T Derde Blad. VAN ZATERDAG 7 FEBRUARI 1925. <5emeenteraad v. Helder. Begroollng Waterleiding. Vergadering van Donderdagavond. (Vervolg van het 2de blad.) De Voorzitter waarschuwt den Raad, dat bij aanname daarvan de ge- heele begrooting in gevaar komt Wij zou den dan nu monnikenwerk doen, Vooriezing wordt gedaan van een schrij ven van Burgemeester en Wethouders van Dordrecht van 20 Jan. 1.1. De Raad van Dordrecht had eveneens de salarissen boven 8000.— verlaagd, Ged. Staten hadden dit besluit aan de kroon ter ver nietiging voorgedragen, en inderdaad word door de betrokken ministers bericht, dat zij niet tot deze vermindering konden medewerken. Dientengevolge zagen B. en W. van Dordrecht zich genoodzaakt het tweede gedeelte van hun raadsbesluit in te trekken en de sinds 1 Januari ingehou den kortingen te restitueeren. Spr. zal zich althans tegen dit voorstel verzetten. In stemming komt allereerst de vraag: lo. Zal pensioenaftrek worden toege past al dan niet? Bij acclamatie besluit de Raad tot toepassing van den aftrek. 2o. Aftrek van 8\van het weduwen- en weezenpensioen (voorstel-Bok). Ver worpen met 17 tegen 4 stemmen. Vóór de beeren van der Veer, van Os, Boon en Bok. 8o. Aftrek 61/, zonder verderen af trek voor hoogere salarissen (voorstel- van Dam Verworpen met 16 tegen 5 stemmen. Vóór de heeren van Os, Boon, van Dam, Bok en van der Veer. 4o. Voorstel-Eijlders: 81/, aftrek en ook 81/, van de salarissen boven f 3000. Verworpen met 18 tegen 8 stemmen. Vóór de heeren Schoeffelenberger, Eijlders en Geurts. 5o. Voorstel-B. en W. 81/, aftrek van weduwen- en weezenpensioen, behalve voor burgemeester, seoretaris en ontvan ger, zooals nader is omschreven. Met al- gemeene stemmen aangenomen. 6o. Gasprjjsverlaging van 2 cent (voor- stel-Oollege; bij verwerping zal worden gestemd over het voorstel-van Dam van 1 cent verlaging). Aangenomen met 11 te gen 10 stemmen. Tegen de gasprjjsverla ging stemden de heeren van Os, mevr. v. d. Hulst, Boon, Maters, Smits, Geurts, van Dam, Bok, van der Veer en Schoef felenberger. 7o. Verlaging -der electriciteitstarieven met 6 cent (vooretel-College). Met alge- meene stemmen aangenomen. De verschillende amendementen zullen bij de artikelen worden behandeld. Dit zijn de verschillende wijzigingen in de ramingen, voorgesteld door de heeren Sch. en Geurts en Eijlders. De vergadering wordt verdaagd tot Vrijdagmiddag 2 uur. Mevr. v. d. Hulst zou gaarne zien, dat de artikelen er niet met zooveel haast werden doorgejaagd, opdat de raadsleden, die 'bjj de alg. be schouwingen niet het woord hebben ge voerd, zich nu eens kunnen uitspreken bij de artikelen. Vergadering van Vrijdagmiddag. De Voorzitter deelt mee|dat B, en W. met de aangeboden amendementen om f iooo subsidie muziek en f 6oo voor genees kundige behandeling politie, in te trekken accoord gaan, wanneer de gezinnen van de politie onder geneeskundige behande ling van de gemeente vallen. Gebeurt dat, dan zal de politie daarmee zeker tevreden zijn. De heer v. D a m vraagt het woord voor een misverstand. Spr. heeft gehoord dat men denkt dat hij heeft afgedongen op de bekwaamheid en toewijding van de ambtenaren. Dit is echter niet zoo Spr. heeft alleen de vraag gesteld, of wanneer de salarisschalen werden nagezien de titels en functies van de ambtenaren zich altijd dekten. De Voorzitter zegt dat de titu laturen van de ambtenaren met hun functies overeenkomen. De Voorzitter zegt dat het college zich tegen de amendementen van den heer Eijlders moet verzetten. De heer Schoeffelenberger trekt van zijn voorstellen er tien in. Hierna is aan de orde de behandeling van de begrooting en. wel de bedrijven. Begrooting Waterleiding. De heer B o r k e r t vraagt het woord om iets recht te zetten dat hij in 2e instantie