T
TWEEDE EN LAATSTE BLAD
PLAATSELIJK NIEUWS
MHMÜ
Hoofdpijn
tabletten
NIVA TANDPASTA
VAN DINSDAG 21 JUNI 1927
Aan de Rijkskweekschool voor on
derwijzers en onderwijzeressen te Haar
lem slaagde onze plaatsgenoot de heer D.
Duimker.
Programma:
zij de eerf" eindigt spr.
Ingezonden Mededeeling. (694)
Ingezonden Mededeeling.
VOORKOMT TANDBEDERF
en poetst 'a-morgens en 's-ovonds met
75 ets.per Vi tube, 25ds.p. 'A tube.
Onze vroegere plaatsgenoote imej.
Joh. Hanekamp slaagde op 19 Juni voor
acte L. O. aan de Rijks Kweekschool voor
onderwijs te Amsterdam.
Zomer-concert
te gerven door de Harmonie „Wimvubst",
Directeur H. B. Schenkels, op Dinsdag 21
Juni 1927, des avonds van 8 u. 80 tot 10
uur In het Julianapark.
No 1. CTBet Le Moment. Marecb Aüg. Denhaee
No. 2 La Cöte D"Or. Ouverture. M. Bléger
No 3 Joli Minois. V&lee de Wohanka
Marcel Atv
No. 4. La Serenata q. Bra«a
No. 5. Fan taaie Sur 1 "Opera Qltana Balfe
No.«. Potpourri Populaire arr. H. B S.
60.7. Dor Gute Kamerad. Marecb W.
Z«n er-concert
te geven door „Helder's Fanfarekorps',
directeur Th. O. Lugtenburg, op Donder
dag 28 Juni 1927, des avonds van 8.80 tot
10 uur ln het Julianapark.
No. 1. Le Ooq Galote. Man. F. Popy
No. 2. Rooe Marie. Ouverture S. Vleeelng
No. S. Caprice sur 1 "Opera „Nonna" Belllni
No. 4. a. Romance pour Alto Saxophone
G. H. J. v. Bogaerde
b. Herzendleb Stlndchen Hejnz Kaleer
No. 5. Cortège N'uptial. Grande Marche do
Concert. Godefrou
No. 6. Fête Oriëntale Fdimnna Avon
1. Marche de» Sultane.
2. Sur le Boephore.
8. Retraite et Finale.
No. 7. Au Golfe de N'aplee. Wals.
A. La Guardlaen
No. 8. „Leve Helder's Fanfareoorpe". M&rech
Tb. C. Lugtenburg
Afsluiting van den dijk.
Tengevolge van de groote werken, die
dezen zomer aan den dijk zullen worden
verricht, ia de dijk van den windwijzer tot
ongeveer de villa's van het Zeebad .Huis
duinen", voor alle verkeer, met ingang van
heden, afgesloten.
Men moet dus, wil men naar Huls-
duinen, den binnenweg nemen. Wij komen
in ons nummer van Donderdag op een en
ander uitvoeriger terug.
Heldensche meisjes voor den microfoon
te Hilversum.
A.S. Donderdag gaan, evenals het
vorige jaar, een twintigtal meisjes van de
Muziekschool „De Toonkunst", onder lei
ding van den directeur* den heer De
Hoogh, en zijn vrouw, een uitstapje ma
ken naar Hilversum en zullen aldaar op
het zieken-radio-uurtje van mevrouw An-
toinette van Dijk, eenige Liederen zingen,
zoowel a c&pella als met piano-begeleiding.
Ook een twee-tal dames, leerlingen der
School, zullen een paar liederen den zie
ken toezingen.
We wenschen allen succes en mooi weer.
Vijftig-jarig bestaan van het Tehuis voor
Militairen.
Ter gelegenheid van het 50-:jarig bestaan
van het Tehuis voor Militairen aan deu
Kanaalweg was in de Geref. Kerk gisteren
avond een herdenkingsavond belegd, waar
deze plechtigheid feestelijk werd herdacht.
'De preekstoel was voor die gelegenheid met
vlaggedoek versierd, groote palmen ston
den ter weerszijden daarvan.
