T
Tweede Blad.
VAN DINSDAG 22 JANUARI 1924.
DE GEMEENTE-BEG ROOTING.
Een onbevredigend antwoord.
By de door den inzender gegeven uit
leg van het grondbedrijf zou ik de volgende
vraag willen stellen:
Hoe dunkt inzender dlat het met het geleen-
de kapitaal zal gaan, ala steeds de tekorten
bijgescihreveni bijlgeleend zouden worden?
Ik vrees, dat het geleemde kapitaal, d.i. de
schuld van het grondbedrijf, steeds grooter
wordt. Tegenover een voorloopdg constant
aan te nemen bedrag voor „waarde gron
den", verschijnt dus jaarlijks een grooter
bedrag schulden in de balans. Aangezien de
meeste gronden in een tijd van hoog-oon-
junetuur zijn gekocht, zijn deze voorloopig
in waarde gedaald (b.v. afschrijving 1922),
zoodat deze actief-post van de balans in da
lende, de passiefpost gelegnd kapitaal in
stijgende veranderde. Ik noem dan het even
wicht verbroken.
Tegenover de' verschuldigde rente en af
lossing behoort een dekkend exploitatie
overschot te staan, dan klopt de rekening,
zoo nipt, dan zal dit bedrijf op den duur fail-
leereri of der gemeente schatten kosten. Dat
conjunctuur verliezen over een paar jaar
verdeeld worden, soit, maar rente en aflos
sing behooren ineens, voor zoover tekort is,
elk jaar bijgepast en niet bijgeleend te wor
den. Ik houd echter niet van een dergelijke
behandeling van comjunctuurverliezen.
Ik twijM er geen oogenblik aan, dat,
naarmate meer grond' in exploitatie wordt
gebracht de tekorten dalen, alleen vrees ik,
dit 126 H.A. niet in een paar jaar geëxploi
teerd zullen worden, en dat rente en aflos
sing van 1.800.000.--- een vrij belangrijk
bedrag vormen (h 5 en 1Ua afl. is dit thans
100.000.'sjaars) cijfers uit Held. O.
28 Juni 1923), zoodat als alles geëxploiteerd
wordt, de 1.800.000.— tot een bedrag la
aangegroeid, d'at niet meer af te lossen is.
Ik ben in dezen zeer pessimist en blijf dit.
Wat de inhouding van 81/, pensioen
korting voor gemeente-personeel betreft heb
ik eerst erop gewezen, dat het levenspeil
van de overige inwoners ten opzichte van
dat van het G.-p. Is gedaald (Held. O. 8 Jan.
1928), en vervolgens, dat het gemeente-
personeel nu niet juist zoo .gesalarieerd is,
dat er niets mieer af kan (H. O. 17 Jan. '24).
Ik onthield mij van vergelijk met particu
lier personeel om de door genoemde re
den, doch vergeleek uitsluitend Rijks- en
Gemeente-personeel.
Als de Gemeente zich op budgetair stand
punt stelt, zorgt zij ten eerste dat uitgaven
en inkomsten in evenwicht zijn, en dat zijn
zij niet, daar zijn en ik hét over eens
(H. O. 8, 12 en!5 Jan.) en ten tweede, dat
alle lasten, zoo gelijk mogelijk verdeeld wor
den en dan ig m. i. thans het gemeente-
personeel aan de beurt.
Wat tenslotte de werkloosheidsondersteu-
ning betreft, al is het geheele bedrag
ad 50.000.niet voor ondersteuning be
stemd, doch slechts een .gedeelte, zoo vind
ik toch niet dat de eisch „werken zonder
extra vergoeding, hij sneeuwval b.v., een
gevaarlijk precendant vormt. Een novum
is het zeker. Het reserve leger van arbeids
krachten in de pa^culiere maatschappij
blijft intact, doch de overheid gebruikt deze
rustende kraohten voor urgente behoeften.
Zou een sneeuwruimer work krijgen, terwijl
hij aan 't scheppen was, dan zou ik hem da
delijk de schop laten opbergen en hem naar
zijn nieuwen patroon zenden, blij van dezen
werkelooze verlost te zijn. Als voor twee da
gen sneeuwruimen b.v. oen maand onder
steuning wordt uitgekeerd kan men moeilijk
zoggen: dat is slecht betaald. De post by
Gemeente-reiniging kon dan ook vervallen.
Ik acht „voor wat hoort wat"een gezond
principe, H.
