PUROL
Schrale Huid
Ingezonden Mededeellng.'
die •vertoefden in die plaateen, die oenigen
tijd van verlidhting verstaken zijn ge
weest In niet minder dan 25 gemeenten
■was in die dagen de gas en (of) electricl-
teitsvooraiening voor karteren of tonge
ren tijd onmogelijk.
Bovendien waren versdheddene plaatsen
eenige dagen telefonisch niet te bereiken.
In Boeik, Uïbbergen en eenige aansluitin
gen op Berg en Dal was de telefoonver
binding ongeveer drie weken verstoord.
In 22 gemeenten zijn tengevolge van
den watersnood arbeiders voor eenigen
tijd werkloos geworden!.
Behalve de schade, die is aangericht
aan openbare en particuliere eigen
dommen, vallen er nog 'belangrijke posten
op rekening van de overstroom ing te boe
ken In de eerste plaats de schade, die de
Nedierlandisclhe spoorwegen hebben gele
den. Eenige spoordijken zijn doorgebro
ken (tussdhen Wydhen en Ravestein, en
tusohen Nijmegen en kruispunt Beugen),
het spoorwegviaduct bij1 Haps is ingestort
en verder de vernieling der spoorwegen
door wegspoelen van het zanki. De direc
tie dier Nederlandsohe spoorwegen kon
tot nu toe geen opgaven der schade doen,
doch deze zal zeker eenige honderddui
zenden guldens bedragen. Evenmin 'kan
thans reeds een opgave gedaan worden
van de totale schade, die de steenindUBtrie
heeft geleden. Uit de cijfers, die wij tot
nu toe ontvingen blijkt evenwel, dat ook
deze zeer belangrijk is.
Het Deventer watersnoodoamité 1926
heeft met algemeene stemmen besloten
aan het algemeen watersnood-oomlté te
'berichten, dat het Deventer comité do te
Deventer gecollecteerde gelden zal ge
bruiken ten' behoeve van die noodlijdenden
te Deventer, en dat het in verband hier
mede geen aanspraak maakt op een bij
drage uit de fondsen van do algemeene
watersnoodoommlssie.
Hulpverleening.
De 4de verantwoordiung van de alge
meene vereenigde oommissie ter leniging
van rampen door watersnood in Neder
land wijst een 'bedrag aan van 30,025,30;
te zamen met de vorig© opgaven vormt
dit een totaal van 8,254,120,49.
Uit Grave en omstreken.
Overal stijgt het kwelwater nog met den
dag, zoodat er nog geen uitzicht bestaat, dat
met de werkzaamheden op het land begon
nen zal kunnen worden. Tegen de kistingen
tusschen den polder Wychen (Zuidelijk
deel) eni het polderdistrict het. Land van
Maas en Waal staat het water zoo hoog, dat
telkens bij' eendgen storm de kistingen be
zwijken. 'Dag en nacht wordt er nu aan de
kistingen gewerkt door eenige mannen, en
de marechaussees blijven dag en nacht ter
bewaking aanwezig.
deelitelij'k is gereedgekomen, dreigt door het
nieuwe verdrag te worden ondermijnd- In
het traotaat toch geeft Nederland zijn toe
stemming (ot den aanleg van een kanaal in
vrijwel rechte lijn van het Ruhr-gebied naar
Antwerpen, welk kanaal aan dezelfde hooge
eischen zal moeten voldoen als het kanaal
Antwerpen—(Moerdijk. De groote sommen,
aan de Nederlandsohe scheepvaartwegen be
steed teneinde Limburg, Duitecliland s
meest Westelijke industriegebieden en het
-bekken van Luid tot achterland van onze
havens te maken, zullen dus grootendeels
verloren gaarnl
TCWWflTE KAMER.
Prof dr. J. R Slotematoer die Bruine
wordt als lid van de Eerste Kamer opge
volgd door prof. jhr. uur. B. O. de Savor-
n.irv Lobman.