Onder de aanwezigen waren verschillen
de autoriteiten van leger en marine, de com-
inandant der Stelling Heider, schout-bij
nacht Quant en mevrouw, de garnizoens-
commandant, het gemeentebestuur, verte
genwoordigd ln den wd. burgemeester, den
heer D. H. Grunwald, en den heer Kamman,
gem.-secretarls, het Israëlitisch Kerkbe
stuur (de heeren Vrieslander en De JonghX
voorts leger- en vlootpredlkantem, de vloot-
aalmoezenier, de heer Allnk, en tal van an
deren. De Gereformeerde Zangvereenlging
„HsMujah", dir. de heer Joh. F. Asma Jr.,
alsmede de heer Feike Asma (orgel) verleen
den welwillend medewerking.
De bijeenkomst werd geleid door den
vlootprediloant Da O. J. Warner», die, na
dat de aanwezigen gezamenlijk psalm 150
verzen 1, 2 en 8 hadden gezongen en op de
gebruikelijke wijze met gebed geopend was,
allen hartelijk welkom heette. Het is voor
spr. een aangename taak als ceremonie
meester te mogen optreden, Spr. heet de
verschillende vertegenwoordigers welkom,
in de eerste plaats luit.-gen. Weber, d:e zoo
vriendelijk was, daarvoor speciaal over te
komen, verder den Stelling-commandant,
schout-blj-nacht Quant, vertegenwoordigend
tevens de Ministers van Ooriog en van Ma
rine ad. Int., den gamizoenB-commandant,
kolonel Seyn, het gemeentebestuur, dat
steeds getoond heeft warm belang te ®'®hen
In t Tehuis, Da. Janssen algemeen peddkant
voor leger en vloot, Da. Petersen, leger-
predikant, kapelaan Alink, vlootaalmoeze-
nier, de kerkeraden der Lutharsche Gere
formeerde en Oud-Gereformeerde gemeenr
ten, het Hoofdbestuur van den Ned, Mi
Bond, de Bond van Ohr. Marinepersoneel,
de Cbr. Onderofficiers-Vereeniging, de
R -K Marine-Vereeniging, het Hoofdbe
stuur van het R.-K. Militair Tehuis, en,
lest best: vader en moeder Teitama, voor
wie een groot stuk leven met dit Tehuis is
MH«Kb-ftV«>'r getroffen, dat het Bestuur
doen beginnen in een kerkgebouw: het tee
kent de mentaliteit. Daarbuiten kunnen' we
zoo iicht onszelf ophemelen; ln dit Gods
huis voelen we ons klein en is de toon een
die van onze tekortkomingen spreekt, om
daartegenover God's grootheid en goedheid
te kennen.
En met het openingswoord „Hem alleen
De Zangvereeniging „HaMujah" zong
hierna, begeleid door het orgel, dat bespeeld
werd door den heer F. Asma, Psalm 184 op
melodie van F. Pijlman, en „Feestlied"' van
O. Lorenz, waarna de heer P. van Dalen,
Voorzitter der Vereeniging „Afdeeling Hel
der van den Nederl. MiL Bond", het woord
kreeg voor het geven van een
Historisch overzicht.
Uit zfjm rede noteeren wij het volgende:
De geschiedenis van het Tehuis is niet
volledig. Veie archiefstukken zijn in1 heit
ongereede geraakt. Maar het is toch nog
mogelijk gebleiken een) betrekkelijk aaneen
sluitend overzicht over de verioopen) 60
jaren te VTékrijgen.
Op initiatief van den Gep. GeneraaliMa-
joor H. W. van Marle werd op 28 October
1874 te Utrecht de Ned. Mi!L Bond opge
richt. Al aanstonds bleek, dat de arbeid die
men zich voorstelde, nl die behartiging der
godsdienstige, zedelijke en verstandelijke
behoeften van den mHiitiair niet alleen le
vensvatbaar was, maar dat hij voorzag in
een zeer dringende behoefte.
Achtereenvolgens verrezen te Utrecht
Vlisaingen en Arnhem, daarna te Heider
een Stichting op ehristeliljtaen grondslag,
welke men „Tehuis voor Militairen"
noemde.
