GEMENGD NIEUWS
legd tuflBdhen Oorlog en Marine zou ln
die richting kunnen leiden, mita de regeo-
ring bi} de „overweging", die ze in de
Troonrede heeft toegezegd, niet de split
sing op den voorgrond zou brengen, maar
de eenheid.
LUCHTVAART.
Ben nieuwe hellcopter.
De Daily Mail beschrijft de eerste
vlucht van een nieuw soort helioopter met
vogelvleugels, een uitvinding van den
Fransoben ingenieur Clerva, die te Farn-
iKwouigh in Engeland beproefd Is. Het
toestel kan behalve loodrecht opstijgen
ook loodrecht vliegen gelijk een vogel.
Het bereikte een hoogte van duizend voet
en daalde daarna weer gemakkelijk vrij
hei loodrecht, waarna het op het vlieg
veld landde. Bij het opvliegen nam het
©en aanloop evenals gewone vliegtuigen^
imaar daarna ging het loodrecht de lucht
ln. Tijdens het vliegen werd ln verschil
lend e richtingen gemanoeuvreerd.
Naar verluidt, is deze hellcopter Inge
schreven om mee te dingen naar den prijs
van 60,000, uitgeloofd door het Britsche
luchtministerie voor een toestel, dat het
probleem van vertikaal vliegen oplost.
Courtney heeft zijn wedervaren in den
hellcopter altdus .beschreven:
„Ik ben niet in de gelegenheid mij uit
te laten over het model van het vliegtuig,
maar als men: er de lucht mee ingaat, is
dit stellig een ongewone sensatie.
Het beteekende voor mij, dat ik duizend
voet hoog loodrecht opsteeg, en wanneer
men de eerste twintig of dertig voet aldus
de lucht Is ingegaan ln zulke vreeand e
omstandigheden, heeft men heel wat ver
trouwen noodig om voort te gaan, want
aldoor is men .benieuwd wat er zal gebeu
ren.
Je denkt natuurlijk, dat Je elk oogen-
blik te pletter kunt vallen, maar het neer-
kamen is een nog angstiger gewaarwor
ding.
„Ik daalde loodrecht van een hoogte
van vijfhonderd voet en had alle gewaar
wordingen van onvermijdelijk te pletter
te moeten ploffen. Maar die vrees was on-
noodig. Het toestel landde met het groot
ste gemak en liep sleohs enkele meters
door, vóór het het stilstond."
De la Cierva's uitvinding paart het ver
tikale vliegen van een hellcopter aan de
bewegingen van den ornlthopter een
toestel dat met de vleugels klapwiekt als
een vogel.
Oourtney is zeer onder den indruk van
de mogelijkheden, die de nieuwe uitvin
ding opent
Luchtschip met vliegtuigen.
Op den eersten dag dat het weer gun
stig ervoor is, zal te Puihaan een proef
genomen worden met het lanceeren van
een vliegtuig uit het luchtschip R 83, ter
wijl dit in beweging is. Er is een licht, de
Havilland 63, vliegtuig voor uitgekozen
Het luchtministerie hecht groot gewicht
aan deze proefneming, omdat men wil na
gaan of luchtschepen bruikbaar zijn voor
het vervoer van vliegtuigen. Het doel is
niet alleen vliegtuigen te lanoeeren, maar
ook ze weer op te nomen aan het einde
van hun tocht. Een bijzondere Inrichting
is aan de R 83 vastgemaakt voor de proef,
die o.a. op een hoogte van 6000 voet zal
genomen worden.
Wegens het zeer ongunstige weer is de
oefentocht tot nader order uitgesteld.
Over de proef, die men met het lucht
schip had willen nemen, wordt nog gemeld
Deze zal hierin bestaan, dat het lucht
schip zal opstijgen, terwijl onderaan een
eendekker aan een soort van trapeze zal
worden bevestigd. Op een hoogte van
meer dan 1000 voet zal dan de vlieger
majoor Scott langs een touwladder uit het
luohtschip naar het vliegtuig afdalen, dat
hij door een druk op een knop zal vrij
maken.
