KRANTEN-NUMMER
DIVERS ENDROITS
Populair Bijvoegsel van de
HBLDERSCHE COURANT,
Nr. 150
Ao. 1757.
Oprechts
HAERLEMSE
Na fl3
Donderdagfö
COURANT.
Vraag en Antwoord
NOUVELLES EXTRAORDINAIRE8
van ZATERDAG 22 NOV. 1924.
Weeckelycke Courante van Europa. No. j.
Daazigh den za. December 1055. €nbcUn0 ÖCfftmtl» Dcfpcurt
inenuclöiiifl
toacr bou; ton/ nae fo tufc mor.itnimet bte Dan tCüoojn
ntet eu hebtien Ronncn Dcroijclijcl'icn metben Cöcurbojft/ aljoa mr
rilnerlijfftcn Bljjcftt/ bat befe ucybe ftcbcn ljaer noytJJcBÖcn otjcmcynt
te reebte te Dcrbetfcnbcren. jDoo; befen ijcB tcfl u Ct oberQaeu Dan
flTijoojn toöblueöttfl oMbbtfccrt/ cn tjoe sp ben Bton: ban ^tococn
êijit te ocinoctoeniicn/ be fjeuben gtjcRuft cn Ingeöaclt/cnbcbofluc'
cu op jjacc lOauen ntet tor ljaer Dcfcljennlnfltjc BtjeBcupcHt/ inacc
om b:cufjtjbc-tci'iencn te Bctofjfen ober |jacr ntcutoe fuOjccclc: oocB
Doe 3p 30n gebaren boe 3V toin öarc pjibllcglcu fp'aficn/ alö Uuiu
neer men fiacr anttooo^bcn met [)ct fogi'cn opt ©ijcjcöut/ aiö't tuf
Canonum, febert bertrocfl ble toonlug met 3gne aniiabc na sttacf»-
Boiglj/ HnfeuBoflifj enbe anbete plactlcn/ tot omtrent ecu mljf na Dn
JliacicnDorg|j/ inaer berfbe/ 0111 bc ftercfie Bcfcttingöc bte baer lij
toa? ban ben tCljcuctzojft ban 23?anbcnüo;g!j/ ptjccnc p;ocbcn bmj
g'ctoclt baer op In't tocrcfi (tellen/ moer (0 met 50uc armabcboajtna
■lüinglj getogen/ baer |jn tot op 1 mjjlcn na ontrent Bomcnbc/rtocé
banben fiaebt ban «zEIBing Rem jljrt tegen gcfonbni/ om(al>
tocl Ronbcn beltenbercn) 't areo;bercn banbe ober*
In Ranben ban ben ïton; ban ^toccbcn/blcspom
gaebe
bc Gellgle/bopper toegebaen 3Ön/ en foube brrbolgöcnd alrccüe fietl
RcDDni obergegebenban Inblen fuIcfijS fjeben niet cn 10/ fal 't mo:-
göcn toefen/ alfo Bet tocl ftjjljut bat 3P Batr niet cn Örgcercutetoeêt
tc ftcflcn/ toaerboo? sp ooch 500 manne ban ben llTrj.üuoöa lPeycr/
blcn BP wt Boet fetoertf fanbtban bc ^toeben BcBBcit faren geban»
gen nemen/ of bcrflropcn. ©It Reeft befe J»tabc boai ccfolbcreu/aljl
niet geflnt Sljnby foobanlgê crempcfen tc botpRcn/ jjacr Dy tljbtp met
ben CRcnrboifl bon 25:anbcnDom u bergtljfcMcn/ gclIJcR sy nu ren
bollen met jjem een^ 30ncn te famrn bcratco;bccrtj ccrfl^J)otba»
4TBcurbo:fl met alle 3ö"c "wtfit befe ftabt fal Dufïaen/ eu iiibicu De»
legert motfjtc toerben sljn Befte boen om tc otirfcttcn:_toacr rcgtjcujl
■■tt Xaubnl
3jjn acng'Bchomcn/ en gRöoonc ooeft bat in 'rijbc ban noobt bcfeftabt
ootfl 23:aubenBo:g$ bolcft fal Innemen. ^o;ber fal geen ban Ueybrn
Bftionber met bc ^toreben noeli tractcren nocö arco:bcren mogReii
TÖcn «iBcbrbojft ban JBjanbcnftojfl ljoubt jCnarlcnBo;glj noeft mei
ontrent 3000 Kuntcr^ Brfct/ Rctt't ooeft ber pillouto tori boojflew
en boet al 3ljn bolc» tr famcu Romen/ appatent om te Beter leghenl
bt ^itoeben Beftant te 30"/ otifen ^ynblrud 10 gRcftablgR Dy pen^
1 toap men ban ttoee
boo^ bc ^toccbcnanbrrfbccltf boo* brn jiBofcobitcr/ bic uien rij»
blngftc Rabbc bat mebe acn Ree maröicrni iuap. <g>nfni ftomngB ifi
tot groot d?logau/ fonbrr crnfgr afilrtcntie of macRt.
