NIEUWSBLAD VOOR HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA Eerste Blad. GRATIS. BUITENLAND Warmte Kouvatten Abdijsiroop BINNENLAND Nr. 5885. ZATERDAG 21 JUNI 1924. 52ste JAARGANG. ZIJ, die zich van heden af, voor min stens drie maanden, op dit blad abonneeren, ontvangen het tot 1 JULI ALLES MOET WEG! HELDERSCHECOURANT ABONNEMENT PER 8 MAANDEN BIJ VOORUITBETALING: Heldgrsehc Courant f 1.50; fr. p. p. binnenland f 2.—, Nod. O. en W. Iudië ,p. zeepost f 2.60; ld. p. maal én overige laakten f 4.20. Zondagsblad reep. f 0.50, f 0.70, f 0.70,11.20. Modeblad resp. 10.95, f 1.25,1125,1L60 Losse nummers dar Courant 4 et.; fr. p. p. 6 cfc. Verschijnt 'Dinsdags 'Donderdag- en Zaterdagmiddag Redacteur-Uitgever: O. DE BOER Jr., HELDER [Bureau: Koningstraat 29 Telefoon: 6G en 412 Post-Girorokening No. 16066. ADVERTENTIEN: 20 et. p. regel (galjaid)Ingez. meded. (kolombreedte als redaetton. tekst) 60 ot. Kleine advertenties (gevraagd, te koop, te huur) v. 14 regels 40 et, elke regel meer 10 et bij vooruitbetaling (adres: Bureau v.tLbladi en' met br. onder no. 10 ct. p. adv. extra). Berwijsno. 4 et Adm. Held. Crt. Op- en ondergang van Zon en Maan en tijd van hoogwater (Texel). Zomertijd. Maan Zon Hoogwater Juni op; ond.: op: ond.: v.m.mjn.: Zo. 22 a. 12.58 m. 10.57 4.89 9.24 1.08 1.34 Ma. 28 12.08 4.39 9.24 2.— 2.27 Dl. 24 1.10 1.17 4.39 9.24 2.54 3.21 Wo. 25 1.88 2.24 4.410.24 3.50 4.21 Do. 26 1.59 8.80 4.41 9.24 4.55 5.29 Vr. 27 2.22 4.84 4.41 9.24 6.03 6.34 Za. 28 2.47 5.36 4.41 9.24 7.03 7.29 Lleht op voor auto's en fietsen: Zaterdag 21 Juni9.54 uur. Zoudag 23 9.54 Maandag 28 9.54 FRANKRIJK. Uit de Fransche Kamer. In de Fransche Kamer besprak Herriot Donderdag verschillende vraagstukken, het gezantschap bij den paus, de finan cieel© vraagstukken en de buitenlandsche politiek. Hij hernerde er aan, dat hij in 1919 .het herstel van het 'gezantschap bij den Paus heeft bestreden, niet in een geest van onverdraagzaamheid en vervol ging, noch om geloofsovertuiging te kwet sen, welke hij eerbiedigt, doch in het be lang van den1 godsdienstvrede. Frankrijk moet niet alleen als een moeder zorgen voor de katholieken, maar ook voor al haar kinderen. Hij acht de tijd niet ge schikt om het gezantschap te handhaven. Sprekend over de financieele kwestie, zeide hij steeds de verbruiksbelasting te hebben bestreden en- altoos een voorstan der van het evenwicht in de begrooting te zijn geweest. Hij wijst de aanneming van nieuwe uitgaven van de hand, zoo daar geen nieuwe inkomsten tegenover staan en verklaart, dat de regeering zal trachten te bezuinigen, dat zij de besluit wetten zal intrekken en een strenge toe passing van de inkomstenbelasting zal eischen. Overgaande tot de buitenlandsche poli tiek zei Herriot, dat Engeland, België en Frankrijk het er unaniem oVer eens zijn, Duitschland te verplichten, de waarbor gen te eerbiedigen, die het zou geven. Hij voegde eraan toe: Frankrijk, dat vastbe sloten vredelievend is, wil de kwesties van betaling en, veiligheid oplossen, het hoopt dat de Duitsohe democratie zal be grijpen, dat zij evenzeer als Frankrijk belang heeft bij de oplosng dier kwesties. De laatste paragraaf van de rede was aan het aanstaande overleg met Mac Donald gewijd, waarbij Herriot woorden vond, die hem boven het partijverband optilden tot vertegenwoordiger van het heele land. De zeer ruim# amnestiewet, door de nieuwe regeering ingediend, is ook toe passelijk op Caillaux. Man verklaarde aanvankelijk dat deze de amnestie niet eau aanvaarden en revisie van zijn proces zou eischen. Zijn advocaat Moutet ver klaart thans dat