Op 22 Mei 1876, dus slechts 2 jaren na
de opriehlting van den Bond, namen de hee
ren J. C. de Buisonjé, J. H. J. Schmidt, A.
Klik, P. F. en J. Ph. Maxmelstein. het initia
tief om, in aansluiting met den Bond, met
Gods hulp, ook te Helder in het belang van
den militair werkzaam te zijn.
Op 7 Februari 1877 werd een afdeeling
van den Ned. MiL Bond' geconstitueerd' met
20 leden en een bestuur benoemdi, bestaande
uit de heeren J. O. de Buisonjé, Voorzitter;
J. H. J. Schmidit, Secretaris; J. Ph. Mar
melstein, Penningmeester; P. F. Mannel-
atein en A. Smit, leden.
Reeds 6 Maart djuv. werd helt Hoofdbe
stuur, verzocht een subsidie te mogen ont
vangen van 600j*B jaars opdat men een
huls zou kunnen huren aan den Kanaalweg,
al het toen bestaande Heerenlogement,
Kanaalweg No. 1, tegenover de Westerkerk.
Waarschijnlijk doordat geen spoedige be
slissing op diit verzoek werd verkregen,
waardoor bet bewuste pand weer was ver
huurd, was men genoodzaakt naar een an
dere gelegenheid uit te zien.
Deze wérd gevonden op het. punt aan den
Kanaalweg, waar helt thans nog gevestigd
is. Eertijds was het huis wat men toen
huurde een tapperij, toen de gelegenheid
zich voordeed, werd <tit door de toenmalige
Ohr. Geref. Kerk, thans Geref. Kerk, ge
kocht en werd het aan het bestuur der Af
Jeeling verhuurd voor 400 's jaars.
Een begroeting van ontvangsten en uit
gaven werd gemaakt met een totaal cijfer
van 708.—, waarop het tractement van
den conciërge voorkwam ad 26.per
jaar. De Bond steunde het bestuur meit
626.—
In de bestuursvergadering van 14 Mei]
1877 werd mét aigemeene stemmen de heer
D. K. Bakker als de eerst© huisvader be
noemd. Op den avond van 12 Juni werd het
Tehpis in het bijzijn van de leden der Af 'ee-
iing en de donateurs op plechtige wijze ge
opend, terwijl het den volgenden niorgen
voor de militairen werd toegankelijk ge-
In gebruik waren 60 stoeten en' een paar
banken, doch het was niet zeldzaam, dat
ruim 80 bezoekers aanwezig waren. Het be
stuur nam dan ook de vrijheid nog 80.
uit de Bondskas te verzoeken voor aanschaf
fing van meerdere stoelea Het Hoofdbe
stuur steunde heit eerste jaar den arbeid in
totaal met f 566.
In hetzelfde jaar der oprichting werd
een der-bestuursleden, aL de heer J. Pb.
Marmelstein, dbor het Hoofdbestuur tot
vertegenwoordiger van den Bond benoemd
en verliet mitsdien Helder. In diens plaats
werd de heer Dekkers gekozen en trad. de
heer A. Klik als penningmeester op.
Als bewijs van den ijver, waarmede het
eerste bestuur de zaak aanvatte, vermeld ik
nog, diat aan het einlde van het eerste jaar,
de vereeniging ruim 60 leden telde, op 28
December 1877 werden 25 leden in één op
gave aan het Hoofdbestuur opgegeven.
Uit eene correspondentie, gedateerd 81
Juli 1878, blijkt, dat ln de werkwijze van
voorheen en thans in zooverre verandering
le gekomen, als de tijdsomstandigheden dit
eischtea
Uit alle gegevens blijkt, dat het Tehuis
onder leiding van den huisvader Bakker
zeer bloedde.
Echter van 1882—1887 beluisteren we
klaagtonen over de voortdurende tekorten
in de kas. Op 21 Januari 1890 trad een
uieUw bestuur op, hetgeen de functies al
dus had' verdeeld: L. Rumpff, Voorzitter;
S Schippers. Secretaris ;J. Bakker Aza,
Penningmeester; J. Koning en één vacaiüure,
welke spoedig daarna vervuld1 werd door den
heer I. Korver. Na het optreden van dit
nlieüwe bestuur, geltudgen de schrifturen
reneen weer levendiger* arbeid. Er is weer
frischheid en opgewektheid te constateeren.
