TMai É'iWii'i if iiiini in
Piwlnolale Staten vim Ncord-ïJoüland.
(Vervolg van het Eerste Blad).
Gistermorgen zijn de algemeens beschouwin
gen voortgezet.
Vooraf deelde de voorzitter mede, dat berich
ten van verhindering waren ingekomen van de
heeren Mondeis, Ophorst eni Ter Haar.
Movrouw Van KuykhofKoedijk zeide, dat
er, evenals verleden jaar, ook nu weer klachten
zijn vernomen over de dure exploitatie van de
provinciale ziekenhuizen. Op technisch gebied
is evenwel reeds veel bezuinigd. Een bezuini-
gingscominissie, speciaal voor de provinciale
ziekenhuizen, acht zij niet noodig. Over het al
gemeen wordt er in deze ziekenhuizen intensief
gewerkt. De contróle over het technische ge
deelte is uitstekend in orde; van uur tot uur is
de arbeid geregelde Ook de iconen zijn niet te
hoog. Eenigszins anders staat zij tegenover een
bezuinigiingsinspeotie; daartegen wil zij zich
niet verzetten, maar dan moet die inspectie zich
niet uitsluitend bepalen tot de ziekenhuizen,
doch zich uitstrekken over verschillend gebied.
De hper Van der Waarden bestreed de leden,
die loonsverlaging bepleit hebben; de tijd daar
voor is zijns inziens nog lang niet rijp. Het
saiarisregleinent is, zoo zeide hij verder, zorg
vuldig opgebouwd en schenkt aan allen veel
bev.-....,..J.ng; daaraan moest men thans niet gaan
tornen. Den prijs voor het water vond hij niet
te iijg; hjj noemde verschillende gemeenten,
waar de waterprjjs precies gelijk, in ieder geval
niet lager is.
Mevrouw BoissevainPijnappel was even
eens van meening, dat er niet genoeg naar be-
zuiüiging gestreefd is. Zij is voor werktijdver
lenging. In vele particuliere ziekenhuizen wordt
wel 55 uur per week gewerkt. Er moet h. i.
ernstig in overweging worden genomen, leer
ling-verpleegsters niet gelijk te honoreeren als
de verpleegsters met diploma; leerling-verpleeg
sters zijn daar nog niet vol genoeg voor.
De heer Pothuis zag den financieelen toestand
van de provincie niet zoo slecht in. Zijns inziens
zijn Gedeputeerde Staten met een schitterende
begrooting voor den dag gekomen.
Komende .op de subsidies, zeide hij1, dat men
door het afschaffen van subsidies geen cultu
reels belangen mag bedreigen.
Wat den werktijd betreft, 'hij zou, als dit (maar
eenigszins kan, de 45-urige werkweek willen
behouden. Laat de provincie geen voet geven
aan de reactie en aan de werkgevers, die er
altijd maar op uit zijn, de ioonen te verlagen.
De overhead heeft den plicht er voor te zorgen,
dat de arbeiders goed, en billijk beloond worden.
Uitvoerig bestreed1 spreker de meening van
den heer Ter Haar wat de organisaties betreft.
Het georganiseerde overleg heeft z. L nog een
gunstig perspectief in het belang van de bedrij
ven.
Do heer De Jong Schouwenburg achtte het
instellen van een bezuinigingscommissie voor
het onderzoek van de exploitatie van de provin
ciale ziekenhuizen buitengewoon nuttig, vooral
nadat hij de rede van mevrouw Boissevain ge
hoord heeft
De vergadering werd hierna geschorst tot
kwart voor twee.
De heer Otto acht een verlenging van den
arbeidstijd en verlaging van het loon een nood
zakelijken eisch en'in het belang van desamen-
leving. Overal is een toestand vaü verarming
ingetreden; er zouden nog wel eens ernstige
dingen kunnen gebeuren, waaraan men op dit
oogenblik niet denkt HfJ acht het oen ramp
en een gevaar voor vele cuitureele en sociale
belangen, Om steeds maar weer te putteni uit de
kas der provincie, om de doodeenvoudige reden,
dat die kas er is. Het batig overschot van het
vorig jaar had de provincie beter kunnen ge
bruiken om een gedeelte van de groote schuld
te delgen (uitbundig gelach), dan hac[ men de
uitgaven, die zoo schrikbarend hoog geworden
zijn, wat kunnen beperken. Een van de midd >-
len, om de werkloosheid te bestrijden, }a er voor
■te zorgen, dat de omstandigheden voor de in
dustrie beter worden. Welk standpunt, vraagt
spr., nemen Ged. Staten in ten aanzien van de
twee groote vraagstukken: loonsverlaging en
georganiseerd overleg?
