E
I
Tweede Blad.
VAN DONDERDAG 29 NOVEMBER 1923.
CONCENTRATIE DER MARINE TE
WILLEMSOORD.
In het,.Handelsblad" bespreekt „Marin" de
aangekondigde bezuiniging op de Marinebegroo-
ling en de in verband daarmede voorgestelde
concentratie der marinediensten te Willems
oord. Hij .zegt daaromtrent om.:
Het belangrijkste punt der mota's van wijzi
gingen betreft de reorganisatie der zeemacht
an het Zuiden des lands en de daaruit voort-
vloeiende verdere inkrimping van 's Rijks werf
te Hellevoetsluis, welke maatregel allicht meer
stof zal opjagen dan de andere bezuinigings
plannen, omdat men meent, dat niet alleen het
marinebelang, maar ook onze positie op de
Schelde daardoor benadeeld zal worden. Plaat
selijke overwegingen komen daarbij allicht ook
in het geding, doch men zal de voorgenomen
maatregelen uitsluitend uit algemeen maritiem
en financieel oogpunt moeten bekijken.
De schrijver haalt aan hetgeen hij ten vori-
fen jare over dit onderwerp schreef, waarbij
ij o.m. opmerkte: „indien nog meer, concentra
tie mogelijk Is, zal die vooral daarin gezocht
moeten^ worden, dat het marine-materieel uit
het Zuiden naar Helder wordt overgebracht
De marinestaf heeft aan een stelling in het lui
den van ons land vastgehouden, doch op de
vloot is altijd een strooming geweest om, be
houdens de stationneering van een der grootere
mijnenleggers en pantserbooten op de Schelde,
al het andere materieel naar Helder te bren
gen. Dat zou de oefening van het personeel in
samenwerking met onderzee- en vliegdienst
zeer ten goede komen en er zouden onder het
voortdurende bevel van één vlootvoogd ook
veel beter tijdstippen voor gezamenlijke ma
noeuvres zijn te benutten. Tijdelijke stationnee
ring van een gedeelte der vloot in de Zuidelijke
wateren blijft dan altijd mogelijk en onze positie
op de Schelde - zou daardoor niet geschaad be
hoeven te worden.
Verder bepleitte schr. toen de opheffing van
de werf te Hellevoetsluis.
„Marin" zegt dan verder:
Het een jaar geleden ingenomen standpunt
handhaaf ik nog ten volle!
De thans weer opduikende bezwaren wil ik
daarom nader beschouwen. Onjuist lijkt mij
de zienswijze dat onze positie op de Schelde
door de voorgenomen reorganisatie geschaad
zou worden, want daarvoor zal de wijze waar
op wij ons'ter plaatse kunnen doen gelden den
doorslag geven. Daarvoor komt- het dus aan op
de hoeveelheid materieel, die wij ter plaatse kun
nen brengen en de wijze waarop de bemannin
gen geoefend' zijn. Niets belet ons, om zoodra
de Schelde het bedreigde punt zou kunnen wor
den, een groot gedeelte van het materieel daar te
stationneeren zooals dit ook tiijdens dè oorlogs
jaren het geval was en het bevel op te dragen
aan den commandant der Scheepsmacht, die aan
boord van een der schepen geëmbarkeerd- za!
zijn en die als man on the spot zeker even goe
de leiding zal kunnen geven en maatregelen zal
kunnen treffen als een te Middelburg gevestig
de vlootvoogd! Aan den marinestaf om dan alles
voor zoodanige stationneering van materieel op
de Schelde voor te bereiden! Van een terug
trekken der marine van de Schelde zal dus
geenszins sprake zijn en een mjjnenlèggér en
een pantserboot zullen daar wel altijd gedeta
cheerd blijven. Het is bovendien wenschelijk
om ook groepen onderzeebooten nu en dan in
de zuidelijke vaarwaters te stationneeren; voor
de kennis dier vaarwaters is dit noodig en de
oefening kan dan toch op dezelfde wijze door
gaan; blijkens het stationneeren van een der
depötschepen te Vlissingen lag dit ook in de
bedoeling van den Minister.
