T
30%
TWEEDE EN LAATSTE BLAD.
PLAATSELIJK NIEUWS
VAN DONDERDAG 13 NOVEMBER 1924.
Ingezonden Mededeeling.
wij zijn met
Winterjassen
G0EDK00PER
dan overal elders.
grootst ge
sorteerde
KLEEDING-
MAGAZIJN,
hier
ter plaatse.
Zondags tot 12 uur GEOPEND.
Vrouwenkoor „'I Vocaal-Ensemble".
Faillissement nalatenschap van wijlen
8. Muller te Helder.
Zij telt 11 namen met eeji bedrag aan
De Inspecteur van het Lager On
derwijs in de Inspectie Helder is deze
en de volgende week wegens ambtsbezig
heden verhinderd spreekuur te houden.
Onze plaatsgenoot, de heer G. O. M.
Ballintijn, slaagde dezer dagen -voor het
examen van opzichter van weg en werken
bij de Nederlandsche Spoorwegen.
Pluimvee-tentoonstelling.
Het Eere-Comité van de met Kerstmis
te houden Pluimvee-tentoonstelling is ge
vormd uit de heeren:
W. Houwing, Burgemeester van Helder,
Voorzitter; Jhr. H. Rappard, Directeur
van 's Rijkswerf; O. J. Baas, Notaris;
Ch. L. v. d. Bilt; Lid der Tweede Kamér;
O. Fock, Vice-Admiraal; J. Zwart, Kapi
tein der Genie; K. Hoogerduin, Natura
list; Jb. J. Verfaille, Directeur van de
N.V. Landbouw-Mij.; Mr. J. Sickenga,
Kantonrechter.
Openbare verpachting.
Ten bureele van den Secretaris-Oom
mandant der Marine, werd gisterenmor
gen aanbesteed:
De vergunning tot het weghalen van
spoeling, aardappelschillen en groenten-
afval, afkomstig van Hr. Ms. oorlogs
schepen, enz., gedurende het jaar 1925.
Ingeschreven werd door:
J. Aukes 3050.J. Bruin 2151
D. Bonselaar 2080.A. Selderbeek
1621, L. S. Beek 1500.Allen te
Helder.
Aanbestedingen.
Dinsdagmiddag werd door Burgemeester
en Wethouders van Helder ten raadhuize
aldaar aanbesteed het bouwen van een brug
wachterswoning aan de Kooij, nabij Helder
De volgende biljetten waren hiervoor inge
komen:
J. de Graaf, Anna Pau'owna 4900 (in
clusief schilderwerk, enz.); K. F. Bosch,
Hélder 3766 (incl. schilderwerk), 3476
(zonder id.); Gebr. Boot, Helder 3687.
J. Hoep, Schagen ƒ35951 (zonder schilder
werk); J. Toes, Callantsoog 3570 (zonder
schilderwerk), schilderwerk afz. 300; G
de Beurs Gz., Helder 3230; Minneboo en
Walboom, Helder 3214; J. Keesman,
Schagen 3206 (zonder schilderwerk)
Gebr. van Pelt, Helder 2996 (incl. schil
derwerk), f 2586 (zonder id.); G. de Qroot,
Helder 2746 (zonder schilderwerk); P
Doorn, St. Maartensbrug 2776 (zonder
schilderwerk); J. de la Houssaye, Helder
ƒ2855 (incl. schilderwerk), ƒ2500 (zon
der id.); J. van der Plas, Helder 2580
(zonder schilderwerk); M. Kaleveld, Hel
der (alleen schilderwerk) 338; P. Ver
meulen, Helder (id.) 299.
Dit werk staat in verband met het aan
leggen der nieuwe vlotbrug, die in de plaats
van het pontveer aldaar zal komen.
Bij een door de Genie gehouden onder-
handsche aanbesteding voor het vervan
gen van de houten brug over de buiten-
liniegracht in den Huisduinerstraatweg
door een brug van gewapend beton was
de laagste inschrijfster de Koninklijke
Rotterdamsche Betonijzer Maatschappi,
v.h. van Waning Co. voor 8500.—
Fakkeloptocht.