Met k tachtigen steun van het Hoofdbestuur
en- vele particulieren, wedd het Tehuis uit
rijn vervallen toestand! opgericht. Een an
dere huisvader, nl G. Leenhard, werd' be
noemd, welke van 1890 tot 1894 in functie
wfl'9.
De Kerkeraad der Gereformeerde Kerk
verklaarde zich bereid ter wille van de goede
ik het Tehuis te verbouwen en de kosten
verbouwing geheel voor eigen rekening
nemen, terwijl een billijke huurregeling
hd getroffen.
3et Tehuis weid tijdelijk gesloten en1 on
tging een flinke verbetering. Door giften
verzonden circulaires, waarin o. m. werd
degedeeld, dat in 1891 het aantal bezoe
ken rond B0j000 bedroeg en 6000 brieven)
en 1000 briefkaarten werden) geschreven,
In bulsjes60en30ct,en
eveneens 60en30ct Bij Apotken Droqisten
daartoe in staat gesteld, werd mobilair en
inventaris vernieuwd en uitgebreid. Op
Dondterdag 8 April 1892 werd het verbouw
de Tehuis opnieuw plechtig geopend in te
genwoordigheid van verschillende genoo-
dtigden.
Na 1892 is het Tehuis steeds druk bezoch t
gebleven, niettemin bleef het staande met
veel zorg en moeite. De verzuchtingen om
trent den financieelen toestand waren ook
na dien tijd vele.
In, 1906 werd het eerste subsidie ad 10^0
verkregen, dank zij ook het pionierswerk
verricht door den in die dagen) fungeeren-
den secretarie Dn Colder, thans Hoofdbe
stuurslid van den Bond, die tot onze vreug
de hier thans aanwezig is.
Een eigen gebouw naar de eischen des
tijds ingerioht, weer grooter dan we toen
hadden, liefst met tuin, kegelbaan, studeer
kamertjes, enz. was het ideaal. Vertrou
wende dat God de pogingen zou zegenen,
werd de hand krachtig aan den ploeg ge
slagen. Op verzonden circulaires, gesteund
door een verklaring van sympathie met den
arbeid van ons Tehuis van tal: van militaire
en burgen» autoriteiten in deze gemeente,
kwamen honderden guldens aan giften in.
De Hooge Regeering verhoogde het sub
sidié, waardoor, zekerheid bestond!, dat rente
en aflossing van op te nemen kapitaal kon
terugbetaald worden. Het bestuur plaatste
bij verschillende vrienden van onze Tehui
zen eene 4.% Obldgwtieleening, groot 40
duizend gulden, velke in betrekkelijk kor
ten tijd bijna volteekend was enl weldra ver
rees het schoon© gebouw wat wij thans be
zitten en hetwelk met inbegrip van mobilair
ph m. 60.000 kost 16 October 1918 werd
dit Tehuis met bijzonderen holster geopend.
De meesten uwer herinneren zich nog het
feit waarvan uitgebreide verslagen ook in
de plaatselijke pers werden opgenomen.
De opening der bijeenkomst» geschiedde
door den Bondsvoorzitter wijlen Gen.-
Majoor Schoch. De feestrede werd uitge
sproken door den heer Van der Voort van
Zijp, Het doel, zooals dit in de Statuten van
den Bond is omschreven, nl de godsdien
stige, zedelijke en verstandelijke behoeften
v&n den militair te behartigen en te helpen
bevorderen, is nooitt, zooals Generaal Schoch
zich ln zijn openingswoord uitliet, een
kerkisme, een drijven geworden, het is ge
bleven een humanitair werk. Iedereen is
volkomen vrijt niemand wordt gedwongen
de huiselijke godsdienstoefening bij te wo
nen, alleen, wel moeten de blekers zich
onderwerpen aan de regels van het Tehuis.
