HELDERSCHE COURANT
ss rrAtRjï a™Nm-
t
Tweede Blad.
NEDERLAND in 1926.
HET BUITENLAND in 1926.
■IJJU-U
van VRIJDAG 31 DECEMBER |1926
ging hebben om alles wat op do spoor- nog zooveel andere pittige zoemnnsflgu-
wegon1 verkeerd gaat, op den broeden rug, ren, dat dien 21steni Januari onder velo
der Directie te schuiven, stemmen toe,blijken van belangstelling herdacht werd,
dat de pogingen', van de zijde der Dlrec-het jubileum van den hoer Joh. Braoken-
(tle gedaan om geruststelling te geven, als «lek, den eveneens zeer popuiairen teer
wéinig geslaagd, ja als weinig gelukkig kenaar van de „Groene", welks 40-jarlg
i
uitbarsting van de Goenoeng Baitoer op
lkili had schrikkelijke gevolgen;. Als een
symlbool van de beteekends, die de Kolo
niën voor Nederland hebben, is in den
loop van dit jaar het Koloniaal Instituut
te Amsterdam geopend. Het trotsohe ge
bouw verrijst daar, waar heit oude in het
nieuwe Amsterdam overgaat, als een be
wijs boetzeer Nederland' meer van de Ko
loniën wenaoht te weten dan bet totdus-
ver weet; hoezeer ook de Koloniën fae-
De reqeerlngscrlsls.
De «anvang vam het jaar vond Neder
land zonder feitelijke regeering. Want de
Ministerieele crisis, ontstaan tengevolge
van bet votum tegen bet Gezantschap ibdj
dien Paus, duurde nog steeds voort. Dr.
de Visser slaagde in den loop van Januari
niet in zijbHot tweemalen herbaalde po
ging om de 'breuk te faerstelten* en de
beer Limburg werd tot de formatie ge-
ssUm. op zak ©lijken grondslag tk-rustend stoun: .aanwezigheid van de
Kalbinet bijna was gevormd, terug te tre
den. De beer De Geer nam toen rijn taak
over: met een' deel der ministers, die
reeds toegezegd hadden, vormde fa# een
zuiver zakenkabinet, dat ricfa als mini
sterie van interregnum aan de Kamer
aandiende. Het valt niet te ontkennen, dat
totdusver dit Ministerie naar 'behooren
heeft geregeerd'; scherpe oonflioten naar
bedde kanten beeft weten te vermijden
en1 den neutralen boers heeft weten te be
houden. Financieel liep het der Regee
ring in zooverre mede, dat de middelen
een voortdurend1 accres boven die van
het voorgaande jaar en ook boven de ra
ming van 1926 toonden.
kunnen worden beschouwd. Daarbij
komit, dat de onbewaakte overwegen,
maatregelen van ten eenenmale (mis
plaatste zuinigheid, 'gelijk ook de mindere
zorg, aan bet spoorwegnet besteed, tal
van ongelukken veroorzaakten.
uelangrijke processen.
Behalve deze spoorwegongelukken had
den wij de processen, die veel openbare be
langstelling vroegen. Er was dat tusscfaen
d© journalisten van Blankensteyn en
Groeninx van Zoelen* gevolg van een
oven dwaze als afkeurenswaardige aan-
Val in bet openbaar, de uitdaging tot een
Parlementaire arbeid.
■Verschillende belastingwetten werden
In discussie gebracht; zoo die betreffende
de weeldevertering, waartegen veel tegen-
«tand aanwezig bleek; zoo die betreffen
de de wegen, waarmede een eerste po
ging wordt gedaan om aan de verbete
ring van het Nedierlandscfae wegennet,
die 'zoo dringend noodzakelijk is, de band
te leggen. Ook wetsontwerpen, die de
nieuwe regeling der naamlooze vennoot
schap betroffen, vonden uit handelskrin
gen tegenstand De Biosooopwet, door bet
vorig ministerie ingediend, wérd' door
deze regeering voortgezet en werd in de
Eerste Kamer overgenomen. Ten bate
van de drooglegging der Zuiderzee wer
den opnieuw wetsontwerpen ingediend
De sociaal-democraten maakten een ini
tiatief-voorste 1 betreffende de ontwape
ning aanhangig, -hetwelk in de afdeelin-
gen een weinig -gunstig onthaal vond, en
thans, dank zij de door de voorstellers
ingediende Memorie van Antwoord, voor
mondelinge discussie vatbaar valt te re
kenen.
