HELDERSCHE COURANT
Derde Blad.
VAN ZATERDAG 17 NOVEMBER 1923.
PLAATSELIJK NIEUWS.
BU heden te 's-Gravenhage gehou-
en examen slaagden voor derde stuurman
Groote Stoomvaart de heeren O. P. Dito en
P. WL. Legurt alhier.
Onze plaatsgenoot, de heer A. M. van
Berkum, slaagde te 's-Gravenhage voor het
Machinisten-diploma A.
Afyi den heer J. F. Jacques, hoofdeom-
mies ter controle Gemeente-belastingen, is
met ingang van 1 Januari 1924 eervol ont
slag verleend, onder toekenning van pen
sioen.
Vrijdagavond is hier ter stede na lang
durig lijden overleden1 de heer J. de Glop-
per, in leven brigadier van politie.
Vakschool voor Meisjes.
De officieele opening van de Vakschool
voor Meisjes zal plaats hebben Woensdag
21 November, des morgens te 11 uur a.s.
dóór den vertegenwoordiger van den minis
ter van onderwijs, den heer de Groot, inspec
teur-generaal van het Nijverheidsonderwijs.
De school is na afloop daarvan, voor be
langstellenden te bezichtigen des middags
van 3 tot 61/, uur en des avonds van, 7 tot
G uur.
Een onderscheiding.
14 en 15 November werd te Alkmaar een
wedstrijd gehouden voor bakkers in de pro
vincie Noord-Holland.
De wedstrijd!, uitgeschreven door Fortuma's
fabrieken te Den Haag, bevatte de rubrieken
waterbrood!, beschuit en inzendingen ter op
luistering.
Onze plaatsgenoot, de heer O. J. Taaie,
luxe bakkerij „Heldria" behaalde in alle af-
deelingen het hoogst aantal punten, waar
door hij in 't bezit kwam van een pracht zil
veren lauwerkrans, twee eereprijzen, bene
yens een verguld-zilveren medaille.
Een mooi succes zonder twijfel!
Ned. Ver. van Huisvrouwen.
Na afloop der lezing van Dr. Salomons
werd Dinsdag tot bestuurslid, tevens pen-
ningmeesteresse, gekozen, mevrouw Bijl.
Het Budapester Strijkkwartet
Het was verblijdend te zien, dat zoovelen
waren opgekomen om de Budapesters te hoo-
ren, en het moet, dunkt ons, een groote voldoe
ning geven aan het Comité, dat deze concerten
regelt, en -in eerste instantie aan den heer
Leewens, die de geestelijke vader ervan is, dat
het aantal bezoekers veel en veelsmeer bedroeg
dan ten vorigen jare. Als wij ons niet vergis
sen, had het Comité toen een 150-tal vaste
ahonné's, en wellicht waren er 200 of 250 men-
schen in de zaal. Hedenavond was dat aantal
minstens het dubbele. Dit is verblijdend, zeggen
wij, omdat er uit blijkt, dat men goede kunst
gelukkig nog altijd hier weet te waardeercn,
ondanks malaise en wat daarmede annex is.
De Budapesters hadden een programma, dat
van zeer uiteenloópenden aard was. Mozart en
Schumann zijn uit muzikaal opzicht wel groote
antipoden; eerstgenoemde's strijkkwartet No.
18 D kl. t. is een en al fijnheid, elegance, opti
misme. Mozart zou Mozart niet zijn geweest als
hij ook niet In zijn mineurmuziek zijn zonnigen
aard, zijn opgewekte levenslust, zijn blijheid,
had kunnen leggen. Verrukkelijk was het rag
fijne andante met het aantrekkelijke, zich tel
kens herhalende melodietje, mooi het ietwat
weemoedige menuetto, vroolijk en levenslustig
•het allegretto.
Op 41 A gr. t. van Schumann was van voor
namer karakter, dan het werk van Mozart. Het
meest frappeerde ons 'de stijging in het" laatste
gedeelte; het breed eindigend adagio molto ging
in de finale over in een glanzend, jubelend alle
gro molto vivace.
Het tweede gedeelte van den avond bracht
ons een strijkkwartet van dien Rus Borodin.