Van Stectin den 26 December idsj. Pooj rcnlge Cfjt 10 gffcoö»
Wfecrt bat men tot Iradtonto berBoopte bat ben €aftclepn uTsac»
netflp/met ben oberften J®off 3lglj met Boer onber RcDDmbc boiefte»
-jïtDcgrtgoonacmlic.iit ban bansljnc jTlajcft. ban 5>toc»
cn Begeben/ griijcfi sy ban ooeft fctf0 ricDBcn boo:gc»
of 3P ben Conlnc» <£afamtrl0 gantfcR totfben beriatcn/
HH m I bat Bepbe Ble ïjceren
^cntocbccnaeben
uyt: jSluncrbcn
-gcfonbcn/toclcfle
nc bolcRcrcn/ ln beSooniauftercH/tneeu
tot Raerbmrerft/ Beeft ge
ren/gcöicnftti
beu fauben
gftcben/ olj
oberftrn ^abonaftp irtct een Kcgunrnt na Baer toe gcfonbcn/todctle
ben <0berftrn JDolf mersötic bolcHercn/ In beDoonuuftertH/
^Pajp met bllcge - -
bonben/ toact op
Hit. I mersflne
mee bliegcube patüidL
1/ toatc op fiy Baer Rcrfr laten orartngftcn/ op bat tjetnlemant
mocfitc ontloop cu/ cnbe 10 fcff0 ln Pcrfoonjruet fccer tacnnlgljüi*!
©oa» lugot&cu/ baerJyun ben obcrftoi JDatfurjcgmbcn/blr]jy"'d-
De oudste Hollandache kranten.
Welke stad gaat voor?
Men leeft reden om aan te nemen, dat
er in he jaar 1617 reeds zooiets als een
krant inAmsterdam bestond. Want in de
in dat jar 5n het licht gekomen „Ware-
liar" vai Hooft komen drie regels voor,
die het olgende zeggen:
Tweenaa' ter week leest me'r, van blat
tot blat.
De Garanten1 Nouvelles uit de vier
hoeken van de stat.
Getrowelyk vergadert door Secretaris
Saap-al.
Te Harlem werd niet voor 1656 oen
courant itgegeven in den vorm van do
„Wekelykse Courante van Europa",
waarvan ren afdruk in dit nummer gege
ven word.
Van 'sTravenhage Is bekend, dat er
vanaf 't jar 1652 het „Wekelyck© Nieuws
van Vraikryk en Engelant" en de „We-
kelycke Iercurius" werden uitgegeven.
Later voljden de „Haagse PosttydJnghe".
Te Roterdam begon de boekdrukker
Joannus Naeranus in het jaar 1666 de
eerste oorant uit te geven.
De stac Leiden was veel vroeger. Reeds
in de jarn 1618 en 1620 was daar een
periodiek verschijnende Loopmare be
kend ond-r den naam: -Courante der Stadt
Leyden".
Delft verscheen In het jaar
r\„met la8r eerst6 Nieuwstijding.
De sta Utrecht volgde eerst in het
jaar 165a Nu korten tijd verdween deze
eerste courant weer om niet voor 1675
opnieuw voor den dag te komeni
Arnhem kreeg haar eerste krant in 1632,
Dan volgen er bijna geen nieuwe dan
eerst omtrent honderd jaar later, n.1.
Friesland in 1752 en daarna Zwolle in
1780. Groningen was nog voorgegaan in
,q bet jaar 1740.
Zoodat uit een en ander mag worden
afgeleid, dat de stad Amsterdam stellig
van ons vaderland de eer heeft van de
oudste krant, te bezitten.
En de geleerden zijn het er niet over
eens, dat het vermoedelijk daarmee aan
het hoofd staat van geheel Europal
Actueel.
