T
buitenland.
Derde Blad.
GEHEELE UITVERKOOP
VAN ZATERDAG 17 DECEMBER 1927
ENGELAND.
gouverneur-generaal van
DEN IER8CHEN VRIJSTAAT.
Officieel wordt medegedeeld, dat de ko
ning de benoeming heeft goedgekeurd
ZSiifïï HMaCTNellI wïverfeur
V^nde?rIe,r8Ch€n als op-
l n ^ealy' wlens dienattijd bin
nenkort afloopt
r^eiI,^W^8 van oommlssie,
die de grondwet voor den Ierschen Vrtj-
.j)[ rtapd braoht in 1928 en zooals
gemeld, werd hij daarna hoogeoommieea-
nB Vrijstaat te Londen, welke
positie hij tot nu toe bekleedde.
ENGELANDS SCHULD-AFDOENING.
Londen, 15 Deo. In antwoord op
een deebetreffende vraag heeft de Brlt-
•che minister van Financiën heden in het
Lagerhuis meegedeeld, dat Groot-Brit-
tannië in het loopende flnanoieele Jaar
circa 88 mlllioen pond sterling aan oor-
logsschuklen moet betalen. Daartegen
over ontvangt de Engelsohe schatkist van
rijn voormalige geallieerden en aan repa
ratiebetalingen in het loopende flnandee-
le Jaar 25 mlllioen pond.
belgis.
HET MILITAIRE VRAAGSTUK.
Het socialistische voorstel ln de
afdeeltngen verworpen.
Het van socialistische zijde bij de Ka
mer ingediend wetsontwerp om den mili
tairen diensttijd op zes maanden terug te
brengen, is in de afdeeltngen der Kamer
verworpen met 74 tegen 06 stemmen en
twee blanoo atemmen.
Door enkele liberale en katholieke te
genstemmers werd daarbij verklaard dat
bun tegenstemmen niet beteekende dat
zU prlnolpleel tegen den dienst van zes
maanden zijn gekant. ZIJ wenschen zich
echter vooralsnog niet te binden aan een
vaste formule.
DUITSCHLAND.
COMMUNISTEN GAAN SAMEN MET
SOCIAAL-DEMOCRATEN.
Te W eniger ode ln den Hars heeft de
uit vier leden bestaande communistische
groep ln den gemeenteraad zich aange
sloten bij de sociaal democraten.
VEEMGERICHTSMOORDENAARS.
Het ryksgerechtshof te Lelpzlg heeft
het doodvonnis bekrachtigd, dat 26 Maart
J.1. te Berlijn was geveld tegen de veemge-
riohtsmoordenaars, Sohulz en Fuhrmann
en de onderofficieren Klaproth en Urn-
hofer, die ln gemeenschappeUjk overleg
den soldaat Wilma van den zwarte rijks-
weerbaarheid zouden hebben omge
bracht. Na bun veroordeeling waren ie in
hooger beroep gegaan.
HET VLOOTPROGRAM.
Het vlootprogram van den marinestaf
heeft volgens de B. Z. betrekking op een
tijdperk van 10 4 15 jaren. Er zullen vier
ÏJüir?' vü torpedobooten, die
reeds ln aanbouw zyn en veirder 4 a 5
pantserschepen aangeschaft worden. Het
6
DE AMBTENARENSALARISSEN EN
HET LIQUIDATIE-ONTWERP.
De Rijksraad keurt de ver-
hoogtng goed.
De rijksraad heeft Donderdag het
salarisontwerp voor de ambtenaren en
hquidatie-ontwerp, tot regeling der scha
deloosstelling aan Duitschers wier bezit-
tingen in de En tentelanden tijdens den
oorlog in beslag zyn genomen, goed
gekeurd.
HET GESCHIL IN DE WEST-
DUIT8CHE METAALINDUSTRIE.
De uitspraak gevallen.
De rijksbemiddelaar heeft Donderdag
middag om twee uur uitspraak gedaan in
het loon- en arbeidstijd-geschil in de me
taalindustrie.
De uitspraak bepaalt omtrent de bank
werkers een verhooging van 2 pet. van
het uurloon; dat dan voor vakarbeiders
van en boven 21 Jaar 78 pfenning zal be
dragen en voor hulpkrachten boven 21
jaar 60 pfenning.
