SCHEPENNUMMER
Populair Bijvoegsel van de
HELDERSCHE COURANT,
No. 200
CAREL J. BRENSA.
Het „grootste"
Zeilschip.
Miniatuur
Oceaanschepen.
Het scheepje uit de legende van Ulysses.
Vreemdsoortige
schepen.
van ZATERDAG 7 NOV. 1925.
9 L<^r irgv \5
«X». t "Ir. Va. «.Ti» nV xtx xV »,tx *t< x»x xV *t<
DOOR
'»H Wfp n* y|v V}V 'F> '*V> I rpt Vfl. vtv v}v '<v yft rr» rffr tqv yft j
Noot van den Redacteur:
Wegens de groote uitgebreid
heid van de beschikbare stof is voor
ditmaal alleen aandacht gegeven aan
de zsllsohspsn. Een volgende maal
zal eens een nummer worden gewijd
aan de itoomtoheptn.
B.
Men vreesde dat het
te groot zou zljnl
In de Londensche bladen van 14 No
vember 1866 versoheen het volgende be
richt i
Gisteren is uit New York te Liver-
pool aangekomen het grootste zeilschip,
aat immer 'op de Mersey is gezien. Het
heet de „Ooean Monarch" en het heeft
een lengte van 82 meter 'n breedte
van ruim 16 meter en een diepgang
van ongeveer 9 meter. Het meet 2146
ton en kan gemakkelijk 900 passagiers
bergen. Het heeft 105.000 schepels tar
we in en nog 200 ton andere lading
aan boord. Het is bestemd voor de
vaart tusschen Liverpool en New York.
Men vreest evenwel dat het voor de
zeevaart te groot zal blijken.
Op 27 Augustus 1896 verscheen in het
Algemeen Handelsblad echter het vol
gende bericht:
Het grootste zeilschip ter wereld is
de „Potosi", dat te Geestemünde ge
bouwd wordt voor rekening van een
Hamburgsche firma. Dit reusachtige
vaartuig zal 120 meter lang, 16 meter
breed en 10.60 meter .diep worden.
Het zaj vijf masten hebben en elf
waterdichte afdeelingen.
De inhoud van het schip wordt 8966
registerton. Het is eehter de vraag of
een dergelijk reusachtig zeilschip met
vrucht zal zijn te gebruiken.
Men had zich blijkbaar aan de beide
booze vermoedens van het te groot zijn
niet gestoord. Want in December 1902
beriohtte de „Amsterdamsche Courant"
het volgende
„Het grootste Zeilschip der Wereld".
Het grootste zeilschip dat bestaat is
de „Preussen" van de Duitsche Han
delsvloot. Het vaartuig liep 7 Mei 1902
te Geestemünde van stapel en is lang
185.5 meter, breed 16.9 meter en diep
12.25 meter.
Bij een gemiddelden diepgang van
9.28 M. heeft het een waterverplaatsing
van 11.600 ton. En een laadvermogen van
8000 ton. Terwijl een dubbele bodem
van 660 ton inhoud voor waterballast
het verhalen in een haven zonder ver
dere ballast mogelijk maakt.
Het ankerwinden, sturen, laden en
lossen en lens pompen geschiedt met
stoom.
Het schip heeft vijf masten met dub
bele mars en bramra's. Het voert drie
en veertig zeilen zonder de reserve
zeilen welke een oppervlakte beslaan
van 6560 vierkante Meter. De lengte
der onderra's is 81.2 meter. De totale
lengte van het staande en loopend want
staal en touw is 41.900 Meter.
*s-
Zoodat mhar weer ten duidelijkste
bleek, dat de oonservatieve meeiiing
van de mensohen van 1866 niet juist
Voor meer degelijke vergelijking had-
den we nu echter ook van de vroegere
Bchepen, n.1. van de „Ocean Monarch
•n van de „Potosi" moeten weten hoe
veel zeilen en hoeveel want er aan
gezeten had.
hoorncte vloedgod. De veronderetelde
schermJheer van den zeeman in de oud
heid. Ben collega (of een ooncurrent) van
dien bij ons nog bekenden god „Neptunus".