Naschrift aan Gcroeiento-aTnlbtenaar.
Mijn beloofden dank voor de verstrekte
e ij fora. Eeni bespreking van do absolute
grootte van do Ryks- en Gemeente-salaris
sen zou waarsohijniyk evenveel tyd vergen.,
als de door u genoemde .Staatscommissie
noodlg had. We zijn het er thans gelukkig
over ooms dat de Rykstraoteroentcn wel en
de Gemeentetractemieniten ijog niet verlaagd
zyn. H.
Wy kunnen ons levendig voorstellen, dat
men, by de geringe ervaring op 't gebied
van grond-exploitatie in onze gemeente te
rugschrikt voor do gevolgen van het nieuwe
bedrijf. Doch reeds is men in tal van andere
gemeenten ons daarin voorgegaan en de er
varing déér opgedaan (om van die in, het
buitenland1 te zwijgen) hebben doen den, dat
In den beginne dezelfde bezwaren geopperd
zijn, als thans de geachte H. naar voren
brent doch waarmede de praktyk gespot heeft.
Het klinkt ook inderdaad vreemd om de
jaarlijks geleden verliezen, by te schryven.
Doch by meer aandachtige lezing van ons
eerste onderschrift zou H. tot de conclusie
moeten komen, dat thans reeds de aanvan-
keiyk geconstateerde uitkomsten van het ge
meente Grondbedrijf te Helder niet zijn ge
opperde bezwaren wettigen. Die zelfde vrees
hoort men trouwens meermalen in allerlei
vorm uiten en daarom komt het ons ge~
wenscht voor, om daarop nog even imv te
gaan.
Men meent (ook de geachte inzender H.)
dat door steeds geleden verliezen bij te
schryven er een hoogere boekwaarde ont
staat, dan de werkelijke waarde. Neen! Daar
tegen wordt gewaakt door de periodieke vyf-
jaariyksche schatting. Ja, maar als nu tel
kens die schatting een verlies aanwijst, dan
zal toch zoo voert men aan dit verlies
door middel van de gewone uitgaven gedekt
moeten worden. InderdaadI
Maar juist in ons onderschrift lag het be
wijs opgesloten, hoe sterk de aanvankeiyke
exploitatie werkte als dekkingsinvloed.
Momenteel staan ons alle juiste gegevens
niet ten dienste ter raadpleging, doch naar
schatting was er reed's op 't tijdstip der door
de commissie uitgevoerde taxatie 130.000
verlies bijgeschreven.
Laten wij nu aannemen, dat by een koop
van in totaal ruim 1.000.000 aan grond in
derdaad zit een bedrag van 100.000 aan te
hoog betaalden koopprijs. Dan zou, als de
dejckmgsinvloed als gevolg der reeds in ex
ploitatie gebrachte gronden en uitbreiding
der gemeente niet werkte, by die taxatie
minstens een verlies van 230.000 gecon
stateerd moeten zijn. Doch wat wijst de wer
kelijkheid uit? Dat niet alleen de hooge aan
koopprijs verdisconteerd' wordt, doch bijna
ook al de bygeschreven verliezen, want er
wordt slechts een verschil tusschen boek- en
taxatiewaarde geconstateerd van 11951. "b
En dat nog wel op een tydstip dat er n s
betrekkeiyk weinig grond in exploitatie*is
gebracht was. Gaat men uit van het stand
punt, dat de grond by aankoop n i e t te duur
betaald is (welke opvatting ook gehuldigd
kan worden) dan nog is de opgetreden
waarde-vermeerdering zoo groot, dat deze
bijna de bygeschreven verliezen compen
seert. Als men nu overweegt, d'at het nog
een zeer jong bedrijf is en de taxatie-com
missie uitging by hare taxatie van een tijd
stip waarop nog weinig in exploitatie ge
bracht is, dan kan men begrijpen, waarom
wy, in ons vorig betoog opnamen de stelling,
dat een taxatie b.v. naar den toestand van
1 Januari 1924 een veel gunstiger beeld
zoude géven. Hiermede vermeenen wy van
dit onderwerp te kunnen afstappen.
Omtrent de overige door den geachten in
zender aangevoerde punten, blykt dat wy
daarover van inzicht zullen biyven verschil
len en komt het ons daarom goed voor, om
niet verder ons vroeger betoog aan te vullen.
