GEMENGD NIEUWS legd tuflBdhen Oorlog en Marine zou ln die richting kunnen leiden, mita de regeo- ring bi} de „overweging", die ze in de Troonrede heeft toegezegd, niet de split sing op den voorgrond zou brengen, maar de eenheid. LUCHTVAART. Ben nieuwe hellcopter. De Daily Mail beschrijft de eerste vlucht van een nieuw soort helioopter met vogelvleugels, een uitvinding van den Fransoben ingenieur Clerva, die te Farn- iKwouigh in Engeland beproefd Is. Het toestel kan behalve loodrecht opstijgen ook loodrecht vliegen gelijk een vogel. Het bereikte een hoogte van duizend voet en daalde daarna weer gemakkelijk vrij hei loodrecht, waarna het op het vlieg veld landde. Bij het opvliegen nam het ©en aanloop evenals gewone vliegtuigen^ imaar daarna ging het loodrecht de lucht ln. Tijdens het vliegen werd ln verschil lend e richtingen gemanoeuvreerd. Naar verluidt, is deze hellcopter Inge schreven om mee te dingen naar den prijs van 60,000, uitgeloofd door het Britsche luchtministerie voor een toestel, dat het probleem van vertikaal vliegen oplost. Courtney heeft zijn wedervaren in den hellcopter altdus .beschreven: „Ik ben niet in de gelegenheid mij uit te laten over het model van het vliegtuig, maar als men: er de lucht mee ingaat, is dit stellig een ongewone sensatie. Het beteekende voor mij, dat ik duizend voet hoog loodrecht opsteeg, en wanneer men de eerste twintig of dertig voet aldus de lucht Is ingegaan ln zulke vreeand e omstandigheden, heeft men heel wat ver trouwen noodig om voort te gaan, want aldoor is men .benieuwd wat er zal gebeu ren. Je denkt natuurlijk, dat Je elk oogen- blik te pletter kunt vallen, maar het neer- kamen is een nog angstiger gewaarwor ding. „Ik daalde loodrecht van een hoogte van vijfhonderd voet en had alle gewaar wordingen van onvermijdelijk te pletter te moeten ploffen. Maar die vrees was on- noodig. Het toestel landde met het groot ste gemak en liep sleohs enkele meters door, vóór het het stilstond." De la Cierva's uitvinding paart het ver tikale vliegen van een hellcopter aan de bewegingen van den ornlthopter een toestel dat met de vleugels klapwiekt als een vogel. Oourtney is zeer onder den indruk van de mogelijkheden, die de nieuwe uitvin ding opent Luchtschip met vliegtuigen. Op den eersten dag dat het weer gun stig ervoor is, zal te Puihaan een proef genomen worden met het lanceeren van een vliegtuig uit het luchtschip R 83, ter wijl dit in beweging is. Er is een licht, de Havilland 63, vliegtuig voor uitgekozen Het luchtministerie hecht groot gewicht aan deze proefneming, omdat men wil na gaan of luchtschepen bruikbaar zijn voor het vervoer van vliegtuigen. Het doel is niet alleen vliegtuigen te lanoeeren, maar ook ze weer op te nomen aan het einde van hun tocht. Een bijzondere Inrichting is aan de R 83 vastgemaakt voor de proef, die o.a. op een hoogte van 6000 voet zal genomen worden. Wegens het zeer ongunstige weer is de oefentocht tot nader order uitgesteld. Over de proef, die men met het lucht schip had willen nemen, wordt nog gemeld Deze zal hierin bestaan, dat het lucht schip zal opstijgen, terwijl onderaan een eendekker aan een soort van trapeze zal worden bevestigd. Op een hoogte van meer dan 1000 voet zal dan de vlieger majoor Scott langs een touwladder uit het luohtschip naar het vliegtuig afdalen, dat hij door een druk op een knop zal vrij maken. Na