HELDERSCHE COURANT
van ZATERDAG 13 DECEMBER 1924
BINNENLAND.
Laat U niet meer
kwellen door
spierpijnt
stramheid
rheumatiek,
Wrijf die pijn
dadelijk weg
met Akker's
Kloosterbalsem
GEMENGD NIEUWS
AMSTERDAMSCHE BRIEVEN.
St. Nicolaas is, behalve een groot kinder
vriend, altijd een „goet heiligh man" ge
weest, die met zijn tijd) wist mee te gaan.
I-n onze jeugd reisde Hjj al per moderne
stoomboot,'die „uit Spanje weer an kwam",
ai maakte Hij' toen nog voor het vervoer
over land en over daken uitsluitend gebruik
van zijn wonderlijke paard:. Tegenwoordig
doet Hij zoowel 't een als 't ander per vlieg
machine; althans zullen de meeste ouders
Hem wel als op deze wijze onderweg zijnde
naar hun kinderen, ontdekt hebben. De
kinderen zelf overigens zagen hem de vorige
week, bij een wandeling door onze straten
elk oogenblik boven een andere winkelrui.
gluren en aan steeds weer andere deuren
van melk-inrioh'tinkjes, cafétjes en snoep
zaken noodend wenken om binnen te ko-
men, wat wel niet anders te verklaren viel,
dan uit zijn „vliegens-vlugge" verplaatsing
ten behoeve van zijn vriendjes en vrien
dinnetjes en van de hem zoo trouwe en
dankbaar gezinde middenstanders. Dat
daarbij, vanwege zijn moderne, grootstede
lijke haast de eene keer zijn baard wat
scheef kwam af te zakken, een ander maal
zijn mijter op half zeven stond, of ook zijn
gelaat de sporen droeg van inspanning en
opwinding, wist men T niet beter. (Men
had waarachtig aan het paars-rood van een'
ouden drinkebroer gedacht! is begrijp©
lijk en vergeeflijkMinder begrijpelijk
waren de op „pruimen" gelijkende kauw-'
bewegingen, die men hem op vele plaatsen,
boven zijn rood© habijt zag uitvoeren en het
onbegrijpelijkst van alles was 't, dat hij zoo
waar hier en daar, en dan liefst nog wel in
de onmiddellijke nabijheid van marsepein
en suiker-heerlijkheden,.... op den grond'
spoog.... Onbegrijpelijk voor ons, zonen
en dodbteren der lauwe Westerstranden.
Want ja, wie weet, in Spanje hebben ze nu
eenmaal andere gewoonten en kauwon mis
schien juist de eerbiedwaardigste mannen
ton teek-en van hun rang en staiid, voortdu
rend op een of ander zeldzaam wonderkruid
en spuwen zij mogelijk, als hoogste uiting
van welwillende gezindheid, op de schoonste
vloeren. En zoo zullen de met hem samen
werkende winkeliers het dan ook wel be
schouwd en vergeeflijk gevonden hebben
Maar de angst bekruipt me toch, als ik
bedenk hoe onze Gemeentelijke Gezond
heidsdienst wel eens minder vergevensge
zind zou kunnen blijken. En onze Wethou
der v.oor de Openbare Gezondheid- over dit
verschijnsel van den zich snel-verplaatsen-
den, als verhonderdvoudigden-, slordigen en
wat onfrisschen Spaagsch-Amsterdamachen
Sinterklaas zou komen te spreken met zijn
centraliseerenden en socialiseerenden col
lega De Miranda. Want dan liepen we de
kans, dat deze, aan het „particulier initiatief"
•gebonden Sinten, deze voöks- en -midden
stands-kindervrienden, botweg verbannen
werden- en wij- het in den vervolge zouden
moeten gaan stellen met één officieel-ge-
keurde, netjes door de „gemeenschap" in de
kleeren gestoken, aan a-He mogelijke en on
mogelijke hygiënische eischen voldaan heb
bende Gemeentelijke Heilige. En hoe een
bij uitstek sociaal verschijnsel de St. Nico-
laasviering in de hoofdstad ook -moge zijn,
te socdalteeeren, in* den vorm van een Ge
meentebedrijf valt het uit den aard der
zaak, een aard die in de eerste plaats
„particuliere" fantasie is en moet blijven,
niet.