De twee partyen moeten voor 19 De
cember, 's avonds 6 uur verklaren of zy
de uitspraak aanvaarden of niet
Het oordeel der werkgevers.
Van werkgeverszijde verneemt Wolff
uit Dusseldorf, dat deze uitspraak zeer
zware lasten op de nyverheid legt. Voor
Maandagavond a-S-, als de termyn van
aanvaarding afloopt, zullen de patroons
hun standpunt wel niet bekend maken.
De bedryven hebben evenwel, om de
bemiddeling niets in den weg te leggen
en elke verscherping van den toestand
door hun toedoen te voorkomen, besloten
voorshands tot de voorgenomen opzeg
gingen niet over te gaan, aangezien toch
de in het begin van deze maand aange
kondigde stopzetting der bedrijven nog
tot 81 Januari 1928 van kracht blijft
De houding der arbeiders.
De Vorwërte meldt uit Dusseldorp: Da-
deiyk na het bokend worden van de
«oheidsrechteriyke uitspraak kwam te
Dusseldorp een conferentie byeen van
vertegenwoordigers van het Dulteche
metaalbewerkersverbond van Rynland en
Westfalen. Besloten werd, dat Zondag
een byeenkomst van de Noord-Westeiyke
Ïroep gehouden zal worden. Men zal de
S-Mjoft komt en omdat een bindende rege-
ng wordt vastgesteld tot 1 Deo. 1928 «on
der eenlge zekerheidsclausule.
«mierende met Dr. Brauns
Dr. Brauns, de rijksministers van ar
beid, heeft de vertegenwoordigers der pa
troons en arbeiders ln de yzerlndustrle
ultgenoodlg dtot een oonferentle, die Dins
dagochtend s.s. te Berlijn zal plaats vin
den.
Als nu Dinsdag de belde partyen ty-
dens de bespreking by den rijksminister
van arbeid sullen weigeren hun stand
punt te wijzigen, zal de minister vermoe
delijk de uitspraak van het scheidsgerecht
bindend verklaren. -
steunverleening door Moekou aan den
linkervleugel van de socialistische party
groote belangstelling gewekt.
Gisteren heeft het bestuur van de so-
oiallstisohe party zich met de kwestie be
zig gehouden. In het bijzonder Is Maurioe
Mauret, de leider van den linkervleugel
der party, gecompromitteerd. Het bestuur
ia tot de conclusie gekomen, dat de docu
menten echt zijn. De omkooping van so
cialisten kan niet worden ontkend. Tot nu
toe heeft echter niemand een bekentenis
afgelegd. Het bestuur heeft echter de
socialisten gewaarschuwd voor de commu
nistische agitatie en besloten een onder
zoek in te stellen naar de herkomst van
de middelen van zekere socialisten.
ZWITSERLAND^
SCHULTHESS, PRESIDENT.
Het Zwitsersche parlement heeft giste
ren in een vereenigde zitting van den
nationalen raad en de stedenraad tot
president van Zwitserland voor het jaar
1928 gekozen, Edmund Schulthess, minis
ter voor oeconomische aangelegenheden.
Evenals de tegenwoordige president Mot-
ta, die met Januari aftre-'tt, doch natuur
lijk minister van buiteniandsohe zaken
biyft, Is ook Schulthess reeds drie malen
tot president van Zwitserland gekozen.
Ofschoon nog geen 60 jaren oud, maakt
hy sedert een 16-tal jaren onafgebroken
deel uit van de Zwitsersche regeering.
ITALIË.
MU8SOLINI EN BRIAND.
In het Italiaanscbe kabinet heeft Mus-
sollnl medegedeeld, dat de Itallaanach-
Frarisohe onderhandelingen begonnen
zyn. Zoodra de voorafgaande besprekin
gen met succes ten einde zullen zyn ge
voerd, zal de duce Briand ontmoeten.
DONAU-LANDEN.
WAPENSMOKKELARIJ.
Drie Tsjechischs communisten.
Naar uit Praag wordt gemeld zyn Re-
mer, de seoretarls, en drie leden van de
oommunlstlache party te Warnedorf aan-
ftehouden, beschuldigd van het smokke
en van wapens uit Duitsohland in
Tajeoho-Slowakye.
CHINA.
FRANKRIJK.
SOCIALISTEN EN COMMUNISTEN.
