VIERDE EN LAATSTE BLAD.
PLAATSELIJK NIEUWS
verwonding
dadelijk
GEMENGD NIEUWS.
VAN ZATERDAG 5 NOVEMBER 1927
CHR. ZANGVEREEXIGIXG.
„ZINGT DEN HEERE".
Directeur: P. Briaee.
m willen de leaere nogmaals herinneren
aan de uitvoering van bovengenoemde ver-
eeniging. welke Woensdag 9 November
ha in de Gereformeerd© Kerk (Spoorstraat)
eal plaats hebben.
•Een tweetal belangrijke werken zullen
worden uitgevoerd, nul. Psalm 8 van A. S.
Appel eni ..Het Lied van d© Klok" van A
Homberg. Bedde werken voor soli, koor,
strijkorkest en piano.
Voor nadere bijzonderheden verwijzen
wij naar de in dit blad voorkomende adver
tentie.
NED. VER. VAN HUISVROUWEN.
Men schrijft ons:
Na hare welgeslaagd© lezing over den
„Volkenbond" (het zich vormen van een
voorlooplg comité, dat tot oprichting van
een© afdeeling van deni Volkenbond hoopt
te komen, was het resultaat van deze lezing),
komt d© Huis vrouwen-*Ver. nu weer met
iets geheel anders.
Dinsdag a.8^ 'g middags 6 uur, hoopt
Mevr. VerbeekHaafe uit Leiden, In
UJ3X). te demonstreeren met hare knip
patronen. Ieder die in het bezit is van deze
grondpatronen, die slechts zeer weinig
kosten, kan, na de kort© aanwijzing, die
Mevr. Verbeek Dinsdag zal geven, voor
zichzelf of anderen elk gewenscht kleeding-
stuk knippen. Men neemt b.v. de boven
wijdte. Het getal, wat d© bovenwijdt© aan
geeft, vindt men op het grondpatroon
naast verschillende kleine gaatjes staan.
Men legt nu dit grondpatroon op een stuk
papier en maakt stipjes door de gaatjes op
het onderste papier. Verbindt men die
stippen met elkaaiv dan krijgt men een
patroon, waarvan men d© bovenwijdte ge
nomen. heerft. Zoo kan men met deze pa
tronen niet alleen japonnen maken, maar
ook rokken, mantels, dames- en heeren
ondergoed. In dezen tjjd, nu ieder jong
meisje graag „veel" japonnetjes heeft, is
een goed patroon een waardevol bezit, zoo
dat zich zeker een groot aantal dames naar
deze demonstratie zal begeven, welke voor
leden vrij is. en waarvoor niet-leden 15 ct.
betalen,
Woensdag 9 November, dus den dag na
de kndpdemonstratie, komt Mevrouw Smits
uit Deventer loeren schilderen, In een
oogenblik leert zij u schaaltjes en leege
jampotjes omtooveren' in een keurig bon
bonbakje of bloenrvaasjeu Dat het niet moei
lijk is, bewijst wel, dat zelfs kinderen het
werkje in een paar uren leeren.
Mevrouw Smits stelt zich voor in het
lokaal van den heer Van Weelde, Konings
plein, Woensdag 2.30—6 uur, met kinderen
te schilderen. Aan het eind worden prijsjes
uitgereikt aan wie het mooist© werk af
levert. 'b Avonds, van 7.30—10 uur, Is er
gelegenheid voor volwassenen, dit gezellige
werkje te leeren.
Ieder, die meedoet, moet meebrengen een
leeg glas, gemberpotje of iets dergelijks en
een waterverfpenseeï No. 4 of 6. Verf
wordt gratis bij de lessen gegeven.
Voor leden en kinderen van leden is de
toegang vrij op vertoon van diploma.
Niet-leden betalen 20 cent, kinderen van
niet-leden 10 cent.
Nu de Sint Nioolaastdjid nadert, zullen
zeker veel dames en kinderen (meisjes zoo
wel als jongens) gebruik maken van de ge
legenheid op een goedkoope manier een
aardig cadeautje te leeren maken.
