Extra Aanbieding
Mantels en Mantelcostumes
J. J. H. KOOPMAN,
amsterdamsche brieven.
Ingezonden Modedeeling.
van 20 FEBRUARI tot 2 MAART
Evenals we reeds 12 Jaar deden, bie
den we ook nu gedurendelO dagen aan
naar maat, tegen verminderde prijzen.
Deze Mantels en Costumes zijn ver
vaardigd van de nieuwste stoffen,
1ste klasse bewerkt en met zijde
gevoerd.
We stelden den prijs
per MANTEL op f 45.
per COSTUUM op f 65.
Dames-Kleedermaker - Bontwerker.
WESTSTRAAT 17.
het College een bespreking over de^ aan
gelegenheid met den heer H. A. Mensink
alhier, van wien inmiddels wederom be
richt was ontvangen, dat hij gegadigde
wenschte te blijven voor het exploiteeren
van een radio-distributienet, waarbij werd
overeengekomen, dat de heer Mensink
zou trachten met de in deze gemeente
woonachtige personen, die bij ons College
een verzoek hadden ingediend om in aan
merking te komen tot het verkrijgen van
pen concessie voor een zoodanig net, een
oomblnatie te vormen, die de exploitatie
op zich zoude nemen. Deze poging van
den heer Mensink had echter een nega
tief resultaat. Van eenige der aanvragers
kreeg hij bericht, dat zij aan het vormen
van een oomblnatie niet konden of wil
den medewerken, terwijl hjj van anderen
op zijn schriftelijk tot hen gericht ver
zoek geen antwoord mocht ontvangen.
In een daarop volgende conferentie ver
klaarde de heer Mensink, dien wij zoowel
in financiëel- als in technisch opzicht vol
doende bekwaam achten om in deze op te
treden, zich in beginsel bereid geheel al
leen de exploitatie op zich te nemen. Hij
verzocht daarom ons College aan den Mi
nister van Waterstaat te berichten, dat in
beginsel besloten was om aan hem een
concessie tot het aanleggen en onderhou
den van een distributienet te verleenen
en in verband daarmede aan dien be
windsman te verzoeken hem een voorloo-
loopige vergunning tot het exploiteeren
vai» een radio-distributienet in deze go-
ino:nte te verstrekken.
Bij schrijven van 25 Januari J.L werd
den heer Mensink de gevraagde vergun
ning voor het geheele gemeentegebied
verleend. De heer Mensink verklaarde
zich bij zijn schrijven van 13 Februari j.L
met de van Rijkswege gestelde voorwaar
den te kunnen vereenigen, evenals met
die, welke van gemeentewege zullen wor
den gesteld.
Zooals U duidelijk zal zijn, aldus gaan
B. en W. voort, krijgt de gemeente
ten opzichte van deze zaak geen' enkel
financieel risico te dragen, Integendeel,
zij zal van den concessionaris voor iedere
aansluiting aan zijn distributienet per
jaar Lontvangen als vergoeding voor
het gebruik maken van gemeentegrond.
Onder de door de gemeente te stellen
voorwaarden is de belangrijkste die, waar
bij de concessionnaris tegen het stellen
van 'n bankgarantie van 1000 verplicht
zal zijn bij een eventueele staking van het
bedrijf, om welke reden dan ook, de dra
den en eventueele andere werken, aan ge
meente-eigendommen aangebracht, bin
nen een door het College te bepalen ter
mijn te verwijderen.
De concessie zal, behoudens Intrekking
binnen dien tijd, worden verleend voor
den tijd van vijf achtereenvolgende jaren,
met stilzwijgende verlenging van jaar tot
jaar.
B. en W. stellen voor in dien geest te
besluiten.
Wf]zlglng van den naam der gemeente.
B. en W. schrijven aan den Raad:
BIJ dezerzljcsch schrijven van 1-1 Juni
1020 verzochten wl}, mede op aandrang van
de Commissie voor de economische ontwik
keling dezer gemeente, aan den Minister
van Blnnenlanasche Zsfcen te willen1 bevor
deren, dat zooveel mogelijk ter algemeen©
kennis zou werden gebracht, dat de offi
cieel© naam dezer gemeente is „Helder" en
niet, zooals veelal gebezigd wordt, „I>9n
Helder", „Nleuwediep" of „Willemsoord".
