HELDERS! COURANT
Vierde Blad.
NICO COLTflF is tnch voordeelig.
BINNENLAND
VAN ZATERDAG 3 MEI 1924.
RAAlDSOVERZICHT.
Burgemeester en Wethouders schijnen,
uit bezuinagingsoverwegingen, den laat-
sten tijd het aantal vergaderingen van
den Raad te willen beperken. Voor de
laatste maal was omstreeks 20 Maart ver
gaderd, en thans, vijf weken later, was
weder voor het eerst een vergadering uit-
geschreven. Hoe loffelijk deze poging ook
is, zij blijkt op den duur, vreezen wij, niet
wel door te voeren. Althans, het was Dins
dag duidelijk merkbaar, dat deze beper
king zich wreekte. De Raad kreeg nu een
agenda te verwerken, die hij onmogelijk
in één enkele zitting kon afwerken. Nog
niet zoozeer wegens haar lengte, dan wel
wegens de vele belangrijke zaken, die
daarop vermeld waren. Toch is er hard
gewerkt Dinsdagavond, en werd nog heel
wat afgedaan. Maar juist belangrijke din
gen, als de Ziekenhuiskwestie, de Water
leidingtarieven, de kwestie van de Grond-
politiek, moesten blijven liggen.
De agenda was, door al deze dingen,
ditmaal uiterst belangrijk. En eigenaardig
was het, dat het Colieg© van Burgemees
ter en Wethouders in verschillend op
zicht een ongelukldgen avond hadden.
Zelfs hoorden wij op de publieke tribune
een paar malen de uitdrukking „kabinets
kwestie" noemen, en met name van een
der voorstellen van het College was de ne
derlaag frappant en zeer positief.
Nadat mr. Veendorp als waarnemend
gemeente-secretaris was beëediigd, en
de gebruikelijke ingezonden stukken wa
ren afgedaan, zaten wij, aanstonds midden
in de Ziekenhuiskwestie Maar we waren er
heel spoedig weer uit ook, omdat een
voorstel-Schoeffelenberger tot verdaging
van dit punt aan de orde kwam. En hierbij
deed zich een eigenaardig verschijnsel
voor. De heer Schoeffelemberger ,en later
de heer Eijlders, maakten bezwaren tegen
dadelijke behandeling dezer aangelegen
heid, en beide heeren wilden een aantal
vragen aan het College richten. Toen nu
de Raad bij stemming uitmaakte, dat men
dit punt niet zou verdagen (13 leden wa
ren vóór directe behandeling, 8 wilden
haar uitstellen), werd nochtans, dus tegen
den wil der meerderheid in, de verdere
behandeling opgeschort. De Burgemees
ter zeide, dat het. College van meening
was, dat met een zoo groot aantal tegen
standers van dadelijke behandeling rek©-
kening moest worden gehouden, juist om
de belangrijkheid der zaak. Wij kunnen
voor dit argument voelen, maar vragen
ons toch af waarvoor de komedie van deze
stemming dan diende? En waarom leggen
Burgemeester en Wethouder zich neder
bij den wil van een minderheid, die in
gaat tegen het door henzelf ingediende
voorstel?.
Dat was het eerste echec van bet Col
lege. Toen kregen we de komedie vftn het
Drankverbod tijdens de kermis. Men weet,
dat, na de weder-invoerfng van dit volks
vermaak", voor eenige jaren terug de
Raad een voorstel-Schoeffelenberger aan
vaarde om in de kermisweek den verkoop
en het schenken van1 sterken drank te ver
bieden. Hoewel, naar de oppervlakkige
verschijnselen te oordeelen, het gehalte
der kermis er aanzienlijk door verbeterd
was, kan een kind begrijpen, dat in de
praktijk en met een klein politiecorps als
het onze, van de naleving van dit verbod
minder terechtkomt dan men gehoopt had.