In verband met den huldigingsavond
der Heldeische redders in Casino, zal
morgenavond door de muziekvereeniging
„Winnubst" een fakkeloptocht gehouden
worden. Te 7 uur afmarsch van het Kerk
plein, door Spoorstraat, Koningstraat, Ka-
naalweg naar Casino.
Oansteande Snjeon te joun dé 15e f en
8lacthtmoanne, de jouns 8 üre'halt it Frysk
SeMdp „Gysbert 'Japicx" in feestlike
Gearkomste in e boppeseal fen 't Alg.
Milt. Te hüs, Spoarstrjitte. Opfierd wirt
„Skyn" toanielstik fen Y. Sdiuitemaker.
Al wie hwei fielt foar üs Fryske tael mei
net ontlbrelkke.
Botter op strand.
De botter, die gisterenmorgen om 10
uur, wegens den zwaren mist op strand
liep, is gisterenmiddag tijdens hoog wa
ter op eigen kracht en met hulp van een
vlet, vlotgékomen.
De botter was de „Wieringerwaard H",
schipper J. v. Urk.
De verlichting van de hnlpbrng.
Wezen wij onlangs op de duisternis na
bij de hulpvlotbrug over de Molenvaart,
wij hebben tot onze groote voldoening
en zeker rïiet minder tot dat der voorbij
gangers! gezien, dat men van ge
meentewege een behoorlijke electrische
verlichting heeft aangebracht, welke in
de praktijk goed blijkt te voldoen.
Volksconcert
Het eerste volksconcert, onder leiding
van den nieuwen kapelmeester, den heer
Leistikow, had Dinsdagavond plaats.
We zijn in onze verwachting, dat het
Heldersche publiek in massa's zou op
trekken, naar dit eerste concert, niet be
schaamd geworden.
Ruim 800 kaarten zijn er verkocht en
^amno was dan ook, op enkele plaateen
op het balcon na, geheel bezet.
Het enthousiaste applaus, dat na ieder
nummer in de zaal opsteeg, bewees we
dat het publiek ten zeerste met den nieu
wen dirigent ingenomen was. Wij geloo
ven dan ook, dat bij het volgende con
cert, Casino te klein zal zijn om de be
zoekers te bevatten.
Reclame- en Hiilsviijttentoonstelllng.
Bovenstaande tentoonstelling ibelooft
een succes te zullen worden. Niet alleen
dat de groote benedenzaal geheel gevuld
zal worden met verschillend© stands, waar
onder zelfs van zaken buiten de gemeente
maar de inzendingen voor de huisvlijitten
toonstelling hebben de verwachtingen
verre overtroffen. Onder de meer dan 200
inzendingen over het geheel keurig
wenk op alle gebied is voor elk wat
nieuws te zien. Het comité heeft dan ook
besloten, gezien het bovenstaande aan
eiken 250sten bezoeker een verrassing
aan te bieden.
Heldersche Winkeliers-Vereenlglng.
De heer S. Ooltof maakt er ons atteni
op, dat op de vergadering der Held. Wink,
Vereeniging door hem niet de vergader
zaal van den heer van Weelde is ter
sprake gébracht. De opmerking, dat de
A. W. V. voor haar vergaderingen' niet
van deze zaal wil gebruikmaken, omdai
daarin de „vliegende winkel" van Marian-
ne Meyer is gevestigd, was afkomstig,
zooals bij onderzoek bleek, van den heer
L. Coltof, die oiamens het Bestuur sprak,
„Hyglene en Harden".
Over bovenstaand onderwerp hield dr
Minkema, officier van gezondheid bij de
Marine, Dinsdagavond op verzoek van de
Vereeniging van Huisvrouwen, af deeling
Helder, eene lezing. Deze bijeenkomst was
zeer druk bezocht; de bovenzaal van het
Café-Van Weelde (Koningsplein) was ge
heel gevuld met belangstellende toehoorde
ressen.