Mevrouw Van ZelmVan den Bergh houdt
communistische beschouwingen. Zij merkt op,
dat de arbeiders vragen een goede woning, klee
ding en ontwikkeling. Het huidige kapitalisti
sche regime heeft hun dit onthouden.
De heer Kieerekoper drijft den spot met de
woorden van den beer Otto en van mevrouw
Van Zelm. Spr. veroordeelt het jagen naar een
gulden loonbesparing van den arbeider, zooals
de heer Otto doet. Bezuiniging' moet alleon ge
schieden, wanneer er roekeloos met het geld
omgesprongen wordt. Het mag niet gaan ten
koste van de arbeiders en dus ook niet van don
winkelstand. De winkeliers in drukke volkswij
ken klagen nu reeds «toon en been over de ver-
mind'eEde koopkracht der arbeiders. Hot beknib
belen op de looncn der arbeiders beteeleent hot
wegnemen der fundamenten van het provin
ciale huls en het inhouden der subsidies voor
verschillende cuitureele doeleinden staat gelijk
met het afbreken ven bet dak van dat huis.
De hoer Assoher Is van raeonlng, hij zegt dit
als lid der Staten, dat do loonon van het perso
neel der provincie niet te hoog zijn, Vooral niet
van de hoogere ambtonaron. Een andere vraag
acht hij, of er voor dat loon wel voldoende arbeid
wordt verricht. Ten deze zou een onderzoek wel
gew-enscht zijn.
Te kwart over drieën komen de Gedeputeerd#
Staten aan het woord.
JMr. Bomans merkt op, dat het langdurige
debat hem heel weinig stof voor antwoord geeft.
Uitvoerig verdedigt hij het financleele beleid
van Ged. Staten. Hij acht het heel goed om een
reservefonds van vier mlllioen te vormen en
daarmee voorzichtig te wezen.
Bezuiniging moet er natuurlijk wezen, maar
spr. ontkent, dat er onnutte uitgaven zijn ge
daan.
De heer Kooiman, de opmerkingen over de
melkwlnning en de watervoorziening bespre
kende, merkt op, dat Ged. Staten altijd waak
zaam- zijn geweest en 'zullen blijven voor de
volksgezondheid, Ged, Staten zijn bereid, de
motie van den heèb Colijn, om een bezuinigings
commissie voor de provinciale ziekenhuizen in
te stellen, gaarne over te nemen. Spr. deelt
thans reeds mede, dat het in het voornemen van
Ged. Staten ligt, 015 dit onderzoek zoo veelzijdig
mogelijk te doen geschieden.
De heer Hendrix, den heer Van Tienen be
antwoordende. merkt op, dat deze bH het crlti-
seeren der cijfers van deze begrooting geheel
de groote omwenteling in de wereldverhoudin
gen, door den oorlog veroorzaakt, is vergeten.
In 1920 kwam de noodzakelijkheid van ontzag
lijk groote ioonsverhoogingen. Dat heeft na
tuurlijk veel geld gekost. Het onderhoud der
dijken eischte dringend ingrijpende voorzie
ningen; dit vereischte meer werkkrachten, dus
ook weer veel geld. Komende tot de motie van
den heer Thomassen, om een commissie te be
noemen, die werkverschaffing voor de vork:on
zen zal zoeken, merkt spr. op, dat die commissie
niet veel pleizier van haar werk zal beleven. De
commissie zal, vooral In vele gemeenten, weinig
tegemoetkoming vinden. Gcdr Staten kunnen
tot benoemen van deze commissie niet aanbe
velen.
De P.E.N. besprekende, merkt oe beer Hen
drix op, dat dit bedrijf weer geheel normaal kan
worden, als men den elecirischen stroom zoo
duur mogelijk verkoopt en de uitgaven zooveel
mogelijk beperkt.
Do heer Gerhard, die thans het woord ver
krijgt, verzoekt den voorzitter wegens de on
voltallige vergadering, de zitting tot Donderdag
morgen te willen verdagen.
De voorzitter willigt dit verzoek in en ver
daagt te vijf uur de zitting tot Donderdagmor
gen half elf.
BUITENLAND.
ENGELAND EN FRANKRIJK,
Nieuwe dreigende onoenlghed.cn.
