PUROL
mrnmupm
BUITENLAND
AnhbT tRDAiViSCHE B RIEVEN.
De donkere dagen voor Kerstmis. Branden, Opvoeding van
het publiek. Het komend Jaar.
De donkere dagen, voor Kerstmis.We
Ritten er midden in, imet kou eni nattigheid
en sneeuw en zoo nu en dan een beetje Lon-
uensche nust. Dat laatste is van moeder
natuur niet kwaad gezien. Ook de Amster-
damache „society" doet in dezen tlid van
't jaar graag een beetje Engelsch en werkt
met h ulst-mert-roode-beajes, rood-omkapte
kaarsjes, zooals er reeds ijverig wordt uit
gezien naar malsche, dikke kalkoenen en
ingrediënten voor de plumpudding.... En
veie eerzame burgers trachten zich in deze
dagen op te werken tot een soort van
Kerststemming, ook al ondergaan zij niet d*
gevoe.ens, die anderen aan den dieperen
zm van uezen tijd ontleenen. Zij omgeven
Z-ch, ais levens-dilettanten, met een sehijn-
sfeer, door het overnemen van u.ter,ijkhe-
den-van-h et-seizoen, omdat die u. ter lijk he
den nu eenmaal tot de „bon ton" zijn gaan
behooren. Heb ik niet (historisch!) meege
maakt hoe een overigens eerlijk familie
vader het in den Kersttijd aan den huise-
Mjken disch gepast oordeelde zich op te
schroeven tot een soort oneerlijke gevoe
ligheid zóó dat hij verklaarde in deze dagen
altijd een zachte melodie „in de lucht" te
hooren zweven van,In der Nacht,
In der Nacht"dit lichtzinnig-nieuwe
cabaret-liedje daarbij verwarrend met het
plechtig, gewjjd-oude „Heilige Nacht...."?!
Loop je overigens, op het einde van dit
jaar, met langs winkels waar, temidden van
volgepakte manden met paté-de-fois-gras,
blikjes-dit-en-dat, vruchten en Champagne-
flesschen, omsüerd met roode electrische
lampjes en linten, namaak-oude, natuurstee-
nen Boeddha-beelden staan opgesteld?....
Maar enfin: al het echte heeft nu eenmaal
zijn onechten spotvorm. En in de ergernis
dver zulke spotvormen behoeft men niet te
blijven steken. Deze donkere dagen zijn van
Inkeer en bezinning en huiselijkheid en wie
iets van hun dieperen kern kan beleven,
neemt aan veel schijn-déeor geen aanstoot,
maar bekijkt ook deze dingen met een ver
gevensgezind gemoed!
Zulk een zicht op de dingen te. bereiken
is over 't algemeen voor den journalist nogal
moe..ijk! Een zekere ergernis, een zekere
om tanagheid is'dikwijls voorwaarde en
pr kkei tot zijn werk. Maar je streeft er, als
knntenschrijver, in dit seizoen dan toch
naar; je „oet je bestZe moeten je het
echter, \an buitenaf, nu ook weer niet, te
moe.lijk maken. Daar heb je b.v. de vrij
spraak van briedeé en De Jong, ce einde
ijk na een klopjacht door half-Europa ge
pakte directeuren van de Brusseische Bank,]
onza. ger nagedachtenis, wier weldoorvoede
gestalten men aezer dagen met giunderence
gez.chteu op de fotopagina's van onze cou
ranten kon ontwaren in gezelschap van hun
„em nente" verdedigersZulke dingen
toen 't moeilijk voor je worden het „welbe
hagen", dat je in deze dagen nastreeft, ook
u.t te strekken over het heden ten dage ge
codificeerde Récht!
