Ingezonden Mododoellng,
puoDiNarASniCN AJ POLAK <<uu!mtHasa
Dit was toen ontkend. Zaterdag werd
medegedeeld, dat er Inderdaad een oihèque
uit Moskou ontvangen was ten bedrago
van eenlge duizenden ponden. Men had
echter deze ohèque, die afgezonden w<ts
door het Al-Russische Verbond van Vak
verenigingen, met vriendelijken dank
voor de goede bedoeling teruggezonden.
Tegelijkertijd eohter werd medegedeeld,
dat men zeer dankbaar was voor alle geld
zendingen van anderen kant. Men deelde
mede, dat de ondersteuning per staker
bedraagt van 12 tot 88 sh- per week.
Militaire maatregelen.
De militaire wacht voor het paleis en
de staatsgebouwen Is militair uitgerust on
van munitie voorzien, als voorziohtig-
hoklsmaatrogel, die tot dusver nog niet
genomen is.
Een torpedobootjager is naar Man
chester gezonden, waa rtwee schepen met
levensmiddelen niet gelost kunnen wor
den. Er is daar ook een patroeljedlenst
van motorbooten van de marine inge
richt.
Te Barrow hebben de arbeiders gewei
gerd de dokingangen te openen om sche
pen binnen tb laten. Er zijn nu vrijwilli
gers 'uit Liverpool daarheen gezonden.
Te 8outhampton en Liverpool keert de
gewone toestand in de sohoepvaart terug.
Daar zijn Vrijdag 18 Bchepen binnenge
komen en 10 uitgevaren. 10 Bchepen wor
den gelost door 8000 man. Vele haven
arbeiders zijn naar de schepen terugge
keerd. Er monstert soheepsvolk In steeds
grooter getale. Er zijn voldoende vrijwil
ligere te 8outhampton, dat weinig van de
staking te lijden heeft
Te Leeds zijn 870 maohinisten weer aan
het werk gegaan. Ook te Pendleton en
Halifax. Te Sheffield hebben zich meer
dan BOOO vrijwilligere aangegeven, te
Huil 2500, te Huddereüeld 2000, en in an
dere plaatsen eveneens.
Behalve de mijnwerkers gaat het aan
tal stakers het millioen niet te boven,
waarvan een groot aantal bevel tot sta
king gekregen hebben zonder geraad
pleegd te zijn.
Het groote Londensohe hospitaal, Het
ziekenhuis en de apotheek ln Whitecha-
pel zijn zonder liaht, omdat hot eleotrisoh
station in Stepney den stroom heelt afge
sneden.
Ongeregeldheden to Glasgow.
Meer dan 200 arrestaties.
Zaterdagmorgen zijn te Glasgow ver
scheidene winkels goplundord en werdon
de botsingen tussohen stakers en politie
in het Oostelijk deel stad zóó talrijk, dat
een extra politiemacht, daarheen moest
worden gezonden. Door de menigte werd
van potten, pannen, ijzeren staven en
houweelen gebruik gemaakt. Niettemin
werd geen enkele politiebeambte gewond.
Meer dan 60 personen werden gearres
teerd.
In den avond verwachtte men oon her
haling dor onlusten, zoodat do politie ln
het Oostelijk doel dor stad eon scherpe
bewaking instelde. De rust word hier
evenwel ulot meer veratoord, doch in het
Zuiden on Westen dor stad.word het woe
liger. Do ruiten van eenlge winkels moes
ten het ontgolden, waarna de ótaluges ge
plunderd werden. Opnieuw werden 72
personen gearresteerd, waardoor het
tutaul sinds Donderdagavond do 200 heeft
overeohroden.
De autoriteiten blijven kraohtlg optre
den tegen de ocramunlstou en zware straf
fen worden uitgesproken voor poglngon
tot opruiing. De politierechter ln Bow
Street heeft Zaterdag twoo leden van den
Bond van Jonge Communisten tot drie
maanden dwangarbeid veroordeeld, om
dat in hun bezit pamfletten waren gevon
den, waarvan de inhoud in strijd was met
de bepalingen van de wet op den nood
toestand. In een van de pamfletten werd
de jeugd opgeroepen tot daden, omdat ook
de soldaten tot diaden komen.
