WD N
Eerste Blad.
Nr. 5820
DINSDAG 22 JANUARI 1924
52e JAARGANG
HET FEUILLETON
is op pan. 4 rra het Eerste Blad opgenomen.
Dinsdag 22 Jan4.51 uur
Woensdag 214.58
BUITENLAND.
Ingezonden mededeellng.
DE OOMMISSIE VAN DESKUNDIGEN.
Een onderzoek naar de waarde
der Duitsche spoorwegen?
Volgens een bericht uit Parijs heeft het
comité -van deskundigen der Oommissie van
Herstel het plan, een onderzoek in te stel
len naar de waaide van de Duitsche spoor
wegen. Men ziet hierin een aanwijzing voor
het plan, van de Duitsche spoorwegen ge
bruik te maken voor het stabiliseeren van
de mark.
De toestand ln Europa.
(jp
Voor de Balzaal
ENGELAND EN FRANKRIJK.
'Brussel 21 Januari De gezant van Enge
land te Brussel heeft aan de regeering op
heldering verzocht over het besluit van het
Fransch-Belgisch' spoorwegbeheer in het be
zette gebied inzake de verkeersbelemmerin-
gen ten aanzien van de Engelsche zone.
De Belgische regeering heeft onmiddellijk
aan haar vertegenwoordiger te Koblenz in
lichtingen verzocht over dit besluit en de
strekking ervan.
Een geruststellende verklaring.
Londen, 21 Jan. Reuter verneemt, dat de
quaestie der spoorwegblokkade in het Keoli
sche gebied, door die Fransche autoriteiten,
de aandacht der Britsche regeering heeft.
Het gevoelen heerscbt, dat de zaak niet te
ernstig, moet worden opgevat. Wanneer alle
feiten bekend zijn, zal de aangelegenheid
net Frankrijk woarden besproken.
DUITSCHLAND.
De economische crisis.
Berlijn, 21 Jan. Het schrijven van den
rijksminister van financiën d!r. Luther aan
den rijksminister van arbeid Braun over de
noodzakelijkheid eener loonsverlaging in de
particuliere industrie, heeft, zooals te ver
wachten was, bij. de vakvereenigingen van
alle richtingen sterke opwinding veroor
zaakt.
Nog heden zijn d'e vertegenwoordigers der
groote vakvereenigingen bijeengekomen om
te beraadslagen over hun houding ten aan
zien van bedoeld schrijven. Zij zijn besloten
met alle middelen elke poging om de ioonen
te verlagen te bestrijden en zullen daartoe
een eenheidsfront van alle vakorganisaties
vormen. Zoowel de rijksminister van econo
mie, als die van arbiëd zijn tegen het voor
stel van Luther.
De communistische actie.
De poging tot moord' op den communist
Ra/usch, die door een lid der Russische
Tsjeka, Peters genaamd, werd neergescho
ten, heeft in do kringen der Russische ko
lonie te Berlijn in het bijzonder de aandacht
getrokken. Laatstgenoemde persoon, die in
Rusland! berucht is als „Hang-Peters", be
hoort tot een half dozijn vooraanstaande le
den der Tsjeka, die bij alle moorden en
bloedbaden d'e band in het spel hebben ge
had.
Te Berlijn hebben een aantal personen het
van Peters" verspreide portret herkend, die
hun te Petersburg en Moskou een verhoor
had afgenomen en met het pistool in die hand
bekentenissen had afgeperst.
Arbeldsmoelöjkheden.
In het Silezische hoogovenbedrfjf is tus
schen werkgevers en werknemers overeen
stemming bereikt.
In de metaalindustrie is een overeenkomst
gesloten tusschen de werkgevers en de Chr.
metaalbewerkersbond, ln. zake de vaststel
ling van de loonem.
De soc.-dem. Duitsche metaalbewerkers-
bond neemt aan de nieuwe overeenkomst
geen deel, daar dë werkgevers met deze or
ganisatie niet wiilen onderhandelen, zoolang
zij baar houding ten opzichte van de over
eenkomst betreffende scheidsrechterlijke uit
spraak, werktijd, enz. niet heeft gewijzigd.
