NIEUWSBLAD VOOR
HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Eerste Blad.
A. J. P's Kerstpudding
Nr. 5797
DONDERDAG 29 NOVEMBER 1923
51e JAARGANG
HET FEUILLETON
is op pag 4 van dit blad opgenomen.
BUITENLAND.
HET SCHADEVERGOEDINGS.
Engeland en het Dultsche vraagstuk.
Engeland en de overeenkomst in het
bezette gebied.
DUITSCHLAND EN FRANKRIJK.
DUITSCHLAND.
De regeeringscrisis.
Dr. Albert bedankt.
Dt. Albert is er niet in geslaagd1 zijn ka
binet bijeen te krijgen en heeft dit reeds
officieel aan den rijkspresident medege
deeld, nadat men had ingezien, d,athij
hechts op tegenwerking van de verschillen
de politieke partijen had te rekenen.
Het separatisme in Duitschland.
Relletjes te Berlijn.
FRANKRIJK.
Katerstemming.
ZUID-SLAVIE.
Zuid-Slavlë en Duitschland.
De Kleine Entente.
De dwaasheid van een actie In
Duitschland.
Levering aan den vijand.
VEREENIGDE STATEN.
De mijnramp te Benton.
BINNENLAND.
Joost van Vollenhoven, t
Geldleenlng Noord-Holland.
De postchèque- en girodienst
De belde sergeants-majoor gerehabiliteerd.
Werkverschaffing ln de gevangenis.
Een rede van Mevr. Drucker.
Voor de Haagsche vereeniging voor Be-
zuinigingspolitiek sprak dezer dagen mevr.
W. Drucker uit Amsterdam over het onderwerp
,De Stille kracht".
Mevr. Drucker ging de omstandigheden na
waaronder wq thans leven. Zy betoogde dat
de bureaucratie ons regeert. De ambtenaren
zy'n volgens haar de baas. Onze wettenmakery
zeide spreekster, heeft een kaste van ambte
naren doen ontstaan, die ïynrecht staat tegen
over haar werkgeefster.
De evenredige vertegenwoordiging heeft
de zaak nog wat erger gemaakt, daar deze uit
laat van de fictie dat ieder een politiek geloof
eeft. Geen 1 pot. der kiezers weet echter ook
maar ieta af van het program der partij waar
op gestemd wordt, zeide spreekster. Moeten
we nu allemaal zoo geadministreerd, geoon-
troleerd en gedisciplineerd worden? Wenschen
we dit?
De tegenwoordige wet op de Inkomstenbe
lasting is een schandelijk product van men-
schenbrein. De O. W.-belasting was, naar spr.
zeide, een „dievenbelasting". Steunt de regee
ring thans degenen, die zy in den oorlog zoo
veel mogeiyk geplukt heeft? De successiebe
lasting is een wegkuiging van kapitaal.
Met al deze wetten .is» de energie en het ver-
antwoordeiykheidsgevoel verlamd. We staan
voor een gedegenereerde natie. Hoe zouden we,
vroeg spreekster, nu eenigszins uit dezen war
boel los kunnen komen?
Het absolute koningschap van dr. Verviers
achtte spr. voor Nederland niet geschikt». Maar
het, parlementarisme dient te biyven. Wat heb
ben mannen als Verviers gedaan tegen dege
nen, die zy nu demagogen noemen en dit ook
zyn? In de grondwet zou, spreekster opgeno
men willen zien de bepaling, dat geen lid van
de Staten-Generaal mag optreden voor een
deel van het volk afzonderHjk. We hebben
noodig, zoo besloot mèvr. Drucker, een gron
dige reorganisatie van de grondwet, omdat
deze verouderd is. Het parlement dient »te we
ten, dat „het de burgery niet mag knevelen
en haar haar geld niet mag ontnemen"!
Het weder ln October.
COURANT
ABONNEMENT PER 3 MAANDEN BIJ VOORUITBETALING:
Heldersche Cojirant f 1.60; fr. p. p. ibinmenllaind f2.Ned. O. en W.
Indië p. zeepost f 2.60; id. p. mail en overige landen f 4.20. Zondagsblad
rosp. f 0.576, f 0.75, f 0.85, f 1.25. Modeblad resp. f 0.95, f 1.25, f 1.25, f 1.60
Losse Tiiiimmem der Courant 4 et.; fr. p. p. 6 ct.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
REDACTEUR-UITGEVER: O. DE BOER Jr., HELDER
Bureau: Koningstraat 29 Telefoon: 50 en 412
Post-GiTOrekening No. 16066.