Na vervolgens een vliegtocht te hebben
gemaakt, zal Scott trachten weer na.
het luchtschip terug te keeren en zijn
toestel aan de trapeze te bevestigen. In
dien deze proef uitvoerbaar is, zal deze
methode van groot belang zijn, omdat het
dan mogelijk wordt, luchtschepen in oor
logstijd als moederschepen voor kleine
vliegtuigen dienst te laten doen, terwijl
tevens een post van en naar de lucht
schepen door vliegtuigen kan worden
overgebracht.
Noodlandingen.
Men meldt aan het Haagsohe Aneta
kantoor:
De K. L. M.-vlieger Hondong, die met
een Pokkervliegtuig, waarin een passa
gier, hedenmiddag uit Dortaminc
kwam, bevond d© weersgesteldheid in de
omgeving van Nijmegen van dien aard,
dat hij het beter oordeelde te landen, het
geen hij in et goed gevolg deed op een
terrein onder het dorp Koeken. De passa-
ger vervolgde zijn reis per trein. Morgen
vliegt het toestel T>«ar Waalhaven.
Op het vliegveld' te VUssingen landden
twee Fokkervliegtuigen, omdat een ervan
een klein defect aan een magneet had ge
kregen. Het andere vliegtuig nam post en
goederen over en vloog toen verder.
Een groot verkeersvliegtuig op weg
naar Zweden maakte gistermiddag een
noodlanding te Maarsbergen bij Doorn.
Vijf passagiers kwamen ongedeerd op den
grond. Een van de drie motoren bleek de
fect, zoodat het toestel zijn reis niet kon
vervolgen.
De luchtdtenst EngelandIndië.
Vioe-luchtmaarschalk Sir Sefton Brano-
ker, de leider van den Engelschen civielen
luchtvaartdienst, is Dinsdag te Londen
aangekomen na te hebben deelgenomen
aan het Internationaal Luchtvaartoongree
Brussel, waarheen hij zich had begeven
«a vlucht van 4000 mijlen te hebben
gemaakt om een onderzoek ln te stellen
naar de mogelijkheid van een permanen
ten luchtdlenst van Engeland naar Indië,
via Egypte. „Nu alles geregeld is, is het
nog slechts een kwestie van financiering*
luidt zijn devies.
WereldimelheJdhreeordL
Bfjna 260 mijten per uur.
Luitenant Cyrus Bettls (V. S.) heeft op
een Puiitzer-vllegtulg den snelhcidaprija
gewonnen. Hij bereikte een snelheid van
248,99 mijlen per uur op ©en speciale
Ourtlfriraoer, hetgeen een wereldrecord
beteek ent voor het vliegen in een geslo
ten kring
De ontwikkeling van het
luchtverkeer In Nederland.
Bij den overgang van het zomer- naar het
winterseizoen van de luchtvaart heeft de
A* Plesman, de directeur van de Ko
ninklijke Luchtvaart Maatschappij, naar
zijn gewoonte aan de pers mededeeling ge
daan omtrent de uitkomsten van den zomer
en de vooruitzichten van den winterdienst.
Als voornaamste kenmerk van den zo
merdienst noemde hij daarbij in de eerste
plaats de buitengewone ontwikkeling van
het luchtverkeer op Nederland m. n. op
Amsterdam. Gedurende den zomerdienst
hebben niet minder dan elf lijnen dagelijks
Él mmï** Sc-
Amsterdam aangedaan, zoodht er op Schip
hol dagelijks 22 vertrekken en aankomsten
In de Saturday Evening Post heeft de
bekerfde Engelsche publicist F. Britten
Austin, die den geheelen zomer op het vas
teland heeft vertoefd"om gegevens te ver
zamelen over het luchtverkeer in Europa,
als zijn meening uitgesproken, dat één och
tend doorgebracht op Schiphol iemand wel
leert, dat luchtvaart in Europa geen roman-
avontuur meer is, doch een heel gewoon
middel van vervoer.
Hoewel de heer Plesman dit er natuitrlijk
niet bij zeide, is deze voorspoedige ontwik
keling stellig voor een belangrijk deel te
danken aan de voortvarendheid, die de K.