De aanslag op generaal v. Seeckt.
Een bekentente.
De te Augsburg gearresteerde fabrieks
eigenaar dr. Grande!, die verdacht wordt op
de hoogte te zijn geweest met het plan om
v. Seeckt te vermoorden, ia gisteren te Ber
lijn aangehouden en onmiddellijk verhoord.
Hij heeft nagenoeg geheel bekend. Bijzon-
derbeden' over zijn beweegredenen hebben
nog opheldering noodig.
UIT HET BEZETTE GEBIED.
De stakingsweging.
Een vergadering van bedrijtfsraden uit het
bruinkolenbedrijf heeft Vrijdag te Keulen
haar houding vastgesteld in verband met
den toestand in het bruinkoolgebied link»
van den Rijn.,
Nadat rapport was uitgebracht en na een
ten deele zeer opgewonden disaussie werd
besloten, dat het personeel van. alle mijnen
zich met de reeds stakende arbeiders soli
dair zou verklaren en gisteren in aigemeene
staking zou gaan.
Maatregelen van Britsche zijde.
In het belang der voorziening van het
Britsche en Fransch-Belgische bezette ge
bied met licht en kracht zullen de Britsche
bezettingsautoiriteiten circa 600 arbeiders uit
het bruinkoolgebied voor de levering van
bruinkolen en arbeid in het Goidenberg-
werk, welks personeel' staakt, requireeren.
De Britsche autoriteiten zijn ook voorne-
nemens om de voorgenomen staking van het
personeel der electrische centrale Fortuna,
welke Keulen, van licht en kracht voorziet,
te voorkomen.
Naar verklaard wordt, zullen de Britsche
autoriteiten zich niet mengen in loongeschil-
len en onderhandelingen over Ioonen en
werktijden.
De separatistische beweging in de Palis.
De separatistische regeering van de Palts
heeft de volgende proclamatie uitgegeven.
Ie. Het dtoel van die autonome beweging in
de Palts is uitsluitend om het land te be
hoeden voor de gevolgen van de reactio
naire, militaire en imperialistische politiek,
tot dusver door de regeeringen van Mün-
chen en te Berlijn gevoerd en waarvan het
resultaat slechts oorlog en economische
ruïne kan zijn.
De beginselen van de regeering van de
Palts zijn: a naar buiten, vrede door het los
laten van elke gedachte aan revanche en
dioor naleving van dë verplichtingen, uit het
vredesverdrag voortvloeiend; b. naar bin
nen, handhaving van de orde door afwijzing
van elke egoïstische belangen- en klasse-
politiek.
2e. de bevolking van de Palts is Duitsch
en wil Duitsch blijven.
3e. Dientengevolge is de regeering van de
autonome Palts bereid zich te verbinden
met andere landsdleelen, welke dezelfde be
geerten koesteren, tot stichting van een
Rijnlandschen staat.
Van Fransche zijde wordt het nu voorge
steld1 alsof de beweging in de Palts niets
niet de andere afscheidingsbeweging te mak
ken heeft. Zelfs Poincaré liet er zich Vrijdag
in de Fransche Kamer in dien geest over
uit, toen hij opmerkte, dat de toestand ln de
Palts niet met dien elders te vergelijken is.
Het separatisme in de Palts was een spon
tane beweging, geleid door inheemsohe ele
menten.
Is deze verdediging van het separatisme in
de Palts tegenover dezelfde beweging in het
overige Rijnland als iets autochtoons, eigen
lijk niet een erkenning van hoogst gezag
hebbende zijde dat ai het andere .afschel
dingsgedoe aan den Rijn een nlet-spontane
beweging is, die geleld wordt door uitheem-
sche elementen?
RUSLAND.
