te worden gehouden van
al wat met de publieke zaak, d. w. z. ons-aller
gewichtigste belangen, verband houdt. Men
lette wel, ik bedoel: de opvatting, die be
hóórde te wordten geëerbiedigd, maar die in
werkelijkheid ongunstig afsteekt bij de manier,
waarop in vroeger dagen, toen men veel min
der „democratisch" immers heette te zijn,
werd gedacht over de mate, waarop men de
rechtmatige belangstelling in het verloop van
eene Kabinetscrisis behoort te bevredigen.
De geheimzinnigheid-up to date is natuurlijk
bijzonder bevorderlijk aan het opduiken van
dichte zwermen geruchten, waaronder zeer
fantastische, maar die toch door een deel der
massa voor goede munt worden opgenomen.
Slechts toen 't bekend was geworden, dat de
leiders der katholieke, anti-revolutionnaire en
chr.-historische Tweede Kamer-fractiën ten
tweeden male door de Koningin ter 'bespreking
waren ontboden, drong 'U tot het „politiek
besef' door, dat de kans op een Rechtsch Ka
binet, ais opvolger van het demissionnaire en
ook-Rechtsche, niet tot de onmogelijkheden
behoefde te worden gerekendTeneinde
saam te werken met een Senaat en een Lager-
ïuis, waarin Rechts overwegende meerderheid
bezit, En óók drong tot dat politiek besef door,
hoe de Rechtsche partijen, wier „coalitie" door
de verwerping van de Vlootwet in de allerergste
mate en voor de zooveelste maal bedreigd werd
met versplintering, al hun krachten zouden
inspannen om de „dijkbreuk" toch nog te stop-
aen, zoodat het gevaar van een stort- en storm
vloed, welke aan den Rechtschen invloed bij
het Staatsbestier misschien voor jaren een
eind zou maken, gekeerd' werd
4 4 4
De Leidsche fascist dr. Verviers heeft in
een Open Brief de Koningin aangespoord tot
het plegen van een „coup d'état"De onge
roepen adviseur, die eenigen tijd geleden
den raad gaf om het Parlement door een troep
kwaadaardige honden te laten uiteenjagen,
wil terugkeer tot het „persoonlijk régime" van
Koning Willem I. Hij: zegt met ex-keizer Wil
helm: „Voluntas regis suprema lex"!De
wil van den monarch zij hoogste wet. Aan de
bedillerij en de aanmatiging van het Parlement
moet paal en perk gesteld. Benoem, Majesteit,
„bekwame en wilskrachtige mannen" tot mi
nisters, en steun hen- met Uwe Koninklijke
autoriteit, zoodat ze vrijelijk kunnen bestieren,
beslissen, reorganiseeren. Terwijl dan het Par
lement zou worden het „Bureau van registra
tie", dat 't immers was in de dagen van Wil
lem' I.
Dat dr. Verviers zulk een Brief tot onze
Koningin durft richten, waarin zij wordt
aangespoord' tot eedbreuk en Grondwets-ver-
krachting; dat deze fascist 't waagt dergelijke
taal te richten tot eene zóó verstandige en zóó
hoog-staande vrouw als onze Koningin Wilhei-
mina, het toont, voorzooveel nog noodig,
dat men dezen heer Verviers niet „au sé-
rieux" mag nemen.
Terecht is gezegd, dat het gedoe van den uit-
middelpuntigen en onevenwichtigen Leidenaar,
die geestelijk verwant lijkt aan den Griek uit
de oudheid, die een tempel in brand stak om
slechts „genoemd" te worden, de „note oo-
mique" vormt in de literatuur over de op 26
October j.1. ontstane crisis.
Maar dit alles neemt niet weg, dat het getal
menschen in Patria, die in dr. Verviers' staats
greep-denkbeelden „heel wat goeds" vinden,
in stilte of ook wel rond-uitkomend voor dit
hun gevoelen grooter is dan menigeen
denkt!
Over welk verschijnsel men zich m. i. vol
strekt niet heeft te verbazen. En dat voorname
lijk zijn oorzaak vindt in de toenemende impo
pulariteit van het Parlement.