deze geruchten onjuist zijn. Bovendien' kan men amnestie niet weigeren. Caillaux behoudt zich alleen alle rechten voor om nog revisie van zijn proces te vragen. Misschien zal daartoe uit de Kamer een speciaal artikel worden voorgesteld voor hoogverraad^-zaken. In elk geval verwacht men dat Caillaux, wiens verbod van oponthoud van vijf jaar trouwens reeds bijna afgeloopen is, wel dra in Parijs zal terugkeeren en opnieuw een politieke rol zal gaan spelen. De sterkte van het Fransche leger. Achttien maanden diensttijd onmisbaar. Bij het overdragen van zijn portefeuille aan generaal Nolet, den nieuw-benoemde minister van oorlog, heeft Maginot, de af getreden minister, zijn medewerkers toe- gesproken en hen bedankt voor den hem If 611 eön h0!* jaar verleen- Hij heeft daarbjj een hartig °7er de noodzakelijkheid Frankrijk in het bezit te laten van een krachtig leger daar de tijd nog niet rijp is om te ontwapenen. Door op het oogenblik de organisatie van het leger te wijzigen en aan den diensttijd van 18 maanden, welke er de basis van is, te tornen, zou men volgens Faginot een ernstige, niet te verontschuldigen daad begaan, FRANKRIJK EN DUITSCHLAND. Ten bewijze dat de Franschen in het be zette gebied na den val van Poincaré tege moetkomender optreden kan dienen dat zij allo verbannen' lieden van den Rijn- scl^n provincialen Landdag en ook voorzitter daarvan, rijksminister dr.' Jar- res, verlof hebben gegeven die vergade ring bjj te wonen. Deze zal mitsdien Maan dag a.s. weer in het bezette gebied te Dusseldorf worden gehouden. Van Fransche zijde is beweerd, diat zich in het geheel nog slechts 58 Duitschers in Fransche gevangenschap bevinden. Uit een Duitsche officieele mededeeling Wijkt echter, dat in Fransche gevangenissen 1457 en in Belgische gevangenissen 140 Duitschers opgesloten zijn. DUITSCHLAND, De reisbelastlng. De beweegredenen voor de opheffing. Naar de 'Duitsche Waden vernemen, is het rijkskabinet bij zijn besluit om de reis- belasting op te heffen uitgegaan van de omstandigheid, dat de bekende redenen, die indertijd tot de uitvaardiging der. ver ordening hebben geleid^ met name de kri- tieke toestand-der valuta, thans niet meer in dezelfde mate bestaan. De verordening, zoo wordt van gezag hebbende zijd© verklaard, heeft evenwel als onvermijdelijke noodmaatregel „ihro Schuldigjkeit getand Zij hoeft met name bewerkt, dat bet verkeer naar het Zuiden met Paschen, dat anders ondraaglijk zou zijn geweest en groote onkosten zou heb ben medegebracht, is tegengegaan. Vele millioenengoudmarken, die anders in hoofdzaak voor genoegens zouden zijn uit gegeven zijn daardoor in het land ge houden en voor het economische leven behouden gebleven. ENGELAND EN MEXICO. Engeland heeft een kwestie met Mexico. MacDonald gaf in het Lagerhuis ji. Don derdag eene uiteenzetting ervan. Op 15 Mei ontving de Engelscho regee ring de mededeeling uit Mexico dat Cum mins, de Britsche agent aldaar, onmiddel lijk moest worden teruggeroepen in ver band met doop hem aan de Mexicaansche regeering gerichte onaangename brieven. Deze brieven hielden naar MacDonald mededeelde verband met een poging der Mexicaansche regeering om een Britscho onderdane op onregelmatige wijze -van haar landbezit te ontzetten, en de Brit sche vertegenwoordiger zou zijn plicht schromelijk slecht hebben vervuld, indien hij niet voor deze Britsche onderdane in de 'bres was gesprongen. Inmiddels bericht Reuter, dat Cummins reeds naar de Amerikaansohe grens is vertrokken. ITALIË. De zaak MatteottL Giovanni Marinelli, gewezen lid van het fascistisch© directorium, is in hechtenis