HELDERSCHECOURANT
VIERDE EN LAATSTE BLAD.
PLAATSELIJK NIEUWS
VAN ZATERDAQ 18 DECEMBER 1926
Db. W. Bronneger Onnekes, die als
predikant te Paramaribo door den gou
verneur van Suriname ontslagen werd,
is op weg naar Nederland. Uit de Suri-
naamsche pers blijkt, dat het ontslag,
gegeven op grond van levensgedrag, geen
onverdeelde instemming vindt bij de pu
blieke opiniehet nummer van „De West'',
dat wij kort geleden ontvingen, betwij
felde de rechtmatigheid van de daad van
den gouverneur, al erkende het blad het
voorkomen van zekere karaktertrekken
bij dr. B. O., die voor een predikant min
der geschikt zouden zijn. Het ontslag is
overigens naar „Het Vad." weet mede te
deelen, eervol gegeven met pensioen,
nadat de gouverneur aanvankelijk on
eervol ontslag zonder pensioen had over
wogen.
Dt. Grunwald, het woord verkrijgende,
had' voor dezen avond het onderwerp
„kinderbescherming", gekozen. Spreker
behandelde dit onderwerp, met verschil
lende voorbeelden, van vóór de geboorte
tot het 6e levensjaar op een zeer begrij
pelijke en boeiende wijze.
PREDIKBEURTEN.
ZONDAQ 10 DECEMBER.
JnllanadorDi
Ds. W. Bnnuieger Onnekes.
De Ohr. „Rott." bericht, dat de heer
D. Simons, lid van de Koloniale Staten
van Suriname, met ds. Onnekes naar
Nederland komt om een proces te be
ginnen tegen baron van Heemstra, den
gouverneur, wegens laster tegen den pre
dikant en zijn familie. (Hbld.)
Ja van Ammera—Küller over
„De Opstandigen".
Voor een overvolle zaal hield de beken
de schrijfster mevrouw van Ammers-Kül-
ler Donderdagavond een lezing over haar
veelbesproken roman „De Opstandigen".
Deze avond ging uit van de afdeeling
Helder der Nederl. Huisvrouwen-veree-
niging, wier presidente, mevrouw Dekker-
Kük, de spreekster inleidde.
Mevrouw van Ammers-Ktlller is, naar
zij zeide, ongeveer een jaar geleden met
deze lezingen over haar boek begonnen.
Maar toen stond het publiek er nog ge
heel anders tegenover dan nu; het was
nog niet zoo bekend, en wat spr. vertelde,
was voor velen nieuw. Nu is dat niet
meer het geval. Men verwachte van spr.
geen gewichtige diepzinnige heschou-
wingen of stellingen, zij wil slechts een
en ander vertellen van den achtergrond
van haar werk, het ontstaan enz. Spr.
beschouwt het volstrekt niet als een ten
denzwerk of een roman over vrouwen
emancipatie; het boek wil enkel zijneen
roman over de verhouding tusschen ou
ders en kinderen in verschillende tijd
vakken. Het best is het wel gekaraktie-
seerd door Dirk Coster, die het noemde
een zedenspiegel van Hollandsch leven
in de 19e en 20e eeuw.
Voor eenige jaren terug is van spr.
hand een studie verschenen over Mina
Kruseman. Deze studie, getiteld „Een
Pionierster", verscheen in „Leven en
Werken" en was aanleiding tot het ont
staan van „De Opstandigen". Mina Kru
seman was inderdaad een pionierster, een
baanbreekster voor de vrouwen-emanci-
Eatie en wat zij in die jaren (1872) waar-
het tweede deel van „De Opstandigen"
speelt, verkondigde, was voor de toen
malige begrippen zeer revolutionair. Zij
had het naieve optimisme, dat dé vrou#»
een betere gezellin voor den man zou
kunnen zijn als zij een betere opvoeding
had gehad. Een andere stelling van haar
was, dat het geen schande was als een
vrouw werkte voor haar bestaan. Met
Betsy Perk was zij dan ook de opricht
ster van de vereeniging „Resselschade"
en „Arbeid Adelt".