Minister Slotemaker, wiens sociaal be
leid nogal eens aan kritiek bloot stond,
was niet gelukkig met zijn toepassing der
tandprothese. Minister Kan zag opnieuw
•en- aanval op den zomertijd voorbereid,
eni kon als Minister van Landbouw niet
stellig genoeg tegenstand bieden aan het
nog steeds geldend invoerverbod op Ne-
derlandsoh geslacht in Engeland. De Mi
nister van Waterstaat kreeg het, alvorens
af te treden, aan den stok met den heer
Domme, -het hoofd' van het veel bespro
ken Post- en Tedegraafbedrijf.
De Zuiderzeewerken zullen in sneller
tempo worden voortgezet; in verband
hiermee zijn reeds plannen ontworpen
voor indeeling der toekomstige polders.
De werkeloosheid heerschte ook nu
nog; een aantal Drentsche gezinnen wer
den bij Philips te Eindhoven te werk ge
steld, doch de praktijk stelde dezen teleur.
Een oommissie onder leiding van oud-
MLnlster Rutgers is ingesteld oan een wij
ziging van de Lager-Onderwljswet voor
te bereiden-; een andere Staatscommissie
onderzoekt het 'bedrijf der horingvis-
scfaers; weer een' andere, die baar rap
port niet zonder kritiek zag ontvangen,
bestudeerde het radiovraagstuk. Hoezeer
de radio zich reeds heeft ingeburgerd,
bewijst wel liet feit, dat de Radiodienst
voor de binnenvaart door den Minister
van Onderwijs kon worden geopend
Onze Koloniën.
In dit Ministerie neemt de Minister
van Koloniëu, Dr. J. C. Koningsberger,
een eigen en-eigenaardige plaats in. Hij
heeft zadh totdusver een bewindsman ge
toond, opgewassen tegen1 de moeilijke
taak hem op de schouders gelegd. Vooral
h# had gelijk men mag aannemen'
de hand -in de spoedig gevolgd© benoe
ming van- Jhr. de Graeff tot Gouverneur-
Generaal van Noderl.-Indië. Deze aan
vaardde in begin September uit de hand
van den! heer Pook het bewind over ons
uitgebreid koloniaal rijk, en' trok vooral
de aandacht miet den passus in zijn ope
ningsrede, waar fajji gewaagd© van een
noodzakelijk herstel van het vertrouwen
der Iniandsoh© bevolking. De OomimunLs-
ten, tegen welker actie fa# onverbidxie-
lyken tegenstand toezegde, toondenl dit
woord geheel te hebben misverstaan, en
lokteni in den naoh/t van 12 op 13 Noveimr
ber vooral in het Westen van Java op
stootjes én relletjes uit, die bloedige ge-
vélgen na zich sleepten, imiaar toonden
dat de Regeering den toestand' volkomen
(meester was. In Indiië staat de nieuwe
Staatsregeling op het punt ingevoerd te
worden; de Volksraad zal woiden uitge
breid en uit zijn midden zal een Wetge
vende Raad met een voor Indië nieuwe
taak worden gekozen. De Indische Re
geering is miet de Europeesohe m'eerder-
hedd, die in den Volksraad blijft bestaan,
niet ingenomen, maar de vraag is of zij
dit niet op wat ajl te duidelijke wijze heeft
getoond! Indië werd overigens 'bezocht
door natuurrampen; de aardbeving te
Pedang Pandjang was de eerste in de
Konigin en de Koninklijke familie fa# de
opening van net Koloniaal Instituut zette
aan deze gebeurtenis -grooten luister fa#.