Er wordt clandestien geschonken en ge
dronken, ep volgens het politierapport#is
het aantal processen-verbaal tijdens cl©
kermis volstrekt niet verminderd. B. en
W. juister gezegd, de meerderheid van
het College, want de heer Verstegen deed
aan deze komedie niet mee hadden nu
*maar voorgesteld het drankverbod weer
op te heffen, en grondde hun voorstel op
deze politierapporten en op het verzoek
van den Bond van Vergunninghouders,
die er zich klaarblijkelijk door benadeeld
achtte (hetgeen, indien inderdaad het
drankverbruik, zooals wethouder G-run-
wald zeide, volstrekt niet is verminderd,
wel ietwat onlogisch is).
Een dergelijk voorstel van een gemeen
telijk college is verbijsterend. Verbijste
rend in de eerste plaats om het totaal ge
brek aan psychologisch inzicht, dat er uit
spreekt. Wat heeft men voor denkbeeld
van een Raad, om in ernst te meenen, dat
men op zulke wankele motiveeringen, nu
maar een eenmaal gemaakte verordening
zal te niet doen? De melkverordenimg kan
óók niet worden gehandhaafd; maar B.
en W. denken er niet aan haar in te trek
ken. Dat er raadsleden zijn, die van die
melkverordening niets moeten hebben, is
waar, doch hun motieven staan op heel
wat steviger bodem diam die van het Col-
lege ten opzichte van het drankverbod. ïa
de tweede plaats was het voorstel verbijs
terend om. de mentaliteit van de voorstel
lers, die er uit spreekt. „Laat men zich
tijdens de kermis maar weer dronken
drinken, zoo erg is dat niet, en de kermis
komt maar eens in 't jaar". Een stand
punt dat wij eerlijk gezegd, al voorlang
overwonnen meenden, althans bij een re-
geerend college.
Hoe het zij, het kieken was in d'eze wij
zer dan de kip, .en, behalve de heer van
Os, die in een onbewaakt oogenblik met
de wethouders Van Breda en Grunwald
medestemde, was er niet één, maar ook
niet één raadslid, die er voor was. Merk
waardig was,, dat al aanstonds de menta
liteit in den, raad bleek, en dat nochtans
wethouder Grunwald in re- en dupliek
als pleitbezorger voor deze absoluut verlo
ren zaak moest optreden, taak die hij
Zelf schetste als „daad van moed".
Dat was het tweede echec van deze bei
de wethouders, een absoluut en volko
men echec, dat bovendien naar onze mee-
nnig ernstig hun prestige aantastte.
Het. derde echec zat in de lucht. De le--
zer moet weten, dat hier ter stede voor ge
storven vee een noodslachtplaats *is inge
richt, waarvoor de slagerij vap den heer
van Gelder aan de Binnenhaven is aan
gewezen. Nu moeten ook de bewoners van
Koegras en Julianadorp daarheen met
hpn gestorven vee, en dat dit een grooten
l^st oplevert voor hen,, die soms eenige
uren van de plaats af wonen, behoeft geen
betoog. De Vereeniging voor VeSverlos-
kunde te Koegras nu had verzocht daar
ter plaatse een tweede noodslachtplaats te
mogen inrichten, en had gratis een slacht
plaats ter beschikking gesteld, terwijl de
heer Stipriaan zijn diensten eveneens be
langeloos had aangeboden om bet doode
vee af te slachten. Maar B. en W. wezdn
het verzoek van de hand op advies van
den Keurmeester. Zij grondden die afwij
zing op de overweging:
lo. dat slechts vier noodslachtingen in
de maand Januari hadden plaats gevon
den, 2e. dat de slachtplaats niet voldoet
aan de eischen van de wet, en, dat, als deze
plaats daarvoor wordt aangewezen, de ge
meente in 1927 kon worden verplicht een
definitieve slachtplaats aldaar te stichten.