In de vacature, ontstaan door het over
lijden van jhr. van der Maesen de Som-
breff, is gistermiddag door het centraal
(Stembureau voor de verkiezing van leden
der Eerste Kamer tot lid van die Kamer
benoemd verklaard jhr. mr. G. A. H. Mi-
chiels van Kessenich, te Roermond.
HET VERDRAG MET BELGIE.
Het verdrag van 1839 bepaalde, dat de
scheepvaart op de binnenwateren tusschen
de Schelde en den Rijn, om van Antwerpen
naar den Rijn te komen en omgekeerd-, we-
derkeerig vriji zou blijven-. Nederland heeft
dan ook ten behoeve van Antwerpen o. a.
gegraven het kanaal door Zuid-Beveland,
waarin een tiental jaren geleden by Hans-
weert een groote, zeer kostbare schutsluis is
gebouwd.
De afkomende Rijnschepen, 'bestemd voor
Antwerpen, volgen onze rivieren tot Dor
drecht, vanwaar zij op kosten van den Bel
gischen Staat naar Antwerpen wordon ge
sleept! Dit kosteloos slepen geschiedt uiter
aard niet uit liefde voor de reederijen, inaar
om de concurrentie-mogelijkheid van Ant
werpen ton opzichte van Rotterdam op on
natuurlijke wijze te vergrootem. Daarmede
kon België echter niet wegnemen het feit,
dat de Zeeuwsche wateren geen idealen bin-
nen-scheepvaartweg vormen, om de eenvou
dige reden, dat stormen en getijden zich niet
de wet daten voorschrijven. Om dat natuur
lijk voordeel van onze havens op te heffen,
willigt het nieuwe verdrag den Belgischen
eisch- in van een kanaal Antwerpen-Moer
dijk; deze scheepvaartweg moet zoo weinig
mogelijk sluizen 'bevatten en zoodanig ge
maakt worden, dat te allen tijde over de ge-
heele lengte drie Rijnschepen van de groot
ste tonnenmaat of sleeptreinen langs elkan
der kunnen varen. Deze laatste eisch is wel
meer dan 'buitensporig; het kanaal zal een
dwarsprofiel verkrijgen, zooals ter wereld
nog geen kanaal voor de binnenscheepvaart
ook slechts bij' benadering 'bezit. Daar men
niet zeggen kan, hoe groote Rjjnschepen in
de toekomst zullen kunnen voorkomen, zijn
de maximumaf-metingen van dit kanaal fei
telijk onbegrensd!
(Het zal zelf s den minst deskundigen lezer
duidelijk zijn, dat dit kanaal een aanslag van
Antwerpen is op onze Nederlandsche ha
vens. De bepaling omtrent dat kanaal is in
.werkelijkheid niets anders dan een voet
stoots toegeven aan een Belgischen eisch,
waarvoor geenl schijn van recht lis te vinden.
Dit kanaal, waardoor Nederland veel van zijn
natuurlijke voordooien en dus van zijn le
venskracht prijs geeft, zelfs met de -toezeg
ging er bij, dat wij- er nog aan- zullen mee
betalen, is voor ons Nederlanders onaanne
melijk.
Hetzelfde geldt voor de andere kanalen,
welke door België worden geëlscht. Ten
einde Limburg -nader te brengen tot Noord-
- Nederland; is men aan het werk getogen om
een doorgaanden grooten scheepvaartweg
tot stand te -brengen van Maastricht naar de
Waal. Deze nationale arbeid, die reeds ge-
Eigen rechter.
„De Schakel" vertelt het vel'gende,
waaruit 'blijkt, dat eigen rechter spelen,
al mag het niet werden aanbevelen, toch
-wel eens geed kan werken. Tevens kun
nen brave geldschieters, die „informatie-
kostend vooraf vragen en niet infonmee-
ren, er een les uit halen.
