HELDE1SCHE COORAHI
Tweede Blad.
VAN ZATERDAG 23 FEBRUARI 1924.
Gemeenteraad van Helder.
Vergadering Tan Donderdagmiddag 2 uur.
Algemeene beschouwingen Gemeente-
Begrooting 1924.
Afschaffing kermis. Er zijn erger dingen
dam een kennis op d'e wereld. Bovendien, de
kermis schaft zichzelf al.
Samenstelling College. Het spyt ons, dat
de heer Bok geen wethouder is geworden,
wy vonden hem een geschikt candidaat.
Vacantietoeslag. Geen water in den wijn
doen; bet is een loffeiyk getuigschrift, dat
men van de gemeente krijgt voor een jaar
hard werken. Zoo dlacht de voorzitter er ver
leden jaar ook over.
Belastingen. Spr. partygenoot Oud vindt
ook, dat hier de belastingen niet hoog rijn,
en hy kan het weten, want hij komt in aller
lei plaatsen en is specialiteit in belasting-
zalfcen.
Afwezig de heeren Schoeffelenberger (wegens
ziekte) en Heyblok (wegens dienstaangelegen
heden).
De Voorzitter dankt den Raad voor
dlenB medewerking, waardoor deze mlddagzit-
ting mogelijk is gemaakt zonder dat hiertegen
van een der leden verzet is gekomen.
Voortgegaan wordt met de
Het woord is thans aan wethouder Van
Breda voor zijn repliek. Spr. constateert, dat
niet veel bezwaren ten opzichte van zijn beleid
naar voren zijn gebracht, en gaat nader in op
de politieke beschouwingen des heeren Borkert.
Deze was abuis waar hij zeide, dat de Raad voor
het eerst onder Evenr. Vert, was samengesteld.
Wel is dat waaï ten opzichte van Vrouwenkies
recht. De heer Borkert sprak van de L fractie
als de sterkste in den Raad; dat is onjuist, wel
is zijn party de sterkste in den Raad. Spr. gaat
den gang van zaken t. o. v. de wethoudersbenoe
ming na en brengt hulde aan den leider der
vrijz., die met hen van oordeel was, dat het Col
lege volgens E. V. moest worden samengesteld.
Spr. meent, dat by de samenstelling van thans,
de samenwerking niets te wenschen zal laten.
De katholieken als de grootste groep van
rechts, hadden geen bezwaar tot onderteekening
van bedoelde verklaring. Immers, wy hebben
steeds in democratischen geest gewerkt, de
kwestie is maar wat men onder democratie ver
staat. wy verstaan er onder, dat wy alles willen
bevorderen, wat in 't belang der gemeenschap is.
Bezuinigingsvoorstellen. Spr. heeft volstrekt
niet al die verlagingen voorgesteld, door den
heer Borkert opgenoemd. Spr. leest voor het
geen ten vorigen jare door hem is voorgesteld,
waarby evenwel niet aan de loonen werd ge
tornd.
Goedkoope woningen. Spr. belooft zyn volle
medewerking hiervoor.
Niet onderhouden straten, enz., waarvan de
heer Bok sprak. Hieraan wil spr. niet meedoen.
Het is hem juist opgevallen, dat op vreemde
lingen, die hier voor het eerst komen, de stad
een prettigen indruk maakt wegens haar zinde
lijkheid, haar nette straten, goed onderhouden
plantsoenen, enz. De Economische Commissie
zal dan ook in spr. altyd een goed medewerker
vinden.
Het instituut van Schoolarts, dabde heer Eyl-
ders wilde afschaffen, heeft toch ook zyn goede
zyde. Ten opzichte van het Zwembad zal binnen
kort een voorstel komen tot uitbreiding der
zwemlessen.
Spr. komt nu aan den heer Heyblok. Thans
mededeellngen te doen over het Ziekenhuis acht
hy niet gewenscht; de zaak is in vergevorderde
voorbereiding, en binnenkort zullen hieromtrent
voorstellen in den Raad komen. Daar deze van
ingrijpenden aard zullen zyn, stal het zaak zyn
M ter dege te bestudeeren en te overwegen^
Vacantietoeslag. Spr. waardeert het principe,
dat sommige voorstanders hiervan beheerscht.
De rechtsche fractie heeft geen imperatief man
daat en de samenwerking tusschen haar leden
bestaat alleen t. o. v. principieel© chr. beginse
len. Overigens heeft ieder zyn vrije meening.
Spr. zou zeggen: plaats den vacantietoeslag als
memoriepost op de begrooting, dan biyft hij er
althans staan en kan het volgend jaar, als de
toestand verbetert, uitgekeerd worden.
