GEMENGD NIEUWS
nofskl vm uitgesmrokKo. De vermoorde
Inspecteur behoorde tot de geheime poli
tieke politie, die ln het bijzonder op de
communistische agitatie lei („Tel").
RUSLAND.
Meierowicz, de minister-president van
Letland, die op het oogenblik te Weenen
vertoeft, heeft aldaar in een interview
verklaard, dat er kans bestaat op een
sterke evolutie naar rechts in Rusland
tengevolge van het stelsel van de nieuwe
nieuwe oeconomische politiek, welke lei
den zal tot concessies en geleidelijke op
heffing van de nationalistische handels
politiek. De geruchten over een overeen
komst van Letland met Engeland tegen
Rusland zijn ongegrond.
De correspondent van de „Times" te
Riga merkt op, dat de storm, die zich in
Sowjet-Rusland, bij de onlusten te Sjang
hai, aanvankelijk tegen Engeland en Japan
samen verhief, zich inmiddels geheel
tegen Engeland alleen geconcentreerd
heeft. De bolsjewieksche politiek schijnt
er thans op uit te zijn, Engeland en Japan
in Aziö gescheiden te houden en alle nei
gingen tot samenwerking van deze twee
in China te ondermijnen.
In overeenstemming hiermee betoont
Moskou groote welwillendheid jegens Ja
pan. De reis van Tanaka, den Japanschen
gezant, van de grens haar Moskou geleek
den tocht van een zegevierend held. Aan
de groote stations werden militaire en bur
gerlijke betoogingen gehouden, speelden
militaire muziekcorpsen en waren ©ere
wachten opgesteld. Thans zouden te Mos
kou gesprekkken gaande zijn met het doel
Japan in den strijd om de opperheer
schappij in Azië te neutraliseeren, opdat
de bolsjewieken dien strijd alleen met En
geland kunnen uitvechten. De Sowjet-ver-
tegenwoordiger Kopp in Japan heeft last
gevingen ontvangen, om dergelijke onder
handelingen ook te Tokio te beginnen en
al zijn kracht aan te wenden om nauwere
betrekkingen tusschen Engeland eq Japan
te verijdelen. De Sowjet-pers stelt het voor,
alsof de grondslagen van Engeland's
macht in het Oosten geschokt zijn. Deze
macht werd, zoo betoogt zij, vroeger ge
schraagd door een accoord met het Rus
land van vóór de revolutie, dat Engeland
feitelijk zonder ernstige mededinger zijn
gang liet gaan in Indië, Afganistan, China
en het grootste gedeelte van Perzië. Deze
passieve factor is nu „voor altijd verdwe
nen" en Engeland merkt dat het „in de
lucht is komen te hangen". De Sowjet-
Russische pers verheugt zich er ook in,
dat het onmogelijk zou zijn het Engelsch-
Japansche bondgenootschap of samenwer
king met Japan in ernstigen omvang te
herstellen. De Britsche dominions zijn in
dit opzicht Moskou's beste helpers, want
Australië, Nieuw-Zeeland en Canada zul
len elke poging van het moederland ver
hinderen, om Japan's steun te herwinnen.
ITALIË.
Orlando aan den dood ontkomen.
Rome, 29 Juli. De bekende Italiaansche
staatsman Orlando is te Palermo nauwe
lijks aan den dood ontsnapt b(j een aan
val van fascisten op het stadhuis, waar
Orlando een rede hield. De fascisten
wierpen met steenen, dooh Orlando ont
snapte.
BULGARIJE.
Een politieke moord?
Twee ministers verbrand.
Sofia, 29 Juli. Twee ministers uit het
kabinet-Stamboeliiski zijn bij een brand
om het leven gekomen. Men vermoedt
dat de brand gesticht is om beide tegen
standers uit den weg te ruimen.
Politieke moorden.
In Bulgarije zijn er opnieuw vier po
litieke moorden gepleegd. Te Tirnowo
werd de gewezen 'communistische afge
vaardigde Grabowski vermoord, te Sta-
nlmaka de onder-burgemeester, die als
aanhanger van de regeering bekend
stond, te Sebliewo de Agrarische afge
vaardigde Popof en te Swistof de oom-
munistisohe leider Waileff.
ROEMENIE.
Potroleumbrand.