De heeren van der Veer en Maters nu
kwamen als deskundigen uiteenzetten,
welke ellende de boeren met zoo'n nood-
slachting hebben. Het gevolg is, dat zij
dikwijls liever een proces-verbaal riskee-
ren, en hun1 gestorven vee dan maar on
gekeurd van de hand doen. Het officieel,
getal van vier zegt volgens deze heeren,
niets; er zijn behalve die vier erkende ge
vallen veel meer, noodslachtingen ge
weest. En daar het de gemeente niets kost,
vroegen zij wat er tegen was om dan voor
óén jaar die slachtplaats daar te Koegras
te vestigen? Verschillende raadsleden vie
len de heeren v. d. Veer en Mtears bij, en
tenslotte werd het voorstel van B. en W;
om afwijzend op het vorzoek te befchik-
ken, van de hand gewezen, alweder met
alleen de stemmen der wethouders voor.
(Ditmaal stemde ook de heer Verstegen
met zijn collega's mee).
Nu kwam er ln de ongunstige stem-
ming jegens B. en W. een keer door de
behandeling van het voorstel Inzake de
melkoentrale. Burgemeester en Wethou
ders hadden een crediet verzocht van
500.teneinde een onderzoek ih te stel
len naar de mogelijkheid van stichting
eener melkoentrale. De tegenstanders
hiervan zagen in dit voorstel een verbor
gen angel en dedèni al het taogelijke om
het verworpen te krijgen. Maar met 15
tegen 6 stemmen werd het voorstel aan
genomen, niet dan na heel wat discussie.
Het was in hoofdzaak de recalcitrante
heer Schoeffelenherger, die in bet voor
stel een soort verkapt kapitalisme zag en
er zich heftig tegen weerde. De heer Ver
stegen zette klaar en duidelijk uiteen, dat
de bedoeling van het College was orde in
den1 melkchaos te scheppen. Stond tot nog
toe Helder aan de spits van Nederland'
met zijn exorbitant hooge melkprijzen,
op het oogenblik is de toestand precies
andersom: door den heerschenden melk-
oorlog bier ter stede, hebben wij hier nu
een belachelijke prijs. Dergelijke dingen,
zeide de heer Verstegen, mogen niet wor
den geduld, daar zij de samenleving ont
wrichten.
Er zal nu eene commissie worden be
noemd om te onderzoeken wat aan die
melkprijsmisère te doen is.
Een andere belangrijke kwestie, die be
handeld werd, was die van een stortplaats
voor de reiniging. Men weet, dat indertijd
door den Raad een terrein afin de Fa-
brieksgracht daarvoor was gereserveerd.
Door allerlei oorzaken protesten van
omwonenden, enz. is het raadsbesluit
om daar een stortplaats te stichten, niet
uitgevoerd. Er kwamen verzoeken om
daar te mogen bouwen, en nu wilden B.
èn W. van den Raad machtiging om el
ders aan de Bassingracht een ander
terrein te reserveeren, dan kan dit worden
bestemd voor bouwterrein. De bedoeling
van bet College was geen andere dan het
raadsbesluit intact te laten. Want stem
de de Raad de voordracht af, m.a.w. wees
hij niet een nieuw terrein aan, dan was
dat raadsbesluit daarmede ingetrokken.
Dit wilden B. en W. voorkomen, vandaar
hun verzoek.
Er waren vele raadsleden, die dit voor
stel aangrepen om een betoog te houden
over de reorganisatieplannen der reini
ging, en de heer Schoeffeleniberger wond
zich bij die gelegenheid verschrikkelijk
op. Hij hield een vrij verward, onduidelijk
betoog over do reiniging, over het lossen,
van vuil, de (misliikte) pogingen, dat in
zee te brengen, enz., enz., en was uiterst
moeilijk te volgen. Blijkbaar vdrmoeide
dit den Raad althans, deze werd rumoe
rig, viel den spreker eenige malen in de
rede. Plotseling stoof de heer Schoeffe
lenherger op; bet schijnt, dat zijn buur
man Heyblok hem erg prikkelde met
eenige interrupties, die sloegen op de af
wezigheid van den heer Schoeffelenher
ger bij de behandeling van de begroo
ting. 4).
