BRILLEN- en PINCE-NEZ-REPARAÏIËN.
Elke lepel helpt
Eerste Blad.
BUITENLAND
J. HEI JLOO,v/h. FILBRI,
Akker's Abdijsiroop
Nr. 5934,
DINSDAG 14 OCTOBER 1924.
62ste JAARGANG.
Opticien - Hoofdgracht 73.
SPECIAAL ADRES
voor alle soorten
om Uw ontstoken keel te
verzachten en die afmattende
hoestprikkel weg te nemen I
HELDERSCHECOURANT
Licht op
voor auto's en fietsen;
Dinsdag 14 Oot.
Woensdag 15
5.36 mur.
5.36
VOLKENBOND.
Een groote corruptiezaak bij een
Volkenbondsfonds?
Volgens berichten uit Saloniki heeft de
kassier van het Hulpfonds vaa den Vol
kenbond voor de vluchtelingen, den Hoö-
gen Commissaris, baron Kaufmann, be
schuldigd, groote sommen uit het fonds
te hebben verduisterd. De Hooge Commis
saris antwoordt op deze beschuldiging
met de weder-beschuldiging, dat de kas
sier geheime papieren verkocht heeft aan
het Italiaansche consulaat te Saloniki.
De kassier is gearresteerd, doch er „is
nog geen enkel besluit genomen met be
trekking tot Kaufmann.
De Dultsche leening.
Parijs, 11 Oct. In de afgeloopen week
hebben Herriot en Clémentel besprekin
gen gehouden met vertegenwoordigers
der banken, waarbij zij de noodzakelijk
heid uiteenzetten van Frankrijks deelne
ming aan de leening van 800 millioen'
goudmark, voordien in het plan-Dawes.
De banken hebben geantwoord op het
beroep, door de regeering op haar ge
daan.
De leening is thans als volgt geplaatst:
Ver. Staten 100 millioen dollar; Engeland
12 millioen pond; Frankrijk, Nederland,
Zwitserland elk drie millioen pond; Bel
gië, Zweden, Italië elk lx/2 millioen en
Duitschland een millioen pond.
De gezamenlijke Franfeche banken
waarborgen de inteekening en plaatsing
der Fransche tranche.
ENGELAND.
De verkiezingsmanifesten.
Het verkiezingsmanifest van de Engel-
sche liberalen spreekt zich uit voor her
stel van de oeoonomische betrekkingen
met Rusland, doch verwerpt de gewaar
borgde leening. Voorts bepleit het o.a.
vrijhandel, overbrugging van den klasse-
strijd en evenredige yertegenwoordiging.
Het conservatieve manifest verklaart
zich voor bescherming van uit het buiten
land 'bedreigde industrieën en uitbreiding
van het ouderdomspensioen door middel
van een .premiestelsel. Dat van de arbei
derspartij wijst op de beteekenis van een
hervatting van de handelsbetrekkingen
met 'Rusland en komt o.a. op voor natio
nalisatie van de mijnen.
Labour eischt nationalisatie van de
bank van Engeland.
Het Labourcongres te Londen heeft een
motie aangenomen, waarin de nationali
satie van de Bank van Engeland wordt ge-
eischt, zoodat deze instelling, aldus de
motie, haar credieten in het vervolg zal
kunnen verleenen in het algemeen belang
en niet in dat van een kleine groep finan-*
cieele machthebbers. De Financial Times
meldt, dat deze aanval op de bank uitgaat
van de Onafhankelijke Labour Party.
ENGELAND EN TUKIJE.
Een Brltsch ultimatum.
De Engelsche vertegenwoordiger over
handigde Donderdag aan de Turksehe re
geering een nota, waarin wordt geprotes
teerd tegen het concentreeren der Turk
sehe troepen en hun optreden 'in het ge
bied van Irak en verder wordt gezegd, dat
indien Turkije niet de maatregelen zou
treffen, die noodzakelijk zijn om aan den
toestand een eind te maken, Engeland met
ingang van 11 October te middernacht
zijn vrijheid van actie zou hernemen en
dienovereenkomstig handelen.