Alleen meenen wy goed te doen op een mis
verstand omtrent hetgeen by den geachten
inzender biykbaar bestaat over een punt in
eerste instantie door ons geschreven, te moe
ten ingaan. Dit betreft onze uitlating d'at wy
meenen, dat de Overheid bij' de bepaling van
het minimum loon goed doet zich te plaatsen
op het budgetair standpunt. De geachte in
zender leest daaruit, dat wy het standpunt
zouden huldigen: de Overheid bepaie het
minimum-lopn overeenkomstig hare beschik-
hare middelen. Veroorloven die middelen
b.v. slechts de betaling van een minimum
loon van 25 per week, d'an zou de huldi
ging van dit standpunt ook slechts de vast
stelling van dit bedrag als minimum-loon
rechtvaardigen.
Zoo is het niet door ons bedoeld en in het
zinsverband, meenen wij:, ook niet op te vat
ten. De zaak is deze.
De Overheid heeft groote groepen van
personeel in dienst, waarvan de arbeidspres
tatie niet In eenige eoonomlsche waarde is
uit te drukken en tevens groepen, waarvan
dit wel is te bepalen.
B.v. van een straatmaker en een metaal
bewerker is dit w e 1; van een. politie-agent;
een reinigingsarbelder of een militair niet.
Nu kon o.l. do Overheid moeiiy k by de .be
paling van het minimum-loon twee stand
punten gaan innemen, nl. voor de eene groep
de waarde bepaling van den geleverden ar
beid in bepaalde tijdsomstandigheden en
voor de anldére groep, wijl een waarde
bepaling mu eenmaal onmogelijk is er
maar een slag in slaan met allerlei verge-
ïykingen te maken. Want dan komt men op
zeer gevaariyk terrein. Dan komen legio op
vattingen in het geding van vereischte prak
tische- theoretische- en heeleinaal geen ken
nis; dan worden allerlei vergeiykingen ge
maakt omtrent minimum- en maximum
loon,. die weinig of in 't geheel niet voor ver-
geiyking vatbaar zyn. In 't kort, het wordt
1 een chaos. Elke lij. ontbreekt.
Daarom komt het ons voor, dat de Over
heid 'goed doet, de statistiek te raadplegen,
die in den laatsten tyd meer en meer volle
dig wordt, zooals die van het Ryksbureau te
's-Gravenhage en van e gemeente Amster
dam. Dat bedoelden 'j met het budgetair
standpunt door dé Overneld in te nemen.
Daarin ligt ook een rechtvaardig beginsel.
De gevolgen van de toepassing daarvan zul
len ook door d'e burgerij (die eveneens veel
vergelijkt) eerder als noodzakeiyk erkend
worden, zelfs al moet dit voor. een be
paalde begrooting tot verhooging dor geza
menlijk te dragen 1 aston leiden.
Nu nog werken Invloeden op de vertegen
woordigers in Staat en Gemeente, die de
aanvaarding van dit beginsel, of zoo men het
aanvaard heeft, de handhaving daarvan, bo
etten of anmogeiyk maken.
WIJ noemen Slechts: vrees voor de kie»
«ers en daardoor het nalaten van tydlge be-
astingverhooglng voor te stellen, indien, de
toepassing, van dit beginsel dit vordert; an
derzijds oen ongemotiveerd streven om het
loonpeil terug te schroeven tot beneden het
bestaansminimum. Heide stroomingen ont
moeten elkaar en 'gaan op een gegeven mo
ment (ongewild misschien), noodwendig sa
men.
Overigens wat de zaak der werkverschaf
fing betreft zij nog dit in het licht gesteld.
By ondersteuning wordt rekening gehouden
met do overige gozinsinkornsten. Er ls dus
een vrij 'belangrijk versohil in het bedrag
vat de eene,. dian wel de andere werklooze
aldus ontvangt. Dit kan dus niet oen ver
goeding zyn voor allen zonder onderscheid
voor eventueel verrichten arbeid.
PLAATSELIJK NIEUWS.
M.Ph. Polak, t
In den ouderdom van ruim 81 jaar is in den
nacht van Zondag op Maandag 21 dezer over-
leden.de heer M. Ph. Polak, directeur en eige
naar van het Casino-gebouw te dezer stede.