„Ben pootige Jordaner, die een! voor
schot wenschte, had aan een voorschot
bank 6 vooruitbetaald voor informatie-
kosten. De informaties waren niet gun
stig, schreef men heon: d© aanvrage was
dus afgewezen. Hij kwam er achter dat er
in 't geheel niet geïnformeerd1 was en-
stapte naar het kantoor der bank. Daar
brulde hij; den „directeur" toe: „En nou
die 6 terug of jij' over de toonbank of ik
over die toonbank 1" Een oogenblik later
stond hij weer op straat, imet de 6. „Ik
'ben te vroeg opgestaan om mijn.' haar te
laten knippen- waar Ik bij -ben," zei hij
voldiaan."
Vechtpartij.
Zondagnacht omstreeks 12 uur werd de
Haagsohe politie gewaarschuwd, dat er op
het Spui een ernstige vechtpartij plaats
had tusschen burgers onderling.
Het bleek inderdaad, dat een groote
menschenmassa op de -been was en er fik-
sche slagen uitgedeeld werden. Daar de
straat opengebroken was, hadden de
vechtersbazen de steenen en straatklin
kers maar voor 't 'grijpen,
•Een agent, die reeds eerder ter plaatse
was, was tusschen de mensohenmenigte in
het gedrang gekomen en moest door zijn
collega's ontzet worden.
Toen weer nieuwe assistentie was aan
gekomen, werd het -publiek gesommeerd
uiteen te gaan. Inplaats van aan dit be
vel gehoor te geven, maakte men zich ge
reed tot den strijd en weldra werden de
agenten door het publiek met steenen ge
gooid. Toen vond de,-politie het genoeg en
werd' bevel gegeven met de wapenshet
publiek uiteen te jagen.
Temidden van het tumult is het aan de
politie nog gelukt een viertal van de erg
ste vechtersbazen te arresteeren'. Zij zijn
op heeteidaadi -betrapt, toen zij politie
agenten en 'burgers mishandelden. Het
zijn die gebroeders K., 21 en 20 jaar oud,
wonendie Lamgroen en de gebroeders H.,
34 en 22 jaar oud, wonende in de van der
Duynstraat. Zij zijn döor de politie in ver
zekering gesteidL
Inbreker gesnapt
In Den Bosch is een (man in verhoor
-genomen', R. genaamd, Nederlander van
geboorte, die dikwijls in Dultsohland ver
blijf hleldl Hiji werd; verdacht, in Novem
ber 1924 in die villa van den heer Van
Tienhoven te Aerdehhout ingebroken te
hebben, en ongeveer denzelfdlen tijdi ook
te Moergestel, in 'Noordibnabant. Hij werd
destijds gearresteerd; maar wist uit het
arrestantenlokaal té ontsnappen en
vluchtte naar Dultsohland; waar hij zich
weer aan inbraken schuldig maakte en
daarvoor gevangenisstraf onderging. Na
afloop van zijn straftijd) werd hij op ver
zoek van den- officier van justitie in Den
Bosch, die zijin uitlevering had verzocht,
naar Den Bosch vervoerd. Daar heeft hij
bekend, inderdaad de Inbraak bij den
heer Van Tienhoven te hebben gepleegd.
Onder oen grafsteen gevallen.
Te Llmmel-Maastrlcht is Zaterdagmid
dag het 10-}arige jongetje van H., dat met
vriendjes op het kerkhof speelde, onder
een kantelenden steen geraakt en dood
eronder uit gehaald,
Lj|k opgehaald.
Te Borgharen bij1 Maastricht, is Zondag
middag uit de Maas opgehaald het tijk
van een manspersoon-, dat van den kant
van Luik is komen afdrijven.
Weigering osn uit te varen.
Te IJmulden heeft in verband met het
ruwe weer een groot aantal trawlermian-
nen geweigerd Zaterdag naar zee te gaan.