vervolgens een vliegtocht te hebben gemaakt, zal Scott trachten weer na. het luchtschip terug te keeren en zijn toestel aan de trapeze te bevestigen. In dien deze proef uitvoerbaar is, zal deze methode van groot belang zijn, omdat het dan mogelijk wordt, luchtschepen in oor logstijd als moederschepen voor kleine vliegtuigen dienst te laten doen, terwijl tevens een post van en naar de lucht schepen door vliegtuigen kan worden overgebracht. Noodlandingen. Men meldt aan het Haagsohe Aneta kantoor: De K. L. M.-vlieger Hondong, die met een Pokkervliegtuig, waarin een passa gier, hedenmiddag uit Dortaminc kwam, bevond d© weersgesteldheid in de omgeving van Nijmegen van dien aard, dat hij het beter oordeelde te landen, het geen hij in et goed gevolg deed op een terrein onder het dorp Koeken. De passa- ger vervolgde zijn reis per trein. Morgen vliegt het toestel T>«ar Waalhaven. Op het vliegveld' te VUssingen landden twee Fokkervliegtuigen, omdat een ervan een klein defect aan een magneet had ge kregen. Het andere vliegtuig nam post en goederen over en vloog toen verder. Een groot verkeersvliegtuig op weg naar Zweden maakte gistermiddag een noodlanding te Maarsbergen bij Doorn. Vijf passagiers kwamen ongedeerd op den grond. Een van de drie motoren bleek de fect, zoodat het toestel zijn reis niet kon vervolgen. De luchtdtenst EngelandIndië. Vioe-luchtmaarschalk Sir Sefton Brano- ker, de leider van den Engelschen civielen luchtvaartdienst, is Dinsdag te Londen aangekomen na te hebben deelgenomen aan het Internationaal Luchtvaartoongree Brussel, waarheen hij zich had begeven «a vlucht van 4000 mijlen te hebben gemaakt om een onderzoek ln te stellen naar de mogelijkheid van een permanen ten luchtdlenst van Engeland naar Indië, via Egypte. „Nu alles geregeld is, is het nog slechts een kwestie van financiering* luidt zijn devies. WereldimelheJdhreeordL Bfjna 260 mijten per uur. Luitenant Cyrus Bettls (V. S.) heeft op een Puiitzer-vllegtulg den snelhcidaprija gewonnen. Hij bereikte een snelheid van 248,99 mijlen per uur op ©en speciale Ourtlfriraoer, hetgeen een wereldrecord beteek ent voor het vliegen in een geslo ten kring De ontwikkeling van het luchtverkeer In Nederland. Bij den overgang van het zomer- naar het winterseizoen van de luchtvaart heeft de A* Plesman, de directeur van de Ko ninklijke Luchtvaart Maatschappij, naar zijn gewoonte aan de pers mededeeling ge daan omtrent de uitkomsten van den zomer en de vooruitzichten van den winterdienst. Als voornaamste kenmerk van den zo merdienst noemde hij daarbij in de eerste plaats de buitengewone ontwikkeling van het luchtverkeer op Nederland m. n. op Amsterdam. Gedurende den zomerdienst hebben niet minder dan elf lijnen dagelijks Él mmï** Sc- Amsterdam aangedaan, zoodht er op Schip hol dagelijks 22 vertrekken en aankomsten In de Saturday Evening Post heeft de bekerfde Engelsche publicist F. Britten Austin, die den geheelen zomer op het vas teland heeft vertoefd"om gegevens te ver zamelen over het luchtverkeer in Europa, als zijn meening uitgesproken, dat één och tend doorgebracht op Schiphol iemand wel leert, dat luchtvaart in Europa geen roman- avontuur meer is, doch een heel gewoon middel van vervoer. Hoewel de heer Plesman dit er natuitrlijk niet bij zeide, is deze voorspoedige ontwik keling stellig voor een belangrijk deel te danken aan de