Het overiydensbericht van dezen, tot bijna op
het laatste oogenblik toe zich steeds in goede
gezondheid verheugenden krassen ouden
heer Polak, zal voor velen, ook buiten deze
gemeente als een donderslag uit een helde
ren hemel zyn, en in groote kringen deel
neming verwekken. We weten, dat we allen
eenmaal'sterven moeten, maar de oude heer
Polak, altijd gezond, altijd levenslustig, op
gewekt en geestig, stond by allen, die hem
kenden, nog voor vele jaren levens aange-
teekend.
Het heeft niet mogen zyn: de vorige week
Zaterdag werd de heer Polak, na des avonds
nog een functie als jurylid op een bal mas
qué te hebben vervuld, ongesteld, en dit
ziekbed werd zijn doodsbed tevens. J.1. Zon
dag verergerde dé toestand, en dien nacht is
hij overleden. Van hem mag getuigd wor
den: ,,-Hy is met krijgsmans eer, In 't har
renas gestorven''.
In den ouden heer Polak verliest Helder
een by zeer vblen populaire en algemeen ge
achte figuur. Wy zouden de vraag kunnen
stellen: is er wel één inwoner of oud-
inwoner, die nimmer in „Casino" geweest is,
en die den ouden heer Polak niet vam aan
zien kent? De laatste jaren liet hy d'e lei
ding van de groote zaak byna geheel aan zyn
zoon M. M. Polak over, maar toch: op drukke
avonden was de oude heer nog altyd pre
sent Hoevele artisten kennen hem niet per
soonlijk, hoevelen heeft hij niet, in verschil
lende levensstadia, „meegemaakt P' Nog niet
lang is het geleden, dat mevrouw de Boer
van Rijk werd1 gehuldigd. Wie herinnert
zich niet de by die gelegenheid gesproken
geestige woorden, die hy aan de jubilaresse
wydde? Woorden, die mevrouw de Boer aan
leiding gaven hem een harteiyken zoen te
geven ten aanschouWe van een enthousiast
publiek van vele honderden. Eigenaardige
samenloop van omstandighedenZondag
avond was mevrouw dé Boer wederom in
„Casino". Van zyn ziekbed stuurde de heer
Polak haar de boodschap, „dat hy vanavond
geen zoen meer kon komen halen". Enkele
uren later was hy overleden.Dat onder
de artisten van het troepje van mevrouw de
Boer zijd ziekte groote ontroering wekte,
behoeft geen betoog.
Van iemand als de heer Polak is1 het jam
mer, dat hy geen mémoires heeft geschre
ven. Wat zou hy veel, heel veel kunnen ver
tellen van zyn ontmoetingen met artisten.
Er zyn er niet veel, die hem niet kennen. De
gezelschappen kwamen (en bomen trouwens
nog) gaarne hier spelen, niet het minst we
gens den prachtig-ingerichten schouwburg.
Het vakblad' „de Komeet"" wydde aan zyn
80-sten verjaardag, 7 December 1922, een
hartelijk woordje, en schreef by die gelegen
heid o.a.: „De yverige werker heeft zyn
Casino weten op te voeren tot een der fraai
ste schouwburgen in de provincie. Artisten-
vriend als liy is, heeft hy geen gedegenheid
vporby laten gaan, waar hy kon, om in het
belang van den artistenstaiid, en niet het
minst van de kermisvakgenooten, te wer
ken." Zoo ls -het, en dlat zyn arbeid ook bin
nen onze gemeente 'gewaardeerd wordt, ge
tuigt wel de grootsche huldiging, die hem
ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan zy-
ner zaak, in Augustus 1920 ten deel viel.
Zonder op deze huldiging thans terug te
willen komen, willen wy toch eenige gevens
aan het verslag ontleenen. Geboren 7 Dec.
1842, ving de heer Polak in 1880 zyn loop
baan hier ter stede aan met het geven van
d'ansonderwys. Daar de behoefte aan eigen
lokaliteit zich weldra deed gevoelen, werd
hij door aankoop eigenaar van een winkel
huis ter plaats waar thans Casino staat Aan
vankelijk werd dit verbouwd tot café met
een strijkje, later werd op het groote, achter
gelegen erf een houten zaaltje gebouwd, dat
in 1890 door brand vernield werd en vervan
gen werd döor een grooter, steenen gebouw.