Uit Boekarest wordt aan de Telegr. ge
meld:
Bij het petroleumdorp Morlne is Dins
dagavond een bron van de Roemeensche
petroleummaatsohappjj Romano-America-
na in brand geraakt. Het vuur nam een
buitengewoon grooten omvang aan. De
vlammen stegen tot een hoogte van 200
M. Alle dorpen in den omtrek waren ge
durende den nacht volkomen helder ver
licht. In het dorp Moreni vatte ook een
aantal huizen vlam en brandde af. Men
vreest, dat het vuur naar in de nabijheid
gelegen petroleumbronnen zal overslaan.
De gloed van het vuur is 60 K.M. in het
rond, tot aan Kronstad (in Zevenburgen),
te zién.
De grootte hitte maakt het onmogelijk,
het vuur te naderen, zoodat eenig blus-
schingswerk onmogelijk is. De maatschap
pij heeft daarom aan 't Roemeensche mi
nisterie van Oorlog verzocht, een batterij
kanonnen te zenden, om de bron dicht te
schieten. Het ministerie heeft aan dit ver
zoek gevolg gegeven, en hedennacht zal
waarschijnlijk de batterij te Moreni aan
komen. Het dorp Moreni is totaal ont
ruimd. Tot nu toe bedraagt de schade
10.000.000 lel.
TURKIJE.
Mosoel.
Londen, 29 Juli. Het rapport van de
oommissie tot afbakening van de grens
van Mosoel beveelt, volgens de „Times"
aan, dat Mosoel bij Irak zal blijven, indien
de mandaat-status van Irak verlengd wordt
buiten de grens van vier jaar, die voorzien
is in bet trsctaat tusschen Engeland en
Irak. Anders dient Mosoel san Turkije te
komen, zoodat de grens loopt laogs de
kleine Zab en Soeleimanië en Kirkuk in
Irak blijven.
Het verslag dringt op invoering van
administratieve autonomie voor de Koer
den aan.
marokko.
„Temps" meldt uit Fez: De eerste fase
der operaties, de defensieve, is geëindigd.
Het opperbevel wacht nog op een aanval
van Abd el Krim op Wezzan, ten einde
zijn strijdmacht uiteen te drijven en haar
zware verliezen toe te brengen. Onmid
dellijk daarna zal de oflensieve fase wor
den ingelegd.
In Casablanca en Oudsjda komen
voortdurend tanks en machinegeweer
auto's aan, die de inboorlingen in verba
zing brengen.
VEREENIGDE STATEN.
De ontwapcnlnj?9c«nferentle.
Een officieel bericht uit Washington
meldt dat president Ooolidge van, de nood
zakelijkheid van bijeenroepinig van een
ontwapeningsconferentie doordrongen is
en spoedig in een, officieel© boodschap
van zijn plannen te dien opzichte ssa
doen blijtoan.
Ben nieuwe Amerlkaansche luchtvaart-
bafds.
De minister van marine deelt tmede dat
het plan bestaat San Diego tot Ameri-
kaansche havent te maken voor de stijve
luchtschepen Los Angel es en Shenan-
doah en de heele luchtvloot „lichter dan
de lucht" zich daar te laten oefenen. Te
dien einde zal een operatiebasis gemaakt
wordlen.
Het Amerlkaansche leger.
Het dept van oorlog heeft een nieuw
mobilisatieplan bekendgemaakt Het plan
bedoeld dat het leger met een voldoend
aantal-reserve-officieren zal worden aan
gevuld om de officiersplaatsen te bezet
ten voor negen devisies. Dat reeds thans
alle officieren zullen worden aangewezen
heeft ten doel, dat de officieren, in tijd
van nood, met zoo weinig mogelijk tijd
verlies aanwezig zullen kunnen zijn.
Men wil kunnen beschikken over ne
gen devisies op volle actieve oorlogs
sterkte.
Knoeierij.
Majoor Percy Owen, het hoofd'van den
drankbestrijdingsdienst in den Ameri-
kaanschen staat Illinois is Zaterdagavond
wegens geknoei in dienstbetrekking Ln
staat van beschuldiging gesteld en in zijn
ambt geschorst. Ook andere ambtenaren
van dien dienst zullen worden vervolgd
alsmede handelaren die beambten hadden
omgekocht. De knoeierijen loopen over
600.000 gallons wijn. Er zijn over de 100
vervolgingen ingesteld voor het meeren-
deel tegen wijnhandelaren.
Een race over den Oceaan.