heeft gezegd. Hij was verkeerd ingelicht omtrent het opvatten van de taak van den heer Schoeffelenberger als lid van de commissie van P. W. De heer Schoeffelenberger heeft zich van deze taak uitstekend gekweten. M. de V. 1 De voorstellen tot herziening van de prijzen van de waterleiding zijn meermalen in de commissie- en sectie vergaderingen geweest. De voorstellen van ons zijn niet aangenomen, met als gevolg Oorspronkelijk ook bedoeld voor de hoogere inkomens, doch dit werd na le zing der miasieve van Dordrecht niet ge handhaafd. dat we nu nog met dure waterprijzen zttten. J De heer Borkert wil de oude tarieven weer invoeren, ook naar aanlei ding van het antwoord van het College in het rapport over de Algemeene Beschouwingen. De heer Maters heeft een ander voorstel. Hij wil het gemeente-waterleiding bedrijf overdoen aan de provincie. Dat hebben Hoorn en Zaandam'ook gedaan, met gevolg dat de prijzen daar 25 cent per M®. zijn, of voor een middelmatige woning, met een gebruik van 48 M®. per jaar, f 12. Voor Koegras hebben de heeren v. d. Veer en Maters in de sectieverg. reeds het verzoek gedaan, om het water direct van de Provincie te mogen ontvangen. Dat zou den prijs dan van 52 cent op 25 cent per M®. verlagen. Er is nu een prachtige gelegenheid om Koegras bij de Provincie aan te sluiten, omdat Anna-Paulowna ook aansluiting krijgt en men de buizen dan eenigzins zou kunnen verleggen. In geval zijn voorstellen niet aange nomen worden, vraagt spr. wat het College zal doen voor de bewoners die niet aan de Langevfiet wonen en dus geen water leiding hebben, omdat de hoofdbuis alleen gelegd is langs dezen vliet. De heer v. d. Veer onderstreept hetgeen de heer Maters gezegd heeft. Hij heeft er in de sectieverg. al meermalen op aangedrongen, dat er water moest komen en of er dan geen goedkoopere, lichtere buis gelegd kon worden. Ook voor de zuivelfabriek in Koegras is het meer dan noodig dat er leiding water komt. De heer Grunwald antwoordt de heeren Maters en v. d. Veer, dat hij van wege de begrooting-drukte nog niet in de gelegenheid is geweest deze zaak te onderzoeken. Wanneer het maar eenigszins mogelijk is de woningen aan te sluiten, zal dit gedaan worden. Het andere geval om Koegras aan te sluiten bij de Provincie zal alleen dan mogelijk zijn als de heele gemeente waterleiding door de Provincie overgeno men wordt. Dan zou echter ook de Pro vincie moeten betalen in de onderhouds kosten, omdat in het andere geval de Gemeentenaren dit zouden moeten doen en wat hebben zij dan aan goedkoop water De heer Borkert zegt, dat B. en W. een correspondentie hebben gevoerd met de directie van het Prov. Bedrijf. En wanneer de Provincie een bedrag zou restitueeren, de tarieven voor 1925 ver laagd zouden worden. De Provincie nu heeft gerestitueerd. De heer Zondervan spreekt in den geest van den heer Borkert. Hij dringt erop aan de tarieven weer tot het oude bedrag terug te brengen en met ingang van I Jan. of I April deze dus te verlagen De heer Smits steunt den heer Zonder van. Het college had beloofd, dat wanneer de Provincie zou restitueeren de waterlei ding prijzen zouden verlaagd worden. De heer Grunwald antwoordt hierop dat hij beloofd heeft de tarieven, zoo mogelijk, te verlagen. Dit kan nog niet. Het gerestitueerde bedrag zal op de be grooting van 1925 gebracht worden. De beer Zondervan handhaaft zijn voorstel om de prijzen met 1 April te verlagen. De heer Grunwald zegt, dat het onmogelijk is de tarieven tot het oude terug te brengen. De Voorzitter wil tariefsherziening, waarmee de heer Grunwald gaarne accoord gaat. De heer Smits dringt er nog op aan de prijzen zoover mogelijk terug te brengén. De begrootingspost voor de water leiding wordt hierna zonder mondelinge stemming