En verder heeft dr. Rienks zich bereid
verklaard, een, verbandcursus te geveni aan
leden1 dHuisvrouwenhVer., huisdenooten
daanan en belangstellenden. Deze cursus
vangt aam Vrijdag 18 November, en zal ge
geven worden eiken Vrijdag van 7—8 uur.
Aangifte voor dezen cursus kan geschie
den &a Dinsdag op de demonstratie in
u van 36 uur„ ajs. Woensdag op de
demonstratie bij denl heer Van Weelde,
van 2JJ0—-6 en van 7.80—10 uur.
POSTVERZENDING AAN Hr.
«HERTOG HENDRIK".
De eerstvolgende verzending van post
stukken voor Hr. Ms. „Hertog Hendrik"
vindt plaats naar St Thomas op Maan
dag i November a.s. met den trein van
19.19, stadsbussen 8de lichting. Naverzen-
ding geschiedt Dinsdag cLa.v. met den
trein van 16.18, stadsbussen 2de liohting.
Nadere opgave volgt.
EERSTE ANBONNEMENTS
VOORSTELLING.
Wij laten hieronder nog eenige buiten-
landache persstemmen volgen over het
stuk dat Dinsdag as. door de N.V. Het
Schouwtooneel zal worden opgevoerd.
De Parijsche pers schrijft over -Het
Geheim":
ALS DE WIJN IS IN DEN MAN
Gisteravond half elf hoorden eenige
wandelaars in de Konlgstraat plotseling
een hevig glasgerinkel. Bij onderzoek
bleok dat een matroos, die onder drank
invloed verkeerde, een ruit had ingesla
gen van een der huisjes, op een hofje
achter die straat
De matroos had bij deze dronkemans
daad ernstige verwondingen aan zijn pols
opgeloopen en vermoedelijk een slag
aderlijke bloeding gekregen. Het bloed
spoot althans uit de pols. Een surveillee-
rend agent van politie nam den man
oogenblikkelijk mee naar het Hoofd
bureau, waar hij verbonden werd.
INBRAKEN IN DE RUYTERSTRAAT.
Donderdagavond kwamen eenige be
woners van de de Ruyterstraat b(j hun
thuiskomst tot de onaangename ontdek
king dat er een ongewenschte bezoeker
(ster) in hun woning was geweest
Het geheel© huis was doorzocht en alles
was overhoop gehaald, doch daar de in-
breker(ster) vermoedelijk niets van zijn
of haar gading had kunnen vinden, werd
er niets vermist Afgebrande lucifers la
gen overal verspreid, zelfs op het linnen
goed.
De perceelen, waar het onaangename
bezoek was gebracht zijn de Ruyterstiv
3 en 5. Bij beide is men achterin geko
men. In het eerste perceel door het In
slaan van een ruitje, waardoor men de
Ingezonden Mededeeilng. (702)
Doos50en60,Tub« SOct.Bij Apotken Drogisten.
achterdeur kon openen, terwijl men op
no. 6 het keukenraam had opengescho
ven en zich zoo toegang had verschaft
De buren schijnen van de inbraak niets
gemerkt te hebben.
VLIEGBOOTEN VOOR DE MARINE.
Gisteren en eergisteren zün proefvluch
ten gehouden met het eerste van de door
de Mij,. ..Aviolenda" te bouwen twee-moto-
rige vliegbooton type Darnier Wal. Het ge
schiedde ten overstaan van een commissie
van overnemers, bestaande uit de marine
officieren Woldringh, Kramer en Everts.
De vliegboot voldeed1 aan alle gestelde
eischen.
