HELDEUE COURANT
Derde Blad,
VAN ZATERDAG 29 DECEMBER 1923.
AMSTERDAMSCHE BRIEVEN.
BOND DEN DAM.
Kersttijd, tijd van familiebezoek, van ver
sierde dennenboomen, van vacantie en.
„even-rusten-voor-het-nieuwe-jaar-weer-in-te-
gaan". Het „maatschappelijk verkeer" staat
een oogenblik stil, voorzoover het zidh niet
om de gereserveerde tafeltjes met de spe
ciale Kerst-diners in de restaurants en aan
de kassa's der met hulst en. roode lampjes
versierde bioscopen verdringt,... Tijd,
wil het goed zijn van sneeuw óak. En dat
was dan deze keer goed! Dikke donzen
kleeden lagen in de parken en tot zelfs in
de hoofdstraten: op deze dagen werkt nu
eenmaal onze Gemeentelijke sneeuwoprui-
ming niet zoo energiek als anders. Overal
slierten sleeën met jeugdige enthousiasten;
overal de glijbanen met hun vermakelijke
mogelijkheden.
Intusschen: onze Kamer van Koophandel
heeft, na in vergadering reeds over de
zaak gedebatteerd te hebben van deze
vacantie-periode gebruik gemaakt nog eens
„a tête reposée" over den Giro d'enst, en
zijn débficle na te denken en om daaruit in
een adres aan den Minister van Waterstaat
haar wenschen en opvattingen dienaangaan
de kenbaar te maken. Het lijdt geen twijfel,
dat deze stem uit de praktijk bij: de autori
teiten groot gewicht in de'schaal zal leggen.
Wat de prlncipieelt opzet betreft, is onze
Kamer van oordeel, dat de georganiseerde
dienst uitsluitend en alleen het karakter van
een overschrijvings-instituut mag dragen.
Een neven-functie als deposito-bank acht zij
'."t den boozo. Bij behoorlijke exploitatie-uit
komsten zou evenwel wel een matige rente
vergoeding kunnen gegeven worden.
maar in de eigenlijke werkingsfeer van een
deposito-bank zou daarmede toch nooit mo
gen' getreden worden. Verder gaat de Kamer
uit van het denkbeeld, dat de Dienst zich in
alle geval zelf moet kunnen bedruipen; zoo
dit medebrengt, dat er volledig gecentrali
seerd moet worden, dan zou zij voorloopig
wel voor een dergelijke centralisatie zijn,
n aar alleen op de voorwaa-de dat de g>
heele dienst.naar Amsterdam "zou wor
den overgebracht.Onze handels- en
beurs-grootheden betoogen daarbij, dat de
hoofdstad nu eenmaal het centrum van den
Nederlandschen geldhandel is. En denken
doen zij daarbij waarschijnlijk: „Als de amb
tenaren daar op hun eentje in het stille
Haagje zitten1 kan je nooit weten- wat ze
dan weer gaan uitspoken en op welke wijze
ze opnieuw een spaak in het wiel zullen
gaan steken." Maar zeggen doen zij: 't
niet, al bevelen zij wel ten zeerste de instel
ling van een Oommissie van Advies en Toe
zicht aan, toe te voegen aan den1 Dienst en
samen te stellen uit deskundigen uit het
bedrijfsleven.
De oude'strijd: Amsterdamden Haag!!
Practijk—theorie; handelsman—-ambtenaar....
Zal er, door het opvolgen fan het advies van
onze Kamer een vredes-verdrag gesloten
worden? - Zal hier deze, ook op ander ge
bied zoo zeer gewenschte samenwerking ont
staan? Laten we 't hopen.
t
Wat gebeurt er in Rusland? Hoe leeft
men er? Heerscht er nog steeds een een
zijdige terreur of gaat het ook meet de rich
ting van samenwerking op? Zlethier en
kele vragen, die men zich telkenmaal weer
stelt en waar weinig antwoord op komt. Ten
zij dan in den vorm van naar de een of
andere zijde sterk gekleurde tendenz-berich-
ten. Elke persoonlijke „stem", die uit
eigen aanschouwing van-het Russische land
te vertellen weet, kan dus rekenen op een
belangstellend gehoor.
En zoo was het dan ook dezer dagen
stampvol in de kwaliteit van de „artisten- en
intellectueelen-scwieteit De Kring", toen daar
op een avond Mevr. Wégerif—Gravestein
van haar vefblijf in Moskou vertelde. Mevr.
