T
Tweede Blad.
PLAATSELIJK NIEUWS
HEI JLOOj v/h. FILBRI,
alle Glazen.
VAN DINSDAG 3 JUNI 1924.
Onze vroegere plaatsgenoot ir. J. Kip-
perman, ingenieur bij de telefonie en ra-
dio-afdeel'ng aan den Octrooiraad, is met
ingang van 1 Juni benoemd tot Ingenieur
-en chef van de werkplaatsen van den Ge
meente-telefoondienst te Amsterdam.
Gouden Jubileum.
Woensdag 28 Me: was hel 50 jaar geleden,
dat de heer Van Zuijlen- zich in de Spoor
straat ais kapper vestigde. Geen wonder, dat
7u'k een zeldzaam feit vooral ook van de col
lega's in het vak niet onopgemerkt mocht
voorbijgaan. Vereenigd ten zijnen huize
werd hem met hartelijke woordten van wasr-
deering en sympathie door den secretaris,
namens dte afdeeling Helder van dten Bar
biers- en Kappersbond, een fraaien stoel
aangeboden met den wensch, dat hij dien
nog jaren moge gebruiken. Zeer gevoelig
voor zoo ondubbelzinnige blijken van vriend
schap werd dit geschenk door den jubilaris
dankbaar aanvaard.
Leveringen.
De levering van gerookt en pekeispek
ten behoeve van de soldatenmenages ln
het garnizoen over het 2e halfjaar 1924,
Is opgedragen aan' P. Wit, van Galen
straat 86 alhier, tegen de navolgende
prijzen: Gerookt .spek f 0.60 per K.G.;
pekeispek f 0.66 per K.G.
Inwijding nieuwe B.-K. scholen.
Maandagmorgen te 11 uur had de plech
tige inwijding en ingebruikstelling plaats
van de R.-K. jongens- en meisjesschool
aan den Polderweg en de Javastraat. Zoo
als men weet, ls de eerste steenlegging
hiervan ln October 1928 geschied, tjjans,
een half jaar later, kunnen de beide scho
len reeds in gebruik worden -genomen, zoo
dat de bouw met spoed heeft plaats ge
had.
De plechtige Inzegening der scholen
had, bij ontstentenis van den Voorzitter
der Stichting „Het R.-K. Onderwijs", den
zeereerwaarden pastoor de Jong, die ver
hinderd was tijdig aanwezig te zijn, doch
even later verscheen, plaats door den
vlootaalmoezenier, den zeereerwaarden
heer Alink, die ook het ln de schoolloka
len aanwezige crucifix wijdde. Eenzelfde
plechtigheid had achtereenvolgens plaats
in de jongens- en meisjesschool, waarna,
in het natuurkunde lokaal van laatstge
noemde, de aanwezigen welkom werden
geheeten door den heer Oedee, secretaris
der Stichting. Op dit oogenblik kwam
juist de Voorzitter, pastoor de Jong, bin
nen, die zich gehaast had nog tijdig aan
wezig te zijn en thans de openingsplech
tigheid vervulde.
Spr. heette op dezen voor katholiek Hel
der zoö heerlijken dag, alle aanwezigen
hartelijk welkom. Ongeveer 6 maanden
geleden weerklonk hier de lucht van het
blijde kindergezang, en op deze zelfde
plaats hebben wij toen God gedankt voor
de weldaad, die hij aan ons katholiek on
derwijs betoonde, en thans, zoo zegt spr.,
ia dat, wat toen nog toekomst was, wer
kelijkheid geworden, en wij bezitten twee
heerlijke katholieke scholen, waar ons ka
tholiek onderwijs in zijn volle kracht kan
worden ontplooid. Het is de kroon op ons
werk. Spr. had, als Voorzitter der Stich
ting, gehoopt zelf de scholen te kunnen
inwijden, doch eengewichtige conferen
tie verhinderde hem tijdig aanwezig tq
zijn. Gelukkig maar, want nu is dit ge
schied door iemand,'die, toen hij nog ka
pelaan hier in onze parochie was, zeer
veel voor de totstandkoming dezer scho
len heeft gedaan. Spr. bedoelt majoor
Alink, thans vlootaalmoezenier, die met
deze inwijding de kroon op zijn werk
zette. Het verheugt spr., dat de Voorzie
nigheid het aldus beschikt heeft Spr.