Daar hygiëne een zeer uitgebreid onder
werp is, kon spr. uit den aard der zaak
slechts enkele grepen doen. Vooraf schetste
dr. Minkema in 't algemeen den heilzamen
invloed, die van een hygiënische levenswijze
uitgaat. Het' frappeert bijvoorbeeld, dat in
Amerika, waar over het algemeen meer aan
sport en hygiëne gedaan wordt, de gemid
delde lengte grooter is dan hier. Hollanders
die naar Amerika zijn geëmigreerd, hebben
na een of twee geslachten nakomelingen, die
in niets afwijken van de lange Amerikanen,
Ditzelfde verschijnsel doet zich in andere
landen ook voor; men kan dit het best waar
nemen uit de jaarlijksche metingen van re-
cruten. In de laatste 50 jaren nu is geble-
ken, dat de gemiddelde lichaamslengte eeni
ge centimeters is gestegen. Dit is te merk
waardiger, daar sedert eeuwen de lengte de
zelfde gebleven was.
Het is de hygiëne, de gezondheidsleer
waarvan de menschheid profijt trekt. Want
het betreft hier niet alleen de lengte, die
verbetert, maar ook de gemiddelde leeftijc
gaat omhoog. Was vroeger de gemiddelde
leeftijd van den mensch 35 jaar, tegenwoor
dig ligt de grens bij de 50, dat is dus een
aanmerkelijk verschil. Die verhooging van
de leeftijdsgrens is dan ook de oorzaak van
de toename der bevolkingen. Nu zijn in dit
opzicht de toestanden nog lang niet gunstig,
omdat de verhoudingen voor het lichaam
niet in dezelfde mate blijven gehandhaafd
Wel is de lengte verbeterd, maar de breedte
in casu de borstomvang, meestal niet, en
dientengevolge, hoewel de sterfte afneemt,
houdt de ziekelijkheid aan. We krijgen dus
een geslacht, dat weliswaar langer leeft,
maar dat een over 't algemeen ziekelijk
lichaam meesleept.
Daar spr. thans verschillende afzonder
lijke punten betreffende de hygiëne behan
delt, meenen wij goed te doten hetgeen hij
zei de categorisch samen te vatten.
Ademhaling. In het gewone dagelijksche
leven verbruiken wij slechts weinig lucht,
per ademhaling ongeveer V» L. De longen
kunnen evenwel veel meer verwerken, wel
5 a 6 maal deze hoeveelheid. Buitengewoon
nuttig is geregelde ademgymnastiek, waarbij
de longen volgezogen worden. Laat men
vooral de kinderen herhaaldelijk en diep
adem doen halen.
Slapen. Wij hebben aan 6 uur slaap vol
doende, maar kunnen heel wat meer ver
dragen. Vooral bij de Marine ziet men frap
pante staaltjes op dit gebied. Rekenen we
den gemiddelden duur op 8 uur, dan moeten
daarvan kinderen worden uitgezonderd. Die
hebben veel meer dan 8 uur noodig. Op dif
gebied wordt hen helaas dikwijls te kort ge-
'daan; verscheiden jongens en meisjes ko
men slaap te kort. Zelfs nog tot 17, 18 jaar
hebben ze veel slaap noodig. Tijdens den
slaap zorge men voor behoorlijke lychtver-
versching. In een gewone slaapkamer is in
een uur of 3 de lucht vrijwel verbruikt. Ge-
'ukkig ventileeren muren van de huizen ook
(vooral bij de Nieuwediepsche woningen is
dat het geval!) maar dat is toch onvoldoen
de. Openzetten van gang- en andere deuren
is niet steeds voldoende. Het best is alzoo
uw raam open te zetten. Begint u met een
klein kiertje, desnoods hangt u er het gor
dijn voor voor de koudie lucht. Eenmaal ge
wend aan open ramen, kan men ze verder
openzetten.
Verwarmde slaapkamers. Dei hygiënis
ten zijn het er niet over eens of een slaap
kamer verwarmd moet zijn of niet. Beide
manieren hebben hun voor en tegen. Ver
warming heeft het voordeel, dat de bedek-
dng niet zoo zwaar behoeft te zijn, maar de
finantieele zijde speelt hier ook een rol.