Wégerif heeft in ons land naam gemaakt als
ontwerpster en vervaardlgster van modern,
artistiek-smaakvol batik-werk. Haar gor
dijnen, dlvan-kleeden en kussens'rekent men
onder de 'beste voortbrengselen onzer de
laatste jaren zoo 'krachtig oplevende kunst
nijverheid. Langen,tijd achtereen heeft zij
te Apeldoorn een batik-school geleid. Ter
propageering van haar batik-kunst reisde
zij ©enigen' tijd geleden naar Weenen.
Daar, in die stad, kwam zij toevallig in aan
raking met een vertegenwoordiger der Sov
jet-regeering. Zij wist hem voor haar werk
te Interesseeren. En toen zij hem vroeg of
het batikken ook nies voor de Russen zou
zijn, schreef hij er over aan zijn „princi
palen" te Moskou. Aan lange bedenkin
gen en besprekingen doen Lenin en zijn
trawanten blijkbaar niet, want spoedig daar
op verscheen een, aan het adres van onze
batikster gericht telegram: „Komen!" Zij
ging.
Van haar reis en haar verblijf heeft zij
ons, op boven-bedoelden avond in een cau
serie een en ander verteld. Wat haar
allereerst en voor alles getroffen had, was
de rust, regelmaat en organisatie die zij te
Moskou had aangetroffen. Men hield er, tij
dens haar verblijf, een Internationale Ten
toonstelling, voornamelijk bedoeld ter volks
opvoeding. Deze expositie, zei de zij, was
buitengewoon practisch en inderdaad pae-
dagogisch ingericht, zoodat, hoe fragmenta
risch en onvolledig zij dan ook mocht zijn,
tóch aan bet volk een duidelijk denkbeeld
werd gegeven van de arbeidsmethoden en
n ijverh eid s-producten der verschillende 'lan
den, Zij zelf ook had er met haar batik
werk een stand van belangstelling, die zij
daarmede wist te wekken, doet haar de hoop
koesteren, dat zij1 binnenkort door de Sovjet
autoriteiten in de gelegenheid zal gesteld
worden de batik-procédé verder aan de Rus
sen te onderwijzen. Het land en het volk
rijn er, baars inziens, uiterst geschikt voor;
de benoodigde grondstoffen zijn er goed
koop en, zooals de inheemsche volkskunst
voldoende aantoont, leeft er een sterk dé
coratief besef, dat aan het ontwerpen van
de paronen ten goede zal komen. Zeer op
vallend was, volgens Mevr. Wégeriff, verder
het feit, dat de veiligheid en moraliteit op
den openbaren weg in Moskou gunstig af
steekt bij die in andere hoofdsteden als Ber-
lijln en Parijs. Geen alleen-loopend© dame
zal, hoe laat 's avonds ook, op straat worden
lastig gevallen; wat men van andere steden
dikwijls moeilijk zeggen kan! Ook van
Amsterdam niet, voegen wij er bij, waar
onlangs nog in den Gemeenteraad ernstig
over een „tippel-verbod" voor hoeren ge
sproken werd!.
Mevr. Wégerif kwam dan ook nog eens
ten sterkste op tegen het sprookje van de.
„nationaliseering" der Russische vrouwen!
Integendeel, verklaarde zij, wordt er het
huwelijk en het gezinsleven ten zeerste ge
propageerd. Al heeft men daarnaast dan
ook de scheidingsprocedure even gemakke-
lijk gemaakt als.het trouwen zelfr In
Moskou kan men, vertelde spr. ons, van een
terreur niet meer spreken. Maar in andere
deelen van het land, vooral in het Zuiden*
heerschte nog wel een streng régieme.
Over het algemeen was Mevr. Wégerif,
naar men ziet, vrij: enthousiast. Wat mis
schien wel voor een deel op rekening moet
gesteld worden van de manier waarop haar
werk d'oor de autoriteiten ontvangen werd....
Volgens haar bestond er, althans in Moskou,
tegenwoordig ook weer volledige godsdienst
vrijheid; zij had er 'b.v. een soort kerkelijke
processie ongehoinderd door de straten zién
trekken. Welke laatste mededeelin'g o.i.
toch wel met een korreltje zout te nemen zal
vallen'!
Toch, hoe enthousiast dan ook, en hoezeer
dan ook getroffen door de leergierigheid
van het Russische volk, gaf spreekster als
haar eindconclusie van een maandenlang
verblijf in het geheimzinnige Sovjet-land',
dat de Russen er op hun eentje, onmoge
lijk zouden kunnen komen. Dat zij de tech
niek en vooral ook de werkmethoden van
West-Europa te leeren hebben. En haar
.eindvoorspelling was, dat het ook hier zou
komen tot een vooruitstrevende en verlichte
democratie.