Aan ons in bovengenoemd schrijven ver
vat verzoek heeft de Minister gevolg willen
geven.
Inderdaad trad 'tengevolge van dit rond
schrijven een ©enigszins verbeterden toe
stand ter zake 'in. Zoo veranderde de directie
van die Spoorwegen den naam ,.Den Hel
der" in „Helder", en ce directie van de
Telegraaf en Telefoon liet voortaan den
naam „Nleuwediep" achterwege.
Intusschen wordt, al mogen dtan de namen
„Nieuwe:ip" en „Willemsoord" thans, zoc
goed al» geheel niet meer gebruikt wcroen,
ce naam „Den Helder" neg steeds door ver
schillende openbare besturen en -lichamen,
alsmede door zeer veel particulieren voort
durend gebruikt, zoowel in de schrijf- als
in de spreektaal. Het schijnt wel of het :en
menschen beter veegt de woerden „Der.
Helder" dan „Helder" te bezigen.
Voorts heeft het evengenoemd rend-
achrijven van den Minister een eigenaar^g
inconveniftnt geschapen. Het komt namelijk
herhaaldelijk voer, dat brieven, bestemd
voor deze gemeente, terecht komen in de
L'mburgsche gemeente Helden, terwijl cm-
keerd brieven voor Helden, dikwijls eerst
tengevolge van een) min of meer onduidelijk
letterteeken, in casu de letter r, eerst terecht
kunnen, komen/ le de provincie Limburg.
Toen wijl dan ook Je de pers lazen, dat
door de Ministers van; Oorlog, Binnenland-
sohe-Zakeni en Landbouw en van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen een interde
partementale commissie was ingesteld om
eenheid te krijgen im de spelling van de zeer
uibeenloopenide aanduiding van aardrijks
kundige namen in Nederland, hebben wij
ons aanstonds tot deze Commissie gewena
met het verzoek om te bevorderen, dat de
naam dezer gemeente wordt gewijzigd in
,ff)en Helder".
Ifl de voorloopige uitgave van de „naam
lijst van gemeenteen, bewoonde oorden en
huizengroepen in NederlaMl", van de Topo
grafische Inrichting te "I-Oravenhage, in
welk© uitgave tevens ia opgenomen het ver
slag der evengenoemde interdepartementale
commissie, wordt de naam' onzer gemeente
aangeduid als „Dem Helder", terwijl de na
men „Helder", „Willemsoord" en „Nieu
we diep" daarin niet, voorkkomen.
In verband met het bovenstaande stellen
wij u, onder verwijzing naar de hierbij over
gelegde stukken, voor de wensehelijkheid1
pit te spreken, dat de naam dezer gemeente
worde veranderd van „Helder" inl. „Den
Helder"', opdat wijl bijl de Regeering officieel
stappen kunnen doen ter definitieve rege
ling dezer aangelegenheid.
Wijziging Reglementen Burgerlijk Arm
bestuur en Algemeen Weeshuis.
Bij- schreven van' Gedeputeerde Staten
dezer provincie wordt de opmerking ge
ur bestemming bereiken vla onze ge
meente. Dat dit ongerief ernstige gevol
gen fcan hebben, behoeft naar onze meening
nauwelijks betoogd te worden. WJj denken
b.v. aan expresse brieven, dde gewoon Ijk
een Inhoud zutlen bergen met welks afdoe
ning spoed moet worden betracht en die
maakt, dat van de zijde van het Staatstce
Zicht op de Volksgezondheid er o-p wordt
gewezen, dat nu en dan uitbesteding van een
arme door ©en instelling van weldadigheid
plaats vond in een gezin, waarin een lijder
aan tuberculose voorkwam.
In verband hiermede wordt het wensche-
ijk geacht de reglementen voer het Bur
gerlijk Armbestuur en het Algemeen Wees
huis in dier voege te wijzigen, dat daarin
wordt opgenomen een bepaling, welke geen
uitbesteding toelaat, alvorens door een ge
neeskundige schriftelijk wordt verklaard,
dat in het gezin, waarin de arme zai werden
opgenomen, geen ziektegeval voorkomt, dat
gevaar oplevert, voor den gezondheidstoe
stand zoowel in lichamelijk ais 'in gees
telijk opzicht der overige huisgenoot en.