Gaslicht in slaapkamers is gevaarlijk, een
cachel is uit den booze. Gaskraantjes zijn
nooit absoluut veilig; spr. kent een geval
uit zijn praktijk van een patiënte, die jaren
eed aan hoofdpijn. Tenslotte kwam men op
iet idee de slaapkamer eens te onderzoeken
en bleek het, dat haar hoofdpijn ontstond
door het ontsnappende gas. De een is hier
gevoeliger voor dan de ander. 1
Badkamers. Het stoken van een geyser
in een naast de slaapkamer gelegen badka
mer is nadeelig. Men zorge in zoo'n geval
de slaapkamer niet te gebruiken alvorens
krachtdadig t© hebben geventileerd.
Voeding, 'n Gevaarlijk onderwerp! De
jeugd heeft zeer veel voedsel noodig. Maar
dit behoeft niet steeds te bestaan uit eieren
en melk, zooals veel moeders meenen. Want
deze vetrijke stoffen kunnen niet door elke
maag even goed verteerd worden. Krijgt
spr. zulke patiënten, die, ondanks de hoe
veelheden melk, die ze verbruiken, niet „op
schieten", dan raadt hij aan die melk- en
eiervoeding af te schaffen, en de kinderen
de gewone voeding te geven. Bruinbrood,
veel groenten, enz. Onmiddellijk reageert de
maag daarop; zij begint zich te oefenen.
Want de maag is een orgaan, dat steeds
werken wil, en dus voedselstoffen moet
hebben, die het verteren kan. De volksvoe
ding is in dit opzicht veel meer berekend op
de behoeften der maag dan het voedsel der
z.g. hoogere standen. Men moet de maag
niet verwennen.
Groenten en vruchten worden hier helaas
niet veel gegeten, minder althans dan in het
buitenland. Vooral aan vruchten bezondigt
men zich niet. Toch is niets zoo gezond als
vruchten, vooral appels en peren. De appel
is eigenlijk een ideaal voedsel voor de maag.
Geef uw kinderen maar appels en laat ze
maar met schil en al eten. De maag ver
werkt het wel, en voor de constipatie (ver
stopping) is de appel uitstekend. Bovendien
zitten de voedende stoffen, de vitaminen, in
en onder de schiL
Vleesch. Ook hieromtrent zijn de mee- den dag te ontkleeden en rond te laten loo-
deman; de mannen, die op elk gebied zoo
verschrikkelijk verstandig zijn (veel ver
standiger dan de vrouw!) zijn op het gebied
van kleeding stoethaspels.
Het had heel wat voeten in de aarde
eer de bemanning van de vloot in Indi(j
witte pakken mocht dragen. De matro
zen mogen gelukkig met bloote halzen loo-
pen; de eerste dagen hebben ze er wat last
van, een beetje keelpijn, maar spoedig past
zich de huid aan. In dit opzicht is een Chi
nees verstandig (ook nog wel in andere op
zichten!) met zijn „tenue-Chinees": slaap
broek en kabaja!
Dus: wij kleeden ons veel te zwaar. Spr
heeft wel jongens-patiëntjes gehad, die hij
dan voor het onderzoek, moest „afpellen"
Dan lag er tenslotte een berg kieeren op
tafel, met natuurlijk, de beruchte bouffante
tot besluit. En het kereltjje stond te rillen
in de kamertemperatuur. Wat een wonder
zijn lichaam was veel en veel te warm ge
worden onder al die kieeren. Juist voor kin
deren wordt de kleeding vaak overdreven,
Men staat dikwijls verbaasd over de kinde
ren der paupers, die met zeer weinig kieeren
dikwijls heel goed aan de kou weerstane
kunnen bieden. Kleed uw kind dus niet te
,warm. Er komt nog bij, dat de kinderen
zelf een correctief vormen: als ze het inder
daad koud krijgen, zorgen ze zelf wel voor
beweging.
Te warme kleeding geeft aanleiding tot
transpireeren en transpireeren is de aanlei
ding voor kouvatten. Want kouvatten (wat
het is weten wij zelf niet) ontstaat door
plaatselijke afkoeling.