Het nuchter-gezond verstand en het koel-
practisch' inzicht, welke ons volk toch bovenal
kenmerken, verzetten zich tegen de houding
van een College met wetgevende macht be
kleed en dat telkens over. vitale belangen van
ons volk heeft te 'beslissen, dat zijn werk
kracht verlamt door eene steeds erger wordende
praatlustigheid!. Ons volk is beu geworden van
het schouwspel eener legislatieve vergadering,
waar over d'e belangrijkste aangelegenheden
wordt „geschacherd", gekonkeld, in onder
onsjes, in club-vergaderingen, stillekens,
•Stiekum, in 't geheim. Zoodat alles immers
.reeds werd bedisseld, bekokstoofd, vóórdat de
zaak in de openbare zitting ter tafel komt. Ons
1
Overal verRajqbaar
volk beseft, dat de constitutioneel© openbaar
heid der Parlementa-vergaderingen op deze
wijze een „leêge vertooning" wordt, een was-
sen-neus, de Kamer zelve (zooals de com
munist Van Ravesteyn onlangs zei) een „d'eba-
ting-club", anders en meer niet.
De politiekeriji beheerscht allen en alles.
Angst voor het „politieke hachje" brengt er
vaak toe om voor of tegen te stemmen, terwijl
men heel anders zou beslissen, bijaldien de
waarachtige, eerlijke, innige overtuiging baas
was gebleven.
Het Parlement is door deze en nog andere
dingen van verwording in het politieke leven
zelf schuldl van zijn diende macht, formeel
geweldig groot!, alsook van het al-grooter
worden van den afstand tusschen het volk en
zijne Vertegenwoordiging.
De geheimzinnigheid, waarop ik straks wees,
is natuurlijk bij uitstek geschikt om het ver
trouwen der massa in hare regeerders .te onder
mijnen.
En in dit opzicht kan men het thans demis
sionnaire Kabinet moeilijk hulde brengen,
van onpartijdig en „in pohticis"-kleurloos .stand
punt.
De heer Ruys de Beerenbrouck, die in de
latere jaren van zijn bewind' herhaaldelijk een
tekort aan tact, aan ernst en aan staatsmans
wijsheid vertoonde, gaf bij' allerlei gelegenheid
het voorbeeld van geheimzinnig-doen en zich
de woorden als te laten ontwringenSoms
leek het men denke slechts aan de manier,
waarop de Kamer werd „ingelicht" over <3e
motieven van mr. De Geerts aftreden als minis
ter!, of de premier het Parlement niet slechts
met een kluitje in het riet wilde sturen, maar
zelfs lichtelijk in 't ootje nam.Toen nadruk
kelijk gevraagd werd naar mr. Fock's advies
over de Vlootwet, ging de premier een soort
van „politieken eierdans" vertoonen
Terecht heeft prof. Ooienbrander gewezen
op het zwakke, verwarde der wijze, waarop de
Regeering het Vloot-ontwerp in de Kamer ver
dedigde. Kwasi met de „pose" van bewinds
lieden, die eene dood-eenvoudige zaak in alle
openhartigheid' komen toelichten en verduide
lijken
Door wat meer tapt, door eenige toenadering,
had het Ministerie, zijn leven kunnen redden,
weet men. Dat 't mr. Ruys te doen was
gelijk sommigen betoogden om „harakiri",
politieken zelfmoord, te plegen, zou gegeven
de zwakke positie, waarin zijn Kabinet reeds
lang vóór de Vlootwet in behandeling kwam,
verkeerde, begrijpelijk zijn geweest. Doch
die veronderstelling wordt te-niet gedaan door
de noeste, schier-wanhopige pogingen, waar-,
meê de minister-president de nauwst met hem
verwante politieke fractie tot het redden van de
Vlootwet trachtte te bewegen.
Het vertrek van mannen als Van Kameheek,
Heemskerk, De Visser uit den Raad der Kroon
moet zeker betreurd. Overigens mag herhaald,
dat óók voor een deel van zijne politieke
geestverwanten en bondgenooten het optre
den van het ministerie-Ruys eene soort van
opluchting is.
Moge de Kroon erin slagen, voor het zware
ambt van verantwoordelijken raadsman te vin
den personen, die behalve bekwaamheid en
hooge eigenschappen van karakter, ook hebben
het diepe besef, dat versterking van het ver
trouwen (jes volks in zijne regeerders, van
het Binnenhof en van den. Raad der ministers,
een der meest-dringend© eischen van het
oogenblik is!..
Mr. ANTONIO.
is, wanneer het over lange afstanden gaat, een
saai, vervelend iets."
Wel een modern zakenman, deze mr. bperry.