Zooals bekend is, zijn bij genoemde maat
schappij 18 van dergelijke vliegbooten be
steld, alle bestemd voor den marine-vlieg-
dienst in Indië. Elk vliegtuig is uitgerust
met Lorraine-Dietrach motoren, in totaal
1100 PIK. De hoeveelheid mee te nemen
brandstof is voldoende voor het afleggen
van zeer groote afstanden; bovendien kun
nen bommen en mitrailleurs worden mee
gevoerd'. Daar de vliegtuigen bij een aan
zienlijke extra-lading nog op één motor
kunnen doorvliegen, is de kans op nood
landing gering. De booten zijn zeewaardig
en neerdalingen op zee kunnteni in het alge
meen worden uitgevoerd.
Het toestel wérd ingevlogen door den
marine-vlieger Elkerbout
Burgerlijke stand van Helder.
van 8—4 November.
GEHUWD: P. Philips en F. M. Janssen.
O. van Vliet en W. H. van de Voord©. J.
Leisaner en J. Befcker. J. J. Pens en O.
W. Bakker.
BEVALLEN: N. van de Wetering—
Stok, d. O. de Vroom©—Verboom, d. A.
Jaoobs—Slot, d. T. Zweed—Kliffen, <L R.
Garakamp—Verblauw, z. A. Wendelr—
Blokhuis, z. A, Grijze—'Tammene, d.
OVERLEDEN: H. M. de Zeeuw—
Hemme, 75 jaren. A. Kiljan—Bakker, 69
jaren. Levenloos aangegeven kind
Binnenland
DE AANRIJDING TE
's-GRAVENHAGE.
De politie beeft een nauwkeurig on
derzoek ingesteld van den in beslag ge
nomen auto, waarmee men vermoedt, dat
de aanrijding op het Bezuidenhout in
Den Haag, waarbij een dienstbode ern
stig gewond werd, beeft plaats gehad Het
bleek, dat onder het chassis bloedvlekken
waren. Ook vond men enkede haren en
pluisjes, welke tegen het ijzer waren aan
gedrukt
De politie heeft den chauffeur v. d. B.
opnieuw aan een verhoor onderworpen en
hem deze bezwarende aanwijzingen voor
gehouden. HU bleef echter bij zijn eerste
verklaring, dat hij met het ongeluk niets
te maken beeft gehad,
TREINDIEFSTAL,
De 27-jarige Amsterdammer, die zich
op 10 September j.L in den trein tus-
schen Dordrecht en Roosendaal ten na
deel© van een in de eerste klasse reizen
de verpleegster een taschje met bijna
6000 toeëigende, werd Donderdag,
naar „De Tijd" meldt, door de Arr.-
Rechtbank te Breda wegens diefstal
veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf.
De eisch was twee jaren.
DOOD DOOR SCHULD.
De Advocaat-Generaal bij bet gerechts
hof te Leeuwarden heeft bevestiging ge
vraagd van een vonnis der rechtbank al
daar, waarbij een 65-jarige autoverhuur
der daar ter stede werd veroordeeld tot
drie maanden hechtenis wegens dood
door schuld. Deze autoverhuurder reed
in den nacht van 13 op 14 Juni, na een
bezoek aan een kermis, met zijn auto in
een sloot bij Britsum ten gevolge waar
van zijn schoonzoon verdronk.
SLAAPZIEKTE.
Een geval met doodelijken afloop.
In een gezin aan de Elfmorgenstraat te
Heerlen, heeft zich, volgens d© L. K. een
geval van slaapziekte voorgedaan. De pa
tiënt is in het hospitaal opgenomen en
daar overleden.
UIT DE DERDE VERDIEPING
GEVALLEN.
Donderdagmiddag is W. L., een meis
je van vier jaar in de ouderlijke woning
aan de Lange Lijnstraat te Rotterdam
uit het raam van de derde verdieping op
straat gevallen. Het kind is naar het zie
kenhuis aan den Ooolsingel overge
bracht Bij aankomst aldaar bleek het
reeds te zijn overleden.
MISHANDELING.