Hoe particuliere fantasie en onderne
mingsgeest vruchtbaar te doen samengaan
met gemeentelijke bemoeiing, kwam na
tuurlijk bij de zich nog steeds als een ein-
delooze slang voortslepende Begrootings-
debatten- in den Raad', herhaaldelijk aan de
orde. In de eerste plaats wel bij de onder
werpen: tooneelsubsidies en woningbouw.
De ondervinding is ons nu wel langzamer
hand aan het leeren, dat voor wat het tooneei
en ook voor wat de kunst in het algemeen
betreft, -beide dingen, het part-ikuliere en
het Gemeentelijke, niet te dicht in elkan
ders onmiddellijke 'omgeving moeten komen
en dat daarentegen, voor wat de woning
bouw aangaat een zoo nauw mogelijk con
tact gewenscht is. Zonder reeds nu van een
volledige misluklkign te mogen spreken, is
volledige mislukking te mogen spreken, is
speler" van onzen gemeentel-ijk geëxploi-
teerden Stadsschouwburg, het gezelschap
Verkade-Verbeek, in dit seizoen nog weinig
of geen „vat" op helt publiek wist te krijgen
Of dat nu wel geheel -te wijten valt aan de
teedere, maar -min of -meer verstikkende
ambtenaars-omarming; of niet ook min
gunstige factoren in het innerlijk leven van
het gezelschap zélf remmend' werken, -is de
vraag niet. Bedenkt men, dat Royaards
vroéger als vaste bespeler wèl -groote ,,-too-
meel-dad'en" deed op het Leidsche plein, maar
dan oolk overhoop kwam te liggen met de
gemeentelijke schouwburg-ambtenaren;
dat Verkade-Verbeek, aan den anderen
kant, wèl geduldig aan het handje blijven
1-oopen-, maar dan ook niets of weinig „uit
brengen", dan wordt de vraag: is het geen
-tijd terug te komen van het -thans geldende
systeem en- de Muze maar weer geheel vrij
te laten rondspringen, los van- wettelijk ge-
sanctionneerde, maar voor Haar toch altijd
oen beetje compromitteerende ambtenaars-
liefde? En Haar -slechts in het voorbij-gaan,
als-bewijs van vereering, een tuiltje....
subsidies te reiken?
Voorttoopig heeft men op het Prinsenhof
deze vraag nog met een „neen" beantwoord.
Men haalde zelfs de intieme banden voor
alsnog wat aan doordat men1 een bedrag vo
teerde tot aanschaffing van enkele decors
ten -behoeve van de Geliefde in don Stads
schouwburg. IMaar eenmaal, wij zijn et ze
ker van, zal het toch „j-a" moeten worden.
Nu «ra»da trouwans lonkt» m»n «1 m»t
welgevallig oog naar d'e „vrije" gezelschap
pen,. Royaards, die het in den on-populairen
sl echt-gel egen- Hollandschen Schouwburg,
klaar speelt publiek te trekken en te boeien,
werd -tenminste, bijwijze van St. Nicolaas-
gesobenk, een extra-tuiltje subsidie geschon
ken. Dat hij-, onze doctor-régisseur, overi
gens ook buiten den Raad om nog veler
sympathie heeft, -blijkt wel uit het feit, dat
het geld, benoodigd voor het bouwen van
een nieuwen, eigen schouwburg, een
twee -mill-ioen vrijwel bijeen -schijnt te
zijn. Het gaat nu nog slechts om d'e plaats.