Borodin behoort tot de jong-Russische school;
na de beide voorafgaande klassieke meesters
was het verschil met dezen modernei! meester
frappant. Zijn werk karakteriseert volkomen
den Russi-schen (Slavischen) volksaard: even
als in Dostojefsky ook hier dat onrustige, dat
van verbeeldingsgloed en hartstocht doortrok-
kene, dat afdwalen op de zijpaden der over
peinzing. Het was hoog en wijd, de atmosfeer
der ontzaglijke steppen lag er in, en, ondanks
het triest-weemoedige blonk telkens en telkens
weer het geloof in de toekomst, in de bevrijding
van Rusland.
Deze zoo geheel uiteenloopende muziek werd
op drie verschillende wijzen door de Budapes
ters vertolkt. In Mozart werd volkomen het
lichte, fijne karakter gehandhaafd; de weder
gave van Schumann's opus geschiedde met
hartstocht: de vlammen Sloegen er uit en
brandden in ons hart%En dat men in de muziek
van den Rus diens eigen karakter wist te leg
gen, getuigt hetgeen wij hierboven omschre
ven.
Dat is dan ook het wonderlijke van deze vier
mannen: dat zij elkander zoo door en door ken
nen. Daar is niet één moment van aarzeling bij
het invallen van een instrument of het overne
men van een melodie. En niet alleen dit, maar
het sterkte-gehalte, het tempo is haarfijn ln
aansluiting op dat van den voorganger. Daar
door krijgt men den indruk alsof hier één won
derbaar-geconstrueerd- instrument wordt be
speeld. Bijv. wanneer de violoncel' een satz inzet-,
en deze, in Steeds afdalende decrescendo s,
overgenomen wordt achtereenvolgens door alt,
door 2e en eerste viool, dan sluiten die sterkte-
overgangen op de vier instrumenten zoodanig
aan, dat men inderdaad slechts één instrument
hoort. Dat is het wonderbare van deze Buda
pesters, en dat verleent aan hun muziek dat
bovenaardsche, dat het publiek ?oozeer in ver
rukking bracht. Werden ooit fijner en inniger
pianissimo's gehoord dan in enkele satzen van
Borodin's werk, met name in het Notturno? Ln
zou men bij Schumann niet willen zweren nu
en dan een volledig orkest te hooren met het
zware, statige orgel, door een Bach bespeeld?....
Zoo was deze eerste abonnemen-tsavond een
door zeer velen hoogelijk gewaardeerd genot,
waarvoor wij den organisator met zijn dames
hulptroepen niet dankbaar genoeg kunnen
wezen.
Muziekschool „de Toonkunst".
Woensdagavond zullen de leerlingen der
diverse koor- en soloklassen van bovenstaan
de muziekschool, waarvan de heer Toon de
Hoogh directeur is, en waaraan mejuffrouw
Rootlieb en -de heer Bongaards als leeraren
resp. in zang in viool zijn verbonden, voor
ouders en verdere genoodigden een uitvoe
ring geven. Het zeer uitgebreide program
ma vermeldt, onder veel- verscheidenheid,
als eerste nummer een cantate van den Arn-
hemachen componist A. H. Amory. Deze can
tate „Naar de Heide", voor Kinderkoor en
Meisjes, Mezzo-sopraansolo, declamatie, en
met twee hoorns, trompet, trombone en trom
mel in den slotmarsch wordt met toestem
ming van den componist opgevoerd, 's Com
ponisten echtgenoote schreef onder het pseu
doniem Vada den tekst voor dit werk. Enkele
leden van het Stedelijk Muziekcorps zullen,
medewerken aan dè instrumentale partijen.
Verder kan nog worden genoemd een Dal-
croze-demonstratie, waaraan .alle zangklassen
(3) deelnemen, het aardige nummertje „Hans
und Grethe" van dr. Joh. Wagenaar (even
eens een Nederlandsch componist), een
vioolsolo van den heer Bongaards, twee
trio's voor zang, viool en piano, de uitvoering
van Beijerle's AI ooi Holland" door alle
zangklassen, enz. Nadere bijzonderheden per
advertentie.
Bij den heer de Hoogh, Stationsstraat, kan
men gratis introducties voor dezen avond
bekomen.
Rlka Hopper „Zegepraal".
Wij herinneren er aan dat heden de plaats
bespreking begint voor de afscheidsvoorstel-
ling van Rika Hopper op Dinsdag a.s. Uit
verschillende plaatsen van ons land verne
men we van het groote succes dat onze ge
vierde kunstenaresse bij haar afscheid ten
deel valt. Gezien de warme ontvangst en
groote belangstelling bij haar vorig optreden
alhier, verwachten we ook nu weer eeni volle
Casino-zaal. Aan de voorstelling is alle mo
gelijke zorg besteed. Het gezelschap komt
weer met eigen décors en oostuums.