Te Londen zijn berichten uit Moskou ont
vangen, volgens wlke te Moskou een dag of
tien geleden een' aanslag op Trotski is 'ge
pleegd, die echter mislukte, dank zij de
trouw van de garde. Tegen middernacht
kwalm een auto met 2 vrachtwagens vol man
nen voor het paleis, waarin Trotski verblijf
houdt, die in naam van de Tspeeka toegang
ei achten. De wacht weigerde echter hen toe
te laten, waarop men de toegangspoort met
dynamiet forceerde. Men stuitte echter op
een draadversperring, waaracher de wacht
zich posteerde en het vuur op de aanvalders
opende, van wie er 2 werden gewond.
Ingezonden Mededeellng.
GEDURENDE DEZE WEEK
prima RATINÉ- en
WINTERJASSEN
alsmede spotkoopjes In HEEREN-COSTUUMS.
RATINÉ-JAS vanaf f 25.—naar
HEERENCOSTUUM f30.—maat.
ENGELAND.
Het amendement werd onder luid gejuich
der oppositie aangenomen met 328 tegen 256
stemmen.
Voordat dë stemming plaats had, heeft Ame-
ry, eerste lord der admiraliteit, bijzonderheden
medegedeeld uit het plan der regeering aangaan
de vlootbouw, ter bestrijding der werkloosheid
in de groote scheepsbouwcentra. Hij zeide, dat
feitelijk alle lichte kruisers in dën loop der vol
gende twaalf jaren verouderd zullen zijtn. Ten
einde ze te kunnen vervangen en het bezit aan
kruisers op Voldoende sterkte te houden om aan
de eischen te kunnen beantwoorden, zal het noo
dig zijn gedurendë de komende tien jaar totaal
52 kruisers te houwen of een gemiddeld aantai
van vijf per jaar. Van het jaar 1931 af zal de
regeering krachtens het Verdrag van Washing
ton voor hooge kosten komen te staan in ver
band met de vervanging der „capital ships". De
huidige regeering heeft voorgesteld onverwijld
acht lichte kruisers te doen bouwen van het
type, dat volgens het verdrag van Washington
liet standaardtype is geworden, drie dU'kbooten,
twee torpedojagers, twee kanonneerhooten, voor
speoialen dienst in de Perzische Golf, een moe
derschip voor vliegtuigen en een mijnlegger.
Het geheele program zou onmiddellijk werk
verschaffen aan 32.000 man, en zou het bedrag
der marine-begrooting voor het komende jaar
met vijf millioen doen toenemen.
Amery voegde er aan toe er zich van bewust
te zijn, dat deze voorstellen d'oor de nieuwe re
geering zullen moeten worden onderzocht, doch
hij geloofde, dat de Arbeiderspartij niet onver
schillig staat tegenover de behoeften der mari
tieme veiligheid of den dringenden en bijkans
wanhopigen toestand op de scheepswerven en
dat zij de voorstellen in nauwkeurige en sym-
pathiekgezinde overweging zal nemen.
Spoorwegstaking.
De machinisten en stokers, die beihooren
tot de „Associated Society of Looomotive
Enigineers and Firemen" gingen Zondag
avond om twaalf uur in staking.
De meeste machinisten zijn lid van de
„Aflöocdated Society", welke 59000 .machinis
ten, stokers en poetsers onder 'haar totaal
ledental van 62000 telt. De „National Union
of Railwaymen", wier leden volgens besluit
hunner vergadering, zouden doorwerken,
heeft tusschen de 20 en 30.000 machinisten,
stokers en poetsers onder haar leden.
Mociht dit inderdaad bet geval zijn, dan
zullen de.spoorwegmaatschappijen in staat
zijin om een beperkten, maar niettemin be
trouwbaren dienst te handhaven. Daarbij zal
de voorkeur worden gegeven aan het vracht
vervoer, hetgeen1 een eerste 'behoefte voor de
gemeenschap is; dit Ibetreft dus speciaal het
vervoer van voedingsmiddelen en voor zoo
ver mogelijk, van kolen.
De Associated Society staat thans geheel
geïsoleerd, zoowel van de zijde der maat
schappijen als van die van de National
Union; zij weigert om de algemeen besluiten,
welke genomen zijn en het sedert jaren be-
staandei systeem van arbitrage, dat door
haar vertegenwoordigers mede ondertee
kend is, te erkennen.