In de daaraan voorafgaande periode
van 1840 (in welken tijd het eerste boek
van „De Opstandigen" speelt) was het
begrip emancipatie nog volkomen onont
dekt. Toen heerschte slechts één opvat
ting omtrent de vrouw; zij moest vol
komen ondergeschikt zijn aan den man,
haar heer en meester. Uit den aard der
zaak heeft spr. van dit tijdvak veel studie
gemaakt, waarvan zij een en ander ver
telt. Ondanks deze volkomen slaafschheid
der vrouw, heeft spr. uit de verschillende
door haar gelezen en bestudeerde brieven,
couranten, studies, enz. niet den indruk
gekregen, dat de jonge meisjes van toen
ongelukkig waren. Het was een tijdvak
van zeer groote onbelangrijkheid; de
eenige schrijvers van beteekenis waren
van Koetsveld, Jonathan en ds. Beets
(Hildebrand), wiens Camera Obscura
geweldig aangevallen was. Juist dit feit
teekent zoo goed den geest dos tijds;
Holland van 1840 was zwaarwichtig van
ernst, elk gevoel en beprip van humor
was het totaal kwijt.
Deze geestesgesteldheid wordt typisch
geïllustreerd in „De Opstandigen, waar
van spr. thans een fragment voorleest.
Het is het tooneeltje uit het eerste boek,
waarin Marie Elisabeth Sylvain haar
entrée doet temidden der vrouwelijke
bewoonsters van het huis, En ter typee
ring van de tyrannie des mans krijgen
we even later het tooneel, waarin de
oude heer Coornvelt in de huiskamer
verschijnt, zeer suggestief is dit in den
roman beschreven. De tyrannieke vaders,
wier wil wet was in huis, handelden
naar spr. meening uit plichtsgevoel. Men
atond nu eenmaal op het standpunt, dat
een kind zijn ouders dankbaar moet zijn
voor het geschenk van zijn leven en
beschouwde een kind als „geleend van
God", zooals in de oude familiebijbels
dikwijls geschreven werd.
De eerste, schuchtere poging tot ver
zet tegen vaderlijke tyrannie komen van
Marie Elisabeth, door Ooornvelt omge
doopte in Miebetje, welke wij dertig jaar
later, in het tweede boek, ontmoeten als
vijftigjarige.
Aanvankelijk had de schrijfster in het
tweede boek Mina Kruseman persoonlijk
willen laten optreden. Maar vooreerst
leefde zij toen nog (en toen zij korten
tijd daarna stierf begreep schr.; dat het
de familie niet aangenaam zou zijn) en ten
tweede had dat toch voor een deel een
gefantaseerde figuur moeten worden, om
dat z]j het leven van Mina Kruseman niet
tot in alle onderdeelen kende. En zoo is
dus Miebetje Sylvain (Sylvia) uit het
tweede boek een geheel gefantaseerde
figuur geworden. Maar de door haar ver
kondigde ideeën zijn geheel die van Mi
na Kruseman.
1870 was is veel opzichten geheel an
ders dan 1840. De industrie was opge
bloeid, het fabriekswezen had zich ont
wikkeld, en daarmee de fabrieksarbeid
voor vrouwen en meisjes. Aan den ande
ren kant was voor de meisjes uit de
beter gesitueerde kringen een veel meer
luxe leven ontstaan, het thuiszitten en
huishoudelijke arbeid verrichten, was
voorbij. In Engeland waren al gepronon
ceerde emancipatie-ideeën opgekomen
John. Stuart Mill's belangwekkend boek
„The Subjection of Women" (De Onder
worpenheid der Vrouwen) was verschenen,
kortom, een sociaal gevoel had zich
ontwikkelend. Maar in de fabrieken wa
ren de toestanden ellendig, lage loonen,
ontzettend lange werktijden, enz. In tegen
stelling inet thans vond men evenwel
dien kinderarbied volstrekt niet ver
keerd.