genomen otnder beschuldiging andere personen er toe gebracht te hebben Mat teotti onrechtmatig van zijn persoonlijke vrijheid te berooven. De Corriere Italiana waarvan de direc tie na de inhechtenisneming van Filipelli werd waargenomen door Gubello Memoli, zal ophouden te verschijnen. Het is moge lijk, dat het Wad in anderen vorm zou uit komen. Naar verluidt heeft het bestuur der socialistische partij besloten zich ci viele partij te stellen in het proces Mat- teotti. Het bestuur van de fascistische partij publiceert een verklaring, waarin het zegt, dat partij de regeering trouw zal Wijven en Mussolini onvoorwaardelijk zal gehoor zamen. De Nuove Paqso meldt, dat de KaïmeT in Juli bijeen zal komen. Mussolini zal dan aan de volksvertegenwoordiging be langrijk© mededeelingen aangaande bet geval Matteotti verstrekken. De vereeniging van oud-strijders, die bijna alle oud-strijders omvat, heeft een motie aangenomen, waarin zij zegt, dat het vertrouwen van de menigte in het werk van' de regeering-Mussolinl levendig en onveranderlijk blijft. Ook worden de berichten omtrent den aanstaanden val van het fascisme tegen gesproken en als onjuist gekenmerkt. Een kunstmatige actie van de communisten had1 geen succes, en het fascisme zal, al dus zegt de andere partij, gelouterd uit de vuurproef te voorschijn komen. Mussolini is reeds met een onverbiddelijke zuivering van de partij begonnen. Officieel is nog steeds niet medegedeeld of het lijk van Matteotti reeds gevonden' is, en de meeat tegenstrijdige berichten De arrestatie van Filipelli, den direc teur van de' „Corriere Italiano", in wiens auto Matteotti werd weggevoerd, was hoogst sensationeel. Reeds had hjj de zee bij Nervi, in de nabijheid van Genua, be reikt en had hij zich in een motorboot in gescheept om naar Frankrijk over te ste ken, toen hij' door een journalist werd her kend, die de politie waarschuwde. Vijf motorbooten wierden uitgezonden om hem te achterhalen, hetgeen inderdaad gelukte. Toen Filipelli zich verloren waande, voer hij naaf Nervi terug, vaar hij Wj zijn lan ding werd gevat In Rome begint de rust weer te kecren. doen daaromtrent de ronde. BELGIE. De Kamer heeft de bedde Voorstellen tot het op de agenda plaatsen van de uitbrei ding van het vrouwenkiesrecht tot de pro vinciale staten' verworpen. Dat der katho lieken om er in October een speciale zit ting aan te wijden met 92 tegen 60 stem men en 4 onthoudingen, dat van Huys- mans om 15 Juli met de behandeling aan te vangen met 89 tegen 57 stemmen en 6 onthoudingen. Bij het katholieke voor stel stemden d© socialisten met de libera len mee tegen, bij dat van Huysmans kre gen dezen zoowel van katholiek© als van socialistische zijde steun. Voorloopig is d© aanleiding tot een kabinetscrisis dus vervallen. De katholieken, die het wets ontwerp ingediend hebben, zijn echter voornemens op d© zaak terug ta' komen. RUSLAND. De Berliner Lokal-Anzeiger maakt een rondschrijven openbaar van het Centraal Uitvoerend Comité van de Russische com munistische partij aan alle districts-comi- té's er groepen dier partij. Het stuk is ge dateerd van 11 Mei en draagt de aandui ding:. „streng vertrouwelijk". Het begint met de mededeeling, dat het politiek bu reau van de Russische communistische partij reeds sedert geruimen tijd een in nerlijk verval in de partij geconstateerd heeft. Er hebben handelingen plaats en er worden groepen gevormd, die in strijd zijn met de voorschriften der partij en zelfs tegen de sowjets gericht zijn. Ér gebeu ren in de partij thans ongehoorde dingen. Nog nooit was de discipline in d© partij zoozeer