noegen te nemen, xelde de vakvereeni»
glngsman en de algemeene raad van het
Vakvereenigingsoongres zal de regeering
er op moeten wijzen, dat een dergelijke
politiek ontoelaatbaar is.
Indien de regeering geen maatregelen
neemt, en er geen wijziging in deze po
litiek komt, bestaat de mogelijkheid dat
de staking wordt voortgezet.
De vakvereenigingen hebben den spoor
wegarbeiders en don havenarbeiders order
gegeven, de staking voort te zetten, totdat
er overeenstemming is bereikt in zake
de wederaanneming van alle stakers.
Het algemeen bestuur van het T.U.O.
heeft een manifest gepublioeerd, waarin
verklaard wordt, dat tal van werkgevers
onder de stakers slaohtoflers trachten te
maken, door hun vernederende voor
waarden tot hun weder indienstneming
voor te leggen, waaronder loonsverla-
E^et bestuur verklaart, dat de vakver
eenigingen, wier moreele en materieele
kracht nog ongeslagen is, zich daartegen
tot het uiterste zullen verzetten.
In het manifest wordt verder aan den
premier verzocht, als hoofd der regeering
op te treden, om de werkgevers te ver-
pUohten, zijn beroep op hen in aoht te
nemen.
Ook heeft het bestuur aan alle aange
sloten vakbonden een boodschap gezonden,
waarin er bij hen op aangedrongen wordt,
andere arbeidsvoorwaarden te weigeren
dan* die vóór de staking bestonden, en
waarin de arbeiders uitgenoodigd worden,
aan de orders der vakvereenigingen te
gehoorzamen.
De vereeniging van spoorwegdirecteu
ren deelt mede, dat het bedrijf in die
mate gedesorganiseerd is door de staking,
dat de dienst in zijn geheel nog niet
hersteld kan worden, dooh dat al het
personeel, dat te werk kan worden ge
steld, zoo spoedig mogelijk zal worden
aangenomen.
De spoorwegdirecties behouden zich
het recht voor tot betrekkelijke weder-
indienstnemlng van de gestaakt hebbende
arbeiders, gezien het feit, dat dezen hun
contract hebben verbroken.
Berichten van alle zijden melden, dat
de spoorwegarbeiders weigeren, deze
voorwaarden te accepteeren, en dat zij
enkel op een nationale overeenkomst het
werk zullen hervatten.
Terwijl in Engeland de crisis wordt
bijgelegd, is in Duitsêhland er een ont
staan uit het vlaggesohil. Nadat de demo
kreten Dinsdagavond hadden besloten
zelf een motie van wantrouwen tegen den
rijkskanselier in te dienen en hun minis
ters Klllz en Beinhold uit de regeering
terug te trekken, heeft het kabinet-Luther
Woensdagochtend besloten af te treden.
Hoe de nieuwe regeering er zal uitzien
hangt geheel af van ae onderhandelingen
over het behoud van de regeeringsooalitie,
die nu te verwachten zijn. Daarbij zal
stellig ook de uitbreiding der coalitie
naar links of naar rechts, de oude twist
appel tussohen demokraten en centrum
eener- en volkspartij anderzijds, weer te
berde komen. Nu de socialisten zioh reeds
in beginsel tot herstel der groote coalitie
bereid hebben verklaard en de opzien
barende ontdekking van ultra-reohtsohe
Putschplannen alle republikeinen waaiv
schuwt voor de gevaren, die de republiek
bedreigen, lijken de kansen voor een
regeering uit de groote ooalitle gunstig.
Rijkskanselier Luther heeft zioh Woens
dagavond naar rijkspresident Von Hinden
burg begeven en dozen medegedeeld, dat
het kabinet besloten heeft zijn ontslag
in te dienen. De rijkspresident heeft dit
ontslag aangenomen. Men vermoedt, dat
de rijkspresident den tegenwoordlgen
ministers zal verzoeken, in funotle te
blijven tot het nieuwe kabinet is samen-
Eesteld. Algemeen verwaoht men dat
uther niet zal worden uitgenoodigd, de
nieuwe regeering te vormen. Volgens het
n,Berliner Tageblatt" zouden, met uitzon
dering van den rijkskanselier, alle leden
van het tegenwoordige kabinet in funotie
blijven. Het is mogelijk, dat een van de
tegenwoordige ministens rijkskanselier
wordt In dit verband noemt het „Tage
blatt" de namen van Stresemann en van
Gessier. Stresemann zou de meeste kans
hobben.