Dit was op de perstribune niet goed te
volgen. Mocht inderdaad de toespeling
zijn gemaakt, dat de heer Schoeffelenher
ger niet door ziekte verhinderd was aan
wezig te zijn, dan is het te hopen, dat het
interrumpeerende raadslid hem daarvóór
zijn excuus aanbiedt, want zoo iets is na
tuurlijk niet oirbaar. Hoe het zij, woe
dend verliet de heer Schoeffelenherger
de vergadering.
Het voorstel om een ander terrein aan
te wijzen voor stortplaats werd1 tenslotte
aangenomen met slechts de stem van den
heer Geurts tegen.
Zonder veel discussie aanvaarde die Raad
h,et voorstel tQt verbouw der Hoofdgracht-
schooi en tot afstand van een deel daar
van aan de Held. Winkelierövereeniging
De heer Borkert was op dat oogen
blik afwezig; ons verslag is in dat opzicht
niet Juist.
INGEZONDEN MEDEDEELING.
Grootste keuze Mantels en Costuums.
Gabardine-Mantels met garantie
ff 16-BO.
Hedenavond om 9 '/4 uur geopend.
voor hare Handelsschool. De heer Hey
blok drong er bij deze gelegenheid op aan
deze instelling tot gemeenteschool te ma
ken. s *iliva
Een plan van den heer Zondervan ter
bezuiniging van de zg. boekjes-bijlagen
bleek in de praktijk niet uitvoerbaar, en
voorloopig wordt de oude toestand be
stemd ;gd. De belangstellende lezer kan dit
in het verslag en de gepubliceerde bijlage
nader omschreven vinden.
Tenslotte bleef de vermoeide Raad te
ruim elf uur midden in de Waterleiding
steken. Hierover, over de schrikkelijk-
hooge nieuwe tarieven bedoelen wij, is
voorzeker het laatste woord niet gespro
ken.
Mail voor Indlë.
Uit Zürich wordt aan de Frankf. Ztg.
gemeld, dat de mail naar Nederlandsch-
Ind'ië hij het spoorwegongeluk bij Bellin-
zona ongeschonden is gebleven, maar
door verzending over Marseille een week
vertraging heeft gekregen.
Kamer van Koophandel voor, Holland's
Noorderkwartier.
Bovengenoemd© Kamer vergadert op
Woensdag 7 Mei, des avonds te 7 uur, in het
Stadhuis te Alkmaar.
De agenda vermeldt:
1. Opening.
2. Notulen.
8. Ingekomen stukken.
4. Rapport van den Voorzitter der Ka
mer omtrent de oprichting dier Vereeniging
van Kamers van Koophandel.
6. Mededeeling van dienVoorzitter der
Handelscommissie van het standpunt dezer
Commissie omtrent de uitbreiding van „de
Zwarte Lijst". Voorstel van het lid den heer
Schmalz.
6. Uitgegane stukken.
7. RondVraag.
De postchèqne- en girodienst
Naar De Nederl. verneemt, staat het
nu vrijwel vast, dat heit advies van de
meerderheid der girocommissie zal strek
ken, den postchèqne- en girodienst in het
postverband onder het departement van
waterstaat te laten.
Mr. Van Gybland Oosterhoff, gewezen
directeur van de petroleummaatschappij
La Corona, die doorden minister van
waterstaat, den heer Van Swaay, was aan
gezocht, op te treden als directeur van
den postehèque-'en girodienst, had zich
op het standpunt gesteld, dat hij deze be
trekking allen kon aanvaarden, wanneer
deze dienst onder het departement van
financiën zou ressorteeren.