Actualiteit is voor een krant een levens
voorwaarde. En ieder krantenlezer heeft
wel eens de verbluffend brutale staaltjes
gelezen van vooral Amerikaansöhe jour
nalisten, die geen middelen ontzien om
actueel, ja liever gezegd sensationeel
te zijn!
Wij zullen ze hier niet herhalen, maar
één staaltje noteeren wij.
Een bekend Amerikaansch blad schreef
eens:
„Zooals onze lezers zich natuurlijk
zullen herinneren waren wij het allereer
ste blad in de Amerikaansöhe Staten, dat
het bericht verspreidde, dat Sarah Bern-
hardt in het huwelijk zou treden met een
multimillionair uit Illinoia Wij achten ons
trots en gelukkig, dat wij nu ook de eer
ste Amerikaansöhe krant zijn, die kan
meedeelen, dat dit beridht volkomen uit
de lucht gegrepen is!"
Dat heet Amerikaansöhe actualiteit!
Döytsland en tTaangfenfende Ryken.
V.
DE LEGENDE VAN HET ONTSTAAN
VAN DE „COURANT*.
Natuurlijk begon het met
een.wonder!
Vijf honderd jaar geleden stond er in
Frankrijk, aan den voet van de Pyreneën,
eeni kasteel, alwaar het 's nachts wonder
lijk kon toegaan. De ridder en de edel-
vrouw, die het slot 'bewoonden, werden
soms in hun eersten slaap gestoord door
een vreemd gestommel aan hun ibed.. De
arme dame, wel wetende wat dit betee-
kende en wat er gaande was, verborg dan
aanstonds haar hoofd onder de dekens.
De ridder daarentegen, die de vrees
slechts van hooren zeggen kende, ont
waakte maar ten halve en prevelde onge
duldig: „Laat me toch slapen, Ortonl"
Maar hy kreeg een duidelijk „Neen"
ten antwoord. Neeni, Sire, waak op,
want ik heb belangrijk nieuws voor u
Dan rees de ridder dommelend over
eind, wreef zich de slaap uit de oogen en
zei op min of meer gemelijken toon:
Wat ge dan nu weer te vertellen?
Waar komt ge nu weer vandaan?
En de geest, die sprak, zonder zich te
laten zien, antwoordde dan: Van Enge
land of: van Duitsohland of: van Hon
garije
Juist toen ik gisteren daarvandaan
heen ging was er het volgende gebeurd!
En nu volgde dan een uitvoerig en
hoogst belangrijk verhaaL
De ridder werd onder de bedrijven
klaar wakker en luisterde met klimmende
aandacht naar al het wonderlijk nieuws,
dat hem uit de vreemde landen door den
onzichtbare werd- opgedisoht.
Totdat de stem zweeg en de geheimzin
nige boodschapper zeker weer vertrokken
was!
Nu zou dit alles voor de wereldgeschie
denis niet zoo belangrijk zijn geweest eni
misschien nooit verder zijn gekomen dan
als bakersprookje binnen de landsgrenzen.
Maar het wonderlijke was hiermee niet
afgeloopen.
Want de ridder nam de gewoonte aan
om het 's nachts gehoorde den volgenden
dag aan zijn buren en vrienden de vertel-
ten, zonder te zeggen van wien hij' het te
weten gekomen was.
En allen verbaasden zich telkens op
nieuw, niet over het 'bericht, inaar over de
verbluffende waarheid ervan, die eiken
keer opnieuw van latere berichtgevers
bleek. En geen sterveling kon begrijpen
boe de ridder als het ware door de lucht
aan al die merkwaardige tijdingen kwam,
die door reizigers op z'n vlugst pas weken
later konden worden aangebracht!
De ridder begreep het zelf eigenlijk ook
niet. En ieder begrijpt, dat rijn eigen
nieuwsgierigheid' hoe langer hoe heviger
werd opgewekt. Meer en meer beving 'hem
de lust om dien geheimzinnigen 'bode eenis
te zien. Maar deze liet zich niet verschal
ken en weigerde. Wat de 'begeerte van
den ridder nog slechts aanwakkerde.
Van verzoeken kwam het tot dreigen.
Van dreigen tot geweld.
En het resultaat was, dat de ridder zijn
schuwen bezoeker voor altijd verdreef.
Zijn edele vrouw had weer geruste
nachten, maar hij zelf kon geen nieuws
meer aan zijn buren en' vrienden ver
tellen!