Nederland en het buitenland.
Een andere belangrijk© figuur in dit
Kabinet is Minister van Karnebeek, die
nu reeds meer dan acht jaren rijn moei
lijk ambt bekleedt* langer dan eenig Mi
nister voor hem', langer wellicht ook dan
eenig Minister van Buitenlandsohe Za-
ken van een ander Rijk; Grey in Enge
land uitgezonderd. Zijn aanblijven was
geen toeval, want hij1 is d© man, die het
Nederlandsch-Belgisch tractaat heeft ont
worpen, em zijn wenscfa ia het is een
openbaar geheim om dit zelf ten einde
toe te verdedigen. De tegenstand tegen
dit tractaat nam in sterke mate toe; uit
economische en ooammiercieele kringen;
van de zijde van de betrokken gebieden;
letteriyik uit alle lagen' der bevolking
kwamen d© bezwaren. De Minister is erin
geslaagd' om, zij' het met uiterst kleine
«meerderheid, die door toevallige afwezig
heid van een drietal leden weid' begun
stigd, het tractaat te zien aannemen.
Wacht nu nog de moeilijke strijd in de
Eerste Kamer, waar de meeningen al
even scherp tegenover elkaar staan als
aan de overzijde van het Binnenhof het
'geval was. Voor het eerst was Nederland
dit jaar lid van den' Volken-bondsraadde
Minister nam als permanente gedelegeer
de van ons land' aan deze zitting deel.
Trouwens, ook op 'andere wijze is in den
loop van 1926 gebleken, dat Nederland
tegenover het-Volkenbondswerk niet on
vexschillig staat. De namen van Zimimer-
man en Ter Meulen zijn aan Oostenrijk
en Hongarije onverbrekelijk verbonden;
Prof. van Hamei werd Hooge-Ooanmissa-
ris in Danzig; de heer Loudon werd' tot
Voorzitter van de zoo belangrkij© voor
bereidingscommissie der Ontwapenings
conferentie 'benoemd.
De militaire ongeregeldheden.
Ook de Minister van Oorlog wij had
den er niet minder dan drie in den loop
van dit jaar had moeilijke tijden.
Want, kwamen reeds te Amersfoort bij
de herhalingsoefeningen moeilijkheden
voor; lokte een geforceerde marsch van
uit Maastricht tot verzet in-Ede en
Assen kwam het in het najaar tot heftige
tooneelen, waarbij* vooral te Assen, zelfs
een slachtoffer te betreuren vieL
De watersnood.
Ook dit jaar zijn ons land rampen niet
bespaard gebleven. Bovenaan de lijst
staat de geweldige overstroaming, welke
een deel van de provincies Gelderland,
teekenaarsschap 16 October in breeden
kring te Amsterdam herdacht werd.
Op ander gebied ligt het 'glansrijk af
scheid, dat Mevrohw MannBouwmeester
van het tooneel nam. Gevierd in Amster
dam, Den Haag en Rotterdam, gehuldigd
door geheel het land, hoeft zij ons nog
eens doen genieten van het échte, tinte
lende spel der oud© gard©, door haar en
haar onver getelijken broer gevormd;
spel, waartoe de jongeren, zoo vol kritiek
op de ojuderen, toch eigenlijk niet meer
in staat zijn. Met haar trokken Aiuiie van
Ees en d© kranige Mevrouw d© Boer
van Rijk het land door en werden ge
huldigd. IJmuiden jubileerde ter ©ere van
duel, dat in Nederland slechts nuchtere het vijftig jarig bestaan van het Noord-
lachiust kan opwekken! Er was het pro
ces tegen Muylwijk te Amsterdam, een
man van moord' beschuldigd, die «net en
kel© jaren gevangenisstraf naar veler
meeining te licht uitging. Er was de be
kend© GiindhorstJzaak; er was het pro
ces van den Polifcie-commisaris Blok te
Oulemiborg, er waren last not least de
processen tegen de Hongaarsohe en de
Portugeesohe valsche munters. Vooral dit
laatste, waarbij een' d'eel der eigenaardige
Portugeesch© financi©el© politiek werd
onthuld, maar waarbij1 ook zonderling
heden der Haagsohe samenleving mee-
doogenioos aan de kaak werden gesteld,
trik in Nederland op z*n Amerikaanc-sfa
veel .bttlangtellkig.