L.M. in haar gestie aan den dag heeft ge
legd. De gunstige ligging van Nederland,
dat als het ware het aangewezen knooppunt
voor internationale lijnen is, heeft daarbij
meegewerkt. Ariderzijds hebben wij o. a.
ook voordeel getrokken van het feit, dat
Keulen door de bezetting is geblokkeerd en
uitgeschakeld. De heer Plesman wees ons
op de mogelijkheid, dat, mocht het ontruimd
worden, de groote trans-Europeesche ver
binding LondenBerlijn—Moskou even
tueel verlengd naar en door Siberië niet
over Amsterdam, maar over Brussel en
Keulen zal getrokken worden. Ook de ver
binding ScandinaviëParijs zou over Keu
len kunnen loopen en de heer Plesman ver
wacht stellig, dat de Fransche/Luchtvaart
maatschappij, wanneer Keulen vrij is, over
die stad een verbinding zal geven naar
Frankrijk. Hierop moet men voor de toe
komst bedacht zijn. Wij hebben wel een be
langrijk luchtnet, maar wij moeten ook
zien, dat wij het houden. In dit opzicht valt
er naar het oordeel van den heer Plesman
nog zeer veel te doen. Een belangrijke fac
tor zijn uiteraard de financiën. Hoe de ont
wikkeling van het luchtverkeer jp dé" toe
komst zal wezen, laat zich met zekerheid
niet voorstellen, maar er zijn allerfei teeke
nen, die erop wijzen, dat ze gaat in de rich
ting van sterke toestellen, die een aanzien
lijk getal passagiers met groote snelheid
kunnen vervoeren en een intensieve exploi
tatie mogelijk maken. De verwachting, dat
men het voordeeligst zou exploiteeren met
vele kleine toestellen, schijnt zich dus niet
bewaarheid te hebben.
Zekerheid is er op dit punt, zooals ge
zegd, nog niet, de vraag of voor het inter
nationale luchtverkeer één- of drie-motorige
vliegtuigen dienen gebruikt te worden, is
nog niet Uitgemaakt. Merkwaardie is in dit
verband, dat de K.L.M. op haar Scandina
vische lijn met één-motorige toestellen een
regelmaat van 100 pet. bereikte, terwijl een
buitenlandsche maatschappij op dezelfde lijn
met meer-motorige toestellen zoo'n hoogen
graad van regelmaat niet kon bereiken.
Evenwel het gaat in dezen tijd niet al .te lang
de kat uit den boom te kijken en de oplos
sing van het vraagstuk aan anderen, die
dan meteen een belangrijken voorsprong
zouden hebben, over te laten. De K.L.M.
heeft op grond van deze overwegingen dan
ook besloten het bekende drie-motorige
vliegtuig, de F. K. 33, bij de Nationale
Vliegtuigindustrie te laten bouwen. Dit was
al een duur besluit, maar het zal er niet bij
kunnen blijven. De andere kostbare op
drachten zullen wel moeten volgen en hier
komt nu het nadeel van de positie der K.L.
M. in vergelijking met de buitenlandsche
luchtvaartmaatschappijen aan den dag. De
zen hebben groote subsidies, kunnen dus
meer doen en bovendien vangt in Engeland
en Frankrijk de staat, waar het geldt expe
rimenten te doen, den eersten stoot op.
F.en ander punt van belang is in dit op
zicht de outillage onzer vliegvelden. De
luchtvloten breiden zich steeds uit en het
laat zich dan ook aanzien, dat de hangar
ruimte te Schiphol zoowel als op het vlieg
terrein Waalhaven eerlang niet meer toe
reikend zal zijn.
Het luchtverkeer neemt gestadig toe en
krijgti meer en meer burgerrecht. Gedurende
den zomerdienst heeft de K.L.M. vervoerd
4S3.8 passagiers, 7414 K.G. post en 128.151
K.G. goederen. Voor de buitenlandsche
maatschappijen, die ons land aandeden, wa
ren deze cijfers resp. 4598, 10.545 en
52096.