Dat de marine ter plaatse met de te treffen
maatregelen niet ingenomen is, valt wel te be
grijpen! Men toeft gaarne in Zeeland; waar het
milieu wel eenigszins anders is dan te Helder,
maar dit persoonlijk argument mag den door
slag niet geven. Het komt vooral daarop neer,
of de voorgenomen verplaatsing ln het belang
van den dienst is en de oefening er niet door
benadeeld wordt. Van zekere zijde wordt er de
aandacht op gevestigd., dat er dn het afgeloopen
Jaar te Vlissingen zooveel meer gelanceerd is
door de onderzeebooten en dat op de beveiligde
reede de oefeningsgelegenheid zooveel gunstiger
is, doch wanneer men de omstandigheden kent,
die tot zoodanig resultaat hebben meegewerkt,
dan is daaraan weinig waarde toe te kennen!
Men vergete ook nimmer, dat een onderzeeboot
geen wapen is om op beveiligde reeden de ge
bruiken, doch dat haar taak juist buitengaats
ligt. Bij een concentratie van den onderzee
dienst te Willemsoord en. het ter beschikking
stellen van voldoende vaartuigen voor hulp
diensten b« de oefeningen daarin lag de re
den dat er te Willemsoord minder gelanceerd
kon worden dan te Vlissingen zal de oefening
zelfs intensiever beter kunnen zijn, te meer,
omdat het oefeningsterrein in open zee daar
zooveel gunstiger en dichterbij gelegen i». Een
belangrijke factor ten gunste van den onderzee
dienst te Helder zal de mogelijke samenwerking
met den Marine-vllegdienst zijn, welke te Vlis
singen geheel ontbreekt, terwijl ook de voort
gezette oefeningen in verband ook alleen te
Willemsoord kunnen geschieden en dit te ge-
reeder, naarmate al het materieel meer onder
ééne leiding staat. Concentratie van den onder
zeedienst waarborgt bovendien een betere ver
wisseling met het personeel van dien dienst in
Oost-Indië, doordat bij de opleiding van het per
soneel met die uitzending beter rekening gehou
den kan worden.
In het belang der oefening is die concentratie
dus stellig, maar ook het financieel belang zal
er door bevorderd worden. In Willemsoord
heeft men juist de laatste Jaren groote bédragen
aan de uitbreiding der werkplaatsen, laadgele-
genheden, enz. ten koste gelegd, zoodat de -thans
aanwezige inrichtingen, aangevuld wellicht met
enkele uit Vlissingen afkomstige werktuigen,
zeker ten volle aan de eischen van een. gecon
centreerde® onderzeedienst zullen kunnen be
antwoorden en een meer economisch gebruik
der beschikbare werkkrachten daardoor mede
bevorderd wordt.
De aanwezigheid van het groote modern inge
richte -torpedo-atelier te Willemsoord is boven
dien mede een factor die den geconcentreerden
onderzeedienst ten goede zal komen! Het tor
pedo-atelier te Hellevoetsluis zal dan eerlang
kunnen verdwijnen, wanneer alle torpedo's naar
Willemsoord zullen zijn overgebracht, wat ooje
weer verdere bezuinigingen en een meer eco
nomisch gebruik der kostbare torpedomakers-
werkkrachten ten gevolge zal hebben.
Een enkele moeilijkheid ligt -thans wellicht
nog in het woningvraagstuk, maar onoverkome
lijk is die zeker niet. In den laatsten -tijd is er te
Helder veel bijgebouwd, het gemeentebestuur
daar ter plaatse heeft de verbetering van het
woningvraagstuk er krachtig ter hand genomen
en zal stellig op die wijze blijven voortgaan,
waardoor die moeilijkheid dan weldra zal zijn
opgelost.
Zoo pleit dus welhaast alles voor een krach
tiger concentratie onzer Marine te Willemsoord
en het is daarom te wenschen, dat de voorge
stelde maatregelen spoedig hun beslag krijgen!
Een verzoekschrift van C.A.M.B.O.
Door het Comité tot behartiging van de Al
gemeene belangen van het Marine-Personeel
beneden den rang van Officier (C.A.M.B.O.)
is aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal
het volgende verzoekschrift gericht, hetwelk be
trekking heeft op de voorgenomen inkrimping
van het marine-station in Zeeland.