Het was maar een causerie van Mevr. Wé
gerif en tot zwaarwichtige beschouwingen
over economische theorieën kwam zij ner
gens. Toch raakte haar praatje telkens
hoe kón het anders? aan de grenzen
van de diepste politieke en andere proble
men. Waar zij evenwel, het zij; tusschien
haakjes gezegd, met echt vrouwelijken1 tact
telkens langs zeilde als 'n hartstochtelijk de
bater haar over die -grenzen wenschte heen
te trekken.
Van de grens van het groote-pTohleem-ge-
bied naar de „Wenken en Grieven van een
Amsterdammer" is wél een sprong! Die
ik dan toch wel even doe, me excuseerende
met het feit, dat het groote en het kleine
dikwijls heel dicht bij elkaar liggen en deze
beiden daarbij ook dikwijls in eikaar om
slaan.
Eien voorbeeld! Aan de lijnen' 1 en' 2
van onze tram hangen den laatsten tijd roode
brievenbusjes, die telkenmaal dat langs het
postkantoor gereden wordt, gelicht worden.
Een prachtige instelling en ©en verbetering
voor.den 'briefschrijver van de Helder-
sche Courant, die op het allerlaatste oogen
blik zijn epistel nog wenscht te posten.
Deze busjes, gezellig rrod, aardig van vorm,
zijn voorzien van een „bonneponnig" klepje
voor do gleuf. Werkelijk weldadig om
aan te zienMaar hol eens, zooals Uw
onderdanige dienaar, met Uw brief in de
hand naar de, enkele ©ogenblikken stilstaan
de, tramwagen.Begin uw poststuk door
het klepje heen te duweni.Halverwege het
duwen en wurmen wordt er natuurlijk, afge
beld en schiet de traan vooruit.En jè
moet wel, noodgedrongen steeds harder ach
ter den wagen meesukkelen, met angstige
visioenen van het püssen van je copij voor
'iet eerstkomend nummer van de krant
otdat eindelijk het stuk naar binnen glipt.
Wordt de kleinigheid van het brievenklepje
tan, op zulke oogenblikken, 'geen „grootig-
•ïeid?! Wordt dan het kleine niet groot?
Ziethier de grief.
Nu de „werik"! Het euvel kan gemak
kelijk verholpen' worden. Boven op het
>usje een ruime trechter, mijne Heeren,
waarin de brieven zóo maar, losweg, te wer
ven vallen, en naar 'beneden glijden, des-
loods onderin dan nog voorzien van soort
••©erend, horizontaal gesteld, hekje, ter af
weer van eventueel© bus-dieven.
Wie werkt het uit en neemt er patent op?!
.Als „klein-uitvinder" zal hij velen, ook
ilij een g r o o t e n dienst bewijzen!
BINNENLAND.
De kabinetscrisis.
De fractie vani Ohrlstelljk-Historische
Tweede Kamerleden heeft Donderdag in ver-
bandl met den polltieken toestand een bijeen
komst gehouden. Hiertoe waren ook uitge-
noodigd de voorzitter ,van d)e fractie van
christelijk-historische Eerste Kamerleden en
leden van de Eerste Kanier voor zoover zjj
lid zijn van het hoofdbestuur der Christelijk-
Historisch© Unie.
Gisteren heeft het bestuur der roomsch-
katholieke Tweede Kamerfractie een verga
dering gehouden.
Gisteravond vergaderde de fractie van
anti-revolutionaire leden der Tweedie Kamer
in verband met den pplitieken toestand van
bet oogenblik.
De bijeenkomst had plaats in het Kamer
gebouw.
De hulpcommiezen van de belasting.
„De Ambtenaar" meldt, dat het vrij zeker is,
dat het tegen 1 Januari aangezegde ontslag aan
de hulpkommiezen van de belastingen niet zal
doorgaan.
Op een tiental na zullen de betrokkenen
overgaan naar het departement van justitie.
Dit tiental zal over de betrokken directies der
directe belastingen, invoerrechten en accijnzen
worden verdeeld; de keuze van de personen
zal aan de directeuren worden overgelaten,
v aarbij, naar de secretaris-generaal van het
departement van financiën heeft medegedeeld,
rekening zal wórden gehouden met de omstan
digheden van de betrokkenen en iraet het recht
op dadelijk ingaand .pensioen.