Parys, 16 December. In politieke krin
gen hebben de onthullingen over de
Na de oommunlstlaohe poging
te Kanton.
Drastische maatregelen.
Het gstsg over Kanton la thans weer
geheel in handen van de troepen der
Kantonneeeohe regeering, welke troepon
uiterst drastische maatregelen nemen te
gen de communisten en anderen, die vrr-
antwoordeiyk zyn voor den Jongsten coup.
De meeaten hunner zün gevlucht, maar
degenen, die gepakt zijn, zUn op sum
miere wijze behandeld, zooals dat ln China
te doen gebruiksiyk ia. De straten liggen
dan ook vol ïykem. De uitbarsting van ds
„rooden" waa een van de hevigste episo
des uit de Jongste geschiedenis van Kan
ton. Groots stadsgedeelten zyn verbrand,
honderdein Heden die met bestuur en po
litie sympathiseerden werden gedood; de
plundering was algemeen.
Ofschoon de Centrale Bank door brand
vernield werd, bleef de brandkast, waarin
zich het goud en de bankbiljetten bevon
den onbeschadigd. Ook de gebouwen van
de dauane en het postkantoor hbeben geen
schade geleden.
De regeering heeft een proclamatie uit
gevaardigd waarin de bevolking wordt
aangespoord tot het aangeven van de
communisten, die zich thans verscholen
houden.
Tydens den duur van de uitbarsting zyn
de buitenlanders ongemolesteerd gelaten.
Er wordt geen schade gemeld, die zou
zijn toegebracht aan Britsche eigendom
men.
Hos de cuummutetgn bute-
UsMaa.
Uit Kanton wordt gemoeid, dat de com
munisten daar ln hun korten bestuurstijd
8000 mannelijke en vrouweiyke gevange
nen, bevens 200 militaire gevangenen heb
ben vrijgelaten, die toen meededen aan
het moorden en plunderen. Er komen nog
steeds vluchtelingen te Hongkong aan,
waarvan er 200 zijn gearresteerd verdacht
van communisme.
De nationalistische onder-minister van
buiteniandsohe zaken Kwoi Tai Tsji heeft
den Russischen consul-generaal aange
zegd binnen een week het nationalistische
gebied te verlaten. Ook hebben alle
Sowjet-Russische handelsorganisaties aan
zegging gekregen hun kantoren te slui
ten. De Dahlbank wordt eveneens ge
sloten.
De reden hiervan is, dat deze onder
nemingen worden beschouwd als brand
punten van oommunlstlache actie. Moskou
la van de genomen besluiten ln kennis
gesteld.
Straffe maatregelen.
Er zyn gisteren vyi Russische samen
zweerders ter dood gebraoht. Het aantal
gedoode communisten bedraagt thans
tweeduizend. De straten liggen vol doo-
den; de tooneelen van verwoesting zyn
hartverscheurend.
Blijkens een bericht uit Kanton zyn de
Russische consul aldaar en de vloe-oonsul
Donderdag in hechtenis genomen. Zy zyn
thans gedetineerd aan het hoofdbureau
van politie.
De leider der Kantonneesche communis
ten was ook ln het oonsulaat.
Esn Inval In het Sowjet-
oonsulaat te Hankou.
Hankou, 16 Deoember. De Chlneeaohe
autoriteiten hebben hedenochtend een in
val gedaan in het consulaat der Sowjet-
regeering waar zy allen die er waren
Russen zoowel als Ohineezen in hech
tenis hebben genomen.
Daarop gingen de autoriteiten over tot
het doen arresteeren van alle verdaohte
personen ln de stad.
Ds betrekkingan met Rusland
verbroken.
Blijkens berichten uit China, hoeft de
Nationalistische party in Zuld-China Don
derdag een mandaat uitgevaardigd, waar-
by sy de betrekkingen met de Bowjet-
regeerlng afbreekt. De Zuld-Chlneesche
NatlonBllstlnr.hr> party stelt de Russen
verantwoordelijk voor de Jongste uitbar
sting ln Kanton.
De leden van het Sowjet-oonsulaat, die
van de Russische handelsoommlssle en
vsn de Russische bank hebben bevel ge
kregen om vóór Woensdag u. Sjanghai
te verlaten.
Dergeiyke stappen hebben de Chlnsesen
genomen te Hankou, te Kanton en ln
andere Chineesohe steden.