Nederland op z'n
Amerikaansch.
Niet vergeten mag worden, dat Neder
land op -z'n Amerikaansch foankboroovin-
gen.toent zooiwei t© Bussum ais te Dru-
ten, waar met ©ven groot© stoutmoedig
heid; als handigheid- werd opgereden. De
politie slaagde er tot dusver niet in de
eerste zaak op te helderen* zij toonde zich
even ijverig, maar ook even improductief
als in' de moordzaken* di© in d© afgeloo-
pen jaren achter ons «liggen!
Deze opsomming is nog niet volledig.
Maar alles te vermelden, wat in waarheid
het jaar 1926 tot een crisisjaar stempelde*
kan. niet ons doel zijn: wij moeten het
nieuwe jaar ingaan met den 'blik in de
verte en' vergeten al dat onverkwikke
lijke, dat het oude achterliet, 'liefst maar
zoo spoedig mogelijk. Indien het Nieuwe
Jaar iets 'heeft goed te maken aan rijn
voorganger, is het wel, dat het ons een
vrooiijker verloop moet aanbieden dan
1926 kon doen. In later jaren* als de ge
schiedenis van den grooten oorlog zal
worden geschreven, zal men dit alles op
het debet daarvan moeten1 schrijven.
Want de natuurrampen natuurlijk uit
gezonderd zijn- schier «1 die bittere
dingen, ontaarding van zeden enz., onge
lukken ontstaan door onbewaakte over
wegen* door onvoldoend© bescherming
van spoorwegmateriaal, pogingen tot ver
vaardiging van valsch bankpapier, enz.,
indirect 'het 'gevolg van den oorlog, die
leidde tot een volkomen -uitputting der
naties, tot een ontzagiyke
van zéden.
zeekanaal: de W#de Woniner ter eere van
haar 800-jarig bestaan»
Verliezen voor
wereld.
de tooneel-
Befaalve het echtpaar LoboBraaken-
siek, dat bij het spoorwegongeval nabij
„De Vink" zoo tragisoh aan hun eind
kwam, valt in- de tooneelwereld nog het
verlies te noteeren van de zeer verdien
stelijke acteurs Rafael Bouwmeester (Mei)
en Louis Cfarispyn Sr. (Nov.).
De Spoorwegen.
Onze spoorwegen hebben thans inge
zien* dat een andere politiek dient te wor
den gevolgd. Zy hebben in den loop van
dit jaar een tariefsverlaging toegepast
waardoor het reizen Iets gemakkelijker
wordt geimaakt. Maar nog altijd zjju de
prijzen te hoog voor de groote massa, en
dat dan ook nog het autobusvervoer
bloeit en een ernstige óoncurrent van do
spoorwegen dreigt te worden, is waarlijk
geen wonder. Men schijnt het gevaar
evenwel in te zien; althans, de spoorwe
gen zelve exploiteeren ook tal van bus
sen en bemoeien zich met aanvragen voor
nieuwe lijnen. De onbewaakte overwegen
eisoliten ook dit jaar wederom' hun slacht
offers; mag men de spoorwegmaatschap
pij gelooven* dan is dit aantal percents
gewijze niet zoo groot, omdat vele ervan
gebeuren op overwegen, die nimmer zijn
bewaakt.-Dit is natuuriyk een goedpraten
van een bezuiniginigspolitiek, die is toe
gepast en in haar gevolgen tot betreu
renswaardige ongevallen leidt.