Offlclense gesprekken.
De Times zegt: Ofschoon men ten volle
de juistheid erkende van de onwrikbare
houding der regeering nopens een her
roeping van de algemeene staking als
eerste noodzakelijke voorwaarde, hebben
Invloedrijke mannen van goeden wille op
het einde van de week offioieuse gesprek
ken gevoerd waarbij zij er op uit waron
na te gaan, of reeds nu niet de eon of an
dere regeling van het gosohll bij de mij
nen bereikt zou kunnen worden, die dab
van kracht zou worden, zoodra de alge
meene staking herroepen is.
Leiders aan het woord.
Oook, do secretaris der mijnwerkers,
heeft verklaard, dat dezen een regeling
wonschen en morgen aan den dag vredo
zouden sluiten, indien dit met eore kon
gebeuren.
Oook drong erop aan dat de orde ge
handhaafd zou worden on verklaarde zelf
ervoor te zijn, dat alle tapperijen gesloten
werden.
In een druk bezochte bijeenkomst heeft
Oramp, de secretaris van do spoorweg
beambten, gezegd, dat hot noodig zou
kunnen worden „verdere maatregelen"
te nemen en „dingen op te houden die
men nu noodig heeft".
Thomas, oen ander leider der spoorweg
beambten, eisohte ook een eervollen
vrede. Hij ontkende dat de staking tegon
de oonstltutie ging en zeide dat de werk
lieden voor niemand onderdeden in trouw
aan het land.
De voedselvoorziening.
De burgerlijke hoofd-oommissarls meldt,
dat de voorziening met voedsel en brand-
overal bevredigend is. In het geheele land
is het rustig en nergens zijn ernstige on
geregeldheden voorgekomen. Tussohen
troepen en stakers is geen enkele botsing
ontstaan; geen sohot is gelost en de troe
penbewegingen zijn zeer beperkt geble
ven.
De pogingen om het vervoer van le
vensbehoeften te belemmeren zijn vermin
derd en dat vervoer wordt trouwens thans
ook doeltreffender beschermd dan in hot
eerste begin. Te Londen gaat het vervoer
van levensmiddelen uit de dokken volko
men onbelemmerd. Het laden en lossen
van schepen door vrijwilligere gaat steeds
beter en zoo geeft de bevoorrading van
Londen geen moeilijkheden. De toestand
ln alle havensteden Is aanmerkelijk beter
dan in de afgeloopen week. De Ounard-
Ujn deelt mee dat Zondag 16 harer sche
pen de haven van Liverpool zijn in- en
uitgevaren.
De spoorwegen.
Het spoorwegverkeer wordt bevredi
gend gaande gehouden door vrijwilligers
en meer dan 106000 spoorwegmannen die
aan het werk zijn gebleven of het hebben
hervat. Tot dusver is geen enkel ongeval
van eenlge beteekenls voorgekomen.
Van beteekenls Is dat alle maatschap
pijen steeds meer goederentreinen kun
nen laten loopen.
Do verliezen, door do mijnwerkers ln
Yorkshire ln do eerste staklngsweek ge
loden door loonderving, beloopon bijna
350.000 pond, terwijl do verliezen, door
het stopzetten der productie meer dan
550.000 pond bedragen.
De houding dor Dominions.
De Raad van den Arbeid besloot na
een levendig debat, waarin de algemeene
staking ln Engeland werd gecritlseerd,
slechts over de gaan tot het verleenen van
„morealen steun" aan de stakers.
Zaterdag reden vier treinen over lan
gen afstand; ln het geheel reden 2574
treinen. De „North Eeastern" liet Zater
dag een verbeterden dienst loopen met
760 treinen. De „Great Western" meldt,
dat vele stakers zioh hebben aangemeld
tot hervatting van het werk.
Intimidatie-middelen. De ver
deeldheid ln de Laboor Party.
De Londensohe correspondent van het
HbL telefoneerde Maandagavond:
Het offloleele nieuws over de wanorde
lijkheden ln Huil is sterk overdreven,
vertelde commandant Kenwirthy, die als
liberaal afgevaardigde voor Central Hul
ln voortdurende verbinding staat met zijn
kiesdistrict en juist telefonische berloh-
ten ontvangen had. De regeering sou
evenwel provooeeren en een gelegenheid
zoeken om er met de bajonetten op ln te
gaan. Zekere elementen krijgen de over
hand ln het kabinet, die naar het voor
beeld van Mussollni van de omstandig'
heden gebruik willen maken om in de vak-
bewoging sohoon sohlp te maken, en een
Ïedeelte der liberalen zou niet traohten
it te verhinderen.