Licht op
voor auto's en fietsen
Donderdag 29 Nov4.21 uur.
Vrijdag 30 4.21
ADVERTENTIEN:
20 ct. p. regel (galjard)Ingez. meded. (kolombreedte als redaction.
tekst) 60 ct. Kleine advertenties (gevraagd, te koop, te huur) v. 14
regels 40 ct., elke regel meer 10 ct. bij vooruitbetaling (adres: Bureau
v.d.blad en met br. onder no. 10 ct. p. adv. extra). Bewijsno. 4 ct.
s
Volgens den diplomatieken medewerker
van de Daily Teiegraph heeft Dinsdag op
het Foreign Office een vergadering plaats
gehad van Min. en vertegenwoordigers van 't
ministerie van financiën en juridische des-
kundgen om te behandelen ten eerste de be
twisting door de Duitsche vertegenwoordi
gers voor de commissie van herstel van de
wettigheid der Roer-bezetting, ten tweede d'e
overeenkomst van Duitsche industrieelen en
de Fransch-Belgische technische missie.
De Britsche regeering heeft eenmaal de
meening uitgesproken dat de bezetting van
het Roergebied onwettig was en moet dus
oppassen dat zij door niets die bezetting stil
zwijgend schijnt te erkennen. In het bijzon
der gaat het bezwaar tegen het Fransche
plan om wel de opbrengst van de kolenleve-
ranties zelf op rekening van de schadeloos
stelling te sdhrijven, maar de kolenbelasting
voor de bezettingskosten van het Roer-ge
bied te reserveeren. Engeland zal hiermede
zeker genoegen nemen en men verwacht ook
van den Amerikaanschen bijzitter een pro
test namens de Vereemigde Staten.
De beslissing over paragraaf 18 zal zeker
niet eenstemmig zijn en in dat geval is 't mo
gelijk dat men zich tot het internationale
hof in Den Haag wendt. Tegen het betoog
dat Engeland door betwisting van de 'Fran
sche aanspraak op de kolenbelasting de be
zetting eigenlijk erkent, voert men aan dat
dit afhangt van het gebruik dat Engeland
van zijn aandeel maken zou. Men betoont
zidh hier eenigszins verbaasd over de vreug
de der Franschen ten opzichte van» de bepa
ling dat 18 pot. der kolenproductie voor de
schadeloosstelling bestemd zal zijn.' Voor de
Roer-bezetting was het percentage hooger.
Volgens den politieken medewerker van de
Daily Teiegraph is de verhouding tus9chen
de Fransche en de Duitsche regeering in den
laatsten tijd veel verbeterd. De politieke cri
sis heeft de toenadering buiten Fransche
schuld vertraagd. Poincaré zou de Duitsche
regeering te verstaan gegeven hebben, dat
de tijd voor herstel van de volledige diplo
matieke betrekkingen met de Quai d'Orsay
rijp is. Volgens den zegsman van den mede
werker dien hij 'een onvergelijke autoriteit
noemt, is het duidelijk, dat de entente oor-
diale niet cordiaal meer is en dat Engeland
naar een nieuwe „balance of power in
Europa streeft. Het bewijs is Engeland s te
genzin tegen de beperking van de Duitsche
wapening. Poincaré voorziet dus nieuwe po
litieke groepeeringen en daarom wil hij En
geland te Berlijn voor zijn. Hij gelooft dat
hij meer te bieden' heeft dan eenlge mede
dinger en dat hij zich nu wel eenlge vriende
lijkheid veroorloven kan.
Het bericht dat België en Frankrijk zich
een prioriteit hebben verzekerd op de Duit
sche betalingen en leveranties wordt te Lon
den druk besproken omdat mea meent dat
door deze overeenkomst de aanspraken van
Engeland tegenover Duitschland in het ge
drang zullen komen. In verschillende krin
gen verwacht men, dat de regeering, die
thans in verband met de verkiezingen een
afwachtende houding aanneemt, na 6 Decem
ber verplicht zal zijn te Parijs en Brussel
nieuwe stappen te doen om de rechten van
Engeland te verzekeren. Ook van Amerika
verwacht men in verband met de bekende
Wadsworth-over eenkomst verzet tegen de
door Frankrijk en België gemaakte regeling,
ook in verband met de bezettingskosten.