Dr. Gaasier oh leider.
De rijkspresident heeft het ontslag van
den rijkskanselier dr. Luther aanvaard
en tot zijn plaatsvervanger den rijksweer-
minister, dr. Gessier benoemd. Het of-
floieele communiqué verklaart dat dr.
Gessier als oudste in dienst zijnde rijks
minister de leiding op zioh heeft geno
men van het kabinet, dat belast is met
de afdoening der zaken.
Hoewel dus in elk "geval geen offloieele
opdraoht tot kabinetsformatie is gegeven,
heeft dr. Gessier reeds een aantal per
sonen ontvangen en met hen besprekingen
gevoerd. Het waren de leiders der vier
partijen, die tot dusver de regeerings-
partijen vormden. Reeds daaruit blijkt,
dat vooreerst gedaoht wordt aan de vor
ming van een rijkskabinet op de huldlse
basis.
De strijd om de vlaggenverordening
heeft natuurlijk tot een sterke spanning
tussohen de Duitsohe volkspartij en de
demooraten gohouden. Bij de Donderdag
middag gehouden besprekingen met dr.
Gessier verklaarden ae leiders der Duit-
Vshe volkspartij, dat zij nogmaals met
hun fractie in verbinding wilden treden.
Met de programmatische grondslagen
voor het kabfuet-Gessler zullen zioh de
fracties van hot oentrum, de Duitsohe
volkspartij, de democraten en de Belorsche
volkspartij bezig houden,
De rechtsehe Putsch-plannen.
[BUI de hiuiflzoetkinjg in de woning van
dien gearresteerden kolonel1 von Lucfc zijn
een opjnarsdhplan en een concept voor
een nieuwe regeering gevonden. Von
Luok is voorzitter van de wVad<vrlandsohe
Vereeniging'' Olympia, die in samenwer
king imet de ziustervereeniglngen Weer
wolf en Viking een volledig plan tot op-
maiBah naar Berlijn ontworpen hadden.
De plaats voor leder contingent was pre-
oles aangewezen; alsook de marsotirouto.
De eerste taak zou de inbeslagneming van
alle (beschikbare vervoennkkMem, voor
namelijk auto's en vrachtauto's zijn ge-
(Bij! zijn verhoor, dat na ruggespraak
ryan den politdepresldent van Berlijn met
ministerpresident Braun Bewering is
met verdof heeft plaats gehad, beweer
de von Luok, dat het plan alleen opge
maakt was in geval van een aanslag door
de communisten. Minister-president
Braun heeft de onmiddellijke ontbinding
van de genoemde volksche vereenigimgen
gelast, alsmede een groot aantal verdere
huiszoekingen. Deze hebben Woensdag
morgen plaats gevonden in de woningen
van in de politiek zeer bekende personen,
i [De offloieele Pruisische persdienst
inleidt nader: De huiszoekingen staan in
verhand met de plannen* die der Beriyn-
sche politie ter oore waren gekomen om
het referendum in zake de schadeloosstel
ling dier gewezen vorsten in elk geval te
beletten!. Na den opmarsch dér 8 vereeni-
j gingen naar Berlijn zou een manifest
verschijnen dat de grondwet van 1 Augus-
itus 1919 en alle grondwetten der bonds
staten voor opgeheven verklaarde en
waarbO de uitvoerende maqht werd' opge
dragen aan een rijksbestuurder. De par
lementen van alle bondsstaten, de Rijks
dag en alle gemeenteraden zouden ont
bonden worden verklaard, staking of
tegenstand tegen de nieuwe regeering zou
met onmiddellijke doodstraf bedreigd
worden. Als rijkskanselier zou de burge-
(moester van Lubeck, dr. Neumann op
treden.
Een vcordeelfg jaar.
In de ibegrootingssoommissie van den
Rijksdag heeft minister Reinhold Woens
dag meegedeeld, dat het batig slot van het
vorige begrootlngsjaar vermoedelijk 20Ö
tniliioen mark zal' bedragen.
HONGARIJE.
Het bankblljettenproces te Boedapest
Her verhoor van Baros.