Generaal Patrik, het hoofd van den leger
dienst in Ver. Staten heeft te Akron een
rede gehouden, waarin hij de vestiging van
een Zeppelin-industrie in -Akron verwel
komt. Het dept van oorlog is zeide de
generaal voornemens een vliegvloot de
wereld om te zenden. Er zijn nieuwe vlieg
tuigen aangekocht, instaat ononderbroken
vluchten van 2000 mijl te doen. De langste
afstand die men over water zou moeten af
leggen, zou nooit meer dan 1000 mijl zijn.
De toestellen zullen in het voorjaar van de
Oostkunst vertrekken en naar de Westkust
vliegen, verder over de Beringstraat en dan
van eiland tot eiland naar Britsch Indië.
De terugtocht is beraamd over Perzië,
Scandinavië en Groenland.
Het is een bekend feit, dat de luchtvaart nog
niet in een zoodanig stadium is gekomen, dat
er een vrij algemeen gebruik wordt gemaakt
van vliegmachines door particuliere personen.
Nochtans komt dat hier en daar voor.
Zoo melden de Engelsche bladen thans, dat
met de „Mauretania" te Southampton is aange
komen een Amerikaan, mr. Sperry, die bij zijn
bagage een groote kist had, bevattende een
baby vliegmachine, waarmede hij gedurende de
drie weken, die hij in Engeland vertoeft, van
stad tot stad wil vliegen.
Hij hoopte al van Southampton te kunnen
starten, maar werd daar onaangenaam verrast
door de mededeeling, dat ieder vliegtuig een
vergunning noodig had van het Engelsche
Luchtvaart-ministerie.
„Ik maak mijn zakenreizen in Amerika altijd
met m'n eigen vliegtuig", zeide Sperry in een
vraaggesprek, „en ik wil dat in Europa Ook
doen. Ik heb erg veel zaken'te doen en geen
tijd om met de gewone vervoermiddelen te
reizen".
„Een paar weken geleden maakte ik nog een
reis van ca. 2000 mijlen. Den eersten dag ging
ik om 5.10 n.m. van- huis en arriveerde te Wash
ington 250 mijlen verder, om 8.15. Des morgens
(leed ik daar eenige zaken af en vloog toen naar
St. Louis, 870 mijlen ver: kwam daar tegen
den "avond aan."
„Ik heb altijd voedsel hij' mij in de machine
en boeken om den tijd te dooden. Want vliegen
De secr.-penn. van het Oomité ter .uitzending
van Nederlandsche kinderen zendt ons een
communiqué inzake de aankomst der Holianü-
sche 'kinderen uit het Roergebied: De Directie
van het Rusthuis „Bethanië" te Dieren nam
het voor haar bestemde gedeelte te Arnhem over
en zette daarmede de reis voort naar Dieren,
waar zij tegen 10.30 aankwamen met de dood
vermoeide kinderen.
Door en door vermoeid, te slaperig haast om
te eten, werden zij spoedig, na iets genuttigd
te hebben en gebaad te zijn in de voor hen
gereedstaande bedjes gelegd.
Moeders! Gij' allen kunt U indenken, hoe de
kleintjes zich hebben moeten gevoeld, toen hun
in hun moedertaal een „wel te rusten werd
gewenscht, terwijl zij zorgzaam werden toege
dekt alsof ziji bij hun moedertje thuis waren.
De dames, die zich daarvoor gratis beschik
baar hebben gesteld, hebben zich direct met
waarlijk buitengewone liefelijkheid en- opoffe
ring den halven nacht gegeven.
Geldzendingen worden gaarne aan het adres
Rijswijksche weg 476, Den Haag, in ontvangst
genomen.
De heer G. Nypels geeft dn het „Handels
blad" een beeld vani de ellende aan' Rijn en
Ruhr.
Het zwaarste wordt in stilte geleden. In de
families van het intellect, der vroegere^ rente
niers, der gepensionneerden, der kleine en
groote beambten, der door de Fransche occu
patie, het lijdelijk verzet en de malaise betrek
kingloos gewordenen.
Deze groote laag der nieuwe paupers hon
geren thuis in de kou en gaan, dóór niemand
gehoord, niemand lastig vallend!, gelaten ten
gronde. Daar werkten nog hier en daar een
zoon in een kolenmijn, een dochter achter een
schrijfmachine. Maar als die werkloos worden,
wat dan? Die kunnen dan niet meer helpen,
en gaan niet mee demonstreeren, afpersen of
plunderen met dë „organisatie" der werkloo-
zen, die immers voor een zéér groot percentage
uit beroepsmisdadigers, boefjes en oproer
kraaiers bestaan.