Drie ontslagen.
Op verzoek zijn bij Kon. BefcL. eervol
ontslagen met ingang van 1 Mei de hee
ren A. W. Kymmell, als directeur van den
postchèque- en girodienst, M. Pott, als
inspecteur van het bestuur van den post
chèque- en girodienst en L. A. M. v. d:.
Vorst, als hoofdcommies van dat bestuur.
De kleerenschuld van Polen.
De Poolsche regeering die zich tot nog
toe met prijzenswaardige nauwkeurigheid'
houdt aan haar belofte ten opzichte van
de afbetaling van de bekende kleeren
schuld, heeft gisteren in Den Haag weer
een termijn laten voldoen. Het betaalde
bedrag was dezen keer 2,147.691.66.
De salarisvermindering.
De Centrale bond van Nederlandsch
post-, telegraaf- en telefoonpersoneel
heeft in een' extra-bondsorgaan zijn le
den, wier salaris door de korting op 1 Mei
daalt tot beneden het bedrag, dat» zij, op
1 Juli 1922 ontvingen, verzocht, bij, de
eerste salaris-uitbetaling aan den met
de uitbetaling belasten ambtenaar een
brief- af te geven, ter doorzending aan
den directeur-generaal', waarin bezwaar
gemaakt wordt tegen deze inhouding van
salaris en waarin men verklaart, zich alle
rechten voor te behouden.
'De eerste ansjovis.
Lemmer, 2 Mei. Door den visscher L.
Coehoorn werd heden die eerste ansjovis
alhier aangevoerd. De visch Week mooi
van stuk te zijn. (TèL)
Arbeidsgeschillenwei
Zooals gemeld werd, is de vorige week
een bespreking gehouden te Vinkeveen
tusschen den rijksbemiddelaar, den heer
Van TJsselstein, en de partijen, betrok
ken bij de staking in het veenibedrijf in
die gemeente.
Thans hebben de arbeiders het wefk
hervat, nadat zoowel de' werkgevers als
werknemers verklaard haddon zich te
zullen neerleggen 'bij de uitspraak van
den heer Van IJsselsteyn, 'betreffende de
punten, waaromtrent oneenighaid bestond
Het conflict in de Twentsche textiel-
nijverheid.
Omtrent de 'bemiddelingspogingen van
den rijksbenniddelaar in het conflict in
detextielnijverheid is het volgende offi
cieel© communiqué verstrekt:
Woensdag vond te Enschedé1 te 11 uur
onder leiding van den rijksbemiddelaar
H. A. van IJsselsteyn een tweede bespre
king plaats van de vertegenwoordigers
der partijen in bet conflict in de textiel
industrie.
In den namiddag werd deze vergade
ring voortgezet. Nadat te 21/s uur de ver
gadering door de vertegenwoordigers van
De Eendracht en van andere arbeiders,
die zich stelden op het standpunt, dat na
der overleg met de werkgevers niet tot
eenig resultaat zou kunnen leiden, ver
laten was, heeft in een bijeenkomst met
de werkgevers en de vertegenwoordigers
van St. Lambertus, Unitas en verschil
lende ongeorganiseerden de rijksheanid-
delaar het volgende voorstel gedaan:
1. De verlaging .van het loon zal zijn
71/s pet., imet dien verstande, dat er ge
durende vier maanden een hijslag van
3.50 per week aan die kostwinners zal
worden gegeven, die onmiddellijk of al
thans zoo spoedig mogelijk na de open
stelling der fabrieken den arbeid aan
vaarden.
2. De arbeiders zullen berusten in 130
overuren per jaar, ter keuze jran den
werkgever, niet dien verstande, dat ge
durende zes weken in 1924 en gedurende
twaalf welken in 1925 slechts 48 uur per
week zal worden gewerkt.
8. De overeenkomst zal gelden tot 1 Ja
nuari 1926.