Geeft met den meesten eerbied' te kennen:
het Comité tot behartiging van de algemeene
belangen van het marine-personeel beneden den
rang van officier (C.AjM.B.O.), gevestigd
Hoofdgracht No. 67/58 te Helder;
dat blijkens de Nota van Wijzigingen tot de
ontwerp-Marinebegrooting voor het dienstjaar
1924<stuk no. 18) in het voornemen ligt tot wij
ziging en inkrimping van het commandement
der Marine te -Middelburg over te gaan, aan
welk voornemen naar adressant vernam
reeds een begin van uitvoering is gegeven en
hetwelk in den loop van 1924 geheel zal worden
voltooid;
dat adressant, hoewel zich zelf onbevoegd
achtende de strategische waarde van een ma
rine-commando in het Zuiden des lands te be-
oordeelén, zich de vrijheid verloorlooft Uwe Ka
mer er op te wij-zen, dat de verschillende aan
vragen tot het toestaan van de benoodigde gel
den voor de vestiging van een marine-station
op Walcheren, gebaseerd waren op „de groote
beteekenis van de Zeeuwsche stroomen voor
onze internationale positie, welke het ook tn nor
male tijden gewenscht maakt den zetel van den
commandant van de Stelling van de Monden
der Maas en der Schelde op Walcheren geves
tigd te houden";
dat in den loop der tijden belangrijke sommen
zijn besteed voor de inrichting van het marine
station te Vlissingen en voor het onderbrengen
van het marine-commando te Middelburg;
dat adressant hetgeen op het aanvragen dier
gelden betrekking heeft en hetgeen daaromtrent
bij de behandeling van de betrekkelijke begroo
tingen en suppletoire begrootingen is aange
voerd geworden, heeft verzameld in een bijlage
van dit verzoekschrift, naar welke bijlage kort
heidshalve wordt verwezen;
dat bij de gedachtenwisseling over de aange
vraagde kredieten eenige malen ter sprake is
gekomen den te Vlissingen heersch-enden wo
ningnood, waardoor bij en na de vestiging van
het marine-station aldaar, velen- van het marine
personeel gedurende langen tijd gescheiden van
hun gezin moesten leven, waarvan het onaan
gename door dat personeel zooveel te zwaarder
wordt gevoeld, omdat de periodieke uitzendin
gen naar Oost-Indië toch al zoo vele jaren van
gezinsscheiding mede brengen;
dat door het marine-bestuur (zooals mede ui
bovengenoemde bijlage blijken kan) niets werd
gedaan om aan het woninggebrek een einde te
maken en het feit, dat in den toenmaals onhoud-
baren toestand gaandeweg verbetering is geko
men, hoofdzakelijk een gevolg is van vele op
offeringen, welke het betrokken personeel zich
heeft getroost, doordat velenhet langdurige
tevergeefsche woning-zoeken moede tot- aan
koop van een huis (met zware hypotheken be
last) zijn overgegaan, terwijl anderen weer op
andere wijzen financieele offers hebben moeten
brengen;
dat de voorgenomen inkrimping van het- ma
rine-station in het Zuiden tevens mede schijnt
te zullen brengen, dat een groot deel van het
aldaar geplaatste personeel naar elders, voorna
melijk naar Helder, zal worden overgeplaatst,
op welke invasie de gemeente Helder waar
toch al woningnood heerscht niet berekend
is en hetgeen dus een hernieuwde gezinsschei
ding tengevolge zal hebben;
dat als gevolg hiervan door het gehuwde per
soneel, dat In Zeeland woonachtig is, belangrijke
financieele nadoelen zullen worden geleden;
le. door het gescheiden leven van het gezin,
hetgeen- talrijke kleine en grootere uitgaven
medebrengt;
2e. door hunne belangen ln Zeeland (wonln
gen met hypotheken, gestorte waarborgsom
men, aandeelen ln wonlngbouwvereenlglngen,
enz., -enz.), waarvan betrokkenen zich onder
deze bij uitstek ongunstige -omstandigheden
(vermindering van gegadigden) niet dan met
groot nadeel zullen kunnen losmaken;
8e. verschuldigd wordende forensenbelasting
ter plaatse,'waarheen belanghebbenden overge
plaatst worden, welke extra-belastlng-post -toch
al zoo vaak op het ambulante marine-personeel
dfukt; enz., enz.;
dat het nog niet ln het Marlne-coimmandement
Middelburg woonachtige, doch wel aldaar ge