In dien geest en niet anders wenscht ons
l»eetuur ook verder, te handelen. Staat ons
Tehuis dus op positief christelijk stand
punt, niettemin zet het de deuren wagen
wijd open om zoo mogelijk alle militairen
te ontvangen Dankbaar kan bet bestuur
dan ook getuigen, dat het Tehuis geregeld
door tal van militairen door de meest uit
eenlopende richtingen werd bezocht Wij
noemden zooeven het cijfer van 30.000 be
zoeken en het schrijven van 6000 brieven
en 1000 briefkaarten in 1891, in 1914 telden
wij geen 80.000 bezoeken ;>er jaar, maar
per maand en werden 12000 brieven en
4000 briefkaarten door tusschenkomst van
het Tehuis gepost
Vooral in die dagen der mobilisatie heeft
het Tehuis onschatbare diensten bewezen.
Ook aan het Gemeentebestuur van Helder
was ons bestuur toen gaarne terwille en het
heeft de bovenzalen disponibel gesteld om
aan de leerlingen der Zeevaartschool gele
genheid te geven in het Tehuis hun huis
werk te doen omdat door de schaarschte van
kolen het gasverbruik zeer was beperkt
geworden.
Na de sombere en drtikkende mobilisatie-
jaren was het op 18 November 1918 feest
in heit Tehuis. Afscheid werd genomen van
de gemobiliseerden, waarbij Ds. C. Stadig,
Geref. Predikant, en Ds, Visser, Luth.
Predikant, onze mannen in warme bewoor
dingen hébben toegesproken.
Dat de militaire autoriteiten ons Tehuis
in zijn werk hébben gewaardeerd, bleek ons
bij het bezoek aan het Tehuis ln Maart en
Mei 1919 van de toenmalige Ministers van
Ooriog en van Marine.
Een groot aandeel in de waardeering van
het Tehuis komt toe aan de Tehuis-oudere.
Hoe zou ik ln staat zijn den avond te vullen
met de voorlezing van honderden brieven
van dankbare bezoekers, gerioht aan vader
en moeder Teitsma en het is mij een oorzaak
van groote vreugde, dat zij' thans in ons
midden zijn. Hoe deelden wij in hun vreug
de toen zij hun 26-jarig jubileum als Te-
huls-ouders mochten vieren op 1 October
1919, en wat was het een afscheidsavond,
om nooit te vergeten, op 1 October 1924,
toen zij 80 jaren aan het Tehuis waren en
de rust zouden gaan genieten, zoozeer door
hen verdiend.
Na de mobilisatie is tengevolge mede van
de vermindering der garnizoenen, het be
zoek verminderd', terwijl omgekeerd!, de
exploitatie duurder werd. Een in 1921 ver
hoogd subsidie van het Dep. van Marine
werd in 1928 weer verminderd en toen vader
en moeder Teitsma 1 Oct. 1924 hun ontslag
naimen, achtte het bestuur zioh verplicht
hen een jaarlijkache uitkeer!ng te verzeke
ren, hetgeen ook al weer de kosten vermeer
derde. Zijn zoon en diens echtgenoote na
men aanvankelijk de taak van huisvader en
-moeder over, doch meenden na een jaar
dienst, in het burgeriilk leven te moeten
terugkeeren. Sedert 1 Oct. 1926 zijn vader
en moeder Van Oostende aan het Tehuis
verbonden.
Ontzettend veel Is door het bestuur ge
daan om het Tehuis staande te houden
TLenduizeniden circulaires werden verzon
den, doch het resultaat was niet wat er van
verwacht kon worden. Toch moeten) wij
dankbaar gewagen van menig bewijs van
waardeering. Hierbij denk ik aan de in 1926
gehouden fancy-fair ten bate van' het
Tehuis.
Spr. heeft als Voorzitter gemeend in een
der in 1926 gehouden bestuursvergaderin
gen het punt: „moet het Tehuis blijven of
verdwijnen?" zoo scherp mogelijk te stellen.
Het bestuur voorzag, dat toch op den
duur de exploitatie niet zou kunnen worden
Voortgezet, tenzij het Tehuis ontlast werd
van een bepaald bedrag aan schuld, dat elk
jaar weer door haar rente de exploitatie on
mogelijk maakte.
En door ons Hoofdbestuur èn door enkele
bestuursleden werd het standpunt verdedigd:
,Jiet Tehuis maar te verkoopen en een
kleiner gebouw te stichtenf'. Het Tehuis
had in den loop der jaren aan de verwach
ting voldaan, doch thans was het te duur.
