NELDERSCHE COURANT
TWEEDE EN LAATSTE BLAD.
PLAATSELIJK NIEUWS.
VAN DONDERDAG 29 OCTOBER 1925.
Men verzoekt omb te melden, dat op
Vrijdag 80 Ootober de VrijtL-Ver. „De
Dageraad1" een openbare vergadering in
Casino zal (houden, met als spieker den1
beer Hoving, om van baar standpunt de
tweetje Geelkerken in de Genei. Kerk te
Ibeliéhitea.
Bi) het Dinsdag 27 Oct J.1. te Amster
dam gehouden examen slaagde voor
Apoth.-assistente onze plaatsgenoot» mej.
L. Driessen.
Aanbesteding.
Burgemeester en Wethouders hebben
Dinsdag 27 dezer ten raadhuize aanbesteed
het binnen- en buitenverfwerk, verfwerk
aan meubilair en fesoolietwerk aan mu
ren en plafonds van de school aan de
Vlamingstraat.
Ingeschreven was als volgt:
M. Kaleveld 994.—, G. Dortmund
998.—, Gebr. Hoogerduy» 1042.—, M.
Spaan 1186.—, P. Vermeulen 1200.—,
J. Kraak 1819.—, Joh. Hubbeling 1644,
8. Schellinger 1768—, J. Freeke 7 1780—,
Gebr. de Boer 1794.—, Joh. Dekkers
7 1890.—.
Broodprijsverlaging.
(Blijkens een in dit nummer voorkomen
de advertentie wordt met ingang van' 2
November de prijs van het brood ver
laagd met 1 cent per brood van 800 gram.
Waterleiding Koegras.
Als gevolg van noodzakelijk te ver
richten werkzaamheden aan de hoofd
leiding, zullen de bewoners van den
Koegraspolder op Vrijdag 80 Ootober a.s.
van 7.80 tot 12 uur 's middags, geen
water kunnen betrekken.
Men gelieve hiermede rekening te
houden.
Rijksweg HelderAlkmaar.
In verband met een door een lid van
den A. N. W. B. ingediende klacht over
den slechten toestand van bovengenoem-
den weg, ontving de oonsul van den A.N.W.
B. alhier van de Wegenoommissie bericht,
dat de toestand ter plaatse nauwkeurig
is opgenomen, en besproken is met den
Hoofd-ingenieur van het District Wegen-
techniek. Deze heeft medegedeeld, dat het
in de bedoeling ligt den geheelen weg te
verbeteren door dezen te voorzien van een
breedor wegdek van moderne constructie.
In verband met het feit, dat thans nog
maar weinig geld voor de wegenverbete
ring beschikbaar kan worden gesteld, zal
slechts op een geleidelijke verbetering
van dezen weg kunnen worden gerekend,
zoodat ook dit jaar slechts eenige zeer
slechte vakken kunilen worden verbeterd.
Br bestaat echter gegronde reden om aan
te nemen, dat spoedig meer geld, ook voor
dezen weg, zal kunnen worden toege
staan.
Ons nieuwe feuilleton.
Ons nieuwe feuilleton, waarmede wij in
ons volgend nummer een aanvang maken,
is een spannend- geheimzinnig verhaal
van den Engélschen schrijver Burbon
E. Stevensom Van den aanvang af houdt
het dien lezer in spanning, zoodat wij mo
gen verwachten, dat ook dit feuilleton bij
onze lezers in den smaak zal vallen.
Eerste Volksconcert
Gisterenavond had het eerste der reeks
volksconcerten, te geven door het Staf-
muziekoorps der Kon. Marine, plaats, na
dat reeds Dinsdagavond het eerste abon
nementsconcert was voorafgegaan. De
maatregel van een half uur lateren aan
vang bleek op beide avonden van invloed
te zijn geweest op het bezoek, want, was
reeds Dinsdagavond het aantal bezoekers
groot, grooter dan wij gewend waren,
gisterenavond bij het volksoonoert was
Casino volledig ultverkooht Enkele laat
komers zelfs om half negen heb je die
□og konden met moeite nog een plaats
je nabij de thans onbewoonde Jazzband
vinden, en tenslotte was ook de laatste
stoel bezet.
