VAN VRIJEN EN TROUWEN. DE TROMMELSLAGER. Populair Bijvoegsel van de HELDERSCHE COURANT, van ZATERDAG 21 FEBRUAR11925 Nr. 163 (AUTEURSRECHTEN VOORBEHOUDEN) UIT DE OUDE POOS. Antieke Zeden en Gewoonteir uit onze elf Provinciën. Gebruiken van den trouwdag, .We zullen liever niet al te lang ver wijlen met het opsommen van de verschil lende en vaak zeer uiteenloopende ge bruiken in de verder afgelegen deelen van ons land ter gelegenheid van het trouwen. Maar liever wat diohter.'bij huis blijven. 1 Mogelijk berinneren ouden van dagen in Helder en omstreken zich nog uit eigen ervrfring of uit de vertelsels van ouders of grootouders ©enige van de hier genoemde gebruiken. Zooals we ons herinneren, was b.v. op het eiland Texel nogal een vreemde ge woonte Ingeslopen in den vrijtijd. Voor den trouwdag waren deze minder in het oog loopend. Mocht de. vrijer zich al erg vrijpostig hebben- gedragen zoodra de vrijer een bruidegom geworden was, keer de bet blaadje om. Het was om te beginnen gebruikelijk op Texel, dat op den dag van trouwen het Jonge paar.in het diepste zwart ge kleed naar de kerk ging. Voor de bruids kleding in het bijzonder werd veel geld Tsesteed. Zoo b.v. voor de hoepelrokken, de stijve keurslijven en de fluweelen kapers. Bruid en bruigom werden door de ver wanten naar de kerk gebracht. Uit de kerk komende werd het paar door vrienden opgewacht en nu had de pret plaats, dat de kleeren van de bruid ln alle deelen nauwkeurig werden nagezien. Het doel meldt historie niet. Deze kleeren intusschen werden zeer zorgvuldig bewaard. Niet zelden beston den ze nog in het derde geslacht. Vooral werd er zorg gedragen voor de schoenen en muilen, die op den trouwdag gedragen waren. Ze stonden soms jaren lang op de .kast te pronk, zooals bij ons vazen. Maar was de bruigom van een ander dorp op het eiland of van Helder of daarom trent, dan werd deze bruigom door vrien delijke Jongelui „gekeerd zooals Jonge soldaten wel eens op hun stroozak worden gekeerd. Het kostte natuurlijk *n vaatje! Anders werd de bruid ontvoerd! Natuurlijk kwam het vaatje.... Er werd een herberg aangewezen en alle jongens met hun meisje gingen daar op de gezondheid drinken. Bij rijke families was het bovendien ge woonte om voor het jonge paar uit te strooien met palm en loovertjes of met klein zilvergeld. Algemeen was dan de deelneming van de dorpsgenooten. Voor Helder en voor Wieringen golden meestal dezelfde costuums. Bij het van de kerk komen in deze plaatsen stonden de ouders en de vrien den voor de deur van de woning. De speel- genooten boden aan het bruidspaar een dronk wijij in versierde kelken en na het ledigen van deze glazen werden ze ten blijk van vreugde en als een teeken van toekomstig geluk over het hoofd heen onder de rondstaande menigte gegooid. En hij die een van deze glazen of een groot stuk ervan terug bracht mocht mee ter bruiloft blijven. Een bijzondere zorg werd er hier be steed aan den kaper en aan de z.g. wacht of de rok, die in menigvuldige dichte plooien afhing. Op verschillende plaatsen in deze om geving heeft lang de gewoonte bestaan om in den voorgevel van het huis (op 't z.g. beste end) een deur te maken, waarvan de drempel vrij hoog boven den grond was. Deze deur werd alleen gebruikt bij een begrafenis en.bij trouwen. Dit in de meeste gevallen. Op den dag van trouwen kwamen dan de bruid en brui gom met bloemen bestrooid! door deze deur naar 'buiten. Er was dan vroeg in den morgen een trapje voorgezet In de plaatsen rondom Alkmaar maakte men vroeger veel werk van