brengt vervolgens dank aan de getrou
wen, die majoor Alink ter zijde stonden
met allen ijver van een vurig overtuigd
gemoed, aan de heeren van het sub-oomite
en hen, die zich zooveel moeite gaven de
benoodigde gelden bijeen te brengen, aan
het bestuur der gemeente, dat met ons
heeft meegewerkt, aan den inspecteur
van het lager onderwijs te Alkmaar, die,
hoewel persoonlijk verhinderd, in een har
telijk schrijven de Stichting gelukwensch-
te, aan de eerwaarde zusters, door wier
ijver zooveel is tot stand gekomen, 't Zag
er aanvankelijk niet naar uit, dat we met
Juni al zouden kunnen beginnen.
Tenslotte dankt spr. hen, die deze schooi
inrichtten, en hen, die van hun1 belangstel
ling blijk gaven en door hun aanwezig
heid dit inwijdingsfeest tot een vreugde
vollen dag maakten.
Namens het Gemeentebestuur sprak de
Burgemeester, de heer W. Houwing, een
woord van gelukwensch. Met belangstel
ling heeft het gemeentebestuur, zoo zelde
spr., de totstandkoming dezer scholen ge
volgd; ook hier zijn tal van moeilijkheden
overwonnen moeten worden, want al twee
jaar geleden waren de plannen gemaakt,
maar eerst in October van het vorige jaar
kon worden begonnen met den bouw. Met
de tegenoverliggende Vakschool vormen
die gebouwen een fraai geheel. Ook al
moge men ten opzichte van ons onderwijs
van meening verschillen, toen kan zich,
nu eenmaal het bizonder onderwijs eene
plaats in onze maatschappij heeft verkre
gen, niet anders dan verheugen in de tot
standkoming van een school met ruime lo
kalen, enz. als deze. We kunnen ons daar
om voorstellen, dat er bij de katholieken
op dit oogenblik vreugde heerscht, en spr.
wifnscht hen dan ook met dezen dag ge
luk, den wensch uitsprekend-, dat het on
derwijs, hier gegeven, vruchtdragend mo
ge zijn, en de kinderen zal opvoeden tot
flinke staatsburgers.
Namens h t Kijksschooltoezicht spreekt
de heer G. C. Dun, schoolopziener in het
district Alkmaar. Hoewel de inspecteur
zelf bericht van verhindering had gezon
den, is nochtans'de opening van een scho
lencomplex als dit voor de :nspectie Alk
maar van te groote beteekenis dan dat
wij haar onopgemerkt konden laten pas-
seeren. Het is voor u een historische dag,
zoo zeide spr., er wordt thans geschiede
nis gemaakt. Dat is nog wat anders dan
geschiedenis herdenken; onze voorouders
zouden wedlicht raar opzien, dat wij hun
daden thans in een aureool van grootheid
hullen, daar zij zelf ze inderdaad niet zoo
zagen. Zoo is het met dezen dag ook.
Maar niet het uiterlijke bepaalt de be-
teeken's van deze ingebruikname, maar
het innerlijke. Deze scholen vertegen
woordigen een stuk schoolgeschiedenis
wij denken daarbij aan mannen, die jaren
lang voor de gelijkstelling gestreden heb
ben. De gebouwen zijn thans klaar, maar
het eigenlijke werk moet beginnen. Voor
al voor de opvoeding is het van belang in
welke omgeving deze plaats heeft; hier,
in deze nieuwe scholen, werkt alles mee
om Uiterlijke blijdschap in de jonge har
ten te brengen. Aan het personeel der
school de taak ook innerlijk vreugde te
brengen. Deze scholen moeten uitstekende
onderwijsinrichtingen worden, en dat
eischt van de leden der school veel. Alleen
wie persoonlijk weet wat onderwijsgeven
beteekent, kan heseffen de trouw en de
toewijding .waarmede dat geschiedt. Dat
die bij het personeel dezer scholen aanwe
zig zijn, hoopt spr. ten zeerste.