En wie mag nu wel die geheimzinnige
nieuwsbode geweest zijn?
Froissard, die ons bovenstaand verhaal
opdischt weet het niet. Maar wij weten er
al meer van.
Volgens Prof. Fruln, ïn den Volks-Al
manak van 1863, is Orton de geest der
couranten, die vroeger toen er nog
geen kranten in de wereld waren1 zon
der lichaam en dus onzichtbaar rond
spookte. En deze Orton had nu de ge
woonte om aan enkele vertrouwden in het
oor te fluisteren in het midden van den
nacht, dat wij nu luidkeels toege
schreeuwd krijgen by millioenen tegelijk:
Het Nieuws van den Dag!
betreffende de „Krant",
2, B fl 2
DE
Du 6IARDI rö. Aoüt, *75®.
nrrT pwn terureiracertsus duffer dotaVc»
fcge^fice. Le Parti dans la CoHfentioru qul»
lans récnbi'ir le Jacoïinisme.-eroit pouVoll
IL èft arrivé Ie 22. de ce' mois H Pado
une'Flottille Angloiftcojnpofée de
fAgamemnon de 64. Canons-de» t
Frégates, de quelques Cutrers i
•Bricks: Elle eil deftinée'4 feconder vel extreme: II a -ptojetté
les opératlons del'Kxmèe'Autriehien- 'd nne -CommilIiou.de i-2_tityembr.es.,
nt; le Général de Hos n donnéqn dans forf feiny pour- prononcer fur les mc
gTand'repas 4 tous les OfKciersv qui )a moi> miroifent déterininé/la-'detentioa
-tentP'E|le,a.tdéj4 faic une Prifeides plus int- des IndindpsCjrreté* ou incartérés, dant
'portantes, oü 1'
•Ungots-dlOr dIArgent
hianrtle'tout ellimfe 4 plnA.d'un Millionde de üiltrict, qui1 prononceroientvA-'f
Ll-vree. Toute communicatlontnnt par peu-accueilli par les Membres de.4a ton-
xerre que par iner, eft adlnellemenc-coupée
«otre 1» Rrance Gènct.
4, Pon'lTëe depüis'plufieurs aHnéëUpaf Ie
fentiment l,e plus vif des abus de 1a Monar
chie illimitée. repoufljle par lè fouvenirplue
récent plus vif encore'des atrocités com- 'nómm'.'s Membres de 1* Convehthn <litQ/tk
mifes nu nom'dff la Liheriéla France eft t, rot:)-Les Eaoemis envahiiruieut le Te.rrtV
•dans ott'ëtat deflttèuatfon,-dontles derniè- r^tnlre de <a Républiflue.: Le Tróne venoit
res SéntlfC^ de la 'Cotiverrtion-öni tefTeirti les -^fVÉ r®,nYer^ e"rp 5,s y?llx fuc
effetsjfAprês.la jfehjlte dti TerForfsme^ffaeo- 'rurent Caufc
jLprjd^ Jes/iérnielr^ 'e'/Fp'ns qu'i
Pouvoirs Légijlatif Judiciaire dn lis let
snémes ipainselttoujours uoeTyrannie, 6nöi)
dans »le. fait,,-du inoins-dans la pofTibilité,
Cependppi; lorsqu'ltla Séance du 24. Jull^
let,-Z.«Art3ie:lefoiimitde.nouveau 41n*,dis'CuiV
fion, le fentimenpdes premiers prévalut.""
Rfportcz^vmus au.terp» oft nous fuméi
1 grand nombre Mèiabrc de etrtte AlTfemblëe,- quand il'fe-
de fes AdUéxeJKs.avoient été. foifis iacap- roit le, p.lusjat^ré'.d'enme nous^.quL n'air
.cérés; la róaélion da-reflcntimeuB Natiq- été owggjrA dity, foo. gaysSur* celabf
VRYHBia* G E L Y K M E D,
AMSTERDAMSCHE
UrORöT DIT GEGEVEN
OP BET ROCKIN,
DONDERDAG
BROEDERSCHAP.
N°
COURANT.
50 Mi!
DEN 07 APRIL.
DUlTSCHLA ND.