voortvarendheid, die de K. L.M. in haar gestie aan den dag heeft ge legd. De gunstige ligging van Nederland, dat als het ware het aangewezen knooppunt voor internationale lijnen is, heeft daarbij meegewerkt. Ariderzijds hebben wij o. a. ook voordeel getrokken van het feit, dat Keulen door de bezetting is geblokkeerd en uitgeschakeld. De heer Plesman wees ons op de mogelijkheid, dat, mocht het ontruimd worden, de groote trans-Europeesche ver binding LondenBerlijn—Moskou even tueel verlengd naar en door Siberië niet over Amsterdam, maar over Brussel en Keulen zal getrokken worden. Ook de ver binding ScandinaviëParijs zou over Keu len kunnen loopen en de heer Plesman ver wacht stellig, dat de Fransche/Luchtvaart maatschappij, wanneer Keulen vrij is, over die stad een verbinding zal geven naar Frankrijk. Hierop moet men voor de toe komst bedacht zijn. Wij hebben wel een be langrijk luchtnet, maar wij moeten ook zien, dat wij het houden. In dit opzicht valt er naar het oordeel van den heer Plesman nog zeer veel te doen. Een belangrijke fac tor zijn uiteraard de financiën. Hoe de ont wikkeling van het luchtverkeer jp dé" toe komst zal wezen, laat zich met zekerheid niet voorstellen, maar er zijn allerfei teeke nen, die erop wijzen, dat ze gaat in de rich ting van sterke toestellen, die een aanzien lijk getal passagiers met groote snelheid kunnen vervoeren en een intensieve exploi tatie mogelijk maken. De verwachting, dat men het voordeeligst zou exploiteeren met vele kleine toestellen, schijnt zich dus niet bewaarheid te hebben. Zekerheid is er op dit punt, zooals ge zegd, nog niet, de vraag of voor het inter nationale luchtverkeer één- of drie-motorige vliegtuigen dienen gebruikt te worden, is nog niet Uitgemaakt. Merkwaardie is in dit verband, dat de K.L.M. op haar Scandina vische lijn met één-motorige toestellen een regelmaat van 100 pet. bereikte, terwijl een buitenlandsche maatschappij op dezelfde lijn met meer-motorige toestellen zoo'n hoogen graad van regelmaat niet kon bereiken. Evenwel het gaat in dezen tijd niet al .te lang de kat uit den boom te kijken en de oplos sing van het vraagstuk aan anderen, die dan meteen een belangrijken voorsprong zouden hebben, over te laten. De K.L.M. heeft op grond van deze overwegingen dan ook besloten het bekende drie-motorige vliegtuig, de F. K. 33, bij de Nationale Vliegtuigindustrie te laten bouwen. Dit was al een duur besluit, maar het zal er niet bij kunnen blijven. De andere kostbare op drachten zullen wel moeten volgen en hier komt nu het nadeel van de positie der K.L. M. in vergelijking met de buitenlandsche luchtvaartmaatschappijen aan den dag. De zen hebben groote subsidies, kunnen dus meer doen en bovendien vangt in Engeland en Frankrijk de staat, waar het geldt expe rimenten te doen, den eersten stoot op. F.en ander punt van belang is in dit op zicht de outillage onzer vliegvelden. De luchtvloten breiden zich steeds uit en het laat zich dan ook aanzien, dat de hangar ruimte te Schiphol zoowel als op het vlieg terrein Waalhaven eerlang niet meer toe reikend zal zijn. Het luchtverkeer neemt gestadig toe en krijgti meer en meer burgerrecht. Gedurende den zomerdienst heeft de K.L.M. vervoerd 4S3.8 passagiers, 7414 K.G. post en 128.151 K.G. goederen. Voor de buitenlandsche maatschappijen, die ons land aandeden, wa ren deze cijfers resp. 4598, 10.545 en 