Uit Parijs wordt, aan hot Hbl. gemeld:
'Er blijkt thans wel izoer duidelijk hoe
Voorloopiig de iutergeallioerde eenheid is,
die Poiucaró's concessies in den laatsten
gezanteimaad hebben ten gevolge gehad.
Van alte kanten dreigen weer nieuwe on-
eenügheden en in verbond daarmee spreken
de verschillende bladen zich op intjrnatio-
'naal 'gebied in zeer pessimistischen zin uit.
Zoo 'klaagt de „Matin", dat de instructies
door Londen gezonden aan den Engelsahen
generaal Bingimm, vertegenwoordiger in
de militaire oontróle-cojimiissie te Berlijn,
feitelijk gelijk staan met het opdoeken van
mie militaire oontröle. Hij zou order 'gekre
gen hebben, zich te verzetten tegvn elk on
derzoek dat ook maar het geringste incident
zou kunnen uitlokken. Natuurlijk zal de
Duitsche regeering er wel voor zorgen, dat
de zaken zoo worden voorgesteld, dat elk
onderzoek in dit opzicht gevaarlijk zou zijn;
zelfs zou hij volgens Saiuerwein gezegd heb
ben, dat de taak der oommissio van oontróle
geëindigd is, omdat ze bestond in vernieti
ging van oorlogsmaterieel, dat op het
oogenblik van deni wapenstilstand in
Duitschland aanwezig was, terwijl voor het
nieuw aangemaakte de Volkenbond maar
zorgen moet. Feitelijk is er dus in weerwil
van het oppervlakkige aoooord van verleden
week een absoluut verschil van inzicht in
zake het optreden van de oontróle-com-
Niet minder groot is het meningsverschil
in de Commissie van Herstel. Het betreft
hier, zoocis bekend is, de verdeeling van
de gelden en prestaties innatura, door
Frankrijk in het Ruin-gebied geïncasseerd.
Frankrijk en België willen die gedeeltelijk
doen strekken tot vergoeding van de kosten
der bezetting, maar Engeland eischt dat ze
ter normale verdeeling onder de bondgenoo-
ten in do kas der Commissie van Herstel
zullen vlóoien. Men vreest hier, dat het
resultaat van Bradbury's reis naar Londen
zal zijn, dat hij opdracht krijgt, tegen do
Fransch-Belgische opvatting te protesteeren
en het Engelsche deel op te eischen, waar
van gevolg kan zijn een debat over de wet
tigheid der Ruhrbezetting, waartoe Frank
rijk zich niet leenen wil. Men merkt op hoe
onbehoorlijk het van Enigeland is een aan
deel te willen hebben in een onderneming,
die het altijd heeft afgekeurd en waaraan
het niet heeft willen deelnemen. Intussohen'
wordt deze discussie in de O. v. H. verscho
ven, zeker tot de volgende week en zal de
0. v. H. Vrijdag slechts beraadslagen ovef
de benoeming van deskundigen In het co
mité tot schatting van het Duitsche beta
lingsvermogen'. Men legt uit, dat de O. v. H.
eerst met vrucht over de in het Ruhrgebled
mot do werkgevers gesloten overeenkomsten
beraadslagen kan als eerst deze door Frank
rijk en België (bij de O. v. H. aanhangig
zijn gemankt en daarover door de technische
diensten rapport is ultgeUraohi Dit laat
blijkbaar gelegenheid eerst den uitslag der
verkiezingen in Engeland af to wachten en
daarna eventueel nog onderhands to praten.
Engeland en de commissie van hernt«l.
Lomion, 26 November. Het voornaamste
vraagstuk, dat gisteren op de conferentie
van deskuudlgeai van verschillende departe
menten ia behandeld is volgens de Timos ge
weest de ndodte&kcIJJkheM om hot boheer
van de door do Engelschen bezette zone Jn
het Rijnland lu overeenstemming te brengen
mot den aileuwen toestand, die door de Fran-
sohe politiek In het Rijnland 'en hot Roer-
Sebled is ontstaan,
Ia® verwacht dat de heraadeli'gingen zullen
worden voortgezet en dat andere vraagstuk
ken van belangrijk er strekking ook oen punt
van bespreking zullen uitmaken,
DUITSCHLAND.