Het werft voorts wenschelijk geacht cm het
onderzoek uit te strekken tot den bestede
ling zelf en om het onderzoek, wanneer
zulks noodig of wenschelijk wordt geacht, te
herhalen1.
Op grond van het bovenstaande geven
B. en W. in overweging de betrekkelijke
reglementen te wijzigen.
Verkoop van grond te Hulsduinen.
A. J. de Vries, alhier, verzoekt van
de gemeente te mogen koopen een te
Huisduinen gelegen stukje grond, ter
grootte van ongeveer 800 M.8, ten behoeve
van den bouw van een seizoenwoning.
Met den aangeboden prijs van 1.—
per M2. kunnen B. en W. zich vereenigen
en stellen voor gunstig te besluiten.
Electrlclteltslevering, Ou en Water*
leiding.
B. en W. schrijven aan den Raad:
Waarschijnlijk nog in den loop dezer
maand zal een der bedrijven in deze ge
meente haar zuiggasinstallatie voor be-
drijfskracht gaan verwisselen door elec-
tromotoren. Door den Directeur der
Water- en Lachtbedrjjven zijn in
verband daarmede met het Bestuur der
onderneming besprekingen gevoerd, ten-
einde te verkrijgen, dat de benoodigde
stroom zou worden geleverd door het ge
meentelijk Electriciteitsbedrijf. Daarbij is
echter gebleken, dat door het Provinciaal
Electriciteitsbedrijf .Noord-Holland een
zeer voordeelige aanbieding is gedaan
voor rechtstresksche levering door dat be
drijf. Zooals U bekend is, is het P. E. N.
volgens het met d§ze gemeente gesloten
stroomleveringsoontract bevoegd om aan
stroomverbruikers met een krachtinstal
latie van meer dan 20 P.K. rechtstreeks te
leveren. Om de hierboven bedoelde inrich
ting voor het gemeentelijk bedrijf als af-
neemster te verkrijgen, zal door de ge
meente dim een ongeveer gelijk tarief als
waarvoor het P. E. N. leveren wil, moeten
worden aangeboden. Het wordt dus op
deze wijze, om het bij den juisten naam te
noemen, een ooncurrentie tusschen twee
overheidsbedrijven. En waar zoodanig ge
val zich uiteraard herhaalde malen kan
voordoen meenen wij met de Commissie
van Bijstand voor de Water- en Llcht-
bedrijven, wier gevoelen wij hieromtrent
hebben ingewonnen, dat het aanbeveling
verdient ons College te machtigen om in
bijzondere gevallen aan stroomverbrui
kers met een krachtinstallati© van meer
dan 20 P.K. stroom te leveren tegen nader
overeen te komen voorwaarden. Met het
oog op den daarbij betrokken spoed stel
len. wij U, onder overlegging van de des
betreffende stukken, voor, zoo spoedig
mogelijk daartoe te besluiten.
Stroomleverlng aan de M.E.T.H.O.
Voorts stellen B. en W. voor ten be
hoeve van de Middenstands- en Electrlcl-
teltstentoonstelling voor Helder en Om
streken, gedurende de tentoonstelllngs-
dagen (van 28 April tot en met 0 Mei 1928)
den electrischen stroom voor de tentoon
stelling en voor de standhouders te leve
ren tegen 5 oent per K. W. U.
Verhuur welland, enz.
Een bijlage op de raadsverslagen is ver
schenen (no 20 van 1928) betreffende ver
huur van weiland enz., waarin met
Januari verandering is gekomen, en waar
omtrent aan den Raad nieuwe beslissin
gen ter vaststelling worden voorgelegd.
Een perceel weiland, tot nu toe verhuurd
nan F. Duif, zal In huur worden overge
nomen door J. Kapitein; D. Makelaar
wenscht wederom een jaar huur van het
thans door hem gehuurde perceel, J. J.
Heljdenrljk wenscht de onlangs aange
kochte bloemisterij aan de van Galen
straat te huren. In verband met den bouw
van hulzen aan den Polderweg is aan Jb.
van Os grond ontnomen. Deze vraagt
thans met het oog op meerderen bouw ter
plaatse van de verdere huur van dit per
ceel te worden onheven. B. en W. heb
ben er geen bezwaar tegen, te minder, nu
M. Olivier en J. v. d. Molen bereid zijn
den achterliggenden grond in huur over
te nemen.