De walcbefs trachtten hen van hun- voor-
nemen af te brengen, doch dit gelukte
niet. Toen er een 'boodschap kwam van
het bestuur dbr Umiuider Federatie, dat
er -een spoedvergadering zou gehouden
worden voor de leden-zeevarenden, trok
men naar het gebouw „Thalia" te IJmul
den; waar men beraadsfla-agdo over da
vraag: varen of niet. Ten slotte werdl tot
het laatste besloten, zoodat er dan ook
geen 'enkel schip meer uitgegaan is. Over
deze quaeetie, welke lp de contracten niet
voorzien is, zal nog wel nader gesproken
woonden.
Kindermoord.
Onder het hooi gerankt
De 19-jarige dochter van de wed. Velt-
man te Rheeze is bti het hooihalen onder
heit hooi geraakt en gestikt.
Autobus te water gereden,
Uit Enschedé wordt aan -de Telegr. ge
meld: Vrijdagavond tijdens een- hevige
sneeuwbui Is een autobus, waarin 16 uit
Enschedé komende arbeiders gezeten wa
ren én die op weg waren naar Haaksber
gen, halbij de buurtschap Usselo in een
sloot gereden- en vervolgens omgeslagen.
De inzittenden wisten zich door het in
slaan der ruiten naar buiten te werken.
Een hunner werd door glasscherven vrij
ernstig verwomdL De overigen kwamen
met den schrik vrij.
DoodeliJke verkeersongevallen te
Amsterdam.
Zondagmiddag werd op den Overtoom
nabij den Amistèlv©©nscheweg een vrouw
door de tram -gegrepen. Door den schok
werd zij' omvergeworpen en kwam zij on
der den- wagen terecht Toen deze was op
gevijzeld, -bleek dat de wielen haar over
het omdertijl waren' gegaan. Per auto-
brancard' werd zij in hopeloozen toestand
naar het Wllhelminagasthuis vervoerd,
waar zij kort na opname overleed.
In de Kinkerstraat nabij de Ten Kate-
straat is Zondagmiddag om 'kwart voor
drie een ernstig ongeval 'gebeurd. Een 80-
jarig man wilde de trambaan oversteken
en lette niet voldoende op. Toen hij op
•t.' baan was werd hij plotseling gt grepen
door een motorwagen van tijn 7. De onge
lukkige werd onder den baanruimer ge
drukt en men was genoodzaakt den wa
gen op te vijzelen1 om hem te bevrijden.
Hij' bleek een ernstige hoofdwond© ge
kregen te hebben. Per autobrancard van
den Geneesundigen Dienst werd hij naar
het Wllhelmina-Gasthuis gebracht Daar
is hij! even na aankomst overleden.
Mijnongeluk.
In de mijn Laura en Vereeniglng te
Ey-gel-shoven- Is de mijnwerker B. van
daar onder vallend1 gesteente gekomen en
zwaar verwond naar het hositaal te Heer
len overgebracht
Zedenmisdrijf.
De politie te Heerlen heeft den 42-jari-
gen lompenkoopman E. gei esteerd we
gens het plegen van niet te noemen han
delingen met kinderen.
Diefstal.
Te Utrecht ls aangehouden de 21-jarige
J. v. d. N., uit Den Haag, die in dienst
was van de firma B. en v. d. A. aldaar en
Dinsdagavond uit een Muis van- die firma
een geldkistje met 1600 heeft meege
nomen.
Het jonigimensch moet nogal royaal ge-
j leefd1 hebben. Hij- had tyj zijn aanhouding
nóg ongeveer 1000 bij zich.
Lijk aangespoeld.
Aan het Zuiderstand te Hollum (Ame
land) ls gisteren het in verren staat van
ontbinding verkeerenden ljjk van een
manspersoon van pl.m. 70 jaar aange
spoeld.
Het proces Muylwjjk
Is Busch een natuurlijken dood
gestorven?
Naar de Telegr. verneemt is in het
proces-Muylwijk, waarvan de (behande
ling heden in hooger beroep voor het
Gerechtshof alhier begint, op initiatief
van en door het O. M. nog gedagvaard als
deskundige dr. S. de Boer, privaat-docent
in d© physiodogi© aan d© Gemeente-Uni
versiteit te Amsterdam, een -bekend hart-
physlolOog.