In deze donkere dagen van het jaar pleegt
de Roode Haan al vanoud® luidruchtiger dan
ln andere seizoenen te kraaien. Laat ons,
zonder naar andere verklaringen te ^gaan
zoeken, gezien bovengenoemde seizoen-
elsch-van-we.wiHendheld, maar aannemen,
dat het gevaarlijke dier ons daarmede op
ziln man er, een beetje licht wil verschaf
fen. In alle geval hebben we hier, vlak
achter eikaar, drie groote branden gehad;
die van een, ln aanbouw zijnd, schip op de
werf van de Ned. Scheepsbouwmaatschappij,
die van de kantoren'van Ruijs' Handelsver-
eenlging aan het Rokin, en die van het Ned.
Herv. Weeshuis in Durgerdam. De brand
weer heeft er zich kranig doorheen gesla
gen en de commandant, de heer Gordijn,
i e voor een groot deel zelf de leiding had,
heeft zijn, in sommige kringen min of meer
getaande reputatie, flink kunnen herstellen.
Een andere reputatie, die van het hoofd
stedelijk publiek als welopgevoede wereld-
s edelingen, een reputatie, ale den Amster
dammer toch anders nogal lief is, kwijnde
daarbö echter lichtelijk. Want het ls bij deze
drie Roode Haan-voorstellingen wel geble
ken, hoe weinig wereldstedelijken eerbied
het publiek voor de Brandweer heeft. In
Berlijn, Parijs en vooral !n Londen maakt
men, roodra ln de verte ook maar even het
signaal van de brandweerwagens klinkt,
oogenbllkkelljk ruim baan voor het aansnel
lende voert" g en staat het straatverkeer
even stil. H er echter zijn de motorische
spuit wagens franks aanhoudend bel-ge-
krngel en getoeter telkenmaal gedwongen
vaart te verminderen en met allerlei bochten
uit te wijken, teneinde zich door het onver
stoorbaar voort-krioelende gewoel van
auto's, fietsers en karren heen te wringen.
Ja, zelfs verkee-s-agenten maken d'kwijlt
geen uitzondering voor het roode, van koper
bl'nkende gevaarte en gebieden zoo nu en
dan „stopl"
Opvoeding van het hoofdstedelijk publiek
ln dezen ls dringend noodig!
Over „opvoeding van het publiek" werd
deze week ook gesproken ter vergadering
van de Algem. Wlnlcellersvereenlglng. Een
der bestuurderen, bekend groot-winkelier
hier ter stede, hield daar een inleiding, waar-
In hij het z.g. cadeau-stelael bestreed en het
voortbes:aan van dit z. i. funeste stelsel
voornamelijk weet aan de onopgevoedheid
van ons, publiek. Wij moesten leeren te
koopen, daar waar geen „cadeaus" gegeven
worden. Dat leeren zal echter niet gemakke
lijk vallen! Waar, geachte opvoeders-win
keliers, beginnen en eindigen de „cadeaus".
Is 't alleen een „cadeau" als lk, op zooveel
pondjes boter, een of ander prullig kopje of
•choteltje cadeau krijg? En zijn de vol
maakt overbodige, goudgegalonneerde, als
knipmessen buigende portiers, de ome.bare
pioolo's en prachtig gepindjes-jaste chefs-
Vréceptlons ln de meer deftigs zaken soms
voor een dee1 ook geon „cadeau"? Waar
heg nt en eindigt- „het cadeau", dat gij aan
gretige oogen w«nacht te aobsnkea ln
uw étalage-voorstellingen?
Begrijp mij goed: lk pleit niet ten gunste
van het cadeau-stelsel Ik blijf bulten dit
„probleem". De heeren hebben het zelf, Ln
hun vakorganisaties, zooals de A. W. V. er
een is, uit te maken, zoo zij kunnen. Maar
als zij. zioh als opvoeders van het publiek
gaan aankondigen, komt er toch een venij
nig spotduiveltje in mij op, niettegenstaan
de.... dezen Kersttijd! Opvoeders?! In
een der grootste étalages van een onzer
grootste magazijnen kan men zich dezer
dagen verlustigen in het aanschouwen van
een, rond een echte vleugel geschaarde was
sen neger-jazzband, die zich boven en voor
hun instrumenten in de zonderlingste boch
ten wringen en waagomheen een gezelschap,
,n de nieuwste creaties van avondtoiletten
gestoken, wassen dames canoaneert. Op
voeders!