Voorts kwamen verzoeken in om van
landhuur ontheven te worden van A. W.
van Waardenburg en D. de Jong tenge
volge van opheffing en inkrimping van
hun bedrijf- B. en W. achten de ontbin
ding der huurovereenkomst in het belang
van de gemeente.
Een en ander is uitvoeriger omschreven
in bovengenoemde bijlage no. 20.
Ingezonden Mededeellng.
GELEGENHEIDS AANBIEDING
van
SCHRIJFMACHINES
VAN PUTTEN OORTMEYER
Carnavals-tijd. Binnens- en buitenshui* Brlghter Am
sterdam! Onze moderne puriteinen. De „groot© lijn".
Carnavals-tijd.je merkt er in Am
sterdam nooit veel van, tenminste niet op
den openbaren weg. Binnenshuis doen we
er, in den vorm van onderscheiden gecos-
tumeerde bals, geoostumeerde cabaret
avonden van diverse buurt- en andere
vereenigingen nog wél aan. En ik zou het
aantal hoofdstedelijke jofferen, dat zich
de laatste weken, met het feest in Bel-
levue of b.v. in het nabijliggende Laren bij
Ilamdorff voor den boeg niet gaarne
den kost willen geven.Evenmin trou
wens het aantal mannen, dat in dit sei
zoen geheimzinnige en veelvuldige be
sprekingen met den kleermaker die ge
lukkig met zijn thans in gang zijnde sta
king nog net even gewacht heeft tot de
carnavals-voorbereiding voorbij was
had. Al' moge dan, ook in deze moderne
tijden nu de sekse-grenzen zoo tot onher
kenbaar wordens toe vervagen, de hee-
ren der schepping het zlch-kleeden, nooit
dat alles-overweldlgende feit zijn, wat het
voor de vrouw is, op „verkleeden" zijn
zij als het er op aan komt, evenzeer zoo
niet meer verzot.En groot is dan ook
het aantal stadgenooten van beiderlei
kunne, dat, niet tevreden met onze be
scheiden blnnenkamersche carnavals-
vreugden, de trein naar het Zuiden
nam, om daar, in den Bosch of Maastricht
nu eens écht mee te maken.
Intusschen, ai weet je ook dat het hier
op straat niet mag, raak je onbewust zoo
onder den invloed -van den geest van het
seizoen, dat je bij tijd en wijle even twij
felt aan het zekere van dit weten.Kom
je b.v. ergens in de stad een mijnheer
tegen met een zeer wijde gele pantalon en
een zeer nauw-sluitend1 hél-groen oolber-
tje, voorzien daarenboven van een reuzen-
ulienbrü en een strooien, veel te klein
hoedje, dan heb je toch even tijd noo
dig om tot het besef te komen, dat je hier
geen volgeling van Pier van den Mug-
genberg of van een andere Oeteldonk9che
grootheid voor je ziet. waarmee je straks
arm in arm zult gaan hossen, maar d'e
wandelende reclame-fguur van een nieuw
merk sigaretten, die op deze wijze zijn
zuur verdiende broodje moet ophalen, en
allerminst denkt aan zwier- en pret-ma-
ken.En zie je, zooals verleden Zondag,
een groot aantal lieden zich op het Beurs*
pleintje verzamelen, vergezeld van een
root aantal exemplaren „reuze" groote
St. Bernards-honden, dan denk je het eer.
ste oogenbllk, eerder aan een carnavals-
goep dan aan een hoogst-ernstige demon
statie van een vereeniging die zich de
propaganda voor, en de rasverbetering
van dit soort honden ten doel stelt.En
worden je tenslotte door opgewonden jon
gelieden op straat pamfletten te koop ge
boden met schreeuwende titels als: Ont
hullingen over den Dictator.„Anti-
Schund" dan denk je aanvankelijk slechts
aan vroolijke carnavals-lectuur en niet
aan den, wel wat pijnlijken en luguberen
strijd om den roem in de hoogere regionen
der litteratuur die hier, naar men bij na
der inzien bemerkt, op het plaveisel ge
streden wordtHet is, voor ons al
thans, een nieuw verschijnsel deze lit
teraire strijd op straat.In de beelden
de kunsten hebben we vroeger wel eens
straat-tooneeltjes gehad: herinneren velen
zich niet nog het destijds berucht gewor
den handgemeen bij den ingang der ten
toonstellingszaal van de Onafhankelijken
tusschen een, toentertijd nog linksch-re-
volutionalr, thans echter rechtsch-fascis-
tisch schilder en een kunst-redacteur?.