De Turksehe regeering heeft op de En
gelsche nota inzake de invallen in de
streek van Mosoel .geantwoord met een
ontkenning, dat invallen hebben plaats
gehad en met de verklaring, dat Turkije
daarjgeen troepen samentrekt. Turkije be
looft een met name genoemde lijn niet te
overschrijden, doch deze lijn wijst juist de
grens aan, tot waartoe zich de Turksehe
inval heeft uitgestrekt.
Ondanks de offici'eele tegenspraak,
houdt de Daily Express vol, dat verster
kingen voor de troepen San het Suez-
kanaal worden voorbereid in verband met
den ernstigen toestand in Mesopotamië.
Londen, 13 October. Volgens berichten
uit Angora heeft de bevelhebber van de
Engelsche strijdkrachten in Irak in een
brief aan den Turkschen bevelhebber den
eisch gesteld den toestand, wat betreft
de grenzen van Irak in zijn vroegeren
staat te herstellen. De raad der vertegen
woordigers van het Turksehe parlement
heeft daarover beraadslaagd en wegens
en ernst van den toestand den presi-
oent van de republiek uitgenoodigd, de
nationale Vergadering bijeen' te roe
pen, wat terstond zal geschieden.
Londen, 13 October. De pers beschouwt
het lurksche antwoord op het Britsche
ultimatum als hoogst onbevredigend. Het
doel van Turkije is blijkbaar tijd te win
nen, terwijl de Turksehe troepen zich in
graven op een linie ver binnen de grens
vart het betwiste gebied. De pers dringt
.er bij de regeering op aan, de zaak, on
danks de verkiezingsdrukte krachtig aan
te pakken.
ENGELAND EN EGYPTE.
Zagloel pasja, de eerste minister van
Egypte, heeft zich te Parijs tegen Sauer-
wéin aan de Matin heel weinig geruststel
lend uitgelaten over de vooruitzichten van
een minnelijke regeling van het Engelseh-
Egyptische geschil. Hij kondigde een
voortzetting aan van het verzet der Egyp-
tenaren tegen de Engelsche bezetting in
Egypte en Soedan, beriep zich op den
steun van 180 van de 200 leden van zijn
volksvertegenwoordiging en voegde hier
aan toe, dat hij zich „voorloopig" van di
plomatieke middelen zou bedienen. Van
de positie in Soedan zeide hij ten slotte,
dat geen mogendheid zich daar duurzaam
kan handhaven, als zij niet haar operatie-
en proviandbasis in Egypte heeft.
Uit de officieele stukken, die de Brit
sche regeering pas openbaar gemaakt
heeft, wist men reeds, dat de onderhan
delingen met Zagloel-pasja te Londen tot
een volkomen stilstand hebben geleid, om
de eenvoudige reden, dat Egypte van En
geland volle 100 pet. vroeg. Zagloel's
eischen kwamen op het volgende neer:
Engeland vertrekt met pak en zak uit Soe
dan en Egypte. Het moet elk toezicht op
de buitenlandsche betrekkingen van de
Egyptische regeering opgeven. Het moet
afstand doen van alle aanspraken op be
scherming van vreemdelingen en minder
heden. Het mag het Suez-kanaal niet zelf
verdedigen. Het moet de financieele en
rechtsgeleerde raadslieden terugtrekken,
en geen soldaat op Egyptisch gebied ach
terlaten.
MacDonald heeft deze eischen vastbe
raden afgewezen en aangezien er geen
kijk op is, dat eenige nieuwe Engelsche
regeering een andere opvatting toegedaan
kan zijn dan de arbeidersregeering had,
blijft het conflict in een ernstig stadium.
De eenige uitweg dien MacDonald nog
aangaf, was, dat Egypte met Engeland een
bondgenootschap zou sluiten, in welk ge
val de Egyptenaren aan een bondgenoot
zouden kunnen toestaan wat zij aan de
„vreemde" mogendheid meenden te moe
ten weigeren. Maar dit zou voor het Egyp
tische nationalisme slechts camouflage
zijn voor handhaving van den status quo,
dien zij niet wenschen ,te bestendigen.