verslapt, nog nooit werd het ge zag der leidend© organen zoo boosaardig aangetast, en dat nog wel van de zijde, waarvan1 men het 't minst verwachten zou. Men heeft de groote woorden Van Lenin vergeten* die zeide: „Er dreigt maar één gevaar voor het wereldcommunisme dat is d© versplintering, die de dood voor de communistische partij en voor de re volutie zou zijn." Het stuk eindigt aldus: ~e partij is niet eensgezind. Er heerscht "©en onderling vertrouwen meer. De particuliere belangen gaan voor de partii belangen. Tegen deze kwalen moet met alle middelen opgetreden, wat het ook moge kosten. De revolutie is in gevaar en alleen zuivere communisten kunnen haar van- den dood redden." De ondertee- kening luidt: De leden van het politiek bureau. De raad van toezicht: Kamenef, Zinowjef, Stalin. De Prawd'a deelt als een feit van groote economische en politieke beteekenis mede, dat het staatsbudget voor d© maanden Juli—September 1924 niet met een tekort sluit en dat het, volkscommissariaat van verkeerswegen, dat in het jaar 1922 een tekort van 140 miltioen en in 1923 .van 40 millioen goudroebel had te boeken, thans met eenlge winst werkt Volkscommissaris Sokolnikof verklaar de, dat het plan, om voortaan de begroo tingen zoo in te richten, dat geen tekor ten behoeven te worden gedekt door uit gifte van bankpapier volkomen te verwe zenlijken is. Het deficit op de begrootin gen van 1923 en 1924 wordt volledig gé- dekt door de uitgifte van zilveren en ko peren munt. ZUID-AFRIKA. De verkiezingen ln Zuid-Afrika. De Dinsdag gehouden verkiezing voor het Zuid-Afrikaansche Unie-parlement blijkt aan de regeering der Zuid-Afri kaansche partij' (of „Sappen") ©en' eind gemaakt en een nieuw tijdvak ingeluid te hebben, waarin de samenwerkende par tijen der Nationalisten (of Natten") en arbeiders het heft in handen1 zullen ne men. Jan Ghrlstiaan Smuts, die wijlen Louis Botha in September 1919 als eerste minister opgevolgd was en bij de alge meen© verkiezing van Februari 1921 een meerderheid had verkregen, is verslagen en zijn plaats zal ingenomen worden door generaal Hertzog. Bij de partij van Oreswell had Smuts het indertijd verbruid door de krachtige onderdrukking van de aibeiderswoelin- gen aan den Rand en de harde vonnissen die na hun gevangenneming over de voornaamste schuldigen waren uitgespro ken. In billijkheid moet erkend worden, dat de regeering tegenover die revolu tionaire onlusten niet andera kon doen Ingezonden Mededeeling. dan zich handhaven. Bovendien heeft Smuts te elfder ure nog iets goeds trach ten te maken, door vlak voor de verkie zing een aantal hunner vrij te laten. Deze kwijtschelding van straf, die te laat •kwam, heeft hem niet veel gebaat. Zijn prestige was door nog andere binnenland- sche gebeurtenissen geschokt en voorts door zijn ondemocratische uitlatingen over de imperiale politiek in het algemeen. Evenwel is Smuts door een der gekoze nen diens zetel aangeboden^ en hij heeft dezen aanvaard. (Zie verder Tweede Blad.) Die uitkomsten dier laatste volkstelling. Het Centraal bureau voor de Statistiek heeft de uitkomsten der 10de algemeene volkstelling op 31 December 1920 gepu bliceerd. Daaruit blijkt dat de totale be volking op dien dag bedroeg 8.410.262 maifnen en 3.455.052 vrouwen, totaal 6.865.314, zijnde een vermeerdering met 1.007.139 sedert de 9de algemeene volks telling op 81 December 1909. In de ge meenten met meer dan 100.000 inwoners woonden toen 1.658.994 personen (797.377 mannen en 861.617 vrouwen), in die van 50.001—100.000 inwoners 543.841 (262.041 mannen en 281.800 vrouwen), in die van 20.001—50.000 