Bovendien treedt de staking op een zeer
kritiek moment in; de regeering, welke op
het punt staat af te treden, is niet in staat
haar gezag te döen gelden in een conflict
als dit, en de nieuwe regeering, d.1. die van
Labour, zal in deze kwestie zich pas kunnen
doen gelden, nadat ze althans eenige dagen
heeft bestaan.
De ochtendbladen van heden (bevatten
nog weinig bijzonderheden omtrent de ge
volgen der staking. Men kan ze nog niet
overzien: De kranten keuren, zonder onder
scheid van partij, de staking af. Groote oon-
vooien van auto's zorgen voor de versprei
ding der bladen. De stakende bond' ver
trouwt, dat d'e staking algemeen zal worden.
De vooruit getroffen maatregelen der maat
schappijen maakten het mogelijk een be
perkten dienst te onderhouden, die aan de
voornaamste behoeften van het publiek tege
moetkomt.' De boottreinen voor het conti
nent rijden als gewoonlijk.
Hoewel, zooals gezegd, de toestand nog
niet is te overzien, is het een feit, dat gedu
rende den eersten dag de dienst ernstig ont
wricht was. Terwijl Bromley van de Ver-
eeniging van locomotiefmachinisten en sto
kers de weerklank van den stakingsoproep
verbazingwekkend noemt, spreekt Thomas
van een' volledig fiasco.
Het publiek ondervindt veel ongemak van
de staking, daar de sneltreinen zoo goed als
•geheel zijn vervallen. Bovendien wordt ge
vreesd', dat nog meerdere machinisten zich
■bij de staking zullen aansluiten.
Ingezonden Mededeellng.
Het zekerste en eenvoudigste geneesmid
del tegen galzucht, slechte spijsvertering en
verstopping vindt gij in Fosteria Maagpil-
len. Zij zijn het zacht werkende laxeermid
del, waaraan iedereen nu en dan behoefte
heeft. Zij staan de natuur bij, en het gebruik
er van wordt geen gewoonte. Prijs per fla-
oon van vijftig versuikerde pillen 0.66; in
apotheken en drogistzaken. (11)
COURANT
Licht op
voor auto's en fietsen:
De daling van de Franc. De
maatregelen der Fransche regeering.
De betalingen door Duitschlartd.
In het wekelijkscii overzicht van de Eff^ten-
en Geldmarkt van het „Handelsblad1" schrijft
D. K. onder meer:
Onder den invloed van de scherpe waarde
vermindering van den franc en de daarmede ge
paard gaanae rijzing in de prijzen van levens
middelen, etc., heeft de Fransche regeering in
ue afgeloopen week wetsvoorstellen aangekon
digd, welke van belangrijke beteekenis kunnen
worden voor den geheelen politieker! en econo-
mischen toestand van Europa.
Sinds het sluiten van den vrede is de finan-
cieele gedragslijn in Frankrijk onveranderlijk
er op gericht geweest, het herstel der verwoeste
provinciën te bekostigen uit de Duitsche oor
logsschatting. Wanneer men het hierbij had ge
laten, dan zouden deze kosten, hoe belangrijk
ook op zichzelf, stellig binnen Duitschlands be
talingscapaciteit hebben gelegen. In strijd met
de Veertien Punten van Wilson, die als basis
echter ook de oorlogspensioenen der Entente
van den wapenstilstand waren aanvaard, zijn
staten in oe Duitsche oorlogsschatting opgeno
men. Voorts kreeg Duitschland' ongelimiteerde
bedragen te betalen voor de kosten van bezetting
van bet Rijnland, etc.
Dit heeft tot gevolg gehad, dat men voor de
oorlogsschatting tot fantastische bedragen is ge
komen. Daardoor is in Duitschland van den
aanvang af een sterken tegenstand tegen de
bepalingen van het Vredesverdrag opgekomen,
die tot een politiek van „Nichterftilling" en tot
een saboteeren van de betaling der schatting
aanleiding heeft gegeven.