Het was merkbaar dat het publiek van
deze concerten genoot Doodsche stilte
heersohte tijdens de muziek onder dit
groote auditorium van bijna duizend men
schep, en bij het* weggaan toonden ver-
scheidenen op ondubbelzinnige wijze hun
voldoening. Welk een zegen blijken deze
concerten, speciaal de volksconcerten, te
zijn en hoe zeer vormen ze een onmisbaar
element in ons geestelijk leven 1
Het eerste deel van het programma was
gewijd aan Mozart; de ouverture Zauber-
flöte is bekend genoeg, maar de derde
symphonie (op. 84) was een novum voor
ons. Vooral het prachtige melodieuse an
dante trof ons hierin; het menuet heeft
Mozart wel mooier gecomponeerd, maar
toch bevat diUnummer zeer veel aantrek
kelijks. Na de pauze werd het program
ma huiselijker, populairder, bevattelijker,
Massenet is een componist, die pakkende
effecten weet te bereiken, en vooral zijn
suite viel in den smaak met de mooie
orkestreering der verschillende nummers.
Een Hebreeuwsch gezang van Gerns-
heim, gearrangeerd door den Directeur,
den heer Leistikow, was hier het hors
d'oeuvre, en de weemoedige melodie liet
niet na indruk te maken.
Volle vijf minuten duurde het eer we
op straat stonden.
De serie-voorstellingen van Jam Mnsch.
Maandagavond heeft de eerste der reeks
voorstellingen plaats, welke door hét
gezelschap Jan Musch alhier worden
gegeven. Zooals wij reeds hebben mede
gedeeld, zal als eerste stuk worden
opgevoerd een tooneelstuk van Luigi
Pirandello, getiteld „De consequentie
van het fatsoen". Voor de echte tooneel-
liefhebbers, dat zijn zij, die in een stuk
nog iets meer verlangen dan een aan
eenschakeling van wat aardigheidjes of
een spannende intrigue, wordt dit een
mooie avond. Het eigenaardige van dit
stuk is en wij citeeren nu den heer
Schuil, die in „Haarlem's Dagblad" hier
aan eene bespreking wijdde dat de
situatie in het begin bijna ongerijmd
schijnt. Langzamerhand evenwel ontwik
kelt zich alles logisch, helder, dringend
noodzakelijk, met innerlijke noodwendig
heid, en het slot is van een zoo groote
innigheid, aldus de heer Schuil, dat het
mij de gelukssensatie schonk, die alleen
goede, waarachtige kunst schenken kan.
Omtrent het sublieme spel van den
hoofdpersoon Baldovino, die vertolkt
wordt door Jan Musch, waren de bladen
het in hunne kritieken alle eens. De
heer Schuil vergeleek deze rol bij een
creatie van Moissi, en in Haarlem bracht
men hem na afloop een warme ovatie uit
de zaal.
De „Opr. Haarl. Courant" schreef er
over: „Hij heeft deze rol boven zichzelf
uitgespeeld". „Het Volk" liet zich als
volgt uit„Het stuk bleef heel den avond
boeien, dank zij het merkwaardig sterk,
fijn en karakteristiek spel, dat leefde
door alle scènes heen". „Geld. en Nijm.
Courant": „Het stuk vond een magistrale
vertolking bij Jan Musch en Stine van
der Gaag. Met welk een zeldzaam groot
talent heeft Musch deze zich iu een
diepzinnige dialectiek begevende, maar
streng logisch handelende.figuur uitge
beeld. Allerprachtigst was hij aan het
slot, trouwens het hoogtepunt. Hier bracht
hij groote ontroering teweeg onder de in
spanning luisterende toeschouwers".
Prijsuitreiking schietwedstrijd Bflz.
VrtJw. Landstorm.
Maandagavond had in café „de Pool" die
uitreiking plaats van de prijken, behaald
bij den plaatselijken schietwedstrijd van
den Bljz. Vrijw. Landstorm.
Bij afwezigheid van den voorzitter der
Plaats. Commissie, den heer A. ten Kloos
ter, werd de vergadering geleld door den
Res. Ie liuit. J. de Jong, commandant der
afdeelinig „Helder", die met een toepasse
lijk woord de verschillende prijzen aan de
winnaars ter hand stelde.
De prijzen werden als volgt behaald:
le afdeeling: le pr. A. van Stegen, 2e
pr. P. H. Bos, 8e pr. A. den ELartog, 4e .pr.