Afschaffing Centrale Boekhouding, door de
S.D.A.P. voorgesteld. Ja, ook spr. heeft wel eens
iets voorgesteld, wat hem later minder wensche-
ljjk bleek! Als men dit voorstel doet, dient men
ook met een finantieele berekening te komen.
Als het inderdaad bezuiniging oplevert, zal spr.
gaarne medewerken. Roekeloos is het voorstel
zonder meer in de vergadering te brengen.
De heer Verstegen, wethouder van soc.
aangelegenheden. Al kan spr. met zyn collega's
goed samenwerken, hij is het natuuriyk met
aen polltleken ondergrond van het College niet
eens. Thans worden dezelfde tonen gehoord van
verleden jaar en het jaar daarvoor: bezuiniging,
bezuiniging, dat is nu de leus sedert er sociaal
democraten In het College zitten. Er werd bUjk-
baar verschrikkeiyk veel uitgegeven.
Er zyn geweldig pessimistische klanken ge
hoord van de heeren Van Dam, Eylders, Boon,
Bok en Van der Veer. De heer Van Dam zegt
een pessimisme te willen kweeken, maar doet
et intusschen. De heer Eylders wil alle sociale
Instellingen maar opruimen, enz. Deze heeien
gaan van een verkeerd idee uit. wy hebben in
1848 ook zoo'n tyd meegemaakt. Ook toen zat
een deel van de burgery In angst, en De Qene-
stet maakte zyn bekend gedichtje:
Och, bevende alarmisten,
Och pruiken, podagristen,
A Och, ouwe-wyvenkllek,
Och, nare leuterkousen,
Och, bankroetiers en smousen,
Je malen maakt me ziek.
Je duffe conversatie,
Is ééne lamentatie,
En nergens zie je licht;
Je snatert en fl-e snottert,
Je steunt en stikt en stottert.
Vis wat een vies gezichtl
Dit is natuuriyk niet van toepassing op de
burgery van thans. Maar als De Genestet in
dezen tyd leefde, zou hy eenzelfde gedicht
maken.
De heer Bok heeft de eigenschap, dat hy pre
cies de kern van de reactie raakt, en scherp kan
fortnuleeren, en de andere heeren reaotionnairen
groepeeren zich om hem heen. Loonsverlaging
moet er komen; de Industrie gaat achteruit, zegt
öe heer Bok. Spr. zou zeggen: niet door verla
gingen kweekt men welvaart aan, maar door
verhoogingen der loonen.
De heer V a n O sAls het mogeiyk is.
»nPe,!leer Verstegen zal aantoonen, dat het
11 is. Op het oogenblik is een nieuwe
te ii v van we'vaart en bloei bezig zich baan
Sajy^^Groote winsten zyn gemaakt In de
De heer V a n O sIn sommige althans.
De heer Verstegen: Het is altyd in som-
mige. Deze winsten zijn gemaakt daar waar het
hardst om verlaging is geschreeuwd. Menscben
als de heer Treub by voorbeeld ontzagen zich
niQt van arbeidsschuwheid te spreken. Het ge
volg is geweest, dat mede door Treub's invloed
onze industrie beroofd werd van den bouw van
het mailschip voor de „Nederland"', op de valsche
voorstelling, dat onze loonen te hoog zyn en
onze werktyden te kort.
Geroep: Het was toch ook zool
De heer Verstegen betwyfelt dat aan de
hand) van de hem verstrekte gegevens. De Di
recteur-Generaal van den Arbeid heeft in een
schrijven doen uitkomen, dat in de eerste plaats
de lage valuta de oorzaak was van deze concur
rentie, en in de tweede plaats het feit, dat Frank
rijk het ijzer uit de Roerstreek weghaalde en
voor bespotteiyke prijzen voor zyn industrie
beschikbaar stelde. De Burgemeester, van Am
sterdam, de anti-rev. heer De Vlugt, heeft ge
zegd, dat hy met de anderen verschilde van mee
ning, en het kath. „Huisgezin" noemde deze
woorden verpletterend voor die anderen. In het
orgaan van de R.-K. werkgevers stond de be
schaving van de aanbesteding eener brug te
Rotterdam. Daarvoor waren de laagste inschrij
vingen van Nederlandsche firma's, de hoogste
was van Aug. Klönne te Dortmund, die meer
dan twee maal zoo hoog was, de daaropvolgende
was ook van een Duitsche firma en was nog
60.000 boven den laagsten Hollandschen in-
schry'ver.
Wordt er zoo weinig winst gemaakt als men
het doet voorkomen? Spr. doet voorlezing van
eenige cyfers betreffende banken, groote maat-
schappyen, textielfabrieken, enz. Spr. beeft ver
der het officieel rapport van de werknemers
organisaties te St. Nazaire gelezen, waaruit
blijkt, dat in Frankryk de 8-urige werkdag In
derdaad bestaat en ook wordt nageleefd. De loo
nen zyn er belangryk hooger dan in ons land.
