gemeente-begrooting,
DIENST 1928,
Aangevangen] wordt met de
Algemeene beschouwingen.
Eerste spreker is de heer De Zwart,
aan wiens redte wij het volgende onifcteenien.
Het houden van atgemeene be
schouwingen.
Spr. meent, dat het wel nooddg is, om
alg. beschouwingen te houden, eni wel, om
dat hij behandeling! van die begrootirig, het
de gelegenheid is, om in groote lijineni het
gemeentelijk regeerheleid te bespreken en
om voorts daaruit de richtlijnen te trekken
die, naar ons gevoelen, voor het gemeente
bestuur moeten worden getrokken, opdat
dit College dIaBrmieidie in voorkomende ge
vallen rekening kan en' zal' houden.
Ook is spr. die meening toegedaan, dat het
voor de leden van den Raad eveneens nuttig
en noodig is, om door middel van de alge
meen® beschouwingen eikaars inzichten
nopens het gemeentelijk regeerbeleidi te
toetsen. Men zou mij kunnen) toevoegen, dlai
ik niet van gisteren ben. En ik drommels
goed weet, wat ik heb te verwachten van
mijn, mede-leden in dezen Raad, die niet tot
de S.-D. fractie beboeren.
En toch, M. de V., koimt het spr. voor,
dat het ook voor de leden van den Raad
nuttig en noodig is, algemeen® beschou
wingen te houdlen, wijl wiji voorat op
praotdsch terrein na afloop der beschou-
wingén na kunnen gaan, in hoeverre er op
verschillende punten overeenstemming be
slaat, opdat ten behoeve van de gemeente
wij iets tot'- stand zullen kunnen brengen, en
anderzijds, wijl we ondanks ai onze kenmli
van politieke programs ent personen, wij
meermalen, ook In dezen) Raadl, voor ver
rassingen komen te staan, welke nooit te
voren waren te verwachten.
jDe algemeen® beschouwingen hebben
feitelijk voor een deel reeds plaats gehad.
Spr. bedoelt dlaarmiecfe, dat in de gesloten
vergaderingen der af deelingen de opmer
kingen enz. reeds zijn geplaatst eni nader
weergegeven in het Alg. Rapport, een en
ander door het College van B. en W. beant
woord en dus dit met elkaar de grondslag
vormt, waaruit düt debat kan worden opge»
trokken.
De taak van bet College
Uit het Alg. Rapport kan men, zoo men t
wil, vrij goed afleiden, welke geest or onder i
de leden van den Raad ten aanzien van ver
schillende aangelegenheden, heerscht. Wel- i
ke stroomingen op bepaalde punten samen
vloeien. En nu zie lk de taak van het Col ij
lege van B. en W. bij de beanfn .orddng nde
alleen in het zakelijk geven van een ant
woord op alle gemaakte op- ert aanmerkin
gen en gestelde vragen, maar ik zie de taak i
ook zoo, dat het College moet aanvoelen
welke strooming verder In de bedding moet i
worden geleld. Helaas moet lk constateeren, J
diat bil de beantwoording van het Alg. Rap-
port, het College de bestaande gelegenheid f
om dit op bepaalde punten te doen, heeft
laten voorbijgaan. Straks zal ik gelegenheid
hebben, om daarop meer in het bijzonder in
te gaan. Wanneer later uit 't debat, dius ook
uit het antwoord van het Ooilege van B. en
W. mocht blijken), dat men persé de geboden
gelegenheid niet beeft willen benutten
jdch tegen dden stroom heeft willen j
keereni, topdaats van 'dflenl In een bepaalde j
bedding te Heiden, dan wil lk wei vooruit zeg-1
gen, dat dan het College te laat zal ontwaren,f
dat dit toch' niet te keeren zal zljin. Br meen
goed te doem, 'Mijnheer de Voorzitter, om
dadelijk maar een concreet geval te noemen
De politiek der bedrijven j
Spr. doelt op de bedrijtfspolitdek om een
reservefonds voor de velschillende bedrij-!
ven te kweeben, welke poMtuik de laatste
jaren weder verlaten is, zelfs heeft men aan
cie gekweekte reserves getornd.