Drie stoombooten met circa zevendui
zend ton rubber aan boord zjjn vanuit
Singapore naar New-York onderweg en
zullen alles in het werk stellen, om daar
nog vóór 81 dezer aan te komen. Indien
zij daarin slagen, kunnen verschillende
handelaren te New-York nog tijdig hun
leveringsverplichtingen tegen de voor
eenige weken geldende prijzen nakomen.
Indien de poging misluk^ zullen bedoelde
handelaren genoodzaakt zijn, zich op de
open markt te dekken. De momenteel©
waarde hunner ongedekte verplichtingen
bedraagt ca. 33.500.000 gulden. Aan de ka
piteins der drie stoombooten zijn speciale
premies toegezegd, indien zij erin slagen
de reis, die anders 24 dagen in beslag
neemt, thans in slechts 20 dagen te vol
brengen. („Telegr.").
CHINA.
De toestand tè Swatau, Amoy en Foets-
jau is weer ernstiger geworden.
Bij aankomst van een stoomschip te
Swatau werden manschappen en passa
giers vijandig bejegend door de menigte,
'die van Mausergeweren voorzien was.
Vijftien Europeesche missionarissen
werden door de bevolking verhinderd, zich
aan boord van het schip te begeven.
Te Amoy en te Foetsjau hadden soort
gelijke incidenten plaats. Ondanks de af
kondiging van den staat van beleg loopen
de studenten met geweren rond. („Hbl.").
Twee barkassen omgeslagen.
Twee barkassen, die de Whangpo-rlvier
overstaken, sloegen tengevolge van een
plotselingen regenhoos om. Acht en twin
tig personen verdronken; 81 werden gered.
KORTE BERICHTEN.
Door plotselinge windvlagen met slag
regens zjjn op de Whangpo-rivier bij
Sjanghai twee stoomschepen omgeslagen.
Er zijn 28 personen verdronken; 31 an
deren werden gered.
Volgens een bericht uit Kopenhagen
aan Duitsche bladen is bij Reykjavik op
IJsland goud gevonden. Hier en daar
moeten de vondsten veelbelovend zijn.
Een sirocoo heeft gistermiddag gewoéd
in het gebied tusschen Tandjer en Fez.
Een trein derailleerde, waardoor 10 per
sonen gedood en 20 gewond werden.
Gisteren is het 16de Duitsche oorlogs
schip, een torpedojager, te Soapa Flow
gelicht. Er liggen nu nog 8 torpedojagers
en zeven andere Duitsche oorlogsschepen
op den bodem der zee.
Uit Buenos Aires wordt gemeld, dat
ln de nabijheid van Belgrano een trein
is ontspoord en van een 20 voet hooge
helling naar beneden gestort waarhij 6
personen werden gedood en 80 gewond.
Bij een brand te Neukloster ln de pro-
vinoie Hannover zijn meer dan 80 ge
bouwen verbrand. 60 a 70 personen zijn
dakloos en hebben hun heele bezit ver
loren. De reeds in de schuren onderge
brachte oogst werd eveneens een prooi
der vlammen.
OOST-INDIB.
Tandjong-Priok.
De Staatsspoor neemt een proef om
met treinen vóór de mailbooten, liggende
te Tandjong-Priok, te rijden.
Uit Riga wordt aar de Times gemeld,
dat de Duitsche luchtvaarder kapitein
Walter Bruns op het oogenblik te Mos
kou met de sowjet-autoriteiten besprekh^
gen houdt over zijn plan tot instelling
fan een geregelden dienst met zeppetos
tusschen Amsterdam en Tokio Jia
penhagen, Petersburg, Archangel, Dick-
sonshafen, Yakoetsk, Ayan en Nikolajew.
Hij verklaart, dat de afstand in 5 dagen
kan worden afgelegd door zeppelins met
150.000 M3. inhoud, die elk 40 a 50 passa
giers en ongeveer 10 ton vracht zouden
vervoeren, en dat hij Me Noordelijke
route, die bovendien praktisch de kortste
is, heeft gekozen, om het Oeral-gebergte
te ontwijken.
De Poolreiziger Nansen, dip met Bruns
samenwerkt, bevindt zich op het oogen
blik eveneens in Sowjet-Rusland. Kapi
tein Bruns zal na zijn besprekingen te
Moskou naar Tokio vertrekken om ook
met de Japansche autoriteiten te confe-
reeren.
Zeilvliegen.