In den loop der. jaren werd' dit nog eenige
malen verbouwd, terwijl ln 1901 het voorge
deelte werd vernieuwd, en de zaal op de te
genwoordige grootte werd gebracht De
jongste verbouwing en mo^erniseering, die
Casino tot een der fraaiste provinciale
schouwburgen qnaakte, geschiedde voor en-
köl© Jeifotl
Gedurende 15 jaren was dé heer Polak
kapelmeester van het muziekcorps der toen
malige schuttery en leidde hy menig con
cert. Als musicus maakte hy aan boord van
het Néderlandsche oorlogsschip, dat by de
opening van het Suez-kanaal tegenwoordig
was, de reis mede. Zeer vele feestelijkheden
in die gemeente heeft hij, in den loop van
jaren, gearrangeerd; vpor Koninginnefees
ten kon men hem altydi krijgen. By een be
zoek van de Koningin heeft hy eens een kin
derkoor van 1000 kinderen geleide Als mu
sicus stond' hy ook buiten onzie gemeente
hoog aangeschreven.
In den kring zyner kerkeHjke gemeente
was Idj 80 jaren lang secretaris van de Is-
raëlietdsche gemeente, en'meer dan 40 jaren
bekleedde hij de functie van secretaris van
het Israëlletisch begrafenisfonds.
Dé begrafenis heeft a.s. Woensdag plaats.
3o Abonnementsconcert Donderdag oa
ln „Casino".
De schitterendste kritieken uit binnen- en
buitenland betreffende het optreden van den
Honguarsohen violist Zoltun Székely en den
Weensohen pianist Paul Schramm zyn lh dit
blad reeds gepubliceerd.
Dat deze avond de beide vorige zal evenaren
zoo. niet overtreffen, behoeft geen nader be
toog. -
Het feit, dat de 17-jarigë. violist reeds in alle
landen van Europa een wereldbekendheid heeft
gekregen, spreek! boekdeel en.
•Schramm s kunnen wekt overal bultenge-
'Hieronder nog eenige kritieken van jongeren
datum.
J. W. Kersbergen ln „Het (voormalige)
Nieuws van den Dag":
.Székely heeft zich doen kennen als een
buitengewoon begaafd kunstenaardie zyn
instrument met groot meesterschap bespeelt.
Men wordt niet moede naar zulk' heeriyk viool
spel te' luisteren.
Over Paul Schramm schreef „Het Vader
land" j.1. Vrijdag:
'n Geweldig pianist ls toch Paul Schramm,
wat 'n ontzaggelijk groote persooniykheid, waar
in alleen zyn wil een wet is, zoodat zyn spel zich
bovenal kenmerkt door een eigene zeer byzon-
dere belichting en absoluut vrye, boven alle
technische moeiüjkheden uitgaande uitleving,
manifesteert zich toch ln dezen zeldzamen
plano-virtuoos. Deze nog jonge pianist heeft de
macht en ook de krachti om te ispelen (zóó als hy
't zelf wenscht, zoo als zyn opinie dat hem zelf
Ingeeft of zyne fantasie het hem voortoovert.
Photo's betreffende deze artisten zyn in onze.
photokast voor het bureau ter bezichtiging ge
steld.
De operette „Domme Doortje"
ln Casino.
Men schrijft ons:
De eerste kunstavond „Eva Bonheur" met
mevrouw de Boervan Rijk in de hoofdrol
was een groot succes.
De operette van Max Gabriel „Domme
Doortje", d'ie Woensdagavond 23 Januari
voor het voetlicht komt, zal ongetwyfeld ook
honderden tot zich trekken. Want ook dan
zijn de entree-prijzen naar gelang het ge-
bodene zeer laag. Het gezelschap van Max
Gabriel is een der beroemdste van ons land.
Het „Nieuws van den Dag" schreef:
Het is een genot den ganschen avond te
staren op die schitterende tooneelen.ver
makelijke oogenblikken.verdienstélyke
zang. een volle zaal.
De „Kunst" schrijft: „Domme Doortje is
een frissche operette.met daverend suc
ces op de planken. „Domme Doortje" is wer-
keiyk iets buitengewoons, iets waar het pu
bliek van genieten zaL
Vereeniging „PenMoenbetang",
In een dezer dagen gehouden vergadering
der Vereeniging „Pensioenbelang", werd
door den len secretaris, den heer W. Bruul,
het jaarverslag over 1923 uitgebracht, waar
aan wy het volgende ontleenen
Het verslag betreurt het, dat de actie van
de laatste jaren weinig resultaten heeff
opgeleverd.