De goedkoope treinen waren ook dit
jaar weder een groot succes. Ons dunkt*
dit moest voor de spoorwegmaatschappij
aanwijzing zijn;
uit bet oentrum dos lmnds geen vacfintle-
kaarten worden genomen. Hier te Helder -
hebben we er nog een klein voordeeltje
van
Van het buitenland hebben we nu de
24-urige dagindeeling overgenomen. We
zullen dus voortaan niet aneer te 4.19
nam. vertrekken* maar te 16.19. 't Zal wel
wennen en 't beeft rijn voordeelen.
Uit de scheepvaartwereld
80 Januari weid' <i<x - de „Rotterdmim-
sche Lloyd" in gebriA genomen het
eerste motor-passagiersschip in Neder
land* namelijk de „Indrapoora". Het bij
een Fransch© werf aanbesteedde passa
giersschip de „P. O. Hooft" is tenslotte
in Nederland' afgewerkt snoeten worden,
omdat de Fransohe werf het niet tijdig
kon opleveren. Voor onze industrie een
mooi succes. Misschien- hieraan is het
mede te danken, dat een Noorsohe ree-
derij aan een Hollandsche werf opdracht
gaf voor het bouwen van een schip. Of die
nieuwe wifze van voortstuwen* waarover
w# onlangs een en ander konden lezen,
in de toekomst zal blijken te voldoen,
dient te worden afgewacht. Niet altyd zijn
deze nieuwigheden verbeteringen* zooals
de ervaring met -het Flettner-roer bewezen
heeft. Aan boord van een tweetal maii-
3>ooten, n.1. de „Maasdam" en de „Zee-laar
dia" hadden ernstige branden plaats.
De Rotterdaimsohe haven profiteerde
tengevolge van de Englsche staking, die
het goederenvervoer aldaar zeer deed
toenemen. Deze week passeerde het
20.000e schip door den Nieuwen Water
weg.
IJmuiden zag een aanvang gemaakt
met zeer belangrijke sluiswerken, de
grootste ter wereld).
Het terrein der Wetenschap.
Op wetenschappelijk 'gebied behoeft'
Nederland niet voor andere landen onder
te doen. Reeds elders memoreerden w#
de hulde, door de enthousiaste Texelaars
gebracht non hun oud-landgenoot, prot
Keesom. Wij willen in dit verband wijzen
op de kanker-onderzoekingen van onzen
landgenoot prof. van Calcar.
Van allerlei.
Van d© kanalisatiepiannen in onze pro
vincie zal voorloopig niets komen.
'Wel zal een aanvang worden gemaakt
met het wegenplan voor Noord-Holland
waardoor er een primaire weg zal komen
van Haarlem naar Helder.
Enkele typhus- en in de laatste weken
ook potkkiemgevallen,hebben gelukkig
niet tot een epidemie geleid, doch- zich
bepaald' tot plaatselijke gevallen.
Uit de laatst© dagen moet nog veo-
meld worden het gerucht inzake eens
aanstaande verloving van prinses Juliana
een aanwijzing zijn; er is behoefte aan
goedkoope reisgelegenfaeden en men zou
naar onze meening wijs doen de derde met een Zweedschên prins" ~wëlk~gcy
klas-tarieven aanmerkelijk te verlagen» nicht nog niet 'bevestigd werd, de uitgift©
De spoorwegen zouden er wel by varen, van een nieuw bankbiljet van 20— als-
en het publiek er dankbaar voor zyn. ;m©de de bij een uiterst minieme iioeveel-
Voor het komend jaar blijven de vacan- heid ijs reeds zeer talrijke verdrinking»,
tiekaarten gehandhaafd. W# toonden gevallen, die plaats hadden tijdens de
indertijd aan, dat door de tariefsveria- Kerstdagen. Dat kan men blijkbaar m»ar
ging nu ook de vacaniekaaten lager moes- niet leeren: te wachten tot het ijs houden
ten worden, daar anders de bewoners kan, en eiken jare vallen er slachtoffer*
verwildering van het oentrum des lands er geen voor- Maar ditmaal meenen wü is het al heel
deel van hebben. In ieder geval zullen' er erg.