Het verhoor van Gabrlel Baros, direc
teur-generaal van de postspaarbank en
tevens voorzitter van het Nationaal ver
bond Is begonnen. Baros is op vrije
voeten. Hij verklaart, dat hjj niet schuldig
is. Toen hij buitenaf was had hij van
Nadossy een uitnoodiging gekregen om
te Boedapest te komen. Daar vernam hij
van het vervalschingsplan. Hij had bezwaar
daar tegen, bracht een bezoek aan Win-
disch Graetz en kreeg den Indruk, dat
deze een edel doel nastreefde. Daarom
besloot hij mee te doen. Horvath, een
bankier, werd naar het buitenland gestuurd
om studies te maken, wier resultaat voor
de mogelijkheid tot verspreiding niet
gunstig was.
Met mijn vrienden beslotep wij in No
vember, toen Windisch Graetz voortzetting
van de aotle afkondigde, minister-president
Bethlen daarvan in kennis te stellen,
waarvan het gevolg de bekende brief aan
baron Perenyi was. 21 Deoember vroeg
Nadossy een leening van 400 millioen aan
de postspaarbank. Ik dacht, dat dit voor
een administratief voorschot was en gal
het geld zonder te weten, dat dit met de
frankenvervalschingen in verband stond.
Met Nadossy had ik nog tal van andere
punten van aanraking.
De prealdent wijst op de 20 millioen,
die Baros boekte als afkomstig uit een
niet nader genoemd fonds. Baros ant
woordde, dat hij daar niets van wist.
Szoertsey blijft gesloten.
Szoertsey, de vioe-voorzitter van het
nationale verbond, weigerdo op bijna alle
vragen te antwoorden. Hij verklaarde
overtuigd te zijn, dat Bethlen niet van de
zaak op de hoogte was en bekent, dat hij
Windisoh-Graetz den inhoud meegedeeld
had van den brief van Bethlen aan Perenyi,
den voorzitter van het verbond, waarin
Bethlen vroeg of er valsohe bankbiljetten
in de lokalen van het verbond geborgen
waren. Windisoh-Graetz zei, dat Baros,
de directeur van de postspaarbank, zijn
bemiddeling verleende voor het beschik
baar 'stellen van de lokalen. Volgens
Windisoh-Graetz en Nadossy heeft Szoert
sey pas door Bethlen's brief van de zaak
vernomen en van dat oogenblik steeds
aangedrongen op het weghalen der bil
jetten.
Wat de gebroeders Mankovios betreft,
bleek, dat zij gezamenlijk 880 miljoen
kronen aan valsoh geld bij een bank be
legd hadden, waarop de in Nederland
veroordeelde Mankovios geld kreeg, waar
van hij zijn broer een schuld van onge
veer 40 miljoen afbetaalde. Toen hij in
Nederland aangehouden was, begaf zijn
broer zioh naar Nadossy en deelde hem
mee, dat hl) voor 400 miljoen valsche
biljetten had gedeponeerd. Nadossy zond
hem naar Baros, die hem de 400 miljoen
voor de inlossing van de valsohe biljetten
versohafte.
Op de vraag van den president waarom
Mankovios van Nadossy 400 miljoen had
gevraagd, terwijl hij slechts 880 had ge
deponeerd, bekende de beklaagde de rest
zelf gehouden te hebben, waarop dé
president constateerde, dat Mankovios dus
Nadossy bedrogen heeft.
Het Fransche dementi
Het Fransohe gezantschap te Boedapest
heeft Woensdagochtend de verklaring van
Windisoh-Graetz over het uitgeven van
valsohe Duitsohe bankbiljetten aan de
Roer gelooohend.
Prol Mcszaros uit ztJn ambt ontzet
Prof. dr. Julius Meszaros heeft aan een
vriend te Boedapest geschreven,»dat de
Turksohe regeeriüg hem we8®ns jj
deelneming aan.de yervalsehing t
Tsjechische bankbiljetten uit zijn
ontzet heeft en.zonder salaris of pensioen
op straat heeft gezet. Hij vertoeft nu ni
vrouw en kinderen te Konstantlnopel
de grootste ellende en wil uit Boedapest
de verzekering ontvangen, dat hij nooü
ln de zaak van de valsohe francsbiljetten,
noch ln die van de valsohe kronen bil jet ten
op de lijst van beklaagden voorkomt, in
de hoop, dat hij dan iu zijn iurkscho
betrekking hersteld zal worden.