Soc.-Dem. Landbonwcursus.
De S.D.A.P. heeft het plan, in den loop van
Januari of begin Februari te Amsterdam voor
afgevaardigden van alle afdeelingen een landr
bouwcursus te houden, waar o. m. de volgende
onderwerpen zullen worden ingeleid; de emi
gratie en de landbouw, socialisatie van den
bodem, toestand tuindersbedrjjf, wetgeving en
de kleine gebruikers, en het pacht-vraagstuk
en de kleine-boer.
Zuiderzeewerken,
Vanwege het Ministerie van Waterstaat
werd Donderdag aanbesteed het bouwen van
een keersluis' van gewapend beton nabij de
Van Ewijcksluis, met bijkomende werken.
Laagste inschrijver was S. Bakker te Gronin
gen, voor 88.850.
De Amsterdamsche haven.
Het 3000ste schip in 1923.
Woensdag is te Amsterdam de „Celebes"
van de stoomvaartmaatschappij .Nederland"
binnengekomen, wat op zichzelf geen bijzon
derheid1 is, maar wel is het vermeldenswaard
dat dit schip het 3000ste schip is, dat dit
jaar in die haven is aangekomen. Verleden
jaar bedroeg het totaal aantal schepen, al
daar aangekomen, 2680; thans zal het dus
de drieduizend overschrijden.
De volle Houthaven te Amsterdam.
In de houthavens liggen op het oogenblik
zooveel schepen, dat 'het wel de vermelding
waard is. In de Minerva-haven hebben lig
plaats 10 stoomschepen en 2 lichters, in de
Nieuwe Houthaven één stoomschip en in de
oud© Houthaven 7 stoomschepen. Oude zee
varenden herinneren zich niet zoo'n -groote
bedrijvigheid in dezen tijd van het jaar.
De Kerstvergadering der S. D. A. P.
De Donderdagavond in de groote -zaal van
het Concertgebouw te Amsterdam gehouden
Kerstvergadering werd onder voorzitter
schap van den heer Boekman geopend. De
heer F. M. Wibaut hield' vervolgens een
rede, waaraan wij het volgende ontleenen.
Spr. wees er allaseerst op, dat -de vijf
vredesjaren na den oorlog de onderlinge
verstandhouding der volkeren niet hebben
verbeterd. En men tracht reeds nog vrees©-
lijkér moordwerktuigen uit te denken voor
een toekomst} gen oorlog. Het thans afgeloo-
pen jaar bracht ons dit verschrikkelijke, dat
de vredeswil kapot is. De houding van het
Duitsche grootkapitaal heeft aan Foinoaré
het voorwendsel gegeven militairistisch op
te treden in Duitschland en het conflict zal
wellicht opgelost worden in een overleg
tusschen het Fransch©' en het Duitsche
groot-kapitaal gevoerde -politiek is de in-
-sche d-e zwakste groep zal vertegenwoordi
gen'. Een van de gevolgen "v-an de door het
groot kapitaal gevoerde politiek is de in
flatie van het geld, het waardeloos maken
ervan, hetgeen niet den kapitalisten treft,
die obligatieleeningen met waardeloos geld
aflosten, maar wat den Duitschen -midden
stand en de intellectueelen tot den bedelstaf
heeft gebracht. De arbeiders kunnen In
Frankrijk en België slechts 2/3 koo-pen van
wat de arbeiders in Engeland en Nederland
koopen'. In Duitschland en Oostenrijk is de
toestand nog erger.
'Inflatie moet dus worden voorkomen, daar
zij voor de arbeiders een ramp beteeken't.
Indertijd heeft de Brusselsche «bankdirec
teuren-conferentie aangedrongen op sluiten
de -budgetten en op het leenenl uitsluitend
voor productieve uitgaven. Onze regeering
daarentegen wil leeniagen sluiten voor de
meest improductieve uitgaven, namelijk de
militairistische, voor oorlogsschepen, die een
halve vloot zullen vormen, die juist het uiter
ste -minimum -zal zljin om- Indië niet te ver
dedigen. De arbeidersklasse heeft door haar
petitionnement tegen de regeering gezegd:
„zop moet het niet". Wat Nederland doen
wil, is in strijd met het meest elementaire
inzicht in nationaal belang.