den optocht zoo vooral na het trouwen'. Die in den namiddag noemde men „De kuiering door 't dorp". De knechties met lange niipen Aan vreugde en vroolijkheld was geen gebrek. Veel vroeger was het daarbij nog ge woonte, dat aan 'het hoofd van-dezen op tocht schotels met eten en vaatjes met drinken gedragen werden. Soms was er zang en spel onderweg. Soms ook het dra gen van vlaggen en vaandels! Juffrouw (tot een Jongetje, dat vreese- Hjk zit te snuiven): Zeg, kereltje, heb je niet een zakdoek bij je? Jongen: Jawel, juffrouw maar die mag ik toch niet aan 'n ander uitleen en van m'n moeder. In den nieuwen staat uw papieren zijn niet in oi€e. U mag niet langer in het land blijven. Goed, dan zal ik afreizen. Hebt u daar vergunning voor? Nee? Dan geef ik u twee dagen bedenktijd om te overwegen wat u te doen staat. Een Engelsche Legende door Er hield een moderpe, groote auto stil voor het muurtje van een mét diohte hoo rnen beplant kerkhof. Een jong schoon meisje, opvallend in het zwart gekleed, steeg uit Een jonge man volgde haar. Waarom heb Je me bier gebracht Harry? vroeg de jonge vrouw op kal- men, maar koelen toon. Is het omdat Je denkt dat verandering van deoor ook ver andering in mijn gevoelens zou kunnen teweeg brengen? Als dat zoo was antwoordde de jonge man, terwijl zijn knap gezicht on willekeurig begon te blozen. Zou dat dan niet geoorloofd zijn? Hij sprak met een zeker zelfbewustzijn in zijn stem, maar niettemin was het dui delijk, dat hij zich ln tegenwoordigheid van 'het schoone meisje verlegen voelde. Het meisje deed het hek open. O.' Het is niets, zei zij. Mijn familie ligt op dit oude kerkhof begraven, maar ik heb zo nimmer bezocht. Q-raven interesse eren mij niet Waarom niet, Marianne? vroeg de Jonge man. Ik weet t niet Zij zijn zoo luguber, meestal. Zij herinneren aan den dood In ik wil uitsluitend aan het leven herin nerd worden. Aan het stralende leven. Toch moet je dit eene graf eens zien. Er is een geschiedenis aan verbonden en ik heb het je vroeger al beloofd. Jij be loofde mee te gaan. Dat weet lk zei Marianne wreve lig. En Je ziet dat ik mijn belofte houd. Laten we er heen gaan. Je hoeft niet zoo sentimenteel te kijken, want ik zal moei lijk onder den indruk komen. Ik deed het alleen omdat ik niets beters te doen heb. Ze liepen langs de kale boomstammen het rood steenen pad op. De jonge man sprak niet Eindelijk viel hij uit: Dus daar ben ik alleen maar goed ■voor? Om Je den tijd te helpen verdrij ven'. Hij keek bedroefd. O, neen haastte Mariane. Ik je heussh graag, Harry. Bn bet spijt me dat ik over veertien dagen weg zal moe ten. Maar Je weet wat de beroemde Tho- reau zeide over de Trommelslagers:.... Die van jou en die van mij slaan een heei verschillende maat In werkelijkheid niet weerstreefde Harry op een toon, die geen twijfel over liet aan zijn hartstochtelijke liefde voor het meisje, dat naast hem liep. Ik zou je gelukkig kunnen maken. O, ja plaagde zij als ik maar beliefde op „jouw" maat te loopenl In weerwil van zichzelf was ze geroerd. Ze hield van den jongen man, mi eer dan van iemand andera En hij bood haar zoo veel. Maar 'het leek haar niet genoeg voor een jonge vrouw als zij: Jong, mooi, rijk, gevierd nu al en hyper modern.Daar bij een door de*wereld erkend toekomstig groot zangeres. Het'vorig seizoen had ze haar debuut gehouden en zich haast on middellijk Wj de onsterveljjke groep van prima donna's gevoegd. Niemand had ge twijfeld. Ze was een heerlijke lyrische sopraan, een tweede Giulia Crisi, die de wereld binnen