Aanslag op een Hongaarach Kamerlid.
De afgevaardigde Plaittlhy heeft Woens
dag iu zijn huis aan ecu aanslag (blootge
staan. Een 64-jarig kleermaker loste ©eu
schot op hein, doch de kogel bleef steken
ln do dikke leereu portefeuille van den
afgevaardigde, zoodat deze niet gedeerd
werd De dader is in hechtenis genomen
en verklaarde uit wraak gehandeld te
hébben.
REVOLUTIE IN POLEN.
Heete gevechten om de stad.
Het Wolff-Bureau meldt d.d. 18 Mei:
Van de Poolsche grens ontvangen wij
uit betrouwbare bron: Gistermiddag is
te Warschau een revolutie uitgebroken.
Er hadden straatgevechten plaats, waarbij
velen gedood en gewond werden. Troepen
van Pilsoedski bezetten het gebouw van
den minister-president en het ministerie
van Buitenlandsche Zaken en rukken op
tegen het Belvedère (paleis van den staats
president). Het kabinet-Witos zou reeds
afgetreden zjjn. Vermoedelijk zal ook de
staatspresident aftreden. De telefonische
verbinding met Warschau is verbroken.
Bijna het gebeele gebied der stad, met
uitzondering van het Belvedère-paleiB,
werd door de troepen van Pilsoedski
bezet. In de omgeving van het Paleis
hoorde men Donderdagmorgen voortdu-
durend schieten en in den tuin van het
Landdaggebouw hoorde men machine
geweer-vuur. Nabij het koninklijk palels
hoorde men tezelfder tijd hevige ontplof
fingen van handgranaten.
Het wordt bevestigd, dat uit Posen 2
regimenten infanterie naar Warsohau
onderweg zijn. Maarschalk Pilsoedski is
in onderhandeling getreden met den be
velhebber dezer beide regimenten. De
citadel van Warschau, waarin zich nog
regeeringsgetrouwe troepen bevonden,
heeft zioh aan maarschalk Pilsoedski
overgegeven. In het Belvedèrepaleis be
vinden zich de staatspresident en de leden
der regeering. De troepen van Pilsoedski
hebben, behalve de regeeringsgebouwen,
ook het hoofdpostkantoor en het telegraaf
kantoor bezet.
De staat van beleg afgekondigd.
De regeering heeft den staat van beleg
in Oongres-Polen afgekondigd. Pilsoedski
heeft Woensdag aan den staatspresident
en de regeering-Witos een ultimatum
gericht, waarin het aftreden van het kabi
net vóór Donderdagavond 8 uur werd
geëisoht. Het heet, dat de staatspresident
den minister-president in ieder geval
beeft afgeraden af te treden en hij moet
zelfs verklaard hebben voor landverra
ders in geen geval te zullen wijken.
Toen Woensdag de troepen van Pil
soedski door de voorstad Praga tegen
Warschau oprukten en op de Ponia-
towsk-brug aankwamen, verscheen bij de
voorposten der troepen persoonlijk de
president der republiek. Hij stelde aan
een der officieren een schrijven aan
maarschalk Pilsoedski ter hand. In dit
schrijven eisoht de president van den
maarschalk, dat hij zioh zal onderwerpen.
Pilsoedski verklaarde eohter, dat h]j op
wettigen weg de macht niet uit handen
zou geven.
Nog voor den avond begon het gevecht
tussohen de troepen der regeering en die
van PilsoedBkl.
De president der republiek heeft ge
neraal Rozwadowskl tot commandant der
regeerlngstroepen te Warsohau benoemd
en hem opdracht gegeven, stand te houden.
De oommandant der troepen te Lublin,
generaal Romer, geeft zioh voor Pilsoedski
verklaard.
Wat den toestand ln de overige deelen
van Polen 'betreft, wordt gemeld, dat
overal kalmte heersoht, hoewel de ont
wikkeling der situatie met de grootste
spanning wordt afgewacht.
Te Lembérg had een groote beweging
plaats ten gunste van Pilsoedski. Deze
heeft den regeeringsoommissaris van
Warschau van zijn post ontheven. Het
hoofdbureau van politie is door zijn troe
pen bezet.
Uit Posen wordt gemeld, dat de com
mandant der stad zelfmoord zou hebben
gepleegd.