De S. D. A. P. wil ook sluitende budget
ten, maar z^j is van m-eening, dat de uitga
ven' voor leger en vloot zeer beperkt moe
ten worden, en dat bij alle staatsdiensten de
doeltreffendheid der uitgaven moeit worden
onderzocht.
Komende tot de regeeringscrlsls zelde
spr., dat men1 eerst al het mogelijke heeft ge
daan, om tot een herleving van een' kabinet-
Colijn te komen en nu do-en -zij al het on
mogelijke.
Iedereen slaat de handen ln elkaar over
de wijze, waarop nu de crisis opgelost zal
worden. De overleden coalitie treedt op als
kabinetform-atrice. Als dit -gelukt, zal daar
over in het parlement nog wel een woordje
gesproken worden.
Tenslote wees spr. op de lichtpunten, die
ook thans aanwezig zijn: er is een nieuw
sociaaldemocratisch eenheidsfront ontstaan
te Hamburg. De Engelsche laibourpartij
heeft een belangrijke overwinning behaald,,
en een ander lichtpunt is, dat de Nederland-
sche arbeidersbeweging de bedrijfsorgani
satie en m-edezeggingschap z-al moeten be
vechten, waarop die socialisatie zal worden
gebouwd. Vooral onder de jeugd moet de
vredeswil gepropageerd worden.
Bij- het eindigen der vergadering werd
voor de Twentsche textielarbeiders gecollec
teerd.
De Zeevaartschool te Delfzijl.
De Raad van Delfzijl heeft besloten met
1 Januari 1924 op te heffen de opleiding tot
eersten en tweeden stuurman -groote vaart,
terwijl aan de leeraren W. Meijer en O. Smit
eervol ontslag werd verleend onder toeken
ning van wachtgeld wegens reorganisatie
van het onderwijs. De directeur en leeraren
der Zeevaartschool heb-b-en besloten om zon
der vergoeding ook na 1 Jan. 1924 de oplei
ding voor eersten en tweeden stuurman voort
te zetten.
Bezuiniging?
De werf de Schelde te VLissingen bouwt
den 'kruiser Java.
Onderdeeden van kanonnen zijp hier te
Rotterdam den 28sten November aangeko
men uit Zwieden. Een Zweedsche ingenieur
is naar Vlissingen -gegaan voor het stellen
van deze onderdeden.
Tot op h-edlen wacht de betrokken, Roitter-
damsche expediteursfirma, in spijt van drin
gende teilegrammen, op de verklaring van
vrijdom van invoerrechten, welke van het
departement van financiën mioet komen.
De goederen zijn opgeslagen in een loods;
die Zweedsche ingenieur is onverrichterzake
huiswaarts gegaan.
De bestemming van het militair hospitaal te
Amsterdam.
Het militair hospitaal te Amsterdam, dat
wordt opgeheven, is bestemd voor oplegging
van militaire kleeding en uitrusting.
De verschillende militaire goederen-, thans
geborgen in de militaire magazijnen van
kleeding te Delft, (welke magazijnen worden
ppgeheven) zullen naar Amsterdam worden
overgebracht en in het hospitaal aldaar
worden opgelegd, zoodat dit gebouw -alsdan
een onderdeel zal uitmaken van het reeds in
de Sarphatiestraat te Amsterdam gevestigde
centraal magazijn van militaire kleeding en
uitrusting.
Bond van Ned. Onderwijzers.
I nde groote van „Musis Sacrum" te Am-
hem werd hedenmiddag d'e 49ste algemeen©
vergadering van den Bond) van Nederiand-
soh-e Onderwijzers geopend. Na uitvoerig©
discussies besloot de vergadering, met groote
meerderheid van stemmen, dat de bond zich
miet ingang van1 1 -Mei 1924 zal aansluiten
bij het N. V. V. De vergadering duurt voort.
De loonsverlaging WJ het spoorwegpersoneel.
Nu de Minister van Waterstaat aan de loons
verlaging van het spoorwegpersoneel zijn goed
keuring heeft gehecht, heeft de directie der
•Nederlandsche Spoorwegen d.d. 24 Dec. j.L de
volgende Dienstorder uitgevaardigd:
De bestaande loonregeling, neergelegd- in -het
R. D. V.*) 1921 (S.S./H.S.), sluit zich niet
meer aan bij de tegenwoordige omstandigheden.