korten tijd aan haar voeten zou hebben. Kon zij er dan over denken dit alles op te geven door de vrouw te worden zefs van zulk een knappen en rijken vriend als Harry Dobree? Als ze met hem trouwde zou ze niet meer in- het publiek mogen optreden en wat al niet meerZe zou huisvrouw moeten zijn.Ach, de mannen waren zoo hopeloos ouderwetsoh ais ze verliefd waren.Ze zou er haar geheelen toe komst vol schitter meer vergooien. Toch speet het haar inwendig, dat ze al over twee weken naar Amerika zou ver trekken. Daarom had ze erin toegestemd om dezen middag geheel aan Harry te wijden. En nu had hij dit buitenkansje benut om met haar naar.een kerkhof te gaan. Enfin: Hij had de leiding dezen middag. Ze zou aoo lief mogelijk tegen ham zijn. VAN DE GROOTEN DER AARDE. SUGGESTIE VAN HET TOONEEL- 8PEL. Louis Bouwmeester'! epeeBtnwht Voor ©enige jar*n geleden maakte Louis Bouwmeester tien tournee door het voormalige Oostenrijk en bezocht daarbij Weenwn. Op een dag z»t hU met eenige van rijn getrouwen in een restauratie in deze stad. Nu is het de gewoonte van Louis om on der alle omstandigheden en weersgesteld heden het bekende „Yoghurt" te gebrui ken. Ook hier wilde hjj het hebben. Heit werd besteld!, en de kellner, die natuurlijk al den grooten man kende, beloofde dat het spoedig komen zou. Het duurde evenwel vrij lang en Bouw meester werd ongedhldSg. Plotseling viel hem iets in. Hij begon te lachen en gaf de mede-aanzittenden een stille weijjr. Toen scheen hij opeens te wor den bevangen door een geweldigen drift.. Zijn oogen schoten riammen en rijn lichaam rekte zich. Hij greep schijn baar ongemerkt, maar de kenners hadden het niettemin gezien een mes van de tafel en omklemde dit als klaar om toe te steken. Meteen zochten zijn oogen in 'n soort ontembare haat door de zaal. Nauwelijks had de tooneelspeler eenige mimes gemaakt, die al weinig goeds voor spelden of uit het andere einde van de zaal kwam met een doodsbleek gezicht en met knikkende knieën de zaalchef aangehold, en stamelend verzocht deze den grooten acteur om toch in 's hemelsnaam nog één oogenbllk geduld te hebben.De yoghurt was, stellig onderweg.Men vroeg dui zend verontschuldigingen. Toen gooide Bouwmeester lachend het mes op tafel. De vrienden gierden van de pret. En de zaalchef lachte bleekjes mee. Het gebeurde eens ln den schouwburg van een voorname stad in het noorden van ons land, dat Bouwmeester „De Greep", het bekende aangrijpende mimische spel, speelde. Bouwmeester, die zooals men weet, in deze rol als een verlamden oude man in een stoel zit en sleohts een stom me, maar hevig mimische rol te spelen hoeft, zag een dame. die sterk onder den indruk van het spel was, kort voor het einde de zaal uitloopen. Zij begaf zioh zoo bleek later regelrecht naar het kan toor van den bureaulist en vroeg dezen op zeer verontwaardigden toon of er niet een politieagent in de buurt te vinden was. Waarom mevrouw? vroeg de be ambte. Wel, omdat ik het een schande vind en dat ik graag zou willen zien belet, dat die oude man op het tooneel nog lan- II speelde Bouwmeester in „De Kroeg", het bekende drama van Zola. Bij deze voor stellingen was het schering en inslag, dat er tijden» het laatste bedrijf een of meer vrouwen flauw vielen. Maar zoo vertelde Birawmeester toen lk eens na de voorstelling mij had verkleed, ging lk naar de koffiekamer en besteld» daar een consumptie. Een van de laatste bezoekers, ln gezel schap van een bleek uitziende dame, pas seerde de zaal waar Ik zat. Nauwelijks had de dame mij gezien of ze stoof op me ai, zoo kwaad als haar mogelijk was. En uit dagend zei ze: .Meneer Bouwmeester, na wat er daarstraks gebeurd is, moest u zich scha En vriendelijk lachend nu vroeg ze hem om haar nu die veelbesproken graftombe van haar voorouders te wijzen. Een roodborstje huppelde voor hen uit, alssf het hen den weg wilde wijzen. Ze bleeef staan voor een groote hulst vol roode bessen, naast oen eenvoudigen steen, waarop sleohts één woord en slechts één jaartal gebeiteld stond: „Gratia". 