Nu hadl echter, naar spr, meening!, he
College van B. en W. uit het Alg. Rapport
kunnen ontwaren, dat er thans een vrij
sterke strooming is waar te nemen, die der,
te dien aanzien In' de laatste jaren gevolg
den weg niet langer wenscht te blijven be
wandelen en daarom in het Alg. Rapport
het gevoelen heeft kenbaar gemaakt, dat er
wel gereserveerd moet worden. Tot miJin
verbazing heb ik gelezen, zegt spr., dat het
College deze aanwijzing niet wenscht op te
volgen.
Het raakt hier een voornaam onderdeel
jer financieele politiek van onze bedrijven.
En naar ik meen, wordt thans het door mij
ingenomen standpunt door een vrij belang
rijk aartal ledlem van dien Raad' volkomen
ondersteund. Als dus straks desniettemin het
College zich tegen dien stroom blijlft ver
zetten, dan zal het de consequenties daarvan
moeten dragen. Aan mij zal het althans niet
liggen, om een positieve uitspraak: zoo noo
dig ter zake uit te lokken.
Recognities en bedrtjfsvergoedln-
gen.
In de tweede plaats 'bespreekt spr. uit
voerig het standpunt ten aanzien van bij
deze Dogrooting voer het eerst ingevoerde
bednljfavergoefingen, ml der recognlto's en
bestuurskomen.
Blijkens het Alg. Rapport zijn in de af-
deeiingen zeer ernstige bedenkingen tegen
de invoering daarvan naar voren gebracht.
Het komt ook spr. voor, dat er Inderdaad
een rechtsgrond aanwezig Is. om van de be
drijven een zekere vergoeding te eisohen
voor de bestuurswerkzaamheden], die ten
behoeve van alle bedrijven eni dïeijsten wor
den verricht en dat bezwaarlijk hét aan
wezig rijm van dien rechtsgrond kan worden
ontkend.
Maar als men dien rechtsgrond aanneemt
aanwezig te zijn, dan moet niet lucratief
maar een zeker bedrag daarvoor worden ge
steld, zooals b.v. het College van B. en W.
doet, nl voor bestuursvergoedlngenj in totaal
15000 te stellen en dit gelijk over drie
bedrijven te verdeeiém Zaak is het m.1., dat
het College van B. en W., zoo nauwkeurig
mogelijk laat nagaan, wat er elzoo ten be
hoeve der bedrijven) en diensten) in totaal
en voor elk bedrijf afzonderlijk door het ge
meentelijk bestuursapparaat wordt verricht.
Thans, M. de V., li het voor het College
rtn B. en W. «n voor den Reed «en groots
vraag, of inderdaad eeni bedrag van 15000
als juist kan worden aangenomen. Vast staat
echter voor Spr., dat die beperking van de
betaling der 'bestuursvergoeding tot die crue
bedrijven absoluut niet juist is en voorts dat
de onderlinge verhouding tot elkaar wijl het
College thans een gelijk bedrag voorstelt,
ook niet te verdedigen' is.
Reisumeerend zegt spr., dat wijl slechts
voor ditmaal er vredte mee hebben, als de
begrooting ter zake niet gewijzdgdl wordt.
Het aal spr. aangenaam zdjtn te vernemen,
wat straks het College ook' op dit punt mieent
te moeiten antwoorden.
Spr, behandelt thans de politiek van
„GemeentebelangT.
De partij Gemeentebelang.
Vóór en dn den veiMetrnigsetrijd la door
deze partij' hoog van den toren geblazen
over de hooge lloonen van het gemeenlteper-
soneel en het onbillijke dat er in zou zijn
gelegen, dat van dit personeel niet verhaald
wordt het wettelijk toelaatbare percentage,
n,ï. 87, van hun bezoldiging, voor bij
drage in de premie voor eigen en weduwen-
en weezenpenHioen. Do zeg zeker niet te
veel, als ik beweer, dat dit een van de hoofd
punten is van hun program, ja sterker nog,
dat dit feitelijk heel hun geste van optreden
beheersohlt» Deze partij nu heeft na de ver
kiezingen het genoegen mogen smaken, dat
ééni hunner dn het College van B. en W.
werdi gekozen, die nog wel met de porte
feuille van financiën is belast.