Men kan zeggen, dat de nieuwe koers van
de Engelsche politiek om den Egyptena
ren zooveel mogelijk ter wille te zijn ge
faald heeft, daar hij het Egyptische natio
nalisme niet verzoend, maar het slechts
veeleiscbender gemaakt heeft.Deze nieuwe
koers werd begonnen met de missie van
Lord Milner naar Egypte tot voorberei
ding van een afschaffing van het Britsche
protectoraat. Haar werk en de in verband
hiermee gevoerde onderhandelingen kre
gen hun beslag toen op 28 Februari 1922
officieel bekend werd gemaakt, dat het
protectoraat geëindigd en Egypte dis on
afhankelijke souvereine staat erkend was,
waarbij de Britsche regeering zich echter
verdere regeling voorbehield van de
kwesties van beveiliging der verbindings
wegen in Egypte, de landverdediging, de
bescherming van vreemde belangen en
minderheden, en Soedan.
Dat zijn dus juist de punten waarop de
Egyptenaren geen voorbehoud willen toe
laten en tegelijk, die waarop Engeland
niet kan toegeven. Voor Engeland is
Egypte het 'hengsel waarop de deur
draait, die de verbindingen met het
het Britsche rijk in Afrika, Azië en Au
stralië open houdt en afsluit. Bij het vi
tale belang van het Suez-kanaal voor En
geland behoeft men geen oogenblik stil
te staan. De instelling van het vroegere
protectoraat had haar reden in, de nood
zakelijkheid van beveiliging van dez^
Britsche leveensverkeerader. In later tijd
is het belang van Egypte voor Engeland
nog toegenomen. Dwars door Egypte (van
Alexandrië via Kaïro naar Suez en van
Port Said naar Suez) loopen de telegraaf
lijnen die aansluiten op de kabels naar
Engeland en Indië. Voor de spoorwegver
binding door Afrika van het Noorden naar
het Zuiden is KaTro het begjn-station van
de lijn, die te Kaapstad eindigt. En ein
delijk is Kaïro in den rijksluchtdienst van
Europa naar Azië een niet minder belang
rijke schakel dan Suez voor de scheep
vaartverbinding. Wanneer het Britsche
rijk voor zijn scheepvaart-, telegraaf-,
lucht- en spoorwegverbindingen niet
meer zeker kan zijn van overgang en uit-
pad op Egyptisch gebied, zou de eenige
zekere verbinding tusschen dé afgelegen
deelen van het rijk de weg door den aether
zijn en de samenhang van het machtige
rijk waarlijk aetherisch worden. In het
verschiet kan men daarom niets anders
zien dan een bitter conflict tusschen En
geland en het Egyptische nationalisme.
N. Rt. Ot.
DUITSCHLAND.
De politieke crisis In Duitschland.
Berlijn, 11 Oct. De Duitsche volkspartij
heeft vandaag officieel aan den rijkskan
selier laten weten, dat zij haar vertegen
woordigers in de regeering zal uitnoodi-
geïi hun portefeuilles ter beschikking te
stellen ingeval de Duitsch-nationalen niet
in de regeeringscoalatie 'zouden1 worden
opgenomen. De Duitsche volkspartij is
van meening, dat de Duitsch-nationalen
door het aanvaarden van de richtsnoeren
van den rijkskanselier in elk opzicht vol
daan hebben aan de wenschen van het
Ingezonden Mededoellng.
centrum en de democraten, die zich reeds
in Mei bereid hadden verklaard onder
dergelijke omstandigheden met Duitsch-
nationalen1 samen te werken.
De Dawes-wetten.
Berlijn, 13 Oct. Daar met de goedkeu
ring van de Duitsche leening het voor
naamste punt van het rapport-Dawes ver
vuld is heeft de rjjksregeering alle wet
ten, in verband daarmee door den Rijks
dag aangenomen, in werking gesteld.
De ontruiming van Dortmund.
De overdracht van de regiesporen in
de zone van Dortmund aan de rijksspoor-
wegnaatschappij zal in den nacht van 19
October geschieden. Den volgende dag
zullen de Fransche troepen vermoedelijk
met de ontruiming van de zone beginnen.
De rechtsradicale organisatie O(onsul)
voor het gerecht
Op 22 Oct. zal eindelijk voor het Staats-
gerechtshof te Lelpzig het proces beginnen
tegen de beruchte organisatie Consul1 (O.C.).
Op de beklaagdenbank zullen 26 oud
marine-officieren plaats nemen.