Op interrupties, dat de waarde van den franc
thans zoo laag is, antwoordt spr., dat die waarde
voor Frankrijk zelve veel meer is dan voor het
buitenland'. Dat Treub zyn invloed1 aanwendde
om bedoeld mailschip in Frankrijk gebouwd te
krijgen, geschiedde met de voorop gezette be
doeling om hier te lande de loonap en werktyden
te drukken.
Er zyn gelukkig ook lichtpunten aan te wy-
zen. Het is volstrekt niet noodig .zoo pessimis
tisch te zyn. Spr. citeert uit een rede van den
partijgenoot des heeren Van Os, het R.-K. De-
ven tersch raadslid Schoenmakers, die zegt, dat
de concurrentie de oorzaak is der werkeloosheid.
Bedoeld raadslid heeft een onderzoek ingesteld,
waaruit blijkt, dat we in economisch opzicht
omhoog gaan. Spr. citeert nog verschillende an
dere uitspraken, o. a. van den finantieelen re
dacteur van het „Handelsblad", die eveneens
een optimistische beschouwing houdt. Voor het
pessimisme van den heer Van Dam is ten
eenenmale geen grond.
De 8-urendag. Spr. heeft den indruk, dat zy,
die dezen willen aanvallen, zelf voelen voor een
verloren zaak te stryden. Want èn in België, èn
in Zwitserland en Scandinavië hebben de arbei
ders zich ervoor uitgesproken. Zelfs zal deze
zaak binnenkort wel internationaal wetteiyk ge
regeld worden.
De Voorzit-ter wyst op Duitschland.
De heer Verstegen: In Duitschland zyn
de toestanden heel miserabel. Maar wy moeten
voor onze vergeiyking uitsluitend rekening hou
den met landen waar normale toestanden heer-
schen. In Duitschland is alles in elkander ge
trapt.
De heer V a n O s Maar het blijft onze naas
te buur.
De heer Verstegen: Ten opzichte van
de concurrentie hoeft u niets van Duitschland
te vreezen.
Spr. komt nu op den heer Van der Veer, die
over de boeren sprak, die geen hooge loonen
ki/nnen betalen en nu wil, dat ook daarom an
deren maar een veer laten. S|pr. citeert een uit
spraak van den heer Nobel, die een anderen kyk
geeft op de verhoudingen in het boerenbedryf.
Vacantietoeslag. Hoewel de loonen hier niet
omlaag gaan, is het afnemen van den vacantie
toeslag een eerste stap daartoe, want vacantie
toeslag is een stuk inkomen.
De Voorzitter: U ziet dat verkeerd.
De heer Verstegen: Neen. Men moet nu
toch het geld, dat men voor een vacantlereisje
noodig heeft, van zyn inkomen afnemen, waar
door dit vermindert. Spr. refereert zich in dezen
aan den burgemeester van Deventer, jhr. mr.
Humalda van Eysinga, die zich in een zeer po
sitieve en Indrukwekkende rede heeft verklaard
tegen alle verslechteringen.
Er komt nog een andere factor by, waarom
wy ons tegen eiken aanval op de loonen verkla
ren: de styging van pryzen van levensmiddelen,
die in aantocht is. Spr. citeert ten bewyze daar
van uit het Oentraal Orgaan voor de Statistiek.
Spr; oordeelt het niet noodig thans den vacantie
toeslag af te schaffen. Onze finantieele positie
is van dien aard, dat wy kunnen worden gerang
schikt onder de beste gemeenten van onzen om
vang. Ook van die gemeenten, welke naar het
uiterlijk helvarend zyn. Bovendien, wat heeft
men aan <Ét bedrag van 12.000? Op de belas
tingen heeft dit bedrag weinig invloed; iemand,
die thans 105 betaalt, zal dan 1 meer moeten
betalen, enz. en wat beteekent dat op het be
drag? Men denkt: als die vacantietoeslag er af
gaat, gaan onze belastingen naar beneden. Niets
ls minder waar dan dat.
Bovendien, onze belastingen zyn niet zoo
slecht. Spr. geeft ten bewyze daarvan enkele
vergelijkende cijfers. Alkmaar heft dit jaar
601.000 Inkomstenbelasting, dat is ƒ65.000
meer dan verleden Jaar. Maar hoewel dit bedrag
minder is dan te Helder, worden te Alkmaar een
groote menigte andere belastingen geheven,
waarvan spr. noemt een beerputtenbelasting,
een boomenbelasting, enz. Helder vraagt Ithans
825.000, dat ls 25.000 minder dan verleden
jaar. Amersfoort heft 1.750.000. vorig jaar
ƒ985.000, Den Bosch ls van ƒ610.000 op
648.000 gekomen, Delft is verminderd, Zwolle
verhoogd van 979.000 tot over het millioen.