Gnze drie trouwe gezellen ln het leven
zijn Geloof, Hoop en Liefde. Deze school
is van religieus karakter, dus de Liefde
zal daarin worden aangekweekt. Een kind
voelt bij intuitie of die liefde er is, en zij
is van zoo-ontzaglijk groote beteekenis in
de jonge harten.
De heer J. Korver, oud-schoolopziener
heeft de school in de Jonkerstraat als het
ware zien worden. Spr. heeft daarin veel
lief en leed meegemaakt en nu hij deze
fraaie nieuwe gebouwen ziet, welt een
danktoon in zijn hart op daarvoor. Spr.
hoopt, dat van Godswege kracht aan de
zusters zal worden gegeven om hun taak
te kunnen vervullen, en hoopt, dat de
Stichting niet moge leiden tot scheuring
in de gemeente, maar integendeel, tot
hooger eenheid.
Behalve de notabelen uit de katholieke
wereld, waren bij de plechtigheid aanwe
zig de Burgemeester, de Gemeente-secre
taris, de heer Kamman, de wethouders
Verstegen en Van Breda, alsmede van de
Oommissie van Toezicht op het Lager On
derwijs mevrouw van Urk-Zwanenburg,
verder de heer Storm, hoofd der Chr.
TI.U.L.O.-8chool aan den Kanaalweg, en
voorts het Kamerlid de heer van de Bilt,
en den reeds genoemden heer Korver enz.
De scholen zijn gebouwd door den ar
chitect ten Hacken, uitgevoerd door den
opzichter Ammersdorfer en de aannemers
Gebr. Boekei te Nieuwe Niedorp en H.
Doorn te 't Zandt. De jongensschool aan
den Polderweg bezit 11 lokalen, de meis
jesschool aan de Javastraat 8; beide scho
len hebben een overdekte ruime speel
plaats. De centrale verwarming is aange
bracht door de firma Zaalman te Hilver
sum, de electrische verlichting door den
heer Zoetelief alhier.
Na afloop werd de eerewljn aan de aan
wezigen rondgediend.
Het Balalaika-concert uitgesteld.
Het Balalaika orkest, dat morgen (Woens
dag) in „Casino" een concert zou geven, ver
toeft nog in Brussel.
Aangezien de reeks concerten, die het
daar geeft, is verlengd geworden, kan het
orkest niet eerder naar Holland komen dan
na de Pinkster, waardoor het concert alhier
moet worden uitgesteld.
Rijkszorg voor de Helden der zee.
Zaterdag had de Minister van Water
staat een deputatie van het Helden-der-
Zeefonds op zijn Departement genoodigd,
om hem in te lichten, hoe het best aan
de nooden der dappere mannen zou kun
nen worden tegemoet gekomen.
De deputatie bestond uit het dage-
lijksch bestuur van het Helden-der-Zee-
fonds, Henri ter Hall, de gep. luitenant
ter zee Jager, den heer Lalau (penning
meester), den eere-voorzitter van het
fonds, burgemeester Houwing uit Helder,
het eerelid van het fonds dr. L. A. Rade
maker en mevr. de Jong— de Ruyter.
De samenkomst had een alleraange
naamst verloop, Miniéter en deputatie
waren het er over eens, dat de instelling
van een pensioen om meer dan een reden
niet wenscbelijk was, ook, dat het red-
dinigwerk een werk van spontaan en par
ticulier initiatief moet blijven. Verder be
stond er eenheid van gevoelen omtrent
het punt, dat allereerst de oude redders
aan een onbezorgden levensavond moeten
worden geholpen. Instemming vond het
denkbeeld van den heer Ter Hall, een
werkwijze als van het Nationaal Steun
comité te volgen, ln dier voege, dat het
Rijk het door particulier initiatief bijeen
gebrachte met een even groote som zou
aanvullen.