De Munchener Zeitg. verneemt van een
bekend grootindustrieel uit het Rijnland,
die voor enkele dagen te Parijs een onder
houd had met iemand, die Poincaré zeer na
staat, dat Frankrijk ingeval het in Duitsch
land1 tot een monarchistische staatsgreep
mocht komen, geheel gereed is voor mili
taire maatregelen, ter onderdrukking daar
van De zegsman van het blad vernam, dat
voorbereidingen zijn getroffen voor een mi
litaire betezetting van Duitsch gebied en wel
in de eerste plaats van. Berlijn en Munchen.
Aanvankelijk dacht men nog aan een ka
binet Jarres, doch de democraten en het
Centrum» verzetten zich daartegen. Zijn
standpunt in het kabinet Stresemann ten op
zichte van het bezette gebied had de twee
partijen tegen» hem» ingenomen.
Dinsdagochtend, zoo wordt uit Berlijn aan
de N. Rott Crt. gemeld, hteft Dr. Scfholz,
de voorziter van de parlementaire groep van
de Duitsche Volkspartij aan de Duitsch-na-
tionalOn medegedeeld, op welke voorwaar
den de burgerlijke coalitie (volkspartij, cen
trum» en democraten) bereid' zijn om een
bondgenootschap niet de Duitsch-nationalen
te sluiten. Deze voorwaarden zijn: 'erkenning
van het verdrag van Versaiiles, van den re-
publikeinsdhen staatsvorm en van de grond-
wet van Weimar, bestrijding van alle onwet
tige rechtsradicade organisaties, voortbestaan
van de groote coalitie in Pruisen. Naar wij
vernemen zouden de Duitsch-nationalen
deze voorwaarden reeds van de hand hebben
gewezen, zoodat alle besprekingen en onder
handelingen» op een dood punt zijn aange
land. Indien dit juist is zou Stegerwald, de
gewezen Pruisische minster-president, die
als candMlaat-rykskanselier in deze combina-
»tie werd genoemd!, zooals er trouwens bij
elke crisis van zijn candidaatschap sprake
is, wieer eens achter het net te hebben ige-
vischt.
Nog een» enkele uitweg schijnt mogelijk:
het kabmet-Stresemann blijft aan het 'be
vind. Stresemann zou dan zijn derde kabi
net samenstellen uit leden van de drie bur
gerlijke coalitie-partijen en dan nogmaals
in dën Rijksdag verschijnen. Weigert het
parletment weer, hem het noodige vertrou
wen te schenken dan zal hij, mits d'e rijks-
presid»ent hem daartoe de volmacht verleent,
den Rijksdag eenvoudig ontbinden. Een uit
weg is dit dus eigenlijk niet. Hetzelfde zou
verleden week hebben kunnen geschieden.
Men zou dan zelfs nog de tegenwoordige cri
sis hebben vermeden.
Heelemaal verdwenen is het separatisme
nog niet, zooais blijkt uit een particuliere
correspondentie in de N. Rott. Crt.
In het Belgisch-bezette gebied houden de
separatisten zich alleen nog staande te Duis
burg; de bevolking hunkert naar het oogen-
blik, waarop de Sonderbündler bet lot van
hunne kameraden te Aken en Krefeid zul
len deelen.
Dat de separatisten hier nog niet verdre
ven zijn, hebben zij te danken aan het feit,
dat de staat van beleg, door de Belgische be-
zettingsautoriteiten afgekondigd, elke volks
verzameling van meer dan vijf personen ver
biedt.
Het wettige gemeentebestuur heeft, na
dat alle ambtenaren geweigerd hadden, in
dienst van de separatisten te arbeiden, op
hulpbehoevende wijze zijn tenten opgesla
gen in gehuurde localiteiten, terwijl de sepa
ratistische burgemeester, een naar men zegt
wegens valschheid in geschrifte tot gevan
genisstraf veroordeelde vakvereenigings-
secretaris, Engel, op het stadhuis zetelt, in
de kamer van den wettigen burgemeester.
Zijne belofte aan de bevolking, dat hij voor
levensmiddelen zou zorgen en het valsche
geld tegen franken zou Inwisselen, ls hij tot
nu toe niet nagekomen.