Bij de oefeningen in motorloos vliegen
te Vauville (bij Cherbourg sloeg de Bel
gische majoor Masseaux het wereldre
cord van Meneyrol en bleef 10 u. 15 min.
in de lucht Het hoogterecord werd
verbeterd en door Anger gebracht op
700 M. (HbL)
Een Belgische luchtballon gedaald.
In de buurt van Twekkelo is aan den
anonltike ongelukken plaats enmoet ver-
SSig deVhad, dakkan. Omtrent de
oarzaak taal man ln kat dukrter.
Mlddeneeuwsch.
Voor den politierechter te Zwolle stond
Dinsdag 'terecht Frederik Ellzn baron
Mülert, 66 jaar, wonende op zijn land
goed te de buurtschap „Zeesse" gemeente
Ommen, omdat hij op den avond van 29
Toni ztin tuinknecht en huisbewaarder
Gerrit van Veelen met een zwaren eb
benhouten stok herhaalde malen gesla-
geVaïB Veelen was met zfln vrouw naar
een concert te Ommen gegaan, nadat hj
j,,n baron permissie had gevraagd. De
baron had gemeend, dat Van Veelen al
teen voor zichzelf verlof vroeg en toen hfl
s avonds merkte, dat de vrouw ook me*,
trepaan was, list hij hem ophalen, zette
ffln stok achter het tuinhek en toen zij
thuis kwamen wilde hij eerst de vrouw
slaan Van Veelen kwam tusschenbelden
en kreeg toen een aantal slagen. De ba
ron werf veroordeeld tot de hoogste
boete, 800 sub. 80 dagen heebtenta.
Hij had al eens eerder den postdirec
teur van Ommen mishandeld; die zaak
was toen niet vervolgd.
Een schadepost
Bij reparatie te Amsterdam van een
watertank van het stoomschip .Amers
foort" werd een mangat-deksel vprgeten
aan te brengen. Toen gisteren te Delfzijl
het schip gelost werd, wilde men de tank.
laten volloopen, doch door het ontbreken
van het mangat-deksel stroomde het *ster
in het achterruim. Ruim 800 ton l hui-
salpeter werd waardeloos. De schede be
loopt tusschen de 80.000 en 40.000.
Aangereden.
Toen gistermorgen de trein van 8 uur
82 uit Haarlem naar Amsterdam vertrok
ken was, bemerkte de machinist, dat de
stoker, die op den tender werkte, met zijn
spoorweg Enschede—Hengelo een groote hoofd ln aanraking was gekomen met de
Belgische luchtballon gedaald, die Zon-1 seinbrug nabil de Centrale werkplaats der
dagavond te Gent voor een grooten wed-1 spoorwegen. De machinist stopte onmld-
strijd was opgestegen. De ballon was be- dellijk, de stoker werd van den tender ge
mand met de luchtvaardera A. Chamard dragen en in zeer zorgelijken toestand naar
en L. Athalier. De ballon kwam in de het gasthuis vervoerd.
spoorsloot terechtj, de beide inzittendenJ
bekwamen geen letsel. Door het slechte
weer was men genoodzaakt te dalen.
Voordat men er op bedacht was sloeg de
mand tegen den spoordijk.
Een Noordpool-expeditie.
Dr. Adrian Mohr is, naar hij onlangs
mededeelde, voornemens een tocht naar
de Noordpoolstreken te ondernemen en
daar een heelen winter te blijven. Hij
wil zich daarbij, in tegenstelling met
Nansen, die voor de geografie werkte,
aan de physica wijden. Hij wil onderzoek
doen naar de electriciteit in aarde en
lucht, naar het poollicht, de lengte van
den seoondeslinger, om zoo de lengte van
de aarde te berekenen. Ook wil hij waar
nemingen van het weer doen. De expe
ditie zal met een luchtschip met alle be-
noodigdheden voor de uitrusting naar de
Noordpool worden gebracht, om er na
een half jaar weer te worden afgehaald
Mohr wil zich draadloos in verbinding
stellen met de Observatoria aan de grens
der Noordpoolstreken. Het aantal leden
der expeditie mag niet meer don zes be
dragen. De vlieger Tryggine-Gron, die
deel heeft genomen aan Sootfs Zuid-
pool-expeditie, zal een van de deelne
mers zijn. Verder gaan mee een meteoro
loog, een natuurkundige en een inge
nieur voor de draadlooze telegrafie. Er
zullen filmopnamen worden gedaan. Van
de pool uit zullen radio-voordrachten
worden uitgezonden over het tusschen-
station Spitsbergen.