Harden. Wat is harden? Wij weten het
niet. „Met koud water wasschen". „Dat is
zoo griezelig", zeggen de moeders. Ja, dat
vind ik ook. Verstandiger en beter is het
het lichaam bloot te stellen kan de lucht
Lucht is het beste om de huid te harden, een
luchtbad is het allerbeste wat men zijn kind
kan geven. Laat u ze gerust 's morgens een
poosje rondloopen in de slaapkamer.
Maarzorg er voor, dat koude lucht
enz. buitengesloten is. Dus ramen dicht
Op die manier kan de huid langzamerhanc
worden gehard. Heeft u een slaapkamer aan
den zonkant, dan is het nog beter, laat de
zon maar flink op de lichamen schijnen,
Maar hoed u voor overdrijven en begin niet
een kind, dat er niet aan gewend is, morgen
ningen der artsen verdeeld. Er zijn vegeta
riërs, die zich uitstekend bevinden bij hun
dieet, e; zijn ook geregelde vleeschverbrui-
kers, die daarvan geen hinder hebben. De
mensch is omnivoor i(alleseter). Jammer
genoeg wordt visch veel en veel te weinig
gegeten, dit behoorde een volksvoedsel te
zijn, want het is veel beter dan vleesch. In
Öostersche lapden (Indië, Japan, enz.) eet
men bijna uitsluitend visch en slechts bij
uitzondering vleesch. Alleen bij zeer zwaren
arbeid schiet deze voeding wel eens te kort,
dan is bijvoeding met vleesch noodig,
Drinken. Hierover heeft men de zonder
lingste ideeën. Ouders komen vaak bij spr
met klachten over het vele drinken hunner
kinderen. Spr. eerste vraag is dan: hoe is
het voedsel? En dan blijkt altijd, dat de
„zoute" moeder de schuldige is; het eten is
te zout, of er zijn te veel voedselsoorten ge
kozen, wier bereiding zout vraagt. Vleesch
bijvoorbeeld vraagt voor de vertering zout
en zout -wekt dorst op. Ook „visch wil drin
ken", zegt men. Jawel, 't hangt er maar van
af hoe de visch bereid is. Gebakken visch
vraagt alweer zout'. Verder zijn er kinderen,
die veel zweeten, en dus veel vocht verlie
,zen, en dit moeten aanvullen door drinken.
Maar ook zeer veel wordt drinken! gewoonte
en spr. keurt het af, dat men in de scholen
de kinderen maar den ganschen dag hun
gang laat gaan aan het kraantje. Men kan
zijn darstgevoel trainen, en vooral de sport
beoefenaars moeten dit leeren. In Japan
verrichten de rickshaw-koelies ongelooflijk
zwaar werk, waarbij zij geweldig transpi
reeren. Hoe lescht zoo'n rickshaw-koelie
zijn dorst? Hij loopt na een poosje naar een
imonade-tentje, vraagt daar een glaasje
auw water en gorgelt daarmede een paar
maal zijn keel. Daarna, als dus alle slijm
verwijderd is, drinkt hij een heel kleine hoe
veelheid thee. Dit is, de Ideale manier van
dorst lesschen en dat mogen fietsrijders of
wandelaars zich in de ooren knoopen. Op
fiets- en wandeltochten kunt u niets dwa-
zers doen dan steeds toegeven aan uw dorst-
gevoel. Het is zoo erg niet als uw lichaam
wat minder vocht krijgt, die schade haalt
iet later wel weer in. Wat het onaangename
kleverige gevoel in uw mond veroorzaakt, is
iet uitdrogen der verschillende in en om
den mond liggende klieren, hetgeen het
dorstgevoel verwekt. Neem daarvoor iets in
den mond, bijvoorbeeld een kiezelsteentje,
zooals spr. altijd doet. En dan nu en dan
op de vHjze als de Japansche koelie uw mond
spoelen met wat lauw -water en een klein
beetje drinken.