Do kabinetscrisis,
Berlijn, 28 Nov. President Ebert hooit nog
gisteravond' laat Stegerwald ontvangen met
wlen hU oen langdurig onderhoud had. Wel
iswaar hooft hij hem officieel nog geen op
dracht 'tot vorming van oen kabinet gege
ven, doch dit zal vermoedelijk vanmorgen
liet geval zijn, nadat ook de beslissing der
democraten bekend zal zijn geworden. Naar
verluidt is Strosomanm door vrienden van
Stegerwald aangezocht om in een kabinet-
Stegerwald als minister van bultenlandsche
zaken op to treden. Stresemann heeft zich
daartoebereid verklaard, mits alle burger
lijke parijen der ooalitie hun wensch daar
toe to kennen geven. De Duitsch-nationaien
hebben weliswaar in 'dit opzicht zich hun be
slissing voorbehouden maar toch reeds te
kennen gogevon, dat hun oppositie in
hoofdzaak slechts tegen de binnenlandsche
politiek van Stresemann was gericht,
Stegerwald belast met do vorming
van het Duitsche kabinet.
iBorlJj®, 28 Nov, De Rijkskanselier heeft
Stegerwald belast met do vorming van het
nieuwe kabinet. Stegerwald heeft de op
dracht nog niet aangenomen.
De houding van Stresemann.
Stresemann heeft verklaard de functie van
minister van bultenlandsche zaken slechts
dan op zich te willen nemen, als alle burger
lijke partijen tot de regeering toetreden.
Het standpunt der democraten.
Volgens de bladen stelt men thans pogin
gen in het werk om ook de democraten tot
de burgerlijke coalitie te doen toetreden. De
democraten maken hun deelneming efhanke-
lijk ven do vervulling dezer twee voorwaar-
deü:
lo. Voortzetting der bultenlandsche poli
tiek ir. do tegenwoordige richting.
2o. De samenstelling dei- Pruisische regee
ring moet worden overgelaten aan de frac
ties van den Pruisischen Landdag.
De „Vbss. Ztg." verwacht, dat Stegerwald
er in zal slagen bkmen 214 uur een kabinet
te vormen, waarin alle burgerlijk© partijen
vertegenwoordigd zijn.
Ook Stegerwald niet geslaagd.
Aan het Hbl. wordt uit Berlijn gemeld, dat
volgens latere berichten de democraten be-
sloien hebben over de vorming van een ka
binet alleen nog in onderhandeling te tre
den met den door den Rijks-president aan
gewezen candidaat voor het kanselierschap.
Daarop heeft Stegerwald zich hedenavond
naar den Rijksrpresident begeven.
In parlementaire kringen neemt men aan,
dat hij Ebert zal mededeelen de opdracht tot
vorming van een kabinet niet te kunnen aan
vaarden. Daarmee zou de poging tot vor
ming eener coalitie van alle burgerlijke par
tijen waarschijn lijk zijn mislukt
Men spreekt thans van een opdracht van
von Kahr.
Verzachting der Rnhrbezettlng.
Parijs, 28 Nov. De Fransohe regeeriag
blijft 'geneigd om, zoodra de toestand in de
bezette gebieden weer normaal wordt, de
militaire maatregelen, in het Ruhrgebied
genomen, geleidelijk terug te brengen tot
den toestand, waarin zij wareni voor het
lijdelijk verzet
De separatistische beweging.
De regeertng-Matthes omver
geworpen. Matthes gevlucht
Keulen, 28 Nov. De „Köln. Volksztg." ver
neemt van welingelichte zijde, dat de sepa
ratistische regeering-Matthes ten val is ge
bracht. In haar plaats stelde zich eert dicta
tor, de heer Hektor Merz.
Matthes moet naar Dusoldorf zijn ge
vlucht
Frankenfhal is Dinsdagochtend! 10 uur
door de separatisten bezet. Allo openbare
gebouwen bevinden zich'im hun handen.
De communistische actie.
Berlijn, 0 Nov. In den Pruisischen Land
dag deelde de minister van binnenl. zaken
heden mede, dat de communistische betoo
ging van gisteren op last van het Moskou-
sche uitvoerend comité op touw is gezet Ten
bewijze .daarvan deed hij voorlezing van een
onderschepten brief, waarin Moskou den lei
ders der Duitsche communistische partij hun
gebrek aan activi'. it verwijt Verder wordt
daarin het denkbeeld geopperd, dat de com
munistische afgevaardigden, als de Rijksdag
weer bijeenkomt, door het verwekken van
tumult hun gewelddadige verwijdering uit
do zaal zullen provoceeren, waarna een ge
wapende opstand zou kunnen worden ge
proclameerd.