De deputatie vestigde nog de bijzon
dere aandacht van den Minister op de
redders, die geheel op eigen gelegenheid
en niet in de reddingboot bun leven voor
den' medemensch waagden.
Gedrukt werd op de wensóhelijkheld,
dat de fondsen voor hetzelfde doel zich
zooveel mogelijk vereenigden. Het Hel-
den-der-Zee-Fonds heeft dit jaar reeds
5653 ontvangen, behalve hetgeen Ter
Hall's Revue-Gezelschap reeds verza
melde.
De Minister meende, dat het noodgeval
op zichzelf moet worden bezien, hetgeen
de deputatie toestemde. ZIJ ontving der
halve het verzoek Z E. zoo spoedig inoge-
IngezondenMededeellng.
Opticien - Hoofdgracht 73.
SPECIAAL ADRES
voor het spoedig vervaardigen van
lijk in het bezit der noodige gegevens te
stellen,. Z.E. gaf uitdrukkelijk te kennen,
dat hij zich met vreugde zet aan de taak,
een oud onrecht goed te maken.
Pas zoodra Z.E. het geheel kan over
zien, kunnen vaste# voorstellen van hem
worden tegemoet gezien.
De deputatie had sterk den indruk, dat
voor den ouden held van de officieele en
officieuse reddingboot het ergste achter
den rug is.
GEMEENTERAAD.
Verschenen is een
Vervolgagmda
voor de vergadering van don 'Raad, te
houden op hedenavond.
ZIJ bevat de volgende punten ter behan
deling:
Ingekomen stukken.
f. Goedkeuring van Gedeputeerde Sta
ten van NoordrHolland op het Raads
besluit van 18 Mei jJ. tot betaling uit den
post onvoorziene uitgaven dienst 1928.
g. Idem op het raadsbesluit van 29
April J.L tot onderhandeche verhuring van
het grasgewas der LniundatJekade.
h. Idem op het raadsbesluit van 22
Februari J.L inzake ruiling van grond met
het R.-K. Kerkbestuur.
j. Bericht van Gedeputeerde Staten van
Noordholland van ontvangst van de Ver
ordening tot wijziging der Algemeens Po
litieverordening, vastgesteld den 26 April
j.1.
(Burgemeester en wethouders stellen
voor deze stukken voor kennisgeving aan
te nemen).
k. Adres van de Nederlandsche Ver-
eeniging van Kermisvakgenooten „Ons
Belang", houdende bezwaren tegen het
raadsbesluit van 18 Maart j.1. inzake de
heffing van rechten voor het gebruik van
staanplaatsen gedurende de kermis.
(Burgemeester en Wethouders stellen
voor dit adres aan hen ter afdoening over
te laten).
Onderwijs.
Advies van Burgemeester en Wethou
ders inzake het adres van het Plaatselijk
Comité van Actie tegen de Onderwijsver-
slechteringen.
Mededeellng.
Burgemeester en Wethouders deel en
mede, dat zij in overeenstemming met het
advies der betrokken Commissie van Bij
stand geen termen aanwezig achten om
wijziging te brengen ii$ het voorstel no
pens het tarief van waterlevering (bijlage
no. 54 van 1924) en wel! op grond van de
motieven door de zooevengenoemde Com
missie ontwikkeld, waarnaar bij deze
worde verwezen.
Tegen de OnderwtJsverslechterlng.
B. en W. hebben het volgend schrijver,
aan den raad gericht:
Door het Plaatselijk Comité van Actie
tegen de Onderwljsverslechteringen, ge
vormd1 door den Heldersohen Bestuurders-
bond, de afdeeling van de S. D. A. P.-,
Volksonderwijs en den Bond van Neder
landsche Onderwijzers hier ter stede,
wordt bij overgelegd adres gevraagd om
de Tweede Kamer te verzoeken de voor
genomen maatregelen der Regeering in
zake het Lager Onderwijs met beslistheid
af te wijzen en te willen bevorderen, dat
de noodige bezuinigingen daar gezocht
worden, waar ze meer inderdaad bezuini
gingen zijin en minder de cuttureele be
langen van ons volk aantasten.