Niet alleen zijn de loonen in de particuliere
nijverheids- en landbouwondernemingen ^aan
merkelijk -gedaald, waardoor de thans bij de
spoorwegen betaalde bezoldigingen over het
algemeen vèr daarboven uitsteken, maar ook
zijn de kosten van levensonderhoud sedert ein
de 1920, toen het geldende R.D.V. tot stand
kwam, in -beduidende mate afgenomen. Er is
dus alleszins aanleiding om het loonpeil ook bij
de spoorwegen te herzien en dat bij de gewij
zigde omstandigheden te doen aanpassen.
Gelet nu op de zeer ongunstige uitkomsten
van ons bedrijf hebben wij -geen vrijheid- ge
vonden om den bestaanden toestand, wat be
treft de loonregeling, nè 31 December a.s. te
bestendigen en hebben wij dus ook geen ge
volg kunnen geven aan het advies van den
Lopnraad, die geen aanleiding voor ©enige
loonsverlaging aanwezig achtte.
Wij hebben mitsdien besloten een nieuwe
loonregeling, geldende van 1 Januari a.s. af, in
te voeren. Vermits evenwel' aan de toepassing
daarvan reeds op dien datum, ook al zou de
wijziging in een uniforme loonsverlaging met
10 bestaan, administratieve bezwaren ver
bonden zijn, en aangezien wij voor ons er de
voorkeur aan zouden -geven zonder overhaasting
tot een nieuwe regeling té komen, welke de
meest billijke oplossing van het vraagstuk
geeft, is de mogelijkheid geopend om voor
loopig -in afwachting van de totstandkoming
der nieuwe regeling van alle.bezoldigingen
en van alle met de bezoldiging verband hou
dende uitkeeringen, tot nadere verrekening
over den tijd nó 31 December a.s. tien procent
in te houden.
De bevoegdheid tot deze inhouding is om
schreven in het nieuwe artikel 185 van het
R.D.V. 1921 (S.S./H.S.), opgenomen in het
21ste Wijzigingsblad op dat R.D.V., dat hierbij
wordt ingevoerd-. -(Aanteeken-ing van dit Wijzi
gingsblad is te houden bij No. 1 op blz. 84 van
de Lijst van Wettelijke Voorschriften enz. van
kracht op 1 Januari 1922).
Deze Dienstorder moet aan ieder van het
personeel uitgereikt worden.
Het staaf nog niet vast of de vermindering
van de personeelkosten zal gevonden worden
door 10 loonsverlaging, dan wel deels door
een hoogere bijdrage voor pensioen of door
het doen vervallen van de gratificatie van vier
dagen, loon voor geen ziekteverlof gedurende
een heel jaar, ln welke gevallen de eigenlijke
loonsverlaging tot bijv. 7 zou kunnen wor
den beperkt. Hierover wordt tusschen directie
en personeel nog nader overleg gepleegd.
FalUlssmenten ln Nederland.
Volgens m'ededeeling van bet Handelsin
formatiebureau van Van der Graaf Oo.'s
Bureaux voor den Handel rijn over de afge-
loopen week, eindigende 28 Dec. in Neder
land uitgesproken, 78 faillissementen tegen
68 failiisementen in diezelfde week van het
vorige jaar.
Van 1 Januari tot en met 28 Dec. 1923 4230
faillissementen tegenover 8138 over hetzelfde,
tijdperk van het vorig© jaar.
UIT DE PERS.
De opdracht van de rechterzijde.
Wij' laten hier nog een aantal persstem
men hooren over de bekend© opdracht aan
de rechterzijde, door bemiddeling van de
heeren Nolens, Schokking en Rutgers ver
strekt, een kabinet te vormen.
Het (s.-d.) Volk schrijft o.m.:
Wij moeten eerlijk verklaren, zulk een
schending van ons parlementaire stelsel,
zulk een wij zeggen het de „N. Rott. Crt"
na op den kop 'zetten der staatsrechte
lijke verhoudingen tot heden in ons land on
mogelijk te hebben geacht.
Indien oplossing der crisis langs dezen
weg mocht worden verkregen, zal de redding
onzer parlementaire democratie de eerste
taak zijn van allen, die nog hechten aan de
verdediging onzer volksvrijheid tegenover
willekeur van Kroon en partij-heerschappij.
Het staatsrechtelijk conflict, daardoor uit
gelokt, zou in zijn consequentie niet zijn te
overzien. Het zou een zwakke regeerin-g, als
alleen het koninklijk machtwoord uit de aan
ontbinding prijsgegeven coalitie zou kunnen
te voorschijn roepen, reeds vóór hare ge
boorte belasten met een vloek, die haar de
reeds zoo zware taak, waarvoor zijl wordt
-gesteld, ondragelijk zou maken. Het zou de
besta-aande crisis slechts „oplossen1" om 'n
nieurwe, veel ernstiger crisis, in het leven te
roepen.