Nu weet fle wel, M. de-V., d'at het voor
den Wethouder van Financiën in het Col
lege van B. en W. niet zoo makkelijk is, om
datgene, wat hij daarbuiten heeft verkon
digd, in daden om te zetten en dat het heel
wat stucLe veredscht, om iets concreets goed
voor te bereidlen. 'Doch' diiit geldt niet ten
aanzien van het dioen van een voorstel no
pens het heffen van een hoogere pensioen
premie, als 'tot nog toe plaats had. Dit ver-
eischt geen studie.
In één der eerste vergaderingen, die dan
ook door die commissie van bijstand) voor de
financiën werd gehouden, bleek dan ook,
dat die Wethouder van Financiën het plan
had, om bij de begrooting het voorstel te
doen, zooals wij nu Zaterdagavond laat, dus
enkele diagen vóór den aanvang der open
bare behandeling der 'begrooting, ontvingen
(mi van de premieheffing van 87,
In het midden der vorige week heeft er
een aardig briesje buiten gestaan, vooral
toen de wind van het Zuid-Westen naar het
Noord-Westen ruimde^ Maar.M. de V-,
u die zoo goed als oudHzeeiman het ondier
scheid weet tusschen 'de kracht van een
storm en een orkaan, zal wel met mij be
amen), dat de storm op onze kust gewoed,
maar kinderspel is geweest bij den orkaan
in politieken zin, die dn de tractie van „Ge
meentebelang* blijkbaar heeft gewoed en
waardoor de reddingsplank voor het behoud
(gelieve dit laatste woord' te aanvaarden In
de dubbele beteekenis voor fractie en reac
tie) dit voorstel is gekomen.
Een der grootste programpunten van zijn
partij], waarmede dmmera 28.000 meer in
komsten! voor de gemeente wordt verkregen,
wondt vergeten.
iDe leden van de fractie van „Gemeente
belang" zaten in twee verschillende afdee-
1'ingen en in geen enkele afdeeling wordt
door hen hun voornaamste pnoprameisch,
i'de hun wethouder had' vergeten), in die ver
gaderingen naar voren gebracht. Ook ver
geten? Slechts twee leden van den Raad,
ook een fractie, die het echter met dit laat
ste voorstel van den Wethouder van Finan
ciën niet eens zijn, hebben een voorstel' ten
aanzien van de pensioenpremie-betaling ter
sprake gebracht van beperkter strekking en
desondanks is nog vergeten een verder
strekkend voorstel te doen. En daarom ben
ik gerechtigd1 te twijfelen aan den ernst,
waarmede nu desondanks op het laatste mo
ment dilt voorstel is gedaan. Ik voor mij
meen dit wel te Ikuninien verklaren.
Immers, M. de V., zijn wij allen getuige
geweest van het politiek herderlijk optre
den hier In de Raadszittingen, welke in het
Laatst van het vorig jaar zijn gehouden en
wek» gewijd waren aan de behandeling der
belastingvoorstellen, van den fractie-Helder
van ./Gemeentebelang'' tegenover zijn mede
lid van' de partij, den Wethouder v. Finan
ciën. Dat is natuurlijk ddeni herder zijn goed
rechit Als hij immers vermeent te moeten
constateeren), dat een zljneT politieke
schaapjes op een z. i. verkeerde wiedde aan
het grazen ls, dan moet hij trachten hem
weer bij de kudde terug te brengen. En dus
gooide hij eerst een kluitje, 't Hielp niet!
Toen dreigde hij den hond) op hem af te
zullen sturen. Geen baalt 1 Scheen1 dten af
gedwaalde goed' te smaken. In t kort, M. de
V„ alle herderlijke pogingen werden aan-
gewend, zonder resultaat. Met 't gevolg, dat
de herder bezwoer, dat als hij den afge
dwaalde niet tot beterschap kon, nopen, hij
den band met hem zou verbreken.
Na deze, voor die fractie inderdaad ern
stige politieke gebeurtenis, komt nu nog
het „vergeten!", om eeni hunner voornaamste
eischeni naar voren te brengen en daaruit
meen ik te mogen ooncludleereni, dat de Wet-
houdler van Financiën nu heeft moeten
trachten den orkaan te bezwererii en aan de
fractie van „Gemeentebelang'' deze redding
plank heeft toegestoken, t Geeft geen hoog
denkbeeld van de wijze, waarop die politieke
groep vermeent de gemeentebelangen te
moeten dienen.