Zware brand.
Dinsdagochtend balf acht is brand uit
gebroken in een meubelfabriek en winkel
op de Tuinen, te Leeuwarden.
De brand is ontstaan in de meubelfa
briek van den heer De Vries, welke ach
ter den winkel lag. De fabriek en de win
kel stonden binnen een kwartier van on
der tot boven in lichtelaaie. Boven den
winkel was de woning van den heer De
Vries. Diens vrouw en kinderen hadden
ternauwernood den tijd het brandende
perceel, half gekleed en blootshoofds, te
verlaten.
De brand was Inmiddels overgeslagen
naar het naastgelegen pand, bewoond
door den heer Stienstra en het daarnaast
op den hoek van de Tuinen en Nieuwe
Kade staande huis van den drogist en
handelaar in verfwaren, den heer Elzin-
ga. De bovenwoning van dit pand werd
bewoond door den opperrabbijn, den heer
Davids. Het vuur gr^gp zoo snel om zich
heen, dat de heer Davids in nachtgewaad
voor de vlammen en den rook moest
vluchten.
De brandweer was inmiddels met stoom
spuiten verschenen. Doordat de panden
aan de gracht staan, was volop water te
verkrijgen. Men trachtte de boeken uit
de bibliotheek van den opperrabbijn te
halen. De meest belangrijke werken' uit
diens uitgebreide bibliotheek zijn gered
Al spoedig echter stortte het dak van dit
huis in, en was verder reddingswerk on
mogelijk. De brandweer wierp groote
massa's water in de gebouwen. Daarbij
geholpen door stortbuien, wist zij het
vuur spoedig te beperken. Dooh het. dak
van een ander pand, waarin een oafé is
gevestigd, staande aan de Nleuwekade,
vatte vlam. Door daarop eenige slangen
te richten, bleef de brand hier tot het
dak beperkt, en kreeg de caféhouder ln
zijn zaak alleen belangrijke waterschade.
Om tien uur had de brandweer het
vuur zoodanig ln haar macht, dat voor uit
breiding niet meer te vreezen was.
oor zoover bekend, hadden geen per-
ZQn zoontje doodeltjk mishandeld.
Maandagmiddag heeft een havenarbei
der uit de de Corverstraat, te Rotterdam
de hulp van een geneesheer ingeroepen,
omdat, naar hij zeide, zijn vijf-jarig
zoontje plotseling zeer onwel was gewor
den. De dokter kon slechts den dood van
het knaapje constateeren. Hij ontdekte
echter tevens, dat hier geen sprake kon
zijn van een „plotseling onwel worden"
en daar hij, naar het V.D.-bureau meldt,
den indruk kreeg, dat de jongen op ge-
weldadige wijze om het leven was geko
men, stelde hij de politie van een en an
der in kennis.
Uit het ingestelde onderzoek bleek, dat
de havenarbeider zijn zoontje Zaterdag
middag op vrij hardhandige wijze tegen
den muur -had geworpen. Het lijkje Is
gisteren in beslag genomen. De vader is
in verzekerde bewaring gesteld.
Kinderen op de flets.
In het „Rott. Nbld." vertelt iemand,
dat vorige week een kennis van hem, in
Den Haag het volgende tragische geval
is overkomen.
Deze dame zag een moeder met een
kindje fietsen, dat schijnbaar slapende in
een mandje achterop zak Zij bemerkte
echter aan de kleur van het kind, dat het
dood was en riep daarom de moeder dat
haar kindje niet goed was.
In plaats nu, dat de moeder keek wat
er aan de hand was, begon ze de dame
uit te schelden, en toen deze daarop
vroeg of ze wel wist, dat haar kindje
dood was, ging ze zóó tegen haar te keer,
dat er een politie-agent aan te pas kwam,
die vroeg wat ze tegen de wielrijdster ge
zegd had.
„Ik zei, dat haar kind dood was,"
luidde het antwoord.
„Maar waarom zei u dat?"
„Omdat het zoo is. Kijk toch in 's he
melsnaam zelf."
Toen de politieman dat deed, bleek de
dame inderdaad gelijk te hebben en een
dokter constateerde den dood van het an
derhalf jaar oude kindje tengevolge van
een breuk van de ruggegraat, vermoede
lijk ontstaan door het schokken van de
fiets.
Een welgestelde woonwagenbewoonster!