inwoners 930.249 (462:399 mannen en 467.850 vrouwen), in die van 5001—20.000 inwoners 1.993.661 (1.001.670 mannen en 991.991 vrouwen en in die van 5000 en minder inwoners 1.738.401 (886.648 mannen en 851.753 vrouwen). Worden deze aantallen percentsgewijs over de verschillende provincies verdeeld, dan blijkt in de eerste plaats dat er groote verschillen bestaan tusschen de aandeelen der verschillende provinciën in de totale rijksbevolking, welke bij de laatste volks telling schommelen tusschen 8.06 voor Drente en 24.45 voor Zuidholland. Evenals Drente steeds het kleinste aandeel heeft gèhad, is dat van Zuidholland bij alle volkstellingen het grootst geweest, waarna Noordholland steeds volgde, Noordbra bant, dat tot 1859 de derde plaats innam, moest sedert dit jaar tot de voorlaatste volkstelling deZe plaats aan Gelderland afstaan, om haar in 1920 weder te her nemen. Friesland heeft zijne plaats als vijfde provincie tot de volkstelling van 1899 kunnen handhaven, maar moest bij de laatste twee volkstellingen voor Over ijsel plaats maken, terwijl Limburg, dat in 1830 op Friesland volgde, reeds in 1840 door Overijsel en in 1869 weder door Groningen werd verdrongen. Bij de volks telling van 1899 was het aandeel van Limburg weder iets grooter dan dat van Groningen, terwijl het bij de jongste volkstelling weder boven Overijsel kwam to staan. Uit de cijfers betreffende de groepen van gemeenten blijkt de voortdurende en belangrijke concentratie der bevolking in de groote bevolkingscentra, eei^erschijn- sel, dat ook in de meeste andere landen geconstateerd wordt. Het aandeel der 4 voornaamste gemeenten is het stérkst gestegen van 14.32 pet. in 1830, met eene geringe daling in 1840, tot 24.17 pet. in 1920. Voor de gemeenten van 60.001100.000 inwoners steeg het aan deel eveneens bijna voortdurend, doch in mindere mate. Ook van de derde groep van gemeenten met stedelijk karakter, die van 20.001—60.000 inwo ners, vermeerderde het aandeel voort durend (met uitzondering van de pe riode 1840—'49) welké vermeerdering het grootst was in het laatste decennium n.1. 1.15 pet. De stijging van het aandeel dezer 3 groepen van gemeenten, hééft zoo goed als geheel plaats gehad ten nadeele van de 5e groep, die der aller kleinste gemeenten. De havenwerken te Vllsslngen. De Minister van Waterstaat, de heer Van Swaay, heeft bij de behandeling van de Waterstaatsbegrooting in de Eerste Kamer Donderdag ten aanzien van de kwestie van de havenwerken te VHssimgen verklaard, dat hij niet overtuigd was, dat dleze werken nu bevredigende resultaten zouden opleveren. Op dit oogenblik voelt spr. niets voor de uitvoering van deze werken. De oommissie van werkverrui ming had bovendien deze werken in haar advies niet genoemd!, onder de werken, die in aanmerking kwamen voor uitvoe ring ten bate der werkeloosheidsbestrij- ding. De regeering zal Wj de begrooting van 1925 haar standpunt uiteenzetten, ten aam zien van die haven van Vlieringen. Ingezonden Mededeeling. Wees liever verstandig dan spijtig'; koopt daarom Uw kleeding in den uitverkoop van Bramlage's Volks- kleedlngmagazljn, Weststraat 11. Prijzen lager als bij ieder ander. De RUiwlelbelasting. De Eerste Kamer heeft Donderdag het wetsontwerp tot heffing eener belasting op rijwielen aangenomen met 23 tegen 8 stemmen. Tegen stemde dé SJD.A.P. Het soclalisatie-vraagstuk. BH den aanvang der vergadering van de Tweede Kamer van Donderdag, deelde de president, mr. Kooien, mede, dait in gekomen is een wetsvoorstel-Van der Waarden (SJXAJP.) tot toekenning van het enquêterecht aan de socialisatie-com missie. Wethouder