Commandant Kenworthy verwacht de
afkondiging van den staat van beleg ln
zekere districten. „Dan word lk dadelijk
ln de gevangenis gestopt", zelde hi
sohertsender wijze. In verband hiermede
vernam lk van andere zijde, dat de reao-
tlonalre elementen ln de regeering zelfs
een hoogen dignitaris als het hoofd der
staatskerk, den Aartsbisschop van O an
te rbury, verhinderd hebben verleden
Vrijdag zijn verzoenende rede te houden
voor de radio. Pas Zondag kon dit ge-
sohiodon ln zeer gowijzlgdon vorm.
In Londens dokken, die geheel door
militairen bezet zijn, voeren de'vrijwilli
gers het lossen snél uit, ongeveer twee
maal zoo snel als gewone dokwerkera.
Daarna worden de voorraden met een ge
wapend oonvooi naar Hyde Park ge
bracht. Gistermiddag zag ik zulk een oon
vooi door de City trekken. Het duurdo
wel een half uur voor het voorbij" was,
want de stoet was drie kilometer lang en
werd begeleid door een overvloed van ca
valerie on van gepantserde auto's. Het
straatpubliek juichte luid, doch bezadigde
mensdien achtten zulk een Baraum on
Baily-vertooning geheel overbodig!
Er Is ln Labour-kringen reeds een zeer
pijnlijke spanning ontstaan tussohen do
Cook's en de Whltley's eenerzljds en an
derzijds de MacDonald's en Snowden's
en Thomassen, die steeds gewaarschuwd
hebben tegen de onzinnigheid eener al
gemeene workstaking en die nu op zulk
een vreeselijke wijze gelijk krijgen. Een
splijting der Labour-Party is dan ook niet
onwaarschijnlijk.
Sootlond Yard geeft de algemeenë sta
king nog een week den tijd: tot zij ineen
stort.
Aan de ramp is overigens geen twijfel.
De heer Yands Hurat noemde mij voor
beelden van de geweldige handelsverlie-
zen, die geleden worden. Ohurohill's bud
get is dan ook heelemaal naar de maan,
zeide hij, en wij kunnen zeer zware extra-
belastingen tegemoet zien.
Een Nedorlandsch sohlp met
margarine door do bemanning
gelost-
Eon Nodorlandsoh stoomschip is giste
ren to Kingslynn aangekomij met 876 ton
margarine uit Rotterdam. De Nederland-
sohe bemanning van sohip en vrijwilli
gers hobbon hot gelost.
Do staat van zaken is gisteren vrijwel
onveranderd gebleven. Er viel een ver
meerdering van de verkeersmiddelen to
oonstateeren.
Te Dublin ligt de haven stil vanwege
de Bteun aan de staking. Lloyd George
protesteerde tegen het doodzwijgen van
den oniroep van den aartsbisschop van
üonterbuiy.
Schelden de Hpoorweglleden zich af?
De Londensohe oorr. van het HbL seint
Een lid van het kabinet, dat zijn naam
niet genoemd, wensoht te zlon, deelt ml
mede een seml-offioieele mededeoling te
hebben ontvangen volgens wolke do
spoorwoglleden het werk aan het einde
der week zullen hervatten.
SpoorW eg-ongelukken.
Er zijn drie spoorweg-ongelukken voor
gekomen. Tè Bishop Storeford ls oen man
gedood; te Edlnburgh hebben drie man
nen het leven verloren en te New Castte
is een man gekwetst.
Mitnwerkorscongres te Ostende.
De opening.
De eerste bijeenkomst van hot inter
nationale mljnwerkersoongres is Zaterdag
avond om half 6 in het aohturenhuis te
Ostende begonnen en werd om 9 uur ge
schorst. Frankrijk, België, Nederland,
Engeland, Duitsohland, Spanje, Tsjecko
Slowakije en Luxemburg waren vertegen
woordigd. Polen en Roemenië hadden
zich verontschuldigd. De Nederlandsche
gedelegeerde was Van der Bilt.