De melodie, gezongen door Rika Hopper
in 't le en 4e bedrijf is voor haar gecompo
neerd door Catharina van Rennes.
„De Tijd" schrijft over de opvoering: „Ik
woonde een voorstelling bij van uitnemende
strekking.Er waren sublieme speelmo-
menten voor Rika Hopper en haar sterk spel
wist ontroering in de zaal te brengen. Er
was dan ook veelvuldig en warm applaus.
Leidsche Courant: Er werd goed gespeeld.
Na ieder bedrijf werd zeer veel geapplaudis
seerd en aan het slot brachten de aanwezigen
aan Rika Hopper een warme ovatie.
„Helden der Zee"-fonds.
(Dorus Rijkers-fonds).
De „Staatscourant" van 9 en 10 Nov. 1923
(No. 218) bevat de statuten van de Vereeniging
tot oprichting en instandhouding van het „Hel
den der Zee"-fonds, gevestigd -te 's-Gravenhage.
Hei doel der vereeniging is een nationaal
fonds te scheppen tot het verleenen van steun:
lo. aan noodlijdende redders van schipbreu
kelingen pp de Nederlandsche kust (Zuiderzee
kust inbegrepen);
2o. aan noodlijdende nagelaten betrekkingen
van redders van schipbreukelingen, omgekomen
bij reddingen op de Nederlandsche kust;
3o. aan noodlijdende nagelaten betrekkingen
van redders van schipbreukelingen op de Ne
derlandsche kust;
4o. in bij huishoudelijk reglement nader te
omschrijven bijzondere gevallen, niét vallende
onder lo., 2o. of 3o.
De vereeniging tracht bet doel te bereiken
door het bijeenbrengen van gelden door giften
en contributies, het houden van voordrachten,
lezingen en vergaderingen, en andere wettige
middelen, welke aan het doel bevorderlijk zijn.
Het Bestuur is samengesteld als volgt: W.
Houwing, burgemeester van Helder, eere-voor-
zltter; Henri ter Hall, lid Tweede Kamer der
Staten-Generaal te Rijswijk, voorzitter; L".
Grunwaid, Heidpr, vice-voorzitter; P. J. Jager,
gep. luit. ter zee le kl., Den Haag, secretaris;
W. F. la Lau, H lder, penningmeester; H. J.
P. Egner, Helder; Wijjy Mullens, Den Haag;
Dr. Rademaker, Hoofd-redactie „Het Vader
land", Den Haag, leden.
Propaganda-vergaderlng Geheel-onthouding.
Zooals een advertentie ln dit nummer
mededeelt, zal de afd. Helder van den AOg.)
N(ederl.) G(eh.) O(nthouders) B(ond) Woens
dag 21 dezer op de bovenzalen1 van, het Chr.
Mil. Tehuis, Knnaalweg een propagamda-
vergadering houden. Daarb" zullen verschil
lende lichtbeelden vertoond worden, die af
gewisseld worden door muziek en zang.
Doodgebleven.
Vrijdagmorgen is op de Rijkswerf de
werkman T. V., wonende aan den Parallel
weg, onwel geworden en plotseling doodge
bleven. De ontboden geneesheer constateer
de dood door hartverlamming. Het stoffe
lijk overschot werd vanaf de Werf per
brancard naar de woning vervoerd. Het
treurig voorval wekte natuurlijk groote
deelneming.
Winkelnleuws.
De heer W. Langedijk heeft gisteravond
in perceel Koningstraat 104 een paarden-
en varkensslagerij geopend
De winkel ziet er helder en frlsch uit.
Openbare Leeszaal en Bibliotheek.
In October werd de leeszaal bezocht door 1504
mannen en 198 vrouwen, totaal 1692 personen.
Uitgeleend werden 650 studiewerken, 2579 ro
mans en 2088 kinderboeken, totaal 5817 banden.