De kleinst mogelijke meerderheid van
ons College stelt zich, afgescheiden van
den inhoud van het adres, op het stand
punt, dat deze aangelegenheid alleen tot
de competentie van de Staten-Generaal
behoort en de gemeenten zich daarin niet
hebben te moeien, overeenkomstig de tot
dusver door den Raad gevolgde gedrags
lijn en dat dit te meer klemt, wijl de ge
meenten een orgaan bezitten in, de Ver-
eeniging van Nederlandsche Gemeenten,
dat als het ware geroepen is de belailgen
der gemeenten' voor te staan, waar deze
in het gedrang mochten komen. Door dit
orgaan is ook reeds geadresseerd naar aan
leiding van de voorgestelde Regeerlngs-
maatregelen op onderwijsgebied, waar
naar hier moge worden verwezen.
Zij ia voorts van oordeel, dat Uw Raad,
door den' 18 Maart j.1. niet mede te gaan
met de motie-Hoijblok, welke eveneens
ten doel had de toen aangekondigde om
derwljsverslechteringen te weren, reeds in
dezen zijn houding heeft bepaald en dat
het niet aangaat daar thans weer op terug
te komen.
De grootst mogelijke minderheid van
het College van Burgemeester en Wet
houders kan zich met het verzoek van het
Plaatselijk Comité voornoemd vereeni-
gen, omdat de aanneming der voorgeno
men maatregelen door de Staten-Generaal
voor de gemeente groote uitgaven met
zich brengt en(of) het peil van het ondier
wijs zal doen dalen.
Zij ls verder de meening toegedaan, dat
het adres van de Vereeniging van Neder
landsche Gemeenten, dat bovendien slechts
aan den betrokken Minister en niet aan
de fitaten-Generaal is gericht, nleé vol
doende het licht doet vallen op de groote
nadeelen dezer maatregelen en dat het
toch wel gewenscht is, dat het verzoek van
het Comité zooveel mogelijk steun erlangt,
In verband met een en ander moeten wi,
ons onthouden van een eensluidend qd
vies; eensdeels wordt derhalve in over
weging gegeven vhet onder werp e-lijk ver
zoek voor kennisgeving aan te nemen, an
derdeels dit verzoek in te willigen.
Bebouwing te Huisduinen.
Door het lid van den Raad, den heer
E. J. Bok, is het volgende voorstel inge-
diend; op de voordracht nopens de vast
stelling eener bebouwin.gsverordeaoin-g
voor Huisduinen (no. 74 der Bijlage).
Artikel 10 worde geheel weggelaten.
Memorie van toelichting.
Het wil den voorsteller voorkomen, dat
artikel 10 niet noodzakelijk is in deze Ver
ordening, wetende dat vele eigenaars er
prijs op zullen stellen om hun terreinen
geheel af te schutten. Ondergeteekende
heeft destijds bij het maken van de veror
dening voor de bebouwing in de gemeente
Helder hetzelfde voorgemeld, doch moch
het toen geen meerderheid verkrijgen,
thans doet hij zulks met meer klem, omdat
behalve de vrijheid voor de bewoners ook
de beschutting van den eventueelen aan
leg van de tuinen tegen den wind, die
vooral ln Huisduinen in N.W. richting
krachtig kan zijn en waar een eventueele
tuinaanleg veel gebaat zou zijn, door een
te plaatsen dichte schutting. Als voor
beeld haal ik aan de beplanting aan den
Huisduinerweg en de Kerkhoflaan, waar
de groei der boornen niet wil. Daaren
tegen groeit het in de moestuinen die wei
beschut zijn wel.
ROND DEN DAM.
AMSTERDAMSCHE BRIEVEN.