Tot spr. blijdschap is het daartoe niet ge
komen. Persoonlijk had spr. het een schande
geacht voor ons christelijk volk) ais dit wist
hoe het Tehuis er voor stond, en ons niet
zou willen helpen' om het staande te houden.
Na een en andermaal met ons Hoofdbe
stuur te hebben geconfereerd is besloten
den obligatiehouders uitvoerig de situatie
uiteen te zetten, als gevolg waarvan thans
mag worden geconstateerd, dat dp lucht niet
zóó donker meer is.
De Bond telt 33 permanente Tehuizen ln
ons vaderland en tientallen tijdelijke Tehui
zen zijn tijdens de mobilisatie gesticht
Allerwegen heeft men den tagenrijken
invloed der Tehuizen gezien en erkend en
het oordeel erover is radicaal gewijzigd.
Spr. wekt allen vriendelijk op het bestuur
in rijn arbeid te steunen.
Een woord van dank aan ons geacht
Hoofdbestuur voor al datgen© wat in den
loop van al die 60 jaren ook voor deze afdee
ling is gedaan. Een woord van eerbiedigen
dank aan de Hooge Regeering voor het' sub
sidie ons vpor dén arbeid verieend.
Een woord' van beleefden dank aan de mi
litaire en burgerlijke autoriteiten voor de
welwillende wijze waarop wij steeds beje
gend werden en den steun ons verleend.
Een woord van hartelljken dank aan uitge
vers van dag-, week- en maandbladen en
tijdschriften voor het gratis of tegen1 ge
ringe vergoeding verstrekken van exempla
ren hunner uitgave ten dienste van de lees
tafel van het Tehuis.
Een woord van dank aan onze geachte
Vloot- en Legerpredikanten Ds. Warners
en Petersen, die geregeld het Tehuis bezoe
ken en daar met onze jongens zoo echt hul-
telijk verkeeren.
Een woord van dank en hulde aan alle
oud- en tegenwoordige bestuursleden van
het Tehuis voor al hun goede zorgen voor
den bloei van het Tehuis.
Ten slotte een woord van wannen dank
aan aBen, welke wij niet speciaal noemden,
doch die ons op welke wijze dan ook, steun
verieenen»
Met een woord van hartelljkien dank aan
reder en moeder Teitsma Sr. en Jr. en aan
de tegenwoordige ouders Van Oostende
eindigt spr. zijn overzicht.
Nadat vervolgens de heer Asma Jr. een
deel van een Concert van Hfindei had ver
tolkt, was het woord aan Z. E. P. W. Weber,
gepens. luit.-gen. tit„ adjudant in buiten
gewonen dienst van H. M. de Koningin.
Spr. is dankbaar hier te Helder, waar de
hartslag klopt van onze Marine, dat het pal
ladium is voor de instandhouding onzer
onafhankelijkheid, te mogen spreken.
Als oud-legeraanvoerder weet spr., dat de
weermacht eerst dan haar volle kracht kan
ontplooien, ais zij goed is georganiseerd.
Dankbaar ben ik- als belijdend christen
ook, dat aan de mannen in den loop der
jaren zooveel goeds door dit Tehuis is ge
bracht. Wie is in staat den omvang van den
zegen dier 60 jaren te schetsen? Een eer
biedigen dank aan hen, die als werktuig in
Gods hand de stichting van den MiL Bond
ondernamen, die op vloot en in leger hun
geloof in daden wisten om te zetten en hen
te behoeden voor bederf. Hulde aan die
mannen, die dit aandurfden.
Spr. zal een korte beschouwing geven
over de afgeioopen 60 jaar. Toen waren
matrozen en soldaten weinig meer dan
paria's; spr. heeft dat aan den lijve onder
vonden, toen hij als eenvoudig grenadier in
dienBt trad. Wel hadden we prachtige voor
schriften, maar ex kwam niets van terecht.
Velen, die zich uitgestooten voelden, zoch
ten troost in drank en speL Aan wie de
schuld? Aan de maatschappij, die deze men-
schen niet behandelde als gelijken. Is het
te verwonderen, dat vaders en moeders met
angst het oogenblik tegemoet zagen als hun
jongens naar kazerne en schip gingen?