P. Bakker.
2e afdeeling: le pr. CL J. Bjjlsma, 2e pr.
K. DisseL
Na enkele besprekingen, waarbij om.
de medodeeling werd gedaan, dat het
plan bestaat in de 2e helft van Mei 1926
te Alkmaar een landdag te houden en met
de opwekking om het volgend jaar weder
aan de schietwedstrijden deel te neimen,
werd die vergadering gesloten.
Het Melkbeslnit
Voor de leden van de Held. melk-
centrale, sprak gisteravond in de boven
zaal van café Centraal, Dr. Mol, directeur
van den Keuringsdienst te Alkmaar, over:
„het melkbesluit".
Eigenlijk was deze vergadering meer
een „onder onsje", waarop de moeilijk
heden besproken werden, die het melk
besluit voor de slijters meebrengt
Het college van B. en W. was verte
genwoordigd door de wethouders Grün-
wald en Verstegen.
De heer Bremer, voorzitter van de Held.
melkcentrale, opende de vergadering met
een woord van welkom, in het bizonder
aan dr. Mol, de beide wethouders en de
Pers. De slijters hadden blijk gegeven
van hun belangstelling, door in grooten
getale op te komen.
Dr. Mol behandelde in het kort het
melkbesluit zooals we dat in ons nummer
van 26 September plaatsten. Wij kunnen
dan ook volstaan, met naar dit nummer
te verwijzen.
Ter aanvulling vermelden wij nog, dat
spr. er den nadruk op legde, dat op de
flesschen met „gepasteuriseerde melk",
de inhoud moet worden vermeld en men
dan vooral voorzichtig zij, met de juiste
hoeveelheid op te geven, eerder iets min
der, dan meer, b.v. voor een halve flesoh
8/8 voor een heele 8/4.
Spr. deelde mede, dat aan den Keurings
dienst verbonden is een veearts, n.1. de
directeur van het abottolr en den vleesoh-
keuringsdienst te Alkmaar.
Boeren, die zieke beesten hebben en
zelf geen veearts kunnen bekostigen, heb
ben maar even een kaartje te schrijven
naar Alkmaar, vanwaar de veearts bereid
is over te komen.
Dr. Mol besprak de hygiënische inrich
ting van de melkbergplaatsen en deelde
mee dat voor deze inrichting vrijgesteld
waren de veehouders, die niet meer dan
20 L. melk per dag verkoopen, aan men-
uit hun onmiddellijke omgeving.
Van de gelegenheid tot het stellen van
vragen maakten verschillende slijters ge
bruik. Voor onze lezers is dit echter wei
nig belangwekkend en wij kunnen dan
ook volstaan, met het vermelden van een
enkele vraag, die door verscheidene slij
ters werd gesteld, nl. deze: wanneer wordt
aan slijters 'n vrijstelling gegeven voor de
in richting van eenmelkbergplaats, zoo
als deze in het melkbesluit is omschre
ven. Een bergplaats, die voor de meeste
slijters bezwaren oplevert en vrij kostbaar
wordt
Wij kunnen hieraan toevoegen, dat uit
hygiënisch oogpunt deze bergplaats juist
uitstekend is.
Dr. Mol antwoordde hierop, nog niet te
weten welke beslissing hierin genomen
zal worden.
Verplichtend is de tnrtehttng van ge
noemde bergplaats voor menschen die een
nieuw bedrijf beginnen, voor hen die, om
wat voor oorzaak ook, een ander perceel
betrekken, eveneens voor personen die
een bestaande zaak overnemen. Voor
deze menschen moet de bergplaats geheel
voldoen aan de eischen, zooals die in het
melkbesluit zijn vastgesteld. Spr. hoopt
dat B. en W. in het geheel geen vrijstel
lingen zullen geven, zoodat het melk
besluit zoo spoedig mogelijk zal worden
nagekomen.
Uit de besprekingen bleek verder, dat
er in het melkbesluit nogal hiaten zijn.
Dr. Mol deelde echter mee, dat binnen
kort een conoept-verordening aan de Ge
meentebesturen zal worden toegezonden,
waarin verschillende dingen nader be
licht worden.
Zooals men weet is het melkbesluit in
gegaan op 7 Oct j.1., terwijl het in zijn
geheel van kracht zal zijn op 7 April 1926.