Intusschen heeft de nood! In Duisburg be
denkelijke afmetingen aangenomen. In de
straten der binnenstad, waar de separatisten
zich vrij kunnen bewegen, heerscht groote
onveiligheid. lederen nacht worden inbraken
gepleegd; die voor het meerendeel aan leden
van den» Rheinlandschutz w-orden toegeschre
ven». De wettige politie staat hiertegen mach
teloos, daar zij, zooals gezegd, van dle be-
zattingsautoriteiten niet tegen de separatis
ten mag optreden, om bloedvergieten te voor
komen.
Van het gehalte dezer, döor de bezettings
autoriteiten beschermde separatisten», krijgt
men een denkbeeld, als men weet, dat de po
litie, (de wettige, wel te verstaan) kon aan-
toomem, dat onder de inbrekers in het mu
seum te Dusseldorf, separatistische voor
mannen waren,!
Krijgt men dus aan den eenen kant, door
dat men ziet hoe voos deze heele beweging
is, den indruk, dat zij weldra te gronde moet
gaan door gebrek aan innerlijke waarde, aan
dien anderen bant slaat men de handen van
verbazing ineeni, als men» in 't ,S,öhlosz" te Go-
blemz met de leidende personen van deze be
weging spreekt en uit hun o»nbezorgde en
van vertrouwen 'getuigende uitlatingen be
merkt, hoe weinig idee zij hebben van den
werkelijken» toestand.
Volgens een bericht uit Koblentz aan de
Duisburger General Anzeiger voltrekt zich
in cfe separatistische beweging oen ingrij
pende verandering. Matthes is volkomen van
de baan en de leiding der beweging is over
gegaan op Dorten, die reeds bezig is een
nieuwe separatistische regeering te vormen
Voor de onderscheidene steden ls een pro
gram van actie vastgesteld, dat binnen zeer
korten tijd' zal worden uitgevoerd. Voor Duis
burg tijd het iri, dat de aanhang van Mat
thes naar huis zal worden gestuurd. Tot bur»
emeester van Duisburg is Gutthardt, be-
end door den Putsch te Aken, bestemd.
In» alle steden zullen de separatisten de ge
meentebesturen opdragenn onverwijld1 de
arbeid te hervatten. Wie weigert zal worden
afgezet.
Dinsdag hebben te Berlijn weer groote be
toogingen op verschillende plaatsen van de
stad plaats gehad. Het kwam tot botsingen,
waarbij de politie gebruik maakte van revol
ver en gummistok. Drie agenten en eenige
betoogers werden gekwetst. De politie heeft
77 personen gearresteerd», waaronder Wolff-
stein, het communistische lid van den land-
^Aan1 den oproep van het bestuur van de
communistische party is overigens uitslui-
Ingezonden Modedeellng.
met nieuwe rozijntjes en amandelen
EEN HEERLIJKE LEKKERNIJ!
Puddingtabriek A. J. POLAK, Groningen
tend door werkloozen gevolg gegeven. Bij de
werkende arbeiders was de deelneming zeer
gering.
Onder dezen titel schrijft de Berlijnsche
correspondent van het Handelsblad:
De Duitschers hebben heden (25 Novem
ber) hun „Totensonntag". Dan piepen ze met
kransen en bloemen voor zoover die
thans nog te betalen zijn naar de graven
hunner .dierbare afgestorvenen te »gaan en
daarna den dag in stil gepeins door te bren
gen. Een opzetteiyk-sombere dag dus; en
waarbij, gelijk heden, meestal het nat-koude
Novemberweer meehelpt om de begrafenis
stemming nog extra aan te dikken. Zoo sb
nister als vandaag zal hun die „Totensonn
tag" intusschen wed nimmer voorgekomen
zijn. Want ditmaal staan zij aan het begin
van een winter, waarvan de sombere gevol
gen nog volstrekt niet te overzien zijn. Hon
ger en ontbering, koude en vertwijfeling
staan voor de deur. En onder die omstandig
heden geven de politieke partijen het treurig
ste beeld van verdeeldheid dat men zich kan
voorstellen. Het is nog veel epger dan men
had durven denken. 'Persoonlijk egoisme
v'ordt door partij-egoisme nog overtroefd.
Leiding is nergens meer te vindien. Persoon
lijkheden zijn mijlenverte zoeken. Zijn ze
er „überhaupt", dan wagen ze hun naam, hun
toekomst, hun bezit en hun leven niet meeT
aan de bovenmenschelijke taak, dit samen
stel van landen en landjes, stammen en groe
pen, partijen en partijtjes te „regeeren".