Donderdag heeft de Rotterdamsche po
litie aangehouden den 66-jarigen schip
per A. B. van een in de Leuvehaven al
daar liggend schip, die zijn vrouw met
en hamer heeft bedreigd. Den laatsten
tijd heeft hij zijn vrouw herhaaldelijk
mishandeld. Dientengevolge heeft zij
kneuzingen aan Het rechter onderbeen,
het gevolg van een klap met een vaar
boom een blauw oog, een snede over
den linkerarm haar toegebracht met
een mes een verwonding aan den
rechter enkel het gevolg varf een klap
met een kolenschop enz. Toen de poli
tie aan boord kwam om de vrouw te ont
zetten, heeft hij de agenten met een mes
bedreigd. Het is tenslotte gelukt den man
te overweldigen en hem naar het politie
bureau over te brengen. Daar is hij op
gesloten.
DOOR GAS VERSTIKKING OM HET
LEVEN GEKOMEN.
Een defecte geyser de oorzaak.
Gisterenmiddag ongeveer half vijf be
merkte de zoon van den directeur van ge
meentebedrijven, den heer A. Hildernisse,
te AJphen aan den Rijn, dat een sterke gas-
lucht in het huis aanwezig was. Het bleek,
dat uit een defecten geyser gas ontsnapte.
De heer Hildernisse was reeds bedwelmd.
Ijlings ontboden geneesheeren trachtten
tevergeefs met zuurstofapparaten het leven
weer op te wekken. Hei slachtoffer was
reeds 20 jaren directeur van gemeente
bedrijven te Alphen' aan den Rijn.
DE KAPITEIN VAN DE ALMKERK.
Zwaar beboet
Uit Londen wordt gemeld, dat volgens
de bladen de kapitein van het Nederland-
sche stoomschip Almkerk in Perth (West-
Australië veroordeeld is tot een boete van
ongeveer 72.000. Zooals men zich zal
herinneren is dit het gevolg van het bin
nensmokkelen van een vijftigtal Chinee-
sche koelies in Australië, van welk feit
wij onlangs melding maakten.
PREDIKBEURTEN.
ZONDAQ6 NOVEMBER
Ned. Herv. Gemeente.
Nieuwe Kerk (Weststraat):
Geen dienst.
Westerkerk (WestpleiB).
's Morgens 10.30 uur, Ds. van Loon,
van Barsingerhorn.
Huisduinen:
'b Morgens 10 uur, Ds. E. R. Damsté.
Dankuur voor het gewas.
Jnllanadorp:
's Avonds 7 uur, Ds. E. R. Damsté.
Dankuur voor het gewas.
Anna Paulowna.
's Morgens 10 uur, Da. O. O. de Kloet,
van Helder.
Doop en extra collecte.
Evangelisatie (Palmstraat):
's Morgens 10 uur, Ds. J. de Pree.
Herdenking der Kerkhervorming,
's Avonds 5.30 uur, Mevr. ten Kate—
ten Kate. Met Lichtbeelding.
Donderdagavond 8 uur, geb. Midden
straat 117, Evangelisatie samenkomst
Spreker Ds. J. de Pree.
Geref. Kerk (Spoorstraat):
's Morgens 10 uur, Ds. H. Steen,
's Avonds 5.30 uur, Dr. C. Veltenaar,
van Tholen.
Hulpkerkdienst Geref. Kerk.
(Militair Tehuis, Kanaalweg).
's Morgens 10 uur, Dr. C. Veltenaar.
's Avonds 5.30 uur, Ds. H. Steen.
Chr. Geref. Kerk (Steengracht):
's Morgens 10 uur en 's avonds 6 uur,
Leesdienst.
Oud Geref. Kerk (Hoogstraat):
's Morgens 10 uur en 's avonds 6.80 uur,
Leesdienst.
Lnthersche Kerk:
's Morgens 10 uur, Dr. J. E. B. Blasé.
Doopsgezinde Kerk:
Geen dienst.
Leger des Hells (Spoorgracht 88).
's Morgens 7.80 uur Bidstond, 10 uur
v.m. Heiligingsdienst, 8.80 uur n.m. Open-
luchtmeeting in de Prins Hendriklaan,
bij het Station en 8 uur n.m. Verlossings
samenkomst.