52096. Hieruit blijkt, dat het passagiersvervoer bij de K.L.M. sterk is toegenomen, dagen dat op Schiphol 80100 passagiers aan kwamen zijn in het zomerseizoen geen uit zondering, in Juli en Augustus vrijwel regel geweest. Ook'het aantal'pleiziervluchten van belang voor de propaganda gaat sterk vooruit en is dez^n zomer op Schiphol meer dan tweemaal zoo groot geweest als verleden jaar. Het totaal aantal vlieguren van de vloot der K.L.M. heeft dit jaar 2000 meer be dragen dan in de overeenkomstige periode van het vorige, bet aantal tonfcilometers, dat in de vaart was, 165.000 meer dan in 1924. Het rendement per tonkilometer stijgt geleidelijk. In 1923 was het 54 pet., in 1924 58 pet., voor dit jaar zal het zeker ook boven de 50 pet. stijgen, wat voorwaar geen slecht resultaat is voor een vervoer- onderneming. Gedurende den zomerdienst is een deel van de vloot der K.L.M. vervangen door nieuwe toestellen, met hooger laadvermo gen en meer gerief. In het begin van het jaar zijn, achtereenvokrens 3 Fokker vlieg tuigen van het type F VII, uitgerust met RoHs Roycemotoren van 360 P.K., in de vaart gebracht. Deze bieden plaats aan 8 passagiers en 2 bestuurders. Voorts sljn bij wijze van proef a vliegtuigen van het type i in, die met Rolls Royce-motoren varen, uitgerust, voorzien van door luchtgekoelde Jupiter-motoren van 400 P K. van de Gnóme en Rhóne-fabriek in Frankrijk. De laatstgenoemde motoren geven zeer goede bedrijfsresultaten, daar zij eenvoudig in on derhoud zijn en door het wegvallen van de waterkoeling meer nuttigen 'ast kunnen op nemen. Nadat dit was gebleken, heeft de K.L.M. ook het vliegtuig H;—N.A.C.C., waarmee de vlucht naar Indië is verricht, van een Jupiter-motor laten voorzien en tenslotte zal nog een in aanbouw zijnd Fok ker-vliegtuig, type F VII, met zoo'n motor worden gebouwd. Met een gewijzigd type van de F VII, de z.g. F VUT A met Jupiter-motor heeft Fokker zijn successen in de Vereenigde Sta ten behaald. De K.L.M. is feitelijk de ëerste lucht vaartmaatschappij, die tot het invoeren van met lucht gekoelde motoren is overgegaan, naar het zich laat aanzien is de toepassing van zulke motoren een belangrijke stap in iegtechniek. de ontwikkeling der vliegtechniek. Wanneer binnenkort de F. K. 33 met zijn 3 motoren wordt overgenomen en in gebruik gesteld, zal zij tevens dq eerste, verkeersmaatschappij zijn, die een aldus uitgerust vliegtuig, dat niet alleen in naam, doch ook in werkelijk heid met 2 van zijn 3 motoren op vollen last kan vliegen en, daardoor grooter bedrijfs zekerheid biedt, in de vaart brengt. Het bedrijf is vooralsnog niet loonend en na afloop van het Van kracht zijnde con tract tusschen de regeering en de K.L.M. zal verdere steun van de regeering noodig zijn. Met Fokker de lacht ln. De New-Yorksche correspondent van „Dë Telegraaf" had een onderhoud met den heerFokker, die hem tenslotte inviteerde voor een tochtje in de lucht met de F. VII. Hij geeft van zijn wederwaardigheden een levendige beschrijving, waaraan het volgen de is ontleend: Over de mogelijkheid om spoorwegen en stoambooten door het vliegtuig te doen ver dringen, zeide Fokker: Een heel kleine minderheid heeft hier in de V. S. begrepen, dat zij op 't oogenblik bijna hopeloos ten achter zijn. Niet, en vol strekt niet, op motorgebied. Er is geen land ter wereld waarde motorindustrie zoo ontzaglijk ontwikkeld is. Maar