I ijdens de kermis waren te Hpendam
o.m. ook gestationeerd drie woonwagens,
welke hun standplaats hadden ingenomen
even over de brug aan den kanaalweg
naar Watergang. Uit een dezer wagens,
meldt het „Vad." waarvan de bewoners
op de kermis stonden met een ringen-
gooitent en het Hoofd van Jut, zijn, ter-
w ijl de vrouw even naar het dorp was,
uit een bergplaats onder aan den wagen
twee geldkistjes, inhoudende ongeveer
tienduizend gulden, ontvreemd. Blijkbaar
is de dief gestoord, want nabij de opslag
plaats van een aannemer werd in het
gras rt'u kistje, waarin het grootste ge
deelte geborgen was, teruggevonden, zoo
dat thans nog ongeveer 1000 met en
kele familiepapieren, die geen waarde
hebben, vermist worden.
Geen „Ratskeller" ln Den Bosch.
De gemeenteraad van 's-Hertogenboaoh
heeft het meegedeelde voorstel van B. en
W., om de kelders onder het Stadhuis ln
te richten voor den verkoop van niet-
sterken drank met 9 togen 10 stemmen
verworpen.
Een meevaller.
De „Cape Tlmea" verneemt uit Hope
Town, dat een arm delver, genaamd
Ziegler, te Zwemkuil een diamant van 90
karaat heeft gevonden. Bü tün varkoop
bracht hij 8500 op.
Sowjet-Rnsland en Japan.
Miüioenen op hel spel.
Nieuwe incidenten.
LUCHTVAART.
Era nieuw Fokker-verkeersvliegtuig.
Een wereldrecord verbeterd.
Op bet vliegveld Schiphol hij Amsterdam
heeft de Nederlandsche Vliegtuigenfabriek gis
teren voor genoodfgden en vertegenwoordigers
der binnenlandsche en' buitenlandsche pers een
demonstratie gegeven met het nieuwe Fokker
verkeersvliegtuig, type F. VII A, waardoor op
nieuw beweren is, dat een groote stap vooruit
is gedaan op het gebied der verkeersvlieg
tuigen.
De heer ir. Stephaa, chef van den Techni-
schen Dienst van de N. V. Nederfandsche
Vliegtuigenfaibriek, herinnerde er aan, dat nog
onlangs voor Engelache autoriteiten en pers
op Croydon gedemonstreerd was met de F.
VII om te bewijzen hoe full proof deze ma
chine was.
Na den heer Stephan werd het woord nog
gevoerd door den heer ir. B. Grasé, die het
vliegtuig bij de demonstratie zou besturen.
Spr. zeide, dat 't feit of een machine io K.M.
langzamer of sneller vloog niet van zoo'n bui
tengewoon gewicht was. Belangrijker noemde
hjj de goede bestuurbaarheid van een toestel.
De heer Grasi verklaarde, dat hij Maandag
avond met de F. VII A. gevlogen had en er in
geslaagd was een wereldrecord te verbeteren.
Hij was nl. 3 uren 3 min. 30 sec. in de lucht
gebleven met 1500 K.G. nuttigen last, 6 uren
brandstof, te zamen met piloot 2100 K.G. Toen
hy daalde had hij nog 200 L. benzine aan boord.
Met deze prestatie had hij het wereldrecord
gebroken, dat op een duur stond van 2 uren
15 min.
Hierna begaf, men zich naar het nieuwe toe
stel, dat gereed voor vluchten stond. De vorm
van den vleugel is bij deze machine veranderd
en het dragend oppervlak iets kleiner gemaakt,
terwijl de vleugelkappen volgens een nieuw
systeem zijn aangebracht De motor is een 400
P.K. Liberty. Het toestel kan evenwel ook uit
gerust worden met verschillende andere moto
ren van ongeveer gelijk vermogen, zooals een
450 P.K. Napier Léon, 360 P.K. Rolls Royce,
400 P.K. Bristol Jupiter, 650 P.K. Wright, 400
of 450 P.K. Lorraine Dietrich, enz. De. motor-
bok is zoodanig geconstrueerd, dat deze com
pleet met den motor en motorinstallatie snel
afgenomen kan worden en een andere motor,
ook van ander* fabrikaat of vermogen, zonder
meer kan worden gemonteerd. Daartoe behoe
ven slechts vier bouten, de benzineleidingen en
de motorbesturings-organen losgemaakt te
worden. Maximumsnelheid van de machine is
185 K.M., terwijl de economische verkeers
snelheid 155 K.G. per uur bedraagt.
