DERDE EN LAATSTE BLAD
BINNENLAND
mtmtm
K T7- .1'^ fi T;
VAN ZATERDAG 5 DECEMBER 1925.
De Kabinetscrisis.
Hei Handelsblad meldt:
Men vertelt in politieke kringen, dat de
heer da*. J. Tb. de Visser niet naar het
Loo zou zijn geroepen om een opdracht
te ontvangen, doch om van gedachten te
wisselen over d© mogelijkheid eener oplos
sing der kabinetscrisis, in den geest, van
een vergelijk met de Christelijk-Histori-
schen over den gezantschapspost bij den
Paus.
Overeenkomstig hei betoog, op dit punt
geleverd door wijlen jhr. De Savornin
Lobman in rijn werk „Onze oonstitutie" zou
de Chrisbelijk-Historische fractie bereid
wezen te berusten in een aanstelling van
jhr. van Nispen tot Sevenaer als gezant
„buiten bezwaar van 'slands schatkist"
(gelijk de Reabode reeds meldde). Van
andere zijd© hooren wij echter, dat op een
meegaandheid der Christelijk-Historischen
in dezen geest nog geenszins mag worden
gerekend. Zij zijn gebonden door de ver
klaring van den heer Snouck Henkemans,
afgelegd in den nacht van Kersten, die
met een dergelijke oplossing geen reke
ning hield. Intusschen weet men nog niet,
wat de fractie-vergadering der Christe
lijk-Historischen opleveren kan.
Wij hebben tevens vernomen, dat het
onwaarschijnlijk moet worden geacht, dat
dr. De Visscher, Indien hem een opdracht
mocht worden verleend tot kabinetsforma
tie, haar in beraad zou houden. Hij zou
meenen haar niet te kunnen aanvaarden.
ehoord, dat op een
is
Het Hdbl. heeft
meegaandheid der ChriseHjk-Historïschen
in de riohting van de aanstelling van
Jhr. van Nispen tot Sevenaer als gezant
Bulten bezwaar van 's lands schatkist,
nog geenszins mag worden gerekend.
Het blad heeft tevens vernomen, dat
het onwaarschijnlijk moet worden geacht,
dat dr. De Visser, Indien hem een op
dracht mocht worden verleend tot kabi
netsformatie, haar in beraad zou houden.
Hij zou meenen haar niet te kunnen
aanvaarden.
Volgens, de Jelegr. zou spoedig een
opdracht aan dr. De Visser tot vorming
van een kabinet zijn te verwachten.'
TWEEDE KAMER,
Bijeenroeping voor spoed-
elschende ontwerpen.
De Tweede Kamer is thaijs in open
bare vergadering bijeengeroepen tegen
Donderdag 10 December, des namiddags
te 1 uur, ter behandeling, gelijk gemeld,
van spoedeischende ontwerpen.
Onder de wetsontwerpen, welke de voor
zitter zal voorstellen In behandeling te
nemen, komen voor het wetsontwerp tot
wijziging van de grenzen der gemeenten
Rotterdam en Schiedam, en de voorstel
len van wet betreffende de zomertijdrege
ling van den heer Van der Waerden en
van don heer Braat.
Naar wij. nadier vermennen, zullen tot
deze wetsontweanpen vermoedelijk beihoo
ien die inzake de Koninklijke Nederland-
sahe Paketvaart Maatschappij en inzake
de Vroedvrouwenschool te Heerlen.
De I/Oodsdlenst op Terschelling.
Men schrijft aan het Hbl.:
In loodskringen op Terschelling heerscht
de laatste dagen eenige ontstemming, eene
ontstemming, die zich reeds aan een groot
gedeelte van de eilandbewoners heeft me
degedeeld!, Wij zijn ten volle overtuigd
van den ernst en het gewicht van onze
taak, nu wij daarvan een en ander willen
raededeeJen, maar mogen niet onbespro
ken laten wat bij ons onderzoek meer dan
iets anders, indruk op ons heeft gemaakt.