Verzorging der huid. Deze heeft een
belangrijke functie. Aan den buitenkant
vormt de huid 'n stevige beschermende laag,
c aaronder zit de andere huid, waarin mil-
ioenen fijne adertjes uitmonden, elk voor
zien van een klein zenuwtje. Den geheelen
dag zijn ze in de weer om de circulatie van
het bloed te regelen. De huid is een kostelijk
orgaan om het lichaam op temperatuur te
louden. Want in den natuurstaat regelt de
ïuid zelf warmte en koude. Een natuur-
mensch zou zich bijvoorbeeld van de ver
schillen in ons klimaat niets aantrekken. De
Europeanen, in Holland gewend aan gewel
dige, sprongen in het klimaat, komen in In
dië, in een gelijkmatige temperatuur, en, als
ze nu hoog de bergen ingaan, zullen ze het
daar verschrikkelijk koud krijgen. Maar de
inlander, die mee naar boven trekt, en
slechts heel weinig kieeren aan heeft, zal
zich hoogstens een beetje vaster in zijn
baadje wikkelen: zijn huid past zich aan
stonds aan het temperatuursverschil aan.
De dames zijn in dit opzicht in gunstiger
conditie dan de heeren met hun zware klee
ding en hun verschrikkelijke nauwe boor
den. De lage-halzenmode, toen die een twin
tig jaar terug werd ingevoerd, bracht ver
schillende professoren tot beweringen, dat
nu het aantal longzieken wel zou toenemen.
r is gelukkig niets van gekomen; de bloote
ïals paste zich aan en in plaats van nadeel
lebben de vrouwen er voordeel van gehad.
De vrouw heeft veel minder kleeding dan
pen. Geleidelijk moet het gaan. Wees niet
bang voor de zon; maar al te veel moeders
zijn bang, dat hun zuigelingen aan de zon
worden blootgesteld en trekken dadelijk de
kap van den wagen op. Dat is verkeerd, laat
ze gerust door de zon beschijnen. Gelukkig
begint dit al meer én meer tot de menschen
door te dringen, en aan het strand laten
velen zich al bruinbakken. Dat is uitstekenc
want het vormt pigmentstof in de huid
Niet iedere huid evenwel bezit de geschikt
heid voor de zonnewarmte, speciaal de hiftc
van roodharigen en blonden kunnen weinig
pigment vormen. Deze zijn ook minder ge
schikt voor de tropen.
Water. Als de huid zich aangepast heeft
aan de lucht, kunnen geleidelijk koude af-
wasschingen volgen. Verkeerd acht spr. het
pootjebaden, omdat daardoor te sterke af
koeling plaats heeft op één. plaats. Liever
moet u de kinderen eens heelemaal onder
dompelen. Maar niet te lang in het water
laten, en flink droogwrijven.
Temperatuursverhooging. Wees daar
niet bang voor; ieder kind heeft die. Ook
zelfs ieder volwassene. Om de haverklap
wordt de thermometer aangelegd, van de
ioo gezinnen hier te Helder hebben er 90
zoo'n ding (al of niet goed) in huis. Als de
kinderen den geheelen dag in de zon heb
ben gelegen en zich druk gemaakt en warm,
hebben ze des avonds allemaal verhooging.
Met een uurtje slapen is die weet over,
Resumeerend, zegt spr. dus: harden is
goed, is nuttie zelfs, maar.... matig en
zéér geleidelijk. Helaas ontbreekt in vele
gezinnen de tijd, want een kwartiertje des
morgens moet men ervoor nemen.
Van de gelegenheid vragen te stellen werd
door vele dames gebruik gemaakt. Alweer
zullen wij samenvatten hetgeen naar aan
leiding daarvan nog door dr. Minkema ge
zegd werd
Bloote knieën. Zeer goed, maar geleide
lijk en niet plotseling. En eenmaal gewend,
niet weer de knieën bedekken. Heele volks
stammen (Tirolers o. a.) leven winter en
zomer in de koele bergstreken aldus zonder
er nadeel van te hebben.
Blootshoofds toopen. Eveneens uitste
kend; er is geen dommer ding dan een hoed
of een pet. De kaalhoofdigheid zou vermin
deren als ieder man of jongen blootshoofds
ging loopen. Vrouwen zijn in dit opzicht
weer in wat gunstiger positie, omdat de
•vorm van haar hoeden het voorhoofd minder
insluit. Aan het strand bij) feilen zonneschijn
is het verkeerd; de kinderen klagen dan
over hoofdpijn, soms misselijkheid. Dan is
eenige bedekking gewenscht, maar geen
zware hoed of muts, 't Best is een luchtige
doek.