Nicolaas Beets heeft in die dagen wer
kelijk een rede over 'de vrouwen-eman
cipatie gehouden, schrijfster heeft die
in haar boek vermeld, maar gedeeltelijk
gefantaseerd. Beets kwam toen tot de
conclusie, dat die emancipatie denkbeel
den maar voorbijgaand waren en de
vrouwen wel tot betere inzichten zouden
komen.
Uit dit tweede deel krijgen we ter ty
peering van den tijdgeest nu het tooneel
tje als de eerste naaimachine haar intrede
heeft gedaan in den huize Berkhout
(Saartje Coornvelt was getrouwd met
majoor Berkhout). Dat er in de ideeën
ontrent de vrouw reeds kentering
is gekomen bewijst wel dat Keetje, (ge
trouwd met dr. Wijsman) goedvindt,
dat haar dochter Lize in de medi
cijnen gaat studeeren. De vrouwen
van die dagen konden niet voorzien tot
welke gevolge deze emancipatie zou
lijden. Spr. leest hier voor het fragment
als de jonge Lize Wijsman Sylvia (Mie
betje) in haar woning opzoekt, nadat deze
op de lezing van ds. Beets haar gedurfde
interruptie heeft gegeven en dientenge
volge door de Leidsche studenten met
ketelmuziek is begroet. Spr. heeft nog
met enkele van die oude gestudeerde
vrouwen over haar studententijd gespro
ken. De meesten lieten er zich niet veel
over uit; blijkbaar wilden ze deze onaan
gename herinneringen maar vergeten.
Na de pauze kregen we het derde ge
deelte, dat zooals men weet in den tegen-
woordigen tijd speelt. Men heeft spr.
hieromtrent verweten, dat zij een gezin
heeft geteekend, dat een uitzondering
vormt en niet als type mag gelden. Spr.
is evenwel van meeging, dat het heden-
daagsch jonge geslacht dichter bjj deze
typen staat dan wij denken, al is het
waar, dat zij noodgedwongen alles te veel
in één boek heeft moeten samenvatten.
Aan den anderen kant heeft zij ook veel
adhaesie-betuigingen gekregen over dit
gedeelte, zelfs was er een dokter, die
vertelde, dat het nog onder de waarheid
was gebleven. Elly is hier het eenige
meisje, dat meer „gewoon" is, dat niet
zulke geëxalteerde denkbeelden heeft en
haar conflictzij is als medisch studente
verloofd met een a.s. dokter, die van haar
een groote steun verwacht bij zijn arbeid
in de kliniek, doch zij is zelf zeer huiselijk
aangelegd en wil het liefst een goede
vrouw en moeder worden, is juist het
omgekeerde van dat der meisjes in de
voorgaande boeken. Elly is het meisje,
dat naar den ouden tijd terug verlangt,
dat van al dat moderne niets hebben
moet, en voor spr. als schrijfster ligt de
quintessens van het werk in dit derde
deel. Nu pas wordt het geslacht, dat
hierin ten tooneel wordt gebracht, groot,
en het oordeel van de ouderen van thans
over de jeugd is ook weer bitter.
Uit het gesprek tusschen Elly en de
oude dokter Wijsman (tante Dok) zien
wij, dat de jonge meisjes van thans wel
geen vrouwenprobleem meer hebben,
maar andere problemen zijn gekomen,
volstrekt niet minder en dikwijls zwaarder
dan die van haar voorgangsters.
Dit derde deel is eigenlijk een pessi
mistisch boek geworden. Immers, het
grootste probleem der vrouw moet nog
komen; er is vrijheid gekomen voor de
vrouw, maar het is geworden een laisser
aller. De vrijheid om te werken heeft de
meisjes niet bevredigd. De schrijfster
heeft niet getracht een oplossing te vjnden.
Hoe zou zij ook Iedere generatie heeft
haar eigen idealen, en eerst als wij grijze
haren hebben en de rimpels komen, leeren
we dat we allen zoekers zijn naar idealen,
die zich in geen formules laten dwingen.