De aanwezigen hebben den rijksbemid
delaar beloofd, deze voorstelling in eigen
kring ernstig te zullen bespreken.
Uit Enschedé wordt o.m. aan „Het
Volk" gemeld:
Er was Woensdag een ongewone drukte
in de straten van Enschede. Geen wonder:
er was ook iets zeer bijzonders aan de
hand. Om 11 uur waren de partijen in
het stadhuis bijeengekomen onder voor
zitterschap van den Rijksbemiddelaar, den
heer Van IJsselsteijn. Honderden textiel
arbeiders stonden voor het stadhuis.
Om 2 uur verlaten de hoofdbestuurders
van de Eendracht het stadhuis: zij heb
ben de oonferentie-zaal verlaten, omdat
ze de patroons-voorwaarden onaanneme
lijk achten. Zij1 worden gevolgd door de
beide federaties, de neutralen en de ver
tegenwoordigers van de ongeorganiseer
den in Enschede.
De breed© schare van nieuwsgierigen is
zichtbaar voldaan, wanneer ze hoort van
de houding der Eendrachtbestuurdera Er
komt spanning, wanneer men hoort, dat
Sint Lambertus, Unitas en het Centraal
Ooimité (ongeorganiseerden buiten1 En
schede) oan 8 uur nogmaals met de fabri
kanten zullen samenkomen om de bespre
kingen voort te zetten.
De massa groeit steeds aan, het onge
duld stijgt. Om 4 uur gaan de fabrikan-'
ton op straat en gaan naar de woning
van den heer Blijdenstein (die naast het
Stadhuis ligt) om zich te heradem Na een
kwartiertje komen ze terug.
En al maar 'groeit de massa aan en
stijgt de verbittering. Duizenden zijn op
de been.
Om 6 uur is de conferentie aflgeloopem
Als de oonfessioneelen en de vertegen
woordigers der ongeorganiseerden naar
buiten komen, breekt de volkswoede los.
„Verraders", klinkt het door de lucht..
„Heb je ons verkocht?" „Foei!" Gefluit
klinkt over de straat.
De volkswoede is ontzettend. Alles staat
in lichte laaie. Maar de meer bezadigden
waarschuwen tegen handtastelijkheden
en de politie, onder de directe leiding
van den 'burgemeester, den heer Bergsma,
treedt 'buitengewoon tactvol op.
Een uurtje later worden de voorstellen
van den heer Van IJsselsteyn bekend.
„Nooit toegeven", is het oordeel. En alge
meen gelooft men, dat de leden van den
katholieken en christelijken vakbond deze
voorstellen nooit zullen aanvaarden.
De „Eendracht" zal zich tot bet uiterste
.verzetten: zij kan den fabrikanten nog
moeilijke oogenblikken bezorgen.
Tot laat in den avond bewoog zich een
talrijke volksmenigte op straat
i -
In een Donderdag gehouden vergade
ring van het hoofdbestuur en besturen
van Sint Lambertus is besloten aan de
leden te adviseeren de door den Rjjksbe-
middelaar den heer Van IJsselsteyn ge
formuleerde voorstellen in zake de beëin
diging van de uitsluiting aan te nemen.
De ledenvergadering van den Chr. Tex-
tielarbeidersbond „Unitas" te Enschede
heeft Donderdag het bemiddelingsvoorstel
aangenomen.
Het is zeer waarschijnlijk dat de fabrie
ken reeds a.s. Maandag worden open
gesteld.
Toonkunst te Alkmaar.
De Alkmaarsche afdeeling der Maat
schappij1 ter Bevordering van Toonkunst
hoopt 3 en 4 Juli a.s. haar 50-jarig be
staan te herdenken met een uitvoering
van „Die Jahreszeiten" met medewerking
van het Alkmaarsche strijkorkest, onder
leiding van den heer J. Henrl Oushoorn.