De Jardin, een der Belgische gedele
geerden, zat voor. Na een uiteenzetting
van den toestand in Engeland door Hodges
en Riohardson, werd door de verschillende
gedelegeerden mededeeling gedaan vah
de uitvoering der besluiten, genomen op
de jongste oonferentie te Brussel. Uit
deze mededeeling bleek, dat overal de
noodigo maatregelen getroffen en toege
past zijn om het transport van het vaste
land naar Engeland te beletten.
De mijnwerkersinternationale verklaar
de zich Bolldair en bereid om eventueel
in overeenstemming met de stakers ver
dere maatregelen te nemen. De Inter
nationale drukte de overtuiging uit, dat
geen duurzame vrede in de kolenindustrio
bereikt zal worden wanneer er geen
samenwerking bestaat voor de internatio
nale controle op de industrie.
In den loop van de oonferentie der
mljnwerkersafgevaardlgden deelde de
Nederlandsohe gedelegeerde Van der Bilt
mede, dat Nederland als kolenproduoee-
rend land slechts weinig beteekent, daar
do totale jaarproductie niet meer dan
7'/i millioen ton bedraagt, waarvan 8 mil
lioen ton wordt uitgevoerd.
Als ultvoerland ls Nederland eohter
wel belangrijk, doch de bond van transport
arbeiders treft alle maatregelen om den
uitvoer te beletten. Eerstdaags wordt te
Rotterdam een groote meeting gehouden
om bet solidariteitsgevoel te versterken.
Er werd op gewezen, dat de mijnwerkera
internationale in den regel tegen een
subsidie politiek gekant blijft. Er werd
op aangedrongen, dat de mijnwerkers op
bun regeering pressie zouden uitoefenen
ter bereiking van een internationale
politiek wat betreft de prijzen en de
distributie der kolen.
Over de houding van de Engelsohe
zeelleden, die den uitslag van een refe
rendum afwaobten alvorens hunne hou
ding te bepalen, was men in de Ostend-
sobe conferentie zeer sleobt te spreken.
Aan het comité werd dan ook opdracht
gegeven zich naar aanleiding daarvan in
verbinding te stellen met de Engelsohe
Trado Unions.
Uit een kort gosprek met Mahlman,
seofetarls van den Belgischen Transport
arbeidersbond, zou blijken, dat het ook
in de bedoeling van de transportarbeiders
ligt desnoods net transport van voedings
middelen naar Engeland onmogelijk te
maken. Uit bot verslag van Hodges bleek
ook, dat de mijnwerkers aoooord gaan
met een oventueele aanwending van de
ln België desgevallend te verzamelen
hulpgelden, als steun voor de transport
arbeiders, die onvrijwillig tot werkloos
heid zouden 'zijn gedwongen of op een
undero wijzo onder de Btaking. zouden
kunnen lelden.
Omstreeks bet middaguur wbb men
reeds zoover, dat de gezamenlijke verga
dering van do 45 gedelegeerden der beldo
internationales, onder voorzitterschap
van Brown, secretaris van het I. V. vT,
kon worden geopend.
De bespreking betreflende de gemeen
schappelijk to voeren actie en de eind-
resolutie duurde circa twee uren.
Hiermee was de conferentie afgeloopen.
DUITSOHLAND.
Het vlaggeschil.
Parlementaire kringen stellen voor Eet
vlaggesobil voorloopig op te lossen door
de instelling van een commissie, die de
zaak zal onderzoeken en vooretellen zal
indienen.
President Hindenburg heeft den rijks
kanselier een brief geschreven, waarin
bij over de vlagverordening zegt dat hij
er niet aan denkt de in de grondwet voor
geschreven rijkskleuren ter zijde te stel
len. Hij wil do vlagkwostie slechts op
constitutioneelen grondslag behandelen.
De naderende kriste.
Scherpe centrums-kritiek.