Nu dan eindelijk ook de Gemeentebegroo-
t.ing werd afgewerkt (met maar drie stem
men tegen werd zij aangenomen), en we
dus onze financiën, theoretisch tenminste,
voor het komend jaar in orde hebben, be
ginnen we 1926 belangstellend in te kijken.
In mijn volgenden brief, den laatsten van
dit oude jaar, vind ik misschien wel gele
genheid, met een terugblik pp de feiten
achter ons, iets te zeggen over de lijnen
naar de toekomst die van deze feiten uit
gaan.
Dezen keer, als curiositeit, een meer fan-
tastischen blik in 1926, zooais die ons wordt
gegund door den heer ,M. J. J. Exler, in een
werkje „De Wereld toestand in 1926—1931,
volgens astrologische en kabbalistische ge
gevens, alsmede volgens gegevens geba
seerd pp de maten van de groote, pyramide
van Gizeh'. Een „voorspelling", die dezen
keer, in tegenstelling met veed andere voor-
spe^.ngen van dien aard, nu eens positief
en concreet is en die we dus, binnenkort,
zullen kunnen controieeren!
Z.ethier: „De groote oorlog, welke reeds
.n 1910 in ai zijne bijzonderheden werd
voorspeld, is s.echts een voorspel van den
grooten oorlog, die in de tweede helft van
19z6 zal uitbreken* en waarbij dan definitief
het Bolsjewisme tegenover het Christen
dom komt té staan. In de maand Juli 1926
zai eene groote aardbeving voorafgegaan en
gevo.gi uoor veie kiemere, en gepaard gaan-
Je met een vloedgolf van ongekende afme
tingen, de verschillende eilanden in de Mid-
üei.an„sche Zee, de Grieksche Archipel,
het Zuiden van Italië en het Noorden van
Egypte teisteren. Na deze laatste gebeur
tenis zai Rusland' definitief de leiding ne
men der BoiSjew.8tische volkeren tegenover
het volk, dat zich scharen zal onder de vaan
van Groot-Brittannift en de getrouwen van
het Christendom «en is de grootst crisistijd
te verwachten vanaf Juni 1926. Niet voor
het jaar 1931 (ik laat veel hiertusschen lig
gende, aangegeven détails terzijde, Corr.),
ten einde zal zijn en mer e waarschijnlijk in
het begin van 1982 zai Europa tot rust
komen en ongeveer dien tijd zal een Brit-
sche Prins in het herstelde Jeruzalem tot
Koning worden gekroond".
Maar iaat ons, in afwachting van onze
contröle hierop, voorloopig in alle geval deze
Kerstmis nog vieren in welwillendheid en,
als 't kan, rustige inkeer. En voor U, ge
duldige lezers, mijn vredelievenden Kerst
groet!
TURKIJE.
De Turken en MoeoeL
Het voornaamste regeeringsblad zegt
inzake de beslissing omtrent Moeoel, dat
de regeering alle mogelijkheden onder het
oog heeft gezien en de noodige beschik
kingen beeft getroffen om op eiken toe
stand voorbereid te zijn.
Het blad voegt hieraan toe, dat dit geen
bedreiging beteekent, doch louter een In
lichting is voor de openbare meening in
binnen- en buitenland.
Eeu waarschuwend telegram uit
Angora.
Naar verluidt zou vermoedelijk een En-
gelsche oommissie naar Angora gestuurd
worden. Leider ervan zou generaal 8ir
Charles Harrington zijn, goed bekend uit
de Tsjanak-episodé.