De voortdurend scherper dwangmaatregelen,
welke hierop door de Franschen zijn genomen,
en die culmineerden in de bezetting van het
Roergebied, hebben geen ander gevolg gehad,
dan dat het Duitsche bedrijfsleven werd gedes
organiseerd en het Duitsche betalingsvermogen
zoo zeer werd' verminderd, dat men al blij' zal
mogen zijn, als men niet voor de noodzakelijk
heid komt te staan, geld in den faillieten Duit-
schem (boedel te moeten steken, zooals men het
in den Oostenrijkschen heeft moeten doen.
De schrijver wijst er dan op, dat de Fransche
financiën deerlijk in de war geraakt zijn, door
dat men de tekorten op de begrooting onder
bracht op den steeds aangroeienden post der
„Verhaalbare uitgaven", d. w. z. dat zij betaald
zouden worden uit de door de Duitschers te be
talen bedragen. In de indiening van de drasti
sche voorstellen om tot herstel der financiën te
geraken, ligt opgesloten, dat Poincaré erkent,
dat zijn Roerpolitiek, waarmede hij Europa aan
den rand van den afgrond bracht, en waarvoor
hij een breuk met Engeland riskeerde, op een
fiasco is uitgeloopen, voor zoover althans daar
mede bedoeld werd Duitschland' tot betalen te
dwingen. De ingediende voorstellen toch hebben
geen ander doel, dan het evenwicht in de Fran
sche begrooting te herstellen, ook wanneer van
de Duitsche betalingen moet- worden afgezien.
Voor het geheele politieke en economische
leven van Europa opent dit nieuwe en houge-
Ujke perspectieven. Niet, dat men in Frankrijk,
ook als het budget weder in evenwicht zal zijn,
van betalingen door Duitschland zal afzien. Het
is niet meer dan redelijk, dat Duitschland de
ruiten betaalt, die het zelf heeft ingegooid. Maar
de toestand' wordt toch geheel anders, wanneer
Frankrijk in eigen huis orde op zaken heeft
gesteld en dus niet meer tot eiken prijs moet
trachten zijn begrooting in evenwicht te bren
gen door middel van de Duitsche oorlogsschat
ting.
Wanneer de Fransche begrooting in even.
wicht komt, dan zullen betalingen van Duitsche
zijde niet anders zijn dan een welkome meeval
ler, die aangewend kan worden voor delging
van Fransche oorlogsleeningen, verlaging van
belastingen of betaling van een deel der schuld
aan het buitenland. De tegenwoordige Engelsche
regeering, aan wier bestaan waarschijnlijk bin
nen enkele dagen een einde zal komen, heeft
indertijd aangeboden, een groot deel van de
Britsche vordering op Frankrijk te annuleeren,
wanneer dit land tot een redelijke overeenkomst
roet Duitschland bereid was. Een nieuw Labour-
kabinet zal in dit opzicht vermoedelijk nog ver
der willen gaan.
Anders staat het met de Vereenigde Staten,
die weliswaar hun Europeesche debiteuren den
tijd laten, om op adem te komen, maar die tot
nu toe principieel' hebben geweigerd, afstand te
doen van hun vordering. Het is niet onmogelijk,
dat het nu zoo zal loopen, dat de Duitsche oor
logsschatting, waaraan Frankrijk zoo onverbid
delijk heeft vastgehouden, ten koste van een
depressie zonder weerga in het economisch le
ven van Europa, tenslotte de schatkist zal gaan
stijven van de Unie, die zich voortdurend buiten
dit conflict heeft gehouden. Dit zou dan wel de
ironie van de geschiedenis zjjn.
eze japon is uiterst eenvoudig en maakt toch een hoogst gediatiageerden indruk.
Oorspronkelijk was ze zacht blauw met tSK er brokaat. Zoo droeg Neliy haaf
tweemaal. Daarna verscheen ze in een teer groen toiletje met ei ver brokaat»
hetgeen haar bijzonder bekoorlijk stond. Onder Nelly's vriendinnen ontstond reeds
een gefluister over haar verkwistendheid. Driemaal droeg zij dat smaakvolle toilet en
toen verscheen zij plotseling in een zwarte japon met zilverbrokaat. wat haar absohmt
onweerstaanbaar maakte. Het gefluister herhaalde zich thans ia nog sterkere vaata.
doch de vriendinnen konden haar geheim niet raden.