In den aanvang des jaars, toen onze
verzoeken aan Tweede Kamer en Ministers
pas in zee waren, hadden wy een onder
houd met den heer Ter Hall, en verstrekten
wy dezen afgevaardigde op diens verzoek
eene opgave van salarissen en pensioenen
van oud en nieuw gepensionneerden.
Met deze gegevens gewapend trachten
onze Volksvertegenwoordigers pressie op
de Regeering uit te oefenen. Hoewel de
Minister van Marine toezegging deed, en
later mededeelde, dat hy bezig was plannen
uit te werken voor verbetering van het lot
der oud-gepensionneerden, was tot nu toe
het resultaat volkomen negatief.
Ten einde raad wendde het bestuur zich
by gelegenheid van het 25-jarig jubileum
van de Koningin, tot de Vorstin zelve om
hulp en steun.
Uit de omgeving van Hare Majesteit kwam
geen enkel teeken van leven.
Vervolgens werd besloten op audiëntie te
gaan by verschillende Ministers.
Het voor ons gunstige wetsontwerp van
minister Colyn werd indertyd niet behan
deld, de tyd van aftreden voor hem was
gekomen en door de opvolgende Ministers
van Oorlog en van Marine werd in 1915 het
aan alle kanten onvoldoende aanvullingswetje
ingediend, hetwelk de pensioenen der mili
tairen slechts zeer weinig verhoogde en
waaraan slechts terugwerkende kracht werd
verleend tot Mei 1913.
Nu de heer Cohjn weder als minister was
opgetreden de portefeuille Financiën had
aanvaard hooptey wy weder met vernieuwd
vertrouwen.
Officieus bereikten ons berichten dat een
verhooging van 25 in bewerking was over
de bestaande oude pensioenen.
Daarop besloot het Bestuur om met de
audiëntie te wachten tot het Ontwerp
Vlootwet zou zyn behandeld. Vóór dien
tyd heen te gaan \vas niet raadzaam, daar
al de aandacht der Regeering aan de Vloot
wet werd besteed en aan andere zaken toch
niet veel werd gedaan, daar de Regeering
aan het al of niet aannemen der Vlootwet
het staan of vallen der Ministers had vast
gekoppeld.
Het ontwerp Vlootwet viel, en daarmede
was ook onze hoop voor de zooveelste maal
den bodem ingeslagen niet alleen, doch
waren wy voorloopig tenminste vleugellam,
tengevolge van de ministerieele crisis.
Wat zal het nieuwe jaar ohs brengen??.
Nu wy momenteel niets konden doen aan
de actie en de gelden onzer kas, die anders
voor dergeiyke doeleinden, zooals actie of
audiëntie een belangrijke duw krijgt, be
trekkeiyk ruim waren, werd op voorstel
van het Bestuur in twee ledenvergaderingen
een idee van' ons Bestuurslid, de heer
Broekhuizen, ter tafel gebracht, om buiten
moeilijkheden der Vereeniging, onder
voorbehoud dat de actie er nimmer door
zou mogen Ujden, uit de kas een bedrag af
te zonderen om de meest en diepst nood-
lydenden der Vereeniging door een gave
aan brandstoffen door een gedeelte van den
winter heen te helpen.
Deze maatregel, wanneer doorgevoerd,
zou worden genomen voor ééns, zonder
uitzicht op eventueele herhalingdan alleen
wanneer èn Bestuur èn Leden het eens
zouden wezen, da1( de kas zich weer eens
een dergelyke luxe kon permitteeren.
In de bewuste vergaderingen werd dit
plan goedgekeurd door de aanwezige leden.
Uit de leden werd een Comité gekozen,
bestaande uit de heeren Kwast, Krijnen,
Bergman en Vlam.
Een bedrag van f 10 per gezin werd aan
.80 gezinnen toegekend.
Het Comité en dén heer Broekhulzen
onzen dank voor hun moeite en zelf
opoffering ln deze.
Gevonden voorwerpen,.
Toruisf te bekomen aan het Hoofdbureau van
Politie: -
huisdeursleutels; een paar handschoenen; een
mantelceintuur; een kinderhandschoentje; een
klnderporteraonnale; een brqche (drie knoopen);
een manchetknoop (emallle portret); een lorgnet,
en. bh:
Blokker, Mldaenstr. 55: een R.-K. kerkboekje.
Jansen, 2e Emmadwarsstr. 1: een portemonnaie
mat inh. m
Heiligenberg, Spoorstr. 99: een rozenkrans ln
étui;
Hopman, Onrust 82: een alpacca beursje met
Inh.