Het standpunt der S. D. A. P.
voor die 8V,
Spr. zet het standpunt tiler «.hcL fractie
ten opzichte van dit punt udteeni De mo
tieven, waarom dit voorstel wordt gedaan,
zijn voldoende bekend, en draaien alen om
het hoofdmotief: „bezuiniging"- Spr. merkt
op, dat het voorstel geen bezuiniging brengt.
De gemeente betaalt volgens de wet 187,%
En de gemeente bïjjft 167, betelen. Be
zuiniging op dlle uitgave wordt dius niet ver
kregen. Wat wel verkregen wordlt, ls een
totaal hoogere ontvangst van 28.000. Het
el Is dus, om het daarheen te leiden, om,
met die heffing van het gemeentepersoneal
uüü? heffingen, die door alle belasting
plichtigen! moeten worden betaald), te ver-
De financieels en economische wijsheid,
die in-dit voorstel zit, is deze, dat van de
tafel van den gemeentewerkman één van de
20 broodeni wordt genomen en diit tot kruiim
wordt gebroken en rond wondt gestrooid
over de 7 8000 beillastiingbeitatomton. De
hoeren ontvangen dan nog de meeste krui
meltjes. Me olaain de wetvaaitspolihielk vain
„Gemeentebelang".
Met het doen vani dit voorstel, M. de V,
speelt men echter een zeer gevaarlijk spel.
Immers kan niet wondenl ontkendi, dat de
gemeente en de gemeentebedrijven zoo eco
nomisch mogelijk- moeten worden beheerd.
Bij' dit streven is voorwaarde, dat het per
soneel' weet en voedt, dat daaraan volle mede
werking moet worden verleend,1.
'Maar daarbij: lis de volle medewerking van
het personeel een onafwijsbare eisch, die
vervuld moet worden. Kan men nu, met dit
voor oogen maatregelen nemen, die het per
soneel voelt als een zeer ernstige aanslag
op hun arbeidsvoorwaarden? M. L mietl
Maar vooral is het zoo hoogst gevaarlijk om
aldus naar hoogere inkomsten te sturen,
wiji men op deze wijze tusschenl de meier of
mindere financieele draagkracht van de ge
meente een verband legt, dat verderfelijk is
voor de verhouding tusschen gemeente be
stuur en personeel.
De s.-d'. fractie zal' aan dit voorstel, waar
mede in wezen wordt beoogd, weder een
stukje volkswelvaart af te knabbelen, zeer
zek«r rin goedkeuring onthouden.
Financieele en economische toe
stand der gemeente.
In het Alg. Rapport is vrij' duidelijk weer
gegeven, hoe wJJ den toestand zien en wat
wiji willen. Spr, Heest heit desbetreffend ge
deelte daaruit voor.
Het antwoord van het College van B. en
W. is voor spr. niet bevredigend. Toch wil
spr. niet nalaten om hulide te brengen voor
datgene wat bereids is gedaan. Het komit
spr. voor, dat uit dit antwoord duidelijk
tuijkc, dat het College te ^eel onder den in
druk van den toestand verkeert en timide
is. Terwijl voorts de gealachitiengang over het
optreden en het verrichten van daden' te
veel wordt beheerscht door de vraag of het
wel nietjes ls. uf men wel precies binnen oe
perken van wet en fatsoen blijft. Of men
wen blijft binnen) het raam van oatgene^ wat
voor een gemeentebestuur al of niet ge
oorloofd wordit geacht.
Uit heit antwoord van helt Ooüiege op dit
gedeelte Wijkt duidelijk, dat de vergadering
van die vereentiging van' Ned. Gemeenten
zich in meerderheid: voor het ontwerp der
commissie heeft uitgesproken'. Wij hebben
natuurlijk met! voldoening kenlnis genomen
van dlaitgene, wat ter vergadering door de
delegatie van ons gemeentebestuur is ver
richt en ük vermeen, dat daarvoor een woord
van dank uit den Raad op zijn plaats is.