Wijders deelde de minister mede, dat se
dert 15 Nov. ruim 4000 Mauserpistolen, 500
karabijnen, 24 zware machinegeweren en
Vele andere communistische wapens zijn ge
vonden, terwijl naar andere wapenmagazij
nen nO'g wordt gezocht
BELGIE.
Naspel van dien oorlog.
In do maand Juli j.1. werden een aantal
onderofficieren cm soldaten van het fort te
Wijneghem (Antwerpen) door den krijgsraad
der provincie Antwerpen veroordeeld tot
straffen van ton hoogste 5 jaar opsluiting,
met toepassing van do amnestiewet, wegens
het verlaten a-a 11 het fort, na de overgave
van de vesting Antwerpen. Deze militairen
trokken over de grens en werden in Neder
land geïnterneerd.
Gisteren kwam dezelfde zaak, in beroep,
voor het militair hof te Brussel, diat al de
beklaagden vrijsprak,
FRANKRIJK.
De bevolking.
Do bevolking van Frankrijk toont een lich
te stijging, vergeleken met Ue jaren van vóór
den oorlog. Dit is oohter hot govolg van de
•aanhechting van Elzas-Lotharimgon. In het
Frankrijk van vóór den oorlog is do bevol
king belangrijk verminderd, mode als gevolg
van do langdurige bezetting van do -Noorde
lijke departementen.
De totale «oh lor uitgang van 2 mlllioen in
woners wordt opfTpheve® door do 2'/« mdllloon
Inwoners van EÏjsaH-Lothariiigen, Hot go-
boorte-óvemihüt daalde in 1022 tot 70.01)0,
terwijl hut lu het eerste kwartaal van 1923
slecht* ongeveer 0000 bedroeg. Dat de bevol
king op vrijwel hützelfdo peil blijft is te dan
ken' aan het zoor gunstige sterftecijfer; in
1913 was dit 17.7.
Een familieraad der Romauofs.
Deizer dag ls te Parijs ©en bijeenkomst
gehouden van de loden der fanülle Rbmanof,
die naar Frankrijk zijn uitgeweken. Behalve
familie-aangelegenheden zijn ook politieko
quaesties ter-sprake gekomen, o.a. het lei
derschap dor Russische monarchistische be
weging. Twee grootvorsten, Nioolaas en
Cyril, 'betwistenelkaar dit leiderschap. De
laatste Is do oudsbo erfgenaam der Roma-
nofs, ïi.1. de oudste zoon van wijlen groot
vorst Wladtaür, een oom van den voormali-
gen) Tsaar. Grootvorst Nicaiaas blijkt echter
de voorkeur te genieten wegens zijn groot
prestige en ervarenheid. Bovendien1 is hij'
tegenstander van elke actie in samenwer
king met de Duitsche monarchistische bewe
ging. Hij zou dan ook thans officieel tot
ledder aangewezen zijn.
ENGELAND.
Mist en sneeuw.
Londen hoeft eenigo dagen lang in den
mist gezeten. De dag veranderde in nacht. In
sommige van de donkerste wijken moest het
verkeer bij licht van, de lantaarns zijn' weg
vinden. De treinen waren hopeloos in do
war. Op do Southern Railway had oen lo
kaaltreintje dat anders 20 minuten over zijn
reis deed, oen uur en 20 minuten noodig, om
Londen te bereiken.
In Noord-Wal os, do Midlands, óp do ven
nen van Linoolnshlre en elders werd schaats
gereden. Het New Forest was veranderd in
een sprookjesbosoh. met zijn wit berijpte
takken. In Wales lagen de hoogste bergtop
pen diep onder do sneeuw. En op het Kanaal
ondervond de scheepvaart de grootste ver
traging en belemmering.
EEN OOSTZEE-ENTENTE?
Stockholm, 28 Nov. Het socialistische or
gaan Arbeiderblad'et meldt aangaande do
Oost-Zee-Entente, die onder leiding van Zwe
den in de maak is, dat de Zweedsche regee
ring contact heeft gezocht met Finland, Let
land, Estland, Denemarken en Noorwegen
teneinde mot medewerking van die landen
een dam op te werpen tegen de sowjetactie
op poütiek gebied, terwijl aan den anderen
kant .die landen zich zouden aaneensluiten
tot het voeren eener meer tegemoetkomende
staatkunde ten opzichte van Rusland op het
gebied va® handel en oeconomische aange
legenheden.
VEREENIGDE STATEN.
Een boodschap van president Coolldge.