Aangeschaft werden de navolgende werken:
Bartisch: Vom sterbenden Rokoko; Frings en
Wolmer: Waterspringen en zwemmen; Gibson:
Wetenschappelijke denkbeelden van onzen tijd;
Haitjema: Hoog-kerkelijk protestantisme; Ham-
sun: Kinderen van hun tijd; Harterink Vafl
der Steen: Practische electriciteitsleer,dl. 2;
Kok: Elementair leerboek van het boekhouden
en de berekeningen in het levensverzekerings
bedrijf; Kuiper: Grieksche lyriek; Lintum, te:
Nederland en de Indiën in de laatste kwarteeuw;
Saarloos, van: Inleiding tot de studie der fa-
brieksadministratie; Wolthuis: Wijsbegeerte van
den godsdienst; Zernicke, Elisabeth: Het goede
huis.
'Ten geschenke ontvangen:
Besamt, Annie: Het pad van leerlingschap;
Borel: Karma; Daudet: Schipbreukelingen van
Parijs; Deutmann, Lize: „Magnetisme" en Oc
cultisme; Dickens: Leven en lotgevallen van
David Copperfield, 2 dln.; Flammarion: Het
raadsel van den dood; In het stervensuur; Na
den dood; Hugo: De ellendigen; Meer, van der:
Prostitutie en nog wat; Potgieter: Florence;
olotemaker de Bruine: Christelijk sociale stu-
oiën; Wit, Augusta de: Java, Facts and Facies;
Zóge von Manteuffel, Ursula: Met de linkerhand
getrouwd; Gids voor Bussum en Naarden.
Verslag der Gemeentelijke Arbeidsbeurs
over de maand October 1923.
Mannen,
Aanvragen van werkgevers kwamen ln
om:
1 boekhouder, 1 conciërge, 1 electricien,
17 grondwerkers, 1 hofmeestersbedlende, 1
klerk, 1 kappersbediende, 3 loopknechts, 8
losse-werklieden, 1 loodgieter, 1 loopjongen
ben. 18 jaar, 1 matroos, 1 scheepstimmerman-
halfwas, 1 stoffeerder, 5 timmerlieden, 1
SVmmerman-halfwas, (19 transportarbeiders,
2 verw a rmin gsmonte urs.
Totaal 66 personen.
Aanbiedingen kwamen in van: 1
1 banketbakker, 1 boekhouder, 1 chauf
feur, 1 conciërge, 2 electriciens, 29 grond
werkers, 1 hofmeestersbediende, 1 incasseer
der, 30 kantoorbedienden, 10 kantoorbedien
den ben.. 18 jaar, 1 kleermakersleerling ben.
18 jaar, 1 klinker, 1 loodgieter, 49 losse-werk-
lieden, 1 machinist, 2 metselaars, 2 machine-
drjjvers, 1 marconist, 4 matrozen, 6 opper
lieden, 1 opperman ben. 18 jaar, 1 rijwiel
hersteller ben. 18 jaar, 1 slager, 5 schilders,
1 smidsleerling ben. 18 jaar, 1 stoker, 1 stu-
cadoor, 1 steenbikker, 4 scheepstimmerlie
den, 1 scheepstimmerman ben. 18 jaar, 1
smid-bankwerker, 2 smid-bankwerkers ben.
18 jaar, 14 timmerlieden, 1 timmerman-half
was, 3 timmermansleerlingen ben. 18 jaar,
1 tuinman, 49 transportarbeiders, 1 verwar
mingsmonteur, 1 wachtsman, 1 winkelbe
diende.
Totaal 235 personen.
Geplaatst werden:
1 boekhouder, 1 electricien, 1 conciërge,
17 grondwerkers, 1 hormeestersbediende, 2
loopknechts, 8 losse-werklieden, 1 loodgie
ter, 1 matroos, 5 timmerlieden, 1 timmerman
halfwas, 19 transportarbeiders, 1 verwar-
mingsmonteur.
Totaal 59 personen.
Vrouwen.
Aanvragen van werkgeefsters kwamen ln
om:
8 dagmeisjes, 5 dagdienstboden, 8 dienst
boden intern, 2 noodhulp dienstboden, 8
werksters.
Totaal 26 personen.
Aanbiedingen kwamen in van:
1 buffetjuffrouw, 1 costuumnaaister, 5
dagdienstboden, lo dagmeisjes ben. 18 jaar,
6 dienstboden, 1 hulp in de huishouding, 2
huishoudsters, 3 kantoorbedienden ben. 18
jaar, 2 noodhulp-dienstboden, 1 tweede meis
je, 1 versteinaaister, 2 waschvrouwen, 15
werksters.
Totaal 56 personen.
Geplaatst werden:
3 dagmeisjes ben. 18 jaar, 2 dagdienstbo-
dem, 1 dienstbode intern, 2 noodhulp-dienst
boden, 1 huishoudster, 7 werksters.