plaatste of nog te plaatsen gehuwde personeel,
alsmede het ongehuwde personeel, dat voorne
mens Is tijdens de plaatsing aldaar ln het hu
welijk te treden, bereids door de voorgenomen
inkrimping van het station getroffen wordt, zoo
als Uwe Kamer moge blijken uit een- als tweede
bijlage aan dit verzoekschrift toegevoegde be
schikking van den Minister van Marine van 6
November 1923, afd. B (le bureau) No. 51;
dat ook onder het ongehuwde marine-perso
neel er velen zijn, die eene plaatsing in het Zui
den op hoogen prijs stellen, terwijl de onder
vinding heeft bewezen, dat eene zoodanige
plaatsing op jeugdige schepelingen een gunstl-
gen invloed heeft;
dat, al zou aan het voornemen om het marine-
station te Vlissingen onder het commando van
den vlootvoogd te Willemsoord te brengen, uit*
voering worden gegeven, zulks nog niet nood
wendig behoeft mede te brengen vermindering
van het in Zeeland te plaatsen personeel;
dat, waar hét zeker is en ook meerdere
malen werd aangevoerd dat hij een strijd
tusschen de ons omringende Mogendheden, de
provincie Zeeland in het algemeen en de Wes-
ter-Schelde ln het bijzonder, niet buiten den
kring der strategische beschouwingen kan wor-
lands- en een dienstbelang is, dat over een goede
personeelskern kan worden beschikt, die met de
toestanden aldaar bekend en op het terrein der
Zeeuwsche stroomen geoefend is, opdat deze
kern er in tijden van mobilisatie op berekend
zal zijn de noodige leiding te geven.
Redenen, waarom requestrant zich -tot Uwe
Kamer wendt, met het zeer eerbiedige, doch
dringende verzoek wel Uwe -medewerking te
willen verleenen opdat:
a. aan het voornemen om het afzonderlijk
marine-commando in Zeeland op te heffen- en
het marine-Station aldaar belangrijk in te krim
pen,'geen uitvoering worde gegeven;
b. indien de onder a. vermelde wensch niet
in vervulling zal kunnen komen, althans de
sterkte van het in Zeeland gestationneerde ma
rine-personeel niet worde verminderd;
c. indien ook aan den sub b. geuiten wensch
niet tegemoet gekomen, kan worden, althans het
in Zeeland geplaatste gehuwde en aldaar woon
achtige personeel in hunne plaatsing worde be
stendigd tot het tijdstip, waarop dat personeel
ook onder - onveranderde omstandigheden zou
zijn overgeplaatst geworden of voor den dienst
in Oost-Indië zal worden- aangewezen, dan wel
tot het tijdstip, waarop hunne diensten, zonder
hét dienstbelang t-e schaden, niet elders kunnen
worden ontbeerd.
't Welk doende, enz.
Namens het Comité tot behartiging
van dealgemeene belangen van
het marinepersoneel beneden den
rang van officier,
w. g. A. van der Poll, Voorz.
w. g. J. H. de Nijs, Secretaris.
Het verzoekschrift is voorzien van zeer uit
voerige bijlagen bevattende aanhalingen uit
redevoeringen van Ministers en Kamerleden,
waarin het Marinestation in het Zuiden bepleit'
werd en verschillende daarmede verband hou
dende maatregelen werden voorgesteld of ver
dedigd.
Het valt bulten onze bevoegdheid en het ligt
ook niet op onzen wég eene beschouwing te
geven over het al of niet wenschelijke of toe
laatbare van een- concentratie der Marine te
Willemsoord. Dit is het werk van daartoe be
voegden.
Dat het beoogde doej bezuiniging door
deze concentratie bereikt zou worden, staat o. i.
wel vast.
Dat het voor Helder van groote beteekenis
zou zijn, behoeft geen tfetoog. Er ging in de laat
ste tijden tengevolge van inkrimping, verplaat
sing of -opheffing van Rijksdiensten of instel
lingen reeds zooveel voor Helder verloren, dat
een terugkeer van meerdere bedrijvigheid bij
de Marine met vreugde zal worden begroet.
Men verwjjte ons niet het plaatselijk stand
punt dat wij innemen. Vlissingen werkt hard
om het Marine-Station te behouden-. Zouden
hierbij strategische overwegingen i-n het spel
zijn? Wij betwijfelen- het sterk.
Wij hopen, dat de voorgenomen concentratie
haar beslag moge krijgen. Dat daarbij rekening
gehouden dient te worden met de aan betrok
kenen berokkende materieel® schade, spreekt
vanzelf.