aangenomen. Begrooting Gasfabriek. De heer Boogaard heeft aan de algemeene beschouwingen geen deel ge nomen en zal daarom bij de begrootings post voor de Gasfabriek wat uitvoeriger zijn. De heer Boogaard zegt, dat het College op zijn vraag om den elevator stop te zetten, een antwoord geeft dat nergens op lijkt. Het is juist, M. d. V., dat het kolen- lossen met de hand f 1.30 per ton kost, maar het is niet juist, dat het lossen met den elevator 28 ct. per ton kost. M. d. V., als de elevator werkt dan zijn daar altijd 5 arbeiders van de fabriek bij, ik laat den arbeid die er aan den elevator gebeurt als hij niet werkt even buiten beschouwing, en er zijn 4 losse arbeiders bij, dus het kolenlossen met den elevator geschiedt altijd met 9 man, dat is dus heel wat meer dan het College den raad voor legt Het lossen met de hand, M. d. V., geschiedt met 13 arbeiders, dat is dus maar een verschil van 4 man meer als de kolen met de hand gelost worden. De overige kosten die de elevator maakt, daar wordt eveneens niet over gesproken. M. d. V., stel dat het lossen met de hand nu eens even duurder zou zijn (wat ik absoluut betwist, M. d. V.) dan vraag ik me toch af, M d. V., hoe denken B. en W. dan over de werkeloosheid, beter en productiever kun je toch de werkloozen niet aan het werk zetten, dat is altijd productief werk. Er is nog iets anders, M. d. V., wat het lossen met de hand voordeeliger maakt. Ik heb in de stukken gelezen dat de directeur ook het kolenbunkeren wil besteden. M. d. V., als de kolen met de hand worden gelost, dan worden de kolen zonder meerdere kosten direct van uit het vaartuig in de kolenbunker gebracht, dus wordt de kolenbunker 21 maal voor niets geladen, en dat kan met eeipg overleg nog wel meerdere malen gebeuren. M. d. V., als de kolen met de hand zouden worden gelost, dan kost dat 8500 ton maal f 1.30 is f 11.050. De kosten van den elevator zijn volgens de lossing zoo als het nu gebeurt 8500 maal 28 ct. per ton is Vijf man van de gasfabriek, ik reken op 100 ton kolen per dag, is 85 dagen lossen, dat is 425 dagen een man tegen een geraamd loon van 6 gulden per dag, is 425 maal 6 gulden is Vernieuwen transportband 2.380.— 2.550.— 2.000. Totaal f 6.930. Dat is dus het bedrag wat je zoo direct weet wat het kost. Het verschil is dus 11.050 wat het zou kosten met de hand en 6.930 wat het nu kost, is 4.120 minder. Als ik nu het bedrag neem van f 5.460 wat de gemeente minder aan steun uit betaalt, dan heb ik al een voordeel van f 1.340 wat de gemeente minder heeft uittebetalen. De heer Boogaard berekent, dat wan neer de kolen door werkloozen gelost worden er f 5.460 minder aan werkloozen- uitkeering per jaar betaald zou moeten worden. Spr. gelooft, dat het voordeel nog veel grooter zou zijn dan f 1340.omdat de onderhoudskosten van de elevator dit bedrag nog zeker 3 maal verhoogen. Op de Gasfabriek, M. d. V., staat een machine van f 120.000.die niet gebruikt wordt omdat zij onproductief bleek te zijn. Zij kostte te duur voor stroom, etc. De heer Boogaart maakt, zoo noodig, gaarne van machines gebruik, doch als hij ziet, dat het met handkracht goed kooper kan, dan, zegt hij, zet ze stop. Verschillende malen is spr. met de werkloozen bij den burgemeester geweest Dan fronste de burgemeester zijn wenk brauwen en zeitoon me werk aan. Hier is werk, M. d. V. De elevator kost op alle manieren meer geld dan het lossen met de hand. De heer Grunwald heeft met groote belangstelling de rede van den heer Boo gaard gevolgd. Het is hem echter niet mogelijk de cijfers te controleeren. De heer Boogaard had eerder met deze cijfers moeten komen, dan had spr. met den directeur van de Gasfabriek kunnen con troleeren of ze juist zijn. De elevator werkt 85'dagen, zegt de heer Boogaard. Daarmee is