Uitgaande van de beschrijving, welk©
beklaagd© Muylwjjk heeft gegeven van
zijn worsteling met Busch, ls dr. De Boer
tot d© conclusie gekomen, dat Busch den
natuurlijken dood door opwinding tij
dens d© vechtpartij la gestorven en dat d©
dood niet kan zijn ingetreden ais gevolg
van verstikking of door diruk op den
vagus.
In verband hiermede zijn ook nog
eenige andere deskundigen door het O. M.
gedagvaard.
Ernstig ongeluk op het Bezuidenhout In
Den Haag.
Zaterdagmorgen' omstreeks kwart over
9 is op het Bezuidenhout in den Haag
een ernstig ongeluk gebeurd, dat aan een
56-jarigen heer het leven gekost heeft
De heer H. de R., uit de Gerard Reyn-
straat in Den Haag, wandelde door het
plantsoen langs den Hertenkamp in de
richting van >de Heerengracht. Daar het
regende, had de heer De R. een parapluie
opgestoken. Hij liep blijkbaar in gedach
ten verzonken en wou, zonder zich eerst
te overtuigen dat de weg veilig was, de
trambaan van de Noord-Zjiidh. Tramweg-
maatschappij oversteken.
Juist toen hij de tramrails wilde over
gaan, naderde een der groote wagens der
Noord-Zuld-Holl. Tramwegmaatschappij,
komende van Voorburg en gaande in de
richting Scheveningen.
De tram had juist gestopt bij de halte
Schenkweg-Bezuidenhout én was nauwe
lijks weer in beweging, toen het ongeluk
gebeurde. Eenige meters voorbij de halte
wordt de trambaan gekruist door een
overweg, die vlak vóór het boschpaadje
ligt, waar de heer De R. wandelde.,
De bestuurder van de tram zag den
heer R. aankomen, begreep, dat hij de
tramrails wilde oversteken, maar ver
keerde in de meening, dat hij de groote
tram wel zag aankomen. Hij gaf evenwel
signalen en reed zachtjes door.
Daar de bestuurder vrij hoog boven den
grond staat, kan hij moeilijk zien, wat er
vlak vóór den wagen gebeurt. Zijn ge
zichtsveld begint eigenlijk pas eenige me
ters verder. Vandaar, dat de bestuurder
er niets van gemerkt heeft, dat de heer
De R. den wagen niet gezien had, en, nog
steeds in gedachten loopende, door de
tram gegrepen was.
Een der passagiers, die den heer De R.
persoonlijk kende en hem reeds van de
tram uit had zien wandelen, maar -hem
vlak vóór den wagen eensklaps niet meer
zag, begreep, dat er een ongeluk gebeurd
moest zijn, en schreeuwde den bestuur
der toe: stop!
Deze stopte daarop oogenblikkelljk, en
toen bleek, dat de heer De R. door de
tram was overreden e« midden onder den
wagen lag.
De dood moest oogenblikkelijk zijn in
getreden; het lijk was' verschrikkelijk ver
minkt.
Ruim een uur heeft men noodig gehad
om de tram op te vijzelen, en het slacht
offer er onder vandaan te halen.
Het lijk werd in het hoofdbureau van
politie gebracht.
Het tramverkeer ondervond groote
stagnatie. Het intercommunale verkeer
met Scheveningen, Voorburg en Leiden
moest omgelegd worden.
Noodlottige twist te Heerlerhelde.
Evenals verleden week Zondagavond
ontstond eergisteravond weer een vecht
partij te Heerlerhelde tusschen twee
broeders uit Kerkrade en een man en
diens zoon uit Heerlerhelde. De messen
werden getrokken met het gevolg, dat van
de twee laatsten de vader een steek in
den rug en de zoon een steek ln een der
longen kreeg. De zoon ls in zorgwekken-
den toestand opgenomen in het zieken
huis. De twee andere zijn gearresteerd.