Met leed-wezen hebben wij gezien, dat zoo
wel-in het artikel van „Marin" als in het adres
van CAMBO onze stad in- een minder gunstig
daglicht wordt gesteld'. In hét eene heet het, dat
het milieu in Zeeland eenigszins anders (bedoeld
wordt beter) is dan te Helder, in'het andere, dat
een plaatsing te Vlissingen. op dé jeugdige sche
pelingen een -gunstigen Invloed heeft. Heeft
men het oog -op de omgeving, dan is dit- natuur
lijk juist, doch overigens doen dergelijke argu
menten in hun algemeenheid schade aan den
naam van onze stad. Het spijt ons -te meer, om
dat juist in de laatste jaren eenig resultaat viel
te bespeuren van de poging, gedaan om de on
gunstige meening, die men veelal ten on
rechte over onze stad had, te wijzigen..
mogelijk dagelijks actueele photo's zul-len pu-
bliceeren. Op het oogenblik zijn er ee<n twee
tal fraaie photos van de brandende „Rijper-
kerk", die zpoals me®, weet, in den- grond
geschoten werd in de haven van Bastia.
Wij doen een beroep op de medewerking
van het publiek om déze photokast voor al
te energieke aanvallen van de jeugd te be
schermen.
Sneeuw.
Een geweldig pak sneeuw is er sedert
Woensdagmiddag over onze stad gevallen.
De felle wind, die dezen sneeuwval tot een
ware sneeuwstorm deed aangroeien, was
oorzaak, dat sommige plaatsen voeten hoog
onder de sneeuw lage®. Voor diegenen, die
met karren -en wagens langs den weg hun
brood verdienen, was het een slechte mid
dag, want zelfs voor een voetganger was het
bij-na geen dioen tjegen den wind, die de
scherpe en fijne sneeuw in 't gelaat joeg, in
te loopen. Gelukkig, dat heden bereids weer
dooi is ingetreden, zoodat misschien morgen
de natuur weder alles gereinigd heeft. Voor
de meesten is zoo'n winter nog wel een
beetje erg vroeg.
Het electrisch licht liet ons gisteravond
een paar maal in den steek, waarschijnlijk
medé tengevolge van dezen -geweldigen
sneeuwval. Gelukkig waren de storingen
slechts kort.
BINNENLAND.
Kamer van Koophandel voor Noord-
Holland's Noordkwartier.
Bij de Dinsdag gehouden verkiezing voor
leden der K. v. K., v. HolL Noorderkwartier,
afdeeling Kleinbedrijf, zijn herkozen de af
tredende leden B. Kuyper te Alkmaar en
Ohr. H. Th. Schmalz te Schagen en gekozen
de hoeren L. Coltof, Hélder, J. F. M. Endel,
Alkmaar -en H. de Raat, Alkmaar.
Ouderdomsrente.
In verband met het slechte weer is de termijn
van aanmelding voor hen, die een circulaire van
den Burgemeester hebben ontvangen, om zich
aan te melden tot het bekomen van ouderdoms
rente verlengd.
'Ook op 28 en 29 November bestaat daarvoor
nog gelegenheid, zich te melden aan Dljkstr. 10.
Kerknieuws.
Woensdag had de verkiezing plaats voor 12
©machtigden ln het Kiescollege der Ned1. Herv.
_Ierk. Aan de stemming werd deelgenomen door
149 mannen en 118 vrouwen, tezamen 207 lid
maten.
Met groote meerderheid werden gekozen:
Mevr. de -Wed. B. Smid—Altena; Mevr. de
Wed A. J. Jaring—AVln-ter; Mevr. S. de Boer—
Roos; Mevr. de Wed. O. J. KuiperWinter;
H. A. Jaarsma; B. Meijer; W. Klerk; O. Hub-
aeling; J. van der Graaff.
Voor de vacature aftreding 1 Januari 1925:
Mevr. S. Westenberg—Kle Wit.
Voor de vacature aftreding 1 Januari 1926:
Mevr. de Wed. W. WijnNoolj; Mevr. L.
KlokHoving.
Ledenvergadering van de Algem. Coöp.
Verbr. en Prod. Vereen. Helder.
De Algemeene Coöperatieve Verbruiks- en
ProdUctievereeiüging Helder hield op 16
November 1923 eene algemeene ledenverga
dering. De rekening en verantwoording over
1922 werden goedgekeurd.
Verschillende besluiten, in verband met
den financieel en toestand' werden genomen.
Bestuur en Raad van Commissarissen wer
den aangevuld.