Ter ontvangst van den jaarlijkschen
vreemdelingen-stroom maken wij ons op. De
stroom vanuit Amerika en Engeland, die de
laatste jaren onze kusten bereikte, spoelde
met het land van belofte der goedkoope Mar
ken in zicht, snel, al te snel over ons heen
om daar, op Duitschen bodem, tot- rust te
komen, uit te vloeien en het vruchtbaar slib,
in den vorm van dollars en ponden af te zet-<
ten. Dit jaar, nu de Rentemark een dam op
wierp aan onze Oostelijke grens, bestaat er
groote kans, dat veel vruchtbaar slib zich hier
zal afzetten. Wij hebben dus wel reden ook
de hoofdstad in extra-aangenaam zomer-toilet
te steken ter ontvangst der -toerist-bezoekers,
Maar hoezeer de natuur met haar, dit keer
extra weelderige, loof-versiering langs de
grachten, hoezeer particulieren als hotel-
directies, ondernemers van sight-seeing-
diensten per auto-Jan-Pleizier, ook hun best
doen, aan het toilet blijft een leelijk steekje
los zitten door toedoen van Publieke Wer
ken. Deze Gemeentedienst is n.1. de laatste
weken met een ware hartstocht aan het op
breken en asphalt-eeren getogen. Het Rem-
brandlplein is een- puin-, planken-, en zand
hoop, de meester-schilder zelf staat half-ver-
borgen onder grauw zeildoek en omringd van
locomobielen en- andere toestellen, die hem
afspuiten, schoonmaken en opnieuw verven.
Alleen enkele frissche bloeiende planten in
het plantsoentje breken de volkomen troos
teloosheid, die aan een kermis-afbraak-stem-
ming doen denkert. Troosteloos is ook de
aanblik van de Rozengracht, waar de boomèn
gerooid zijn en de nieuwe rails een lijn-van-
verveling trekken door de opgebroken straat.
In de Plantage-Middenlaan: dito, dito. Frede-
rikspiein: óók zand, óók kuilen, óók loop
planken, die over de velerlei obstakels heen
voeren.
Neen, ons zomer-toilet kan er nauwelijks
mee door!
De eerste kennismaking daarentegen zal
niet slecht zijn. Het Centraal-Station toch
nadert snel zijn voltooiing in de nieuwe, uit
gebreider gedaante. De overkapping van de
drie bijgebouwde perrons is zoo goed als ge
reed- en deze week reed1 de eerste trein al dit
nieuwe stations-gedeelte binnen. Door het
ruime gebruik van glaswerk is het onder de
nieuwe kap lichter dan onder de oude en ook
de lichte nieuwe kleuren doen prettig en
vroolijk aan. Dat zij zóó vervuilen- en ver-
roeten zullen als die van de oude: er is
weinig kans op. Aan de electriflcatie, waar
mede de puffende stank, roet- en gruis ver
spreidende locomotieven vervangen zullen
worden door de zacht-suizend' voortschui-
vende eleotrische motorwagens, wordt hard
gewerkt en zij is haar verwezenlijking op de
hoofdbaanvakken reeds zóó na, dat de bouw
van deze nieuwe kap geheel en al op het elec-
trisch verkeer, met het spannen van de gelei
draden, enz. gerekend werd.
De kennismaking is niet slecht en 't blijft
prettig ook dón nog, ais de gast vanuit de,
doormiddel van kleurige reclame-licht-plak-
katen, fantastisch beschenen -tunnels treedt
op onze oprij-laan: het Damrak!
Maar«dat toilet in de stads-binnenkamer
brrrrrrl
lEen ander nieuw zomer-toilet: dat van
„Natura Artis'-Magistra", anders gezegd onze
„open- tuin" oftewel kortweg „Artis", is puik
in orde, nettegenstaande de slechte tijden, die
deze instelling de laatste jaren moest mee
maken. Dat hebben duizenden en nog eens
duizenden stadgenooten dezen Hemelvaarts
dag kunnen constateeren. Hemelvaartsdag:
dat is voor den Amsterdammer al sinds jaren
„Artis-dag". De tuin is dan geopend voor
„stadgenooten" raison van 0.25 en Jan-
en-alleman trekt er heen. Ik heb, voor het
eerst na jaren, dit keer djezen typisch Am-
sterdamschen „dieren tuiiT-f eestdag weer
eens van nabij meegemaakt en ben getroffen
door twee dingen: ten eerste den pitsteken-
den staat, waarin de dieren-verzameling ver
keerde en waarop, met behulp van naam
bordjes, enz. voor de „toelichting" gezor?