Vanaf den beginne hield' Royaards het oog
gevestigd -op den tuin achter het Concert
gebouw en eerstdaags zal de Raad' hebben
ui-t te maken of het begeerde terrein- voor
schouwburg-bouw kan worden beschikbaar
gesteld.
Bij den woningbouw te het, zooals ge
zegd, juist andersom. Daar heeft gemeente
lijke en Rijksbemoeiing veel goeds tot stand
gebrach-t. jfatuurl-Jjk zijn er fouten begaan,
is er zelf.# hier en daar ergerlijk geknoeid',
maar niemand nam het bij deze ibegrootlngs-
debatten op zich te ontkennen, dat deze be
moeiing hier heilzaam had' gewerkt. Wel
waren er die rieperi: „ziet, wat er, nadat de
Rijkssubsidie ophield, door de eigen-bo-u-
wers te tot stand gebracht. De Indische
buurt-uitbreid'ing aan de overzijde van het
Muiderpoortstation, Plan-West...."
Maar èls men dan ook inderdaad' goed-
„kijkt", ontwaart men, en dit geldt zeer Uw oogen komt, hebben we dus voor een
gerekte debatten over deze zaak was, dat
men het voorloopig met een soort compro
mis zal klaar spelen. -De Armenraad' wordt
nog niet opgeheven, maar -tegenover, deze
concessie van de zijde van d'e Gemeente
stond, da-t hij een-zekere contrftle van den
Wethouder-zal laten welgevallen. De secre
taris van den Raad had' zich daarbij, in een
conferentie met wethouder Vos, uitgelaten,
dat hy' zich in den vervolge zou beschouwen
als in zekeren zin een officdeuse gemeente
lijke bedrijfs-directeur.
Het blijft met dit al een halfslachtige toe
stand.
Het hoofdstuk Armenzorg en Openbare
Gezondheid', dat deze week aan de orde was,
leverde overigens niet veel bijzonders op.
Het debat bleef meestal op het peil van
kleine politieke aanvaMjes op den voor deze
afdeelingen verantwoordelijken wethouder
en Vrijheidsbonder dr. Vos, die er zich, met
het oog op het feit, dat er geen directen
opvolger uit andere raadsfracties voor hem
klaar staat, -nogal' gemakkelijk doorheen kon
slaan. De hygiënische toestanden in de
hoofdstad' zijn nu eenmaal over 't algemeen
buitengewoon goed; en da-ar valt, zelfs met
de venijnige te politieke bedoelingen moei
lijk tegen te praten.
„Sjok, sjok, sjok", zoo gaat het, gelijk
Charivarius in het refreintje van zijn Be-
grootioigs-spotlied in. de Groene zong, de
laatste weken als maar door het mulle zand
van de debatten- heen. Maar d'e eindpaal
komt tóch in zicht. En voerman De Vlugt
wenscht er, met -het laatste stukjje voor den
boeg, toch nog éven de zweep over te lég
gen. Hij' stelde dan ook voor, ten-eind© deze
week nog voor het laatst „halt" te kunnen
roepen,, zoo nood-lg Zaterdagochtend' en des
noods ook "s middags te Vergaderen. Er was
oppositie. Er waren- er, die nog lang niet
genoeg hadden van het trage Jan Pleizier-
ritje. „Hè, toe, te 't nu heusch wel zoo noo-
dig om zoo gauw al ui-t te stappen?" drein
den sommigen -hun liedje van verlangen. De
meerderheid' zei gelukkig tenslotte kortweg:
„ja, 't is noodig, en als deze brief onder
zeker voor plan-West dat deze bouw,
wat hygiën-sche inrichting en aesth-tigch
aanzien betreft, stukken achter blijft met
die welke'indertijd' met Rijksl ©n Gemeente
steun tot stand kwam. Overigens te het de
vraag of men' er op den duur zonder een
dergelijken steun komt. Voor 'het allernaaste
jaar staat men er, naar van achter de groene
tafel werd medegedeeld', wat den nieuwbouw
in verband met den bevolkingsaanwas be
treft, niet slecht voor, maar dat d'e financie
ring toch binnen korter of langer tijd spaak
moet loepen, staat vrijwel vast. Er zijn wel
plannen- in de maak, o. a. bij het Centraal
Instituut voor Volkshuisvesting om
door particuliere organisatie uit de cred'iet-
knoop te raken, maar of deze plannen wel
op een -gezond commercieele 'basis gegrond
vest staan, is een vraag, die door velen ont
kennend wordt beantwoord.