Van de verschillende obligatie-leeningen
werden een aantal stukken uitgeloot
Onze Photokast
Aan den gevel van ons Bureau in d© Ko
ningstraat is thans aangebracht een houten
den gelaten, het Ook ontegenzeggelijk een kastje met glazen deur, waarin w# zooveel
DE AFSLUITDIJK NOORD-HOLLAND—
WIERINGEN.
Een meevaller van V» mlllioen.
Vanwege het ministerie van waterstaat is
gisteren aanbesteed het maken van een af
sluitdijk tusschen de Noordhollandsche kust
en het eiland Wieringen1. Raming f 2.000.000.
Het laagst hebben ingeschreven de N. V.
Aannemers-Mij. v.h. G. A. van Hattum, in
De® Haag, en d© N. V. tot bet aannemen van
waterbouwwerken v.h. A. Hofman, te Haar
lem met 1.497.000.
r M. de Klerk, t
ln den- ouderdom van 39 jaar is te Amsterdam
een der vooraanstaande en meestbelovende ar
chitecten, M. de Klerk, overleden. De Klerk
was een leerling van Cuypers; hij werkte o. a.
samen met Piet- Kramer, den bouwheer van het
Heldersche Bondsgebouw. Verschillende merk-
1 waardige stadswijken in de hoofdstad zijn door
hem ontworpen. Namens den Minister van On
derwijs, Kunsten en Wetenschappen, sprak de
heer mr. Du-parc, chef van de afdeeling Kun
sten en Wetenschappen, hartelijke en gevoel
volle woorden aan zijn groeve.
K. P. O. de Bazel.
Het is wel tragisch, dat het sterfgeval van
dezen ondanks het vele, dat hij reeds gaf, -nog
veelbelovenden architect de indirecte oorzaak
was van het overlijden van een niet minder
groot bouwmeester, namelijk -den- hekenden ar
chitect De Bazel. Hij was op weg naar Amster
dam ter bywoning van de begrafenis van zijn
collega De Klerk en- is in den -trein (De Bazel
woonde in Bussum) tengevolge van hartverlam
ming overleden.
De Bazel werd 14 Februari 1869 te Helder
geboren en kwam in 1889 als teekenaar op het
bureau van dr. Cuypers. In 1895 "vestigde hij
zich zelfstandig in samenwerking met Lau-
weriks. Bekend zijn zijn werken de hofstede
Oud Bussem, zijn heerenhuizen aan den Ko
ninginneweg t-e Amsterdam, het gebouw van de
Heide-Maatschappij te Arnhem en zijn ontwerp
voor een raadhuis te Rotterdam. In 't Gooi, te
Haarlem, te Alkmaar, 's-Hertogenbosch, En
schede verrezen zijn -schoone huizen; hij ook
was het-, die het Rembrandthuis aan de Joden
breestraat te Amsterdam Inwendig vernieuwde.
Ook ontwierp hij vele en zeer mooie meubels.
Zijn ed'el glaswerk, geblazen op de fabriek t-e
Leerdam (hier ter stede verkrijgbaar) was mede
zeer bekend. Zijn laatste, onvoltooid gebleven
arbeid, is het gebouw van dé Handelmaatschap
pij aan de Vijzelstraat te Amsterdam,
Hij was een van onze best© oudere architec
ten; hiji was een persoonlijkheid in den volsten
zin des woords, die zich naast Beriage een eigen
eervolle plaats heeft verworven in de bouw
kunst van- onzen tijd'.
NEDERLAND EN BELGIE.
Men meldt uit Brussel aan de N. R. Ot.ï
Minister Tbeunis heeft bij de Kamer het
wetsontwerp ingediend tot goedkeuring van
die /met Nederland -gesloten overeenkomst
tot regeling va-n de Belgische militairen ln
Nederland tijdens den oorlog.
Op de begrooting van de openbare schuld
komen ook een bedrag voor van 685.000 fran
ken voor vergoeding aan Nederland voor
het onderhoud van het kanaal Gent—Ter-
neuzen met de bijbehoorende werken en een
bedrag van 72.600 franken voor het afkoo
p-en van de bakenrechten.
Reorganisatie van het militair
onderwijs.