En onder zulke omstandigheden heeft men
eergisteren het tweede, of als men wil, derde
kabinet-Stresemann ten val gebracht. Een
daad, die onmiddellijk de hevigste katerstem-
ming als eenig resultaat gebracht heeft. Men
scharrelt en schippert alweer in en buiten
het Rijksdaggebouw. En 't is begrijpelijk en
tevens teekenend voor de stemming, dat het
volk zich ditmaal van ai-dat 'gemodder geen
sikkepit meer aantrekt. Men heeft tot aan
den hals toe genoeg van al die middelmatige
dames en hoeren, die nog regeeringen kram
men en plakken, om ze straks weer uit zucht
naar nieuwe gezichten en nieuwe oombina-
ties maar zonder nieuwe ideeën uit el
kaar te plukken.
Gelijk hebben ze, de massa's. Maar de si
tuatie wordt er niet beter door. Een regee
ring zal er ten slotte toch weer moeten ko
men1; misschien morgen al, misschien eerst
na een week of nog langer.
Hoe ze samengesteld zal zijn, interesseert
ten slotte nóg slechts weinigen. Men is het
er langzamerhand- algemeen over eens, dat
zoolang Frankrijk hét wil, in Duitschland
geen enkele regeering, hoe ze ook i-amenge-
steld moge zijn, eemig werkelijk succes zal
kunnen hebben.
"Voor de zooveelste maal ls gebleken, dat
het parlementarisme hier wonderlijk opgevat
en toegepast wordt. Volgens de voorstanders
maakt het nog de periode der kinderziektes
door; volgens de hartstochtelijke bestrijders
echter staat het bereids op het punt den
laatsten adem uit te blazen, In elk geval
Is het ziek, en voor een land dat zooveel door
te maken heeft, als Duitschland thans, een
groot gevaar.
Bij vorige gelegenheden had men tenmin
ste nog eenig plan voor de toekomst, een op
schuiving naar links of naar rechts. Dit
maal is men ten einde raad
Jammerlijk is het beeld, dat dé Duitsche
politiek thans biedt. En men vraagt zich af,
of nu eindelijk al deze partijen, die eerst een
regeering wegjagen en dan »zelf, bij gebrek
aan een eigen programma, niet den moed
hebben Oim de verantwoordelijkheid over te ne
men, niet beter deden haar programme s
voorloopig in de pruliemand te gooien, de
handen ineen te slaan en haar land gemeen
schappelijk uit de ellende te helpen.
De Zuid-Slavische regeering heeft beslo
ten door bemiddeling van de commissie van
herstel een nota tot Duitschland te richten,
waarin geëischt wordt, dat Duitschland de
vóór 11 Augustus gedane bestellingen zal af
leveren.
Uit Belgrado wordt gemeld, dat volgens
bladen aldaar de bijeenkomst der kleine en
tente, die oorspronkelijk op 12 Januari zou
plaats hebben, reeds op» 15 December zal
geschieden. In ieder geval zyn de voor
besprekingen reeds begonnen. Het is echter
niet onmogelijk, dat deze vervroegde bijeen
komst feitelijk een andere is dan die van
9 Januari. Laatstgenoemde zou zich in hoofd
zaak bezig houden niet den stand1 van zaken
in Midden-Europa en met de vraag van
Polen's toetreding tot de kléine entente. Het
schijnt echter, dat in de bijeenkomst van 12
December Polen in elk geval aanwezig zal
zijn en dat daar in hoofdzaak het Russische
probleem zal worden besproken. Men zegt,
dat Roemenië, Polen en Tsjecho-Slowakije
in verband met het Russische vraagstuk een
afzonderlijke entente zouden willen sluiten,
terwijl Polen tevens doend© is politieke sa-
m-en^werking1 mot do Oostzoestaton to vorkrij-
gen, zoodat dus alle landen op de West-grens
van Rusland één lijn zouden trekken.