Finantleele moeilijkheden.
En al wederom is onze kroniek in mi
neur: De financieele moeilijkheden* waar
onder verschillende kleine gemeenten in
ons land hebben te lijden, en die wij' reeds
in onze vorige kroniek releveerden, zijn
nog niets verbeterd, al heeft de regee
ring enkele dier gemeenten* die ernstig
in den put zaten* met voorschotten gehol-
I WÊ u M p®n. Ook onze eigen gemeente zucht
Noord-Brabant en Limburg teisterde. Op zwaar onder den fin-antieelen druk; het
Oudejaarsavond brak de eerste dijk door
b# Nederassélt (Grave), welke doorbraak
het begin was van deze ramp, die weldra
zulke geweldige afmetingen aannam. Le
vendig- berinneren wij ons het belang
rijke aandeel, dat onze marine in het
reddingswerk heeft genomen; ondanks
het voor de jantjes zware en 'buitenge
wone werk ieder oogenlbik werden
de vletten tegengehouden door onder wa
ter staande boomen, wegbermen, enz., ea
■honderden moeilijkheden moesten wor
den overwonnen verrichtten zy met
hefde en enthousiasme hun taak en het
woord van donk, hen van regeeringswege
gebracht voor deze prestatie* was in alie
oprichten verdiend.
Spontaan tastte het Nederlandsche volk
in d©n zak our den nood te lenigen- in de
vele gezinnen, welke door deze orerstroo-
ming getroffen waren; ook uit Indië
kwam spoedige en overvloedige steun.
Andere crisissen.
Stakingen hadden wij ook di t jaar
volop; ©r was d© belangrijke staking bij
Heemiaf te Hengelo; er. was do staking
der bioscoopmusici te 's-Gravenfaage* die
aen treurig fiasco opleverde; er was een
langen iaj'd volgehouden staking bij de
Stoomtram ZutpbenEmmerik, di© irnet
een compromis eindigde.
In h©t myhbedrijf in Limburg leken
een ooigenblik conflicten ook te zullefl
voorkomen* maar zij weiden gelukkig
venmeden.
De spoorwegongelukken.
Wie aan 1926 denkt, denkt ook aan de
spoorwegongelukken, ook in ons land
voorgekomen. Reeds in den zomer ont
spoorde de electrisoh© trein naar Rotter
dam* en wel boven op het viaduct, zoodat
het weinig scheelde of d© zware wagens
waren omlaag gestort met niet te over-
zien e gevolgen. Op 9 September kwam bij
de Vink de sneltrein naar Amsterdam te
ontsporen; het echtpaar LoboBraaken-
siék met den ohef-imaohinist en' den leer
ling-stoker vielen als slachtoffers. Enkele
Vervolg (le gedeelte opgenomen ln de Heldersche Courant van Donderdag J.I.),
Engeland's politiek.
reeks en de Merapi op Java volgde; te! kleine ongelukken voltooiden de onrust,
Padang werden nieuwe aardschokken die zich van het reizend publiek in
waargenomen; ook ter Oostkust van Su- Nederland begrijpelijkerwijze meester
sluitend maken der begroeting* wat na
veel moeite i® gelukt, is meer sohyn dan
werkelijkheid en d© toekomst ziet er ln
dit opzicht niet bemoedigend uit. Pogin
gen tot samenvoeging van gemeenten als.
b#voorbeeld Petten en Zijpe, hebben tot'
nog toe niet tot. ©enig resultaat geleid.
Zullen deze gemeentelijke zorgen zioh
misschien lang geleidelijken weg oplos
sen op bevredigeiide wijze? Laat ons ln
dit opzicht op het nieuwe jaar hopen.
Onze politieke partijen.