Ds orde keert terug. BswtJsen
voor Russisch gestook.
Reuter meldt nog uit Sjanghai, dd. he
den, dat blUkens daar uit Kanton ont
vangen berioht, de toestanden ln die stad
weer normaal beginnen te worden. De
militaire autoriteiten maken bekend, dat
ln de lokalen van het oonsulaat der Rus
sische sowjet-regeering welke zloh be-
Ingezonden Mededeeling.
van WINTERJASSEN, COSTUUMS an
PANTALONS voor halve prijzen.
NOG 8LECHT8 12 DAGEN.
Zondags tot 2 uur geopend.
vinden in een gebouw dat aan een eige
naar behoort, die als Amerikaan staat in
geschreven kanonnen schietvoorraad
en propagandalectuur zyn in beslag ge
nomen. Het gebouw heeft by de doorzoe
king en de Inbeslagneming van boven
vermelde zaken geen schade geleden. Wel
z]jn krachtige maatregelen ter beteugeling
van de troebelen genomen en hebben er
tal Vi. i terechtstellingen plaats gehad.
De stad des doods.
Naar Reuter uit Canton seint is „stad
dee doods" de beste kenschetsing van den
toestand daar, sedert de onderdrukking
van den opstand. Foto's toonen heele wa
genladingen UJken van oommunlsten, die
naar de begraafplaats worden gebracht,
terwyi stapels lijken, die langs de stra
ten liggen, bewyzen hoeveel wraakzucht
de bevolking tegen de oommunlsten heeft
gekoesterd. Ooggetuigen verklaren dat
useen de oommunlsten in den strijd heb
ben aangevoerd en dat het Russische oon
sulaat den opstand metterdaad heeft aan*
gestookt
Twee Russen zyn by het raadhuis
doodgeschoten, vijf anderen, o. w. de vloe-
oonsul en eein vrouw, zyn terechtgesteld.
Veertien zyn In. de gevangenis geworpen,
o.w de oonsul-generaal van BowJet-Rus-
l&nd.
Ook te Hankou zyn gister op groots
schaal Russische mannen en vrouwen ge
vangen genomen. De vrouwen werden
san elkaar gebonden naar de gevangenis
gebraoht
GENERAAL FENG IN GEVAAR.
De agentuur Indo-Paclfique meldt uit
Peking, dat de Christen-generaal Feng,
nadat TaJlang Kal ajek weer ln zyn oude
positie als opperbevelhebber la hersteld,
een telegram aan dezen geridit heeft om
dringende versterkingen ln troepen en
Eeld, teneinde zyn tegenoffensief te Nan-
Ing te kunnen volhouden. De noordeiyks
troepen hebben een machtigen aanval op
Feng voorbereid en deze zou tusechen
Nanking en Hankou reeds formeel inge
sloten zijn. De regeering der nationalisten
heeft echter op Fengs telegram niet ge
antwoord.
TB JANG KAI 8 JEE EN Dl
COMMUNISTEN.
In een rede te Kanton heeft Tsjanf»
Kal sjek, de in zijn vroegere msoht her
stelde opperbevelhebber Donderdag ge
zegd dat de Russische oonaulaten ir. Cnl-
na ds broeinesten vsn oommunistlschs
propaganda waren en zU alle gesloten
moesten worden. „Ik heb dezen raad, soo
vervolgde hy reed* voor ses waken ge
geven, en als hy ware opgevolgd, zouden
gebeurtenissen als te Kanton deze week
niet hebben behoeven plaats te grijpen.
UIT DE GESCHIEDENIS VAN HELDER
EN HET HELDERSCHE KANAAL
OVER DE LAATSTE 100 JAAR
door P. O. de Boer en J. Brouwer.