Donderdagsavonds, 8 uur n.m.:
Openbare Heilssamenkomat
JULIANADORP.
Zendingsgebouw „Ster der Hope".
's Avonds 7 uur, de beer van Looy,
van Rotterdam.
Maandag 7 Nov., de beer J. Sevensma.
ONBEWAAKTE OVERWEGEN.
Gisterochtend beeft trein 174, komende
uit de richting Utrecht, die te halftien té
Gouda aankomt, op den onbewaakten
overweg aan den Zwarten weg aldaar den
76-jarigen A. v. Reeden, uit de Corn.
Ketelstraat the Gouda, overreden, De
oude man was onmiddellijk dood,
Buitenland.
MISLUKTE BOMAANSLAGEN.
Draadloos wordt uit New York gemeld,
dat onder de rails van de Long Island,
spoorlijn bij Maspeth, honderd dynamiet-
patronen werden gevonden, nadat drie
treinen er veilig over heen hadden ge*
raaad.
GEVAARLIJK SPEELGOED.
Ten huize van een bewoner van den
Amsteldijk bad Donderdagnamiddag een
ernstig ongeluk plaats. Eenige jeugdige
UIT DE GESCHIEDENIS VAN HELDE#
EN HET HELDERSCHE KANAAL
OVER DE LAATSTE 100 JAAR
door P. O. de Boer en J. Brouwer.
Een woord vooraf.
De hier volgende gesohledkundige bizonderheden
betreffende Helder en de ontwikkeling der stad in
Terband met het graven van het N.-H. Kanaal, zijn
het resultaat van door de schrijvers verrichte onder
zoekingen op het gemeente-archief alhier en het
Rijksarchief te Haarlem. Zij waren aanvankelijk be
atemd te worden opgenomen in het Gedenkboek,
uitgegeven ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan
van het Groot Noord-Hollandsch Kanaal, dooh in
dezen vorm te omvangrijk voor het bestek van dit
werk. Het essentieel© uit deze artikelen is in ver
korten vorm in bedoeld Gedenkboek opgenomen; wij
meenden evenwel, gezien het dikwijls zeer interes
sante en voor een groot deel nog nimmer gepubli
ceerde materiaal betreffende de ontwikkeling der
stad, goed te doen, onzen arbeid ln zijn geheel in de
Heldersche Courant op te nemen, na bekomen toe
stemming waarvoor wij den heer Nannes Gorter
zeer dankbaar zljnl *-* van den redacteur van dit
Gedenkboek.
Onze taak ten aanzien van Ölt Gedenkboek be
paalde er zich toe, den invloed na te gaan, dien de
totstandkoming van het Groot Noord-Hollandsch
Kanaal zoowel in eoonomisch opzicht als op andere
wijze heeft uitgeoefend op de gemeente Helder
en nog steeds uitoefent. Deze taak nu was niet zoo
eenvoudig. Zij kwam vrijwel hier op neer, dat in het
kort de nieuwere geschiedenis van de stad Helder
moest worden weergegeven. En om een volledig en
Juist beeld daarvan te krijgen, zou een intensieve
bestudeering der gemeentelijke archiefstukken noo-
dig zijn geweest. Gezien het feit, dat deze stukken
weliswaar behoorlijk zjjn geordend, dooh niet ge
rubriceerd, zoo hiertoe zeer veel tijd vereischt wor
den. Wij hebben ons derhalve beperkt tot het doen
van enkele grepen, die, naar wij hopen, toch een
aaneengesobakeld beeld zullen geven van da ont
wikkeling van Helder ven 1825 af tot heden.
Daar in bovengenoemd Gedenkboek, waarvoor
deze regelen aanvankelijk bestemd waren, een af
zonderlijk hoofdstuk gewijd was de geschiedenis
der haven en in het algemeen het maritieme ge
deelte onzer stad, wordt daarvan in het onderstaande
slechts terloops en voor zoover het met de andere
gesohiedenis verband houdt, gesproken. Ook in dit
opzicht maken onze beschouwingen dus geen aan
spraak op eenige volledigheid,
EERSTE GEDEELTE,
Het ontstaan van Nieuwediep,
Vorm der stad.