Onze belastingen zyn niet hoog, gezien de
vele nevenbelastingen elders. Inkomens van
8000 worden hier belast met 174, te Alkmaar
met 177, trots de lagere belasting, Schiedam
220, Amersfoort 218, Vlissingen 180. Ais
men over belastingen gaat praten, dient men
den toestand goed' onder de oogen te zien. Mi-
chels moet thans in Haarlem veel en veel meer
betalen aan huishuur voor een veel kleiner wo
ning. aan schoolgeld, enz. Zoo beschouwd, en
rekening houdende met al die nevendlngen,
staat onze gemeente er goéd voor.
Het eenige waar we hier ondier zuchten, doch
dat anderzijds ook de gezondheid der gemeente
bewijst, is het gebrek aan kapitalen hier. Hil
versum is in dat opzicht veel betfr, maar on
danks dat is de belasting er hooger (behalve dan
voor de hoogste inkomens). Wy zyn een ge
meente met vrijwel uitsluitend vaste inkomens,
waardoor ook onze Inkomsten zeer stabiel zyn.
Spr. is daarom over onze finanfciën volstrekt niet
ongerust en wilde wel, dat men eens een onpar
tijdig onderzoek instelde in andere gemeenten.
Spr. komt nu op de finantieele politiek, doch
zal op de aanvallen op het beleid niet ingaan,
daar dit onder spr. ambtgenoot voor de finan
ciën ressorteert. Met de uitlating als zou hier
een avontuurlijke politiek bedreven worden, is
spr. het niet eens. Dat een begrooting 2 jaar
moet verspringen eer het saldo van een vorig
dienstjaar ervoor gebruikt kan worden, is zeer
logisch, het komt omdat de gemeentewet geba
seerd is op een begrooting, die reeds vóór het
einde van het loopende jaar aangenomen is, en
nu door omstandigheden in de laatste jaren de
begrootingen later zyn gereed gekomen, konden
wy niet anders doen dan de saldo's een jaar later
opnemen, omdat de rekening pas in Juli wordt
afgesloten. Maar we hebben het saldo toch? Er
komt dit jaar pi. m. f 90.000 uit de bedrijven,
dat Is toch van eenige beteekenis, en men kan
ten opzichte hiervan niet van avontuuriyke poli
tiek praten. Toch zitten we ook nu nog in de
gevolgen van de crisis. Opzetteiyk hebben wij
de nooduitkeering van het Ryk niet op de be
grooting gezet, om goed safe te zyn.
Als er niettemin bezuinigd kan worden, moet
dat geschieden. Maar hoe? Op het economisch
beheer der gemeente-instellingen. Dat is niet
gemakkelijk en moet ter dege bekeken worden.
Spr, meent, dat op de methode van organisatie
der bedreven nog wel te bezuinigen is. En dat
zfjn dan bezuinigingen van biyvenden dhrd.
Opheffing Centrale Boekhouding. Een voor
stel hiertoe is niet gedaan; deze zaak moet onder
de loupe worden genomen. Een centralisatie,
die meer kost dan een decentralisatie, is geen
goede. Maar in normale omstandigheden zou
niemand over opheffing ervan denken. Onze
gemeente is de eenige in den lande, die een in
stelling op deze leest heeft. Die in Amersfoort
is geheel anders ingericht, enkele gemeenten
hebben wel pogingen gedaan, maar'het is er hy
gebleven. Als het blijkt, dat opheffing wensche-
Qjk isf, zullen wy daartoe overgaan.
Met verhooging van de winst uit de gasfabriek
kan spr. zich niet vereenigen. Amsterdam doet
het, maar daar is de prys veel lager, en de elec-
tricitelt is er half zoo duur als hier. Spr. party-
genoot Wibaut denkt over deze zaak anders dan
spr., maar fout blijft het. Een gezonde reëele
politiek brengt mee, dat elke belasting over het
belastingbiljet loopt, en niet in gas- en water-
tarieven wordt opgenomen. Spr. refereert zich
aan Ihen, die vooruit willen, die vertrouwen en
optimisme hebben, en kracht en moed bezitten
om de moeiiykheden te overwinnen.
Geen bezuinigingen op presentiegelden e.d.
Dat levert immere niets op. Als wy inderdaad
voor tekorten staan, moeten die gevonden wor
den door reorganisatie der bedrijven.