met de aanschaffing rekening gehouden. De heer Boogaard zegt, dat de onderhoudskosten van de elevator hooger zijn dan geraamd is. Dit is onjuist 1 De heer Boogaard heeft gesproken over de andere machine, die op de Gasfabriek niet gebruikt wordt. Dat komt omdat deze machine oneconomisch werkt. Spr. wil gaarne de cijfers van den heer Boogaard om ze te overwegen. De heer Van Os heeft met aandacht den heer Boogaard gevolgd. Het is hem gebleken, dat de heer Boogaard er wer kelijk ernstige studie van gemaakt heeft en bij wijze van proef zou hij het een jaar op de manier van den heer Boogaard willen doen. De Voorzitter zegt, dat de groote machine op de Gasfabriek is stop gezet omdat zij volgens de directie onecono misch was. De he/ïr v. O s dringt er op aan dat er nagegaan moet worden wat voordeeliger is of de machine- of de handlossing. De Voorzitter zegt, te zullen zien of er nog geen goedkoopere manier dan handkracht is. GeroepDat zou het toppunt zijn. De heer Borkert. Dit geval is aan de commissie van de bedrijven bekend. We zitten er altijd over te praten hoe we het op zijn zuinigst aan kunnen leggen. Als we echter over de zaak praten, wordt je altijd door hoogere machten onder tafel gedrukt. (Gelach). We zullen echter na moeten gaan of de cijfers van den heer Boogaard juist zijn. Spr. zelf is er al eerder van over tuigd geweest dat het met handkracht goedkooper zou gaan. De heer Bok. Zooals de heer Borkert terecht opmerkt is er al meermalen in de commissie over deze zaak gesproken. Er was echter nog een ander bezwaar waarom niet overgegaan werd om met handkracht te lossen. Het lossen met de elevator is n.1. reiner. Wanneer met de hand gelost wordt vliegt het stof over de Spoorgracht wat minder prettig is voor de bewoners. De heer Smits zegt er reeds eerder op gewezen te hebben, dat de bedrijven goedkooper konden. Ook nu blijkt dit weer. Spr. gelooft dat de oorzaak van het stopzetten van de groote machine niet zat in de ondeugdelijkheid, maar in de plaats waar deze machine stond. Het gebouw deugde niet, stoom etc. kon niet weg. De heer Smits geeft.tenslotte in over weging om na te gaan of er op de be drijven niet bezuinigd kan worden. De heer van Dam wijst op het on juiste standpunt, dat men inneemt, door bij de rekening der bedrijven rekening te houden met werkeloozensteun. Dat gaat niet. Hoe komen we nu aan die f 16.000, vraagt spr. verder, nu er 2 ct. van den prijs af is gegaan. De heer G r n w a 1 d vraagt de cijfers van den heer Boogaard ter onderzoek. Spr. zal de zaak ernstig onderzoeken. Het deskundig rapport was indertijd zeer gunstigwij kunnen die zaak gerust aan den directeur overlaten. Spr. geeft den heer van Dam een uit voerige becijfering der opbrengst, waar door zeer goed de geraamde winst kan worden bereikt. De heer Boogaard meent, dat de Raad wel iets voor spr. voorstel voelt. Een lid van de Commissie der Bedrijven heeft bezwaren geopperd over de vuilheid van den elevator. Die elevator is hier gekomen in den tijd van „Koning" Rijkers. Hij is voor de omwonenden verschrikkelijk wat betreft het stof. Met bet handlossen heeft men daar geen last van. Spr. heeft ook over de besteding van het bunkeren gesproken, die kan vervallen. De heer Smits had niet de bedoeling eene Commissie van Contróle voor den directeur. Elke directeur moet het toch op prijs stellen als men naast hem zoo'n commissie plaatst. Dat is geen wan trouwen. De heer G r n w a 1 d De directeur der gasfabriek is lid van een vereeniging van collega's, die geregeld met elkaar voeling houden. Deskundige voorlichting acht spr. niet noodig, De heer van Dam: We hebben twee begrootingen gehad, de eerste met een kolenprijs van f 18, toen f 14.75, nu nog minder. Dat spr. zich verwondert is niet zoo vreemd. De