Eenlgen tijd geleden heeft de Westmin
ster Gazette haren hoofdredacteur Spen-
<ler naar Angora gestuurd en deze zendt
thans een waarschuwend' telegram daar
vandaan. Hij ls tot de vaste overtuiging
gekomen dat de toestand hoogst ernstig is.
Het is hem niet gelukt, zegt hij, de Turk-
sche autoriteiten ervan te overtuigen dat,
na de beslissing van den Volkenbond, de
openbare meening van Europa achter En
geland zou staan, indien Turkije zich te
gen de beslissing mocht verzetten. Er
nangt een ondoordringbare atmosfeer van
argwaan, waartegen de Engelsohman
machteloos staat.
Men mag niet vergeten, merkt Spender
nog op, dat, het nieuwe Turksohe régime
heel iets anders ls dan het oude. Het is
waar dat vele Turken oprechte vrlend-
sohap met Engeland wenschen, maar na
de beslissing van d'en Volkenbond zijn
snelle en vriendschappelijke methoden
noodig, om de vijandige elementen te be
dwingen.
Kamen ew ln Angora.
Volgens een radiogram uit Berlijn aou
Kamenew aan het hoofd eener speciale
missl» te Angora zijn aangekomen. De bla
den brengen zijn "reia met de Moaoëï-
MIBMR...
quaestie in verband.
De fez.
I>e i'cmpa bevat het aohier ongelooflijke
berioht van zJJh oorrespondent te Konatan-
tinopsl, dat aoht Turken ter dood veroor
deeld rijn en 48 tot levenslange dwang
arbeid wegens het dragen van de fez in
plaats van den hoed.
DUITSCHLAND.
v
De werkloosheid.
Berlijn, 18 Deo. Van 16 tot 80 Novem
ber steeg het aantal steuntrekkende werk-
loozen van 478.000 tot 678.000, dus met ca.
41 dat der ondersteunde gezinsleden
van werriooaen van 572.000 tot 819.500.
Bneeuw.
In het geheele rijk, maar voornamelijk
in Noord Duitschland hebben in den af-
geloopen nacht zwye sneeuwstormen ge
woed. In Pommereif waren de stormen zoo
erg dat op die spoorlijn NeustadtLauen-
burg vier treinen bleven steken. Hetzelfde
gebeurde met een trein van Belgard naar
Kolberg. Deze treinen zijn allen met 4 a 6
uur vertraging ter bestemming aangeko
men.
Een gpaarbankdirecteur vermoord.
Woensdagnacht is de tweede directeur
van de spaarbank voor het district Osna-
brtick, de heer Haarmann, door revolver
schoten gedood. De moordenaar beroofde
hem van zijn portefeuille met 1000 mark
en papieren, doch hij kon nog denzelfden
nacht aan het station worden gearresteerd.
1 FRANKRIJK.
Een kruiser van stapel geloopen.
De kruiser Dusquesne, tienduizend ton
metend, is Donderdag te Brest met arucoes
van stapel geLoopen in tegenwoordigheid
van den minister van Marine.
Een drama.
Een drama, dat zich met groote snel
heid afspeelde, heeft Dinsdag plaats ge
had in het kabinet van den rechter van in
structie te Sarreguemines.
Eenigen tijd geleden werden bij de
bankfirma Koch te Sarrebnick verduiste
ringen gepleegd ten bedrage van eenlge
honderdduizenden francs. De heer Cahn,
vader en zoon, die in de firma zijn ge
ïnteresseerd, werden er van verdacht de
daders te zijn, temeer daar zij beiden de
wijk hadden genomen. Toen de oudste der
heeren Cahn onlangs in zijn woning te
rugkeerde, werd hem verzocht voor den
rechter van instructie te verschijnen. Daar
had eeiv ondervraging plaats in tegen
woordigheid van een griffier, den direc
teur der bank, die door zijn advocaat werd
bijgestaan, en d'en verdediger van beklaag
de. Daar de heer Cahn «huldig werd be
vonden, wilde men tot zijn arrestatie over
gaan, doch daar hjj een borgstelling aan
bood, besloot de rechter van instructie
heul vrij te laten.