Ik ken huishoudens van hoogere beambten,
die voor den oorlog leefden op een inkomen
van circa duizend gulden an de maand, en die
verleden maand, niettegenstaande het nog regel
matig „hooger opgeklommen" zijn van den
kostwinner, vijftig gulden te verteren hadden.
En dat zijn dan nog degenen, die zoo gelukkig
waren hun positie te behouden. Men bedenke
nup eens wat deze razend dure tijden zeggen
willen voor de tienduizenden, die óf door de
Franschen niet in dienst aangenomen, óf door
de malaise thans werkloos worden, of van hun
„renten" of „pensioen" leven moeten
De vooruitzichten voor Ruhr- en Rijnland
zijn werkelijk nog steeds zeer donker; en zelfs
in de hoofdvraag, waarvan heel de mogelijk
heid van een herleving afhangt, die van het
herstel van het verkeer, ziet men geen vooruit
gang, of zelfs maar ernstigen wil om tot een
oplossing te komen.
Men sukkelt maar weer verder, alles blijft in
een wanhopige wanorde, dagelijks gaan meer
millioenen verloren, verarmt het land nog
meerterwijl het bezettingsleger, dat thans
immers „voorloopig" in het Ruhrgebied blijft,
zich daar, als overal in het Rijnland, uiterst
luxueus laat installeeren, de commandeerdende
generaal het mooiste huis van Essen nog lang
niet mooi genoeg vindt, het, op kosten van de
stad, laat verbouwen, en o. a. een „keizer-
kamer" eischt in het genre van die, welke in de
„Villa HügeT' van Krupp voor den Duitschen
keizer was ingericht!
Tegen de combinatie van kwaden wil en on
kunde der overwinnaars staat het totaal ontwa
pende land machteloos.
Onder zulke omstandigheden kon indertijd
een Spanje, kon een Ierland, kon een Turkije
zich door een hardnekkige en wreed© guerilla
redden. Maar de Duitscher is geen Ier en geen
Spanjaard; en Duitschland is geen Anatolië!
Het karakter van het volk en de geographische
gesteldheid van het land zijn allerminst geschikt
voor een guerilla.
Laat men dus helpen zooveel men kan!
INGEZONDEN.
Mijnheer de Redacteur.
In uw blad van j.1. Zaterdag 3 Nov. tracht
U onder bovenstaand opschrift een definitie te
geven over eenige bouwwerken, welke in de
laatste maanden hier ter stede zijn verrezen
U richt daarop voornamelijk het oog op de
Koningstraat. Hiermede begint reeds uw fout
en doet ge daarmede ten onrechte datgene, wat
een publiek blad en althans een neutraal pu-
bliek blad dient te doen. Wanneer TJ werkelijk
de stadsverfraaiing ter harte gaat en daaraan
twijfel Ik geen oogenblik, en U acht het dan
noodig daarmede uwe kolommen te vullen, dan
zult U daarin niet slagen, zonder daarvoor
uwentwege een deskundige aan te stellen of te
raadplegen, dus een aesthetisch aangelegd per
soon. Want „schoenmaker, houdt je bij Ie leest"
zou anders op U van toepassing zijn, want het
is met zoo eenvoudig te oordeelen over een
bouwwerk, mijnheer de redacteur.
Ik wed als U aan tien schilders vraagt, hoe
zp den voorgevel uwer drukkerij geverfd vin
den, daarvan tien verschillende oordeelen hoort
uitspreken. Nu begint U te zeggen o. m.: Op
den hoek van de Koningstraat en Prins Hen
drikman is voor eenige maanden een nieuwe
woning gezet, waarbij het Gemeentebestuur
den, bouwer den eiseh stelde, daar een tuintje
te makem Verder, dat dè woning zelve een
toonbeeld is van smakeloosheid, over de leeliike
vogelkooi (dierengevangenis), door lijnen met
waschgoed te spannen, enz., enz., kortom 1e
hart breekt bp het lezen van al' dat fraais wat
U lanceert. In d, allereerste plaats zij er on
gewezen, dat door mij juist in het belang der
gemeenschap meer grond is afgestaan voor den
ronden hoek en dus voor de verfraaiing daS
waartoe ik verplicht was; ten tweede dat
kosten van aanleg van den tuin door mij gehee'
alleen zpn gedragen; ten derde, dat door mii
op de eerste aanzegging een der duivenhokken
is afgenomen. Wat het ophangen van S
goed betreft, het moge geen toonbeeld van Ver
fraaiing zijn, maar het hangt er schoon tt
zult toch niet willen vergen dat ik l
in de salon hang te drogen? et bij
Ja, wat de woning zelf betreft, zeker deze
bouwwerk e„ u krijgt
deelen. En dan, U vergeet een der voornaamste
factoren, n.1. de financieel©. Met welke finan-
cieele moeilijkheden en door wie wordt hier ter
stede gebouwd of verbouwd? Door menschen,
die op de goedkoopste wijze, hetzij in hum zaken
of aan hunne woning practische verbeteringen
er door verkrijgen. En nu moge U misschien
in uw eventueel antwoord er op wijzen, dat
goedkoop oog geen argument mag zijn voor
een minder gepaard gaande aesthetische vol
tooiing, zoo ja, dan is U ook hierin fout. Het
bouwvak is nu eenmaal een vak, waarmede niet
valt te woekeren; hetgeen waartoe men ge-
dwongen is te moeten toepassen wegens finan-
cieele bezwaren, wreekt zich in het product zelf.