IM-r. G. van den Bergh, het jongste S.D.
A.P.-Raadslid, tevens secretaris van ge
noernd Instituut, kon tenminste, niettegen
staande zijn goede bedoelingen en zijn ken
nis van zaken, deze plannen niet zoo aanne
melijk -maken of men voelde, dat het wach
ten toch eigenlijk bleef op een -hernieuwden
Rijkssteun. Zoolang die er niet kan komen,
zal het schipperen moeten- blijven. Nog een
andere credüetknoop werd' door mr. Van
den- Bergh onder de loupe genomen; de
credietknoop der kleine en kleinste l-ujjden:
de woeker. Wie eenigszins met de -toestan
den in de volksbuurten op -de hoogte is,
weet, dat niettegenstaande het werk van de
Gemeentelijke Banken van Leening, d'e
woeker, in den vorm van particuliere pand
jes-huishouders en andere geldschieters, in
de hoofdstad nog steeds weKg tiert. Inder
tijd verscheen i-n een onzer groote bladen
een enquête over dit onderwerp en d'e feiten
die daarbij aan Jhet licht kwamen, waren
haast ongelooflijk. Gevallen waarbij 100,
200 tot 300 „winst" genomen- werd, be
hoorden niet. -tot de zeldzaamheden. Wel
bestaat er, teneinde maatregelen tot beteu
geling van bet kwaad te beramen, al sinds
lang e'en „woeker-commissie", maar erg
actief schijnt dit lichaam niet te zijn. Mr.
Van den Bergh Stelde, om nieuwe activiteit
in de brouwerij te 'brengen, voor deze com
missie te doen aanvullen mét Raadsleden
en enkele andere „deskundigen".
B. en W. -beloofden hierop bij den „Ar
menraad" te zullen aandringen. Meer kon
den zij niet beloven, want genoemde Com
missie ressorteert onder dien Armenraad'
en.... met dezen Raad te '-t heelemaal een
gek ding. Het is n.1. het centrale punt waar
alle particuliere' liefdadige instellingen In de
hoofdstad elkander ontmoeten; het ont
vangt van, de Gerqeente een lang -niet weg te
cijferen toelage, maar te verder van die
Gemeente volmaakt onafhankelijk. Alleen
aan het Rijk te het verantwoording schuldig
'Over deze scheeve verhouding zijn In de
laatste dagen in den Raad heel wat woorden
gevallen. Er was een sterke strooming die
opheffing van den geheelen Armenraad be
pleitte en overneming van het werk door
het Burgerlijf Armbestuur of wel organi-
seering van een nieuw gemeentelijk cen
traal punt. Een, andere strooming was er
echter, voornamelijk onder de rechtsche par
ijen en d'e k erkelijk gezin den, die gemeen
telijke inmenging in de particuliere liefda
digheid ten sterkste afwees. „Men volgt,
daar biji ons, nu eenmaal een andere me-th-ode
dan bij de gemeentelijke armenverzorging
-en daarom moeten we- maar heelemaal van
elkander afgescheiden blijven", heette het.