Bij het onderhoud (waarbij ook kolonel
Albarda tegenwoordig was) dat de Vice-
Adimiraal de equipage van den momenteel
thuis liggend en schoener No. 5 „Terschel
ling en Vlie", J.1. Maandag toestond heb
ben de loodsen (en tenslotte ook de schip
per) Z.Exc. als hunne meening te kennen
gegeven dat de loodsdlenst op Terschel-
ng te strenge orders heeft. Nadat de vice-
adiniraal de loodsen, die zeer geagiteerd
optraden in het gezelschap van hun plaat
selijken chef. iets gekalmeerd had en
vooral vroeg dat zij zich over mogelijke
grieven nu maar ,eens moesten uitspre
ken, legden de loodsen omtrent een en
ander een nadere verklaring af.
Volgens hen is meermalen aan den
plaatseiijken chef gevraagd om op tijd te
mogen binnenloopen, zulks geheel naar
het oordeel van den schipper; ook was er
bij den chef meermalen op aangedrongen
om de zeilschepen door stoomschepen te
doen vervangen. Hierop, verklaarden zij,
was steeds geantwoord, dat dit district
voor stoom te klein was en ieder dienst
vak zichzelf moest kunnen bedruipen. En
wat de quaestie van het binnenloopen be
treft, wezen de loodsen er hun hoogen chef
op, dat de directie, door middel van dreig
brieven over voorbarig of overbodig bin
nenloopen, onder de loodsen en schippers
langzamerhand een stemming heelt doen
ontstaan, die hoogst gevaarlijk is en een
riohtige uitvoering der orders niet wel
doenlijk maakt.
Zelfs werd den Vice-Admiraal genoemd
de verklaring van den omgekomen schip-
Per van den Loodsschoener, Jan Zeijlema-
her, eenige dagen voor de ramp gedaan:
..Nu ia het uit. Ik loop niet meer binnen,
Ik paa as voor langar reprimandee ta ont
vangen. Dan maar buiten blijven en maar
liever verzuipen".
Hierna nam Zijne Excellentie het woord
en legde deze verklaring af, die grooten
indruk op dd loodsen heeft gemaakt:
plannen, jullie moet verstaan: de schip
per is de baas, hij besluit over buitenblij-
ven of naar binnen gaan en als er brieven
binnen komen die het anders willen, dian
gebruik je die als scheurpapier".
Naar aanleiding hiervan hadden wij
voorts nog een onderhoud met den plaat
selijken chef van het Loodswezen le en
2e district, kononel Albarda te Harlingen.
De heer Albarda begon met er op te wij
zen, dat artikel 43 van het Loodsregle-
ment als volgt luidt: De op een post krui
sende loodisvaartuigen mogen niet dan op
bepaalde tijden binnenkomen, tenzij door
hoogen nood gedrongen, of ingeval zij al
hunne loodsen hebben afgegeven.
De schipper .alleen moet de beslissing
geven, aldus de kolonel. Deze is niet ver
plicht met de équipage scheepsraad te
houden, waarop de loodsen steeds blijven
aandringen. De kolonel wees er voorts op,
diat de loodsen om betere ballasting had
den verzocht, doch de kolonel kon van dit
verzoek de noodzaak niet inzien, daar de
ballasting uitmuntend is. Ook was om la
ger tuig gevraagd, doch bij het proefva
ren, was den kolonel gebleken, dat het
tuig geen verbetering behoefde.
Dat de orders streng zouden zijn, meen
de de heer Albarda te moeten ontkennen.
Deze zijn zooals ze in de wpt staan aan
gegeven. Maar als er schippers zijn die
teveel en niet altijd met noodzaak binnen
komen, dan valt dit op. Dan wordt er een
brief geschreven.' Het bestuur vervolg
de de heer Albarda heeft na de demo-
raliseerende mobilisatie tens-Otte bet weer
zoover zien te krijgen, dat de toodsbeman-
ningenhun zeemanschap lieten gelden op
hunne verantwoordelijkheid niet meer
leed door overigens verklaarbaren
angst voor mJjn,en. Ook de admiraal moet.,
volgens den heer Albarda, in genoemde
conferentie met de equipage, hebben ge
zegd, dat het „een heele toer is de kerk in
het midden te laten".