Het Haagsche Correspondentie-bureau meldt;
Naar men ons mededeelt, hebben thans de
plannen tot reorganisatie van het militair onder
wijs een vasteren vorm aangenomen en zijn
deze zelfs zoover gevorderd, dat te voorzien- ls,
dat met Ingang van 1 October 1924 belangrijke
vereenvoudigingen met betrekking tot de o]
>PJ 1
cler zullen kunnen intreden.
leiding zoowel van beroeps- als van verlofsof:
Voor Wat de groote lijnen betreft,.kan reeds
thans worden medegedeeld, dat in beginsel het
stelsel is aanvaard van een gecombineerde op
leiding tot aanvoerder in het eerste opleidings
jaar, waarbij de leerstof voor beide categorieën
van a.s. officieren in hoofdzaak dezelfde zal zijn
als die welke thans aan de scholen voor veriofs-
oflicieren in het opleidingsjaar wordt onder
wezen.
Een gelijktijdige detacheering bij- den troep
om blijken te geven van de praotische geschikt
heid voor den rang van vaandrig zal de theoreti
sche studie van beide categorieën bekronen,
waarna de a.s. veriofsofficieren den1 nog voor
het verkrijgen van den officiersrang gevorder
den practischen dienst ln den rang van vaandrig
in dén -troep zullen- medemaken, -terwijl dé a.s.
beroepsofficieren de volledige wetenschappe
lijke vakopleiding waarbij tevens de praktijk
wordt beoefend gedurende twee jaren aan
de K. M. A. zullen volgen. Aan het einde van
den drie-jarigen cursus zullen laatstbedoelden
tot tweede-lui-tenant worden benoemd, op welk
tijdstip tevens dé tegelijk met hen in opleiding
genomen veriofsofficieren dien rang zullen ver
krijgen. Aan bepaalde categorieën beroepsoffi
cieren zal na hunne vooropleiding nog een -tech
nische of applicate oursus kunnen worden ge
geven.
Nog kan worden opgemerkt, dat -in het ont
worpen stelsel de mogelijkheid' bestaat, zonder
eenig opleidingsbezwaar, voor zoover noodig
mocht -blijken; veriofsofficieren-, die zulks zou
den wenschen, te doen overgaan naar de verdere
opleiding der beroepsofficieren.
Ten einde den toeloop tot het reservekader
niet te doen verminderen, zal naast de geschet
ste opleiding de intermitteerende opleiding ge
handhaafd kunnen blijven.
Het ligt verder in het voornemen de Cadet
tenschool op te heffen, zoomede den- Hoofd
cursus en den Cursus, zoodra de Wet op het
Militair Onderwijs zal zijn gewijzigd, uiteraard
met de gevorderde overgangsmaatregelen.
Hoofdcursus en- Cursus moeten worden geacht
geen voldoende reden van bestaan meer te heb
ben, sedert van een opleiding tot den officiers
rang „uit den troep" gpan sprake meer is.
Ontslag gehuwde ambtenaressen.
De minister van Waterstaat heeft, naar
de „Volkskrant" meldt, d-en directeur der
Post- en Telegrafie opdracht gegeven het
ontslag der gehuwd© ambenaressen bij dien
dienst voor te bereiden.
Het blad verneemt hieromtrent dat deze
maatregelen bij voor- en tegenstanders van
dit ontslag groote ontstemming heeft teweeg
gebracht omdat ©en en- ander zoilder overleg
met d© onganisaiea der betrokkenenen' is be
sloten.
In de gisteren gehouden vergadering van
die central© commissie voor 'georganiseerd
overleg in ambtenaarszaken zou door ver
schillend© personen van deze ontstemming
blijk gegeven zijn.
Het telefoonverkeer.
De hard© wind en de jjzel van gisternacht
hebben hun invloed döen gelden op het in
tercommunale en international© telefoonver
keer^ Groote storingen werden veroorzaakt
in 'bijna geheel 'Noord-Holland, Groningen
en Friesland. Ook d'e verbindingen met
Duitschlandi, België, Londe® en Parijs heb
ben geiedten.
Assortimentskisten voor sigaren es
sigaretten.
Door den Minister van Financiën was het
vorige jaar toegestaan, om in d© winkels ge
durende de maand December tot ©n met 2
Januari 1923 assortimentskisten met sigaren
en sigaretten voorhanden te hebben, waar
van, teneind'e den inhoud aan' het publiek ta
kunnen toonen; de banderolle was doorge
sneden.
Van elke soort assortimentskisten mocht
dan- echter slechts één kist of doos met ver
broken bandérolle voorhanden zijn.