B.
GEEN SCHIP ZOO DICHT OF
ER KAN EEN LEK IN KOMEN.
Een inlandsoh vaartuig, in gebruik Dip
de kusten van Korea.
Waanneer men er In gedachten een
Scheveninger bom van vroeger jaren mee
vergelijkt, dan is die voitm nog 200 vreemd
niet
ER BEHOORT OP HET SCHIP
ÉÉN GROOTE MAST.
.Antieke schepen waarmede de vroegere
bewoners van de landen van Brazilië de
zoeën bevoeren. Bekend onder den naam
vt ui „Jangadas".
Waarmee men al niet
den Oceaan oversteekt.
Ouderen van dagen zullen zich ver
moedelijk nog de „Detroit" herinneren,
die in Augustus van het jaar 1912 in de
haven van Helder verscheen. Het was
een doodgewone Motorboot van 11 meter
lang, 3 meter breed en 1.65 meter diep,
uitgerust met een twee cylinder 4 takt
motor paardekracht en een totaal gewicht
van... 15 ton.
Met dit scheepje waren vier Amerikanen
van New York vertrokken en na een'reis
van 21 dagen over den Oceaan, te Queens-
town in Ierland binnengevallen. Yia Am
sterdam en Helder etc. zetten ze hun
reis voort naar het eindpuntSt. Peters-
burg.
Dergelijke tochten in miniatuur-Oceaan
schepen hebben vaker plaats gehad. Ook
met zeilschepen.
Een van de merkwaardigste tochten in
dat opzicht was er een in het jaar 1866
'n Klein kottervaairtuig van l3/4 ton
de „Vision" genaamd en bemand met
kapitein Donavon, 'n matroos en 'n hond,
vertrok in dat jaar eveneens van
New York naar Engeland. Ze hadden
een veelbewogen reis. Na vier en twintig
dagen paalden ze, wegens gebrek aan
leeftocht, een zeilschip. Toen verdwenen
ze weer maanden lang en bet publiek
meende, dat ze bun verdiende loon hadden
voor hun roekeloos en ijdel waagstuk.
Maar het liep anders. Op een onver
wacht oogenblik verscheen bet scheepje
voor de Engelsche kust en raakte be
houden binnen. Het scheepje werd in
1867 op een expositie te Parijs ten toon
gesteld.
'n Ander vaartuig genaamd „Red,
White, Blue" zes en twintig voet lang
en geheel in den vorm van een redding
boot gebouwd, Ivolbraoht ongeveer op
denzelfden tijd 'n soortgelijke overtocht
in 88 dagen. Ook' bij deze reis waren
twee mannen betrokken. Zii verklaarden
echter bet nooit weer te willen doen.
En nog 'n derde staaltje geschiedde
'n jaar later. Het was een Engelschman,
de heer Bowker, die den 19en Augustus
van het jaar 1868 in een... cano het En
gelsche kanaal overstak.
Na twee flesschen wijn, en een trommel
met beschuit aan „boord" genomen te
hebben, vertrok hij des ochtends te 7 uur
uit Ambleteuse zeven mijlen ten Noor
den van Boulogne gelegen.
Des namiddags te 6.44 kwam hij dien
dag te Dover aan, na met uitzondering
van een half uur rust 11 uren onaf
gebroken te hebben gepagaaid.
Halverwege ontmoette de reiziger een
schip, welke kapitein hem den te volgen
weg aanwees. De cano waarmede dit
waagstuk werd ondernomen was 16 voet
lang, 28~. duim breed en 8 duim diep.
Zoodat de pogingen om in kleine vaar
tuigen over zee te gaan ook al niet van
vandaag of gisteren dateeren. B.
In het jaar 1789 verscheen er in de
Engelsche bladen een opzienbarend be
richt. Men lasOp een van 's Konings
werven onder opzicht der Admiraliteit is
men thans[ bezig met bet bouwen van
een platboomd schip van 20 stukken
(kanonnen).