Mevrouw Dekker dankte met hartelijke
woorden de spreekster voor haar interes
sante lezing. Dit is juist wat de Ver
eeniging van Huisvrouwen wilhaar
leden zooveel mogelijk ontwikkelen om
daardoor een goede kameraad te worden
voor den man en een goede moeder. En
deskundige voorlichting als deze van
mevrouw Ammers kan ons daarbij zoozeer
helpen.
Voor het nieuwe raadhub.
Naar me-a ons mededeelt, heeft zich
op initiatief van de Oranje Harmonie
kapel alhier, een comité gevormd uit de
vier plaatselijke muziekkorpsen, dat zich
ten doel stelt gelden bijeen te zamelen
om de gemeente een carillon te schenken
voor het nieuwe raadhuis. Zooals men
weet, heeft de heer van Breda zich tegen
over ons uitgelaten, dat een dergelijk
geschenk welkom zou zijn en dat voor
een carillon van 4 klokken een bedrag
van f 2700.noodig sou zijn. Men hoopt
dit te verkrijgen door het houden van
een straatoonoert, waarbij tevens zal
worden gecollecteerd. Dit ooncert zal,
behoudens toestemming van B. en W.,
worden gegeven op Nieuwjaarsdag.
In bedoeld comité, bestaande uit de
voorzitters en secretarissen der vier
plaatselijke muziekkorpsen, is de heer
H. van Zweden, voorzitter der Oranje
Harmoniekapel, voorzitter. De heer P.
van Dalen, gemeente-ontvanger, werd als
adviseerend lid, tevens penningmeester,
hieraan toegevoegd.
De bedoeling is des middags van 12
tot 2 uur een rondmarsch door de ge
meente te maken. De medewerking voor
de collecte zal worden gevraagd van alle
plaatselijke vereenigingen. ook zangver-
eenigingen, die zullen worden uitgenoo-
digd zich vocaal te doen hooren. Men wil
op deze wijze tevens erkentelijkheid be
tuigen aan het Gemeentebestuur voor de
medewerking, die deze korpsen zoo vele
malen van dit Gemeentebestuur ontvingen.
Binnen enkele dagen zal een vergadering
worden gehouden met genoodigden.
Voor deelname kan men zich aanmel
den Laan 22.
Opening Pluimveeten toonstelling.
In tegenwoordigheid van verschillende
belangstellenden is Vrijdagmiddag de vierde
Pluimveetentoonstelling hier ter stede ge
opend. Aanwezig waren o. a. de Burgemees
ter, de wethouders Van Breda en V erstegen
vertegenwoordigers van1 de Economische
Commissie, de Heldersche Winkeliersver-
eeniging, „de Hanze", „Helders Belang", en
nog andere belangstellenden) en genoodig
den. Een viertal heeren, wethouder Grun-
wald, de heeren Baas, Pook en Rappard,
haddén bericht van verhindering gezonden.
iDe voorzitter, de heer Sülzle, wees in1 zijn
openingswoord op het hooge peh, waaroj
deze tentoonstelling staat. Heel' wat betei
dan die drie voorgaande. Zoowel' het aanta.
kippen als het aantal inzenders is verme r-
derd, en het eigenlijke doel der vereeniging
het aankweeken van nuttige rassen is naai
spr. meeniing op deze tentoonstelling imeei
en meer bereikt, doordat tal van deze rassen
zijn vertegenwoordigd Ook is getracht in
een ras schoonheid en productie te vereeni
gen, waarvan een aantal 'kippen getuigenis
afleggen. Het aantal konijnen is ditmaal niet
zoo groot als andere jaren, maar dfe kwaliteit
vergoedt hier, de kwantiteit Daarentegen is
van sier- en postduiven een oollectie ge-
exposeerd, zooals wij nog nimmer hebben
gehad. Zeer groot is het aantal kleuren en
soorten. Vooral de postduiven zijn schitte
rend vertegenwoordigd, zoo, dat de keur
meesters er vaak geen raad mee wisten
welke de mooiste was. Deze bracht dan ook
hulde aan> de Heldersche postduivenkwee
kers voor hun prachtig werk. Cavia's zijn
ditmaal ook sterk vertegenwoordigd; thans
in 16 nummers, waar ex vroeger maar 2 of
3 waren.