Maar de ridders van de pen hadden tot nu
toe hun straat-harnas in de kast laten
hangen. Nu is 't er uit gehaald en we kun
nen schoone tijd'^1 tegemoet gaanIk
zal me in den strijd niet mengen. Zelfs
niet eens vertellen waar hij om gaat: als
neutraal buitenstaander kijk ik allereersl
naar het gebaar en de beweging. Een en
kele aanduiding van dit gebaar en die be
weging, als voorproefje van wat nog
komen kan mogen deze aanhalingen uit
de bedoelde pamfletten zijn: .Deze las
terlijke aantijging Is zoo door en door dom
en hulpeloos, dat ze eigenlijk niet eens
weerl gd moest worden. Als ik een zoontje
had, dat een pen kon vasthouden, zou ik
hem opdragen mijn taak over te nemen.
„Want waarachtig, iemand die zoo godver
geten stom kan schrijven, is heusch mijn
portuur nietenz. „Het is niet
onze gewoonte het woord te richten tot de
hoeren van...., en daar wij onze tijd
schriften liever niet besmeuren met hun
namen, maar niettemin de oorzaken van
het stinken toch even willen aantoonen.
enz.
Gelf maan maar liever een carna
val zegt men als goed rond Amster
dammer!
Neen op d'eze wijze bereiken we het niet.
brlghter, oftewel vroolijker, fleuriger Am
sterdam, dat velen zich, met de Olym
piade voor den boeg, wenschen. Deze
ijver aars voor wat meer deining, hebben
overigens wel wat kleine succesjes te boe
ken, Ten eerste heeft de burgemeester te
kennen gegeven, dat hij tijdens het groote
sport-tournood het sluitingsuur een uur la*
ter zal stellen, en ten tweede zullen er in
de buitenwijken en volksbuurten wat meer
dansvergunningen worden uitgereikt.
Daarentegen werd op het Prinsenhof be
sloten, en dit moeten deze „wat meer
leven in de brouwerij"-propagandisten
als een verliespunt noteeren dat het
venten op de wegen in de buurt van het
nieuwe stadion tijdens de wedstrijden zal
verboden zijn. Een strop ook voor onze
bananen-verkoopers, haring-, en een cent
een lik, twee cent een prik-zuur man
nen.die toch ook recht hebben te
azen op een deel van den Olympiade
goudstroom, zooals nog steeds half Am
sterdam dat, niettegenstaande de bedacht
zame waarschuwingen dat 't niet mee zal
vallen, dit doet.
Is dat roepen om meer geneugt en dei
ning, meer fleur, om brlghter meer wereld-
steedsch Amsterdam, afgezien nu van
dezen sp'ecialen Olympladetjjd' waarin het
min of meer recht van bestaan heeft
niet wat overdreven?.We mogen niet
ondankbaar zijn! De vrijheden en de fleur
c ie we vergeleken met nog maar enke
le geslacht .n geleden veroverd-hebben,
zjn toch werkelijk niet gering! Korte rok-i
1 en, open halzen, de sigaret.Het
1 as nog niet eens zoo heel lang geleden,
0 n nu alleen maar bij het laatste te blij-
v in, dat een Staatshoofd (Jaoobus de Eer-
b e van Engeland) aan zijn onderdanen
1 >t weten: „Als er nog eenige schaamte in
u is, keer dan in tot uzelf en geef het ge-
l 'uik van de tabak, die de gezondheid' ver.
v ©est, het huiselijk leven vernietigd en
d ;n toorn Gods oproept, opl De tabak is
di hel in zijn ware gedaante, want hij
s' inkt, een ellendig iets, net zooals de hel
z Ifl" En d'at gaat hier dan nog alleen
maar over de tabak, de sigaret.Wat
er van de andere zaken, de korte rokken,
de dames-kuiten, halzen, enz. enz. nog veel
minder lang geleden gezegd werd, laat lk
d'an nog maar fatsoenshalve in 't midden.
Waarmede ik alleen maar zeggen wil, dat
we op 't gebied van fleurigheid, om 't
zoo dan maar te noemen toch wel heel
wat zijn „opgeschoten" en niet ondank
baar mogen zijn, waarde brighter-Amster-
dam bewonderaars!.