en ten tweede de wijze waarop de hoofd*
stedelijke volks-geest zich bij deze gelegen
heid van zijn besten kant laat zien! Allereerst
even het tweede: onder de vele duizenden,
lie langs de hokken, door de broe'kassen en
lanen zwierven, die, op een koel plekje op
de gazons waren neergestreken geen en-
ke'e wanklank, geen schreeuwerige lawaaiig-
be d of baldadige uiting: niets dan een blijde
goedmoedigheid en een nieuwsgierige belang
stelling. Oud en jong staat in gespannen
aandacht voor de koddige apen, de onver
schillige roofdieren, de snel-glijdende en
nek-wiegeiende zeeleeuwen en men ver
telt elkaar, onder uitroeping van bewondering
en verbazing, de meest fantastische natuur
historische bijzonderheden, die in geen enkel
vak-boek te vinden zjjn! Maar dat laatste is
vergeeflijk! De tijd, dat de Amsterdammer
alles wa-t vloog een „vinkie" noemde en dien
tengevolge een vliegmachine tot „stoom-
vinkie" gepromoveerd werd, ligt nog niet zoo
heel lang achter ons.
Dat echter duizenden en duizenden uit de
heffe van het Amsterdamsche volk met rus
tige vreugde pleizier heieven aan dieren,
planten en bloemen, zonder ook maar een
oogenblik te toonen, dat zij behoefte zouden
hebben aan „sterker" prikkels en.emoties als
schetterende muziek, wedstrijd-kansen of wat
dtes meer zij stemt dankbaar en hoopvol.
Het stemt tevens tot nadenken. Is veel van
het praten over de „degeneratie na den oor*
log", niet iets dat ten eenenmaie bulten den
breeden kern van het volk omgaat? En is
óók het praten over „moderne behoeften san
bioscoop-drama's en wedstrijden" niet voor
een groot deel het zich vrij-praten van hen,
die dergelijke behoeften aan het volk kunst
matig opdringen?
Wie den „Artis-dag" meemaakte, ontkomt
niet aan den indruk, dat er voor het bestuur
van het Genootschap nog een prachtig ter
rein braak ligt. Het terrein ter aemocratlsee-
ring van hun instelling voornamelijk. Lange
jaren ls „Artis", naast een- zuiver weten
schappelijk instituu-t, dat als verzameling van
s'udie-materiaal groote waarde had, geweest:
een uitsluitend „deftige", exclusieve socië-
-teits-vereeniging, waar de, zwaar-contributle-
betalende leden elkander -bij concerten, enz
rendez-vous gaven en waar zij, op zomer
dagen, hun kinderen met de juffrouw uit
wandelen stuurden....
Is de -tijd niet gekomen, dat men van de
instelling een.... volks-zaak maakt, aller
eerst wel door verlaging van de contributie?
Wie dezen Artis-dag van nabij meemaakte
antwoordt met een volmondig: ja! Reden
voor een al te groote exclusiviteit is er zeer
zeker niet meer.
De verzamelingen zelf ik zeide 't reeds,
zijn niettegenstaande de ongunst der tijden,
on hoog peil gehouden. Zeker voor een groot
deel ais gevolg van de vrijgevigheid der vele
begunstigers, die, van verre reizen terugkee-
rend, de tuin gedenken met geschenken van
merkwaardige dieren maar ook door den
ijver, waarmede het bestuur steeds op het
aanbrengen van verbetering bedacht blijft.