Dat onze tentoonstelling zoo uitstekend
kon slagen, is voor een groot deel te danken
aan de vrijgevigheid van het Heldersche
publiek, dat zooveel prijzen beschikbaar
stelde. Ook van de autoriteiten, alsmede van
de pers hebben wjj grooten steun ontvan
gen, waarvoor wij hartelijken dank brengen.
Tenslotte brengt spr. dank aan den ijverigen
secretaris-penningmeester, die geen moeite
ontzien heeft om deze tentoonstelling te
doen slagen en wiens arbeid1 dan ook voor
een groot dieel het welslagen dezer tentoon
stelling veroorzaakte.
Spr. verzoekt thans den Burgemeester de
tentoonstelling te willen openen, waaraan
deze gaarne voldoet. Wijl bunnen, zoo zegt
de Burgemeester, wel haast spreken van
onze ,jaarlijksche" tentoonstelling en het
doet spr. genoegen, dat het beistuur zoo
energiek streeft naar veredeling van de
pluimveeteelt en die populair tracht te ma
ken met tentoonstellingen. Maar met ten
toonstellingen alleen komt men er niet, en
het is daarom goed gezien van het bestuur
zich in verbinding te stellen met de Groenr
temveihng en de Economische Commissie
om te trachten door samenwerking tot de
oprichting van eien eierveiiing to komen.
Immers alleen op deze wijze kan men een
behoorlijken prijs voor zijn producten krij
gen. Ook is dit een aigemeen belang voor de
gemeente, als toekomstig centrum en die
burgerij' zal' moeten begrijpen, dat de liefde
niet van één kant kan komen. Stelt men
prijs op een goed product, dan zal de bur
gerij moeten begrijpen, dat goede waar ook
behoorlijk moet worden betaald, en dat er te
dien opzichte een belangengemeenschap be
staat tusschen de pluimveehouders en de
gemeenltenaren, die de producten afnemen.
Spr. wenscht het bestuur een goed succes
en verklaart deze tentoonstelling voor ge
opend.
(Hierna werd een aanvang gemaakt met
een rondwandeling langs de verschillende
kooien. Wij1 hebben getracht een overzicht
te verkrijgen van enkele bizonder fraaie
soorten, maar er was te veel: telkens en tel
kens ziet men op de kooien staan: Eerste
prijs, eervolle vermelding, e. <t Bovendien
heeft de jury bij elke kooi de gebreken der
dieren aangegeven, maar aan den anderen
kant ook de eigenschappen, waardoor het
dier uitblinkt. Daar in den uitvoerigen be-
sohrijvenden catalogus de prijswinnende
nummers zijn aangegeven, verwijzen wij
den bezoeker daarnaar. Voor liefhebbers is
hieri inderdaad veel schoons te genieten;
zelfs wjj, die volkomen leek zijn op dat ter
rein, kunnen dat constateerem.
Bizonder interessant is een electrische
broedmachine, welke hier gedemonstreerd
is. De daarin gedeponeerde eieren zijn reeds
voorigebroed; d berekening is zoodanig, dat
menl hoopt, dat eiken dag eenige kuikens
uitkomen. Maar al te veel1 zekerheid heeft
menl daarvan natuurlijk niet; tijdens ons
bezoek was reeds eeni kuikentje geboren,
terwijl nummer twee zich uit het ed werkte
en verschillende andere eieren reeds aange
pikt waren'. Wie dit interessante gebeuren
zien wil, bezoeke de tentoonstelling'. De ma
chine regelt zich automatisch; zoodra zij
warmer wordt dan noodzakelijk is, schakelt
zij zelf het lampje uit, dat na eenige minu
ten weer aangaat, als de machine weder op
temperatuur ie. Zoo kan men telken» het
kuikentje velgen. Deze alsmede
een kunstmoeder, een eierschuwer en een
verwarmingsbak, worden door den verte
genwoordiger der firma Overdng te Am
sterdam gedemonstreerd.