Totaal 16 personen.
WINKELSLUITING.
I.
Plotseling is ook te Helder het vraagstuk der
winkelsluiting aan de orde gesteld' en wel' door
het adres van de Alg. Heldersche Wdnkeliers-
Vereeniiging en de plaatselijke ardeeling van de
.Nederlandsche Hanze" aan den Gemeenteraad,
houdende verzoek om bij verordening het slui
tingsuur der winkels te bepalen op 8 uur n.m.
Blijkens in ons blad' geplaatste advertenties
en ingezonden stukken heeft dit adres, dat in
middels in, de laatste raadsvergadering om prae-
advies in handen van B. en W. is gesteld, nog
al stof doen opwaaien. Hebben „eenige winkel
juffrouwen" zich voorstandsters betoond, de
heer B. J. Quast bleek een tegenstander, die zijn
meening niet onder stoelen of banken beeft ge
stoken.
Aangezien de onderwerpelijke zaak er een is
van algemeen belang immers zij raakt zoo
wel de patroons als het personeel en vooral ook
het koopend en- winkelend publiek meenen
wjj er een beschouwing aan te moeten wijdten.
Voorop willen wij stellen, dat onze ondervin
ding elders heeft geleerd, dat het hier weer eens
een onderwerp betreft, waar „de geleerden het
niet over eens kunnen worden!" en dat er ook
onder de winkeliers meerdere stroomingen zijn.
Het' is dus wel een moeilijk vraagstuk, waarover
veel verschil van meening bestaat. Een zooda
nige oplossing aan te geven, dat alle partijen
er door bevredigd1 worden, is dus niet mogelijk.
Wel kan men trachten tegenover de belangen
groepen, winkeliers en winkelpersoneel, het
standpunt van het algemeen belang in te nemen.
De tegenwoordige toestand is aldus, dat vol
gens de verordening op de winkelsluiting^ dezer
gemeente de winkels gesloten moeten zijn om
negen uur des avonds, behalve op Zaterdag,
wanneer het op 11 uur n.m. is gesteld. Een
zelfde regeling is o. m. in Den Haag van kracht,
hetgeen wij vermelden om hier in dit verband'
een vergelijking te maken.
Het adres der patroons-organisaties beoogt
nu om het Sluitingsuur op gewone werkdagen
te doen bepalen op 8 uur n.m., dus een verkor
ting met-1 uur.
De gewone argumenten vóór een dergelijke
beperking zijn vermindering van exploitatie
kosten (verlichting, verwarming e.d.), meer
huiselijk leven en ontspanning en voorkomen,
ddt men ter wille van concurrenten, die wel
willen 'openblijven, ook zou moeten sluiten om
9 uur, waardoor dus een persoonlijk streven
om vroeger te sluiten zonder -gevolg moet blij
ven. Men wil dus trachten door wettelijke bepa
lingen te dwingen in die richting van „allen slui
ten op denzelfdenJ tijd".
De argumenten der voorstanders die bo
vendien beweren, dat het zonder aanmerkelijke
schade voor hun zaken heel goed mogelijk is
zijn geenszins weg te cijferen. Het valt niet te
betwisten; dat vroeger sluiten vermindering van
exploitatie-kosten kan geven en mèer van het
gezinsleven 'kan doen profiteeren. Of het echter
geheel verdedigbaar is om anderen te dwingen
hetzelfde te doen, dus de persoonlijke vrijheid
in'te perken, is een punt, waarmede we het nog
niet direct eens zijn. Zeker, als het om een
enkeling, een onwillige, gaat, dan kan het geen
bezwaar zijn, doch als het aantal tegenstanders
vrij groot blijkt te zijn en diat is gewoonlijk
het geval dan moet toch ook met de rechten
van de minderheid' worden rekening gehouden,
Het is ons hekend; dat dit' standpunt door voor
aanstaande middenstanders wordt gedeeld. Juist
de middenstand heeft steeds gestreden voor
vrijheid, waar die door overheidsmaatregelen
zou kunnen worden bedreigd' en men heeft in
't algemeen nog liever getracht langs organisa-
torischen weg zijn doel te bereiken, dan om in
grijpen van de overheid' te vragen. Dit laatste
heeft meer dan eens het doel voorbijgestreefd
en er valt ook in kringen van handel en indus
trie een vrij sterke strooming waar te nemen,
die ijvert voor opheffing van alle te ver gaande
overheidsbemoeiing. (Rijks Inkoop Bureau;
Arbeidswet, Overheidsbedrijven e. d.). Wij zul
len daarlaten of dit steeds goed gezien is, doch
constateeren het feit.