Neliy had ontdekt, dat baar kostbaarste avondtoiletten
even gemakkelijk getwinkt konden worden als haaf
gewone japonnen en aan deze ontdekking dankte rij beft
bereiken van deze buitengewone effecten.
Dc Levci't Zeep Maatschappij
Wrijving.
Londen, 20 Jan. Een .telegram uit Keulen
meldt, dat de Fransche regie den „oorlog ver
klaard'" heeft aan de Britsche zöne door het af
kondigen van een blokkade voor alles, met uit
zondering van levensmiddelen en militaire trans
porten. Dit is een openlijke poging om den
handel en industrie te dwingen, zich te verzet
ten tegen de weigering van Groot-Brittannië
om de contröle over de spoorwegen in de Keul-
scbe zöne aan de Franschen over te geven. De
vraag doet zich thans voor, of zoolang deze blok
kade duurt Britsche steenkool naar de Fransch-
Belgische zöne zal worden gezonden.
Het „Hbl." teekent hierbij aan: De Britsche
regeering heeft na de bezetting van het Roer
gebied' .toegelaten, dat tusschen het door haar
troepen bezette gebied en het onbezette Duitsch
land een strook door de Fransche troepen is
bezet, waardoor de Britsche zöne dus als het
ware' een eiland' werd te midden van het in de
macht der Franschen zijnde Duitsche grondge
bied. In Engeland heeft men op deze toegevend
heid van de Britsche regeering duchtig critiek
geoefend', omdat men het gevaar van die inslui
ting volkomen inzag. Er kwamen dan ook sedert
nog al eens moeilijkheden voor, maar men vond
daaruit nog steeds een uitweg. Den Franschen
echter verdroot het zeer, dat hun spoorwegplan
nen bemoeilijkt werden door het feit, dat de
autoriteiten in de Britsche zöne het Duitsche
spoorwegbeheer bleven erkennen. Zij hebben
nu in den laatsten tijd met meer aandrang ge
tracht met de Britsche autoriteiten tot een door
hem gewenschte regeling te komen, die de Regie
ook in het door de Britten bezette gebied de
macht zou geven. De Britsche autoriteiten wei
gerden echter, en het gevolg is de thans door
de Franschen genomen maatregel.
'Na de quaestie van de Palts en de oneenigheid
over de enquête van Clive en den daarop ge-
volgden Franschen eisch, om een onderzoek te
mogen instellen naar de Duitschi-nationalistische
organisaties in dë Britsche' zöne, zullen deze
nieuwe gebeurtenissen weer olie op het vuur
zijn.
Een vernietigend rapport van Clive.
In het Britsche Lagerhuis deelde Mc. Neill
mede, dat Clive, de Britsche consul-generaal in
München, na een onderzoek van vijf dagen in
de Palts, het volgende heeft verklaard: lo. dat
de overweldigende meerderheid dër bevolking
tegen de autonome regeering is gekant; 2o. dat
de regeering niet tot stand had kunnen komen
zonder Franschen steun en dat. zij onmiddellijk
zou worden verdreven, indien de Fransche steun
haar zou wordën onttrokken; 8o. dat 75 der
separatisten van buiten de Palts afkomstig zijn
en een groot aantal voormalige misdadigers be
vatten.
Het rapport behandelt tevens de meeningen
in de verschillende volksklassen en legt den
nadruk op den dringenden wensch der land
bouwers en arbeiders naar vrede.
naar maat,
I. GRUNWALD, Kelzerstr. 116 (boven).
Het ministerie Baldwin gevallen.
Londen, 21 Jan. De regeering werd heden
avond in het Lagerhuis verslagen op het amen-
dèment der Arbeiderspartij, luidende: Het is
onze plicht Uwe Majesteit eerbiediglijk te ken
nen te geven, dat Uwe Majesteits tegenwoordige
raadgevers niet het vertrouwen van het Huis
hebben.
Vlootbouw.