En dat waarvoor en waarom?
De (c.-h.) Nederlander zegt:
Bij- onderzoek bleek ons, dat van eene ver
gissing aan de zijde van het Corresponden-
tie-ibureau geen sprake is. Er moet dus, tot
ons leedwezen, gedacht worden aan eene
vergissing bij het kabinet van H. M. de Ko
ningin; want de opdracht, gelijk die is ver
vat in 'het 'bovenvermeld bericht, lijkt ons
niet wel uitvoerbaar: ten eerste omdat er
geen georganiseerd© rechterzijde van de
Tweede Kamer bestaat, zoodat de Koninklij
ke opdracht haar adres zou missen; ten1
tweede omdat moeilijk is -aan te nemen, dat
EL M. de Koningin zou bedoelen, dat de zes
tig leden, die gerekend worden te behooren
tot de rechterzijde der Kamer, te zamen als
kabinetsformateurs zouden optreden. Het
schijnt ietwat inconstitutioneel.
.Wij mogen vertrouwen, dat de geble
ken vergissing, die terecht aan menig blad
aanleiding gaf tot minder gunstige critlek,
herstel zal vinden, zoodat dan aan de heeren
Noilens, Rutgers en Schokking de opdracht
zou zijn verstrekt: hetzij tot vorming van een
kabinet uit de rechterzijde, hetzij tot voorbe
reiding van zoodanige kabinetsformatie.
De (r.-'k.) Tijd heeft het bericht van het
Correspondentie-bureau van deze kantteeke-
nin-g voorzien:
Deze opdracht 'brengt een nieuwigheid ln
onze staatsrechtelijke verhoudingen. Begrij
pen wij haar goed, dan geeft H. M. de Ko
ningin hierdoor, in plaats van de opdracht
aan een bepaald formateur te verstrekken,
uitdrukkelijk haar wen-sch te kennen, dat de
rechtsche partijen de samenwerking zullen
herstellen tot vorming van een rechtsch
parlementair Kabinet.
Het gevolg zal vermoedelijk zijn, dat het
zittend Kabinet, al dan niet met enkele mu
taties, - de heeren Aalberse en De Visser
hebben zooals men weet, hun inzicht te ken
nen gegeven om in ieder geval heen te gaan
aan het 'bewind blijft.
Ziedaar de Kerstboodschap van ons Staats
hoofd.
SPORT.
Voetbal.
Alle wedstrijden van den N. V. B. en van
den N.-H. V. B. voor Zondag a.& rijn afge
last).
MARINEBERICHTEN.
Marinepensioenen.
De Minister van Marine brengt in de „St.-
Grt." ter kennis, dat de tijdelijke en voorloo-
pige pensioenen- over het vierde kwartaal 1928,
die door het Dep. van Marine worden voldaan,
gedurende de maanden Januari, Februari en
Maart 1924 bij de verschillende Rijksbetaal
meesters kunnen worden in ontvangst geno
men.
H. A. J. Batteké. f
Te Lochem is op 81-jarigen leeftijd: over
leden de gep. iuit.-kol. titulair der mariniers
H. A. J. Batteké. De heer Batteké was vele
jaren te Amersfoort woonachtig. Gerulmen
ijd was hij1 o.a. bestuurder der Coö-p. Winkel
ver eenlging „Eigen Hulp" aldaar.
Schont-bty-nacht A. F. Gooszen.
Naar wij vernemen, is met ingang van 1
Februari a.a benoemd tot vice-admiraal, de
schout-blj-nacht A. F. Gooszen, oommand-ant
van d-e zeemacht en chef van het departe
ment der marine in Nederlandsch-Indië.
Centralisatiemaar dan te
Amsterdam! Een en ander over
Rusland. Een grief en een
wenk!
H.R.C.-nieuw*.
Daar het le elftal van HJt.C. wederom een
vrije Zondaar beeft- en het zeer wenschelijk i»
voor de spelers om in training te Wijven, heeft
het bestuur, met welwillende medewerking van
eenige heeren, .besloten om dezen vrijen Zondag te
benutten tot het spelen van een oefenwedstrijd
tegen een Held'ersoh eilftaL Dit elftal bestaat uit
spelers van diverse plaatselijke vereenigingen,
en ziet er heel aarde uit. -De samenstelling le
vermoedelijk.