Hieruit blijkt, dat het passagiersvervoer
bij de K.L.M. sterk is toegenomen, dagen
dat op Schiphol 80100 passagiers aan
kwamen zijn in het zomerseizoen geen uit
zondering, in Juli en Augustus vrijwel regel
geweest. Ook'het aantal'pleiziervluchten
van belang voor de propaganda gaat
sterk vooruit en is dez^n zomer op Schiphol
meer dan tweemaal zoo groot geweest als
verleden jaar.
Het totaal aantal vlieguren van de vloot
der K.L.M. heeft dit jaar 2000 meer be
dragen dan in de overeenkomstige periode
van het vorige, bet aantal tonfcilometers,
dat in de vaart was, 165.000 meer dan in
1924. Het rendement per tonkilometer
stijgt geleidelijk. In 1923 was het 54 pet.,
in 1924 58 pet., voor dit jaar zal het zeker
ook boven de 50 pet. stijgen, wat voorwaar
geen slecht resultaat is voor een vervoer-
onderneming.
Gedurende den zomerdienst is een deel
van de vloot der K.L.M. vervangen door
nieuwe toestellen, met hooger laadvermo
gen en meer gerief. In het begin van het
jaar zijn, achtereenvokrens 3 Fokker vlieg
tuigen van het type F VII, uitgerust met
RoHs Roycemotoren van 360 P.K., in de
vaart gebracht. Deze bieden plaats aan 8
passagiers en 2 bestuurders. Voorts sljn bij
wijze van proef a vliegtuigen van het type
i in,
die met Rolls Royce-motoren varen,
uitgerust, voorzien van door luchtgekoelde
Jupiter-motoren van 400 P K. van de
Gnóme en Rhóne-fabriek in Frankrijk. De
laatstgenoemde motoren geven zeer goede
bedrijfsresultaten, daar zij eenvoudig in on
derhoud zijn en door het wegvallen van de
waterkoeling meer nuttigen 'ast kunnen op
nemen. Nadat dit was gebleken, heeft de
K.L.M. ook het vliegtuig H;—N.A.C.C.,
waarmee de vlucht naar Indië is verricht,
van een Jupiter-motor laten voorzien en
tenslotte zal nog een in aanbouw zijnd Fok
ker-vliegtuig, type F VII, met zoo'n motor
worden gebouwd.
Met een gewijzigd type van de F VII, de
z.g. F VUT A met Jupiter-motor heeft
Fokker zijn successen in de Vereenigde Sta
ten behaald.
De K.L.M. is feitelijk de ëerste lucht
vaartmaatschappij, die tot het invoeren van
met lucht gekoelde motoren is overgegaan,
naar het zich laat aanzien is de toepassing
van zulke motoren een belangrijke stap in
iegtechniek.
de ontwikkeling der vliegtechniek. Wanneer
binnenkort de F. K. 33 met zijn 3 motoren
wordt overgenomen en in gebruik gesteld,
zal zij tevens dq eerste, verkeersmaatschappij
zijn, die een aldus uitgerust vliegtuig, dat
niet alleen in naam, doch ook in werkelijk
heid met 2 van zijn 3 motoren op vollen last
kan vliegen en, daardoor grooter bedrijfs
zekerheid biedt, in de vaart brengt.
Het bedrijf is vooralsnog niet loonend
en na afloop van het Van kracht zijnde con
tract tusschen de regeering en de K.L.M.
zal verdere steun van de regeering noodig
zijn.
Met Fokker de lacht ln.
De New-Yorksche correspondent van
„Dë Telegraaf" had een onderhoud met den
heerFokker, die hem tenslotte inviteerde
voor een tochtje in de lucht met de F. VII.
Hij geeft van zijn wederwaardigheden een
levendige beschrijving, waaraan het volgen
de is ontleend:
Over de mogelijkheid om spoorwegen en
stoambooten door het vliegtuig te doen ver
dringen, zeide Fokker:
Een heel kleine minderheid heeft hier in
de V. S. begrepen, dat zij op 't oogenblik
bijna hopeloos ten achter zijn. Niet, en vol
strekt niet, op motorgebied. Er is geen
land ter wereld waarde motorindustrie zoo
ontzaglijk ontwikkeld is. Maar de vliegerij
is een beetje erg in de verdrukking ge
komen, omdat de menschen, die daarin on
middellijk verbetering konden brengen,
sceptisch, om niet te zeggen flauwhartig
zijn. Ik hoor ze 't zeggen: „Ach! die vlie
gers met hun speelgoedspullen".