Het ia -moeilijk de goede samenwerking
altijd té vinden, besloot de heer Albarda.
Doch de Terschellinger loodsequipage is
prachtvolk, dat durf ik gerust te getui
gen. En wij moeten allen ons best doen
om deze vreeselijke ramp weer te boven te
komen.
Het Bezoldigingsbesluit
„D© Rsb." meldt, dat art 80a van Ihet
Bezoldigingsbesluit 1925, regelende de
korting op salarissen boven 6000 zal
worden mgetrokkën.
Aangaande regeling van de kindertoe
lage in het gewijzigd Bezoldigingsbesluit
wordt gemeld, dat de minimum kinder
toelage is verhoogd van 50 tot 60 en
de maximum toelage van 200 tot 240.
Voor aangenomen pleegkinderen kan
eveneens een kinderbijslag worden ge
geven.
Dep artemts ambtenaren.
,De Rsb." zegt uit goede bron te ver
nemen, dat behoudens enkele kleine wij
zigingen de salarisschalen voor de depar
tementsambtenaren er als volgt zullen uit
zien: machineschrijver min. 500max.
900 na 4^ jaar (deze rang is uitgevonden
door de Regeering); schrijver 2e kl. min.
1000 anax. 1700 na 12 jaar; sdhrijVer
le kl min. 1600 max. 2100 na 10 jaar;
klerk min, 1100 max. 2000 na 14 jaar;
adjunct-commies min. 1700 max.»/ 2700
na 14 jaar; commies min. 2500 tmax.
8400 na 12 jaar; hoofdcommies min.
3500 max. 4500 na 10 jaar; referenda
ris imin. 4600 max. 5600 na 5 jaar; ad
ministrateur min. 5500 max. 6500 na-
8 jaar.
Rijkspersoneel
Een adres van het Comité van
neutraal overheidspersoneel
Het bestuur van het Comité van neu
traal overheidspersoneel heeft het vol
gende adres aan den minister van finan
ciën gericht:
Reeds een maand geleden (8 November)
stelde de centrale commissie voor geor-
fianiseerd overleg in ambtenarenzaken,
n haar vergadering, die tot ver na mid
dernacht werd voortgezet, haar zienswijze
vast over het door de regeering voor
gelegde ontwerp-herziening Bezoldigings
besluit 1925.
De commissie meende in den geest van
de reguering te handelen, door zoo snel
mogelijk tot net vaststellen van een advies
te komen, maar bovendien rekenden de
vertegenwoordigers vtm het rijkspersoneel
het zich tot plicht, op zoodanige wijze
mede te werken, opdat de flnancleele
gevolgen ten spoedigste aan het personeel
zouden kunnen ten goede komen.
Onze vertegenwoordigers in de centrale
commissie werkten hieraan gaarne mede,
eenerzijds omdat Uwe Excellentie in haar
antwoord aan het lid der Tweede Kamer,
den heer Kuiper, heeft verklaard een
snelle afwerking van het gladstrijken der
plooien op prijs te stellen, anderzijds
omdat de ingetreden strenge winter de
behoeften van het personeel belangrijk
deed stijgen en een voorziening daardoor
steeds dringerder werd.
Zij meenden te mogen aannemen, dat
de gevolgde werkwijze zou bevorderen,
dat voor de maand December, met zijn
huiselijke feestdagen, die toch ook in de
gezinnen de gezinnen der ambtenaren
niet zonder meer kunnen passeeren, de
toegezegde terugwerkende kracht >an
de herziening eenige verlichting zou
brengen.