Het Bestuur der Vereen, van Ond.
Off. van Land- en Zeemacht, verzoekt
ons te berichten, dat zij haar le Groote
Uitvoering in dit seizoen geeft voor Le
den en genoodigden, in „Musis Sacrum".
Het belooft voorzeker een interessante
avond te worden.
Bijna verbrand.
Het 16-jarige dienstmeisje van mevr.
de L. van de Weststraat, O. v. d. H.,
geraakte gisterenmiddag in brand door
het vlamvatten van haar kleeren.
Het meisje liep in de keuken langs het
brandende gasstel. Vermoedelijk door het
opwaaien van haar schort, dat in aanra
king kwam met het gasstel, raakten haar
kleeren in brand.
Het meisje behield haar tegenwoordig
heid van geest en holde door de steeg,
die achter het huis loopt naar de West-
Sracht, waar zij te water sprong, waardoor
e vlammen spoedig doofden.
De heer B. van de Achtergracht W.-Z.
zag het ongeval en haalde het meisje uit
het water, terwijl hij haar in zijn winkel
binnenbracht.
De kleeren van het meisje waren ge
heel verbrand, terwijl zij bovendien ta
melijk ernstige brandwonden had opge-
loopen.
Uit het Politierapport
Maandagavond deelde een bewoonster
van den Brakkeveldweg mede, dat zij in
den nacht van Zaterdag op Zondag door
de aanwezigheid van 2 personen op haar
erf was opgeschrikt. Toen zij de mannen
aanriep, waren ze op de vlucht gegaan.
Een bewoner van de Vischmarkt deed
dienzelfden morgen aangifte, dat in den
afgeloopen nacht op het erf van zijn buur
man, die uitstedig is, te ongeveer half 2
2 personen waren geweest
Bij onderzoek bleek de poort, die tot
het erf toegang geeft, gedeeltelijk ver
nield te zijn. Voor zoover kon worden
nagegaan, waren aan het huis geen sporen
van verbreking aanwezig.
Een bewoner van de Achterstraat deed
Maandag aangifte, dat uit een hem toe-
behoorende vlet, die aan de Binnenhaven
lag, een sigarenkistje met een aantal
kaarsen, een zaklantaarn en 2 kluwen
boetgaren met een naald waren ontvreemd.
Door de Haagsche recherche werd
Maandag aan het Hoofdbureau alhier een
man gebracht, wiens aanhouding terzake
verduistering door den commissaris al
hier was verzocht
Een bewoner van den Parallelweg werd
Dinsdag beleedigd door een bewoner van
de Weststraat.
De beleedigde deed hiervan aangifte.
Gemeenteraad v. Helder,
op Dinsdag 26 October, des avonds 8 nor.
Notulen.
Vaststelling der notulen van de verga
dering van 22 September 1926.
Deze worden zonder bemerkingen vast
gesteld.
Ingekomen stokken.
Aangenomen worden voor kennisgeving
de navolgende ingekomen stukken:
a. Goedkeuring van Gedeputeerde Sta
ten op de derde wijzigingsbegrooting voor
het dienstjaar 1026 (Raadsbesluit van 4
Aug. J.L)
b. Proces-verbaal van opneming van
kas en boeken van den Gemeente-Ont
vanger.
o. Bericht van aanneming der benoe
ming tot onderwijzeres in de lichamelijke
oefening aan de O.L sdhool no. 16 door
mej. M. Magnin.
d. Bericht alsvoren van E. EL Bos, be
treffende zijn benoeming tot Directeur
van den Gemeentelijken Hoofdaktecursus.
e. Goedkeuring van Gedeputeerde Sta
ten op het besluit van den Raad van 22
September j.L tot verhuur van grond aan
A. Kranenburg.
f. Alsvoren betreffende verhuring van
grond aan W. Reinderman.
g. Alsvoren op het raadsbesluit van 22
September ji. tot uitgifte van grond in
erfpacht aan J. P. van Os (wijzigingalx--
sluit).
Aan mevrouw OorporaalSpruit wordt
op haar verzoek ontslag verleend als re
gentes van het Algemeen Weeshuis, met
dankzegging voor de in deze functie be
wezen diensten; aan den heer P. van den
Bos wordt eervol ontslag verleend als
leeraar aan de Zeevaartschool, met ingang
van 1 November 11926; aan den heer O.