de vliegerij is een beetje erg in de verdrukking ge komen, omdat de menschen, die daarin on middellijk verbetering konden brengen, sceptisch, om niet te zeggen flauwhartig zijn. Ik hoor ze 't zeggen: „Ach! die vlie gers met hun speelgoedspullen". Zooiets als de F. VII hebben ze nog nooit gezien. Er moeten vasté passagiersvliegdiensten komen. Dan kunnen erf vliegtuigen gebouwd worden en die kunnen dan weer van dag tot da gverbeterd worden. De vliegtuigen van leger en vloot, dat weet iedereen nu, zijn van gisteren, van verleden jaar. De corr. gaat tenslotte met Fokker de lucht in. Ziehier, hoe hij zijn gewaarwordin gen beschrijft ■HÉM Kruipt |H HjHH in de cockpit Ik zit stuurboord-zij, zoodat Fokker kruipt met Stultz, den piloot, ik, als straks de zaak de lucht ingaat, een kijk heb op den „loods" en Fokker. De ver- bindingsdeur met de cockpit zou opengaan wanneer we vrij van de aarde waren. Ik hoor hoe de propellor de lucht ranselt. Daar gaat de „kist", zooals Fokker ieder vlieg tuig doopt, In een oogenblik zijn wij „un- stuck", a. w. z. los van den grond. Ik voel de schommelende beweging, dan hangen we vrij in den hemel. Door het venster zie ik, hoe mooi cubistisch de aarde daar be neden verdeeld is. Eigenlijk meet langwerpige Vierkanten, zeer smal, of er duizenden lichtbruine zand wegen over dit stukje aarde zijn aangelegd. Daarnaast vierkanten van groen. Bruin* achtige velden met maisschoven als schaak borden met figuren. Een lange glinsterende weg, waarover auto's en motortrucks rij den, klein als kinderspeeltuig. Huisjes uit een Neurenberger speelgoeddoos, met kleine boompjes, als spruitjes op tandenstokers. Een meer als een scheerspiegel. Een heuvel met dennen als een mierenhoop met den nennaalden. Een spoorweg van den Long Islarfd R.R., waarover zoo langzaam een trein rolt, alsof alles stilstaat. Ineens vliegt de voordeur open. Het vliegtuig schijnt op zijn staart steil de lucht in te vliegen, als een pijl uit een boog. De neus rechtop. Het is of ik op m'n hoofd sta. Ik houd me krampachtig aan mijn zetel vast, bang een „saut périlleux" te maken. Nadat het vlieg tuig zijn evenwicht weer gevonden had, liet de piloot de controles (niet het roer, na tuurlijk, maar van het wiel) los. Ik voelde een eigenaardig rollen van links naar rechts, zooals bij een visschersboot op hooge zee. Na leek de neus geleidelijk te dalen, tot een normale hoogte bereikt was. Die manoeuvre (de „stunt", zooals zij hier zeggen) werd uitgevoerd, terwijl de motor zoo goed als stil stond. Gedurende de volgende twintig of dertig minuten (of was het een eeuw?) werd diezelfde demon stratie voortgezet, om de stabiliteit toch maar vooral goed in de magen of hersens van die medereizigers te pompea Eens, toen de motor absoluut stilstona, leek het me, alsof mijn hart ook niet meer klopte. Ik was zoo geëxalteerd over deze ongelooflijke demonstratie, dat m'n oogen plotseling de kracht kregen van X-straïen. Ik spot niet. Ik zag mijn hart, achter de ribben. Het tikte heel flauw als oen slingerklok, die aan 't afloopen is. En bij nauwkeurig toezien zag ik mijn hart kleiner en kleiner worden, tot het den omvang had gekregen van een erwt. Er volgde een manoeuvre, die mijn trom melvliezen zoodanig drukten, alsof een dikke Bertha vlak hij mijn oor werd afge schoten. Het zonderlinge was, dat Fokker zich uit den cockpit naar ons