Maar bij. de kennisname vani al hetgeen op
diie vergadering is voorgevallen!, heb ik mij
wei afgevraagd of onze gemeente nog langer
Hd van die vereenliging moet blijiveni On
tegenzeggelijk (kan toch worden geconsta
teerd! dat de 'belangen van onze gemeente
in deze groote ernstige zaak' niet alleen niet
naar behooreni worden behartigd, maar ook
aan het lid zelf elke gelegenheid wordt ont
nomen om binnen) het rfcam der vereenliging
voor haar belangen op te komen'. Zelfs wordt
niet eens meer dé schijn bewaard^ alsof men
ernstig naar eeni pleidooi, om die belangen
béter te behartigen! heeft willen luisteren.
Waar zoo de toestand la, dis niet alleen de
hiervoren genoemde vraag 'bij' miji opgeko
men, maar heb ik het ook als een) noodzake
lijkheid gevoéld, dat wij: op ons zelf, zoo
mogelijk in samenwerking met ook even
zeer in deni put rittende gemeenten! actie
moeten voeren, .tegen de ongewijzigde
plannen en) vóór verbetering daarvan
IMen heeft opgemerkt, dat wanneer nlu we
der tegen het voorstel der betrokken com
missie wordt geageerd, de kans groot ia, dat
zelfs deze verbetering nog geruimen tijd op
zich zal laten wachten. Onze gemeente zal
als gevolg daarvan een meerdere Inkomst
van rond 80.000 blijven derven. Maar zij,
die zoo spreken, zien in de aanhangige plan
nen voor hun gemeente een vrijwel afaoen-
den maatregel
Aan de ongewijzigde totstandkoming van
die plannen rit naar spr. meening een groot
gevaar.
In de eerste plaats wel hierom, wijl men
daarna wel niet spoedig tot herziening za.
overgaan.
Ais wij dat alles constateeren, dan rest de
vraag te beantwoorden): wat dient daartegen
door ons te worden gedaan?
Vooreerst staat bij mij vooropi, dat het
College van B. en W. het aangewezen
lichaam ls, waf lm alles de leiding moet heb'
Doch zoo ergens van moet worden gezegd, ben, misschien) zoo noodig bijgestaan door
i dat gebroken moet worden niet ouoe vormen een bepaalde vertegenwoordiging uit den
en gedachten, dan is het zeker bij het voe- Raad Uitvoerig zet spr. uiteen hoe hij zich
ren v in actie, om' onze gemeente uit dezen den gang van een stelselmatig en intensief
toestand) omhoog te halen.
Welk» factoren maken, dait onze gemeente
In he. bijzonder zwaar is getroffen en waar
door »n financieele toestand ontstaan is,
als zoo even geschetst?
gevoerde actie denkt.
Voorts worde getracht ieder inwoner
van onze gemeente van het nut en de
noodzakelijkheid van deze actie te over
tuigen en mede uitgenoodigd elk op eigen
terrein, de actie te steunen en verder te
De werkloosheid, dragen. Het moet maar «>eus door het land
In de eerst» plaaits wil ik noemen de wer- weerklinken,. dat er door een gemeente-
kelooahedd! Is dit specifiek een HeJdersch I bestuur actie wordt gevoerd ter verbete-
of Nederlandsch verschijnsel? Neen. Hier ring van zijn economlschen toestand,
in deze gemeente treft het zoo In t bijzon- jj
oer, dat de werkloosheid vrij' groot blijft 7___, w w
onder een bepaald» soort, één bepaalde cate-
gorie van arbeiders. Dagelijksoh Bestuur van de zemeente
Als gevolg van den wereldoorlog wordt de Helder, aldus is spr. slotwoord, Uw taak,
toch al slecht in evenwicht te houden econo- om onze gemeente te besturen is aller-
mische toestand' radicaal ontwricht. Hier minst g"inakkelljk. Hebben wij voor de
heerscht naar spr. meening vrijwel hetzelfde vervulling van die taak in normale om-
verschijnsei, als in de veenderijen van ons standlgheden menschen noodig die dur-
land, waar veed meer arbeidskrachten te I ven te staan voor hun overtuiging en voor
werk rijm gestéld, dan voor de productie van hun streven, dit is zooveel te noodzake-