Zooiets als de F. VII hebben ze nog
nooit gezien.
Er moeten vasté passagiersvliegdiensten
komen. Dan kunnen erf vliegtuigen gebouwd
worden en die kunnen dan weer van dag
tot da gverbeterd worden. De vliegtuigen
van leger en vloot, dat weet iedereen nu,
zijn van gisteren, van verleden jaar.
De corr. gaat tenslotte met Fokker de
lucht in. Ziehier, hoe hij zijn gewaarwordin
gen beschrijft
■HÉM Kruipt |H HjHH
in de cockpit Ik zit stuurboord-zij, zoodat
Fokker kruipt met Stultz, den piloot,
ik, als straks de zaak de lucht ingaat, een
kijk heb op den „loods" en Fokker. De ver-
bindingsdeur met de cockpit zou opengaan
wanneer we vrij van de aarde waren. Ik
hoor hoe de propellor de lucht ranselt. Daar
gaat de „kist", zooals Fokker ieder vlieg
tuig doopt, In een oogenblik zijn wij „un-
stuck", a. w. z. los van den grond. Ik voel
de schommelende beweging, dan hangen
we vrij in den hemel. Door het venster zie
ik, hoe mooi cubistisch de aarde daar be
neden verdeeld is.
Eigenlijk meet langwerpige Vierkanten,
zeer smal, of er duizenden lichtbruine zand
wegen over dit stukje aarde zijn aangelegd.
Daarnaast vierkanten van groen. Bruin*
achtige velden met maisschoven als schaak
borden met figuren. Een lange glinsterende
weg, waarover auto's en motortrucks rij
den, klein als kinderspeeltuig. Huisjes uit
een Neurenberger speelgoeddoos, met kleine
boompjes, als spruitjes op tandenstokers.
Een meer als een scheerspiegel. Een heuvel
met dennen als een mierenhoop met den
nennaalden. Een spoorweg van den Long
Islarfd R.R., waarover zoo langzaam een
trein rolt, alsof alles stilstaat. Ineens vliegt
de voordeur open. Het vliegtuig schijnt op
zijn staart steil de lucht in te vliegen, als
een pijl uit een boog. De neus rechtop. Het
is of ik op m'n hoofd sta. Ik houd me
krampachtig aan mijn zetel vast, bang een
„saut périlleux" te maken. Nadat het vlieg
tuig zijn evenwicht weer gevonden had, liet
de piloot de controles (niet het roer, na
tuurlijk, maar van het wiel) los. Ik voelde
een eigenaardig rollen van links naar rechts,
zooals bij een visschersboot op hooge zee.
Na leek de neus geleidelijk te dalen, tot een
normale hoogte bereikt was.
Die manoeuvre (de „stunt", zooals zij
hier zeggen) werd uitgevoerd, terwijl de
motor zoo goed als stil stond. Gedurende
de volgende twintig of dertig minuten (of
was het een eeuw?) werd diezelfde demon
stratie voortgezet, om de stabiliteit toch
maar vooral goed in de magen of hersens
van die medereizigers te pompea Eens, toen
de motor absoluut stilstona, leek het me,
alsof mijn hart ook niet meer klopte. Ik
was zoo geëxalteerd over deze ongelooflijke
demonstratie, dat m'n oogen plotseling de
kracht kregen van X-straïen. Ik spot niet.
Ik zag mijn hart, achter de ribben. Het
tikte heel flauw als oen slingerklok, die aan
't afloopen is. En bij nauwkeurig toezien
zag ik mijn hart kleiner en kleiner worden,
tot het den omvang had gekregen van een
erwt.