Van d© politieke partijen gaf de com
munistische het meest reden tot bekijks;
d© heer Wijnkoop en dr. van Ravestein,
na hen ook de Visser, weiden door
Mokou uit de part#1 gezet. Daar ging het
dientengevolge nog xoemoeriger toe dan
voorheen»
De leider der Vry.-dem., de heer Maiefaant,
beleefde door het proces, dat de curator
van Oetecn tegen hem aanbond, geen ge
noegen. Maar het allerzwaarst weiden
wel* de Liberalen getroffen* doordat die
president van den Vrijheidsbond, Mr. H.
O. Dreselhuys, van wien men op ver
schillend gebied nog zooveel mocht ver
wachten* na een slepende ziekt© kwam te
overlijden.
Jubilea.
Onder de belangrijkste dingen, welke
in het afgeloopen jaar plaatsvonden* moet
allereerst genoemd worden d© herden
king van het zilveren huweiyksfeest der
Koningin de Februari Luidruchtig feest
betoon is hierbij op verlangen van de
vorstin zelve, niet gemaakt. De 260-jarige
sterfdag van den vlootvoogd Miohiel
Adriaansz. de Ruyter werd 29 April
tochtig door verschillende corporaties
lerdacfat; in de Ruyter is onze marine
gesymboliseerd en zoo was deze herden
king ook voor Helder als marinebasis
niet zonder beteekemis.
In Januari herdacht het 'bekendie werk
liedenverbond „Patrimonium" zijn 50-
jarig bestaan. Van de andere jubilea, die
natuurlijk nog met vele namen zouden
zijn uit te breiden, willen wij alleen noe
men den 80sten verjaardag van den be
kenden schrijver il Werumsus Buning,
naatra wsrd bsricf gesoastAtosrd, sai mui maakt* Zelfs dagensa* dis niet da nat-1 dsa «casppie van. «Mottiga o-caius" «a
Engeland beleefde in- den loop van dit jaar
het gedeeltelijk uiteenvallen der oude libe
rale party* thans 'in den strijd tusschen
Conservatieven en Socicl'sten t t n et min
der u»n een fract.e vt., beldeken.® teiiig-
gedrauit. KeeuS ik oen aanvang van dit jaar
kwam het tot een scheiding tusschen As-
quith en Lloyd George, wiens belangrijk
hervormingsplan door vrijwel- een ieder
werd verworpen. Eerst heet aan het einde
van het jaar is het gekomen' tot een nieuwe
splitsing in de liberale party* die belooft
haar alle mach.' te ontnemen. Tegelijk erf jjid
verzwakte Engeland zich naar buiten door
de Rijksconferentie, die met de Dominions
werd' gehouden. Daar behaalde de ZuidJAfri-
kaansohe Premier Herzog een belangrijke
overwinning door meer vrijheid' voor de Do
minions te verkrijgen. Met de besluiten
dezer laatste Rijksconferèntie in de hand is
het geenszins overdreven om te verklaren,
dat het groote Engelsche wereldrijk bestaat
uit evenveel onafhankelijke stukken' als er
Dominions zijn. Herzog heeft het zelf bij
zjjin terugkomst uit Kaapstad bevestigd;
Herzog heeft daarbij ook zijn standpunt
bekend gemaakt in de voor (Zuid-Afrika zoo
belangrijke vlagkwestie. Dat men in Trans
vaal en Oranje Vrijstaat ook nog veel Hol-
landsdb bloed' in de aderen heeft* schijnt
voor een deel vergeten; wordt wellicht uit
tactische overwegingen ook meer dan eens
over het hoofd- gezien. Intusschen, èn dn
Zuid-Afrika, èn in Canada- en in Australië
kwam meer dan een politieke moeilijkheid
voor. Ze zijn opgelost, geiyk ook in Ierland
geschiedde* al bleken daar militaire 'maat
regelen noodig. Voor Ierland is het zeker
van belang, dat de oude rebellische De Va
lera eindelijk het hoofd in den schoot heeft
gelegd. Hij' is de man die, ongetwijfeld' met
de beste bedoelingen bezield:, Ierland een
reeks van rampen in den' schoot heeft ge
schoven, die het heeft -beroofd' van heel wat
levensvreugde en geluk.