tuif in normale omstandigheden, dus bij lijk er in dezen tijd, nu bij alle zaken zoo
voldoenden kolenaanvoeir noodig was ge- nauwkeurig moet worden afgewogen, wat
weest 't Gevolg is, dat wij niet alleen heb- moet en kan geschieden,
ben te kampen met de crisis-werkloosheid, I De toestand, waarin onze gemeente-
als gevolg van de inzinking in het bedrijfs- finanoiën verkeeren ia niet rooskleurig, al
leven, waar wij voor zoover het onze ge
meente aangaat vrijwel overheen) zijn,
maar ook nu hier een aantal werkloozen zijn
zijn er aanwijzingen waaruit blijkt dat de
teruggang tot staan is gekomen, ja zelfs
valt hier en daar een opleving te oonsta-
en hlijven, die geen emplooy in onze ge-teeren. In dit verband zal het vooral zaak
meente zullen kunnen krijgen, als de Re-1 zijn, om aandacht te blijven besteden aan
geering geen betere wedvaartspolitiék, voert de ontwikkeling van onze gemeente als
en niet krachtig aanpakt. Daarbij komt nog badplaats, omdat dit meer en meer zal
bovendien, dat door de Hoonpóltiék van de worden een bron van bestaan van zeer
Regeering bij hef verstrekken van finan-
cieelen steun aan gemeenten, zoo deze werk
loozen voor een bepaald) doel werk verschaft,
de Iconen sterk gedrukt worden.
'De voortdurende teruggang in belastbaar
inkomen schijnit tot Staan gekomen. Maar
dit is niet het gevolg van de politiek, welke
de Regeering volgt met de bestrijding der
werkloosheid. Daarvoor rijn m. 1. andere
factoren aam te wijzen. Immers werken he
den voor de gemeente, op Rijksovereen
komst, een aantal1 werkloozen in de werk
verschaffing, voor loonen, die niet de toets
der critiek kunnen doorstaan. Daar werken
Immers in de Donkere Duinen aan de be
plantingen mensohen in taakwerk tegen een
vergoeding, waarmede zij' geen behoorlijk
weekloon kunnen halen. En spr. als lid van
den Raad der gemeente Helder, acht hef een
groote schande voor onze gemeente als
werkgeefster, dat zij door de Rijksregeering
gedwongen wordt om zulk» lag» loonen
voor zwaren arbeid te moeten betalen. En
ik zou bijna geneigd zijn hier een voorstel
te doen, om maar te beldanken voor dien
Rijikssteun en die menschen op onze eigen
voorwaarden voor een behoorlijk toon te
werk te stéllen en dus feitelijk te zeggen,
stik met uw hulp, want daarmede worden
onze gemeentenaren en onze gemeente naar
dén put geholpen. De consequenties van de
hoogere uitgaven durft spr. aan.
En als wij die groep arbeiders in dezen
maatschappeüjken kamp alleen laten staan,
zijn wiji zelf de medeschuldigen aan het
voortbestaan van een gevaar, een gewaar dat
voortdurend het welvaartspeil in onze ge
meente bedreigt.
Ai zijn er dus andere factoren werkzaam
waardoor de algemeen® toestand rich gunsti
ger begint af te teekenen, waarvan eenige
verschijnselen' door hef College van B. en
W. in het antwoord en door den Voorzitter
hedenavond zij'n genoemd en waaraan nog
andere toe te voegen rijn, hef neemt nlen
weg, dat wij in dezen toestand niet mogen
blijven berusten.
De financieele verhouding.
Spr. komt nu op de finanóiede verhouding
tusschen het Rijk eqi 'de gemeente en in het
bijzonder voor onze gëmeente. Niet te ont
kennen is, dat die wanverhouding, ontstaan
doordat de uitvoering van verschillende
Rijkswetten maar gelegd wordt ,op de schou
ders der gemeente, niet enkel onze gemeente
treft. Maar well kam worden gezegd, diat dit
vxif. zwaar drukt op onze gemeente,
velen onzer inwoners. En dus dient alles
gedaan, om die ontwikkeling krachtig te
bevorderen en alles nagelaten, wat die
ontwikkeling in den weg zou staan, maar
ook, om aan onze gemeentenaren zelve te
versohaffen een goed ontspanningsoord.
Want dit laatste ls voor onze bevolking
van groote beteekenis.