Er volgde een manoeuvre, die mijn trom
melvliezen zoodanig drukten, alsof een
dikke Bertha vlak hij mijn oor werd afge
schoten. Het zonderlinge was, dat Fokker
zich uit den cockpit naar ons toekeerde, te
gelijk met Stultz, den piloot, qn iet» naar
ons toeschreeuwde. De lucht tochtte echter
als een bandjir door de verbindingsdeur in
het salon. Wat ze beiden schreeuwden, ging
in dien Niagara-lucht-val totaal verloren.
JammerI Het moeten hiitorlsche woorden
geweest zijn, soo let» al»: „vaarwel dier
baren grond, waar eens mijn wieg op
stond". Gave Godl zoo brulden de stemmen
in mijn ziedend kokende brein, dat ik weer
heelhuids in een wieg beneden lag. En toch
klapte ik in de handen, er gebeurde iets
buitengewoons. Ik was de eenige claquer
van de negen gasten. Ik kwam me voor, als
iemand, die op de grens van dronkenschap,
het waagstuk onderneemt, om in de bran
ding van een stormende zee op een kust vol
rotsen en klippen, te gaan zwemmen.
Daarop volgde de demonstratie van zijde-
lingsche controle. Het vliegtuig hing, of lie
ver stond op de punt van den vleugel Daar
na werd het stuur heelemaal omgegooid'in
tegenovergestelde richting. Zoolang het
evenwicht niet hersteld was, werd de con
trole losgelaten. Ondertusschen scheen de
wereld daar beneden-totaal dronken te zijn
geworden. Door de vensters kijkend was t,
alsof de aarde waggelend van rechts naar
links door de lucht rolde.
VOOR DEN POLITIERECHTER.
Zitting van 12 October.
Zwaar gpkapltteld, maar licht gestraft
Een Heldersch vrouwtje had zich heden
voor den politierechter te verantwoorden,
omdat zfj geld had aangenomen van haar
dochtertje, dat deze zien wederrechtelijk
had toegeëigend. Het kind was een woning
binnengeslopen en had daar een porte-
monnale met eenlg geld ontvreemd. Hoe
wel de moeder wist dat haar dochtertje
er niet eerlijk aan kwam, had ze tooh dit
geld ingepikt Het meisje stond ln een
gesloten zitting terecht daarna was de
moeder aan de beurt Ze werd met ernst
en klem op het onbehoorlijke van haar
daad gewezen, dooh met het oog op haar
ebleken groote armoede slechts tot fl
oete of 1 dag veroordeeld.
Lood gemoerd.
Een Heldersohe jongeling met niet al te
frlsch uiterlijk was sis beklaagde opge
roepen, als verdacht zich daklood telheb-
ben toegeëigend. Dit lood had hij bij
eenige opkoopers verkocht en was ver-
sneeuwbui. Uit het Hertenwoud wordt
eveneens melding gemaakt van geweldige
sneeuwbuien en drie graden vorak
Brutaal
Te Bonn heeft Iemand aan een loket
van de spoorwegen onder bedreiging met
een revolver 02.000 mark gestolen. De dief
is nog niet gepakt Men vermoedt dat hf)
over ae Nederlandsahe grens is gevlucht
Een vreemd sterfgevaL
Uit New-York wordt gemeld, dat bU
een gerechtelijk onderzoek gebleken is,
dat mevr. Mary Oroxon, die onlangs, 86
'aar oud, overleed onder omstandigheden.
Ue aan verhongering deden denken, 4
mlllloon dollar ln baar geld en effecten
)ezat ZH behoorde tot een der voornaam
ste families van Brooklyn en was de
dochter van den rijken bankier Stranham,
die tijdens itin leven een der bekendste
Amerlkaansche fllanthropen was.
moedelljk afkomstig van eenige peroeelen
te Huisduinen. Beklaagde beweerde nu
het lood bij het wlerviasohen te hebben
opgevisoht, welke toelichting met eenlgen
twijfel werd aangehoord. In elk geval
echter had beklaagde ook dan niet het
reoht gehad, naar willekeur over dat lood
te mogen beschikken. Hij sat er dus op
alle manleren tuasohen en werd veroor
deeld tot 25 gulden boete of 26 dagen.
De beschemer van kulache oortje*.