Bij de beschouwing van oudere plattegronden van
de gemeente Helder speciaal die uit de tweede
helft der negentiende eeuw valt onmiddellijk de
eigenaardige vorm der stad op. Het is een grillig
beeld, maar zeer tijpeerend voor de ontwikkeling van
deze plaats. Men onderscheidt als het ware drie com
plexen. Het eerste ligt ongeveer twintig minuten
gaans westelijk van de haven, aan het einde van het
Heldersche kanaal. Het is het stadsgedeelte, het
welk nu nog bekend is als „de Oude Helder", ge-
egen op de plaats van het oorspronkelijke vis-
schersdorp, waaraan de stad thnna nog nnnm
ontleent.
Een smalle bebouwde streek grond, aan beide
zijden van het Heldersche kanaal, vormt de verbin
ding met een nieuwer stadsdeel, gebouwd langs de
noord- en westzijde van het langs de haven „het
Nieuwe Diep" gelegen Marine-etablissement Wil
lemsoord, welk stadsdeel ook; langen tijd als het
„Nieuwediep" werd aangeduid. Zuidoostelijk hier
van treft men westelijk van de voortzetting van
het Heldersche kanaal ook weder een vrijwel
op zichzelf staand stadsdeel aan, de z.g. „Nieuw-
stad". Een smalle bebouwde strook strekt zich dan
nog uit tusschen het Heldersch Irnnnni en de Koop
vaarders binnenhaven.
Het is de aanleg van de haven „het Nieuwe Diep"
geweest, die in eerste instantie tot deze eigenaardi
ge vorming aanleiding heeft gegeven, terwijl voor
een deel daarvan de oorzaak gezocht moet worden
in het graven van het Groot Noord-Hollandsch Ka
naal en de in voorraad daarmede te Nieuwediep uit
gevoerd werken.
De alleroudste geschiedenis.
Het ligt buiten ons bestek de oudere gesohiedenis
van Helder en Huisduinen uitvoerig te vermelden,
Echter is het noodzakelijk een en ander hieruit aan
te halen tot recht begrip van den toestand, zooais
die ln het begin der 19e eeuw was.
Gaan wij terug tot de zeventiende eeuw, dan
spreekt men nog van „Huisduinen en Helder". En
terecht: Huisduinen toch was in die da'gen een dorp
van beteekenis. Helder, waarvan omstreeks 1500 de
eerste huizen werden gebouwd, was nog slechts een
klein dorpje.
In de tweede helft der achttiende eeuw is de toe
stand reeds veel veranderd. Helder is ln opkomst
men telt er 800 hulzen, terwijl het aantal inwoners
ruim 2000 bedraagt. Er is evenwel nog geen sprake
van verval van Huisduinen. Het is nog steeds een
flink dorp, waar niet minder dan 60 commandeurs oi
kapiteins van walvisohvaarders of koopvaardij
sohepen hun woonplaats hebben. Ook de zetel van
het bestuur Is nog te Huisduinen gevestigd.
Eerst in het begin der negentiende eeuw tijdens
de Fransche overheersohing werd deze overge
bracht naar Helder, nadat Huisduinen in 1805, door
de verandering in het Landsbestuur, de uitoefening
van zjjn eigen recht verloren had.
Het verval van Huisduinen.