Toen de persoonlijke dienstplicht werd
ingevoerd, veranderde de toestand, het
eigenbelang begon te Bpreken, en met
schaamte herinnerde zioh het Nederlandsche
volk, dat zij het tweede gebod verwaarloosd
hadden.
De bonden voor landmacht en marine ont
trokken de jongens aan het milieu, voedden
ze op. En de mobilisatie opende de oogen:
we zagen het belang in van ons leger en
onze vloot; de regeering richtte het instituut
op van veldpredikers, subsidies werden ver
leend aan tehuizen. Onder groote geestdrift
werd door Ds. Hage de Vereeniging „Pro
Rege" opgericht.
Hoe Is het thans? Gode zij dank, dé
regeering heeft getoond door de oprichting
van het instituut der veldprediking, het be
lang daarvan voor leger en vloot te begrij
pen. Tal1 van ohr. vereenigingen 'bloeiden
naast „Pro Rege", die met liefde werken
om het geestelijk peil der weermacht te ver
sterken; leger- en vlootpredikers kunnen
ten volle hun been-lijk werk voortzetten.
'Ook de Ned. MiL Bond is er, die reeds meer
dan een halve eeuw werkzaam is. Schijn
baar dus verdeeldheid, maar ln wezen één
heid, omdat allen den Christus belijden.
De Tehuizen van militairen vormen het
centrum, het arsenaal waar de wapens ge
smeed worden voor verdediging, maar ook
als het noodig is, aanval om «dies wat be
reikt is te beschermen en te bewaren.
De vraag mag gesteld worden: zijn onze
tehuizen/ ln dezen tijd nog noodig, nu drank-
gébruik etc. zoozeer verminderd is?
Naar spr. meening rijn de tehuizen meer
nog dan vroeger noodig. Waar vroeger de
verleiding zich onder soms afzichtelijke vot-
men vertoonde, werken thans bioscopen en
danshalen op andere wijze naar omlaag.
De vrouw treedt in aantrekkelijker gewaad
op. En tal van duistere eiemen/ten werken
in de kazerne, de communisten en doen
huzn duister werk. Het is dus meer dan ooit
noodig onze jongelieden daaraan te ont
trekken.
Dat alles geldt niet alleen de dienstplich
tigen, maar ook de kern, ons beroepspex-
soneei. Die kern moet gezond zijn. De
mannen die de zee bevaren, bezitten over
het algemeen een diep godsdienstig gevoel
en ini uren van gevaar rijst menig gebed
naar God's troon. Op 14 Sept. 1904 ter ge
legenheid tan het 60-jarig bestaan van het
Kon. Instituut gaf de Koningin den verza
melden adelborsten de uitspraak mede, dat
onze vlootvoogden van vroeger steeds op
God vertrouwden, en spr. heeft op tal van
spreekbeurten ondervonden welken zegen
er van deze téhuizen uitgaat.
Spr. 'wijst op het geschenk ren de Konin
gin bjj Haar 25-jarig jubileum in de groote
kerk te Delft. De rede der Koningin ein
digde met een oproep aan ons volk met hulp
van God te vervullen „wees een zegen1":
het Goddelijke bevel. Onze Koningin mocht
dezen» raad geven, omdat zij zelf een zegen
voor ons land geweest is. De mannen van
de mil tehuizen zijn 50 jaar een zegen ge
weest voor het militaire personeel. Moge
God's zegen blijven rusten op hun werk!
Hierna bestond gelegenheid de Vereenfi-
ging te complimenteeren. Met het oog op
den tijd moest dit evenwél worden bekort,
zoodat niet alle sprekers het woord konden
krijgen.
Eerste spr. was de schout-blj-nacht
Quant, die, mede namens de regeering,
gelukwenschen uitsprak en het met gene
raal Weber eens was, dat de militaire te
huizen nog poodig zijn.