't Juttertje
W .«IIP S" 3II&
(AUTEURSRECHTEN
VOORBEHOUDEN)
S t n o i e n,
C Ad* den 97 Novera: 1S55. ©on Gomman»
titic «Btbtan bc IBilbc geeft in 3ee Uecobert
enalgitr npgeBjacfjt eeit rrcffclycft (Cuufi^
Jètmi icmontccrt met 32 flucRg/ op geOfienbe 250
aCurclcetV en 69 be 40 Jtgjtftcn ^laberu ©e jEurc»
Ben fulUt/ tot goebttnaecmngt banbe ©nfioften en
Bno;t0 Dt ©:>jfe banb' ©fflcieten cnbe ngtmtene
jaaetl/bccltocgt tao;ben. ©c atgjiften Jdaeben
jgn met eui ©olïanbtji Jitgtp/ fiomenbe ban ©e»
netten/ en jaenbe naer almiïerbam/ op «Eecotfle»
ren ban gi t nae ©up;i gcfcplt. ©enlgotlantfcgcn
©tcc Abmlacl be Hupter tp ttgSentaoo/blgjj 10
4Ba;Iosg-fc|e;en enbe a aotgten itereü.
Dovtiiant en (Taengrenfende Rijcke,
Vtfeenen ten 16 Decembt 1655. ©are Renferl
JBafefteg t ban get ballen upr een Xttter/ hieberom
Bgenefen 3)nbe/geeft gem met een gtaote Jiulte
naer ©jtfjtaeber op be 9!acgt Begeben/ gefifienbe
te boojen een ben 25janben6urgfen Afgcfantec au»
fetentie btttent/ en algoehiel benfelbenbpgare©.
JÉajcftept om afflflentie ftenlt foltctteert/ foo t-f
nletemtn neeg geeue refolurte baerop ogenomen/ en
men 1$ ban (öptnte bat gp ntet herftrpBgcn fal/ al»
(00 men gein bet enbertrout metbe nteu-0gctaoj<
itn ©olcfteret tepgen be tael-geoef
banbe .gtaebei aen te paen. ©anben ifiontng ban
©alen lp incbebE ©eere töjabe Xeflnplifi gter aen»
nel!amen; mae: geeft notg geeneaubientte Bonnen
CeBomen. ©ntrrtmjle paen ecfjterbenleulue J©er»
btngc ftercïe bout/ en om befelbe teberorootï/ geeft
It. jBaj, gare tanbtftanbcn/ 6p bealgter leggen»
taooeb liic JSergibertnogc/ Bebieeglijtft laten boo;
biagcn/ booj bt aenftaenbe 3Iaer ben buBBelben
Xanbtftimc te fenttnueren/ enbe baerenboben 600
bupfent ffiulb. e)trao;binarii te toritrifiueren: hiat
be ,§tcnb5 baertp fullen Bcfiupten/ falmen goojen.
Weeiien den 2; Decemb: 1655. ©oojlcbe Jion»
ftaog abont tp gare JKaf. met acxjgucftp oeban»
HPUtp/ bante 3atgt taeber gier aengeliomen/
met gatcjonae p;tnten/
Bafel den 27 Deeemb: 1655. ©iet ip ben (©heeften
öthtepet ban ©jp) nebenp notg 2 ©eecen alp Cgc»
fanten/ ban guri® acngcfiomen/ enbe naebat 30
met befe JBaglftrot gabben gecartimuniteett/3gn
Sa met be aSefanttn ban Xucetn en ©nbec XEatben
a SSern bertrot&f; gacc acnB-engï tacet men notg
ntet/ macc fullen tan baer te fainen gaer nae be al»
pemecnc ©ergabertnge tot 25aben Begeben: fo men
4 erllaet/ faube bte fan ^lncptp gaer nu mrbe atco»
moberrrn tnillcn.