Wat de heer Eylders allemaal gezegd heeft,
zal hy een volgend jaar wel niet weer naar vo
ren brengen. Deze heer belooft een goed' raads
lid te zullen worden, hy heeft veel werk van de
begrooting gemaakt.
De Arbeidsbeurs. Wat hy van de Arbeids
beurs zeide, moet spr. nog even rechtzetten. Er
komen wel groote werkgevers aan die Beurs, de
Maatschappy „Nederland" komt er herhaalde-
ïyk, ook „De Schelde", de Marinewerf, enz. Deze
laatste is nog pas uit Den Haag aangeschreven
steeds van de diensten der Beurs gebruik te
traken. Op het oogenblik1 is de Beurs bezig
metselaars in Ouratjao te plaatsen. Ook de plaat-
seiyke werkgevers, de heer Grunwhld e. a. gaan
over de Beurs. Inderdaad staan er soms enkelen
vele jaren ingeschreven, maar meestal zyn dat
dezulken, die invalide of niet in alle opzichten
mee kunnen. In tjjden van werkeloosheid zjjn
er velen, die geroepen zyn, maar in de praktijk
blijkt dan wei, dat zy worden teleurgesteld, om
dat zy niet kunnen geven wat men van hen
eischt. Geen bezuinigingen op de Arbeidsbeurs,
deze instelling heeft een groot nut, maar zy is
de periode van den oorlpg, waaruit zy ontstond,
nog niet te boven. Zy is hier een groot belang
voor het particuliere bedryfsleven. Op het
oogenblik is er een tractaat hangende tusschen
België en Nederland betreffende internationale
arbeidsbemiddeling; met Frankrijk en Duitsch
land ls dit er al. Na de aardbeving te Tokio was
het eerste wat de Japansche regeering deed1 de
uitbreiding van het aantal arbeidsbeurzen.
De heide laatste begrootingen had spr. gege
vens omtrent de kosten verzameld'. Verleden
jaar is over dé Beurs niet gesproken, nu dit jaar
heeft spr. die gegevens niet. De cyfers van den
heer Van Dam heeft spr. nagegaan, en nu blijkt,
dat de heer Van Dam onjuiste vergeiyklngen
maakte. Onze Beurs verricht allerlei neven-
arbeid, en de door den heer Van Dam genoemde
Instellingen houden zich alleen bezig met de ar
beidsbemiddeling. Daarnaast zyn dan nog aparte
diensten of bureaux, o.a. de steunregeling in
de gemeente.
De heer V a n D a m Maar u trekt het ook
In een post op de begrooting uit.
De^ïeer Verstegen Niet waar. U moet
de dingen heter onderzoeken. De kosten zyn
hleT bizonder laag. Onze arbeidsbeurs was een
van de eerste in het landl, en de rijksdienst is
naar ons model opgebouwd. Te Middelburg zyn
de kosten lager, maar daar zyn plannen om haar
uit te breiden.'
Beroepskeuze. Spr. kan begrijpen, dat de
heer Smits voor deze Instelling sympathie heeft,
want er zyn stapels lectuur van het Instituut van
pater Van Glnneken hieromtrent. Deze Instel
ling verkeert nog ln een beginstadium, en ls
bezig allerlei gegevens, die haar geleidelijk toe
komen, te reglstreeren. Als bemiddelingsbureau
treedt het niet op; het eenige, dat wij gedaan
konden krygen, is, dat een aantal Jongens van
de Ambachtsschool als volontair op de Werf
kwamen, waardoor zy van die straat raakten en
zich voor een praktijkdiploma konden bekwa
men. Het bureau staat evenwel in nauw contact
met de Arbeidsbeurs. Laat de heer Eylders
eens gaan kijken, hy zal verbaasd staan over hef
mooie materiaal, dat hier verzameld wordt. Het
is een van de mooiste sociale Instellingen, omdat
hierdoor het Individu het best tot zijn bestem
ming komt.
iZeer zeker kan worden overwogen de cliënten
naar het grootere bureau van pater Van Glnnl-
kon te zenden, of naar Nymegen naar dr. Van
Wayenburg, maar men vergete niet, dat deze
instellingen ingericht zyn voor volwassenen,
terwyi wy hier de Jongens en meisjes krygen.
Ovens gasfabriek. Wy hebben hier kamer
ovens, en de heer Van Dam zeide, dat de bln-
nenbekleedlng daarvan niet lang zou meekun
nen. Zaandam heeft het West-systeem toege
past, dat evenwel niet voldeed in de praktyk en
thans vervangen wordt. Wy hebben een garan
tie van 10 jaar op de ovens, op den binnenbouw
van/2 jaar.
De heer V a n D a m Ik heb het ook alleen
over den binnenbouw gehad!