Cahn deed toen alsof hij zijn porte
feuille te voorschijn wilde, halen, maar
trok een revolver en loste vier schoten op
de aanwezigen. De advocaat van den di
recteur der bank werd doodelljk getroffen,
de anderen kwamen met den schrik vrij.
Cahn was intusschen het raam uitgespron
gen op de binnenplaats. Hij werd daar
bloedend aangetroffen en stierf 's mid
dags, naar later bleek niet tengevolge van
zijn wonden, maar door het vergif, dat
hjj even vóór dat hij uit het venster
sprong, tot zioh had genomen.
ZWITSERLAND.
De Zwltsersehe oorlogsbegrootlng.
In den nationalen raad heeft tyj het de
bat over een motie tot besnoeiing van de
oorlogsbegrootlng het hoofd van het mili
taire departement verwezen naar de ver
bintenis, die Zwitserland jegens den Vol
kenbond op zich heeft genomen om zijn
onzijdigheid te verdedigen. Spr. voegde
daaraan toe, dat de ontspanning nog niet
voldoende is om ontwapening te wettigen
ITALIË.
De dollar-Inschrijvingen.
De dollarinschrijvingen zijn thans el
over de 90 mlllioen lire gekomen, waar
van reeds 77 millioen in de schatkist is
gestort.
De strijd ln Hedzja*.
De val van Dzjedda verwacht.
Uit Bombay wordt gemeld, dat Ibn
Saöed, het hoofd van de Wahabieten, gis
teren een krachtigen aanval op Dzjedda
heeft gelast, dat reedis geruimen tijd door
zijn troepen belegerd wordt. Door de in
neming van Medina vrijgekomen troepen
hebben den aanval versterkt en men
denkt, dat de stad ieder oogenblik kan ca-
pituleeren. Koning All van Hedzjaa^ die
zich in de belegerde stad bevindt, zou
reed's alle maatregelen genomen hebben
om met een sohip te kunnen vertrekken.
VEREENIGDE 8TATEN.
Kolonel Mltchell 5 jaar geschorst.
Uit Washington wordt gemeld, dat de
uitspraak van den krijgsraad, waarvoor
kolonel Mltchell heeft terecht gestaan
wegens zijn vergrijp tegen de militaire
tucht, wjjl hij pp zoo heftige wijze de
luchtvaart-autoriteiten en het dept. van
oorlog openlijk had gecritlseerd, is geval
len.
Kolonel Mltchell wordt voor den tijd
van vijf jaar als officier gesoho -at.
Een brutale roofpartij.
Dows (lowa), 18 Deo. Een half dozijn
roovers overmanden den „town marshall",
de telegrafisten en telefonisten, sneden de
verbindingen met andere steden door en
trokken vervolgens de stad ln, waar zij de
kluis van een bank vernielden, waarna zij
met geld en effecten ter waarde van tien
duizend dollar verdwenen.
CHINA.
Moekden bezet door de Japanners.
Blijkens een Reuter-telegram uit Tokio
aan de Daily Mali hebben Japansohe troe
pen Moekden beset, Ingevolge van een
369
Ingezonden Mededeellng.
Gesprongen Handen
Ruwe Schrale Huid
iuidwondjes
Springende Lippen
en Hi
verzoek, gedaan door de buitenlandsche
consuls aldaar. Deze oonsulg hadden er op
gewezen, dat die buitenlanders in Moek
den beschermd moeten worden tegen de
troepen van maarschalk Tsjang-tso-lin.
Nadat generaals van Tsjang tegen dezen
in verzet waren gekomen, waren troepen
van Tgjang aan het muiten en plunderen
geslagen, tot zelfs in de voorsteden van
Moekden.