WIerdels est de Federatie. Het bestor der afdeeling Amsterdam van de Federatie van gemeentepersoneel heeft aan B. en W. een onderhoud ver zocht inzake het uitsluiten van den heer Schiip uit de Centrale Commissie, door wethouder WierdeJa Bij missive van gisteren hebben B. eni W. op dit verzoek geantwoord, dat zij daaraan niet wemschen te voldoen. K. v. K, voor HolL Noorderkwartier. De Kamer van Koophandel voor HoL- land's Noorderkwartier hield Woensdag avond, onder voorzitterschap van den heer S. W. Arntz, een vergadering ten stadhuizo te Alkmaar. Bij dé centrale K. v. K. zal de door het hoofdbestuur der Posterijen genomen maatregel om de hulpkantoren bij de Waal, de Koog en Eierland op te heffen ter sprake worden gebracht; deze ophef fing brengt groot© bezwaren voor handel en nijverheid-mede. Na langdurige gedachtewisseling tus schen de heeren Gnondsma, Blauwboer, Dokter en Nobel, besloot de Kamer hare medewerking niet te verleenen tot het be houd van het Rjjksoontrolewerk voor kaas,, destijds ingevoerd als crisis-maat regel De Kamer verklaarde zich tegen het in stellen van een „zwarte lijst" en achtte in voering van een arbitrage-reglement een zaak, die Jn de Centrale Kamer tot een op lossing moet worden gebracht, evenals de quaestie der borgstelling door aannemers en oessies op termijnen. Duitsche dankbaarheid. In het tijdschrift „Des Auslanddéutsche" van deze maand komt een brief voor uit Peking van de hand van Erich von Salz- mann, waarin deze dankbaar herdenkt, wat de Nederlanden en de gezantschaps- wacht in 1017 gedaan hebben voor de Duitschers in CMna's hoofdstad. „Het be-. houd van het Duitsche hospitaal, schrijft de heer von Salzmann, „is naast den di recteur dr. Dipper, te danken aan de vriendschap van den- deken van het corps dipiomatique, den Portugeesohen gezant De Treitas en aan den. moed van den dap peren Nederlandiscben gezant Bellaerts van Blokland, die bij het vertrek van'het Duitsche gezantschap de behartiging der Duitsche belangen op zich nam. De Ne- derlandsche gezantschapSWacht, onder lei ding van baron Von Hemert, kon welis waar de schaamtelooze vernietiging van het gebouw van de Deutsche Bank na ie wapenstilstand niet verhinderen, maar of schoon niemand kon verwachten dat, na dè ineenstorting van do centrale Rijken, het kleine Nederland voor ons in de brp« zou springen, hebben wij toch aan de Ne derlanders hier in Peking een massa te danken." (Zie verder Tweede Blad.) Ingezonden Mededeeling. Noodseinen. Geen wonder, dat Moeder bij tijden prikkelbaar wrordtl Haar tobberig werk binnenshuis, waaschen, strijken, verstel len, poetsen en de eindeloeze huishoude lijke zorgen zouden door geen man ver dragen worden. Wees vooraichtig! Prikkelbaarheid, pijn hl de lendenen en zijden, hoofdpijn, rug pijn, urlnekwalen, zenuwachtigheid en dui zelingen rijn seinen van nierverzwakking. Om rich te hoeden voor ontwikkeling van de lange nasleep van nog ernstiger nierstoornissen, is het tijd om aan zich zelf to denken en de worstelende nisren met Fosteris Rugpijn Niersn Pillen te helpen. Dit speelaJe niergeneesmiddel "s reen alles genazend middel; het.werkt alleen op de nieren en blaas, en het baat tegen pljJnHJke verschijnselen' van nier- en blaaskwalen als nierzand, rheumatiek, steenvorming, waterzucht, ischias, spit, blaasontsteking en urinezuurvergiftiglng. Passend vbor jong en oud, diende geen hul* zonder Fosters Pillen te zijn. Verirr^gbaar ln apotheken en droglst- saiken A f 1.7Ö per flacon (geel etiket met zwarten opdruk). 3

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1924 | | pagina 7