De heer Verstegen: Dat was niet noodig
geweest, want dat had U kunnen weten, dat
daar twee jaar garantie op was. Ze hebben nu
drie jaar gebrand, en thans moeten een paar
worden vernieuwd Daar is met de samenstelling
der begrooting dan ook op gerekend.
Voor den Voorzitter blijft er, na de
breedvoerige beantwoording der andere wethou
ders, niet veel meer te beantwoorden over. Op
enkele punten wil spr. nog ingaan.
Ingez. stuk Schoeffelenberger. Spr. wyst het
verwijt van den heer Van Os af. Uitingen van
raadsleden buiten den Raad vallen buiten de
bemoeiingen des voorzitters, deze zyn eventueel
een zaak voor den strafrechter. Spr. vindt de
beste wyze nog doodzwygen, indien de goede
toon niet wordt behouden of de bestrijding op
unfaire wyze geschiedt, daar andere een onge-
wenschte atmosfeer geschapen wordt en samen
werking noodig ia
Finantieele toestand. Spr. Is het met de opti
mistische beschouwingen des heeren Verstegen
niet eens, al is het waar, dat onze gemeente, in
'vergeiyking met andere, er niet zoo slecht voor
staat. Alle gemeenten verkeeren onder den druk
tengevolge van de slechte finantieele regeling
tusschen het ryk en de gemeenten, en er is
een tekort, dat evenwel door de samenwerking
in het College overbrugd is zonder te tornen
aan het welvaartspeiLder gemeente-ambtenaren.
Reactionnaire maatregelen van het College.
Verleden jaar is reeds gesproken om eenige uit
wassen weg te nemen met name het dure over
werk. Dit is in overleg gebeurd, maar dit zyn
geen verslechteringen. De 48-urige werkweek is
door den heer Verstegen zelf een uitvloeisel
genoemd van de Washington-conferentie. Wy
deden daarmede dus niets verkeerds.
Dekking tekort. De heer Verstegen noemde
het normaal, dat wy 56.000 van 1922 en
ƒ91.000 van 1923 daarvoor gebruikten, maar
het is natuuriyk abnormaal. Hiermede komen
we nog niet verder dan tot 14.000 onvoorzien,
hetgeen te weinig is. Het vorige jaar was deze
post veel hooger, en er is uit geput voor werk
verschaffing. We hebben dus geen behoorUjke
begrooting.
Vacantietoeslag. Vroeger heeft spr. tav.
den vacantietoeslag aan de zydë van den heer
Verstegen gestaan, maar met andere bedoelin
gen dan om op die manier het salaris te ver-
hoogen. Voor spr. was het een kwestie van
ethiek, en geschiedde het om een vacantierèis
mogelijk te maken. Nu hebben zelf de arbeiders
en ambtenaren gezegd: neem liever onzen
vacantietoeslag in plaats van de 48-urige werk
week. De heer Smits heeft hierover een sympa
thiek betoog gehouden en uiteengezet wat een
vacantietoeslag was. Maar er is nu geen koe ge
slacht, dus we kunnen niet fuiven. Laat des
noods den post er pro memorie op staan.
Versobering der bedrijven. Spr. is het met
den heer Verstegen eens, dat<we op de bedrijveó
versoberen moeten, en zoo min mogelijk aan de
loonen tornen. Hoe beterimen salarileert, des te
beter wordt men bediend. Men zie maar naar
Engeland.
De begrooting is zoo zuinig mogeiyk opgezet.
By ons is geen sprake van belastingverhocging
en tal van gemeenten zullen ons daarom benij
den. Onze inkomsten zullen dit jaar en het vol
gende niet vooruitgaan; wy zullen dus t. o. v.
de overbrugging van het tekort.de punries op de
1 moeten zetten, en er op moeten rekenen, dat
we betalen hetgeen we verteren.
Econ. vooruitzichten. De heer Van Dam
deed sombere klanken hooren omtrent onze
economische vooruitzichten. „Wie zichzelf weg
gooit, doet verkeerd, want niemand raapt u op".
Er is een wegenplan voor Noord-Holland, en
men doet alweer alsof er geen Helder bestaat.
Nu krygen we van den heer "Van Dam wederom
pessimistische beschouwingen hieromtrent Spr.
heeft Indertyd een conferentie gehad met den
heer Kalff, directeur-generaal der spoorwegen,
die in onze haven veel meer zag dan in menige
andere, waaraan het Ryk jaarlijks schatten ten
koste legt. De heeren Worthmann, hoofdinge
nieur der Zuiderzeewerken en andere autoritei
ten zagen* het nut van een spoorweg over den
Zuiderzeedijk wel in.