Italië en het fascisme.
Ook Italië trok, zoo naar buiten als naax
binnen, de aandacht. Naar buiten in zijn
verhouding tot Frankrijk en Engeland
eenerzijds, tot Abessynië anderzijds. Het
wilde met Engeland' meedoen om Abessynië
economisch te verdoelen, maar in dit land is
de waakzame Ras Tafari op zijn post, en
een economische veideellng van Abessynië
tusschen Engeland' en Italië werd), met be
hulp van den Volkenbond, die uitnemend
preventief bleek te kuanon doen, voorko
men. In den aanvang ven het jaar mg ItahLtt
het Matteotti-proces, gevoerd tegen de ple-
qers van den aanslag op dit socialistisch
Kamerlid* eindigen met 'betrekkelijk geringe
straffen voor de hoofdaanleggers. Maar de
Duce, gelijk Mussoi.ni steeds meer wordt ge-
eeien, b tef meester van aen toestand. Drie
n©eren puü^..e men Jieih oin te brengen, een
Keer was het een vreemde Iersche oude
dame, die hem 7 met een dolk te hjif wilde;
een anderen keer ontplofte een bom; een
derden keer, te Boiogna, weid er op ham
geschoten. Alle drie deze keereni ontsnapte
Mussolini aan den dood' en werd zijn popu-
iariteit, die heel wat grooter is dan men zich
buiten Italië verbeeldt, omvangrijker. De
laatste aanslag heeft gewelddadige maatrege
len' tegen alles wat anti-fascist is, tenge
volge gehad; het fascistisch regiem in Italië
heeft zich zelfs veroorloofd afgevaardigden
van de zgn. Aventy'nsche oppositie van het
Kamerlidmaatschap uit te ai uiten» Het
machtwoord der fascisten weegt zwaar in
Italië, maar daartegenover staat, dat er meer
dan ooit tevoren kon geschieden* thans orde
en regel heersehen in dit land van aantrek
kelijke, maar niet altijd even economische
romantiek. Men reist in Italië thans 'op tijd,
men is er aan scherpe contróle onderwor
pen. Maar men leeft er meer dan tevoren
in eeft regelmatigen Staat»
Reeds geruimen- tijd heersoht er in Italië
een stemming tegen Frankrijk, wjjl men in
Frankrijk veel anti-fascistische betoogingen
toeliet. Tot eert uitbarsting kwamen deze
meeningswerschiUen niet, ook niet, toen
Franselie treinbeambten te Ventdmigllia ge
welddadig werden lastig gevallen. Toch heb
ben Italianen en Franschen aan de grenzen
b# Nizza groote troepenmachten samenge
bracht. Dictators als Mussolini er moge
van hen veel- goeds uitgaan zijn licht met
dezelfde neiging bezield om de aandacht van
binnenlandsch e moeilijkheden af te lel'den
door buitenlandsche successen uit te lokken'.
Daarom zijn afgescheiden van alle dictato
riale neigingen, zy een gevaar voor den we
reldvrede. Mussolini sehynt dit insgeiyks;
afgescheiden daarvan wordt echter rijn be
staan door voortdurende samenzweringen
bedreigd. Een dezer 'heet geleld door een
afstammeling van den grooten Garibaldi,
van wien intusschen ook wordt beweerd', dat
h.y zuiver agent provocateur is. Een zekere
samenwerking blijkt te hebben bestaan tus
schen hem en kolonel Macia, die de vestiging
eener onafhankeiyke Catalaansche republiek
in rijn vaandel had geschreven.
De toestand In Spanje.
Ta Spanje is 't al evonimin gehsel rustig.
Prima ét Q&voxa wved ÈwmmsM da oc sta
- 1