De officieele verklaring dat de vlagver-
ordoning elke politieke beteekenls ratet,
heeft bij de demokreten en het centrum
gewerkt als de roode lap op den stier. Hun
bladen komen uiterst verbolgen op tegen
deze „geheimraden-wijsheid", gelijk de
Gennnnla ze noomt en houden staande
dat do regeering iqet de verordening in
breuk maakt op de grondwet, die de rijks-
kleuren imperatief voorschrijft De oen-
trumspere stelt ook buiten olken twijfel
dat alleen Intrekking van de verordening
oen krisls kan voorkomon. Terwijl do
Köln. Volksztg. nog schijnt te hopen, dat'
de rijkskanselier voor Dinsdag bakzeil zal
ïalen, valt de Gennania dr. Luther zoo
heftig aan, dat men wel den indruk moet
krijgen dat althans de linkervleugel van
het centrum dezen kanselier moe is.
Het referendum in Duitschland.
Naar aanleiding van de berichten ln
dagbladen over den termijn van de volks
stemming Inzake het verbeurdverklaren
van de vorstelijke vermogens venieemt
de demooratlsohe Zeltungsdlenst, dat .fle
rljksregeering voornemens is, het refe
rendum op Zondag 20 of op Zondag 27
Juni te doen plaats hebben.
Een „eenheldsvlag" ln Dnltschland?
Naar de Tel. verneemt zou president
Hindenburg gisteren een schrijven tot
de rijksregeering richten, waarin hij deze
zal verzoeken, een grondwettige oplossing
ln de vlaggenKwestle door de samenstel
ling van een eenheldsvlag voor te berei
den.-
Deze eenheldsvlag ls gedacht als een
vereenlging van de rijksvlag en de han-
delsvlag. Over deze uitweg uit den in
verband met de nieuwe vlaggenverorde-
ning ontstanen moeilijken politieken toe
stand schijnt heden in den boezem van
het kabinet overeenstemming bereikt te
zijn.
FRANKRIJK.
De mislukte onderhandelingen.
Schrijvende over de mislukte onder
handelingen, te Ooedsjda met vertegen
woordigers van Abd-el-Krim, het opper
hoofd uit het Rif, gevoerd, zegt de Temps:
Wat ons betreft, wij hebben nooit veel
vertrouwen gehad in de resultaten van
die onderhandelingen, want het scheen
ons duidelijk, dat Abd-el-Krim vooral er
op uit was om tijd te winnen en het groote
Fransoh-Spaansche offensief, dat in be
ginsel in de eerste lente-weken was vast
gesteld, te vertragen.
BELGIE.
Geen levensmiddelen hit België naar
Nederland?
De Belgische commissie voor den ex
port is gisteren te Brussel bijeengekomen
om te overwegen, of het niet noodzakelijk
wordt den export van levensmiddelen
naar Nederland stop te zetten, in verband
met 4e stijging der kosten van levens
onderhoud in België.
De exporthandel aan de Hollandsohe
grens heeft den laatsten tijd grooten om
vang aangenomen.
Dagelijks passeeren zeer veel Neder
landsche auto's de grens, om 's avonds
volgeladen met levensmiddelen terug te
keeren. Vrijdagnacht werden driehonderd
stuks vee nabij Mollenbeeraoh op Neder-
landsoh gebied geslaoht. Dit vee was af
komstig uit België.
HONGARIJE.
Hef bankblljettenprocles te Boedapest
RUSLAND.
«ft
Geknoei DQ aankoop van
het buitenland.
Eenigen tijd geleden kwamen herhaalde
klachten in de Russische pere voor over
de Inferieure kwaliteit van de uit het bui
tenland ingevoerde goederen. Thans
meldt de Dni, dat eenlge hoofdambtena
ren Van het volkscommissariaat van han
del gearresteerd zijn wegens bevordering
van den aankoop in het buitenland van
artikelen, die voor de Russische markt
niet geschikt zijn.
Finland, Estland en Be Bovjet-regeerlng.
Uit Re val wordt gemeld, dat het ant
woord van Estland op de vooretellen der
Sowjet-Unle over het sluiten van een
verdrag van non-agressie gelijk is aan
het antwoord van Finland en van Lltauen.
De regeering van Estland verklaart er in
toe to stemmen, dat de besprekingen ge
opend worden.
POLEN.
De kabinetscrisis ln Polen.
De besprekingen met Unksoh zijn mis
lukt. Een extra-parlementair kabinet is
waarschijnlijk.