Een dezer had nog een steek in een der
beenen.
Het Shakespaere-theater te Stratford
afgebrand.
Zaterdagmiddag ls het Shakespeare
Memorial Theatre te Stratford an Avon,
geboorteplaats van den dichter, door een
fefllen brand totaal verwoest, zoodat alleen
de vier naakte muren nog overeind staan.
De toren, dl© met het theater een geheel
uitmaakt, ls eveneens uitgebrand, maar
doorde vereende krachten van de plaat
selijke -brandweer, versterkt door hulp uit
Warwiok en Leamington, ls het gelukt,
het kostbare museum en de veraameling
schilderijen, die op Shakespeare betrek
king hebben, te redden.
Groote verduistering.
Te Gladbeok (bij Gelsenkirchen) ls een
■grootscheepsöhe zwendel met gelden voor
werkloosheid-onderstand gepleegd door
den leider van den christetijken bouw-
vaksbond. Deze plaatste op de lijsten- van
arbeiders die van staatswege onderstand
kregen, allerlei namen dl© hij1 zelf verzon
nen (had1 en stak dan de gelden, die hij
daarvoor kreeg, in zijn eigen zak. Het
verduisterde bedrag moet in de honderd
duizenden loopen. Als zijn medeplichtige
is de leider van de stedelijke arbeidsbeurs
in hechtenis genomen. Beiden (hebben
reeds 'bekend.
Brand.
Te Trostfberg (Opper-Beleren) is Zater
dagochtend een brand in een fabriek ont
staan, die met groote snelheid om zich
heen- greep. Er woriden drie menschen ver
mist; men vermoedt, dat ze zdjh verbrand.
V ergankelljkbeld.
Te Boussu, een 'belangrijke gemeente in
de Borinage, kwami het, drie weken gele
den, om een nietigheid tot een geschil,
tusschen' twee inwoners, die elkaar on
aangename dingen verweten, imet het ge
volg dat de zaak voor en door den vrede
rechter zou worden (beslecht. Toen deze
dan ook, een paar dagen geleden, de zaak
opriep, bleek, dat zoowel de twee belang
hebbenden als (hiunne bedde getuigen en
een door den klager aangesteld advocaat
inmiddels gestorven waren en, naast el
kaar op dezelfde 'begraafplaats te rust©
waren gelegd!.
Een kloostergebrouw ingestort
De „Messagero" meldt uit Messina, dat
door oen orkaan do bouwvallig1© muron
van het vroegere klooster van Santa Bar-
bara zijn ingestort De muren kwamen op
twee barakken terecht die verpletterd
werden. Er zijm 4 dooden en 8 gewonden.
Het geval-Jürgens.
Hechter Jüngens heeft tijdens het
voortgezette verhoor een hevlgen zenuw
aanval gekregen, zoodat hij naar het ge-
vangenMiospitaal ls overgebracht
Het -gebeurde wordt in hoofdzaak toe
geschreven aan het feit dat mevrouw
Jürgens, die thans kennis heeft 'gekregen
van de aanvraag tot echtscheiding van
haar man, dezen zwaar beschuldigt en
zelf elke schuld loochent
Een onbekende brief van Gustav Mahler.
Mahler is, zooals onze lezers
waarschijnlijk wel 'bekend ls, onder de com
ponisten van den jongeren tijd een- der
meest op den voorgrond tredende. Hij heeft
een aantal orkestwerken geschreven (sym-
phonieën), die zeer zware elsohen stellen
aan de orkestleiders, omdat Mahler daarvoor
gebruik maakt van -een ingewikkeld- orkest
en zelfs allerlei nieuwe instrumenten aan
wendt Vandaar, dat ze ook betrekkelijk
weinig worden uitgevoerd, daar geen enkel
orkest er, behalve dan- het.Amsterdamsche
en. enkele ln het buitenland, op Ingericht is.