Naar aanleiding van het in den Raad der ge
zanten gevallen besluit betreffende de militaire
contröle in Duitschland, bespreekt het „Journal
des Débats" de quaestie of de Fransch-Belgische
regeeringen zich tevreden moeten stellen met
het bezit van de Ruhrpanden en d!e bescherming
daarvan, of dat men een nieuwe actie tegen
Duitschland moet beginnen. En het blad ver
heugt er zich over, dat de Fransche regeering,
conform het advies der verantwoordelijke mili
taire chefs, die allen uitbreiding der bezetting
afrieden, besloten heeft af »te zien van operaties,
welke niets anders dan een oogenblikkelijke glo
rie zouden hebben gebracht. En dan maakt het
blad front tegen Gharles Maurras, die in de
„Action frangaise" pleit voor de mobilisatie van
500.000 man, om het Duitsche verzet in het hart
van het rijk zelf te gaan breken. Gesteld dat
Berlijn of München wordt bezet, zegt Gauvain,
dan zal men spoedig bemerken, dat eenige hon
derdduizenden soldaten niet voldoende zijn om
de lange verbindingslijnen door het opstandige
land te beschermen. Zoodat men tot gehééle mo
bilisatie zal moeten komen. Dat althans is het
advies der militaire chefs. Gesteld al, dat de
Fransche troepen in Beieren, in Pruisen zitten
meent Maurras dan, dat men in staat zal zijn
den Duitschers een vrede te dicteeren, die heter
uitgevoerd zal worden dan die van Versaiiles?
De Duitsche regeering zou zich aan het verdrag
onttrekken, de Fransche frank zou .zich al spoe
dig geplaatst zien tegenover onontwarbare moei
lijkheden. En het slot zou zijn, dat Frankrijk
met de kous op den kop zou moeten retireeren.
Bovendien zouden Engeland» en Italië (waar de
geheele pers thans reeds tegen Frankrijk in het
geweer is) zich niet afzijdig houden, en zij het
indirekt, tusschenbeide komen.
Het gerecht te Parijs houdt zich bezig met
den Belg, Pire, te Parijs woonachtig, be
klaagd tijdens den oorlog van Nederland uit
360.000 dwarsliggers in België te'hebben in
gevoerd, waar de Duitschers ze gebruikten
voor sohuilholeri» in de schansen. Pire kocht
dit hout in Nederland en verkocht het aan
een Duitsche firma. Hij' zegt geloofd te heb
ben, 'dat het diende tot borstel van de Bel
gische spoorwegen.
De mijnramp te Benton, in den staat Illi-
»nois, waarover wij al iets hadden gemeld,
blijkt achteraf gelukkig minder ernstig te
zijn geweest dan aanvankelijk was gemeld.
Er zijn naar thans blijkt twee dooden
en negen gewonden.
Maandag is na een kortstondige onge
steldheid te Amsterdam in den ouderdom van
bijna 57 jaar overleden de heer Joost van
Vollenhoven, directeur van de Nederland-
sche Bank, die in menig opzicht een belang
rijke rol in ons handels- 'en nijverheidsleven
heeft gespeeld en ook op belanglooze wijze,
vooral gedurende den» oorlog, groote diensten
aan de gemeenschap beeft bewezen.
In den oorlogstijd was hy een der voor
mannen van de N.O.T. Inzonderheid heeft
zijn werk in Amerika goede vruchten voor
ons land afgeworpen. Men zal zich herinne
ren, dat hy na zijn bezoek aan de Vereenigde
Staten met Hr. Ma „Tromp" hier terug-
koord.0
Sinds 1917 had hy zitting in de directie
der Nederlandsobe Bank, Tjjdeiyk heeft hy
daarin eenige malen bet presidentschap
waargenomen. Zyn plotseling overlijden na
een ernstige ongesteldheid van slechts en
kele uren is vooral voor dit lichaam een
groot verlies.
Ged. Staten van Noord-Holland stellen
voor een geldleeuing te sluiten van
1.100.000 wegens kosten van verbetering
der zeeweringen in verband) met den waters
nood van 1916 en 188.000 renteloos voor
schot aan den Horstermeerpolder. De rente
is 6
Het Vaderl. meldt, dat een aantal van de
dure machines, voor de mechanisatie van
den postchèque^ en girodienst aangeschaft,
buiten gebruik staat en vermoedeiyk van
de hand zal worden gedaan.
Het landverraad.