In den grond van de zaak spookt echter ook
hier nog steeds een soort hooghartige re
gentengeest, die doodsbang te voor een-ig
contact met het toch altijd min of meer rood
gekleurde verschijnsel van het moderne ge
meentelijk beheer. De nuchtere waarheid
is, dat er op de manier zooals het thans gaat
:eel wat geld noodeloos veradministrateerd
wordt en dat dikwijls dubbel werk wordt
verricht door Armenraad en Burgerlijk
Armbestuur. Waardoor dan tenslotte het
bedrag dat de armen zelf ten goede komt,
en daar gaat 't toch maar alleen om,
veel geringer is dan het kón zijn. En die
armen zelf zal 't heusch niet kunnen sche
len welke methode van administratie er ge
bruikt wordt 1 Enfin: eind# van da l&ng-
jaar long weer het mulle zand'gedeelte van
den weg achter den rug en kunnen we weer
wat vlotter op het dagelijksch asphalt verder
rollen....
Nederland! en België.
Een Belgische delegatie van drie leden
wordt Maandag te Deai Haag verwacht om
daar besprekingen te voeren, over, de
kwestie van die Schelde.
Het gebruik van den vrijen tijd door de
Arbeiders. -
Het zooevên verschenen Centraal Ver
slag van de Arbeidsinspectie over 1923,
bevat, behaluve vele andere gegevens, een
hoofdstuk gewij'd aan het gebruik, dat de
arbeider van zijn vrijen tijd -maakt. Wij
nemen er het volgende uit over:
Gebruik van sterken drank. De alge-
meene indruk was, dat op het platteland
de verkorte arbeidstijd en de vrije Zater
dagmiddag niet hebben geleid tot een
drukker bezoek aan café's en een ver
meerderd gebruik van sterken drank. In
de steden, en wel hoofdzakelijk in de in
dustrieentra, viel daarentegen een toege
nomen bezoek aan café's en bioscopen te
bespeuren. Slechts op enkele plaatsen
schijnt de plotselinge oevrgang tot
den kortoren werktijd te hebben geleid
tot het veelvuldiger bezoeken van café's
en een ruimer gebruik van sterken drank
met toeneming van dronkenschap als ge
volg. Vrij spoedig heeft zich dit echter
verbetert en voorts deden zich toen de
malaise en de daarmee gepaard gaande
loondaling gelden. Bij de jongere onge
huwde arbeiders, die betrekkelijk veel ver
dienen, is het drukkere café- en bioscoop
bezoek en de grootere uithuizigheid blij
ven bestaan. Zoodra evenwel in eene ge
meente vereenigin-gen zijn, welke bijna
dagelijks oefengelegenheid bieden voor
muziek of sport, is het gebruik- van den
vrijen tijd ook door de jongeren veel gun
stiger.
In de mijnstreek was over het geheel
duidelijk waar te nemen, dat na de invoe
ring van den aohturigen arbeidsdag meer
sterk© drank werd gedronken en vooral
op Zaterdag en Zondag een grooter aan-
etal processen-verbaal werd opgemaakt
dan tevoren. Café- en bioscoopbezoek wa
ren toegenomen en de trek naar Dultsch-
land was zéér igtroot.
'Het is stellig niet te veel gezegd, dat de
thans verkregen Inlichtingen over het al
gemleen van Verdere vermindering van
het gebruik van sterken drank doen blij
ken.
Volksontwikkeling^
Vast staat, dat de verkorte arbeidsdag
het voor velen -gemakkelijker heeft ge
maakt om aan hun verlangen naar meer
kennis te Voldoen.
Als het getaakkelljkst toegankelijk in
stituut van volksontwikkeling staan de
openbare leeszalen en bibliotheken voor
aan.
De nagenoeg volledig binnengekomen
antwoorden der leeszalen doen duidelijk
zien, dat de groote meerderheid zich in
eene toemetaende 'belangstelling mag ver
heulgen'.
Zooals eigenlijk wel te verwachten was,
is de belangstelling grooter van de zijde
der geschoold© arbeiders, dan van die der
ongeschoolde. De inlichtingen wijzen bo
vendien in de richting, dat uit die groe
pen meer belangstelling wordt -getoond,
naarmate de geschooldheid aan 'hoogere
eischen is-gebonden.