Maar voor alles wek lk het dagelijksoh
bestuur op, ga niet gebukt onder den fl-
nancieelen toestand, wees daardoor niet
terneer geslagen, maar put juist daaruit
het besef, dat Uw werkkracht en werk
lust anderen aanspoort om uw voorbeeld
te volgen en dat dit als stimulans over
slaat op allen, die U terzijde staan ln uw
dagelij kschen arbeid.
Zijt Inderdaad leiders. Leidt de actie,
die lk zoo even ln korte trekken heb ont
vouwd in de juiste banen, in het belang
der gemeente en gemeentenaren. Wijst
elk klein gedoe af. Laat u niet verleiden
tot het doen van daden om aan den
eenen Inwoner een stuk welvaart te ont
nemen, om dat deel nog te laten verkrui
melen aan anderen. Werkt dus zelf niet
mee, om waar eensgezinde aotle naar bul
ten onafwijsbare eisch ls, innerlijk uw
legertje tegen elkaar in het harnas te ja
gen. En als men zoo breed den toestand
wil zien en aanvaarden, dan zullen ach
ter U gaan staan alle weidenkenden in
de gemeenten en naar lk hoop ook de
meerderheid ln den Raad.
De heer B o r k e r t bespreekt de ge
voerde
Verklezlngsactle.
Deze stond ln het teeken vóór of tegen
de democratie. Deze laatste won het ten
slotte, maar het was te verwachten, dat
de reactionaire oppositie zich zou weren
om het democratisch college te verslaan.
Spr. heeft op verschillende meetings
gezegd, dat de reactie zich in haar laatste
schansen terugtrok en de democratie
thans geen gevaar meer loopt. Haar optre
den tegen die democratie was een mis
lukking, de reactie heeft zich dezen keer
den schoonklinkenden mantel aangedaan
van Gemeentebelang, zooals in andere
gemeenten onder andere namen, ook ge
schiedt.
Gemeentebelang had zijn actie goed
voorbereid; geen middel werd onbeproefd
gelaten om den geheelen Raad voor Ge
meentebelang te winnen. Voor een paar
lsdea is dat gelukt; Gemeentebelang la
"nderdaad de belangrijkste groep der
reactie geworden. Met verschillende cita
ten toont spr. aan hoe die actie is ge
voerd.
De heer Van Os: Dit alles heeft geen
nutl
De heer B o r k e r tHet is negatief,
maar over 4 jaar misschien positief. Spr.
behandelt de plaat van het verkiezings-
krantje met de pomp. Er moest een ma
rine-specialist in den Raad komen, en
omdat men niemand anders bad, nam
men de vrouw van een onder-offleier.
Notabene 1 Wij kunnen met onze marine-
menscben in den Raad een heele B 8
bemannen I
Spr. behandelt verschillende uitlatingen
uit de verklezingspamphletten van Gem.
bel., o.a. dat de S.D.A.P. baantjesjagers
zijn. en weerlegt dat. Zóó wordt propa
ganda gevoerd op zijn smalst.
Spr. komt nu op de partij Schoeflelen-
berger, die schreef dat de werkeloozen
zoo schandelijk betaald worden. Spr. zal
gaarne van den heer Soh. vernemen, wat
hij voor werkeloosheidsbestrljding deed.
Bij het Spuikanaal, dat een groote werk
verschaffing was, werkte de heer Soh.
dit doorloopend tegen. Ook stond in dit
Jeschrift, dat de heer De Zwart wethou-
er zou worden en de heer Verstegen
een ander baantje kreeg, enz.
De ohr.-hist. hadden een klein biljet
en spr. hoopt dat zij in hun handelingen
geleid mogen worden door hun program.
De a. r. partij deed op het laatste mo
ment den heer Bot de das om, en het ls
op 'sheeren Bot's verzoek, dat spr. dit
ter sprake brengt. De heer Eljlders gaf
zich ook voor chr.-dem. uit, hetgeen on
eerlijke concurrentie is. Want de heer
Bot heeft de partij van Staalman juist
weer fatsoenlijk gemaakt.
De groepen Tiessen, Nieuwbuurt e.a.
kunnen iets bereiken als zij niet hun
kracht verspillen aan de groote partijen.
Alle stemmen op hen waren verloren.