Dit vaartuig zal slechts zeven voeten
diepgang en geen zwaarden hebben
echter zoo men meent zoo scherp op den
wind kunnen zeilen als een oorlogsfregat
des Konings maar vermag.
Zoo deze proef gelukt zullen alle 's Ko
nings vaartuigen die om de kust kruisen
op dezelfde wijze worden gemaakt.
Vermoedelijk is de proef niet gelukt,
want soover de gesohiedenia vermeldt
worden de Engelsohe kusten tegenwoordig
niet van platboomde schepen van zeven
voet diepgang en zonder zwaarden om-
kruist. Ze zijn eenigszins anders. B.
Te Butschport, Connecticut, een staat
in Amerika, werd in het jaar 1860 een
proef genomen met een geheel nieuw
vervoermiddel over zee.
De heeren Lacy en Broth maakten een
zeereis van 2 mijlen en later een van
zestig mijlen in een soort bootje van twaalf
voet lang zonder zeil en zonder riemen
en zonder stoom, maar getrokken door...
'n vlieger.
Het was 'n vlieger van 10 voet hoog
en acht voet breed. Hij was van fijn wit
katoen gemaakt en had 'n staart van
honderd voet lang. De trekkracht van den
vlieger was zoo groot, dat geen zeilboot
het vliegscheepje kon bijhouden.
Toen de heeren na hun tweeden tocht
geland waren was 'n gelijk vertrokken
groot zeiljacht nog meer dan vier mijlen
ten achter. Het schuitje werd heel ge
makkelijk bestuurd.
In de Amerikaansche couranten kwamen
na dit succes de berichten, dat men binnen
kort veel reizen per vliegerschip zou zien
te ondernemen. En men rekende al uit welke
vorderingen deze kleine proef binnen de
eerstvolgende jaren zou ondergaan.
'n Ieder kent wel de geschiedenis van
den beroemden Griekschen Vorst Ulysses
(Odyseus), de echtgenoot van deschoone
en deugdzame Penelope. Hij was het, die
zich trachtte te onttrekken aan den strijd
tegen Troye uit liefde voor zijn gemalin
en zioh deswege krankzinnig hield.
Zijn list baatte hem niet. Hij trok met
12 schepen tegen Troye op en onder
scheidde zich. Tengevolge van verschil
lende handelingen evenwel haalde hij
zich de toorn van de goden op den hals
en werd veroordeeld om vele jaren op
zee te zwerven en verschillende avon
turen, hem door de goden bereid, te
doorleven.
De bekendste daarvan door Ho
merus verhaald in de bekende „Odys
see" was zijn vaart voorbij het eiland
der Sirenen, aan wier verleidelijke zang
naar het heette, niemand ontkwam. Ulys
ses evenwel weerstond de verleiding en
keerde na vele jaren omzwervens bq zijn
vrouw Penelope terug.
Hierboven vindt men het schip afge
beeld waarop hij Ulysses rond het Sirenen-
eiland zou hebben gezworven.
B.
Die sljn tljtjen weet te gissen,
En sljn toutjen weet te splissen,
En sljn glas te roere staen,
Mach wel voor een bootsman gaen.
Als koek en bottelier lest eens te
[samen keven
Doen hoord' lok onder wlen
[de boter was gebleven.
Achterschip van een antiek Fransch Galèasse z.g. Galjas of groote Galei.
Naar een model, dat aanwezig is in „Le Musée de Marine Au Louvre" te Parijs.
Dit is zoover mijn Informaties gaan
ook al niet gebeurd, B.
En hier is de groote Galei in volle pracht. Tentoongesteld in het Marine-museum
Au Louvre" te Parijs. Zou ieder rèohtgeaard oud-zeeman niet watertanden naar
00'n „ouwe schuit"?
Niet veel te seggen,
Maar houwen en beleggen.
Een die zijn zeyl te hooge stelt
Wert lloh'llok van den wint gevelt.
't Juffertje
(AUTEURSRECHTEN
VOORBEHOUDEN)
Afbeelding van „Rhenus" of de
VU/