In zekeren zin zou men de ultra-moder
ne kunstenaars, die thans in het nieuwe
verband van een AiLB.-groep (AJS.B. Is:
Architectuur, Schilderkunst, Beeldhouw
kunst) in het Stedelijk Museum hun werk
tentoonstellen de lijnrechte tegenstanders
kunnen noemen. Voor hen, althans voor
het grootste deel waaronder de architec
ten in d'e eerste plaats, is alle fleurigheid
uit den booze en niets meer of minder dan
ouderwetsche, individualistische en ver-
doemenswaardige romantiek. Ze willen
ons in de toekomst opbergen in vlerkante
betonnen kamers, vierkante bedden, laten
plaats nemen in vierkante stoelen met
ijzeren stangen en vlakke platen (waarbij
de beruchte tandarts-stoei nog een weelde-
rige luxe schijnt, onder reohthoekig-ge-
kruiste laboratorium-lampen.Ik schrijf
hier geen diepzinnige kunstbeschouwin
gen, maar geef alleen weer wat den ar-
geloozen burger op deze tentoonstelling
ondervindt.De argelooze burger die
zich. gelukkig, niet zóó maar in het toe
komst-paradijs van deze kunstenaars laat
duwen. Dat hiermede geen recht ge
daan is aan het in velen van deze kun
stenaars, levende geloof, en hun veelal
eerlijke, wilskrachtige aoheppingalust, zij
erkend.
Een aantal moderne schilders, beeld
houwers en architecten mochten door mid
del van d'eze AJ3.B. een nieuw orgaan vin
den om zich te uiten, deze, voorname
lijk, zij het dan ook niet uitsluitend mo
dern-georiënteerde musici, componisten
en musicologen vinden al reeds ©enigen
tijd een dergelijk orgaan in het tijdschrift
„De Muziek", dat onder redactie van Paul
F. Sanders en Willem Pijler bij Seyf-
fardt's Boek- en Muziekhandel h.t.s. ver
schijnt. Ik vermeld dit hier ter plaatse spe
ciaal even omdat ik in mijn vorigen brief
enkele historische bijzonderheden over
ons Conoertgebouw ontleend1 aan een ar
tikel van S. Kalff In dat tijdschrift ver
sohenen zonder den bron waaraan lk mij,
zij het bescheidenlek, laafde te vermelden!
Het is zeer moeilijk zich vanuit een
carnavals- en kunstzinnige stemming en
vanaf een frisch-springenden, levens-
krachtigen bron te wenden tot de beraad
slagingen op bet Prinsenhof, die nu een
maal meestal niet aan kunst, fleurigheid
of aan een bron doen denken. Veeleer
aan een wat zwaar te verwerken, slape
rig makend college. Maar ik moet, volle
digheidshalve toch nog wel enkele woor
den wijden aan de Raadsdebatten van
deze week. Het ging trouwens over een
voor Amsterdam allerbelangrijkst iets. De
kwestie der Stadsontwikkeling en Uit
breiding, een kwestie, die eigenlijk al
vanaf 1922 aan de orde is, zonder dat we
veel zijn opgeschoten en de, hier zooreer
gewenschte „groot lijn" eindelijk en de
finitief getrokken kon worden. Het plan-
Bob, dat tan poging was om tot zulk een
groote lijn te komen, bleef „onderweg
in de moerassen der uitgebrachte üdvlLS"
zon en kritiek steken en kan hot niet tot
den Raad brengen. Nu is men, met
den heer Wibaut als gangmaxer voorop,
btzig met een poging om te komen tot
een aparte Dienst, die zich uitsluitend op
de groote lijn zou kunnen concentreer en
en zoodoende de halfheid en het bij-brok-
jes-en-beetjes werken, waaraan wij thans
üijden, uit de wereld zou kunnen helpen.
B. en W. willen echter zoo'n afzonderlij
ken Dienst niet en meenen dat men er
even goed' kan komen met de instelling
van een aparte, Afdeeling van Publieke.
Werken. Tusschen deze twee verschil
lende opvattingen ging deze week de
strijd in den Raad. Het pleit is, terwijl lk
dit schrijf, nog niet beslecht. Hoé het be
slecht wordt tenslotte ik meld het u
een volgend maal - is eigenlijk bijzaak.