Een verliefd jongmensoh te Texel, die
kwaal ls zelfs op alt eiland doorgedron-
en, lag heel knusjes met sljn meisje ln
et gras van den dijk naar den azuren
hemelkoepel te staren en werd daar lastig
Ïevallen door wat opgeschoten Jongens,
le elkaar allerlei minder passende grap
pen toebrulden. De galante ridder wensohte
niet dat sljn meisje door die llohtzinnlge
taal ln haar sohaamtegevoel werd ge
kwetst en gaf een van de grappenmakers,
toevallig zijn 18-jarlgen neef Arie, 'n flink
puk slaag. Hij ging nier echter ook zijn
boekje weer te Duiten en werd nu tot f 16
boete of 16 dagen, wegens mishandeling
veroordeeld.
Zit de kat ln 1 nauw gedrongen, dn
maakt se rare sprongen.
Alzoo zegt vader Oats, en dit was zeker
ook wel van toepassing op twee broeders
hier ter stede, die echter niet de beste
broeders waren en door hun ouders 0
un sl<
rk-, g<
ën dakloos, en om bun honger te stillen
»rs op
straat waren geset, vanwege hun slecht
Hl Ij werk-, geld
roofden ze te veld staande aardappelen
d van c
uien van het stukje bouwgrond van een
lossen arbeider. De jongelui staan ongun
stig bekend en kwamen reeds met den
Btraf rechter ln aanraking. Eisoh en vonnis
voor ieder 8 dagen gevangenisstraf
De IJselstroom.
De verbinding met het stoomschip
„IJselstroom" is moeilijk. Het Liberisohe
gouvernement houdt toezicht op het wrak.
Volgens rapport is het sqhip gebroken;
het achterschip gezonken. Er werd nog
lading geborgen. De cacao, die onder wa
ter zit, zal waarschijnlijk waardeloos zijn.
Schipbreuken.
Uit St John, in Nleuw-Brunswtjk, komt
berioht dat in den jongsten storm aan de
kust van den Atlantischen Oceaan vijf
schoeners schipbreuk hebben geleden in
een baai bij Undy.
De eerste sneeuw.
Uit Erfurt wordt gemeld:
Bij stormachtig en koud weer he©recht
er sedert Woensdagmiddag een hevige
KANKER EN BEROEP.
De directeur van den Amsterdamschen
Gezondheidsdienst, de arts dr. L. Heijer-
mans, heeft over bovenstaand onderwerp
eene lezing gehouden voor de Vereeniging
„Het Veiligheidsmuseum". Wij ontleenen
er het volgende aan:
In de laatste 25 jaar is de ziekte enorm
toegenomen, zij komt in landbouwstre
ken zeldzamer voor dan in industriegebie
den, en veelvuldiger bij mannen dan bij
vrouwen.
Engelsche onderzoekingen wijzen er op,
dat de kanker veroorzaakt wordt door een
levend organisme, dat wij met de beste mi-
kro»kopen niet kunnen waarnemen. Dit
verwondert ons niet. Wij weten bovendien,
dat bij alle ziekten, veroorzaakt door leven
de kiemen, een voorbeschiktheid of ver
zwakt weerstandsvermogen moet voorko
men zelf-verkregen of erfelijk. Daarom
is het noodig, dat wij, naast de genezende
middelen, de oorzaak weten.
Engelsche statistieken geven een over
zicht over den omvang der ziekte in ver
schillende bedrijven, doch dienen met groote
voorzichtigheid te worden behandeld. Ne-
derlandsche statistieken zijn er niet. Er zijn
echter wel stoffen aan te wijzen, die kanker
veroorzaken, n.1. aniline. Verder zijn scha
delijke stoffen roet, pek en teer van gasfa
brieken, in het algemeen stoffen van destil
latie uit steenkool. Ook rooken kan een oor
zaak zijn van kanker. In Amsterdam neemt
het aantal lijders aan longkanker schrikba
rend toe. Wij vragen ons dus af, of er te
genwoordig in 'de atmosfeer prikkelende
stof is, die de longen aantast Men zoekt de
longkanker-oorzaak in verzwakt
weer
standsvermogen, b.v. door griep. Mij lijkt
deze oplossing gezocht. Ook het denkbeeld,
dat de fabrieken meer »tof opjagen, lijkt
mij niet juist. De fabrieken zuigen veel
meer het stof weg dan vroeger, de z.g.