Er is een tijd geweest, dat het vraagstuk der
verplichte winkelsluiting zeer actueel was en
dat inderdaad1 de handeldrijvende middenstand
zich daarvoor sterk interesseerde. Dit was in
den tijd toen er nog geen enkele regeling ge
troffen was en de strijd om het bestaan nog
„man tegen man" gevoerd werd. De opkomst der
organisaties van arbeiders1 en van patroons
'heeft echter hierin gelukkig verandering ge
bracht en men is zich door onderlinge overeen
komsten in organisatie-verband .op een' meer
gereglementeerd bedrijfsleven gaan inrichten.
Daardoor is er in vele opzichten veel verbeterd,
ook in iet zakenleven, al mogen ook die scha
duwzijden niet vergeten worden.
l>t er d'us ook een regeling voor de winkel
sluiting is gekomen en dat die het ongebreidelde
zakendoen waardoor inderdaad het gezins
leven werd benadeeld, zonder dat er noemens
waardige zakelijke voordeelen tegenover ston
den heeft doen eindigen, zal bij nader inzien
tegenwoordig wel niemand onredelijk vinden.
Ook de patroons mogen wel een weinig deelen
'n de voordteelen, die de speciale maatregelen
den arhe'der b!edt; ook zij' hebben recht op een
„menschwaardig bestaan".
Maar ook hier moet worden bedacht, dat alle
overdrijving schaadt en zich tenslotte ook
wreekt. Men moet hij wijize van spreken niet
het onderste uit de kan willen hebben.
In hoeverre dit in het onderhavige geval van
toepassing is en op welke wijze het algemeen
be'ang o. i. het meest wordt gebaat, zullen wij
een volgende maal nader uiteenzetten.
L.
GROENTEN EN FRUIT.
n.
Ten vervolge van, ons eerste artikel, waar
in we uiteen hebben, gezet hoe een conflict
was gerezen tusschen de Veiling vereeniging
Helder en de Gecombineerde Grossiers kun
nen wij thans nog het volgende mededeelen.
Zooals men weet hadden B. en W. aan
de partijen in overweging gegeven om zich
met elkaar te verstaan, en zoo'mogelijk een
regeling te treffen gebaseerd op een om
beurten veilen van groenten en fruit volgens
op te maken rooster welke een nader
ingrijpen van hoogerhand overbodig zou ma
ken. Men wilde, in geval geen overeenstem
ming werd bereikt eenvoudig de fruit-gros-
siers in de gelegenheid stellen elders dan op
het veiMngterrein, n,L aan het andere einde
der Prins Hcndriklaan, hun waren uit de
hand te verkoopen.
Wij' hebben nu vernomen, dat het con
flict uit de wereld is, doch dat de moeilijk
heden en bezwaren, die tegen de veiling wer
den te berde gebracht geenszins zijn uit den
weg geruimd. En het is dan ook niet
uitgesloten, dat vroeger of later zij zich op
nieuw zullen voordoen. Dit zou bij voorbaat
kunnen worden voorkomen, indien de Vei-
lingsvereeni'ging uit het gebeurde de conclu
sie trok, dat hare bepalingen wijziging en
herziening behoeven.
Men deelde ons mede, dat de zaak voorloo-
pig van de baan is. doordat de Grossiers, die
destijds een aaneengesloten geheel vormden,
thans weer uitelkaar zijn gegaan; vermoede
lijk omdat sommigen hunner ten slotte wer
den bekeerd, anderen de door B. en W. aan
gegeven oplossing te bezwaarlijk 'achtten
(men zou dan te ver van de veiling komen
te staan) en nog anderen den strijd niet aan
durfden.
Een nieuwe markt zal dus niet behoeven
te verrijzen en evenmin zal het publiek dus
kunnen profiteeren van een gezonde concur
rentie, d'ie de prijzen wellicht zou verlagen.
De Veilingsvereeniging blijft de zaak in han
den houden en de destijds uitgetreden gros
siers hebben zich weer aangesloten zonder
echter allen geheel tevreden te zijn.