LAATSTE BERICHTEN.
,De algemeen» staking ln Engeland
Unruidem, 11 Md De Federale van
Transportarbeiders meldt: Gisterenavond
werd to Umulden getracht met ongeorga
niseerden de Engelsohe trawler Annlews
te bunkeren. Het bestuur der federatie
begaf er zich heen en liet het werk stop
zetten: De betrokken kolonleveranoier zal
geboycot worden.
Londen, 11 MeL De politieke medewer
ker van de Daily Mail meldt: Het ls niet
te voorbarig te melden, dat ha de kringen
der arbeidtere het sterk besef bestaat, dat
de intrekking van het parool tot de alge
meene werkstaking vóór het einde dezer
week zal geschieden. Sir Herbert SamueL
voorzitter van de bekende Kolenoommi#-
sle, ls ln contact geweest met de partijen
in het inijngeschil en heeft hen op niet-
offloleeie wijze geadviseerd met betrek
king tot de stappen^ die gedaan zouden
moeten .worden om het probleem op te
lessen. Do medewerker van de Daily Mali
voegt hieraan toe, dat hij ervan op de
hoogte ls, dat Stlr Herbert Samuel gehan
deld heeft op eigen verantwoordelijkheid
en op geen enkele wljzo op gezag van de
rogeoring. De stap door hem gedaan
echter belangrijk ln verband met ver-
Hohlllenido Interpretaties, die gegeven
worden aan zekere punten van het rap
port der kolonoommissle door de mijn-
eigenaren en de mijnwerkers.
Te Boedapest staan thans de falsarissen
in de bankbiljetten-zaak terecht, maar op
zienbarende feiten zijn tot dusver bij hun
verhoor niet aan het licht gekomen. Als
beweegreden voor de vervalsching van
Fransche en Tsjecho-Slowaaksche bank
biljetten geven zij nog altijd vaderlands
liefde opl „Wij willen dengenen schade be
rokkenen, die ons ten gronde hebben ge
richt". Een sterk militaristisch luchtje is
er zeker aan het geheele geval.
De zitting begon Zaterdagmorgen om
io uur met het verhoor van kolonel Kurz,
den ontslagen directeur van hpt kartogra-
fische instituut, die verklaarde onschuldig
te zijn. In het najaar van 1924, zoo zei hij,
liet generaal Hajts mij bij zich komen en
deelde mij mee, dat in het belang van een
verheven, vaderlandslievend doel in het in
stituut valsche 1000 francbiljetten gedrukt
zouden worden. Dit zou geschieden op last
van ernstige, betrouwbare zijde. Kurz ver
nam ook, dat de zaak door prins Windisch
Graetz betaald werd. Hij kende den prins
zelf niet, doch wist natuurlijk wel, dat hij
oud-minister en chauvinist was, wat hem
geruststelde. Begin December kreeg hij de
officieele mededeeling van zijn plaatsing
aan het instituut.
Hij kwam toen tot de overtuiging, dat de
zaak onuitvoerbaar was, daar men in het
instituut gebruik mOest maken van staats
eigendommen. Hajts bracht zijn- bezwaar
over aan prins Windisch Graetz, die ze
Kurz zelf liet ontvouwen en er op ant
woordde, dat kringen, die in nauw verband
tot de regeering stonden, met het plan mee-
^ingen en het steunden. Kurz zei toen, dat
hij zijn chefs van de zaak op de hoogte zou
stellen, wat Windisch Graetz ondoeltref
fend achtte; de prins zou met Kurz naar
Nadossy gaan, als hij dan met alle geweld
waarborgen wilde. Hierop kwam Kurz tot
de overtuiging, dat hij niet het recht had
een vaderlandslievende daad te belemmeren.
Van het werk zelf hracht Gèroe Kurz
herhaaldelijk bp de hoogte, Kurz zelf heeft
geen enkel valsch francbiljet gezien.
Hajts had alleen gesproken van ernstige,
betrouwbare lieden, niet van de regeering,
Win-disch Graetz zei, dat de beschermers
van de zaak de regeering na stonden. Na-
inen kon Kurz niet noemen, omdat Win
disch Graetz ook geen namen genoemd
heeft; klaarblijkelijk had hij Nadossy op het
oog. Ook Hajts en Geroe namen het stand
punt van Windisch Graetz in en wilden
Kurz bewegen mee te doen. Nadossy heeft
hij niet gesproken.Voor het drukken der
biljetten werden geen machines van het
instituut gebruikt.