Als voorbeeld van dit laatste zij b.v. vermeld,
dat in het aquarium (altijd één van de aan
trekkelijkste Artis-verzamelingen) meerdere
n'euwe bassins zijn bijgebouwd, waarvan er
één, ter voldoening aan de levenseischen van
een bepaalde krabben-familie, zelfs op kunst
matige wijze het komen en gaan van ebbe en
vloed nabootst.
Heb ik, in mijn enthousiasme over „Artlö**
en den „Artis-dag", in het bovenstaande ge
zegd, dat alle vreugde aan en belangstelling
in ,..de bioscoop" of „wedstrijden" uit den
boo?o is? Ik meen van niet!
Uit den booze was dan ook zeer zeker niet
ite belangstelling, die hier j.1. Zaterdag en
Zondag bestond voor de roei wedstrijd en op
-ten Amstei, georganiseerd door „De Konink-
'ilke". Niet alleen de studenten, zooals bij de
Varsity, kwamen hierbij in het vuur, maar
ook de „burgerlijke" roeiverenigingen, ter-
wül het internationaal cachet gegeven werd
dom- de mededinging van een aantal Duitsche
roeiers. Deze dag werd tevens benut ter ver-
sterklne van het Olympisch Oomité-fonds;
langs de oevers werd onder de. talrijke toe-
sriionwcs druk gecollecteerd' en niet zonder
succes. De veie gevens zulten achteraf van
hun giften geen spijt hebben, want deze
wedstrijden- bewezen niet alleen de superio
riteit van het Nederlandsche roeien boven dat
der Duitschers (die in de meeste nummers
„geen schijn van kans" hadden), maar br«ch-
ten- meteen- tot resultaat, dat twee Amster-
damsch ploegen naar de Olympiade te Parij9
zullen worden uitgezonden, n.1. de „oude
vter" van de burgerverqeniging „De Amstel"
en de „oude acht" van de studentenvereeni-
ging „Nereus". Mogen zij er de Amsterdam-
sche kleuren naast de Nederlandsche hoog"'
houdenI
Er valt op 't gebied van het „varen", al is
't dan ook niet op sport- of op roei-gebied,
nog van een andere „Amsterdamsche" over
winning te gewagen! Die n.1. behaald door
den Kon. Holl. Lloyd in de Tweede Kamer.
Deze belangrijke hoofdstedelijke reederij (zij
betaalt pi. m. 31/» millioen aan loonen per
jaari) geraakte de laatste jaren leelijk „ach
terop", voornamelijk wel door het verkwis
tend en uit een soort hoogmoedswaanzin
voortgesproten beheer van een der thans af
getreden leden der directie. Zoo deed zij b.v.
tegenover het Centraal-Station op den hoek
van de N. Z. Voorburgwal een kantoor-paleis
bouwen-, dat ettelijke millioenen verslond.
Toch is het bedrijf volgens deskundigen
levenskrachtig en van nationale beteekenis.
Toen dan ook,, na informatie, gebleken
was, dat bij eventueele liquideering van de'
Mij. andere reeders de diensten niet zouden
overnemen, en tevens dat particuliere ban
kiers niet nationaal genoeg voelden om hier
in voldoende mate te steunen, werd bij de
Tweede Kamer door de Regeering het voor
stel tot het verstrekken van kas-voorschotten
aan den Lloyd' ingediend. Dit voorstel ont
moette veel kritiek. Men sprak van een ver
teerd „precedent", een ongerechtvaardigde
„protectie" en Rotterdamsche reeders en an
deren kwamen met adressen, waarin ver
werping bepleit tferd. Op de mérites van de
zaak zal ik hier niet verder ingaan. Alleen
zij gewezen op het belang dat Amsterdam
leeft bij het voortbestaan van de Mij. Een
groot aantal hoofdstedelijke werkkrachten
verdienen bij haar hun levensonderhoud en
oen nu dan ook gisteren bekend werd, dat
het steun-voorstel in de Tweede Kamer met
een betrekkelijk groote meerderheid werd
Het zomertenue. Artts-tiag,
Ome roeiers naar de Olym
piade. Nóg een overwinning!