In hoeverre de intusschen ontstane
regeeringscrisis oorzaak is, dat ook aan
deze verwachting nog niet is beantwoord,
vermogen ondergeteekenden niet vast te
stellen, wel meenen zij bun teleurstelling
te moeten uitspreken, dat thans en
opnieuw buiten zijn schuld het rijks
personeel wordt gedupeerd.
Het is bijv. aan ondergeteekenden niet
onbekend, dat het hoofdbestuur der poste
rijen en telegrafie reeds maatregelen wist
te nemen, waardoor uitbetaling van het
tegoed over het jaar 1925 aan dat per
soneel kan plaats vinden, aoodra de re
geering haar eindbeslissing heeft ge
nomen.
Het is tengevolge van vorenstaande
overwegingen, dat ondergeteekenden zich
veroorlooven Uwe Excellentie met ern-
stlgen aandrang te verzoeken, alles in
het werk te stellen om maatregelen te
treffen, welke kunnen bevorderen, dat
bet geldelijk tegoed over 1925 binnen
korten tijd aan het rijkspersoneel worde
uitbetaald.
Internationaal Vakverbond.
Bijeenkomst van den algemeo
nen raad te Amsterdam.
De algemeene raad van het Internatio
naal Vakverbond kwam gisteren in Am
sterdam bijeen. De agenda vermeldt o.a.
een bespreking van de betrekkingen tot
Rusland, over een internationale Emi
gratie en een Balkanconferentie, die het
volgend jaar te Sofia bijeen zal komen,
van vraagstukken van internationale ar
beidersontwikkeling en internationale
zomerscholen.
De algemeene raad van hetEngelsche
vakverbond heeft besloten na afloop van
de te Londen gehouden conferentie met
het bestuur van het I.V.V. de volgende
verklaring te publiceeren, inzade de be
trekkingen met Rusland, oyer welke de
vergadering van den. algemeenen raad
van het I.V.V. e^n beslissing zal nemen.
1. Deze conferontie begroet de- open
hartige gedachtenwisseling, welke heeft
plaats gehad, en geeft uitdrukking aan
het vertrouwen, dat hierdoor alle ver
keerde begrippen zijn weggenomen over
de-motieven en bedoelingen van den al
gemeenen raad (van het EngelBche vak
verbond) inzake de bijeenroeping van
een conferentie zonder voorafgaande
voorwaarden.
2. De algemeene raad van het Engelsche
vakverbond verwerpt elke poging, die
zijn actie zou willen voorstellen als een
vijandelijke daad tegenover het I.V.V.,
en verzekert het I.V.V. dat hij door den
eenigon wensch wordt geleid de inter
nationale vakbeweging te versterken.
8. De algemeene raad van het Engelsche
vakverbond erkent de moeilijkheden van
den bestaanden toestand, is evenwel van
meening, dat dozo het best uit den weg
kunnen worden geruimd door de bijeen
roeping van een conferentie, zonder dat
een der betrokken partijen daaraan voor
waarden verbindt. Uitdrukkelijk wordt
vastgesteld dat zulk een conferentie strikt
beperkt zou blijven tot vertegenwoordi
gers van het Ï.V.V. en den Russischen
Vakvereenigin gsraad.
Grootc parken om Amsterdam.
In de -gemeen («raadszitting van' Vrij
dagmiddag heeft de wethouder van Pu
blieke Werken, de heer J. ter Haar, made-
dCelingen gedaan omtrent de plannen
van B. en \V. tot parkaanieg op groot©
schaal. Aan het Nieuwediep koint weldra
een mooi park ter grootte van 61 HA (het
VortÜeLpark is slechts 44 H.A). Hierana
grenst 60 H.A. water. In het plan Groot-
Amsterdam is een groot bosch geprojec
teerd ten Noorden van Kaïlfjeslaan van
niet minder dan 500 H.A. (Het Parijsche
Bois d© Boulogne is 850 ELA.)
Hqt pasvisum voor Dultschland.