Als solisten zullen optreden mevrouw O.
G. de Lange—Van Rijn en de heeren Jac.
van Kempen en Willem Ravelli.
In verband met het gouden feest der
afdeeling wordt de algemeen© vergade
ring der Maatschappij op 4, 5 en 6 Juli
ook Alkmaar gehouden. De afgevaardig
den zullen1 ten Stadhuize worden ontvan
gen, terwijl een uitstapje in den omtrek
wordt voorbereid.
Het weer ln April.
Het Kon. Ned. Meteor. Instituut in de
Bilt publiceert het volgende voorloopig©
overzicht van het weer in April:
De temperatuur overdag was gemid
deld 1 tot 2 graden Celsius beneden nor
maal; het minimum was in de eerste
dekade 2 graden beneden, in de laatste
2 graden boven normaal.
Gemiddeld over het geheel© land viel
ongeveer 56 millimeter neerslag tegen 40
normaal; vooral in het Oosten viel veel
regen.
De Bilt had 120 uren met zonneschijn
tegen 3.56 uren normaal.
De bloemenvelden.
Zondag a.s. mag bij goed weer buiten
gewoon veel bezoek aan onze bloeinbol-
lenvelden worden verwacht. Daar alles
buitengewoon laat is, staan naast de
hyacinten de tulpen in "haar rijkste
pracht. Van de hyacinthen is nog slechts
een zeer klein gedeelte gestript
HbL
Huisvrouwen troost.
Het voortduren van den winter en de
omstandigheid, dat de Duitschers zich.
met hun nieuwe rentemark rijk achten,
heeft de prijzen o.a. van aardappelen en
groenten sterk opgedreven.
Uit de Streek en het Westland komen
berichten over recordprijzen op de veilin
gen en de lange weg, dien dergelijke ver-
bmiksartikeien bij ons plegen af te leg
gen., zorgt er voor, dat het huishoudelijk
budget de gevolgen daarvan in sterke
mate ondervindt.
De statistische bureaux der groote ge
meenten registreeren: stijging der kosten
van het-leverfsonderhoud.
Dat is een ver van1 verheugend' geval
bij de daling der inkomsten in tal van ge
zinnen en waarlijk niet alleen in die der
ambtenaren,. In het vrij© bedrijf is het
geen zier beter thans.
Men hoort dan ook klachten aan allen
kant en ais remedie hoort men dan: de
regeering moest de grenzen sluiten voor
den uitvoer!
Ook dat is een oorlogserfenis, dat men
een dergelijk ingrijpen eigenlijk een klei
nigheid acht, iets waarover men niet al
te veel woorden behoeft .vuil te maken,
dat men er zich geien rekenschap van
geeft, wat een dergelijk© maatregel zou
beteekenen voor tal van producenten, die
plotseling kunstmatig den prijs van hun
artikelen gedrukt zouden zien.
Maar ook deze medaille der prijsstij
ging als gevolg van vermeerderden uit
voer van het betrokken artikel, heeft een
keerzijde: de vermeerdering van den uit
voer van hier te lande geproduceerde
goederen -beteekent een verbetering van
onze handelsbalans, die allerminst onver
schillig is in deze dagen, nu de invoer
wanneer men de prijzen in overeenstem-
ming met het indexcijfer herleidt tot die
van 1913 doorloopend stijgt sedert 1919
en bet invoersaldo over 1923 nog 706 mil-
lioen (herleid tot de prijzen van 1913
467.700.000) beloopt.
Wi© d© producten van Nederlandschen
bodem duur moet betalen heeft dus al
thans den troost, dat dit (behalve van
weersomstandigheden) gevolg is van een
verloop van zaken, dat aan de economi
sche positie van ons land ten goede komt
cm op den langen duur ook aan het huis
houdelijk budget. Hbl.
EERSTE KAMER.
Winden1 uit noordelijke richtingen wa
ren talrijker dian gewoonlijk.