M. Bogert, Achtergr. W.Z. 61: een portemon
naie inh. een rozenkrans.
Blankman, Langestr. 19: een portemonnaie inh.
een vleugelmoer.
Jurg, Binnenhaven 64: een beursje met Inh.
Giellssen, Ruyghweg 165: een vulpen.
Hofland, Molenstr. 5a: een kunstgebit.
B. Terluln, Achtergr. W.Z. 1: een ceintuur.
Hendriks, le Vroonstr. 92: een portemonnaie
met inh.
Van Vessem, Polderweg 88: een jong hondje.
P. Koning, Paardenstr. 16: een lap stof.
Moses, le Vroonstr. 49: een motorhandschoen.
Labout, Hoofdgracht 62: een portemonnaie met
inh.
J. Muntjewerf, Breestraat 14: een deel van een
fietspomp.
VERGADERINGEN. VERMAKELIJK
HEDEN. ENZ.
Zondag 20 Januari.
Tooneeluitvoering R.-K. Volksbond, 8 ^iur.
Maandag 21 Januari.
Generale repetitie Concert „Toonkunst"
Casino, 8 uur.
Dinsdag 22 Januari.
Conoert „Toonkunst", Casino, 8 uur.
Maandag 28 Januari.
Apologetische Vereeniging. Prof. Dr. F. J.
J. Buytendyk. Casino 8 uur.
Vrijdag 1 Februari. y
Kunstavond Vrydenkersver. >yde Dageraad".
Casino 8 uur.
Ned. Prot. Bondl, afd. Helder. Ds. Westmijse,
Warfhuizen.
Woensdag 6 Februari.
A. G. O.-avond: Clinge Doornbos.
Dinsdag 11 Maart
A. G. O.-avond: Alt.
De Middenstandsbank te Sneek.
De beide directeuren van de Middenstands-
bank te Sneek zyn thans gearresteerd. De heer
J. Reyenga wordt verdacht van verduistering
van gelden, welke hy uit hoofde van zyn beroep
als zaakwaarnemer onder zich had en de heer
H. M. Reyenga is aangehouden onder verden
king van verduistering van sommen, welke hy
in zyn kwaliteit van secretaris-ontvanger van
het waterschap „Hommelt-Sneek" en als zaak
waarnemer onder zich had. Er moet zeer ge
knoeid zyn döor de gearresteerden. Zoo scluj-.
nen van de bedragen van een aantal spaarbank
boekjes van de Middenstandsspaarbank afge
schreven en in plaats daarvan door de gearres
teerden persoonlijk geteekende kwitanties aan
de houders te zyn uitgereikt. De burgerlijke
rechter zal nu hebben uit te maken of houders
van dergelyke kwitanties worden beschouwd als
crediteuren van de Middenstandsspaarbank, dan
wel van de verdachten Reyenga persocnlyk.
Juist deze zaak hiaakt het moeilijk den toestand
der Middenstandsbank en hare credieteuren
thans reeds te beoordeelen. De bedragen, welke
naar aanleiding van de arrestatie van de beide
zaakwaarnemers genoemd worden, spreken van
honderdduizend gulden en meer. („Tel.").
Poging tot doodslag.
Eenige weken geleden was op dezelfde
drogistvrouw een poging tot moord gedaan
door middel van arsenicum-vergiftiging,
waarvan de toeleg mislukte, maar de sporen
gevonden werden. In verband met d'en on-
gunstigen toestand! van de zaak van den
thans aangehoudene, wordt' nu' ook een po-
girng tot brandstichting, een half jaar gele
den gepleegd, tegen hem aangevoerd.
Als drijfveer van een en ander wordt ge
meld, dat de vrouw, die nog maar kort met
den drogist getrouwd is, geld heeft en de
zaken slecht gingen.
De justitie uit Utrecht heeft den verdachte
aan een verhoor onderworpen. Hy ontkent
echter alles.
Cocaïne.
In den laatsten tyd heeft de recherche te
Rotterdam herhaaldelijk partijen zooge
naamde cocaïne en werkeiyke oocaine in be
slag genomen. De zoogenaamde oocaine was
voorzien van etiquetten van een fabriek in
DuitscMand, doch deze etiquetten waren
valsch. Aluin, bloem, enz. gingen door voor
oocaine en brachten dikwyis hooge prijzen
op,. Verscheidene partyien van dit „nep", zoo
ais het onder ingewyden' genoemd wordt,
zyn in beslag genomen.