Vier vtesehersschepen vermist
Memel, 18 Dec. Te Memel worden vier
visscherssohepen met 19 man equipage
vermist. Men vreest dat zij met man en
muis zijn vergaan.
INGEZONDEN.
Mijnheer de Redacteur,
Met belangstelling heb ik de polemiek
gevolgd tusschen den heer D. C. A. de
Zwart eenerzijds en den heer A. W.
Michels anderzijds, over de tarieven van
het P. E. N.
Ik ben het met den heer de Zwart niet
eens dat de distributiekosten van den
stroom voor een groot deel, althans wat
de vaste kosten betreft, in den stroomprijs
verdisconteerd behooren te worden.
Het gevolg hiervan zou zijn, dat de
stroomprijs hooger zou wordien dan hij
thans is hetgeen een belemmering zou zijn
voor uitbreiding van stroomverbruik ten
behoeve van kracht en verwarming.
De distributiekosten van het P. E. N
bestaan voor het grootste gedeelte uil
vaste kosten. De imax.-belasting is echter
ook een variabele grootheid. Rationeel zou
het dus zijn deze vaste kosten volgens een
bepaalde maatstaf over de afnemers om
te slaan.
Men komt dan tot het z.g Manchester-
systeem of vastrechttarief.
Dit systeem brengt voor een bedrijf, dat
niet rechtstreeks aan de verbruikers le
vert, vele moeilijkheden mede.
Volgens welke maatstaf moet het vast
recht berekend worden? Volgens de aan
sluitwaarde? Deze is wel'door het G.E.R
te bepalen, doch het P.E.N. heeft niet de
minste oontrole daarop. Dan volgens het
vermogen der aangesloten transformato
ren. Doch dit vermogen houdt nauw ver
band met de max.-belasting, zoodat men
practisch toch weer bij de max.-belasting
a s maatstaf ter berekening van het aan
deel in de vaste kosten terecht kamt
Een voordeel van dit systee aids dan ook
de ruimte die het biedt voor een soepele
toepassing. Een soepelheid is bü.electri-
citcitstarieven een eerste vereischte.
Zoo kan b.v, geheele of gedeeltelijke re
ductie van de kosten der max.-belasting
toegepast worden voor het geval dat
stroom afgenomen wordt overdag, 's nachts
of voor de zomermaanden.
Dat de gemeente Helder in ongunstige
omstandigheden verkeert en in verhou
ding tot de totale inkoopkosten een groot
bedrag voor de max.-belasting moet beta
len, is niet te wijten aan het stelsel, doch
aan de ongunstige verhouding tusschen
het gebruik, in en buiten spertijd.
Deze verhouding wordt nog ongunsti
ger, want blijkens het laatste jaarverslag
is de prooentueele toename der anax.-
belasting grooter geweest dian de prooen
tueele toename van het stroomverbruik.
Voor de hand ligt dus de eisoh het
verbruik bulten den spertijd te bevorde
ren. Het kraohtverbrulk zal wel niet
meer zoo sterk toenemen. Dan is het zaak
ook het stroomverbruik voor verwarming
te bevorderen. En nu 'kom ik waar ik we
zen wil.
Er ls een streven om ook den electrischen
stroom voor verwarming toe te passen.
Dit ls echter eerst m Hik als de stroom
prijs zeer laag is. Om met het gas te kun
nen oonourreeren moet dan de prijs per
K.W.U. pijn. de helft zijn van den gas-
prijs per M'. Bij een gasprijs voor ver
warming van 4 ft 5 ct. moet de stroomprijs
dan resp. 2 ft 2.5 ct zijn.
Het ia bekend dat er bij het G. E. B. te
Amsterdam en elders plannen ln voorbe
reiding zijn om naohtstroom voor verwar
ming ft 2 ct. per K.W.U. ter beschikking
te stellen. Dit is hier niet mogelijk om
dat het G. E. B. dein stroom inkoopt tegen
een prijs van 2,487 ct per K.W.U.