II)
Zoo vlot ging het evenwel niet Wel wordt ln het
volgend jaarverslag der gemeente (1828) medege-
gedeeld: „In den loop van dit jaar is de gemeente in
het bezit geraakt van een vereenigingskanaai, het
welk tot voordeel en gerief der ingezetenen in het
algemeen en zoo wy hoopen en veronderstellen tot
instandhouding van den Helder in het byzonder, zal
dienstbaar zyn". Maar 6 Januari 1829schrijft
de burgemeester aan den Hoofd-ingenleur van den
Provincialen Waterstaat te Haarlem:
„dat er tot op heden nooh niets ter verbetering
van het werk der draaibrug is verricht Het Be
stuur verlangt lntusschen met ongeduld, dat de
opening van het kanaal plaatshebbe en Biet tevens
de onmoogeiykheld ln, dat zulks met goed gevolg
sal kunnen geschieden zoo lang de voorsz. draai
brug niet naar behooren en op een voldoende wyze
kan werken, terwijl het zelve meer en meer de
dringende noodzakelijkheid begint te gevoelen, dat
ten deze ernstiger maatregelen zullen behooren
ln 't werk gesteld te worden.
Het is dan ook om voorsz. redenen, dat het Be
stuur der Gemeente geen tyd tot de opening van
het kanaal kan bepalen voor en aleer hetzelve de
verzekering van Uwedelgestrenge zal hebben ont
vangen dat zulka met goed gevolg zal kunnen ge
schieden, terwyi hetzelve als dan by de over
komst van Uwedelgestr. te dien einde (zoo als be
sloten is) die plegtigheld op de eenvoudigste wyze
en het houden van vrlendsohappeiyk dlné, zal
vieren".
In den loop vsn 1828 was de bebouwing van Nleu-
wedlep reeds seer aanzienlijk geweest Ook tu met
6e bebouwing langs het nieuwe karnat! reeds eea
aanvang gemaakt, en waren plannen ter verbetering
van de bestrating van den oommunloatleweg in
voorbereiding.
Moeilijkheden met ontruimingen.
Zooals wij reeds mededeelden, had men veel last
met de ontruiming der houten en rieten keeten. 10
Februari 1829 schrijft de burgemeester san den
Hoofdingenieur en dringt in dat schrijven aan op
het nemen van maatregelen, opdat het kanaal ge
opend kan worden, „aangezien de ingezetenen ver
langend daar naar uitzien".
Niet vóór het einde van dit jaar evenwel zou de
definitieve opneming der werkzaamheden plaatsheb
ben. Het proces-verbaal hiervan is gedateerd 28 No
vember 1829, en tegeiyk hiermede werd aan den
aannemer de laatste termyn voor het werk uitbe
taald.
In het jaarverslag over 1829 wordt hieromtrent
gezegd: „In den loop van dit jaar is het Kanaal van
gemeensohap tusschen den Helder en het Nieuwe-
diep tot groot gerief en voordeel der ingezetenen
open en bevaarbaar gesteld. De voorgenomen be
strating langs voorsz. kanaal ls in den loop van dit
jaar tot stand gebragt, hetwelk aanmerkeiyk de
communicatie tussohen de belde gedeelten der ge
meente gempkkeiyk maakt en bevorderiyk ls".
Uit het bovenstaande bUjkt genoegzaam, dat de
door de schrijvers van Dam den Boumeester en
Dekker genoemde Jaartal van openstelling 1880 on
juist ls.
Voldeed het asn de verwachtingen?
Heeft het Heldersch kanaal, met zoo aanzienlijke
kosten aangelegd, beantwoord aan de verwachtin
gen? Als communicatiekanaal tussohen de beide
deelen der gemeente was het, in die dagen althans,
een belangrijke verbetering, en dat de ontwikkeling
der stad voor een groot deel aan dit kanaal te dan
ken ls, bewyst de gesohiedenls. Zeer druk wordt
langs de kanaaloevsrs gebouwd; in het jaarverslag
van 1881 wordt medegedeeld, dat sedert het begin
van 1826 aan het Nleuwedlep 264 woningen syn ge
bouwd en sedan kat graven van kal Kaldamaka ka
naal ln 1828 langs dit kanaal 66 woningen. Verschil
lende ponten onderhouden de gemeensohap tusechen
belde oevers, en deze werden suooeasievelljk vervan
gen door bruggen. In 1887 wordt geklaagd over den
toestand aan de domanlale gronden ln de z.g. Nieuw-
stad, „vroeger by het ontruimen van een aantal hut
ten en keeten aangewezen als het toevlugtsoord voor
hen die buiten staat waren eene geregelde en be
hoorlijke woning elders te bouwen, en wier sohamele
hutten op een ongebaand en voor het oog ongunstig
terrein geplaatst, verre zyn van aan de verfraai
ing dezer belangrijke gemeente toe te brengen". Dit
terrein, de tegenwoordige Nieuwstraat en omgeving,
ls met speole uit het kanaal opgehoogd.