Verder zijn by een 'onderzoek in een café
te Katendrecht 75 fleschjes van 20 en 60
gram inhoud met deugdelijke cocaïne in be
slag gtenomen en voorts nog 81 busjes oo
caine in Kralingen. De inbeslagnemingen
hebben geleid tot hét achterhalen van een
flesch met een kilogram oocaine en eenige
kleine fleschjes met oocaine in de buurt van
Crooswijk; ook by anderen' zyn nog par
tijtjes gevonden.
Vijf personen zyn aangehouden en heb
ben bekend, zich reeds gerulmen tyd aan
den verboden handel van dit artikel te heb
ben schuldig gemaakt.
Het onderzoek wordt door d'e recherche
op het hoofdbureau van politie voortgezet.
Het heeft er allen schyn van, dat men een
combinatie ln het smokkelen van bedwel
mingsmiddelen op het spoor ls.
Een gevangene ontvlucht.
Zaterdagavond is de 24-Jarlge zwerver J.
K„ afkomstig uit Amsterdam, die verdacht
vanJnhraak ln den Haarlemmermeer, reeds
4 maanden in voorarrest zat, uit het huis
van bewaring te Haarlem ontvlucht. De ge
vangenen moesten éten halen onder toe
zicht van een bewaarder. Aan K. werd op
gedragen een wagentje naar de remise te
brem. Hy reed dit wagentje tegen den muur,
sprong er op en vandaar over den muur.
Hy kwam terecht in den tuin van een
hoofdbewaarder, juist op een kippenhok,
waarbij hij door een ruit zakte. Vlug sprong
hy toen over een hek en ontkwam over den
spoordijk Haarlem—Amsterdam. Onmiddel
lijk zyn de bewaarders, rijkspolitie en ge
meentepolitie op jaoht gegaan, maar de
vluchteling ls niet meer gezien. Zoeken met
een politiehond had1 geen resultaat K. was
ln gevangenlskleeren.
(Tal.)
Kindermoord?
Vrijdagmorgen is te Zandvoort uit zee op-
gihaald net lijkje van een pas geboren kind.
et wa% gewikkeld in twee d'ekens, een
zivart satijnen blouse en een hemd.
Brandstichting.
Wegens brandstichting in1 zijn woonhuis
op 14 dezer is door de politie te Oldenzaal
gearresteerd' F. v. M. aldiaar. Hij heeft vol-
led'g bekend en wordt naar Amelo over
gebracht.
Noodlottig ongeval.
In opdracht van de Genie worden op de
spoorbrug te Nymegen twee ijzeren deuren, elk
wegende 4500 K.G., aangebracht, ten einde in
oorlogstijd de brug over de heele breedte te kun
nen afsluiten. Het werk wordt uitgevoerd door
een Utrechtsche aannemersfirma en moet met
het oog op het treinverkeer des nachts ge
schieden.
Zondagnacht waren werklieden bezig een
dezer deuren aan te brengen. De staaidTaad',
waaraan de deur werd ftpgeheschen, brak. Het
gevaarte kwam helaas neer op den 28-jarigen
opzichter A. G. J. de Grosso uit Utrecht, die op
slag werd gedood.
Nieuwe goudgebieden ontdekt.
Naar gemeld wordt, zyn1 dezer dagen
nieuwe goud- en zilvergebieden in Klondyke
ontdekt.
In het gebied van de Beaver-nrivier is de
GEMENGD NIEUWa
De directeuren gearresteerd.
Op verzoek van den Amersfoortschen com
missaris. van politie is te Rotterdam, waar
hy op familiebezoek was gegaan, gearres
teerd' een drogist uit Amersfoort, wegens
poging tot moord op zyn vrouw. Gebleken
moetzijn, dlat in de kamer, waarde vrouw was'
gaan rusten, een verborgen gaskraantje was
'opengezet, terwyi die touwen, van de ramen
waren doorgesneden. De vrouw merkte ech
ter onraad en vluchtte naar de buren, die de
politie met het geval ln kennis stelden. Deze
arresteerde toen de dienstbode, onder ver
denking van medeplichtigheid en liet den
drogist ln Rotterdam aanhouden, waarheen
hij met zyn winkeljuffrouw vertrokken was.