De verkiezingsactie der S.D.A.P. ls
slechts middel, van alle andere partijen
is zij doel. Menige tegenstander was vol
geestdrift voor ons élan. Voor ons ls een
zetel in den Raad slechts een middel om
tot het socialisme te komen.
Als hervormingspartij, die de arbeiders
omhoog wil brengen, willen wij gaarne
met allen samenwerken.
De heer Van der Vaart behandelt
de kwestie der
W ethoudersTerklezlng.
Uitvoerig zet h]j het verloop daarvan
uiteen.
Door de rechtsche fractie werd ons
gezegd dat men ten opzichte van den
8en wethouder vrij wilde blijven. Waar
wij op het standpunt stonden dat er geen
verandering moest komen, botsten hier de
meeningen tegen elkaar en wij kwamen
niet tot eenig resultaat, hoewel eenig
standpunt hieromtrent van rechts niet
was vastgesteld. Onze fractie handhaafde
haar aanvankelijk standpunt en deelde dit
mede aan de leden der andere fracties.
De heeren Van Dam en Smits berichtten
in antwoord daarop, dat zij geen nieuwe
voorstellen deden en er dus geen over
eenstemming kon komen. Wij moesten
dus trachten een andere oplossing te
vinden.
Inmiddels was van de zijde van Ge
meentebelang ook beraadslaagd waaraan
wij niet deelnamen, maar die blijkens de
persmededeelingen tot geen resultaat
leidden.
Toen bereikte ons de mededeeling, dat
de heeren Van Breda en Smits hun stem
zouden uitbrengen op den candidaat der
vrijz. dem. De heer Verstegen bracht het
verzoek over van den heer Van Breda,
de fractie vergadering by te mogen wonen.
Dit gesohiedde in de vergadering van
b Sept., de notulen dier vergadering zijn
door spr. persoonlijk bjj den heer Van
Bréda gebraeht.
Inmiddels had 6 Sept. de wethouders
verkiezing plaats gevonden en w]j hebben
naar aanleiding daarvan gemeend open
baar te moeten maken wat hieromtrent
gedaan was. In bedoelde vergadering nl.
had de heer Van Breda toezeggingen
gedaan, die inderdaad den indruk wekten
dat wij op den vrijz. dem. zou stemmen.
Het ls dan ook te begrijpen, dat wij te
leurgesteld waren over den uitslag der
wetboudersverkiezlngen.
Naar aanleiding van onze publicatie is
door den heer Van Dam zfln standpunt
uiteengezet en zou hij dat in den Raad
nog nader verklaren. Ook de Held.
Post schreef er over. Wij hebben geen
oogenblik getwijfeld) aan het standpunt
der rechtsche raadsfracties, maar wij
meenden dat de heeren Van Breda en
Smits ons zouden steunen, en hadden
daartoe goede gronden.
Achteraf beschouwd blijkt thans dat
men in de jaarvergadering der R. K.
Kiesvereeniging een standpunt inneemt
dat o. i. niet door den beugel kan en in
strijd is met een goed begrip van samenf
werking. Bij dergelijke toezeggingen
houdt men toch ook rekening met de
Sersoon van hem, die de toezegging doet.
u is de heer Van Breda al langer dan
een kwart eeuw >edelachtbaar« en het
zou niet zeer gepast zijn om nadere preci
seering van het gesprokene te vragen,
wanneer Iemand als de heer Van Breda
zooiets zegt. Toch hebben wij wel op een
positiever antwoord aangedrongen
Geroep: Maar niet gekregen I
De heer Van der Vaart: Juist, en
nu kom ik op de jaarvergadering der
R.K. Kiesvereeniging. Wij verwijten hen
niet dat zij liever een Gemeentebelanger
hadden, maar wel verwijten wij hen, dat
zij reeds op den vooravond van de ver
kiezingen wisten een Gem.bel. te gullen
stemmen. En dat had men ons moeten
mededeelen hadden wij dat geweten, dan
had dat de besprekingen in een ander
licht gebracht. Ook in de politiek zijn
toch halve onwaarbeden niet geoorloofd 1
Na de verklaring van den heer Smits
dat de meening van de R.K. fractie vast
stond, had de heer Van Breda daarop
niet terug moeten komen. Spr. wijst nog
op andere zaken, ten bewijze daarvan.