Een verblijdend verschijnsel is gelegen
in -het feit, dat onder de lectuur van de
lezende arbeiders (voornamelijk de ge
schoolden) een vrij1 hoog percentage tech
nische en studieboeken voorkomt. Op de
technische boeken volgen d-ie over plan
ten- en dierenleven, populair-wetenschap-
pelijke werken, reisbeschrijvingen, boekep
op hst gebied! vaa geachiedenh», gods
dienst en sociale wetenschappen. Daar
naast staat de ontspanningslectuur, voor
namelijk romans, waarin volgens ver
schillende berichten voor deze groep kwa
litatief vooruitgang is waar te nemen.
Als tweede, algemeen toegankelijk In
stituut voor het bijbrengen van meer ont
wikkeling kunnen de volksuniversiteiten
worden genoemd1.
Met de arbeiders, die er aan deelnamen,
werden -gunstige resultaten bereikt.
Ouder, doch minder talrijk dan beide
hiervoor besproken instituten zijn de Ons
Huis-instellingen.
Het zijn niet aïleen de groote steden,
waar Ons Huis-instellingen e<n goed
arbeidsveld vinden; dit 1 ©wfc/ en Ons
Dorpshuis te Eelde en de geheele reeks
van dergelijke instellingen op dorpen in
de Noordelijke provincies, welke daarvan
min of meer eene navolging zijn. Alle
houden zich zoowel met de ontwikkeling
en ontspanning van volwassenen, als met
die van de leerpKchtvrjje jeugd bezig.
In dit verband wordt ook gewezen op
hetgeen de Maatschappij tot Nut van 't
Algemeen voor dit werk doet.
Jeugdwerk.
Van het jeugdwerk voor jonge arbei
ders bereikt het Roomsch-tKatholieke ze
ker het grootste aantal, wanneer hieron
der mede wordt begrepen het voortgezette
onderwijs in de patronaten, dat een
eenigsizins gemengd' karakter draagt, doch
inzonderheid voor de arbeidersbevolking
van veel beteekenis te.
Uitsluitend tot de arbeidersjeugd be
paalt zich de socialistische centrale van ar-
beld'ersjeugdvereeni'girgeu (A.J.O.). Voor
het vervullen vjin hetgeen zij zich als taak
heeft gesteld „de jonge arbeiders te
brengen tot'een nieuwen levensstijl"
werkt zijl ontwikkelend en opvoedend.
Geleidelijk is het werk uitgegroeid en
velerlei -gaan omvatten: zang, muziek,
voordracht, volksdans, wandeltochten, kam
poeren, tooneei avond en met inleidende
voordrachten. Uit de sport heeft men zich
teruggetrokken, uit hoofde van het gevaar
van het wedstrijd-gedoe.
Van beteekenis voor de Protestantach-
Christelijke arbeidersjeugd zijn, in ver
band met het gebruik van den vrijen tijd,
het Ned. Jongelingsverbond en de Ned,
Bond van Jongelin'gsvereenigingen op
Gereformeerden Grondslag.
Door meer dan één leider werd opge
merkt, dat het jeugdwerk alleen met den
verkorten arbeidsdag behoorlijk tot zijn
recht kan komen. Het is daarvoor fnui
kend, wanneer het stranden gaat op de
vermoeidheid der jongen, afgezien nog
van de omstandigheid, dat vermoeide
menschen oerdier grijpen naar minder
waardig vermaak. Hetzelfde bezwaar
wordt in verband met het ontwikkelings
werk evenzeer aangevoerd -tegen overma
tige sportbeoefening.
Volkstuintjes.
Als belangrijkste post, waaraan de vrije
tijd der arbeiders wordt besteed, zijn ook
d'e zgn. volkstuintjes te noemen.
Voor de groote stad hangt de bloei van
de volkstuintjes nauw samen met het door-
weiken der schooltuinen. Niettegenstaan
de het gemis aan vaardigheid in tuin-
arbeid' blijkt er toch veel animo voor te
bestaan. Remmend werkt echter vaak
reeds het tekort aan voor volkstuintjes
geschikt terrein.