In dien tusschentijd hadden evenwel gebeurtenis
sen plaats gevonden, die Huisduinen tot verval
brachten. In de eerste plaats was dit de achteruit
gang van de walvischvaart Een tweede oorzaak lag
in het tot stand komen van de haven „het Nieuwe
Diep". Nadat men reeds van 1770 tot 1780 door het
aanleggen van steenen dammen en het uitdiepen
van het aldus genoemde vaarwater getracht had hier
een soort haven voor koopvaarders van te maken,
richtte de admiraliteit van Amsterdam dd. 1 April
1781 een schrijven aan de Staten van Holland, waar
in zij aandrong op den aanleg van een veilige haven
voor de schepen van Oorlog, en waarbij zij „het
Nieuwe Diep bij de Helder" als de meest geschikte
plaats aanwees. Den 20sten April daaraanvolgend
doen de Staten van Holland mededeeilng van de In
stelling eener oommissie, die het vraagstuk van den
havenaanleg onder de oogen zal zien. Deze oommis-
aia vatte hljjkhasn haas taak mat da «vw^ig* anargia
aan, want reeds ln Augustus van hetzelfde jaar werd
bekend gemaakt, dat den 6den September 1781 de
aanbesteding plaats zou hebben van „het maken van
een Reysen Leydam, breder bij de bestekken ge-
specificeert".
Door den aanleg van deze haven werd de ligging
van Helder voor bedrijf en nering veel beter, met
gevolg, dat vele inwoners van Huisduinen zloh te
Helder vestigden. In Mei 1852 telde Huisduinen
dan ook nog slecht 805 zielen, verdeeld over 84 huis
gezinnen. Daarna liep de bevolking nog steeds ach
teruit, zoodat de regeering in 1829 als hare meening
te kennen gaf, dat het beter ware de plaats geheel te
doen vervallen. De toenmalige goeverneur van
Noord-Holland begaf zich met den burgemeester van
Helder, den heer Jan in 't Velt, naar Huisduinen
om de bewoners voor te stellen zich metterwoon te
Helder te vestigen. Op een enkele na verklaarden
zij zich daartoe bereid; nochtans werd aan het plan
geen gevolg gegeven.
Op een kaart van „het land van Den Helder en
Huisduinen" door Louis Pietersz., landmeter te Alk
maar, en dateerende van 1677 (Prov. Atlas, Rijks
archief, Haarlem), Btaat deze verzameling huisjes
aangegeven als „die Helder buyrt". Deze buurt lag
plan. 1 K.M. meer noordelijk dan thans de oude Hel
ler. In den loop der jaren moest men steeds meer
terrein aan de zee prijsgeven. In latere jaren opge
worpen zanddijken konden niet voorkomen, dat
steeds meer land verzwolgen werd. In de tweede
lelft der 17e eeuw werd de wierdjjk aan de zuidzijde
van het Marsdiep aangelegd. Hoewel meermalen
zwaar beschadigd, werd deze nooit doorbroken. In
de jaren 1746—1774 werd deze dijk van een zware
steenglooiing voorzien, volgens het stelsel van
Pieter van der Deure en Pieter Straat. Sinds 1900
is de Heldersche zeewering meermalen verhoogd en
verzwaard. Door de verplaatsing van de banken
voor de kust, verplaatste zich namelijk het meeat
aangevallen punt der zeewering geleidelijk meer
naar binnen.
Dekker vermeldt, dat In 1789 reeds IBi
schepen tegelijk ln het Nieuwediep lagen.
(Wordt vervolg!)
„Le Figaro" (Robert de Fiere):
Gisteren avond was ik in het Odécm ge
tuige van een tegenwoordig hoogst zeldzaam
voorkomend verschijnsel: e«n ontroerd pu
bliek in onafgebroken, aandachtige spanning
en overgave luisterend naaT iets dat niet min
der zeldzaam voorkomt, een eenvoudig, eer
lijk, krachtig stuk vol nobele gedachten. Het
succes was groot.
„L'Oevre" (Edmond Sée) 1
Ontegenzeggelijk het menschefijksf, ont
roerendst, meest volmaakte werk van Edmond
Guirand.
^Excelsior":
Zou er eindelijk te Parijs een reactie komen
tegen de ziekelijke, lichtzinnige tooneelstuk-
ken? Het succes van Le Bonheur-du-jour, het
nieuwe tooneelspel van Edmond Guiraud,
geeft daar alle hoop op.