Ook is Mahler er voor bekend, dat hij tot
ln de kleinste blzonderheden, de voordrachts-
teekens aangeeft.
Het is wel aardig eens een brief van
Mahler zelf (die in 1911 overleed) te lezen,
waarin hij over zijn standpunt uitvoerige
-mededeelingen doet. Dezer dagen is een tot
nu toe onbekende brief van den- componist
gepubliceerd, die hij aan een zekere juf
frouw Tolnay schreef. Deze dame hadi den
componist de vraag gesteld „of er een zoo
groot instrument als het orkest noodig is,
om een groote gedachte uit te drukken".
Deze vraag prikkelde Mahler en in- een bnief,
gedateerd 7 Eebr. 1893 antwoordde hij uit
voerig. De datum van 7 Februari 1893 valt
i-n de periode, dat Mahler enkele jaren ge
leden zijn Eerste symphonie voltooid had
en bezig was met de compositie van de
trW C0(10U
De brief is wat lang om in zijn geheel
over te nemen. Mahler schrijft o. m.:
Geachte Mejuffrouw,
Hoewel ik niet gemakkelijk tot een „brief-
wisselingT ben te bewegen, en mijn beste
vrienden zich in dit opzicht over mij te be
klagen- hebben, voel ik mij toch geprikkeld,
een vraag in uw laatsten brief te beant
woorden: „of er een zoo groot instrument
als het orkest noodig is, om een groote ge
dachte uit te drukkeni". Ik -moet echter
eeniigszins uitvoerig uitweiden om u begrij
pelijk te ma-ken, hoe ik over het geval denk.
Naar het schijnt, heeft u zich in- de mu
ziekliteratuur georiënteerd, eni ik neem aan,
dat ook de oude en oudere muziek tot Bach
u niet geheel onbekend la
Heeft u dan niet twee dingen opgemerkt?
-Ten eerste, dat, hoe verder u in den' tijd
teruggaat, des te primitiever de aanteeke-
ningen voor de voordracht worden, d. w. z.
des te -meer de componisten de interpretatie
van hun gedachte aan den vertolker over
laten. Bijvoorbeeld! biji Bach vindt u slechts
in hoogst enkele gevaileni een tempo-aan
wijzing of een and-ere dergelijke aanduiding,
hoe hij zich de voordracht denkt zelfs 'de
allergrootste verschillen als p of ff enz.
ontbreken (waar u ze vindt, zijn ze gewoon
lijk eerst door de uitgevers, meest zelfs ver
keerd, toegevoegd).
Ten tweede: Hoe meer de muziek zich
ontwikkelt, des te ingewikkelder wordt het
instrument, dat de componist gebruikt om
rijn denkbeelden uit te drukken. Vergelijkt
u maar eens het orkest, dat Haydn in zijn
symphonreën aanwendt w. z. zooals u het
ln de Redoute bij de Phllharmonische con
certen ziet, was het niet, want daar zijn
reeds meer dan de helft der instrumenten
er bij gekomen) met het orkest, dat Beet
hoven in zijn IXe eischt. Om van Wagner
en de nleuweren in hot geheel niet te spre
ken.
Hoe komt dat? Gelooft u, dat zooiets toe
val is, of zelfs een- noodelooze, enkel uit
een aanmatigende gril voortgekomen ver
spilling van den componist?
Mahler geeft nu zijn inzeht hier
over: naar zijne meening waren de gewaar
wordingen, die aan de oude muziek ten
grondslag lagen, in overeenstemming met
den tijd naief, eenvoudig, en gaven zij de
gemoedsaandoeningen slechts in de aller
grofste trekken weer. Het wa9 niet noodig,
dat de componisten iets voorschreven^ om
dat de uitvoerende musici zich bewogen in
een hun vertrouwden ideeënkring. In de
kerk, welke het voornaamste terrein van
deze kunst was, was van te voren alles door
het ritueele nauwkeurig bepaald.