Verder zijn er stands van voed'erartikelen
der firma's Sluis, Weespercarsrpal, Fraij,
Assendelft, V.P.N. te Texel^ James J. Bos-
ke® te Wieringen, De Haan te Haarlem,
broedmachines van de firma Herlé te Am
sterdam, lectuur van de firma Misset te
Doetinchem, alsmede diverse artikelen van
hot photo-persbureau „Helder". De tentoon
stelling is, zooals wij mededeelden, tot en
met Zondag geopencL
Ouderavond School 4.
Men schrijft ons:
Op Dinsdag 14 December werd in een
der lokalen van School 4 aan de School
straat een ouderavond gehouden.
Bij de opening heette de voorzitter, het
hoofd der school, de heer Langhorst, de
69 belangstellenden en dr. Grunwald van
harte welkom en sprak z]jn voldoening
uit over de goede opkomst De agenda
werd «enigszins gewijzigd om dr. Grun
wald zoo spoedig mogelijk aan het woord
te laten komen voor het houden van zijn
oauserie.
De kinderen der 6e en 6e klasse zon
gen eerst eenige liederen, die onder lei
ding van den heer v. d. Meij waren in
gestudeerd. De vergadering gaf door
luid applaus haar ingenomenheid te ken
nen, de kinderen werden daarna op een
koekje onthaald. Hierna werden een paar
vioolstukjes uitgevoerd door G. Greeuw
en L. v. Loo, leerlingen der 6e klasse,
welke stukjes waren ingestudeerd onder
leiding van den heer v. Meerlen. Een
luid applaus was hun .belooning.
Aan het eind van zijn rede neemt spre
ker nog een verkeerde gedachte weg,
door aan te toonen, dat kinderen, die een
fröbelschool bezoeken daar geen ziekten
oploopen, wat door sommige ouders wel
eens beweerd wordt. Spreker beveelt de
fröbelscholen warm aan.
Hierna volgt pauze, waarin de ouders
in de gelegenheid worden gesteld om met
de onderwijzers over hunne kinderen te
spreken. In de pauze werd door de dames
van de Ouderoommissie, bijgestaan door
de dames onderwijzeressen een kopje
thee en een koekje gepresenteerd. De
koek en de mlelk was beschikbaar ge
steld door eenige ouders. Na de pauze
werden door den secretaris, den heer J.
Kiljan, de notulen van den vorigen
ouderavond voorgelezen en goedgekeurd.
De heer Bels, voorzitter der Ouderoom
missie, krijgt het woord en wijdde eenige
waardeerende woorden aan de dames en
heeren die hebben meegewerkt om het
St. Nioolaasfeest zoo mooi te doen slagen.
Van de rondvraag werd door eenige
dames en heeren gebruik gemaakt om
eenige vragen te stellen, welke door den
voorzitter werden beantwoord. Omstreeks
half 12 .sluit de voorzitter deze zeer go-
animeerde vergadering.
Openbare Leeszaal en Bibliotheek.
In de maand November werd' de lees
zaal bezocht door 1499 manneni en 114
vrouwen, totaal 1613 personen.
Uitgeleend werdien 602 studieboeken,
2336 romans en 2230 kinderboeken, totaal
5167 banden.
Aangeschaft werden de navolgende
werken:
Van Aken: Aardrijkskundig woorden
boek; Leertouwer: Otver droomen en hiun
uitlegging; Lens: Bart», de drapeniers-
leerling; Naeff: Letje; van Rhjjn: Het
hieuwe testament in het licht der nieu
were opgravingen; van Rosseön: In vijl
wereldddeeilen; de Savomin Lohimaan:
Naar de kerk of naar het evangelie?; De
kruisdag in top.