'D© Amerikaansche pers bevat reeds.thans
aanwijzingen of liever voorspellingen over
hetgeen de voornaamste punten 'zullen zijn
var. de Boodsohap, waarmee president Ooo-
lidge de huidige zitting van het Congres
gesloten zal verklaren. De President zal die
rede uitspieken op 4 December. Mag men
de Amerikaansche biaden gelooven, dan zal
wat de hoofdpunten aaangaat de Bood
schap den volgenden inhoud hebben.
Wa t betreeft .de te volgen gedragslijn
inzake de internationale aangelegenheden
zullen de Ver. Staten zich in de eerste plaats
laten leiden' door hun zorg voor wat er het
•best op 'berekend Is de belangen en het wel
zijn van het Amerikaansche volk te 'bevor
deren; het welzijn van andere naties komt
pas in de tweede plaata
Er zal worden gestreefd' naar een verla
ging in de federale belastingen.
Het voorstel, dat de Ver. Staten zich zul
len aansluiten bij een wereldgerechtshof zal
worden gesteund, mits dat gerechtshof to
taal onafhankelijk zal zijn van en in geen
enked opzicht onder de controle zal staan
van .eenig ander lichaam, zooals b.v. de
Volkenbond.
Verwerping van alle plannen, die er toe
zouden strekken dat de regeering 'de prijs
van de tarwe zou bepalen of credieten zou
Vf rstretolcen om den handel met het buiten
land op te schroeven. Doch wel bevordering
van den coöperatieven verkoop, zoo in het
binnenland als in het buitenland, om zoo
doende een beter verband te scheppen tus-
sohen voortbrenger en verbruiker.
Voorts zal aan het Congres worden aan
bevolen om de departementen van alge
meen bestuur op een zoodanige wijze te re-
organiseeren als reeds zoo goed als was
vastgesteld onder het bewind van Harding.
Evenwel zal het departement van oorlog ge
scheiden blijven van dat van- marine.
De Inbeslagneming fier Britsche schepen.
Uit Londen wordt gemeld, dat het Brit
sche gezantschap te Washington een ver
toog richtte tot de Amerikaansche regeering
over de inbeslagneming van het Britsche
schip „Mand Home" nabij Galveston. De
quaestie van het smokkelsohip „Tomako" is
nog in onderzoek, daar nog niet vast staat
tot welke nationaliteit het behoort. Naar
verluidt heeft Amerika medegedeeld, dat de
voorgestelde onderhandelingen over de ter
ritoriale gcerus in verband met de drank-
smokkelarij niet strijdig zijn met de Ameri
kaansche grondwet, zoodat de onderhande
lingen voortgang kunnen hebben.
Daarop Joeg hij den trein met groote vaart
voort en bereikte veilig het station, terwijl
de tunnelwanden achter hem instortten.
De oorzaak was de ontploffing van een
groote "asbuls Juist boven den spoortunnel,
De ontploffing was zoo hevig dat cm der.
tic voet hooge vlam uit de straat opsloeg ©n
er een groot gat in bet plaveisel werd gesis-
gen. Er werd niemand gewond.
GEMENGD NIEUWS.
Door den stroom gedood.
Te Zaandam is Dinsdag de 22-jarige elec-
tflcien W. de W. door een eleotrlschen
stroom van 220 volt getroffen'en onmiddel
lijk gedood.
Goed afgeloopen.
Het viel de bemanning van een in de na
bijheid liggend vaartuig gisternamiddag op
dat aan boord van het motorscheepje Corne-
11a, liggende In de Parkhaven te Rotterdam,
do schipper O. van den B. en diens knecht
O. B., beiden uit Zlerikzee, in goruimen tijd
BMi aan dek Wtflft llifDMil. M4 11 itlMl ecu
onderzoek In en vond belden bewusteloos ln
de niachlm kamer van de OorneMa liggen,
vermoedelijk ton gevolge van de Inademing
van dampen, «itsimnpt aan een lamp van
den motor. Zij zijn,:naar het ziekenhuis go-
bracht, vanwaar do schipper na bij konnis
gekomen te zijn naar zijn schip is terug-
gekeend. De knecht is er voorloop!g opgeno
men.
De grootste onderzeeër.
De X 1 die te Chatham haar voltooiing na
dert, zal, volgens do Morning Post, niet al
leen de langste, maar ook de snelste duik
boot van de wereld zijn.
Aan de oppervlakte heeft zij oen snelheid
van 83 knoopen, zoodat zij met do linlevloot,
zelfs wanneer deze volle vaart heeft, kan
meevaren. Zij wordt gewapend met 6 kanon
nen van 5.5 inch (een inch is 21/, oJUL).