Gebruik van vet en boter. Ons lichaam
heeft niet zoo heel veel vet noodig, zeker
niet in den zomer. De maag neemt het niet
op, stuurt het door, en vet is volstrekt nïet
het beste voedingsmiddel. Evenwel veroor
zaakt de vertering van het vet veel lichaams
warmte, dus in den winter is vet wel goed.
Drinken van kinderen. Hierove^ worden
nog vragen gesteld. Te veel is niet goed.
Heel wat eetlust van kinderen wordt be
dorven door te veel drinken. Niet te veel
toegeven. Drinken verwekt transpiratie en
wij moeten er voor zorgen het zweeten zoo
ang mogelijk uit te stellen.
Wol of katoenen kleeding? Wol trekt veel
vocht tot zich en kan heel wat bergen zon
der dat het lichaam een gevoel van natwor-
den krijgt. Katoen kleeft dadelijk onaange
naam aan het lichaam vast. Maar wol is
duurder en warmer. Midden in den zomer
acht spr. het niet noodig. Dragen van flanel
is goed. Spr. is in ons klimaat geen tegen
stander van het dragen van wol, mits mén
de overkleeding niet te zwaar maakt.
Mouwlooze onderkleteding. De mouw
jedekt een der plekken, die het meest zweet
afscheidt (de oksel). Een mouwtje, mits
'uchtigf en ruim, acht spr. gewenscht.
Koude voeten. Hiermede gaan steeds
zweetvoeten gepaard. Bloedsomloop verzor
gen, bewegingen maken, ruim schoeisel,
ruime sokken. Een paardenmiddel is: kou
sen en schoenen uittrekken en over 't koude
zeil ijsberven, dan: stevig afwrijven; ook kou
de wasscningen.
Mevrouw Dekker sloot te ruim 10 uur de
geanimeerde bijeenkomst met een hartelijk
woord van dank aan den spreker, dien zij
hoopte hier nogmaals voor de Vereeniging
te zullen hooren en van wien wij veel ge
leerd hebben.
De Vereeniging zal in de Vakschool
eenige cursussen geven in koken en tafel
dienen. Nadere mededeelingen hieromtrent
zullen t. z. t. wel volgen.
Wij waren door den heer De Hoogh uit-
genoodigd tot bijwoning van de eerste open
bare uitvoering van het ten vorigen jare op
gerichte dameskoor ,,'t Vocaal-ensemble",
die gisterenavond in „Casino" plaats had.
Wij hebben in den loop der jaren te dezer
plaatse den naam van den heer De Hoogh
meermalen genoemd in verband niet uitvoe
ringen zijner verschillende zangklassen,
maar een formeel concert als dit was tot nog
toe niet gegeven. Voor dezen avond was
namelijk de medewerking verkregen van
een tweetal solisten, mevr. Alida Kempen
Vermeulen, sopraan, en de heer Bram van
der Stap, bas-bariton, beiden van Delft.
De heer De Hoogh is een man van smaak
en ontwikkeling, en men mag dus a priori
ten opzichte van het programma iets goeds
verwachten. In die verwachting werden wij
dan ook niet beschaamd, want de koornum
mers behooren tot de beste wat er op dit
gebied bestaat. Het waren een vrouwen
koor, „Maitag", van Jos. Rheinberger, een
zeer aantrekkelijk koorwerk, een fragment
uit Schumann's „der Rose Pilgerfahrt", en
een vrouwenkoor van Zagwijn.
Het werk van Rheinberger bestond uit
vijf deelen, die elk voor zich, zoowel wegens
tekst als' inhoud, bekoorlijke gedeelten heb
ben. Al aanstonds bleek, dat de ongeveer
dertig dames, die dit koor vormen, con
amore hebben gestudeerd, en dat door den
dirigent met kunstzinnige interpretatie
werd gedirigeerd. Er zijn vele fraaie stem
men onder deze dames, ook bij de alten.