Ingezonden Medodeeilng.
i i
in den rtt.
het heerlijk verwarmende
wrijf middel dat direct een
behaaglijke verlichting
geeft en afdoend geneest.
arbeiders zelf te zijn, terwijl overheid' en
belangstellenden vooral eene taak kunnen
vinden in het opwekken van het initiatief
der arbeiders. In het tegenwoordige sta
dium van ontwikkeling zal de steun van
sociaal voelende personen buiten de ar-
beiderskringen moeilijk kunnen worde*
ontbeeld, omdat de leiders uit di» kria-
gen thans nog bijna alle® im beslag wou
den genomen door de vakbeweging e» d«
zorg voor de materieel© belangen, welka
deze hoofdzakelijk voorstaat.
Vereeniginigsleven en sport.
In eene groote verscheidenheid komt het
vereenigingSleven als ontspanningsele
ment naar voren: muziek-, zangr, tooneel-
en gymnastiekverenigingen: verder ont
breken duiven-, pluimgedierte- en konij-
nenvereenigin'gen niet Een groote, en
volgens velen te groote plaats heeft de
sport en inzonderheid de voetbalsport in
de besteding van den vrijen tijd van een
aantal jonge arbeidersverkregen. Hoe
wel de gevaren van eene te eenzijdige en
overdreven sportbeoefening niet onder
schat mogen worden, daar zij het zoeken
van -grootere geestelijke ontwikkeling kan
belemmeren mag toch niet uit het ,oog
worden verloren, dat de verbreiding van
sport en spel onder de arbeiders voor
huinne lichamelijke opvoeding en ontwik
keling zéér 'gunstig is en evenmin welke
iiMoed' hiervan in den -strijd' tegen het
alcoholgebruik te uitgegaan. Ongetwijfeld
heeft het aantal voetbalclubs, welke ge
heel of grootendeels uit jonge arbeiders
bestaan, na de invoering van de wettelijke
arbeidstijdverkorting eene aanzienlijke
uitbreiding ondiergaan. Naast het voetbal
spel staat; minder verbreid het korfbal-
spel.
Slotopmerkingen.
Het verdere gebruik van den vrijen tijd
door de arbeiders ligt inzonderheid voor
de oud-ere arbeiders In het opknappen van
karweitjes thuis, ook wél voor vrienden
en familie. Soms (en1 vaker dan ge-
wensqht) groeit dit uit tot het in d'en
vrijen tijd als patroon optreden ven geeft
aldus aanleiding tot het ontstaan van één
der weinig gewenschte gevolgen van de
wettelijke arbeidstijdverkorting: de ver
meerdering van het aantal alleen of te za-
men werkende baasjes in verschillende
ambachten. In het voorbijgaan vindt hier
nog vermelding, dat verschillende bericht
gevers er op wijzen, hoezeer de verkorting
van den arbeidstijd ten -goede is gekomen
aan het gezins- en familieleven: meer dan
één ziet daarin het belangrijkste resultaat
van die verkorting.
Ten slotte rest nog de vraag in hoe
verre commissies in het belang van het
gebruik van den vrijen tijd voor vermeer
dering van ontwikkeling nuttig werk kun
nen verrichten. Op enkele plaatsen be
slaat reeds iets in deze richting. Verre-
wég de meeste berichten, welke zich over
dit punt uitspraken, beantwoorden deze
vraag bevestigend. De zienswijzen kunnen
intusséhen aldus worden samengevat.
Dergelijke commissies zijn wenschelijk,
mits met zorg in acht genomen em voort
gebouwd' wordt op hetgeen uit de arbei
derskringen zelf voortgekomen is en
opleeft D« leiding! dient in handen dar
De moord te Culemborg.