In één woord; de oomponisten vreesden
niet verkeerd begrepen te worden, en be
paalden zich tot schetsmatige notities voor
eigen gebruik zonder er aan te denken,
dat anderen die notities moesten interpre
teeren of ze zelfs verkeerd zouden kunnen
in-terpreteeren.
Gaandeweg zullen zfj toch wel onaange
name ervaringen- hebben opgedaan en zij
werden er op bedacht, door ondubbelzinnige
teekens hun intenties aan de uitvoerenden
mee te deelen. Zoo ontstond langzamerhand
een groot systeem van een teekentaai, die
gelijk de notenkoppen voor de toonhoogte
voor tempo of toonsterkte bepaalde steun
punten gaf.
Hand in hand1 daarmee ging echter ook
het zich eigen maken van nieuwe gevoels
elementen als voorwerpen voor het weer
geven in klanken dw. z. de componist
begon steeds diepere en ingewikkelder kan
ten van zijn gevoelsleven in het gebied van
zijn scheppen te betrekken tot met Beet
hoven de -nieuwe aëra der muziek begon:
van toen af zijin niet meer de grondtonen
der stemming dus b.v. enkel vroolijkheid
of treurigheid, enz. doch ook de overgang
van het een naar het ander conflioten
de zichtbare natuur en haar uitwerking op
ons hu-mor en poëtische ideeën de voor
werpen van muzikale verklanking.
Uit de kamer kwam de concertzaal en uit
de kerk met haar enkel instrument, het
orgel, het operatheater voort. Dus u ziet,
als ik «nog eens samenvat: Wij modernen
hebben zoo'n groot instrument noodig, om
onze gedachten, groot dan wel kiein, uit te
drukken. In de eerste plaats omdat' wij
ged wongen zijn, ten einde ons tegen de ver
keerde uitlegging te beschermen, d© talriike
kléuren van onzen regenlboog over verschil
lend© paletten te verdeelen; i-n de tweede
plaats omdat ons oog inden regenboog
steeds -meer kleuren en steeds teedere en
fijnere scha-k- eringen leert zien; in de derde
plaats omdat wij, teneinde in de overgroot©
ruimten van onze concertzalen en opera-
theaters, -gehoord' te worden, ook een groot
lawaai moeten maken. U zult nu weliswaar
misschien op de manier van- vrouwen, die
bijna nooit overtuigd, ten hoogste omge
praat kunnen worden, tegen mij' aanvoeren:
„Ja, was Bach dus kleiner dan Beethoven
of is Wagner grooter dan bij?" Maar dan
zal ik u zeggen, kleine „plaaggeest", (inder
daad plaaggeest, want ik plaag mezelf nu
al bijna een uur met dezen brief), om
hierop een antwoord te krijgen; moet u zich
tot iemand wenden, die de heele geestesge
schiedenis der menschheidi met één blik
S11.0™» 1 «Ön eenmaal zoo, als wij
zijn! Wij „modernen"! Zelfs u zijt zoo! Ais
ik niu bewijs, dat u, kleine plaaggeest, meer
voor uw'leven eischt dan de Koningin van
Engeland m de zeventiende eeuw, die, zooals
ik onlangs heb gelezen-, voor het ontbijt een
pond' spek en een glas bier kreeg, en des
avonds hij het schijnsel van e.en vetkaars
in haar kemenade de verveling met spinnen
of iets dergelijks verdreef? Wat zegt u nu?.
Indien de huic( van handen, gelaat of
lippen, schraal, ruw of gesprongen
is, gebruik dan de terstond ver
zachtende en spoedig genezende
Doos 30 et.
TL
De kanalen.
Zaterdag is te Deventer aan den vech
ter-oever van- de IJsel aangespoeld het
lijkje van een pasgeboren kind van het
mannelijk geslacht, Het
keld in twee nummers van het Manueis-
blad van 1 en 2 October 1925 en zat in een
bruin dartonnen schoenendoos vaiu de
firma Hulshof.