Velen zagen in de O. C. den z itel van de
mannen achter de coulissen, die de hand had
den in de moorden op Rathenau en Erzber-
ger, waarvoor hün werktuigen werden ge
straft, zonder dat men ooit de eigenlijke
daders kon treffen.
Einde 1918 richtte de marineofficier
Ehrhardt te Wdlheknshafen een z.g. brigade-
Ehrhardt op; de kern bestond uit 300 mari
ne-officieren. De brigade was reeds een dui
zend man sterk, /toen haar commandant in
Jan. '19 tegen de communisten gewapender
hand' optrad. Toen de regeering ter verde
diging tegen de communisten tot de oprich
ting van vrijkorpsen aanspoorde, werd1 de
marinebrigade-Ehrhardt als zulk een korps
erkend. Het later gegeven regeeringsbevel
tot ontbinding volgde Ehrhardt intusschen
niet op, integendeel, zijn korps werd' een
'machtsmiddel ten dienste van de rechtsradi
cale vijanden van de republiek. Met, haar
hulp werd' 20 Maart '20 de Kapp-Puttsch
uitgevoerd'.
Het proces kan een interessante kracht
proef worden voor de huidige machtsposities
ten opzichte van elkaar en van de republiek
tusschen regeering en rechtsche extremisten.
Een moord in de organisatie-
Rossbach.
Zulk een toetsing kan daarom interessant
zijn, omdat een onlangs, te Breslau groot op
zien barende gebeurtenis opnieuw er op
wijst, dat de actie der rechtsradicale extre
misten nog allesbehalve dood is.
De sigarenhandelaar Hermann te Breslau
is in zijn woning vermoord. Uit het thans
begonnen proces blijkt, dat de 'aanleiding
van den moord op Hermann diens weten
schap was van zekere voorvallen in de
rechts-radicale geheime organisatie te Bres
lau, waarvan hij zelf lid was. De beklaagden:
een luitenant, een dokter en twee andere
leden van de organisatie-Rossbach, geven
toe, dat ziij Hermann voor zijn gedragingen
door mishandeling hadden willen straffen,
hem echter niet haddien willen d'oodem
Is hier ook weer een veemgericht aan het
werk geweest?
FRANKRIJK.
Anatole France. f
De Fransche schrijver Anatole France, die
van Vrijdag af bijna geheel buiten bewust
zijn was, kwam Zondag eenige ©ogenblikken
tot zichzelf. Hij riep en zeide: „ik sterf".
Om zes uur in den morgen trad de doods
strijd in en om 11.26 u. 's avonds stierf hij.
Anatole Frangois Thibaulit, meer bekend
onder zijn pseudoniem, dat hij' na den dood'
zijns vaders van dezen overnam, werd' In
1844 te Parijs geboren, waar hij, na de vol
tooiing zijner litteraire en vooral klassieke
studiën in de bibliotheek, van den Senaat
Werd' werkzaam gesteld.
Voor zijn dertigste jaar debuteerde hij als
dichter, jeugdwerk, dat door zijn later proza
geheel' in de schaduw werd gesteld. Zijn zeer
omvangrijk oeuvre doet hem kennen als
romancier, novellist, historicus, tooneelschrij-
ver en literair criticus. Zijn geestige novelle
„Le crime de Sylvestre Bopnard", als feuil
leton in ons bladi verschenen, kwam in 1881
uit. In 1921 ontving d'e schrijver den Nobel
prijs voor litteratuur.
BELGIE.
De staking ln de Borlnage geëindigd.
Het centrale comité der mijnwerkers in
de Borinage heeft met 38 tegen 15 stemT
besloten, op Woensdag a.s. het werk te
hervatten.
ITALIË.
Een vorstelijke verloving.
De kroonprins van Italië kondigt zijn
verloving aan met prinses José, de dochter
van den koning van België.
DENEMARKEN.
De ontwapenlngson tw erpem
De drie wetsontwerpen betreffende de
ontwapening van Denemarken luiden vol
gens de Vossisdhe Zeitung als volgt:
1) De dienstplicht en de heele militaire
organisatie worden afgeschaft, de vestin
gen worden gesloopt, de aan het beheer
van leger en vloot toebehoorende gebou
wen en terreinen worden aan andere
staatsinstellingen toevertrouwd of ver
kocht. Particuliere veiligheidsdiensten
mogen blijven bestaan, mits zij' niet op
militaire wijze georganiseerd zijn en geen
militaire oefeningen houden.