toekeerde, te gelijk met Stultz, den piloot, qn iet» naar ons toeschreeuwde. De lucht tochtte echter als een bandjir door de verbindingsdeur in het salon. Wat ze beiden schreeuwden, ging in dien Niagara-lucht-val totaal verloren. JammerI Het moeten hiitorlsche woorden geweest zijn, soo let» al»: „vaarwel dier baren grond, waar eens mijn wieg op stond". Gave Godl zoo brulden de stemmen in mijn ziedend kokende brein, dat ik weer heelhuids in een wieg beneden lag. En toch klapte ik in de handen, er gebeurde iets buitengewoons. Ik was de eenige claquer van de negen gasten. Ik kwam me voor, als iemand, die op de grens van dronkenschap, het waagstuk onderneemt, om in de bran ding van een stormende zee op een kust vol rotsen en klippen, te gaan zwemmen. Daarop volgde de demonstratie van zijde- lingsche controle. Het vliegtuig hing, of lie ver stond op de punt van den vleugel Daar na werd het stuur heelemaal omgegooid'in tegenovergestelde richting. Zoolang het evenwicht niet hersteld was, werd de con trole losgelaten. Ondertusschen scheen de wereld daar beneden-totaal dronken te zijn geworden. Door de vensters kijkend was t, alsof de aarde waggelend van rechts naar links door de lucht rolde. VOOR DEN POLITIERECHTER. Zitting van 12 October. Zwaar gpkapltteld, maar licht gestraft Een Heldersch vrouwtje had zich heden voor den politierechter te verantwoorden, omdat zfj geld had aangenomen van haar dochtertje, dat deze zien wederrechtelijk had toegeëigend. Het kind was een woning binnengeslopen en had daar een porte- monnale met eenlg geld ontvreemd. Hoe wel de moeder wist dat haar dochtertje er niet eerlijk aan kwam, had ze tooh dit geld ingepikt Het meisje stond ln een gesloten zitting terecht daarna was de moeder aan de beurt Ze werd met ernst en klem op het onbehoorlijke van haar daad gewezen, dooh met het oog op haar ebleken groote armoede slechts tot fl oete of 1 dag veroordeeld. Lood gemoerd. Een Heldersohe jongeling met niet al te frlsch uiterlijk was sis beklaagde opge roepen, als verdacht zich daklood telheb- ben toegeëigend. Dit lood had hij bij eenige opkoopers verkocht en was ver- sneeuwbui. Uit het Hertenwoud wordt eveneens melding gemaakt van geweldige sneeuwbuien en drie graden vorak Brutaal Te Bonn heeft Iemand aan een loket van de spoorwegen onder bedreiging met een revolver 02.000 mark gestolen. De dief is nog niet gepakt Men vermoedt dat hf) over ae Nederlandsahe grens is gevlucht Een vreemd sterfgevaL Uit New-York wordt gemeld, dat bU een gerechtelijk onderzoek gebleken is, dat mevr. Mary Oroxon, die onlangs, 86 'aar oud, overleed onder omstandigheden. Ue aan verhongering deden denken, 4 mlllloon dollar ln baar geld en effecten )ezat ZH behoorde tot een der voornaam ste families van Brooklyn en was de dochter van den rijken bankier Stranham, die tijdens itin leven een der bekendste Amerlkaansche fllanthropen was. moedelljk afkomstig van eenige peroeelen te Huisduinen. Beklaagde beweerde nu het lood bij het wlerviasohen te hebben opgevisoht, welke toelichting met eenlgen twijfel werd aangehoord. In elk geval echter had beklaagde ook dan niet het reoht gehad, naar willekeur over dat lood te mogen beschikken. Hij sat er dus op alle manleren tuasohen en werd veroor deeld tot 25 gulden boete of 26 dagen. De beschemer van kulache oortje*. Een verliefd jongmensoh te Texel, die kwaal ls zelfs op alt