Op een vraag van den president ver
klaarden Hajts en Windisch Graetz, dat dc
verklaringen van Kurz juist waren. Zij
hadden er niets op te zeggen.
Het verhoor van Geroe-
Majoor Geroe, de directeur van het kar-
tografisch instituut, verklaart, dat hij niet
schuldig is. In het najaar van 1923, zoo
zegt hij, ontbood generaal Hajts-mij en
verklaarde, dat er een grootscheepsche va
derlandslievende actie aan den gang was.
Hajts zou de zaak niet alleen steunen, maar
er ook zelf aan deelnemen. Toen hij mij
liet gaan, vroeg hij, of ik voor het vader
land tot alles bereid was. Als Hongaar ant
woordde ik: ja. Ik vernam toen, dat het
vervalsching van bankbiljetten van een
vreemden staat betrof. Hij nam van mij
afscheid met de woorden: In naam van het
vaderland.
Een week later vroeg graaf Paul Teleki
mij om een onderhoud en deelde mij mede,
dat er, binnen het kader van een groot
scheepsche vaderlandsche actie, verschil
lende reproductiewerk/.aamheden moesten
worden uitgevoerd, bijzonderheden zou
Windisch Graetz geven
Daarna schetst Geroe de medewerking
van Schultze, die een uitstekend vakman
was. Zijn voorloopige raming leek mij on
uitvoerbaar. Wegens onze bedenkingen
vertrok Schultze plotseling. Hij wa< een
reusachtig genie in het bankbij jettenvak.'
De president vraagt, of Windisch Graetz
of Nadossy hem tot deelneming aan de ver-
valschingen hebben overreed. Majoor Geroe
antwoordt, dat hij op bevel van zijn supe
rieur-generaal Hajts heeft gehandeld.
Raba bracht uit Duitschland papier. De
Duitschers waren wantrouwend wegens het
fabrieksgeheim. Te Boedapest was behalve
Schultze nog een tweede Duitscher, wiens
naam hij niet kent. De machines zijn te
Weenen gekocht en op het Hongaarsche
gezantschap te Weenen bezorgd om de
douanerechten uit te sparen. Zij werden in
1924 in het instituut opgesteld. In Januari
1925 begonnen de vervalschingen. Hij heeft
aan het personeel niets ervan gezegd, dat
Windisch Graetz en Nadossy achter de
zaak zaten. Voor hen was het een patriot
tische aangelegenheid. In September 1925
waren de werkzaamheden voor de verval
schingen afgeloopen. Toen nam majoor
Kurtz de 'eiding van het instituut van
generaal Hajts over. Toen Kurtz kwam
werd het werk gestaakt en begonnen de
besprekingen met Windisch Graetz.
Om tien uur gisterenochtend is het ver
hoor begonnen van den beklaagde dr. Raba,
particulier secretaris van Windisch Graetz.
Raba heeft herhaaldelijk reizen naar
Duitschland gedaan.
De beklaagde verklaart niet schuldig te
zijn, daar hij geen zelfstandige actie ge
voerd heeft en oók niet zelfstandig maat
regelen genomen heeft. Hij heeft enkel de
bevelen van zijn chef prins Windisch
Graetz uitgevoerd. Niet alleen als een reeds
sedert 8 jaar in- dienst zijnden secretaris,
maar ook vanwege de grenzelooze goedheid
van zijn chef, had hij al diens bevelen blin
delings uitgevoerd.
De verklaringen, tot nu toe afgelegd in
het proces der bankbiljettenvervalscher»,
zijn vooral zeer bezwarend voor den vroe-
geren premier graaf Teleki. Zoo heeft Win
disch Graetz verklaard, dat Teleki den tech
nicus van het kartografisch instituut Geroe
tot deelneming aan de vervalschingen omver
gehaald heeft. Hij zeide ook, dat Teleki tot.
de vervalschingen aangespoord heeft met
het betoog, dat het een actie gold ten dien
ste van het vaderland.