Ten geschenke ontvangen:
Erdlmanin-Koenig: Warenfcunde; Gar-
jeanme: Kern dor plantkunde; Laarman:
Handboek der padagogiek; van Rijsens:
Algeimeene geschiedenis; Schuiling: Onze
aarde, 3 dln.; Trinius: Kleinstadtluft;
Deutsches Reisemerkbuch; Winter in
Deutschland; lm flug über Deutschland.
Kerstmis in Café „Klein Kras".
De heer Pluylaar, de eigenaar van café
„Klein Kras" op het Koningsplein, heeft
telken jare met de Kerstdagen een ver
rassing voor zijn bezoekers Ditmaal is
die verrassing al bizonder aardigde heer
Pluylaar heeft namelijk het model van de
Amsterdamsche Westerkerk nagemaakt
van papier en watten en hierin lampjes
aangebracht. Een dikke sneeuwlaag be
dekt dak en straat; de kerstklok hangt
boven de kerk. lederen avond nu wordt
op een zeker oogenblik het licht in de
zaal afgedraaid, dat in de kerk ontstoken,
zoodat men de verlichte kerk te midden
der sneeuw ziet staan. Het duurt niet
lang of de sneeuw dwarrelt neder, en
tegelijkertijd begint de klok te luiden:
de kerk gaat aan. Zoodra deze vol is,
begint het orgel te spelen en uit de kerk
hoort men het kerstgezang „Stille nacht,
heilige nacht" klinken.
De heer Pluylaar, die dit kersttafereel
zelf heeft vervaardigd met als grondstof
uitsluitend papier en watten, geeft eiken
avond een kleine toelichting aan zijn
bezoekers. Het is geenszins de bedoeling
de kerk te profaneeren door hiervan in
een café een voorstelling te maken, maar
hij wil alleen zijn bezoekers eens laten
zien wat men mqt eenige handigheid en
wat moeite vervaardigen kan uit deze
eenvoudige grondstof. Het model is
natuurgetrouw weergegeven naar een
teekening van den heer Schoonhoven.
Begrijpelijkerwijs trok de demonstratie,
die in het gedempte licht een alleraardigst
effect maakt, zeer de aandacht der aan
wezigen.
Ned. Herv. Gemeente.
Nieuwe Kerk (Weststraat):
's Avonds 6.80 uur, Ds. W. A.P. van Dijk.
Westerkerk:
's Morgens 10.80 uur, Ds. Raabe, van den
Burg op Texel. (Vacature Helder III).
Huisduinen:
Geen dienst.
Geen dienst.
Zendingsgebouw „Ster der Hoop*
's Avonds 7.80 uur, Openbare samenkomst.
Callontsoog.
's Morgens 10 uur, Ds. O. O. de Kloet.
WEERINGEN.
Den Oever.
's Morgens 10 uur, Ds. J. van Beek.
Evangelisatie (Palmstraat):
's Morgens 10 uur en 's avonds 6.80 uur,
Ds. J. de Pree.
Geref. Kerk (Spoorstraat):
's Morgens 10 uur en 's middags 2.80 uur,
Ds. H. Steen,
Bediening H. Avondmaal,
's Avonds 6 uur, Ds. H. Steen,
Dankzegging.
Chr. Geref. Kerk (Steengracht):
's Morgens 10 uur en 's avonds 6 uur,
Ds. B. van den Berg.
Oud Geref. Kerk (Hoogstraat):
's Morgens 10 uur en 's avonds 6.80 uur.
Preeklezen.
Luthersche Kerk:
's Morgens 10 uur, Ds. W. Spliethoff, van
Gorinchem.
Doopsgezinde Kerk:
Gesn dienst.
WIERINGEN.
Stroe.
's Morgens 10 uur. Ds. O. L. van der Veen.
Leger des Hells (Spoorgracht 38).
(Voor iedereen toegankelijk).
's Morgens 10 uur, Heiligingsdienst.