Kosten Secretarie. Waar heeft de heer Van
Dam zyn cyfers vandaan? Uit de gegevens, door
de My. van Nyverheid ten vorigen jare gepubli
ceerd, waarby ook de onkosten voor de Secre
tarie werden vergeleken met die van andere ge
meenten-, maakten wy geen ongunstigen indruk.
Vergeiykingen zyn evenwel altijd uiterst
moeilijk.
Schoolkwestie school 8.We zyn hiermee in
een impasse geraakt. We kregen voor de school
Van Galenstraat rykssubsidie, en hadden an
ders de school voor „L. d. k. t. iM. k." beelemaal
moeten betalen. Nu konden we school 8 aan die
Vereenlglng afstaan zoodra de nieuwe school
gereed was. De oudere zyn nu opposant gewor
den en laden alle schuld op den rug van den
Burgemeester. Maar spr. ziet vooralsnog geen
anderen weg dan algeheel© overplaatsing der
school. Met September kunnen wy dan den toe
stand bezien en kan wellicht door overplaatsing
van enkele leerlingen op andere scholen verbe
tering worden aangebracht. De zaak ls op het
oogenblik nog niet afgeloopen, spr. wil evenwel
gaarne voor zooveel mogelijk de ouders terwllle
zyn.
Motle-Heljblok Inzake de onderwt)sverslechte-
ring. Spr. geeft ln overweging deze niet te ver
zenden. Als een gemeente adresseert, moej zy
goed georienteerd' zijn en terdege hebben onder
zocht welke die verslechteringen zyn. Spr. heeft
zich over het gemeentebestuur van Den Haag
verbaasd, waar -men een request naar de regee
ring heeft gezonden. Amsterdam en Rotterdam
deden het nog niet. De zaak ls in handen van de
hoofden, die ultteraard' In deze deskundig zyn.
Spr. zit ook met al die ministerieel© en konink-
ïyke besMten dikwyis in de war, er Is geen uit
komen meer aan. Laat de heer Heyblok wachten
tot deze zaak in de Commissie voor het Onder
wijs besproken is. Een adres als dit zou weinig
pressie op de regeering oefenen.
Kindervoeding. Het doet spr. genoegen, dat
men daarmede tevreden is. Destyds konden wtJ
ln den Raad niet tot overeenstemming komen,
vandaar, dat nu hieromtrent een'neutraal stand
punt is Ingenomen. Spr. constateert gaarne, dat
de wyze, waarop deze geschiedt, boven zijn lof
verheven is, en bil- Ihoopt, dat de kinderen het
geen ze op deze kindervoeding aan manieren
e. dl leeren, in hun ouderiyk huis zullen over
brengen.
Duplieken.
Wij zullen deze Ln telegramstijl behande
len, zoo zijn ze ook veelal' gehouden.
De heer Borkert bespreekt nogmaals
het heengaan vam de heeren Kuiper en de
Zwart. Eerstgenoemde heeft wegens zyn
werkkring bedanikt; d'e heer de Zwart heeft
in oen Interview ln de Held. Cour. zyn ver
trek uiteengezet, en had geen enkele reden
daarbij iets te verzwygen. Aan de bekwaam
heid van den heer de Zwart wil spr. niets af
doen, maar wie de besluiten van onze partij
niet wil of kan opvolgen, moet naituuriyk
heen gaan. Met dien heer Baak is het een
heel andier geval, daar hij weg moest omdat
hu te democratisch was. By de vorige be
grooting voelden wij al, dat het misliep met
dezen heer.
De heer Van Os sprak van onze party als
van de alleen-zaligmakende. Dat is zy niet;
daarvoor geeft zich alleen zyn kerk uit.
Onze levensleer is gebaseerd op wetenschap
pelijke beginselen, die al bezig zijn zich te
verwezeniyken.
Wethouderaverklezlng. Wy wilden geens
zins de minderheden verdrukken, maar wy
wilden niet de door ons veroverde sociale
en cultureele waarden ln gevaar brengen.
Alleen die vrijz. dem., en Gem. belang had
den een program, waarna gewerkt kon wor
den.
De heer Eylders zal wel niet alles gemeend
hebben wat hy zei In tegenstelling met
diens antipathieke rede was die sympathieke
van dien heer Smits. Hy heeft gezegd: als
mijn optreden tot gevolg zal hebben, dat ik
den heer Baak achterna wond gestuurd', heb
ik dat niet aan mijln woorden: te danken.
De Voorzitter: Maar toen keerden we
nog dividend uit!
De heer Borkert: Nu niet? En ons
voorschot dan, onze verminderde belastin
gen? Dit jaar is de toestand aanmerkelijk
verbeterd, er worden winsten uit de bedrij
ven gemaakt, we zijn in opgaande lijn. Men
toroe niet aan eenmaal verworven rechten,
dat wordlt -strierpend gevoeld.