Ceulen den 31 Decembt 1-655. T5n be geUiuullle
gnbtn ©ertogg ben Xo?epnen/ ble 'p^ometp In
ban «panjten/ en 'plEtnterp
Jertogg b
ion Apan
nnarrtertngc ln be Cjenfen ban ©uptflantu plagg
te nemen/ pooggt iu ben ©clnce ban atonbé boa;
3gn ©olcB bcfgfielf tfip be gnguartieringljc in get
Xanbt ban «Sullcft te ficfionten/ 3gnbe tot bien tpn»
te Jflnt ©altheren alrebe tn't Amptban25o;acn»
Ogenomen/ htaer teggen (leg bc Xanbtlieben oin»
prent ber Hoer fin-een ggetotgeBBcn: ©en Atab»
fioubcr banbe Xanbcn ban ©uiitfi enbe ïSergg
foiibc ooeft ban boomemen 3gn/ 't felbe pet fojte te
beletten/ en baer toefip-gant ban onfen Cgeucbo;ft
betfocgt geBfien. ©t gjaotc ecogrcffcn ber Atae»
ben ontfhit getaeibij 't ganffge ©uptftge KgcB
baet fommiglje banbe ©o;gcn tacl foiiben genegen
Sgn tn tpbtp-ictp bas frjjèup oen tr baugtntuocr
Aaren toont baet toe gantp getne genegenfgrpbt/
en anb'jte mebe geel flacu/ be meeften goop ip op ben
Cgeutbojft ban 25;anbcnBurgg. ©en ©ooifegen
Coningg ip tot afiiogaubj/ geeft niet beet meer alp
20 of 30 ©etfoonen Bp geni©e Coninginne/ upt
©/ancBcgch ban baen 3ijnbe/ foube lnebet bet»
taaertp trechen.
H«mborg den 1 Janrary 1655. ©e IBerbingge
bon; be JütiebE gaet gtet notg bagtigeftp boojt«En
ban,taegijen ben ftoningg ban Ataeben tp metbe
«Engtiftge CoopiicbE algicr een accoojt gcmaccftt/
onf booj omtrent 150000 4?ulben XaecBencn nae
be ftoninggiijfte Sdrmee te ftnbtn: ©ieii Coningg
fal feet animeecen be 4Pgefioo?re ban een jonggeu
Aoon/ baetober üij 't ©upp ban ©allfrpn graote
b;euggbe toejt ggetoont: ben ©aop ban bien (011»
gen ©jtnp foube teggtn ben 9 3anuarp 1656. aen»
gegclt 3gm Aaren mepntme bat een banbe ©cterp
fal 3gn. ©e arme Atab ©jerntn Inert geluelbigg
berbjucfit/ en getft tot AtrttiJnmttgatenSgcbcp
niet Bannen uptrecgtrn: techtgiepoogenbe Abieet»
fege ©onatariffen gaer grt gantfege 3[nRoniE ban
be Utrrcfie te Benemen/ en tniiien een.gebeeite tot get
Boubien banbe afatgeb/ale BteccBé ggeb/upcBcn
<£n geBBen be ABbnetot XunenBcrgg alp bepenbee»
tenbe aen't Attft©crben haft ggefteft/ baer toe ben
©ectogg ban ©/onfhigcR eu XunenBecgg foubeu
geBBen ggeconfenteert.
Byfonder uyt Polen en Pruyssen.
39
(Zot Uoulm
Exemplaar van de „Wekelijksche Courant van Europa", Nr. 1, uitgegeven
met privilegie van het Stadsbestuur van Haarlem, door Abraham Casteleyn".
Haarlem was laat met z'n eerste krant. In 1656 richtte Abraham Casteleyn
een verzoekschrift tot het bestuur van de stad Haarlem. En het origineel van
bove'nstaanden afdruk verscheen op 8 Januari 1656 In 1659 gaat de courant den
naam dragen van „Haeklemse Dinsdacghse Courant". In 1660 verscheen -er
bovendien een „Saturdaghs" nummer.
De opgang, die deze courant maakte, was oorzaak, dat men haar ging na-
Irukken. Om deze reden gaf Casteleyn in 1664 aan den naam van zyn blad
iet toevoegsel: „Oprechte" en plaatste het Stadswapen in den kop.
Eerst in het jaar 1737 na verschillende wisselingen kwam het recht
ian uitgaaf in handen van de Gebroeders Izaak en Johan Enschedé en dezen
brachten het blad tot den grooten bloei.
Brensa.
We en e n dtn a8 Mey. Vermits de noch voortduurehde
hegendsigfe Devotie zyn zommigc der'jsngfte Koninglyke
Hoogheden dagelyks van Schönbrun binnen dceze Refi-
l8enticverfcheenen» om in hetClooftervanSt.CIar* by den Gods»
AÜenftteainaccXco» GifUienoclitendzyabeydsbüaaetLeyzerlykB
rul vin'den KooigznTtfli gchawlneerJivOrdeb. Menbce/irydfSA
dat dc Graaf van Loudon.op bekomene Inforrastiedat de Franlea
eoindiaancntoeleyden, onihetFortEdoüardtcoverompelcn, hel
Gnarnifoen van hetzelve met 300 Öerg Schotten verilcrkt had; <Set
wydws bet Guwnifoen opde Aannalering der Vyandeh tenen Uy^
val gedaap dezelve, mei ichterlat:i:(; ceder croutc Qyantiteyf
MnniH^»'n»ll»lMihn*'n»n«j» «babwuiinnoM rü rni'*-
Kop van de „Oprechte Haarlemsohe Donderdagse Courant" van 9 Juni
1757, twintig jaar na het eerste verschenen by Izaak en Johannes Enschedé.