Ook voor het publiek is de zaak dus nog
niet ten volle verbeterd en wij hebben den
indruk dat het monopolie van de Veilings
vereeniging niet steeds dienstbaar is aan het
algemeen belang. Dit kan het worden als de
in den loop van het geding naar voren geko
men bezwaren bijtijds worden ondervangen
en men niet de redeneering houdt, dat men
als eenige organisatie toqh het helft in han
den heeft en houdt.
Wellicht vinden wij nog eens gelegenheid
op de bedoelde bezwaren nader terug te ko
men.
BINNENLAND.
Mr. Kooien kabinetsformateur.
De Koningin heeft mr. D. A. P. N. Kooien,
voorzitter der Tweede Kamer der Staten-
Generaal, opdracht gegeven tot samenstel
ling van een nieuw kabinet.
Mr. Kooien heeft deze opdracht in over
weging genomen.
Mr. dr. D. A. P. N. Kooien is 21 Januari
1871 te Utrecht geboren, waar hij ook stu
deerde, in 1894 promoveerde tot doctor in de
rechts- en staatswetenschappen op disserta
tie „De Kapitaal-rente" en er zich als advo
caat vestigde. In 1897 werd mr. Kooien be
noemd/ tot schoolopziener in het arrondisse
ment LJselstein en in 1899 gekozen tot lid
van den gemeenteraad van Utrecht. In 1908
volgde zijn benoeming tot lid van1 den Cen-
tralen.Raad van Beroep en twee jaren daar
na deed hij' zijn intreden in de Tweede Ka
mer als afgevaardigde voor het kiesdistrict
Grave, welk mandaat in 1909 en 1918 ver
nieuwd werd. In dien' tijd was mr. Kooien o.a.
ook voorzitter van den Algem. Bond van
R. K. Kiesvereenigingen in Nederland.
Reeds in 1918, toen dr. Noleng opdracht
kreeg een kabinet te vormen, was de keus
van den formateur gevallen op mr. Kooien,
die zich echter op het laatste oogenblik, we
gens overwegende bezwaren tegen het so
ciaal program van de regeering, terugtrok.
Als opvolger van mr. Fock, die benoemd
werd tot Gouverneur-Generaal van Nederl.-
Indië, is mr. Kooien toen gekozen tot voor
zitter der Tweede Kamer, in, welke qualiteit
Ingezonden Mededeellng.
B. J. QUAST, Meubelmaker, Stoffeerder.
hij door zijn onverstoorbaarheid de zeer ge
waardeerde leiding van zijn voorganger heeft
geëvenaard.
Omtrent de opdracht, door de Koningin
aan mr. Kooien, den voorzitter der Tweede
Kamer, verleend tot kabinetsformatie,
schrijft de Telegraaf:
De richting, waarin thans naar de oplos
sing der crisis blijkt te worden gestreefd,
miskent den uitslag der stemming op 26 Oc
tober; zij negeert het meest frappante feit'
dier stemming: de oppositie van een juist
genoegzaam sterke fractie der Katholieken
om het kabinet te doen vallen.
Indien deze kabinetscrisis, die uit een
Vlootwetcrisis voortkwam, door een Vlootwet
voorstander op te lossen wordt geacht, welnu,
dan had die crisis voorkomen kunnen wor
den; dan hadl het ministerie de portefeuille
kwestie niet behoeven en dus niet mógen
stellen.
Wij verstonden in de afstemming der
Vlootwet en in het vrijwillig heengaan van
het kabinet-Ruys den duidelijken eisch:
„Koersverandering!" en ieder, die zich op
den vasten wal der redelijke bezinning heeft
kunnen houden; en niet in het soppige moe
ras der partijen-politiek behoefde mee te
dwalen, moest die eenvoudige conclusie trek
ken.
De politici echter hebben het anders ge
wild. Zij achten het noodig (en oorbaar) de
gebeurtenissen van 26 October te interpre
teeren als een wensch naar een. koers-
bestemdiging. Vrage: waartoe dan het hara
kiri van het kabinet?.
Dit wordt de vraag van het oogenblik: is
er nog een Rechtsche moeder, in staat een
Rechitsch kabinet voort te brengen?
„Kabinetsformatie" zou thans niet meer
beteekenien dan de verzoening der Katholieke
broederen en herstel der breuke".
Maar 'als wij dan zoo dat nogal onnoozele
en tweede-rangs-karakter schetsen van de
taak, die den heer Kooien wachten zal (af
gaand op de publieke gegevens), dan be
kruipt ons toch de vraag: zou wezenlijk een
man als Kooien zich tot dit werk bereid heb
ben verklaard, als hij geen redenen had, po
sitieve redenen, er perspectief in te zien?