„•toflong" is sterk afgenomen. Neemt des
niettegenstaande de longkanker toch toe,
dan moeten er andere oorzaken zijn.
Bewijzen kunnen wij niets, maar wij mo-
veronderstellen, dat er in de scheikun-
ge samenstelling van het stof, dat in de
lucnt hangt, een verandering ten kwade
heeft plaats gevonden. Aanvaardbaar is dat
zeker Het aantal auto's neemt toe ook
dus de verbrandingsproducten van olie en
benzine. Meer en meer worden de straten
geasfalteerd, de wegen gebitumend. Daar
voor gebruikt men teer en pek. De wegen
slijten zeer snel en elke auto jaagt een wolk
van pek, teer etc. op. Er zal dus onderzocht
moeten worden of het straatstof schadelijke
bi-standdeelen bevat. Niet elke pek- en niet
elke teersoort kan kanker veroorzaken. De
gevaarlijke soorten zullen moeten worden
onderzocht en van de wegen geweerd.
Ook alcohol is een oorzaak van kanker.
Bij de bestrijding is zindelijkheid een eerste
gebod. Arbeiders, die in zulke gevaarlijke
beroepen werken, dienen veel gebruik te
maken van de badeelegenhéden. Alcohol
misbruik is schadelijk, met rooken zij
men voorzichtig. Onverschilligheid bij het
openkrabben van puistjes enz. xan tot kan
ker lelden.
De «preker deelde tenslotte mede, dat ge
hoopt mag worden, dat binnen afzienbaren
tijd de wapenen tegen den kanker gevonden
zullen worden.
gene
door, soodat net geen onverdeeld genot
was, om het
je van het zwartbonte
F uk veedag te Wlerlngerwaard.
Dinsdag heeft de rundvee fokvereeni-
glng „Wlerlngerwaard" te Wlerlnger
waard een foleveedag gehouden," waarbij
lij tegelijk haar 26-jarig bestaan heeft
herdaoht, soodat zij zeker mede tot de
oudste uit ons land mag worden gerekend.
Jammer regende het vrijwel constant
net ge
^H puikje
H-vee uit de Wlerlngerwaard te bewon
deren. En tooh heeft men niet over ge
brek aan belangstelling te klagen gehad.
En deze belangstelling heeft zij volko
men verdient, daar die eene fokvereeni-
een groot aandeel heeft gehad aan
e verbetering van het Nederlandsche
zwartbont rund in de laatste 20 jaar,
terwijl het nog steeds een eerste plaats
inneemt onder de fokgebleden, welke veel
fokmateriaal aan andere streken leveren.
Veel is te danken aan een drietal fok
kers, die ver buiten onze grens bekend
zijn, en die in hunne diverse familie-
schakeeringen veel hebben bijgedragen
tot de tegenwoordige reputatie van het
zwartbont vee uit de Wieringerwaard.
Dit zijn n.1. de fokkers, die (koneman,
Kaan en Schenk heeten. Namen waaraan
men „naar believen" verschillende voor
letters en familieaanduidingen kan toe
voegen.
Ook dezen keer wist men weer een
pracht oollectie bijeen te brengen, be
staande uit een kleine honderd vijftig
dieren. Indien men bedenkt dat dit een
inzending is van één fokvereeniging, dan
blijkt daaruit, dat de vereeniging nog
Bteeds goed voor den dag kan komen.
De koeien en hokkelingen maakten dit
maal ln de verschillende rubrieken het
beste figuur.
Amsterdam asn dsr drukste lucht
havens tsr wereld. Ds K. L. M.
HH gelij'
plaats hadden.
Kir we de spoorwegen en de stoom-
booten op stal zetten, moeten wij toch met
heel andere dingen voor den dag komen
't Is de vraag trouwens, of voor het groote
en zware transport vliegtuigen ooit vol
doende zullen zijn.