Veelbelovend.
Twee Bredasche jongens, een van 18 en
een van 14 jaar, zijn sinds de vorig© week
uit hun woonplaats verdwenen, meldt de
„Msb. Iemand uit de omgeving deelt mede,
dat hij de jongens op hun verzoek met z'n
auto mede naar Antwerpen heeft genomen
Ze logeerden met ham drieën in één log©i
ment. 's Morgens héél vroeg waren de 1on-
gens met de auto vertrokken één ervan
eh au fleert een beetje en toen miste do
man ook al z'n geld.
Na zeven jaar.
Zeven Jaar geleden werd' uit Utreoht een
brief verzonden naar «iet Oonsu'laat to New-
York, bestemd voor iemand, die uit Indië
via Ammka naar Hengelo reisde. De brief
is daar blqven liggen en werd dezer dagen
aan bet juiste adres te Hengelo bezorgd.
Goed afgeloopen.
'Eenondergrondscbe trein van de Citv
naar Zuid-Londep is Dinsdagavond te nau-
werncHtd aan een ernstig ongeluk ontkomen.
nmst merkte dat er steenen en zand
uit bet bovenst# gewelf van de tunnel vielen.
ECONOMISCH WEEKOVERZICHT.
Hoewri zeer laat in den tijd is thans bet jaar-
verslag over 1922 der Vereenigde Hollandscke
Sigarenfabrieken verschenen, welk verslag ge
heel in mineur staat, d w. z. een zeer ongunstig
licht werpt op de toestanden in het sigarenbe-
driif. Het totaalverlies der N. V. bedraagt thans
meer dan 31/. mlllioen bij een kapitaal van
6.633.000, zoodat bijna de helft daarvan verlo
ren is. De directie echter gelooft giet, dat er
voorloopig verbetering is te verwachten en
taxeert de verliezen voor het loopende boekjaar
nog veel grooter in verband met de'zeer ongun
stige omstandigheden, waaronder speciaal dit
bedrijf gebukt gaat. De beurs houdt dan ook
terdege rekening met deze omstandigheden eh
noteert dit aandeel, dat in 1918 nog circa 300
stonde .thans 5
Aangenamer berichten doen de ronde over d#
kunstzijde-industrie, die thans goede zaken
schijnen te maken. In ons land werken een
tweetal fabrieken in deze branche, de Nederland-
sche Kunstzijde fabriek en de Hollandsch#
Kunstzijde-industrie. De verslagen staan in ma
jeur en wijzen op groote vraag, flinke orders
en goedé verwachtingen.
Een ander goed gebricht komt uit Indië, waar
het Gouvernement eene groote leverantie op
electriciteitsgobied opdroeg aan ,de „Heemaf",
d« fabriek van electrische en mèchanische ap
paraten te Hengelo, welke vennootschap wel
niet tot de laagste inschrijvers voor het werk
behoorde, aangezien dit JDuitsche fabrieken wa
ren, doch door het gouvernement meer geschikt
werd geacht, natuurlijk mede ter bevordering
van Nederlandsche industrie.
Van de Indische suikermarkt komen steeds
gunstiger berichten, de verkoopprijs is thans
reeds tot f 16 per pikol opgeloopen en worden
er nog hoogere prijzen verwacht. Verder schijnt
de Cubasuikeroogst te zullen tegenvallen, ter
wijl ook de bietsuikeroogst hier te lande minder
is dan oorspronkiiijk gedacht werd. Voor de
aandeelhouders der suikerfabrieken in Ned.-
Ind'ië dus allemaal goede verwachtingen voor
dividend. Om te bewijzen, dat de zaken er in
derdaad schitterend voorstaan declareerde de
suikeronderneming Sentanen Lor deze week een
tusschentijdsch dividend van zegge 35 Do
houding der effectenmarkt voor deze aandeelea
valt eigenlijk niet mee; de stemming is welis
waar gunstig, doch veel,gaat er niet om, aange
zien het publiek zich wéér afzijdig gaat houden
en. op de hoogere kqersen weinig lelang meer
durft, te nemen. De koersen kunnen dus niet
voortdurend rijzen en kan men zoo nu en dan
scherpe koersreaoties zien, vooral voor de z.g.
Incourante soorten, als Pagottan, Suikercultuur
en Panggaangredjo, die dikwijls met 10 20%
tegelijk afbrokkelen. Dit wijst niet op minder
waardigheid, doch slechts op gebrek aan koop
lust.