„De Tel." verneemt, dat opheffing van
het pasvisum voor Duitachland op zijn
vroegst op 1 Februari 1926 kan worden
togamoetgezien.
Een lucratief veer.
In „De Bedrijfsauto", officieel orgaan
van den Bond van bedrijfsautohouders in
Nederland, komt een artikel voor, waar
in een aanval gedaan wordt op de woe
kerwinst, die de gemeente Nijmegen maakt
met het veer bij Lent.
Volgens de gemeentebegrooting 1924
was'de opbrengst geraamd op 129.310,
waartegenover stonden uitg. ad 59.560;
een batig saldo latend van 69.750. De
opbrengst blijkt in werkelijkheid, echter
dat jaar bedragen te hebben 158.288,
zoodat de geraamde ontvangst met 24.000
is overschreden.
Het blad noemt een dusdanig hoog be
drag, opgebracht door in hoofdzaak door
trekkende automobielen, een O.-W., waar
voor een winklier, koopman of indus
trieel voor woekeraar zou worden geschol
den. Op een dergelijke manier is deze
pont, aan den toegangsweg tot een bloelen
de gemeente, een bestaansmiddel gewor-
den in plaats van een hulpmiddel om ves
tiging van handel en industrie te bevorde
ren en verkeer te vergemakkelijken; hier
wordt abnormaal verdiend en, in kortzich
tigheid, van een verkeersobstakel een
winstbron gemaakt, ten koste van den
groei dr gemeente.
Een eventueel beroep op een oud veer-
récht, op grond van een decreet van Na
poleon dd. 21 October 1811, verwerpt het
blad al bij voorbaat en het dringt met
klem op verlaging van het veertarief aan.
ProefvisscherU in de Roode Zee.
Men meldt uit JJmuiden aan de N.
Rott. Crt.:
Donderdagmiddag 4 uur is van Umui-
den vertrokken het motorschip Knikker,
van de maatschappij van denzelfden naam.
Dit schip is uitgerust om in de Roode Zee
een onderzoek in te stellen naar de moge
lijkheden voor de zeevisscherij aldaar, op
touw gezet door een particuliere maat
schappij.
Het motorvaartuig is voorzien van twee
Diessel-motoren en wordt voortbewogen
door twee schroeven, waarbij een gemeten
vaart bereikt kan worden van 16 mijl ais
gemiddelde. Het vaartuig bevat een fris-
sche machinekamer, twee slaapsalons, een
laboratorium voor zee-onderzoek, een bad
kamer en een kamer voor den marooniat.
(Het schip is voorzien van draadlooze te
legrafie). Een winch aan dek, welke door
den motor wordt gedreven, zal op die wijze.
ais bij de stoomtreiiers in toepassing is,
worden gebruikt voor het uitzetten en
binnenhalen van de vlschborden en lij
nen. Men wenscht daar te gaan viaschen
geheel overeenkomstig het stoamtreiler-
systeem.
De bemanning bestaat voorloopig uit
den kapitein, twee stuurlieden, een mar
conist en twee machinisten. Het dekvolk
zal worden aangeworven in het buiten
land.
De heer R. de Boer, reeder te Haar
lem en diricteur van de maatschappij
Noorderlicht te Umuiden, zal d» reis over
land doen tot de eerste aanlegplaats, om
dan aan boord verder de leiding van deze
proefneming op zich te nemen.
De „Indrapoera".
De nieuwe mailboot „Indrapoera" voor
den Rotterdamscben Lloyd in aanbouw
op de werf der Kon. Mij. de Schelde, te
Vlissingen zal Dinsdag 15 December naar
Rotterdam vertrekken en dan tevena
proefstoomen.
Opgelegde schepen.
Het vraohtstoomschip „Ambon" der
Stoomvaart Mij. „Nederland*', dat gerui-
men tijd te Amsterdam in de haven heeft
opgelegen en inmiddels aan de Holland-
West-Afrika Lijn wérd verkocht, is giste
ren voor de eerste reis onder denzelfden
naam naar West-Afrika vertrokken.