's Namiddags 3.30 uur Openluchtmeeting,
b. h. Koningsplein.
's Avonds 8 uur, Opwekkingssanienkomst
en VerlossiDgsbijeenkomst.
GEMEENTEBEGROOTING 1927.
Hoofdstuk 111. Openbare veiligheid.
Op diit hoofdstuk is in totaal een ontvangst
geraamd van 6149. (Ontvangen in 1926
2976; raming voor 1926 4890). De uit
gaven beliepen over 1925 160.137, terwijl
deze voor 1927 geraamd zjjn op 172.125.
De meerdere ontvangst 'komt voort uit de
hoogere raming van den post „Verhaal van
pensioensbijdragen 636 meer dan in '25
ontvangen!). Onder deze verhoogingen is
evenwel begrepen een bedrag van 1775
van ontvangst en teruggaaf van waarborg
sommen voor stationneerende auto's en rij
tuigen,
In verband met de periodieke verhoogin
gen ris de post salarissen geraamd op
81.767 (in 1926 77.460).
Voor onderhoud lantaarns en andere kos
ten voor verlichting is geraamd 61j200.
Hieronder is begrepen een bedrag van
30.000 voor gaslevering 0.12 per M'.
en 7800 voor stroomlevering 0.25 per
K.W.U. In 1925 werd op dezen post betaald
43.632. De raming voor 1926 bedroeg
52.050.
Volksgezondheid.
Op Hoofdst k IV is een ontvangst ge
raamd van 11.907 tegen 11.469 ontvan
gen in 1925. De raming der uitgaven be
draagt 25.944 (uitgegeven ln '26 25.102).
500 van deze hoogere raming komen op
den post Geneeskundig schooltoezicht.
Voorts is de bijdrage in de kosten van de
Warenwet 600 hooger uitgetrokken dan
in 1926 werd betaald (echter 600 lager dan
de raming voor 1926).
Vólkshuisvesting.
Dit hoofdstuk geeft een geraamde ont
vangst van 175.986; d. i -pL m. 6600 meer
dan in 1925 werd ontvangen en 22j811
meer dan voor 1926 werd geraamd.
Dit verschil wordt veroorzaakt door de
hoogere raming van rente en aflossingen
van voorschotten verleend voor de volks
huisvesting.
De uitgaven zijn geraamd op 190.347 of
pi. m. 2555 meer dan in 192S5 werd uitge
geven. De voornaamste posten betreffen af
lossingen en rente van voorschotten, te be
talen aan het Rijk etc. Zooals reeds in de
circulaire van B. en W. werd medegedeeld,
is voor kosten' inzake de Huurcommissiewet
1900 uitgetrokken, d. i. 1700 minder dan
voor 1926 was geraamd en 1176 minder
dan in 1925 werd betaald.
Op buitengewoon is uitgetrokken een be
drag van 50.000 als voorschotten in het
belang der verbetering der volkshuisvesting,
voor den bouw van 33 arbeiderswoningen
tusschen Vischstraat en Ruijghweg, en
25.000 crediet aan de Woningstichting voor
aankoop van1 oude woningen.
Openbare werken.
Voor Hoofdstuk VI is het nadeelig slot
voor 1927 geraamd op 187.287. (Volgens
rekening 1926 185.092). De uitgaven zijn
geraamd op 218.049 tegen 212.176 in
1925. Voor jaarwedden van het personeel is
uitgetrokken 14.879 tegen 13.249 in 1925
uitgegeven). Onderhoud van huizen, torens,
enz. is pl.m. 200 lager geraamd dan voor
1926 en 320 minder dan in '26 werd uit
gegeven. Voor onderhoud straten en pleinen
zijn de cijfers: geraamd voor 1927 86-284,
id. voor 1926 39.060; uitgegeven in 1925
38.337. Voor onderhoud wegen en voet
paden is uitgetrokken 8720, d.L 680
minder dan voor 1926 werd geraamid en
6919 meer dan dé rekening over 1926 aan
geeft Ook h«t onderhoud van markten.