1807. Is dat een naaan? vroeg Marianne, O, kijk eens naar dat roodborstje en naar dien mooien hulst Het is werkelijk schil derachtig. Ze gingen door de lage deur ln de don kere kapel met de'iware pilaren en ge welfde gangen. Op schier eiken steen stonden de namen en data van een der leden van het geslacht de Couohy*s, waar van Marianna's moeder de laatste afstam melinge geweest was. Ze bekeken ze een voor een, maar de meeste indruk maakte de eenvoudige steen van Gratia. Lang keek de jonge vrouw ernaar. Tot ze zich zelf uit haar mijmering wakker maakte. Laat ons gaan zeide zij. Toen ze zioh weer onder den grauwen hemel bevonden, bekende Harry, dat hij de auto rtaar huis gestuurd had en dat ze hier nu aleen waren, Marianne zag hem verwonderd aan. Wat ben Je dan van plan te doen, vroeg ze.Wou je hier in je verdriet op een van de grafsteenen gaan zitten. Ga je gang. Als ik maar niet hoef te blijven. O, neen, zei Harry we zullen er gens gaan thee drinken. Zijn stem klonk vreeand. Ben oogenbllk stonden ze recht en slank tegenover elkaar zij denkend aan de wereld der toekomst, maar waar van zijn droomrijke gouden voorstellingen had. Hij denkend slechts aan haar en aan dat wat hij haar jongemedsjesdwaas- heid genoemd had. Zij liet haér, blik lang zaam over het verlaten kerkhof gaan. Het was om te beven. De dood grijnsde van alle zijden. Alleen in de verte, juist tus- sohen een paar kale boomen door, zag ze opeens een klein houten huidje anet een oud steenen muurtje en een ouderwetsch geveltje. Er was geen spoor van laven, behalve dat er een hond scheen te blaffen. men om nu nog meer oognec te drinken 1 Om "haar gerust te stellen merkte Bouw meester heel kalm op, dat die elf glazen sterken drank op het tooneel niet anders dan.kouwe thee was geweest. Toer stond de dame een oogenbllk per plex, fronste de wenkbrauwen en stootte de woorden uit: Was dat dan allemaal maar schijn?. Hoe is 1 mogelijk..1 En ze verwijderde rich hoofdschuddend. Hij: Lieveling.Ik kan in je oogen lezen hoe je ener me denkt. Zij: Werkelijk?.l)an zal ik ze maar gauw dichtdoen. Later Vader: Jonge® Je schrijft voor Jouw leeftijd' afschuwelijk slecht. Wat zuï je la ter moeten beginnen als je groot bent? Zoon: O, dan neem ik 'n schrijfmachine, vader. EEN PRETTIGE GOOCHELTOER. Het glas onderste boven. Wij houden ln strikten zin allen van goochelen. Ja laten we het liever niet ontkennen, we rijn er gek op ook al zeggen we als groote, wijze menschen, die zich tegenover de rest een houding moe ten geven: Och, kom.... toch allemaal trucjes.... Vertel mij nu wat!.... En ik schaam me niet u te vertellen, dat ik zelf voor nog geen veertien dagen ge leden met zooveel strakke aandacht heb zitten kijken naar de wonderen van een modern goochelaar, dat mijn mond er van pure verbazing half bij open stond. Omdat het zoo aardig is, zal ik u bij tijd en wijle eens 'n paar goocheltoertjes over vertellen. Ik begin met: Het glas onderate boven. Toen ik een Jongen was, zei mijn va der, op 'n Zondag, terwijl er visite was en er du» glaasjes