N. N., d-oel; P. Luyckx en Dito ('belden G.W.),
achter; C. Dito (S.V.S.)G. v. d. Wal (Helder)
en, P. Wit (Helder), midden; Bak (Batavier),
Sont (S.V.S.), Bouma (G.W.), Hoeb (G.W.) en
Oharet (Batavier).
Men ziet- hieruit dat de verdediging er het best
wezen kan, terwijl de voorhoede -bestaat uit v. tg-
ge, jonge spelers. H.R.C. zal althans alle zedko:
bij moeten1 zetten om zich de heeren van 't 1'
te toonden, docto laten zij er vooral om- denken, dt'.
deze wedstrijd is bedoeld als oefening en doel
punten maken bijzaak iis. De wedstrijd vangt aan
om 2 uur, althans als het weder dit toelaat.
Wanneer de wedstrijd' doorgang vindt zal die vlag
van toet kleedlokaal waaien. De leden van HJt.C.
worden -er aan herinnerd' om hedenmiddag op 't
terrein aanwezig te zijn, om dit bespeelbaar te
maken. Élk kent- z'n -plicht.
Tevens worden do houders van ectooolkaarten
er op attent gemaakt, dat hun kaarten ingeleverd
m-oeen worden. Hun zal dan een nieuwe worden
verstrekt.
De kap.-luit. ter zee H. M. Maialkus, chef*van
den staf der zeemacht te Middelburg, wordt 16
Jan. belast met- het bevel over Hr. Me. Wacht
schip Buffel, te Vlissingen en tevens belaat mat
de stafaangelegenheden in-het Zuiden.
Bij beschikking va» den Min. van Marine sijn
de volgende mutaitiën gelast:
met 8 Jan. de luit. ter zee 2e kl. J. Var kevieeer
geplaatst aan boord Hr. Ms. Wachtschip te Wil
lemsoord, en de luit. tér zee 2e kl. A. Ernste
belast imet de functie van adjunct chef van den
staf der zeemacht aldaar;
met 9 Jan. de off. van den M. S. D. le kl. A. H.
Voetelink, dienende te Willemsoord, gesteld ter
beschikking;
met- 11 Jan. de luit. ter zee 2e kl. J. A. van
Duijnen 'geplaatst aan boord Hr. Ma. Schorpioen;
imet 22 Jan. de kap.-lult. ter zee R. H. Haantjene
geplaatst aan boord Hr. M-a. Wachtsohip te Wil
lemsoord alp eerste officier; de -lult. ter zee le
kl. R. P. van de Wetering, bijgenaamd de Rooij,
eervol ontheven van het -bevel over Hr. Ms. Van
Meerlaat en geplaatst bij het departement Van
Marine, en de luit. ter zee le kl. A. O. Waker 1 in
-belast met hel bevel over Hr. Ms. Van Meerlant;
met 12 Jan. de luit. ter zee 2e kl. J. L. K. van
Hoeke geplaatst bij den cmderzeedienst te Wil
lemsoord.
Bij K. B. is aan den officier van den- marine-
stoomvaartdienst 2e kl. G. J, H. Verbeek, wegens
ongeschiktheid voor de waarneming van den
dienst uit hoofde van lichaamsgebreken, niet 1
Jan. 1924 eervol ontslag uit den zeedienst ver
leend, onder toekenning van pensioen.
Eervod ontheven van bet bevel over het Wacht
schip te Willemsoord de kap. ter zee A. M. KV-n-
en dit bevel opgedragen aan den kap.-luit. ter zee
W. Brandt.
17 Dec.: konst.-maj. J. v. d. Witte van de Mok
naar Wachtschip Willemeoord onder intrekking
der bevolen plaatsing aan boord Heemekexek.
17 Dec.: id. H. W. F. de Vrie» van Wachtschip
Willemsoord naar Heemskerck.
16 Jan.: torpedomaker-maj. M. W.
van O.zeed.kazerne naar het Torpedoatelier Hed-
levoetsluis.
-16 Jan.: serg.-koujst, A. M. v. d. Hoek van ir.
Speijk naar de Kooij.
De aanwijzing voor de uitzending naarO.-I. van
liet transpon van don 16en Febr. as. van den
•bootsman J. Bukman wordt ingetrokken en wordt
aangewezen voor dit transport de bootsman G C
Zewald.
Met ontslag uit Ben Zeedienst:
29 Dec. "23: leerling stoker G. Kindt
5 Jan. *24: matroos 3e kl. E Weug.