W. Rusting eervol ontslag als onderwijzer
aan school 10.
Een adres van de N.V. Zeebad Huisdui
nen, houdende verzoek te harer beschik
king te stellen een bedrag van ten hoog
ste vijftig duizend gulden met het doel
daarvoor in Huisduinen te bouwen en in
te richten eaa aantel villa's var
beteringen aan te brengen aan bestaande
gebouwen in eigendom der N.V.
wordt gerenvoyeerd naar B. en W. om
prae-advies. Insgelijks het
Adres van het Centraal Comité voor
Drankbestrijding „Helder", houdende ver
zoek omtrent het verkenen van verloven
ingevolge de Drankwet beperkende bepa
lingen in het leven te roepen.
Drankwet
Ten opzichte van het
Voorstel van D. de Zee en drie andere
leden van den Raad om te besluiten, dat
door Burgemeester en Wethouders geen
nieuwe vergunningen ingevolge de
Drankwet zullen worden verleend.
(B. en W. stellen eveneens voor dit
naar hen te renvoyeeren om advies) stelt
de heer De Zee voor tegelijk hiermede
het op de agenda voorkomende
Voorstel om thans geen verdere maat
regelen te nemen tot beperking van het
drankgebruik.
te behandelen en dit punt dientengevolge
hedenavond van de agenda af te voeren.
De heer Van Dam wil beide zaken
hedenavond behandelen. Hetgeen wordt
voorgesteld is eigenlijk hetzelfde als het
geen wordt gevraagd en B. en W. hebben
daaromtrent al geprae-adviseerd.
De Voorzitter antwoordt, dat het
vooretel-de Zee o.s. niet is conform de
Drankwet en dus niet zou kunnen worden
aangenomen. Het is dus beter thanB dit
punt niet af te handelen.
De heer Bok: Worden dan, in afwach
ting van de beslissing, voorlooplg geen
nieuwe vergunning uitgereikt?
De Voorzitter: Dat kan in ieder
geval geschieden en is uit deferentie voor
den Raad ook wel wenschelijk.
Beide voorstellen worden dientenge
volge aangehouden.
Ingekomen is verder:
Goedkeuring van Gedeputeerde Sta
ten op bet Raadsbesluit van 28 Juni 1926
betreffend» de- opheffing van de Open
bare Lagere School na 18 enz.
Naar aanleiding van een opmerking
van Ged. Staten wordt in het raads
besluit eene kleine wijziging, die van for-
meelen aard, is, aangebracht
Hiermede zijn de Ingekomen stukken
afehandeld. Thans komt aan de orde
Rekening 1924.
Voorstel tot voorioopige vaststelling
van de gemeenterekeningen over 1924.
Deze geeft geene aanleiding tot op- of
aanmerkingen. De cijfers hebben wij tz.t
medegedeeld.
Gasp rijnen.
Voorstel tot verhooging van die prijzen
voor licht-, kook- en muntgas met 1 cent
per M'.
Held. Ort 2 Oct
De heer V a n O s wijst er op, dat bij de
vaststelling der gewijzigde begrooting
met 2 cent is verlaagd. De periode van de
groote winsten is voorbij. Als wij op het
standpunt staan, dat winsten uit een be
drijf kunnen worden gehaald, dan dienen
we daarvan ook de consequenties te dra
gen en tekorten bij te passen;
De heer Schoeffelenberger: In
de vorige raadsvergadering hebben we
een voorstel gehad om den gasprijs té
verlagen voor een paar koekebakkers.
Thans komen B. en W. met een voorstel
tot verhooging. Spr. begrijpt een derge
lijke politiek niet. Bij het vaststellen van
het vermenigvuldigmgscijfer hoofd, om
slag heeft spr. destijds al geconstateerd,
dat de belastingopbrengst een stabiel be
drag vormt, en de opbrengst van het gas
niet. Spr. is het dan ook eens met dat lid
der Commissie, die de winsten uit (heit
electriciteitsbedrijf wil overhevelen. Ook
is spr. het eens met den t^-schrijver in
de Held. Crt, waar deze zegt, dat de eco
nomie van de gemeente geenszins afhan
kelijk is van een paar petroleumventers.