Volgens nadere uit Polen ontvangen
berlohten ls het gebied, waar Pilsoedski
zijn Invloed uitoefent, beperkt tot enkele
deelen van Warsohau en omgeving en tot
Wilna, waar de bevolking achter hem
staat. Omtrent andere deelen van het land,
waar {le bevelvoerende officieren trouw
bleven aan de regeering, dooh het offl-
oierskorps ln meerderheid voor Piljoedskl
is, blijft de toestand nog onzeker,
Dit was het laatste bericht, dat deze
zegsman, voordat hij de grens overstak,
van politiek goed ingelichte zijde vernam.
De onderbreking van het telefoonver
keer met Polen duurt voort. Donderdag
zijn geen treinen uit Polen ln Oeohoslo-
vaklje aangekomen.
Warsohau ln handen der row
Do oorrespondent te Warsohau van de
„Mëhrisch-Ostrowi&ohe Morgenzeitung"
meldt:
In een boodsohap van den Poolsohen
minister van Oorlog aan het leger wordt
gezegd, dat versterkingen voor het leger
uit de provlnoie naar Warschau onderweg
rfjn en dat met alle gestrengheid tegen
de muiters zal worden opgetreden. De
boodsohap bevat een aansporing ora zioh
ten nauwste aan de zijde der wettige
regeering te soharen. v.
De hoofdstad van Polen bevindt zioh
sedert Woensdagnacht in handen van
maarschalk Pilsoedski. Er had een ge
vecht plaats tussohen de troepen der re
geering en die van den maarschalk. Het
aantal verliezen, voor zoover bekend, be
droeg achttien dooden, waaronder twee
offloieren.
RUSLAND.
De Volkenbond.
Volgens ©en (bericht uit Moskou aou de
sowjetHregeea-lnig er voor ijveren, dat haar
d© gelegenheid word© geschonken, ©en
luisterpost ln te stellen bij d© Volken-
bondsvergadering, dl© ln September
wordt gehouden. Als candidaat ivoor de
zen luisterpost wordt genoemd Awalof,
gezantschapsraad te Rome.
Awrt-Rngftiwftha grofheden In Russische
bladen.
De Etogelsdhe regeering heeft, volgens
een bericht uit Moskou aan de Roel, hij
de sowjet-regeering geprotesteerd tegen
artikelen ln de sowjet-pars, waarin op
buitengewoon grievend© ©n (beleedigend©
wijze gesproken wordt over de regeering
en d© koning van Engeland. Moer spe
ciaal wordt verwezen naar artikelen ln d«
Prawda en de Moakefskaja Goedka; de
uitdrukkingen door deze bladen gébe-
zigd kunnen, aldus d© nota, moeilijk an
ders dan diep© verontwaardiging ln het
Britsohe rijk verwekken.
SYRIË.
De Franschen ln Syrië.
De Fransche troepen, die Meidan bin
nenrukten, stieten op ©en, belangrijk ver
dedigingswerk. Zij ontdekten ©en belang
rijk© voorraad geweren, granaten, krult
en middelen om brand te stichten, welke
de Druzén verzameld hadden om Damas-
kus ln 'brand te steken. Met de Drualsah©
zoovers werden korte metten gemaakt.
MAROKKO.
De strfjd ln Marokko.
Gedurende de laatste vier dagen heb
ben de Spanjaarden 106 lijken van solda
ten der vijandelijke troepen op het slag
veld' gevonden; zij hebben 7 kanonnen, 12
machinegeweren, ©en opslagplaats van
munitie, vier kazematten en ©en groote
hoeveelheid graan en veldvruchten buit
gemaakt
Een groep van 200 RHfljnsch© ruiters
heeft ©en strooptocht gehouden, daarbij
twee dorpen, dl© zich onderworpen had
den, afbrandend.
Abd-el-Erim heeft bevel gegeven aan
de Dzjeballa'8 om op verschillende punten
het westelijk Spaansoh© front aan te val
len.
OP EN OM HET BINNENHOF.
Weak-kronJefc
Den Haag, 14 Mei.
De Bioscoop-wet Niets veranderd! Gezwollen be
zwanen. De stormbal. Mr. Oort v. 4 Linden.
Ook fle spoorwegjarbeWew blijven
staken.
(Ben manifest van hel T.C.C.
DUITSCIIEAND.