Nu. is het mij niet'duidelijk waarom de
P. E. N. voor dit bedrag dien stroom ver
koopt terwijl zij zelf 1.876 ct betaalt. De
sanigste variable kosten, die de P. E. N.
heeft, rijn de stroomverliezen ln het hoog
spanningsnet Volgens het verslag der
P. E. N. bedraagt dit 6 zoodat de ver
koopsprijs bepaald kan worden op 1.97 ot.
Bij dezen Inkoopsprijs kan het G. E. B.
eveneens 5 netverlies ln rekening
brengende, den stroom voor verwarming
berekenen op een prijs van 2.5 ft 8 ct,
waarbij dan nog een kleine winst wordt
gemaakt. Feitelijk behooren de transfor-
matorverllezen ook nog ln rekening te
worden gebraoht, doch aoor de wijize van
berekening zijn deze beter onder de vaste
kosten te rangschikken.
Bij een eventueels herziening van het
oontract met het P. E. N. zal aan deze
zaak de noodige aandacht dienen te wor
den geschonken.
U. mijnheer de Redaoteur, dankend
voor de plaatsruimte.
H. 8. PETERS.
De discussie over dit onderwerp wordlt
wel Interessant Eerst heeft de heer Mi-
ohels ln sekersg sin de
van hetgeen ik voorsta bestreden. Nu
komt de heer Peters hem even helpen.
Maar.die heer Miobels zal bij het le
zen van dit betoog denken: „Ware die
heer Peters maar thuis gebleven". Want
de heer P. ontkent niet de juistheid van
miijin aanmerkingen op de im.l verkeerde
werking van ons oontract. Alleen vindt
hij het néodig, dat er pogingen worden
gedaan om de verkeerde werking voor
ons bedrijf op te heffen
De heer Peters zegt in andere bewoor-
dingen vrijwel precies hetzelfde ais waar.
>p vk den vorigen keer in het onderschrift
bij het stuk van den hoer Miohels heb
gewezen. Immers deed ik daarin uitko
men, dat de bedrijfsleiding er belang bij
heeft om een zoo groot mogelijk nuttig
rendement te (bereiken #daarcxm ook door
middel van een contract in die richting
werkzaam ia en voorts dat de knapste
koppen nog steeds zitten te peinzen om
dat op de een of andere manier op te
lossen, waarmede ik ook bedoelde, de
plannen itn de gemeente Amsterdam en
den Haag om 's nachts electrische stroom
voor verwarming te leveren.
Nu is het wel aardig om te zegigeni, dat
het bedrijf moet trachten, als er geen In
dustrie is met een voldoende hoeveelheid
stroomverbruik op den dag, er maar afzet
moet worden gezocht in een andere rich
ting (verwarming). Buiten de vraag of die
richting inderdaad wel goed is. komt de
practische vraag naar voren, of men het
kftn bereiken en of dftn dé oplossing in
derdaad' is verkregen. Ik wil hier dus
buiten debat houden de vraag of het
economisch goed ls om electrische
stroom voor verwarmihgadoeleinden te
gaan aanwenden. Vooriiands hel ik er nog
toe over die vraag in ontkennenden zin
te 'beantwoorden. Doch dat daargelaten,
koimit het aan op hetgeen ook juist de heer
Peters zegt, n.1.:
„Dat de gemeente Helder in ongunstige
omstandigheden verkeert en ln verhou
ding tot de totale inkoopskosten een groot
bedrag voor de maximaalbelastlng moet
betalen, is niet te wijten aan het stelsel,
doch aan de ongunstige verhouding tus
schen' het gébruik, ln en buiten spertijd."
Ik meen mij te kunnen herinneren, dat
het uitgangspunt van mijn betoog is ge
weest, die hier ter plaatse te constateeren
ongunstige verhouding van het gebruik
in en buiten spertijd; de héér Peters zegt
daar dus niets nieuws, maar hij vergeet
dat daarachter behoort te volgen: „ten op
zichte der aangesloten bedrijven." Want
dit bepaalt het karakter van ons bedrijf.