Het vergaan van de Nijverheid L
Eergisteren zijn op de kust tusscben
Putten en Nijkerk, gedeeltelijk tegen, ge
deeltelijk over den dijk geslagen, gevon
den 86 vaten vet, 12 vaten Jenever, 3 le
dig© ohocalade kikten, meelzakken en een
groot dekkleed, «lies afkomstig van die
vergane Nijverheid L
Tot nu toe is geheel onbekend waar de
gezonken stoomboot zit; evenmin is iets
bekend omtrent de lijken der schipbreu
kelingen.
AMST ERDAMSCHE BRIEVEN.
Si Nlcolaas. De duivel Van koffiedik en el Vakonder
wijs. BegrootlngsdebBtten.
B. en W. hebben dan "ook al jaren de
stichting van een vijfdie en zesde ambachts
school op hun program staaa Mocht men
in den beginne, ter bereiking van het loffe
lijk d'oel nog kunnen hopen op financieele
medewerking van het Rijk, toen, doormid
del van het z.g. „stopwetje" van Juli 1924,
deze medewerking der Regeering bij -de be
vordering van vakonderwijs werd stop ge
zet. werd deze hoop den bodem ingeslagen.
En de stad lag voor de zooveelste maal
met het Rijk weer eens overhoop toen bleek
dat men in Den Haag in dezen ook peen
„exceptioneel geval" wenschte te erkennen.
(In genoemd wetje was voor dergelijke
exceptioneele gevallen n.l nog een klein
subsidie-kiertje open gelaten).
V»
Sint Nicolaas heeft dit jaar véél zorg
besteed aan het décor van zijn, weldra op te
voeren „Spel van den huiselijken haard":
Koek en Gart. Kwistig is hij nog eiken dag
bezig onze stad. met zijn snieeuw-witkwast
van onder tot boven te bestrijken en hij
laat vanachter dé coulissen der natuur zijn
koude-luchtmachine steed's maar weer een
vorst-wind over het tooneel blazenEn
al zet de Gemeente als nuchter-practische
organisatie nu ook al «een 2700 sneeuwrui
mers aan 't werk om de straten schoon te
houden, zij legt 't af 'tegen den goeden too-
venaar, die zijn witte wereld zoo goed kan
gebruiken om „zijn" kinderen onder zijn
vriendelijken ban te brengen.... De win
keliers mochten een oogenblik vreezen, dat,
nu hij dit keer zoo energiek aan zijn décor
werkt, hun medewerking wat in het gedrang
zbu komen, nu hij deze week met, zijn
tooverstaf ook de verordening op de win
kelsluiting aanraakte en het sluitingsuur ver
naar achteren verschoof, bemerken zij wel,
dat die medewerking, via de inkoopende
„groote menschen", even sterk door hem
gevraagd1 wordt als andere jaren, natte voe
ten en kleumende handen ten spijt.Het
zijn inderdaad „ouderwetsche avonden",
deze avonden voor Sinterklaas, nu onze
winkelstraten, tot in het late uur, weer
stralen van licht eneen mensch niet
meer angstvallig behoeft te overwegen of
hij vobr „achten" wel z'n toereikende hoe
veelheid sigaretten, sigaren, tabak of an
derszins heeft ingeslagen
Een ouderwetsche tijd
Dat bleek deze week, op Woensdagavond,
ook nog op andere wijze. Ouderwetsch is
het, naar men weet, in deze hypermoderne
tijden, nu men gaarne van het failliet van
hets parlementarismé spreekt, men aan fas
cisme denkt en men „Nationale Unies" op
richt, waarin bestuufderen bij gelegenheid
komen verklaren, dati zij „terug-gevallen
zijn op de tradities van hun stand" (wat
dan wil zeggen, dat men een tegenstander
temidden van vrouw en kinderen onver
hoeds tegen de vlakte slaat!), ouder
wetsch is het belangstelling te toonen voor
een politieke crisis! Maar zóó oudler-
wetsch is het Amsterdamsche publiek op
genoemden avond dan toch nog gebleken te
zijn. De ex-kabinetsformateur Marchant
Hield in „Bellevue" een rede over den „po-
litieken toestand" en.... de groote zaal
was tot de laatste plaats bezet!