De landingssnelheid is 80 K.M. per uur en
het toestel klimt tot 1000 M. ln 9 min., 2000 M.
in 20V1 min., 3000 M. in 42 min. Dit alles met
een nuttigen last van 1560 K.G. en met een
400 P.K. Liberty motor. De cabine biedt plaats
voor 8 personen.
Hoewel het weer vrij ongunstig was, er
stond een krachtige wind, terwijl donkere wol
ken koesterende zonnestralen tegenhielden
ging ir. Grasé spoedig met een „vol" toestel
naar boven en demonstreerde achtereenvolgens
de stabiliteit van de machine, onafhankelijk
van het roer, n.1. geheel „los" rechtuit vliegen,
terwijl 't toestel toch goed blijft liggen; het
vanzelf overgaan in1 plané-stand, terwijl een
behoorlijke snelheid wordt behouden, wanneer
de motor stilstaat.
Voort» het als parachute „doorzakken", wan
neer de piloot de fout begaat het toestel te
stijl op te trekken, een groot ding dus voor de
veiligheid van den passagier; het „overlappen"
van de roerwerking: het toestel scheef leggen
met de aillerons, zonder het voetenstuur en
omgekeerd.
Toen ir. Grasé daalde, bewees hij, dat het
toestel bij sterken wind door de groote wiel
basis en den bestuurbaren staartsteun onaf
hankelijk was van hulp op den grond: het han
gen aan de vleugels e. d.
Al deze bewegingen werden met groote ze
kerheid in de lucht uitgevoerd en vooral het
als parachute doorzakken was opmerkelijk.
^Tegen den wind in ging het toestel naar om
laag met ongeveer afgezettén motor. Als het
ware in de lucht hangend bleef het vliegtuig
volkomen stabiel. En dat de nieuwe F. VII A.
de bewegelijkheid had van een jager of een
soortgelijke machine, bewees Graté later.
Nu en dan liet Grasé het stuur volkomen los
en het toestel maakte geen enkele onjuiste
beweging. De piloot onderhield zich gemoede
lijk met iemand in de cabine en wijdde vervol
gens- zijn aandacht weer aan het nieuwe pro
duct van Fokker. Zelfs een bocht werd ger.o
men zonder dat de handen aan het stuur
waren.
Na een side-slip daalden we.
Vervolgens ging Grasé alleen naar boven en
liet nu zien wat hij met het groote verkeers-
toestel kon uithalen. Keer op keer volbracht
de piloot een looping, maakte een Immermann-
turn, side-slips etc.
Na de demonstratie vereenigden genoodigden
en pers zich aan een lunch, waaraan ir. Stephan
het woord voerde.
Spr. achtte het van het grootste belang om
zoo oeconomisch mogelijk te werken en een
vliegtuig als dit, met 1 motor en dus kleiner
brandstofverbruik dan een meermotorig toe
stel, voorloopig wel de aangewezen verkeers-
machine. Wellicht zijn drie-motorige vliegtui
gen, in verband met het feit, dat bij falen van
1 motor op de andere twee met gereduceerde
snelheid doorgevlogen kan worden, wel de ver-
keersmachines van de toeleom»t, vooral met het
oog op het vliegen op nacht-trajecten, doch de
toenemende bedrijfszekerheid van de heden
daagsche grootere motoren in aanmerking ge
nomen, voert een luchtverkeersonderneming,
die vliegtuigen van het één-motorige type met
uitstekende vliegcapaciteiten, zooals de nieuwe
Fokker F. VII A., gebruikt, vooralsnog de
juiste politiek, wil zij hssr bedrijf de meest
economisch* richting geven met sfdoeoden
waarborg voor veiligheid en regelmatigheid. De
bedrijfszekerheid wordt bU «nJ°es»e] a <le
Fokker F. VII A. nog verhoogd,
vliegtuig bij gewoon vliegen in het '«^tverkee
lang niet het volle vermogen van den motor
noodig heeft en dus met weinig gas kan word
gevlogen, hetgeen den levensduur en de be
trouwbaarheid van den motor zeer ten «oc
komt door de mindere slijtage by lager toere
tal, de minder sterke belasting van de wer
kende deelen, enz. U"D
Zeppelin-dienst Amsterdam—Tokio V
Wéér ten slachtoffer.