2) Tot steun van het grenstoezicht, de
douane en de politie zal een wacht- en
politiecorps worden gevormde Voor dit
corps zullen jaarlijks 800 vrijwilligers
worden aangeworven. Hun opleiding zal 4
6 maanden duren. Zij 'zullen zich 12 jaar
lang ter beschikking van, het corps moe
ten houden. Het heele corps zal 7000 man
sterk zijn.
De kosten voor het onderhoud van dit
corps zullen de 5.6 millioen kronen niet
mogen overschrijden. (Tegenwoordig
wordt in Denemarken voor militaire doel
einden per jaar 60 millioen kronen uit
gegeven.).
3) De toekomstige Deensche vloot' zal
bestaan uit een wachtschip van 1200 ton,
een paar inspectie- en motorbooten en 12
vliegtuigen. De kosten voor het onder
houd van deze vloot worden op 5.9 mil
lioen geraamd.
Minister-president Stauning deelde in
een interview mede dat voor deze voor
stellen zoowel in de Tweede als in de
Eerste Kamer een meerderheid zal wor
den gevonden.
ZWEDEN.
De socialistische partij in Zweden
eischt het aftreden van het kabinet, opdat
een nieuwe regeering het verdedigings-
vraagstuk ter hand kan nemen. Ook de
liberalen verlangen vermindering van de
militaire uitgaven.
POLEN.
Volgens een bericht uit Warschau heeft
de Poolsohe regeering besloten speciale
grensbewakingstroepen te organiseeren
om beter te kunnen optreden tegen her
haalde aanvallen van Russische benden.
De bewaking zal bestaan uit 30 bataljons
infanterie en 30 eskadrons ruiterij. De
bewakingstroepen zullen een eigen staf
hebben.
Slechte oogst
Volgens de Duitsche bladen denkt de
Poolsche regeering erover in verband met
den vermoedelijk slechten oogst een
graanuitvoerverbod uit te vaardigen.
RUSLAND.
In verband met geruchten in de buiten
landsche pers over een mogelijk gelijk
tijdig toetreden van Duitschland en Rus
land tot den Volkenbond, verklaart de Iz-
westia, dat zoolang de bond in zijn huldi
gen vorm gehandhaafd blijft van een toe
treden der sowjet-unie geen sprake kan
zijn.
Vlootmanoeuvres.
Naar de Roel verneemt hebben de na
jaarsmanoeuvres der Russische Oostzee-
vloot ditmaal op groote schaal plaats ge
had. De vloot was verdeeld in twee eska
ders, waarvan het eene een landing in de
Finsche golf zou beproeven, welke poging
evenwel door het andere eskader is afge
slagen. De Russische pers laat zich in
zeer prijzende termen over de prestaties
der vloot uit.
De strijd om Mekka.
Kairo, 13 Oct. De Wahabieten hebben
geweigerd te onderhandelen en zijn voor
nemens naar Mekka op te rukken. Ko
ning Ali en zij regeering naar Bahri te
ruggetrokken.
Volgens niet officieele bevestigde be
richten wordt verwacht dat de Wahabie
ten heden Mekka zullen binnenrukken.
JAPAN.
Een vriendschap»-, handels- en scheep
vaartverdrag is geteekend tusschen
Mexico en Japan.
(In dit verband zij, er aan herinnerd, dat
Japan, na de immigratiewetgeving in de
Ver. Staten, bijzondere aandacht besteedt
aan de mogelijkheden van Japansche im
migratie naar Mexioo.)
CHINA.
De burgeroorlog.
Sjanghai, 13 October. De strijdkrach
ten van Tsjekiang die Shanghai verde
digden hebben zich overgegeven; er is
een wapenstilstand tot stand gekomen
met de troepen van Kiangsoe.