De regeeringacrlsta.
'WO'ÖStu
- lutionalren.
Eigenlijk valt er over de behandeling van
het Bioscoop-ontwerp door de Eerste Ka
mer bitter weinig te vermelden.
't Gold hier, weten wij allen eene
„chose jugée", eene „res judicata".
De neuzen waren geteld.
Er was ook op de tribunes weinig
„animo".
Enkele naïeve oningewijden vroegen zich,
onnoozel-genoeg, af: zou 't nog kunnen
wezen, dat het wetsvoorstel zal worde®
verworpen?
Enzelfs minister De Geer, de pre
mier en hoofd van Financiën, die het wets
voorstel in den Senaat verdedigde, ver
klaarde wonderlijk genoeg Woensdagmid
dag, aan het slot zijner jede, dat Z. Exc.
vertrouwde, dat er toch nog, in samen
werking van alle partijen, een „nationale
wet" van zou worden.
Ik ken jhr. mr. De Geer als. een der eer
lijkste, meest-rondborstige menschen, die
men zich kan denken.
Maar: dat deze eminente bewindsman,
toen hij dat woord uitsprak, niet slacht
offer was van eene eigenaardige „auto-
Suggestie", of hoe men 't noemen wil:
ik laat 't mij niet uit het hoofd praten. Hoe
't ermee moge wezen, het ontwerp is
Woensdag-middag te circa drie ure door
de Eerste Kamer in „zuivere" partij-stem
ming voor de Koninklijke sanctie gereed
gemaakt.
Wanneer deze parlementaire week-be-
spiegeling uwen lezerskring onder de oogen
komt, zal H. M. de Koningin er waar
schijnlijk kracht van wet aan hebben ver
leend.
Als ik nu, in mijne hoedanigheid van
neutraal medewerker van een onzijdig or
gaan als het uwe is, mij afvraag: mag,
moet de oppositie tegen dit Bioscoop-ont-.
werp van Linksche zijde op zoo fellé wijze
gevoerd, als waarachtig-ernstig en op deug
delijke gronden steunend worden be
schouwd, dansta ik toch ietwat
verlegen met het antwoord, dat ik op deze
vraag moet laten volgen.
De soc.-democraat Henri Polak heeft
Dinsdag gezegd, dat hij de cinema niet veel
zaaks vindt, 1 gevaarlijke concurrentie
gevend voor muziek en tooneel, bovenal
voor Plankenland. Deze uitspraak ver
schafte zijn' anti-revolutionairen collega
Briët gelegenheid om te vragen, met welk
recht dan de heer Polak protesteerde tegen
het „knechten" van de individueele vrijheid
om van waarachtige kunst te genieten,
in het verband van deze wetsvoordracht?
Per slot van rekening geloof ik, dat men
hier te doen heeft met een soort van „co
medy of errors".
Met een schromelijk misverstand.
Van volkomen-onpartijdig standpunt be
keken, is de oppositie, tegen dit op 12 Mei
1926 door den Senaat goedgekeurde Bios
coop-ontwerp gevoerd, schromelijk over
dreven te noemen.
Dit kan minister De Geer niet worden
betwistl.
Wat nu tot wet is gemaakt, bestaat
reeds sinds jaar en dag in Patria. Voor
verbod van bioscoop-bezoek hebben de ge
meenten bevoegdheid.
Waarvan verschillende Nederlandsche
gemepnten gebruik maken.
De keuring van films voor volwassenen
werd volkomen terecht wees Exc. De
Geer hierop in zijne rede van Woensdag-
middag, goedgekeurd door de Staats
commissie, welke voor meer dan de helft
uit niet-Rechtsche leden bestond.
„Een man als mr. Limburg gaf er zijne
adhaesie aanl
Indertijd hebben de sociaal-democraten
r r en Kleerekoper hun instemming
(in de Tweede Kamer) betuigd met eenige
censuur voor volwassenen.
Voor die wat films voor kinderen tot
achttien jaar betreft vond men ook nu
warme sympathie, ook bij de sociaal-demo
craten.
Woensdag-middag verklaarde mevrouw
PothuisSmit in den Senaat, dat zij
(evenals haar partijgenoot Vliegen)
zdfs deze censuur tot de meerderjarigheid
wilde gedoogen.