.Beschikt hij over een bindmiddel, dat,
hechter dan amicale onder-onsjes, de rech
terzijde weer aaneerikleeft?
De Rijksmiddelen.
De rijksmiddelen hebben over de afgeloo-
pen maand 11.75 millioen minder opge
bracht dan over October 1922; over de eer
ste tien maanden bedroeg de opbrenst 25.74
millioen minder dan over die periode van het
vorige jaar.
De achteruitgang is in hoofdzaak te wijten
aan de Inkomstenbelasting, welke ongeveer
SVj millioen minder opbracht. De dividend
en tantièmebelasting ging met 4Va millioen
achteruit, terwijl de toevallige baten uit de
successierechten ook 31/, millioen minder be
droegen.
Een aantal posten geven eenige- vermeer
dering, zoodat het totaal d'er ontvangsten,
zooals boven .gezegd, bijna 12 millioen min
der bedroeg dan in de overeenkomstige
maand van het vorig jaar.
Het vertrek van den ex-kroonprins.
De Duitsche ex-kelzer heelt inzake het
vertrek naar Fuitschland wi zijn zoon h t
volgende gepubliceerd:
De keizer is op 10 November 's middags
door een op 8 November geschreven brief
van den kroonprins van zijn voorgenomen,
of bij ontvangst van den brief reeds aange
vangen reis naar Duitschlamd in kennis ge
steld. Het tijdstip van zijn vertrek vernam de
keizer uit de Nederlandsche avondbladen van
10 November. De stap van den kroonprins is
een gevolg geweest van zijn eigen, vrijwil
lig besluit en is zander voorkennis van of
overleg met den keizer gedaan. De kroon
prins had Z.M. ook niet van te voren van
de in den brief genoemde voorbereidende be
sprekingen met de Duitsche regeèring in
kennis gesteld'.
Het huisraad van Wioringen.
Het Handelsblad verneemt het volgende:
De ex-kroonprins had ter meubileering
van zijn woning, de pastorie op Wieringen,
huisraad ter leen ontvangen van Huize
Doorn.
Dezer dagen, nu zijn de bezittingen van
dhn ex-kroonprins op het Zuiderzee-eiland-
ingeladen in een vrachtschuit naar Amster
dam. Het was de bedoeling de meubelen, en
wat verder aan den ex-kroonprins toebe
hoort, ln onzie stad in verhuiswagens over te
laden ter expeditie naar Oels.
De kroonprins zou aan zijn secretaris, dén
heer Berg, opdracht hebben gegeven alles
uit de pastorie naar Oels te zenden, dus ook
de meubelen, welke de ex-keizer had ter leen
gegeven.
Van dit plan had men in huize Doorn ken
nis gekregen en de ex-keizer, om te voor
komen, dat zijn meubelen naar Silezië zou
den gaan, heeft een notaris uit Doorn ver
zocht hier ter stede op de meubelen beslag
te leggen.
Zijn wij wel ingelicht, dan heeft de notaris
heden deze opdracht vervuld.
De meubelen van den ex-keizer zullen dus,
in elk geval voorloopig, niet naar Oels wor
den vervoerd.
De gehuwde onderwijzeres.
Naar aanleiding van een besluit van den
Schledamschen gemeenteraad, aan een ge
huwde onderwijzeres ongevraagd eervol ont
slag te verleenen, heeft de Ned. Vereeniging
van Staatsburgeressen aan Ged. Staten ver
zocht, dit besluit niet goed te keuren. Adres
sante is van meening, dat het niet ln het be
lang van den dienst kan zijn als aan bekwa
me onderwijzeressen ontslag Wordt verleend
alleen op grond van huwelijk, een persoon
lijke kwestie dus. Een dergelijk ontslag
werkt als een zware straf op het huwelijk,
wordt in het adres gezegd, en als een premie
op het celibaat der ambtenares.
Tegen verplichte 8 uur sluiting.
Meubelmagazijn B.J. QUAST, Weststraat 31-33.
Is tot 9 uur geopend
Enkele groote winkeliers willen U aan de ketting
leggen Wie algemeen publiekrechtelijk belang weet
te onderscheiden van familie-, vrienden*, club-,
groep-, bonds-, vereenigings en winkeliersbelange
tjes, staat boven elke verdachtmaking.