Maastricht, 27 Nov. Maandagmiddag zijn
de beide uit preventieve hechtenis ontslagen
onderofficieren p. en S. op het regiments
bureau in de nieuwe kazerne in tegenwoor
digheid1 van de garnizoensofficieren gereld
biüteerd. Het schijnt, dat zy aan sergeant-
majoor T., die nog in arrest is, slechts nu, en
dan aanschrijvingen en voorschriften in
bruikleen hebben afgestaan, die hy, onder
het motief, op de hoogte te willen blijven
aan hen ter inzage had gevraagd. Zooals men
weet, was T. eenige maanden geleden op
wachtgeld gesteld. Hy was echter nog re-
serveplichtig, zoodat B. en S. in het xütlee-
nen absoluut geen kwaad zagen. Eenmaal
ontving sergeant-majoor B: daarvoor als be
looning 10; die hy» echter direct aan den
afzender terugzond.
De beide sergeants-majoor B. en 8. staan
als hoogstaande onderofficieren bekend en
ook T. stond als accuraat werker zeer goed
aangeschreven. Waarschijnlijk zullen de eer
ste beiden met den schrik van de huiszoe
king en de arrestatie wel van het geval af
komen.
De „Bossche Ct." meldt, dat de hoofdda
der van het landverraad, die in Den Bosch
gearresteerd werd, ten overstaan van den
rechter-ooimmissaris en de luitenant Kaas
jager te Maastricht een volledige bekentenis
heeft afgelegd.
De aangehouden sergeant biyft echter nog
ontkennen. Vermoedelijk kunnen binnen
kort riog meer arrestaties worden verwacht.
Tijdens het verhoor van den hoofddader
te Maastricht kwam zidh ook nog een ser
geant van het 13e rag. inf. vrijwillig melden,
die de verklaring aflegde, dat de aangehou
den: sergeant ook hem had» gevraagd de
stukken te leveren, betrekking 'hebbende op
de mobilisatie, iets wat deze sergeant kon
doen, daar hy werkzaam w»as op het mo'bili-
saitie-bureau van het 10e reg. inf. Ook deze
sergeant is niet op de aanbieding ingegaan.
De beide vrijgelaten1 sergeanten schijnen
het slachtoffer te zyn van de handigheid
der beide anderen, om een §n ander als zeer
onschuldig te doen voorkomen.
De boofddader moet reeds ongeveer zes
jaar als spionnage-agent werkzaam zijn; om
trent den aangehouden sergeant, die als in
leider optrad, vernam het blad dat diens
zwager tijdens de mobilisatie chef was van
een Belgisch spionnagehureau en aldus met
het vak bekend raakte.
Ryks bindwerk.
De minister van Justitie heeft aan de ver
schillende departementen, staatscolleges en
ryksmstellingen een schrijven gericht, waar
in hy' mededeelt, op aandrang der bezuini-
gingscommissie er toe te izy'n overgegaan- om
aan de boekbinderij in de strafgevangenis te
Scheven in gen een zoodanige uitbreiding te
geven, dat zij aan alle eischen van zulk be
drijf kan voldoen. In het belang van 's rijks-
schatkist roept hy alle medewerking in» om
het bemoedigde bindwerk door middel van
gevangenisarbeid te laten verrichten.
Het gebied van boog© drukking, dat einde
September zich boven Z.-Europa bevond,
verplaatste zich den 1 Oct. westwaarts1 en
hield tot den 13 in de omgeving der Azoren
stand, lezen wy in het Maandel. Overzicht
van K. N. M. I. Een ander gebied, dat van
den 12 tot 16 in den Oceaan ten W. der Brit-
sche eilanden werd! aangetroffen, trok den
17 over Frankrijk oostwaarts naar het Bal
kan-schiereiland en bleef daar tot het einde
der maand stand houden. Van den 19 tot 81
kwamen wederom naby de Azoren en van
den 19 tot 21 in het hooge Noorden hooge
drukkingen voor. Overigens was W.-Europa
steeds onder den invloed van talrijke depres
sies. Hier te lande waren in de eerste de-
kade W.-iyke »en Z.W.-winden> veel talrijker
dan gewooniyk; in de geheele maand kwa
men O.-lijke en in d»e laatste drie weken
ook N.O.-iy'ke en N.-iyk© winden nagenoeg
niet voor. In de derde dekade was de ge
middelde windkracht belangrijk grooter dan
normaal.
Gemiddeld over de geheele maand waren
de temperatuur overdag en het dagelijksche
maximum 1 gr. en bet minimum 2 gr. boven
normaal; in de derde dekade waren deze
drie elementen ongeveer 3 gr. er boven. De
temperatuur bleef overal steeds boven het
vriespunt; lichte nachtvorst kwam alleen
van den 15 tot 17 voor. Het laagste minimum