heer De Zee: De weth. derbedr. voert ten aanzien van de gasfabriek een eigenaardige loonpolitiek voor de losse arbeiders. Zij krijgen f 21.60, terwijl het minimum-loon is f 30. Waarom deze lagere bezoldiging, het is vrijwel altijd transport- arbeid. Hoe is men daar aan gekomen Een plaatselijke loonstandaard is het niet. Het gevolg is, dat.de directeur zooveel mogelijk losse arbeiders neemt. De heer Geurts. Er is 21/, maand geleden een voorstel van spr., om het loon voor losse arbeiders op peil te brengen, ingediend. Wil U dat thans in stemming brengen De heer V a n O s heeft tegen gasprjjs verlaging gestemd, en zal dus tegen de begrooting stemmen. De heer Grunwald vindt de rede neering van den heer Van Dam vreemd, Toen de begrooting gewijzigd moest, moesten ook verschillende cijfers gewijzigd en die zijn juist. Het is niet vreemd, dat wij de gasfabriek met f 16.000.konden verminderen. Loonpolitiek directeur gasfabriek. In 't algemeen is een bedrijf er niet voor de personen. De losse arbeiders komen in een andere loon-klasse. Niet de heer De Zee beoordeelt of het transportbedrijf is, dat doet de directeur. Zooals het thans ge beurt, is het volgens den directeur geregeld. De Voorzitter: Op order van het College 1 De heer De Zee is verbaasd te hooren, dat er ook nog een loon-klasse is van 45 cent. Daarbij wil spr. niet de emolumenten rekenen. Het plaatselijk loon is 52 ct., geen 45. Als er los personeel aangenomen wordt voor het terrein, be- teekent dat voor spr. .transportarbeid en daarom moet z. i. voor transportarbeid betaald werden. De heer Grunwald: Wij kunnen aan de losse arbeiders niet het loon volgens de geldende schaal uitkeeren. De Voorzitter: Het College heeft indertijd besloten los personeel naar de plaatselijke loonen te betalen. De heer Geurts: Men kan dat van twee zijden bezien, f 21.60 is een honger loon, en de gemeente mag dat niet geven. Spr. verzoekt zijn voorstel betreffende f 24.in stemming te brengen. De heer Boogaard: Er is destijds een kwestie gerezen tusschen de transport arbeiders en den directeur der bedrijven. De directeur maakte bezwaar tegen het loon. Het Georg. Overleg maakte uit, dat losse arbeiders voor minimumloon emolu menten aangenomen moesten worden dat was f 35.Verleden jaar nam de directeur menschen in dienst tegen 45 ct. per uur. Zij worden voor allerlei diensten gebruikt. Het is moeilijk precies uit te maken wat transportarbeid is, maar in geen geval vallen zij onder de bouwarbeiders. Men geve ze dus het minimum-loon van Men stelt eischen aan hen en toch worden ze bij losse arbeiders ingedeeld. Hierdoor ontstaat een ellendige toestand. Men geve hem dan het min. loon van f 30. Laat het College van heden af met dit stelsel breken. De heer van Breda merkt op dat op Gem. werken deze loonen niet betaald worden. De heer van Dam. Het is moeilijk als menschen van verschillende loonen samenwerken. Waar komen wij evenwel terecht? Dan moeten we bij aanbeste dingen ook hoogere loonen geven. Spr. meent, dat de gemeente zich 't best bij colleatieve regelingen kan aansluiten. Spr. wil de classificatie regelen in verband met andere plaatsen. De heer Grunwald deelt mede, hoe de uren in het Bouwbedrijf zijn vast gesteld. Een ongeschoolde zou dan nog hooger loon ontvangen dan een timmer man volgens het plaats, contract. Dat acht spreker niet in het belang van de gemeente. De heer "Boogaard wil er een voor stel van maken, 't Bevreemdt spr. dat men het tarief van den Bouwarbeidersbond neemt. Waarom niet dat van den Trans portarbeidersbond. Het is het meest lo gische, omdat bijna alles transportarbeid is. De tijdelijke kracht vervangt iemand anders en verricht allerlei werkzaamheden. Het is zoo bedroevend voor deze menschen ze doen hetzelfde werk en krijgen