eiland doorgedron- en, lag heel knusjes met sljn meisje ln et gras van den dijk naar den azuren hemelkoepel te staren en werd daar lastig Ïevallen door wat opgeschoten Jongens, le elkaar allerlei minder passende grap pen toebrulden. De galante ridder wensohte niet dat sljn meisje door die llohtzinnlge taal ln haar sohaamtegevoel werd ge kwetst en gaf een van de grappenmakers, toevallig zijn 18-jarlgen neef Arie, 'n flink puk slaag. Hij ging nier echter ook zijn boekje weer te Duiten en werd nu tot f 16 boete of 16 dagen, wegens mishandeling veroordeeld. Zit de kat ln 1 nauw gedrongen, dn maakt se rare sprongen. Alzoo zegt vader Oats, en dit was zeker ook wel van toepassing op twee broeders hier ter stede, die echter niet de beste broeders waren en door hun ouders 0 un sl< rk-, g< ën dakloos, en om bun honger te stillen »rs op straat waren geset, vanwege hun slecht Hl Ij werk-, geld roofden ze te veld staande aardappelen d van c uien van het stukje bouwgrond van een lossen arbeider. De jongelui staan ongun stig bekend en kwamen reeds met den Btraf rechter ln aanraking. Eisoh en vonnis voor ieder 8 dagen gevangenisstraf De IJselstroom. De verbinding met het stoomschip „IJselstroom" is moeilijk. Het Liberisohe gouvernement houdt toezicht op het wrak. Volgens rapport is het sqhip gebroken; het achterschip gezonken. Er werd nog lading geborgen. De cacao, die onder wa ter zit, zal waarschijnlijk waardeloos zijn. Schipbreuken. Uit St John, in Nleuw-Brunswtjk, komt berioht dat in den jongsten storm aan de kust van den Atlantischen Oceaan vijf schoeners schipbreuk hebben geleden in een baai bij Undy. De eerste sneeuw. Uit Erfurt wordt gemeld: Bij stormachtig en koud weer he©recht er sedert Woensdagmiddag een hevige KANKER EN BEROEP. De directeur van den Amsterdamschen Gezondheidsdienst, de arts dr. L. Heijer- mans, heeft over bovenstaand onderwerp eene lezing gehouden voor de Vereeniging „Het Veiligheidsmuseum". Wij ontleenen er het volgende aan: In de laatste 25 jaar is de ziekte enorm toegenomen, zij komt in landbouwstre ken zeldzamer voor dan in industriegebie den, en veelvuldiger bij mannen dan bij vrouwen. Engelsche onderzoekingen wijzen er op, dat de kanker veroorzaakt wordt door een levend organisme, dat wij met de beste mi- kro»kopen niet kunnen waarnemen. Dit verwondert ons niet. Wij weten bovendien, dat bij alle ziekten, veroorzaakt door leven de kiemen, een voorbeschiktheid of ver zwakt weerstandsvermogen moet voorko men zelf-verkregen of erfelijk. Daarom is het noodig, dat wij, naast de genezende middelen, de oorzaak weten. Engelsche statistieken geven een over zicht over den omvang der ziekte in ver schillende bedrijven, doch dienen met groote voorzichtigheid te worden behandeld. Ne- derlandsche statistieken zijn er niet. Er zijn echter wel stoffen aan te wijzen, die kanker veroorzaken, n.1. aniline. Verder zijn scha delijke stoffen roet, pek en teer van gasfa brieken, in het algemeen stoffen van destil latie uit steenkool. Ook rooken kan een oor zaak zijn van kanker. In Amsterdam neemt het aantal lijders aan longkanker schrikba rend toe. Wij vragen ons dus af, of er te genwoordig in 'de atmosfeer prikkelende stof is, die de longen aantast Men zoekt de longkanker-oorzaak in verzwakt weer standsvermogen, b.v. door griep. Mij lijkt deze oplossing gezocht. Ook het denkbeeld, dat de fabrieken