op de tafel stonden: Jongen, kèn jij goochelen? Nee vader.zei lk. Dan zal ik 'het je leeren, zei m'n vader en'hij nam een vol glaasje met boe renjongens. Kijk 's, zie. je dit glas? Ja, zei ik.Nou, kun jij dit glas 't on derste boven op tafel zetten, zonder dat er 'n druppel uitvalt? Ik probeerde het heel voorzichtig, maar halverwege gekeerd liep de kostelijke brandewijn al met 'n stroop je over den rand. Ik gaf 't op. luistert niet goed'.En hij zette werke- kelijk „'t onderste", d.w.z. *t voetje, boven op tafel Hij zette t dus gewoon neer en er morste geen druppel. Dat was de truc. Hij had gelijk en ik had verkeerd geduisterd. Maar heel wat anders is nu: Het glas omgekeerd op tafeL Toch kan dat ook. Ik zal u zeggen hoe. Iemand die zich wil oefenen ln deze toer,* heeft noodig een vooraf, uitgekozen glas. De rand van dit glas moet hij bij een gltsbewerker laten afslijpen. Dit voor al niet vergeten, ander mislukt de proefne ming. Daarnaast is noodig een schijfje cellu- Daar gaan we thee drinken zei Harry opnieuw. Een oudle huisbewaarder deed hen open en ging hen voor naar de groote kamer met donkere paneelen en het uitzicht op de breede trap met de leuningen vol de viezen. Er brandde een helder vuur in den open héard. Marianne ging er dicht bij zitten, deed haar bont af en trok haar zachte, lan ge handschoenen uit. Spoedig dronk ze smakelijk van de thee en at van de ge bakjes, die de vrouw van den huisbewaar der voor hen gebracht had. De oude man, wiens huid door duizend rimpeltjes doorsneden was, keek Marianne aan met zachte blauwe oogen, waarin veel levenswijsheid lag. Zijn wezen scheen al lerlei oude en zonderlinge geschiedenis sen te vertellen. Het bracht Marianne op een gedachte. Er is hier een vreemde grafsteen op het kerkhof zeide zij er is maar een enkele naam en een jaartal op. Weet u daar iets van af? O, jawel sprak de oude huisbe waarder langzaam. Daar weet ik wel van af. Die vrouw woonde in ditzelfde huis, toen mijn vader nog een kind was. Het is heel wat jaren geleden. Gratia was dus een vrouw vroeg Marianne. Zij was een vrouw antwoordde de oude man en een mooi vrouw. Ze was het nichtje van den ouden graaf aan wien dit landgoed en deze omgeving behoorde. Ze werd met zijn zoon en erfgenaam groot gebracht. Later zou ze met den jongen graaf gaan trouwen, dat stond al vast Maar haar hoofd was vol ijdelheid. IJdelheid? herhaalde Marianne. Juist.Ze wilde met alle geweld aan het hof en in de groote wereld. Ze kreeeg haar zin. Ze werd hofdame en kreeg alle hofjonkers achter zich aan. En.ze werd diep ongelukkig. De gou den schijn had haar bedrogen. Hoe kwam dat vroeg de jonge vrouw met benepen stem, terwijl ze hui verde. Ik weet niet precies wat er gebeur de, ging de Jonge huisbewaarder voort Maar ik weet nog heel goed, dat ze hier ln hak dorp terug kwam als «en gebroken ii i i loid, helder doorschijnend gelijk aan glas en precies op de maat van het glas. De rand moet worden ingeslepen, zooela de teekening hieronder aangeeft Glas en plaatje worden altijd voor het experiment gebruikt Hftf yortot IJ. Zijn nu de preparatieven .gemaakt dan is het verdere verloop aldus: Op een presenteerblad plaatst ge twee gelijke glazen. Het afgeslepen©, en een een ander. Het eerste staat aan uw kant Er tusschen in staat een karaf met wa ter of gekleurde vloeistof. Naast elk glas ligt een vierkant stukje papier, iets groo- ter dan de opening der glazen. De cellu* loldschijf hebt ge vooraf aan de boven zijde wat vochtig gemaakt en daarop uw stukje papier gelegd. Zoodat