In verband met den dubbelen moord te
Culemborg is A. O., stoelenmaker van be
roep, door drie rechercheurs op de markt
aldaar gearresteerd en naar Tiel over
gebracht
De mist
De dichte mist te Londen en £a het
grootste deel van 'heel Engeland duurde
Woensdagavond na 50 uur nog steeds
voort. De spoorwegdienst was hopeloos in
de war, de luchtdiensben waren alle ge
staakt en boven Soutbampton lagen elf
groote passagiersbooten op het optrekken
van de mist te wachten om te kunnen
vertrekken.
In verschillende havens moesten de red
dingsbooten uitvaren. Lloyds 'bericht, dat
de mailboot Arcadian van Malta naar
Southampton bij de Needies omhoog ii
geloopen en dat er drie sleepbooten zijn
uitgegaan om hulp te verleenen. Men ver
wachtte, dat het schip met hoogwater zal
vlot komen.
Donderdagmiddag konden de voorbij
gangers op Trafalgar Square weer gedu
rende enkele ©ogenblikken Nelson op zijn
zuil zien staan, maar onmiddellijk daarop
kwam de zwarte mist weer opzetten. En
tegen den avond was het nog erger daa
Donderdag. Bij een micriscopisoh onder
zoek -heeft men Donderdagochtend 27.000
roetdeeltjes per kubieke centimeter ge
teld. Donderdagmiddag 60,000; Woensdag
avond (bedroeg dit aantal gemiddeld
100,000, doch Donderdagavond was de
mist zoo zwart, dat er ten minste 150,00(1
moesten zijn.
De extra-kosten van de straatverlich
ting bedragen te Londen 20,000 pond per
uur. Het aantal treinen naar de voorste
den is met ongeveer40 procent vermin
derd. Deze treinen vertrekken nog slechts
op-ongeregelde tijden. Tallooze automobi
listen moesten den nacht in de open lucht
doorbrengen, daar het hun onmogelijk
was door te rijden. Het aantal gevallen,
waarbij een of meer lieden werden ge
wond, is legio. Twee voetgangers zijn
overreden en gedood door een trein, dien
zij niet hadden zien aankomen. Bij een
botsing tusschen een auto en een traan
zijn drie passagiers gewond.
Aan het publiek was verzocht alle ven
sters den 'geheeleni dag te verlichten en da
gordijnen open te laten, opdat de chauf
feurs konden schatten waar het trottoir
begint. Zij, die nabij- een halte van d'a
autobussen wonen -brengen den vermoei
den bestuurder thee en ververschingen.
Het aantal diefstallen neemt toe, daar de
dieven slechts een of twee passen behoe
ven te doen om onzichtbaar te worden.
Ook boven het Kanaal 'hing nog steeds
een dichte mist. Vele schepen, waaronder
verscheidene groote booten van de P. en
O., liggen stil nabij Deal, waar de schepen
elkander bijna raken. Het lichtschip East
Goodwins heeft Donderdag met kanon
schoten de reddingboot van Deal -gealar
meerd, daar men dacht dat verscheidene
schepen op zandbanken zijn vastgeraakt.
Men had echter niet meer dan twee meter
zicht. De passagiersboot, die den dienst
tusschen Southampton en Oowes onder
houdt is Woensdagnacht op zee gebleven
en elf andere schepen, die te Southampton
wbrden verwaoht, waaronder het troepen-
ransport-sohip Marleen, konden evenmin
binnenkomen.
Een merkwaardig verschijnsel doet zich
voor op het eiland Man, dat aan do eene
zijde in een dichte -mist ia gehuld1, terwijl
de badgasten te Douglas aan de andere
zijde prachtig winterweer hebben. Ver
wacht wordt, dat d« mist %t>% wnhren titö
zal aaaheudkn.
SI. Nlcolaas. Overheid en tooneei. De Begrooilngsdebalten.
De Armenraad. De eindpaal.
Per groote pot vnn 20 gram 50 cent. Alom verkrijgbaar!
Potten v. 50 gr. 1,— j 100 gr. 1.75 nog voorderligt*.
1 'JJ-'-JL1 Il-'.f