ander loon. Spr. vraagt niet om hen emolumenten te geven. De Voorzitter: Het College stelt voor de zaak in nadere overweging te nemen. De heer Smits. Spr. kan zich voor stellen dat de heer Boogaard aldus spreekt. Maar zijn betoog verliest in kracht doordat hij over de „vele" werkzaamheden spreekt. Een loon van f21 kan nooit het loon zijn, dat zoo'n man hebben moet. Ook niet f 30 als men classificeert, het voorstel- Geurts is nog het beste. Het loon moet worden f 24.96, men voorkomt dan allen twijfel omtrent de indeeling enz. De heer van L o o. Het betoog van den heer Boogaard geeft spr. stof tot denken. Als er inderdaad menschen zijn die het vuilste werk moeten doen, is in ieder geval het loon te laag. Om hier plompverloren den Raad te laten beslissen acht spr. verkeerd. De Voorzitter deelt mede dat de heer Geurts een voorstel heeft ingediend, 52 cent per uur uit te keeren. Het voorstel wordt verworpen met 192' stemmen. De heeren Schoeffelenberger en Geurts stemmen voor. De heer Bok vraagt stemming over de begrooting der Gasfabriek. Tegen stemmen de heeren v. d. Veer, Schoeffelen berger, van Os, Boon, Smits, Geurjs, van Dam en Bok. De begrooting wordt alzoo aangenomen met 138 stemmen. Electrlclteltsbedrljf. De heer Grunwald: Toen in October de begrooting der Electr. werd behandeld, wisten wij niet, dat wij in 1924 zoo enorm vooruitgegaan waren. Wij meenden tege moet te komen aan de klachten van den middenstand over den hoogen gasprijs. Spr. geeft de volgende berekening: In 1924 is ingekocht 460.301 K.W., in 1925 te rekenen op 540.000 K.W., dus 80.000 K.W. of 15 pet. meer. De electriciteit is in 1924 vooruitgegaan 23 pet. met 1923. 15 pet. meer zou aan winst opleveren. f 17.932. was geraamd17.417. Dus hooger f 515. De tarieven worden nu: avondstroom 35 ct. per K.W. dagstroom 15 Grootverbruikers dagstroom IO ct. bui ten spertijd, in spertijd 30 ct., straatver lichting 25 ct. De berekening zal men vermoedelijk hoog vinden, maar wij meenen er door de leverantie van de Zuiderzeewerken enz. ruimschoots te komenl. De heer Boogaard vraagt aan het Havenhoofd een booglamp ten gerieve van de haringvisschers te willen plaat sen. De Voorzitter wijst er op dat de Raad zich wachten moet voor voorstel len, die uitgaven medebrengen. Het is niet iets noodzakelijks. Er worden aller lei verminderingen voorgesteld, laten we nu met deze en dergelijke dingen wach ten en niet aan de subsidies tornen. Wij zijn in dit opzicht toch al misdeeld. Spr. gaat daar uitvoerig nader op in. De heer B 0 t: De voorzitter houdt een heel betoog, alsof het hier een geweldige uitgaaf betreft, maar het is slechts een luttel bedrag. De heer Smits acht het noodig nog eenige toelichting te geven omtrent zijn tegenstemmen van straks (bij de Gasfa briek). Dat geschiedde omdat het Col lege een overweging had toegezegd. - Ons electriciteitsbedrijf is slechts een distributie van de provinciale leveran tie. Is het wel goed gezien dit te belasten met een grooten staf van ambtenaren. De V o o r z i 11 e r. In het Alg rap port wordt hierover gezwegen. Laten we ons aan dat Rapport houden. De heer Grunwald zegt dat het slechts een monteur is, die gezamenlijk door provincie en gemeente betaald wordt. De heer Smits wijst er op, dat èn voor de gasfabriek èn de electriciteit de zelfde staf ambtenaren noodig zijn. De begrooting wordt bij acclamatie aangenomen. Reiniging. Mevr. van der Hulst betoogt, de reiniging van de straat over te laten aan de inwoners. Ik zie weer wenkbrauwen fronsen en hoofdschudden, en ik hoor me in gedachten al toeroepen: „doen ze toch niet". M. d. V. ik heb meer ver trouwen in de Heldersche burgers en speciaal de huisvrouwen. Als die zien,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1925 | | pagina 9