WAT IS HET BELANGRIJKSTE
AAN DE KRANT?
-Het lezen! zegt de geabonneerde.
De advertenties1 zegt de uit
gever.
WAT IS HET MOEILIJKSTE
AAN EEN KRANT?
Het vinden van voldoende stofl
zegt de lezer.
Het vinden van voldoende abonnè'sl
zegt de uitgever.
WAT IS HET VERVELENDSTE
AAN DE KRANT?
Al die berichten, die ik toch niet
lees! zegt de zakenman.
Al die scheepsberichten! zegt de
Plattelander.
Al die zwaar op de handsche stuk
ken over den boer en 't veel zegt de
zeeman.
Al die praatjes en receptjes tegen
woordig voor de vrouwen! zegt de
anti-feminist.
Al die in de hoogte-stekerij van de
z.g. heeren der Scheppingl zegt de
vrije vrouw.
Al die kinder-afgoderijl zegt de
ouderwetsche vader. Daar moest je in
mijn tijd om kommenl
Al die politieke tinnegieterijl zegt
de verstokte anarchist.
Al dat ethisch geredeneer! zegt
de ras-echte politicus.
Altijd weer dat maken van die copg,
iederen dagl zegt de redacteur.
Dat eeuwige fouten zetten van die
luil (de zetters) zegt de corrector.
Die onbehoorlijke concurrentie en
die ongepaste bluf van andere bladenl
zegt de Raad van Commissarissen.
Dat afschuwelijke snertschrift van
die heeren, die allemaal maar journalist
willen wezenl zegt de zetter.
En zoo zegt ieder 't zijnel
B.
PR A T&.R*
O d l i T
Bilt.
B O 51 BK O t"SVL
Br-Gk nes ydt 55.
CAti premkr dt tn Lüstrli B ATA VO»
r nJj.: r\jV..
rent tonaux yeux desquels 'la reuniou aee
EXTRAIT dei Nouveltit 'ie 'Pahw
du\ 10: Aoüt
binfur-.touc.i
le pagina van een Fransch blad uit 1795 met het gedwongen opschrift:
„Vrijheid, Gelijkheid Broederschap (Liberté, Egalité, Fraternitéj".
Zooals men ziet, was op den kop van het blad ook aangegeven: „Heteerste
jaar van de Bataafsohk vrijheid".
Deze aanduiding stond oek op alle Hollandsche periodieken, op straffe van
verschy'ningsverbod.
A*« 1797-
ttBT DBRDB JAAR
Ék
DBR BATJAFSCBB PRTHEID.
AANDESTAD S-D KOKKB
BY DE BEURS.
DEBZB DUBBELS COURANT BCORDT FOOR DEN ORDINAIRBN PRTS ÜITCEGRPE&
WEENEN Jen 'ia April. Toen de Graaf van M<erftld,d!e
dporden^ciztr naar den Generaal Buonaparte met- Voor-
flagentot eenen WapenftilftandwM afgezondehhierop
den oden dcezcr te rug kwam, vcrfpreldde zich terftond betgerucht,
dat ween WapenflUftand voor zes weeken gefloten was doch
„Ncumarclc trokken en het hoofdquartler op dien-dagnUrPrle-
„fach vcrplaatat wierd.— Wy hebben ln laatstgenoemde Stad 4000
„centenaars meel, en eene groote meenigtc van brandetvyu cn
„haver gevonden. Te Ncumarck is ook een vry nnzienlykc "S
^bult in onse handen gevalled." 3
„Og den gdea kwam het hooHqumtlcr ty SChcldng. Onze g
Kop van een oude „Amsterdamsohh" Courant van 17 April 1T97. Dit was een dubbel ex., zooals uit het
opschrift biykt en kostte slechts den „Ordinaire", d. i. den gewonen prys. Behalve den Vrijheidsleus en het jaar
van de Bataafsche tijdrekening, staat hier ook nog de drukkersnaam ln den kop.