Het ten deze door B. en W. ingenomen
standpunt is foutief. Op den duur zal het
gas toch worden gedrukt door het electri
citeitsbedrijf. Met dezen maatregel bereikt
het College niet wat het ervan verwacht;
steeds zal het tegen de petroleum hebben
te ooncurreeren. Terecht merkt de in
schrijver op, dat rekening moet worden
gehouden met afschrijvingen wegens de
preciatie enz. Bovendien aoht spr. een
prijsverhooging van 1 cent te veel; bij een
omzet van 8 millioen M8. zou dat 80.000
opleveren, terwijl het tekort veel min
der is.
De heer B o r k e r t is het lid der Com
missie, dat aanvankelijk togen verhoo
ging wast Spr. is van meening, dat prijs
verlaging het debiet zal verhoogen, en
stelde voor le. een gedeelte der winst uit
het electrisch bedrijf over te hevelen naar
de gasfabriek; 2e intensieve propaganda
voor meerder verbruik te voeren, 8e. de
afschrijvingen terug te brengen tot de
helft. Drie avonden heeft de Commissie
ernstig over deze punten vergaderd. De
gasprijsrverlaging, die wij in het begin
van het jaar invoerden, was zeer goed ge
zien, daar gerekend werd op een meer-
verbruik van 60.000 M8. Maar in plaats
van meer, werd het verbruik geringer,
ondanks de verlaging van den gasprijs.
In deze is het muntmeterverbruik altijd
de juiste maatstaf, en dat is achteruitge
gaan. Jaar in jaar uit zijn wij tegenstan
ders geweest van het aanwenden van win
sten der gasfabriek. Steeds zijn onze be
grootingen sluitend geweest, maar thans
is er verlies. En behalve dit werkelijke
verlies is er ook nog het verlies van de
derving der geraamde winst. Het heden
morgen ontvangen schrijven der Centrale
Boekhouding geeft angstwekkende cij
fers hieromtrent, die alleszins eene prijs
verhooging wettigen. Wat die concurren
tie betreft met de petroleum, spr. verge
lijkt deze met de concurrentie, die de
spoorwegen ondervinden van de autobus
sen. Evenals de spoorwegen moeten wij
trachten het bedrijf te redden.
De heer Van Dam was indertijd niet
geestdriftig omtrent de 2 oent verlaging.
De vorige maal heeft spr. gezegd, dat het
voor den groei van heit bedrijf noodwen
dig was, te zorgen, dat tmen afzetgebied
kreeg voor het industriegaa Spr. acht
thans prijsverhooging en verbetering van
kwaliteit gewenscht. Dan traohte imen af
zetgebied te vinden. ET is thans een lid
van den raad, dat het gas goedkooper wil
maken teneinde met petroleum te kunnen
ooncurreeren. Ais men dan maar aangeeft
hoeveel heit goedkooper moet worden, dan
weten we hoever we kunnen gaan. Van
petroleum zijn geen juiste cijfers omtrent
de waarde te geven. Als wij dit voorjaar
in plaats van 2 oent het gas 1 oent in prijs
hadden verlaagd, hadden we thans niet
deze farce majeure gehad. Het verlies van
6500.is slechts een taxatie, het ver
loop is ongunstiger geweest dan wij ver
wacht hadden en zal nog wel erger wor
den. Deze achteruitgang is in Mei 1024
'begonnen en is meer het gevolg van eene
algemeene beperking in uitgaven dan wel
van te duur gas. De vergelijking tus-
schen gas en petroleum ls waarlijk te in
gewikkeld dan dat men zou kunnen zeg
gen, dat de prijsverhooging daar invloed
op heeft. Door het aanboren van nieuwe
bronnen kan het gasdebiet worden ver
groot
'De heer Smits wenscht allereerst
eene verklaring te geven. Aan spr. is me
degedeeld, dat, wanneer die bedrijven ter
sprake komen, deze gelegenheid door spr.
aangegrepen wordt om den heer Giuur
wald iets onaangenaams te zeggen om
trent zijn particuliere leven. Spr. wijst er
met nadruk op, dat dit geenszins heit ge
val ia.
De heer Schoeffelenberger:
Dat zijn verdachtmakingen!
De heer Smits: Daarvan is geen
sprake, maar spr. meent den heer Grun-
wald niet dan aangenaam te zijn door
deze verklaring te geven. De zaak gaat
overigens niemand aan.