Thans is door den Minister bepaald, meldt
de „'s-Hert. Brt." dat 't bovenstaande ook
voor 1923 en volgend© jaren ka® worden
toegepast, evenwel kan een en ander geschie
den van 1 November van elk jaar af.
Uit het havenbedrijf.
Sedert 1 Juli van dit jaar ds het zeehavengeld
voor binnenkomende schepen -te Amsterdam
met 10 verlaagd; desondanks is de totaalop
brengst van het havengeld, vergeleken -met het
vorige jaar, toch hooger, wat wijst op een toe
nemende scheepvaart in de haven.
De cijfers van het aantal schepen en van den
totalen inhoud over de eerste tien maanden van
1923 zijn nu reeds hooger, dan over het geheele
jaar 1913.
Nu beteekenen deze cijfers ten aanzien van
den algemeenen toestand in deze haven niet
zooveel, al geeft dit toenemende verkeer meer
havengeld en meer bedrijvigheid. Immers van
meer belang, dan de kubieke inhoud, is de lading.
En maar al te vaak zijn de binnenkomende -lang
niet afgeladen; bovendien is de vrachtenmarkt
laag. Tevens moet in aanmerking genomen wor
den, dat veel meer dan vroeger, schepen twee
maal na een reis binnenkomen. Er zijn namelijk
schepen, welke te Amsterdam binnenkomen en
in Hamburg lossen en dan terugkeeren. Maar
zelfs, als men deze er af rekent, blijft het totaal
nog boven 1913.
Verblijdend is het, dat het aantal opgelegde
schepen in den laatsten' tijd met twee is vermin
derd, n.1. met de „Moena" en de ,yMapia" van
de Stoomvaartmaatschappij „Nederland", teza
men 22.000 ton groot, welke weer in de vaart
komen. („Tel").
Uit de Meubelindustrie.
Loonsverlaging en arbeidsttjdverlenging?
Te Zaandam heeft Dinsdag een samen-
spreking plaats gehad tusschen de directie
en commissarissen der N.V, Nederlan-dsche
meubel- en1 houtwarenfabriek eenerzjjds en
het personeel anderzijds, in verband met de
moeilijkheden, waarin dei meubelindustrie
ten gevolge den buitenlandsche concurrentie
verkeert.
Mr. S. de Vries Cz., dl© als president-com
missaris déze vergadering leidde, deelde
mede, dat de buitenlandsche concurrentie
tengevolge heeft, dat de fabriek op de fabri-
oage van meubelen in de laatste drie jaren
een1 verlies heeft geleden van hitna
200.000.
Indien thans niet op het loon bezuinigd
kan worden, zal het bedrijf stop gezet moe
ten worden. De vennootschap zal zich dan
moeten bepalen tot het grosseeren in buiten
landsche meubelen.
Ten slotte deelde mr. De Vries mede, dat,
als het loon met 10 wordt verlaagd en d«
arbeidstijd van 48 op 56 uur wordt ge
bracht, een verlaging der artikelen) met 10
mogelijk is, waardoor dan misschien aan de
ooncurrentie het hoofd kan worden geboden.
Bij d© gehouden conferentie van de orga
nisaties met den Bond van meubelfabrieken
werden deze voorstellen verworpen. Alvo
rens nu tot sluiting der fabriek over ta
gaan meende de directie de mogelijkheid te
moeten beproeven buiten de organisatie om
een regeling te treffen;
Te dien einde werden tfë arbeidérs uiige-
noodigd vóór Zaterdag 12 uur mede te doe
len of zij deze voorwaarden aanvaarden. Do-
ze aanvaarding moet echter algemeen zijn.
Heeft dit niet plaats, dan wordt de fabriek
8 dage® later gesloten.
De tweeduizendste stoomketel.
De ketelmakerij van „Werkspoori' heeft
dezer dagen haar tweeduizendste® stoom
ketel afgeleverd.
De jubilaris is bestemd voor de Suikerfa
briek „Kalimati" in Indië, heeft ©en verwar
mend oppervlak van 800 vlerk. M., ee® werk
spanning van 'acht atmosfeer en weegt
26.000 K.G.
„Werkspoor" lewerd'e 'haar eersten ketel af
in 1892, den vijfhonderdste® itt 1903, den dui-
sendsten ketel ia 1909.
Meer leven in de Amsterdamsch»
haven.