Ongetwijfeld1, men moei 't toegeven, heeft
die heer Marchant deze ouderwetsche be
langstelling op een.... nieuwerwetsche
wijze gewekt! Nieuwerwetsch .toch was, dat
hij de door hem gevoerde'onderhandelingen
en briefwisselineen aanstonds aan de open
baarheid prijs gaf; dat hij, den vorigen dag
pas van het Loo terug, waar hij aan de
„Kroon" mededeelde de opdracht niet te
kunnen aanvaarden, aanstonds rekenschap
en verantwoording kwam afleggen van zijn
handelingen en (mislukte) pogingen. Dit
nieuwerwetsch wegdoen van alle „gekon-
kelfoes" achter de schermen, is kennelijk
een weg, die leidt tot wat er in een ouder
wetsche belangstelling gezond en levens
krachtig is. Moge hij, deze weg, ook ge
volgd worden door de nog komende for
mateurs!
De heer Marchant, wiens standpunt te
genover het „gezantschap bii den Pauselij
ken Stoel", (dat eerst, om zuiver opportu
nistische redenen afwijzend was, maar ia-
ter, toen hij een program opstelde, waar
mede hij, thans door de z.g. Coalitie ge
scheiden democratische groepen dacht te
kunnen saambrengen „pro" werd), U,
bij het lezen van dezen brief, natuurlijk
bekend is, de heer Marchant dan riep
op een gegeven oogenblik uit: maar
de duivel i s nog niet weg!" Dit aan het
adres van hen, die het verdwijnen van
„Marchant" van den formateurs-vporgrond
opvatten als een voorgoed verdwijnen van
dezen politicus van het eerste plan en zich
daarin verheugen. Hij betitelde zichzelf dus
als duivel. Men kan een andere politieke
overtuiging dan die van den heer Marchant
zijn toegedaan. Men^kan hem zelfs het
is ieders goed recht! in den kwaden zin
inderdaad min of meer als „politieken dui
vel" beschouwen. Maar, hoe dit ook zij,
zijn „duïvelsche" openhartigheid, waarvan
deze avond een staaltje was, kan men niet
anders dan als weldadig ondergaan. En zóó
ondergingen <ie in groote getale aanwezige
Amsterdammers het ook.
Waarmede ze dan meteen weer werden
teruggevoerd tot in de St. Nicolaasstem-
ming. Want ook deze is er, in die allereerste
plaats, een van weldadigheid
Het aantal weldoeners der menschheid
schijnt in dit seizoen overigens bijzonder
groot te zijn. Tenminste als ik dat zoo mag
opmaken uit den steeds wassenden stroom
pamfletten en strooibiljetten (tientallen
per dag, ronder overdrijving!), die mijn
brieveaDus komt binnesgolvaa en waaruit
ik gewaar word, dat ontelbare goede stad-
genooten mij „mijn voordeel wijlen laten
begrijpen", mij „toch voordeeliger" wil
len doen uit-zijn, ijiij met een frisch ep
krachtig „doe het nu!" uit mijn wel eens
min of meer onvruchtbare, journalistieke
droomen willen rukken.
De kroon spannen echtér die goede gees
ten, die mij het „mysterieuze" willen ont
hullen, die ten behoeve van mijn toekomst
„met de kaart werken" of de sterren voor
mij aan het werk zetten.... Ja, ja, zoo
tegen het Oude Jaar kan je, hebben ze
geen gelijk deze weldoeners? een beetje
hulp bij je eigen peinzingen over verleden
en toekomst wel gebruiken.