Het heeft spr. verbaasd, dat men zoo
veel waarde hecht aan de petroleumven
ters. We mogen, als dat waar ls, dank
baar zijtn, dat de heer Grunwald als de
hoofdagent der Petroleum-maatschappij',
zooveel venters heeft aangesteld. Is onze
gasprijs te hoog? vriaagt spr. Ten (bewijze
hiervan leest hij voor uit een art ln het
Tijdschrift van de Maatsch. van Nijver
heid, waarin spr. beweringen omtrent de
calorische waarde van ons gas bevestigd
worden. De gemeente Helder blijft, blij
kens dit artikel, nog 200 caL 'boven het
gemiddelde. Spr. sloeg dus de plank niet
zoover mis, toen hij betoogde, dat we den
prijs zoo hadden moeten laten en de kwa
liteit van het gas veibeteren. Is het voor
stel, dat thans gedaan wordt, de eenige
weg voor ons? Otm het gasdebiet te ver
hoogen, moeten wij niet bang zijn voor
eenige petroleumventers, en bovendien
moeten we de concurrentie niet in de
hand werken. Door prijsverhooging wordt
het petroleumdebiet verhoogd. Boveni-
dien moet de winst der gasfabriek niet
uitsluitend afhankelijk worden gemaakt
van het gasdebiet; er zijn ook andere fac
toren, die daarop invloed' hébben.
De heer Bok: Welke zijn dat <Jan?
De heer Smits heeft deze in geheimen
raad al genoemd, en vindt het ooge-
wenscht dat in het openbaar te herhalen.
Geroep: Spreek maar op!
De heer Smits kan zijn stem geven
aan de verhooging, indien met de hier
bedoelde factoren rekening gehouden
wordt
De heer Bok: Welke zijn dat dan?
De heer Van Loo constateert, dat tot
nu toe nog geen spreker aan het woord
is geweest, die kon aantoonen, dat het gas
niet in prijs moest worden verhoogd; Ook
de heer Smits kan geen andere middelen
aanwijzen om de rekening sluitend te krij
gen. (Deze heer beroept zich thans op den
geheimen raad, maar ais hij inderdaad
middelen kent moet hij deze noemen. De
heer Schoeffelenberger zegt het gas moet
omlaag. Welnu, het is omlaag gegaan en
desondanks ging het debiet achteruit. In
de Cie. wist men ook geen ander middel
aan' te geven.
De-heer Grunwald: Toen dit voor
stel in den Raad kwam, had spr. wel ver
wacht, dat het stof zou deen opwaaien.
De heer van Os zegt dat hij er destijds
niet voor was den prijs te verlagen. Maar
wij hebben aan het hoofd van het bedrijf
een deskundig directeur en wij, moeten
niet ln zijn werkkring treden. De direc
teur nu meende, dat 'het noodzakelijk was
den prijs met 2 oent te veriagen, en ook
ons kwam dit voor te zijn goede koop
manstactiek.
De heer V a n O s: Zeker, mits het arti
kel, dat men levert goed' is.
De heer Grunwald: Daarover kun
nen wij moeilijk oordeelen. De begrooting
is op winst gebaseerd en de taküek van
overhevelen uit andere Ibdrijfven is niet
kaufrnannisdh eh staat gelijk met het
handhaven van een tekort De Cie. al
thans kon aan prijsverhoogen niet ontko
men. Wij dachten inderdaad, dat door de
verlaging het debiet zou toenemen. Als
wij in het voorjaar den prijs trnet 1 oent
verlaagd hadden, zou de toestand dezelf
de zijn gebleven. Den prijs voor indUstrie-
gas meenden wij onveranderd te moeten
laten, omdat wij. aan tal van industrieën
het gas tegen verhoogden prijs leveren.
Nu spreekt de bijlage van J 6600.— ver
lies. Maar toen was de toestand veel gun
stiger dan thans; het blijkt, dat eind
Augustus reeds een verlies was van
32400.Nu moet hierbij worden op
gemerkt, dat dé onkosten des zomers na
tuurlijk zwaarder op het bedrijf drukken
dan bij vergrooten omzet des winters, dus
wordt dit verlies over het géheeJe jaar
wel minder. Dat een bedrijf geen winst
oplevert, is nog niet zoo eng; maar men
kso niet met verlies gaan wertno, van-