Terecht wees minister De Geer er den
i2en Mei in den Senaat op, hoe men uit
het oog verliest, dat 't hier geldt openbare
vertooningen.
Het operibaar karakter en de publieke
verleiding zijn de redenen, voor de Over
heid, om in te grijpen.
Hier geldt dezelfde „ratio" als tegenover
publieke speelholen en huizen van ontucht
Dit eene valt niet te betwisten: de nieu
we Bioscoopwet brengt absoluut niets
nieuws, van welken aard ook, behalve de
Centrale Rijks-keuring. Langs lijnen van
geleidelijkheid zijn de hier tot oordeelen
bevoegden gekomen tot centralisatie van
keuring.
Wat is hier nu, vroeg de minister
president, dat recht geeft om te gewagen
van eene Linksch-Rechtsche marcatie-lijn?
Inderdaad, het is niet duidelijk.
Ik geloof niet, dat het senatoriale votum
van 12 Mei 1926 bij kalm-onbevangen over
weging zóó ernstig zal worden gelaakt als
een verderfelijke partij-beslissing, gelijk in
de jongste dagen is geschied.
Op dit votum past m. i. het bekende
citaat uit een opera-tekst:
„II n'a mérité
Ni eet excès d'honneur,
„Ni cette indignitél
Wat het „excès d'honneur" betreft, dan
te weten: de overdreven lof, aan het ont
werp door sommige fanatici toegekend.
Indien het eerste Bioscoop-ontwerp van
minister Ruys de Beerenbrouck ware goed
gekeurd door de Tweede Kamer, we
zouden bespaard zijn gebleven voor de ge
meentelijke nakeuring.
Doch ook deze brengt nogmaals ge
zegd, niets nieuws.
Zoodat de cinema-wet, nu gekomen^
eigenlijk behoort tot de dingen, waarvan
men vroeger placht te zeggen, in laag-
Nederlandsch, dat „de sop de kool niet
waard was".
Wij hebben nu de kwestie van het Bel
gisch Verdrag, nog steeds als een zwaar-
geladen donderwolk je zwevend in de poli-
tiek-parlementaire lucht
En daarbij zijn gekomen: de marine-
plannen van minister Lambooy.
Excusez du peul
Men behoeft niet eens te behooren tot de
parlementaire veteranen om te durven de-
creteeren, dat in deze dingen schuilt de
kiem van eene zooveelste ministerieele
crisis.
De heer Lambooy behoort, dèt is zeker,
tot de „durvende" menschen!
Straks, de Tweede Kamer hervat op
18 Mei a.s. de Begrootingsbespiegelingen,
krijgen we Hoofdstuk yl (Marine) ter
bespreking in het Lagerhuis. Laten wij den
zwarten stormbal maar al-vast omhoog
hijschen.
Tusschen Hemelvaartsdag en Pinksteren
zou 't, in de oude danszaal der Stad
houders, waar thans de Tweede Kamer
hare vergaderingen pleegt te beleggen,
nu en dan stormachtig kunnen toegaan.
De vrienden der voormalige Coalitie zul
len zich vermoed ik zoo, nu en dan
de hand drukken tegen het bonzende, bon
kende harte?
Den I4en Mei vierde mr. Cort van der
Linden zijn tachtigsten verjaardag.
De man „op de commandobrug" in de
periode 1913—1918, zooals H. M. de
Koningin hem noemde, toen zij hem hulde
bracht op zijn zeventigsten geboorte-dag.
Cort v. d. Linden was, met wijlen den
grooten A. F. de Savornin Lohman, de
bouwmeester der pacificatie op Onderwijs
gebied.
Hij, de vrijzinnige staatsman, de liberaal,
reikte hierbij de hand aan den chr.-histo-
rischen bouwmeester van enorme statuur.
Zij trachtten Nederland te leeren, dat cr
nog goede en groote dingen tot stand kun
nen worden gebracht zonder dat verschil
van wereldbeschouwing behoefde te ver
doezelen den kijk op, de liefde voor het el-
gemeen belang.
Aan mr. P. W. A. Cort v. d. Linden,
den man, die in 1901 als minister van Ju
stitie het huwelijk sloot van H. M. de Ko
ningin met hertog Hendrik van
Mecklen-
burg-Schwerin, aan dezen nobelen land
genoot, dezen „civis optimus", komt een
nationaal eere-saluut toe!
Mr. ANTONIO.