Maar alle gekheid op een stokje! Het
feit dat dit gi'de der „waarzeggers" en
vooral „waarzeg sters" in deze tijden
een ongekenden opbloei beleeft, wat is
het anders dan uiting van de caricaturalen
tegenstroom van den echten stroom van
geestelijke opleving, waarover ik in mijn
vorigen brief spiak? Een tegenstroom,
waarin men inpla^ts van de vroeger alge
meen gangbare termen „werkt met het
koffiedik en het ei", thans plechtiger woor
den tracht te bezigen Zietdaar! De
sterren zijn mij werkelijk gunstig gezind!
Juist nu ik dit schrijf floept er weer een
kaartje in mijn bus en ik lees: „Planeet-
kundige, -* en als medium kan ik veel"
(volgt naam en ®dres^
Wil een geestelijke opleving gezond blij-'
ven en niet tot staan gebracht worden door
caricaturale tegenstroomen, dan dient er
een vaste basis te zijn van degelijk onder
wijs in gewone, dageiijksche, nuchtere ken
nis. Ook, niet in de laatste plaats, van dege
lijk vakonderwijs. Wie, middels zijn eigen
vak, niet in staat is zijn eigen klein deeltje
„aarde" te veroveren, loopt bij pogingen
tot een geestelijke veroveringstocht groot
gevaar in het „vage niet" te verdwijnen!
Al was 't alleen maar hierom (maar 't is
natuurlijk om nog veel meer!), dan zou de
poging, die ons Gemeentebestuur gaat on
dernemen om het hoofdstedelijk vak-onder-
wijs op behoorlijk peil te brengen, vallen
toe te juichen. Voor een stad als Amster
dam is een aantal van vier ambachtsscholen
(onder beheer van de Mij. van den Wer
kenden Stand), het aantal op beden, ver
beneden zulk een behoorlijk peil.
Waar nu de stichting van nieuwe am
bachtsscholen voor de Gemeente alleen te
bezwaarlijk wordt, meenen B. en W., met
den onderwijs-wethouder Polak aan het
hoofd, een anderen weg te kunnen inslaan.
Een weg, die meteen het voordeel heeft, dat
de nadeelen van een geheel buiten het prac-
tische leven staande, uitsluitend als geslo
ten onderwijs-inrichting werkende am
bachtsschool ondervangen worden. Nadee
len die men zou kunnen aanduiden als: een
zekere topzwaarheid, een voor den door-
snee-arbeider noodeloos nplus dat het bem
moeilijker maakt zich aan te passen in het
milieu van fabriek of werkpkats.
B. en W. willen nu zien te Romen tot het
geven van vakonderwijs in het bedrijf. Een
leerlingschap in werkplaats of fabriek dus,
met daarnevens een eenvoudige onderwijs
inrichting op het fabrieksterrein. Met twee
bedrijven, de metaalnijverheid en de meu
belindustrie, wil men beginnen als proef.
Een proef te nemen in overleg en in samen
werking met de betrokken werkgevers- en
werknemersorganisaties. In een onlangs ge
houden samenkomst met deze organisaties
vond B. en W.'s plan eenstemmig bijval.
Moge de proef slagen!^
Nog even: de begrootingsde^atten!
We zijn thans aan de 28ste zitting. En ook
de volgende week zal men nog doorgaan
om hetbittere en dure eind te halen!
Een collega heeft uitgerekend, dat de directe
onkosten voor de gemeente nu reeds 25000
gulden bedragen: uitbetaalde presentiegel
den, kosten stenografischen dienst, papier
en arbeidsloon Gemeentedrukkerij, Gemeen
teblad, enz., enz. En hij stelt voor hi den
vervplge de begrootingsdebatten maar voor
een vaste som aan te nemen! Hét idee
is niet kwaad. Overigens leverden de
debatten deze week voor den Amsterdam
mer niets interessants op; laat staan voor
U, Helder-arenEa ook daarom: kastal