En zoo is het, mijnheer de redacteur. Vraagt U
het maar eens aan onzen Directeur der Go-
meentewerken, iemand, die toch zeker nog wei
in staat geacht kan worden, een bouwwerk daar
te stellen en ook thans gedoemd is een open
bare school te bouwen met plat dak, waarvan.'
hij heeft gemaakt wat er van te maken was
(ook al uit bezuiniging) en beter voor een
'bloembollenschuur geschikt was dan voor een
openbare school, althans wat het buiten aspect
aangaat.
Neen, mijnheer de redacteur, uw oordeel in
deze is niet alleen fout, doch geheel misplaatst
en wel om reden, dat gij over het hoofd hebt
gezien de indirecte financieel© nadeelige gevol
gen, die er uit voort kunnen vloeien voor den
betrokken eigenaar.
Mat dank voor de plaatsing.
Hoogachtend,
Helder, 6 November 1923. P. J. BOSCH.
Gaarne verleenen w}j aan het bovenstaande
plaatsruimte, omdat wij volkomen begrijpen,
dat de heer Bosch onaangenaam getroffen was
door onze beschouwing omtrent zpn woning.
Doch deze persoonlijkheden zitten nu eenmaal
onvermijdelijk aan^dit vraagstuk vast, en men
zal het met ons eens zijn, dat het verkeerd' zou
zijn ter wille van het algemeen belang persoon
lijke gevoeligheden te doen gelden. Onze be
schouwing ging ook volstrekt niet tegen den
heer Bosch, die, zooals uit het bovenstaande
wel blijkt, zijn best gedaan heeft om een beteren
toestand te verkrijgen, maar tegen de afwezig
heid van overheidsbemoeiing in deze, die o. L
dwingend' en leidend behoort op te treden:
Wij zullen ons overigens niet in een pole
miek over de vermeende schoonheid en de
bouwkosten begeven; de heer Bosch, die ons al
bp voorbaat ondeskundig verklaart, zal het wel
niet met ons eens zijn, ós wij zeggen, dat tien
en zelfs vijf-en-twintig verschillende
architecten! één en hetzelfde oordeel over zpn
woning zullen vellen, en daartegen helpt toch
geen redeneeren. Red.
DAMRUBRIEK.
VÓeriusstraat 64huts,
Amsterdam.
1.
2.
1.
88—18
O.
8. 20—88 47 40
4. 46 84 gewonnen.
5™** 14, 16/19' 22 en 28.
Wit: 25/27, 29, 81, 82, 84/87, 89, 42/44
Wit (de Rotterdammer N. de Haas Jt.)
won hier ais volgt: 25—20, 84—30 (28 84 de
beste) ,48—48, 88 49, 82-28, 86-80, 27—21,
oi151 met groote winstkans.
Uit de Damwereld.
Stand der match W. BeauregardB. Bpito"
ger na de zesde partij:
W. Beaur egard, kampioen van Amerika,
3 partpen gewonnen.
B. Springer, kampioen van Europa 0 par
tijen gewonnen.
Urie partijen werden remise.
Match J. de HaasA. K. W. Damme ta
Brussel.
Do Haas 4 gewonnen.
Damme 1 gewonnen.
Remise 8 partijen.
Stand) kampioenschap van Nederland) te
Amsterdam:
J. H. Vos en Herm. de Jongh T.
L J. die Jong en A. Visser 4.
G. J. Lochtenberg 2 punten.