Het zal 0. i. wenschelijk zijn die, indien
mogelijk, wat te versterken, tegenover en
kele sterke sopranen waren ze af en toe
wat zwak. Hoewel men goede alten niet
voor 't grijpen heeft helaas. Het geestige
rijmspelletje met de vlugge/beurt om beurt
door elke steni overgenomen rijmregels, liep
uitstekend van stapel: alle hulde, dames!
Ook de Duitsche uitspraak was zeer goed
verzorgd, hetgeen al dadelijk een cachet van
beschaving aan den zang geeft.
Van Schumann's „Rosq Pilgerfahrt" werd
gezongen het eerste deel en het slotkoor.
Behalve het koor zongen hierin de beide
solisten mede, terwijl Mejuffrouw Stompe-
dissel, met haar/glaszuivere sopraan, daarin
ook een partij had te zingen. Om er één
koor uit te noemen: het koor „Wie Blatter
am Baum, wie Blumen vergeh'n" werd voor
treffelijk vertolkt. Zoowel sopranen als al
ten gaven hierin het beste wat zij te geven
hadden (en dat was heel vepl!) en dit met
groote zelfbeheersching gezongen koraal
was een der fraaiste gedeelten van het pro
gramma.
Tot slot trad het koor op met een com
positie van Zagwijn (zonder solisten dit
maal). Zagwijn heeft een gedichtencyclus
van Boutens, „Uit gewijde stilte", op mu
ziek gezet. Nu is dit altijd een hachelijke
onderneming: Boutens is de mysticus, de
dichter van de louter-geestelijke dingen, en
deze sterk vergeestelijkte poëzie vraagt een
sterk vergeestelijkte muziek. Het best kon
ons in dit opzicht bekoren het derde gedicht
„Stil, wees stil: op zilv'ren voeten schrijdt
de stilte door den nacht", Onder de ver
tolksters waren er, die de pure schoonheid
van dit vers en de muzikale interpretatie
daarvan gevoelden en begrepen, en zoo werd
dit slotnummer een schitterend besluit van
den avond.
Dit wat de koornummers betreft. Me
vrouw Kempen zong afzonderlijk een drie
tal Hollandsche liedjes (van Hendrika van
Tussenbroek en Arnold Spoel), en tezamen
met den heer Van der Stap eenige duetten;
de heer Van der Stap zong alleen eveneens
dri^' Nederlandsche nummers., Verder werk
te laatstgenoemde mede in een concert
scène van Max Bruch, en beiden tezamen
in „Rose Pilgerfahrt". Mevrouw Kempen
leeft een klare, sterke sopraan, die in de
age registers het mooist is. Én de heer
Van der Stap is er in de jaren, waarin wij
lem niet hoorden (vroeger op Toonkunst-
uitvoeringen!) niet slechter op geworden.
Hij heeft een prachtig, sonoor geluid van
geweldig klank-volume. In de duetten moest
de sopraan het tegen hem afleggen; ook was
het jammer, dat beider stern-timbre niet
gelijk was, hetgeen natuurlijk aan de klank
schoonheid afbreuk deed. Mozart's verruk
kelijke duet „Bei Mannern welche Liebe
fühlen" moest gebisseerd worden. De heer
v. d. Stap wist in zijn drie solonummers het
publiek nogmaals in extase te brengen en
moest, bon gré mal gré (maar 't was bon
jré), Reekers' „Gelukskind" herhalen. Er
help niets aan.
En de aanwezigen in de zaal gaven van
ïun enthousiasme blijk door den heer De
Toogh met een aantal bloemstukken te be-
fuiven. En aan het slot kwam zoowaar
Niesthoven nogmaals met een prachtkrans
aandragen.
Een zware taak had Mejuffr. Rootlieb,
die den ganschen avond schier aan den vleu
gel zat. Gelukkig werd ook zij niet vergeten
in de bloemenhulde.
Mij dunkt, dit eerste' openbare concert zal
een aangename herinnering achterlaten bij
e dames-leden en zeker zullen er meerderen
bij A't Vocaal-Ensemble" willen dienst
nemen.
Het Algemeen Nieuwsblad „Handels
belangen", uitgave van van der Graaf
Co., publiceert o.m. de crediteurenlljst ln
iet faillissement Nalatenschap van willen
1 Muller te Helder.