meer »tof opjagen, lijkt mij niet juist. De fabrieken zuigen veel meer het stof weg dan vroeger, de z.g. „•toflong" is sterk afgenomen. Neemt des niettegenstaande de longkanker toch toe, dan moeten er andere oorzaken zijn. Bewijzen kunnen wij niets, maar wij mo- veronderstellen, dat er in de scheikun- ge samenstelling van het stof, dat in de lucnt hangt, een verandering ten kwade heeft plaats gevonden. Aanvaardbaar is dat zeker Het aantal auto's neemt toe ook dus de verbrandingsproducten van olie en benzine. Meer en meer worden de straten geasfalteerd, de wegen gebitumend. Daar voor gebruikt men teer en pek. De wegen slijten zeer snel en elke auto jaagt een wolk van pek, teer etc. op. Er zal dus onderzocht moeten worden of het straatstof schadelijke bi-standdeelen bevat. Niet elke pek- en niet elke teersoort kan kanker veroorzaken. De gevaarlijke soorten zullen moeten worden onderzocht en van de wegen geweerd. Ook alcohol is een oorzaak van kanker. Bij de bestrijding is zindelijkheid een eerste gebod. Arbeiders, die in zulke gevaarlijke beroepen werken, dienen veel gebruik te maken van de badeelegenhéden. Alcohol misbruik is schadelijk, met rooken zij men voorzichtig. Onverschilligheid bij het openkrabben van puistjes enz. xan tot kan ker lelden. De «preker deelde tenslotte mede, dat ge hoopt mag worden, dat binnen afzienbaren tijd de wapenen tegen den kanker gevonden zullen worden. gene door, soodat net geen onverdeeld genot was, om het je van het zwartbonte F uk veedag te Wlerlngerwaard. Dinsdag heeft de rundvee fokvereeni- glng „Wlerlngerwaard" te Wlerlnger waard een foleveedag gehouden," waarbij lij tegelijk haar 26-jarig bestaan heeft herdaoht, soodat zij zeker mede tot de oudste uit ons land mag worden gerekend. Jammer regende het vrijwel constant net ge ^H puikje H-vee uit de Wlerlngerwaard te bewon deren. En tooh heeft men niet over ge brek aan belangstelling te klagen gehad. En deze belangstelling heeft zij volko men verdient, daar die eene fokvereeni- een groot aandeel heeft gehad aan e verbetering van het Nederlandsche zwartbont rund in de laatste 20 jaar, terwijl het nog steeds een eerste plaats inneemt onder de fokgebleden, welke veel fokmateriaal aan andere streken leveren. Veel is te danken aan een drietal fok kers, die ver buiten onze grens bekend zijn, en die in hunne diverse familie- schakeeringen veel hebben bijgedragen tot de tegenwoordige reputatie van het zwartbont vee uit de Wieringerwaard. Dit zijn n.1. de fokkers, die (koneman, Kaan en Schenk heeten. Namen waaraan men „naar believen" verschillende voor letters en familieaanduidingen kan toe voegen. Ook dezen keer wist men weer een pracht oollectie bijeen te brengen, be staande uit een kleine honderd vijftig dieren. Indien men bedenkt dat dit een inzending is van één fokvereeniging, dan blijkt daaruit, dat de vereeniging nog Bteeds goed voor den dag kan komen. De koeien en hokkelingen maakten dit maal ln de verschillende rubrieken het beste figuur. Amsterdam asn dsr drukste lucht havens tsr wereld. Ds K. L. M. HH gelij' plaats hadden. Kir we de spoorwegen en de stoom- booten op stal zetten, moeten wij toch met heel andere dingen voor den dag komen 't Is de vraag trouwens, of voor het groote en zware transport vliegtuigen ooit vol doende zullen zijn.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1925 | | pagina 7