De Eerste Kamer zette .Donderdag de Al
gemeen© Beschouwingen over de Staatsbe-
grooting 1924 voort. Minister Colijm zette
daarbij uiteen, dat ook de NedèrlandSche
Staat voor de Nederlandsche Bank een debi
teur is als alle andere, en dat de Bank dus
ook voor den. Staat moet nagaan, in hoever
zij de uitgaven wil financieren. Wat de nood-
uitkeeringen aan de gemeenten betreft, een
definitieve belofte is daaromtrent niet ged'aqn,
en de Minister weigert haar voor 1923. De
motie-Wibaut wijst hij dan ook af. Voor dek
king der bejrooting staan 'twee wegen open:
beperking der uitgaven, vermeerdering der
inkomsten. Er is te consolideeren een vlot
tende schuld van 115 120 millioen, waarbij
nog aanvullingsbegrootingen komen, zoodat
in het geheel 175 200 millioen zal moeten
worden geleend voor den gewonen dienst,
125 130 millioen voor dén 'buitengewonen
dienst, in totaal dus 300 350 millioen tegen
een rente van 6.%. Voor rente en aflossing
daarvan is alleen reeds een meerdere uitgave
van 30 millioen voor 1924 noodzakelijk. Daar
bij komen nog de afschrijving van de 700
millioen voorschotten voor woningbouw. Met
nadruk wees de Minister er op, van hoeveel
belang een gezond geldwezen is, speciaal voor
de minst- bedeelden. Met de ontwapening van
den heer Van Embden komt men er niet,
dat zou, door de pensioenen en1 wachtgelden
slechts een besparing van 50 millioen ople
veren. Om het budget sluitend te maken, is
dus verhooging. van inkomsten, noodzakelijk;
de, belasting op- dat d'eel van het inkomen, dat
verteerd wordt, behoort hooger te zijn d'an op
het bespaarde gedeelte. Kapitaal is noodza
kelijk voor die volkswelvaart. Een progres
sieve winstbelasting op de Naamlooze Ven
nootschappen is van spr. niet te verwachten,
omdat dit een dubbele belasting zou betee-
kenen, eene voor de vennootschap en eene
voor de particulieren zelf.
Den heer Dobbelman antwoordde de minis
ter, gelijk kort gemeld, dat de regeering er
niet aan denkt een algemeene machtiging om
bij algemeen decreet invoerverboden uit te
vaardigen aan de Staten-Generaal te vragen.
Voor de taak der regeering heeft zij den
steun van velen noodtg. Faalt de rechterzijde,
nu zij' die meerderheid heeft., In haar groote
nationale taak, dan behoort zij afstand' te doen
van haar gerechten eisch om ons land' te re-
geeren. De Rechterzijde heeft dat in al haar
groepen wel te bedenken.
Na zijn rede werd' de minister door ver
schillende leden de hand gedrukt.
Prof. Van Embden1, die vervolgens het
woord voerde voor zijn repliek, betoogde aan
de hand van uitspraken .van deskundigen,
dat, indien wij tijdens dien oorlog geen weer
macht hadden gehad', de mentaliteit van ons
land' geëerbiedigd ware. geworden. Zij, die
erover konden oordeelen, gaven om onze mi
litaire weermacht als zoodanig.gèen lor. Spr.
betoogde verder, dat men de speelbal wordt
van den bewapeningsfabrikant. De minister
president heeft spr. beweringen omtrent
onze onvoldoende verdediging tegen» giftbom-
men etc. niet weerlegd'. De regeering schijnt
zelfs het dbor spr. gevraagde onderzoek niet
te wenschen, zij wil zich liever blinddoeken
en steekt zelfs geen hand uit naar de ver
trouwelijke gegevens, die spr. bezit.
Nadat de heer Van Lansohot nogmaals het
plan-Wibaut had aangevallen, kreeg, de heer