Het relletje met de Dollarstijging is alweer
den doofpot in, de koers ls inmiddels weer tot
2.61 gedaald, zoodat daarmede de vrees voor in
flatie tegelijkertijd weer van de baan is. De hui
dei in Amerikaansche fondsen is daardoor ook
sterk ingekrompen en de koersen der Neder
landsche staatspapieren weer op peil gekomen.
Het vertrouwen is dus gelukkig teruggekeerd
en zal men zeker bij een volgende stijgperiod#
van den Dollar niet zoo gauw laten verleiden
tot opruiming van zijn beleggingsfondsen.
De pélitieke toestanden zijn nog sV ds bui
tengewoon duister en kan men moeilllk eenig#
verwachting daaromtrent koesteren. Het best#
Is maar af te wachten, wat de verschillende re-
geeringswjjzigingen ln het buitenland ten op
zichte van- de handelstoestand n brengen zul-
lea De wisselkoersen zijn steeds aan het
schommelen, vooral de Mafk, dl# weer tot circa,
0 ,5 per blllioen was ingezakt, doch zonder
gegrönue reuen Dhisdag tot ongeveer 0.40 op
liep. M m Is over het algemeen van oordeel, dat
de politieke toestan n Jn Europa wel wat ver
beterd zijn, speciaal door de eenigszins tege
moetkomende houding, welke Frankrijk aan den
dag heeft gelegd, waardoor de entente met En
geland on Italië, die dreigt uiteen te vallen,
weer wat krachtiger ls geworden.
MARINEIIERTCHTEN.
BIJ Kon. boslult is aan don chef van don ma-
KazljWlloriHt bij l«jt Marlno-etabllosomont to
Ajnwtordfton J. Pa, Poolman, en eitn don commies
hij 'n Rijks werven 'goplaatst bij heit Marino-
otabllHseanont to Amsterdam, B. D. do la Hoonwyo,
woifeiifl verandorlmtr in do inrlahtlng van hot
dlenatvak, waarbij sij worksaarn sijn, mot ln-
jwnil van 1 Januari a.s„ oorvol ontslag uit
Rijks dienst verleend.
MARKTBERICHTEN.
Burgerlijke stand der gemeente Helder
niiVWiïMhM'iffd
Onthullingen van minister Severtng.
Marino-otabliMemont to Amsterdam.
lïr. Ma. ondortechoot 0 4 1# van Vlltsingen to
Hcllovoetalulu aniupokoroen om op 's Rijkswerf to
dokken on oon groot# reparatie to* ondergaan-
Lult. ter zoo lo kl. J. j. yan Konijnenburg oa
do luit. ter zoo 2o kl. J. L. K. Hooko en A. E.
Droste worden uit Ooot-Indië terugverwacht.
BROEK OP LANGENDUK, 28 Nov. 1923.
Grove uien 8.70-9.50, drielingen 6.90-
7.60, nep 12.30, poen 2.80-8.70, rood» kooi
20—4-60. kleinere 1.60—2, gele kool 2—
3™. 1riolnoro 1.80—1.90, Deeneche witte-IJl
—1.60, kleinero 0.80-1, alles per 100 K.G.
Aanvoer 17,100 K.G. uien, 175 K.G. nep, 12,900
K.G. peen, 64,100 K G. roodo kool, 22,000 TL.Qr.
gek) kool, 9800 KG. Deeneche witte.
Schagormarkt van Donderdag 28 Nov. 1928.
Paarden 1ÖO—200; veulens 60-150; 80
geldok oei n mag. 276—400; 94 idem vette
800190; 15 kalfkoeien 850—560; 26 pinken
200-4800; 16 graakalveren 80—140; 5 nuch
tere kalveren 18—86; 46 Idem vette 50—66;
891 overhouden! 88—43; 'bokken on gelten 8
—20; 54 varkens vette p. K.G. 0.76-0.8169
biggen 12—20; 16 konijnen 0.502.75161
kippen 1-2; 12 oendon' 1—1.25; 48 K.G.
van 27 en 28 Nov. 1928.
ilTTV ALLEN: L. O. Rlteco-Buiee, M. Meij-
nen-Torvoort, z.; M. Vermeulen-Sleuters, z
G. Schenkels-Woutera. d
ONDERTROUWD: H. J. Kaufmtum en B. Peech;
•T. J. Am tabel en M. Kraan; P. Kool en G. van der
Blom; J. Th. Luik on P. Arente; A. A. A. va»
Kempen «n G. P, Fabig; R, Kramer en N. do Kok.