De garnizoensoommaiwL, kolonel Seyn,
dankt het bestuur hartelijk voor aöes wat
het voor de soldaten deed. Als jong luite
nant zag spr. het nut ren de militaire tehui
zen niet voldoende in, doch is later gaan
inzien, dat de cantlnes veel te.eenzijdig zijn
en ongeschikt voor de vorming en 'bescha
ving. Ook kunnen de militaire tehuizen hen
vereenigen, die ren gelijke richting rijn en
in dit opricht staat spr. tegenover elk tehuis
gelijk, of het algemeen, r.-k. of chr. ia.
De heer Grunwald spreekt als ver
tegenwoordiger van het Gemeentebestuur,
De gemeente met haar talrijke militaire be
volking heeft er zeker belang bij, dat er
tehuizen zijn, die de militairen bezighou
den in hun ledige uren. Het Gemeentebe
stuur interesseert er zich op grond daarvan
zeer voor. Het is ook een landbelang, om
dat de teruggekeerde militairen tehuis pro
paganda maken voor onze plaats.
Namens het Hoofdbestuur van den Ned.
MiL Bond spxeekt dr. Colder. AI kwam
het water aan de lippen, er over kwam het
nog niet Veel directe hulp kon ons Hoofd
bestuur u niet geven, ook nu niet.
Ook als oud-bestuurelid der afdeeling
spreekt spr. gelukwenschen uit, en richt
zich tenslotte tot den Voorzitter, die zoo
veel voor den Bond deed.
Telegrafische gelukwenschen waren In
gekomen van kolonel Roëll, Voorzitter ren
den Ned. MiL Bond, en Minister Van Dijk.
Wegens het vergevorderde uur moest het
zangnummer vervallen. Nog werd het woord
gevoerd door Ds. H. S tee n als Voorzitter
van een Comité uit de burgerij, dat de eere
schuld. die christelijk Nederland tegenover
het Tehuis heeft, wil inlossen Namens be
doeld comité biedt spr. een bedrag van
6600 aan. Helaas kan onze Ijverige werker,
ir. Monhemius, door treurige familieom
standigheden hier hedenavond niet persoon
lijk tegenwoordig zijn, zoodat spr. zijn
plaats inneemt. Wij hadden ons voorgesteld
een som van 10.000 te kunnen overhan
digen, maar men is met de actie wat laat
begonnen. Het comité blijft evenwel bestaan
en zal zich beijveren alsnog de rest bijeen
te brengen.
De heer Van Dalen spreekt tot allen
hartelijke woorden van dank, ln het bijzon
der ook voor de gift van het Comité. Wij
wisten dat dit comité gevoamd was en stel
len uw hulp zeer op prijs.
Tenslotte spreekt Da. F. G. P e t e r s e n,
legerpredikant, een slotwoord, waarin hjj
zijn bizondere verheuging uitspreekt voor
de hulp, door het Comité verleend. Wij
hebben goeden moed; ons christenvolk Is als
het moet, sterk genoeg om te offeren. Spe
ciaal de bevolking van Helder brengt spr.
dank.
Met gezamenlijk gezang en dankzegging
werd de avond besloten.
In het Tehuis zelf werd de bijeenkomst
on-officieel voortgzt. Op voorstel van den
heer Bos werd een telegram van deelne
ming gezonden aan den heer Monhemius en
aan Mevr. Van Dalen bloemen aangeboden.
Ds. De Pree sprak hier namens de
Evangelisatie om te danken voor bet werk
der Vereeniglng en vlootaaimoezenler
Alink wees op de goede verstandhouding
tusschen dit en het R.-K. Tehuis, Men
bracht elkaar wederzijds bezoeken en spr.
hoopte, dat dit zoo blijven mocht
De gertoodigden begaven zich hierop naar
de benedenzaal, waar door de bezoekers een
souvenir werd' overhandigd.
„Een avond door én voor onze marine."
Wjj ontvingen van onzen oud-stadig©-
noot, den heer Oolmer, oud-gezagvoerder
a/b der „Zeemeeuw", een schrijven betref
fende de uitzending van het marine radio
concert van Donderdagavond. De heer
Oodaner, die thans op Schiermonnikoog
woont heeft allee uitstekend verstaan,
zonder eenige storing. Een ander oud
stadgenoot, <le heer P. Agema Jr. te Apel
doorn meldde leta dergelijks.
Daar wij van enkele luiatarssia ven»-