Dat de heeren Adriaainse en van der Veer
uiteengingen, beteekent niets, zegt de heer
van der Veer. Maar spr. had het niet over
het godsdienstige beginsel', dat ze bijeen
hield, maar over de politiek, die scheidde.
De heer A. was vóór salarisherziening, de
heer v. V, ertegen.
Dat de heer Eylders met zijn uitlating
omtrent God bedoeld te zeggen, dqt zy die
daar anders dan deze heer over denken, on
juist zijn, gelooft spr. niet. Zooiets hoort in
d'e kerk thuis. Maar de partijen mogen zich
op politiek ge/bied ook niet op God beroepen,
dat ls onjuist.
Ons is verweten, dat wy te veel aan poli
tiek doen en daarmee tyd verknoeien. Spr.
citeert die afscheidsrede van den Burgemees
ter aan den ouden Raad, waaruit blijkt, dat
deze Raad integendeel zeer veel werk ver
richt heeft.
Samenwerking der partijen. In Engeland
zyn 11 van de 24 Katholieken in het Lager
huis lid van die Regeering. Moge het noch-
thans de Engelsche regeering gelukken de
menschheid te bevrijden! Laten wy ook al
dus trachten samen te werken, spr. do<*t
daartoe een beroep op allen.
De heer Van Loo is het niet hn alie op
zichten met het antwoord van het College
eens. Ben vacantietoeslag pro memorie wil
len wy niet, daar hebben de mensohen niets
aan. Spr. meent, dat het tekort nog wel uit
den post „onvoorzien" voor 1923 kan ge
vonden worden.
De heer Eylders biykt niet de democraat te
zijn, dien men in den heer Adriaanse had.
Voor een volgeling van den christen-demo
craat Kuyper liet deze heer een eigenaar
dige toon hooren. Laat deze heer de toestan
den aan de Arbeidsbeurs eens gaan onder
zoaken; nog gisteren zeide de directeur te
gen spr., dat geen enkel raadslid eens was
komen kyken. Spr. kan zich niet voorstel
len, dat iemand, die uit het arbeidersmilieu
van den heer Eylders komt, nog voor af
schaffing van presentiegelden en verminde
ring van wethouderssalarissen kan pleiten.
Men haalt de arbeiders toch uit hun werk,
waarvoor ze dikwijls een plaatsvervanger
moeten stelten, en ze moeten dan toch daar
voor eene vergoeding hebben. Dat de wet
houders zelf met een voorstel tot verminde
ring komen, kan men niet verwachten. Vroe
ger kregen zij 800.—, jawel, maar toen ver
gaderden zy eenmaal hi de maand of zoo.
Presentiegeld. Wy krijgen hoogstens een
90.— in het jaar. Daarvoor moeten wy
dieze vergaderingen bijwonen, tenrijl boven
dien onze deur moet openstaan voor aller
lei menschen, die ons komen raadplegen.
Een voorbeeld geven? Dat zeggen alleen zy,
die nog andere inkomsten hebben. De com
missievergaderingen nemen heel wat tyd ln
beslag, waarvoor totaal geen vergoeding ge
geven wordlt.
Spr. hoopt dat de raadsleden verheven
zijn boven de op hen uitgeoefende kritiek.
De kwestie van de vermindering van pre
sentiegelden ejdL, is bovendien een zuiver
interne aangelegenheid, die niet in het open
baar behooft te worden besproken.
Kermis. Men kan zeer goed God belijden
en toch die kermis handhaven. „Het geld
gaat de plaats uit". Geef dan maar geen va-
oantletoeslag ook, dat geld gaat ook die ge
in eetate uit. Kermlsinkomsten rijm nog zeer
aanzienlijke voor de gemeente.
De heer Bok meende, dat loonsverlagingen
nootdig waren om bet welstandspeil te hand
haven. Gelukkig, dat nog andere klanken
gehoord zyn, zelfs van chrlsteiyke zyde. De
heeren, die zoo over dat welvaartsniveau
spreken, steken zelf geen hand1 uit om de
welvaart te behouden.
De heer Bot meende, dat de algemeen© be
schouwingen gingen ten koste van de ge
meenschap. Onjuist; wat wy daarin zeggen,
is ten bate van de gemeenschap.
Spr. gaat nog op andere kwesties ln en
komt vervolgens* op de Centrale Boekhou
ding, Laat men nogmaals onderzoeken of
het wenscheiyk ls, dat de administratie we
der aan de bedrijven kooit; gaarne zal spr.
dan medewerken.
De heer Van Os zet uiteen waarom de