De toetsjoen van Tsjekiang generaal
Loe-Joeng-Sjang, is vergezeld van den
chef van zijn staf Lo-Feng-Lin, naar Ja
pan gevlucht. v
De onmiddellijke aanleiding tot de
vlucht van Loe-Joeng-Sjang, den mili
tairen gouverneur van Tsjekiang en van
den leider van den staf Ho-Feng-Lin, was
het overloopen naar den vijand van Jen-
Jao-Sjan, die het bevel voerde ten westen
van het Taïhoe-meer. Deze was gister
avond met zijn geheele divisie gedrost
naar de troepen van Kiangsoe.
Men is van oordeel dat de buitenland
sche concessies te Sjanghai in het geheel
geen gevaar loopen.
Akker's Abdijsiroop dankt haar
snel werkende geneeskrachtige
eigenschappen aan de kruiden
extracten in haar samenstelling.
Stilt als bij tooverslag de hevigste
hoestbuien en verruimt de borst!
Overal per koker
Bloedige botsingen to Canton.
Vrijdag hebben in Oanton ernstige on
geregeldheden plaats gehad. Ten einde de
kooplieden gunstiger te stemmen had Soen
Jat Sen besloten hun een deel van de wa
pens van hun vrijwilligercorps, welke hij
in beslag genomen had, terug te geven.
►Vrijwilligers en regeeringstroepen Waren
aan de kade, waar het schip met de wa
pens landen zou, aanwezig, toen een ar
beidersoptocht ter viering van den ver
jaardag van de omverwerping der Mand-
joe-dynastie langs trok.
De vrijwilligers, die vreesden, dat de
arbeiders het op de wapens voorzien zou
den hebben, weigerden den stoet den door
tocht Een twist ontstond. Er vielen scho
ten, waarbij de regeeringstroepen de vrij
willigers steunden. Na een uur vechtens
werd de arbeidersoptocht uiteengedre
ven. De vrijwilligers haddèn één doode en
2 gewonden, de arbeiders 80 dooden en 4
gewonden, terwijl er 50 van hen gevan
gen genomen werden. Verder verloren 20
voorbijgangers bij de vechtpartij het le
ven. Hierbij waren er 10, die wilcjen ont
komen door in de rivier te springen en
daarbij verdronken.
Canton is op het oogenblik rustig, doch
men vreest represailles van de arbeiders.
VEREENIGDE STATEN.
Een Brltsch en Noorsch stoomschip ln
beslag genomen.
Londen, 13 Oct. Het Britsche stoom
schip „Diamantine" en het Noorsche
„Sagatind", met groote hoeveelheden al
cohol aan boord, zijn in de „drooggeleg
de" zone van Amerika in beslag geno
men. Op het Noorsche stoomschip wer
den schoten gelost, doch het schip deed
geen poging te ontsnappen; de geheele
bemanning lag half naakt, bewusteloos
van het drinken aan dek. Slechts drie
personen waren nuchter, doch deze wa
ren ernstig gewond, blijkbaar in een ge
vecht met de overige opvarenden, die den
kapitein in zijn hut hadden opgesloten.
Aan boord vond men tal van revolvers
en geweren, benevens een bedrag van
40.000 dollar.
Overstrooming ln Ohlo.
De stad Dayton in den Amerikaanschen
staat Ohio is vrijwel geheel van de buiten
wereld afgesloten ten gevolge van het
wegslaan der bruggen op alle voorname
toegangswegen door een ernstige over
strooming Het zakenleven in de stad staat
bijna geheel stil.-
MEXICO.
Treinaanval.
Mexicaansche bandieten hebben een
trein doen ontsporen en geplunderd bij
Calendrio. Negen1 passagiers zijn gedood,
waaronder twee Amerikanen. De troepen
vervolgen de bandieten.
KORTE BERICHTEN.
Volgens een bericht uit Konstantino-
pel aan de Parijsche bladen is aan 50,000
Grieken aangezegd Turkije binnen 10 da
gen te verlaten. Anders zullen zij uit het
land worden gezet.
Ingezonden Mededoellng.
mmmmÊmmmmmimmm
Als gij last krijgt van hoofdpijn, ge
druktheid en een onaangemamen smaak
in den mond, is uw lever van streek. En
kele doses Foster's MaagpiUen hebben
een verrassende uitwerking. Zij beteren
leverstoringen en genezen galzucht, ver
stopping en slechte spijs vertering. Prijs
per flacon van vijftig versuikerde pillen
0.66; in apotheken en drogistzaken.