Nu bepleit de heer Peters wel een poging
om dit anders te maken, maar het i e niet
zoo. En het ls ln de afgeloopen jaren zoo
niet geweest. Sterker nog! Hij wijst er op
rwaarop ik trouwens ook reeds bij bespa
ring van het jaarverslag 1924 heb gewe
zen) dat het vorige jaar wei een flink»
toename van het stroomverbruik was te
constateeren, maar nog een sterkere toe
name van de max.-belasting.
Zoo goed nu door den heer Peters een
theoretisch betoog voor het gebruik van
stroom buiten spertijd wordt geleverd,
zoo goed kan dit ln elk ander elders ver-
sohijnend plaatselijk blad worden gedaan.
En Indien 'het hier wordt nagestreefd,
kan het ook in andere gemeenten, omdat
zooiets voor allen open staat en nu een
maal het lofwaardige streven voorzit, om
hetgeen bij de een geprobeerd' wordt en
slaagt, ook door de ander aangepakt
wordt. Maar dan rijn we weer even ver,
en z}jn wij, door het gebrek aan
industrie, weer de achterlijkste en
dus zullen wij in hoofdzaak ln de kosten
van het P.E.N. blijven bijdragen.
(De verdedigers van dit door (mij aan-
gevallen stelsel zullen wellcht nu beglnr
men, te begrijpen wat de consequentie
daarvan ls. Immers mogen wij tooh niet
alleen pleiten om zelf reohtvaardig be
handeld te worden, Lc. naar rato de lasten
te dragen. Zoo goed de werking van het
contract thans ,voor o n s nadwlig ia, zou,
Indien de door dén heer Peters bepleitte
poging slaagde, het slechts tot gevolg
hebben, dat wij er weliswaar voordeel bij
zouden behalen, en de kosten van het
PE.N, voor zoover mogelijk van ons af
wentelden, maar de niet ln die gunstige
omstandlriieden verkeerende bedrijven
moeeten net gelag betalen. Daarmede is
tooh niet tot ons aller genoegdoening de
rechtvaardigheid' van de werking van ean
contract aangetoond? Alleen omdat wij
dan in een andere gemeente zouden wo
nen, die kans had geizien oan de nadoelen
van ons af te wentelen?
Hoe men het draait of keert, het P.E.N.
heeft haar kosten van thuisbezorging
Die kosten van thuisbezorging moeten won»
den betaald door de aangesloten bedrijl
ven. En nu is de werking van het oontract
eveer deze:
e aangesloten bedrijven worden ver-
ondersteld allemaal te staan op één lijn.
I >Le veronderstelling is al vast onjuist om-
dat 'hetgeen wij al reeds herhaaldelijk
hebben betoogd ln die eene gemeente
meer dan in de andere^ industrie is geves
tigd' die op den dag buiten de sponnen
stroom kan betrekken', Maar al zou tïu
die theorie van dé gelijke dijn Juist zijn,
dan wordt door het oontraot aan die aan
gesloten bedrijven als hoogste recht aarv-
geboden om zich door middel van den
wedloop in het zooveel mogelijk betrek
ken van electrischen stroom (let wel, uit
sluiten*! op den dag) de kana te verzeke
ren om zoo min mogelijk bij te dragen ln
de kosten van de thuisbezorging.
Als die werking verdedigd moet wer
den ter wille van de soepelheid ln dé ta
rieven van electrischen stroom, dam
drasgt dit ln zioh de aansporing omi de
zwakste maar onder den voet te loopen.
Het spilt mU voor de heeren. maar ik kan
niet anders dan daartegen blijven strijden.
D. O. A. DE ZWART.
t t
PUROL In Doozen 30.60.90* Tube 80*
011 Apothekers en Drogisten