een en an dier aan elkaar blijft kleven. Nu roept ge iemand van de toeschou wers bij u en verzoekt hem precies dat gene te doen wat ge hem zult voordoen. Daarin zal hij giev/illig toestemmen. Ge gaat nu staan aan den kant waar het geprepareerde glas staat en giet dit ge heel vol met de vloeistof. De ander moet hetzelfde doen. Met het andere glaa Vervolgens legt ge met eenige poerpar- lers en overtollige bewegingen het stukje papier op het glas en draagt er stilletjes goed zorg voor, dat het schijfje celluloid goed op de opening komt te liggen. Zon der dat iemand iets bijzonders ziet De tegenstander moet hetzelfde doen. En doet dat ook. Nu is het een bekend verschijnsel, dat wanneer men in dezen toestand: het glas zeer snel weet om te keeren, het papier zioh tegen het vocht zal aanzuigen en dus het water erin zal blijven. Het lukt en uw partner doet het u zege vierend na. Maar nu komt de geheimzinnige truc! En als een ondoorgrondelijk toovenaar, trekt ge voorzichtig aan een punt het stukje papier weg.En de toeschouwers zullen tot de ontdekking komen dat het water zich niettemin in het glas blijft handhaven, ofschoon het voile glaa nu om gekeerd in uw hand hangt. Dit komt natuurlijk doordat het schijfje celluloid is blijven zitten. Maar nu zal uw tegenstander noodge dwongen hetzelfde moeten probeeren. En niemand zal kunnen begrijpen waar om hij voor de rest van den avond met een nat vest zal moeten ritten En misschien nog zal worden uitge lachen op den koop toe! Piot Ali Baba. vrouw. Ze ging in dit kleine huifje wonen alleen om den jongen gsraaf, die sedert met een eenvoudig meisje getrouwd was, alleen ra aar dagelijks te kunnen zien. Wist hij dat zij daar was? Marianne fluisterde, terwijl Harry afgewend in het vuur zat te staren. Niemand wist het, 'behalve mijn grootouders, waarbij ze inwoonde. Ze leefde jaren lang alleen met haar verdriet. En toen ze eindelijk gestorven was, be groeven ze haar op haar verzoek, met niets dan één woord op haar grafsteen: „G r a t i a". Dat kan alles beteekenen! Ofschoon het haar naam was. Harry verbrak het eerst de stilte. Ze moet hem wel zeer liefgehad hebben merkte hij bedaard op. Ja, dat 'geloof ik zei de oude man. Overigens de oude geschiedenis vervolgde Harry die zich altijd weer herhaalt, juist als de sneeuw buiten. Kijk! Hij wees naar buiten, waar sneeuwvlok ken dwarrelend tegen de ruiten stoeiden. Marianna stond op. Ze 'huiverde. Laat ons heengaan zei ze met zacht geluid. Ze bedankte den ouden man en zijn vrouw vriendelijk. Wat deed Gratia hier? vroeg ze nog. Niets zei de oude boven vanuit haar kamer kon ze juist op den weg zien en haar geheele levensdoel was om dage lijks den graaf te zien passeeren.Zij. Marianna luisterde niet meer. Ze nam den arm van Harry en dreef hom naar buiten. Het is bier zoo triest, Harry laat ons weggaan. Uit het gezicht van het huisje gekomen stond de jonge vrouw stil. Haar lichaam schokte. De begeleider moest haar steu nen. Hij zag tranendroppels n haar bont vallen. Harry.... hoorde hij zeggen. Zijn arm ging om haar heen in bescherming. 'Hoe is het, Marianne, klonk zijn stem onvast.Is de trommelslager van maat veranderd? Ja fluisterde een vrouwenstem aan zijn borst. 01 Harry, laat me nooit meer van je weggaan. Toen drukte hij een eerbiedige kus op haar voorhoofd. t Juttertje Door COREL BRENSA. UVA UOii A n VA 5WU pugvi VAIS*. ui uvmoiiu. MARJORIE BOWEN. Brenaa. VIIUCAOW '/v 1 Vli. vjr •*•-«» - t Poonj/tcof r

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1925 | | pagina 11