- In 1840 werd de eerste brug over het kanaal ge
legd, ter plaatse van de tegenwoordige Postbrug.
Dekker*) vermeldt ervan:
De toestand der wegen en voetpaden (was)
voor de bewoners ver van benydenswaard. Wel
had het bestuur der gemeente voor de bestrating
gedaan wat het kon, want op vele plaatsen en wel
op die, welke het eerst bebouwd waren, lagen stra
ten van uitmuntende hoedanigheid, daar zy van
klinkers waren gemaakt, maar by de bouwwoede
en de uitgebreidheid der gemeente was de flnan-
tleele toestand niet gunstig genoeg om op eens
alles te doen.
„Eene brug over het Heldersdhe kanaal was
dringend noodlg, niet alleen voor de bewoners der
„loodsbuurt", zooals de tegenwoordige loodsgraoht
toen genoemd werd, en voor de bezoekers van Tl-
voli, maar vooral voor de Roomaoh Oatholieke in
gezetenen die rondom de berasterlng woonden
daar zy hun bedehuis niet konden bereiken dan
langs seer groote omwegen".
Bruggen over het ksussL
Deze eerste brug werd in 1842 reeds opgevolgd
door een tweede, een vlotbrug op de plaats van het
tegenwoordige Nieuwe Kerkaplein (later vervangen
door ten wipbrug en ln 1862 door een draaibrug)
Schier elk Jeer groeide de behoefte aan betere oom-
munloatle tusschen beide kinialoevers; reeds was,
op de platte der tegenwoordige Moleabrug Ouhty
OOST-IN DIE.
DE OUD-DIRECTEUR VAN DE
HAVEN TE TANDJONG-PBIOK.
Batavia, 36 December. Aan den oud
directeur van de haven te Tandjong-
Trlok, lr. Meertens, is niet-eervol ontslag
verleend.
Oasino) een pont en ln 1848 werd tegenover de
Nieuwstraat een smalle brug voor voetgangers ge-
egd, die in 1861 is varvangen door een flinke,
breode draaibrug. Dat de bloei der stad snel toe
nam, bewyst het aantal inwoners, dat omstreeks
1845 reeds 6000 bedroeg, voornameiyk in het nieuws
gedeelte wonend. Elders hebben wy verteld hoezeer
iet aantal openbare gebouwen was toegenomen. In
1846 werd de pont by de Binnenhaven vervangen
door een brug, die voor 9800.— gebouwd was
omdat ook door het overbrengen van den loods-
dienst van Texel naar Helder de Buitenhaven meer
en meer de behoefte daaraan deed gevoelen en al
daar inmiddels ook een nieuw gebouw voor den
loodsd lenst was verrezen (1847).
In de eerstvolgende jaren zette zich de uitbrei
ding der stad nog steeds voort en alle open rulmlt
langs de beide oevers was langzamerhand volge
bouwd. De behoefte aan bouwterreinen was oorzaak,
dat meer en meer rondom het Heldersche kanaal
woningcomplexen verrezen en zoo ontstonden Ja
weinig jaren straten als Molen-, Vlaming-, Kuiper-,
Vroon-, Koningstraat en andere, zy het dan ook
met groote open plekken, die eerst later souden
worden volgebouwd.
In 1858 kwam de Molenbrug tot stand. Weldra
zou ook Helder een spoorwegverbinding krijgen.
Voor de verdere ontwikkeling en den bloei der stad
verwyzen wy naar het hieraan voorafgaande alge-
meene gedeelte.
l) In het stuk staat 1828, dloch dit most esn
schrijffout zyn.
Pag. 91.
Deze gegevens zyn ontleend aan den Gids
voor Helder, Uitgave Held. Belang, zonder Jaartal,
vermoedeUJk omstreeks 1908. Zy zijn van de hand
des heoren M. J. Korving.
Dekker, bladz. 99. Korving geeft het jaar
1847 aan.
Dekker, bladz. 126.
(Wordt vervolgd).
na-ann deelnemende vertegenwoordigers
aanbevelen de scheldsrechteriyke uit
spraak af te wysen, omdat deze noch voor
de werktydeft, noch voor de loonen vol
doende aan de eischen der arbeiders te-