Hoofdzaak is: dat er spoedig een syste
matisch aan de groote lijn gewerkt wordt!
Uit de Land- en Tuinbouwwereld.
WENKEN EN MEDEDEELINOEN.
Ingezonden Mededeellng.
Sproeten komen vroeg in
het voorjaar, koop tijdig een pot
Sprutol. Bij alle Drogisten.
door Inruiling tegen nlouwa Underwood»,
Royal No. 10 f115
Underwood
reismachine
in étui f 135
Hammond f 35
RemingionNo. 10 f 75
Remington f 123
Urania fno
en vele andere merken, waaronder met langen wagen
ALKMAAR
Payglop 18 Underwood-Agenten Tol. 668
1
5
(Nadruk verboden.)
DENEMARKEN ONS TEN VOORBEELD.
In menig opricht kan de Deensche land
bouw ons ten voorbeeld zijn. Zoo b.v. het
zuivelbedrijf. De melkproductie is daar in de
laatste 60 jaar sterk toegenomen, en wel
hoofdzakelijk als gevolg van een betere en
meer economische bedrijfsvoering. Het aantal
melkgevende koeien is in dien tijd nog niet
verdubbeld, terwijl de productie bijna verzes
voudigd is. Gaf een koe in 1861 gemiddeld on
geveer 1000 K.G. melk per jaar, thans is het
gemiddelde cijfer gestegen tot 300 K.G. Dit
is enkel toe te schrijven aan de verbeterde
verzorging en voedering der koeien, en van de
wetenschappelijke wijze, waarop de voortplan
ting en voeding van het vee thans wordt ge
leid. Maar niet alleen de melkproductie is zeer
vermeerderd, evenzeer het vetgehalte. In 1861
werd van 100 K.G. melk per koe gemiddeld 31
K.G. boter gemaakt, in 1923 bracht een koe
gemiddeld voort 3870 K.G. melk met 118 K.G.
DOter, welke hoeveelheid tegen hetzelfde vet
gehalte niet meer had moeter. opleveren dan
90 K.G. boter. Het gemiddelde vetgehalte be
droeg over 1933: 3-55 Natuurlijk heeft de
verbetering in de techniek der boterbereiding
ook voor een deel aan deze verbetering mee
gewerkt. In 1879 werd door den Deenschen
landbouwer-economist N. J. Fjord een instru
ment uitgevonden, waarmee het vetgehalte der
melk kon worden bepaald. Toen dan bleek dat
dit soms wel 35 verschilde, ging men con-
trole-vereenigingen oprichten, de eerste in
1895 op een dorpje in Zuid-Jutland. Spoedig
volgiden er meer, alle op coöperatieven grond
slag, en aanvankelijk met Rijkssubsidie. In
1933 bestonden er: 1093, die tesainen ontvingen
'n staatssubsidie van 119344 Kronen (1 Kr.
is 66V1 ct.). Het resultaat, door ae controle-
vereenigingen, meestal in samenwerking met
de folevereenigingen, bereikt, is zonder twijfel
groot. Door de minderwaardige koeien te ver
wijderen en de voortteling alleen te laten ge
schieden door dieren, welke getoond hebben,
na statistische controle, de meest oeconomi-
sche hoedanigheden te bezitten, zijn de uit
komsten hoogst bevredigend geworden. De
boven vermelde verhoogde melkproductie en
vetgehalte ie voor een goed deei naar werk.
Berekend is, dat de productie met ruim so
millioen Kronen per jaar is opgevoerd. Voor
waar geen kleine verdienste voor de coöpera
tieve controle-vereenigingen, zoo klein en Be
scheiden aangevangen.. Van alle in Denemar
ken aanwezige koeien 'wordt reeds ruim 30
gecontroleerd, voor het eiland Seeland be
draagt dit reeds bijna 36 dus ruim een
derde van alle dieren.
Einde 1937 verecheen het Jaarverslag van de
Rijksseruminrichting over 1926. Er werd in dat
jaar afgeleverd 13000 L. serum, en entstoffen
voor 523000 dieren! Deze cijfers zeggen op
zich zelf reeds welk een belangrijk Instituut de
seruminrichting is. In totaal werden 101x0 on
derzoekingen verricht, terwijl o.m. 1438 be
strijdingsmiddelen tegen muizen en ratten af
geleverd werden. Over de onderzoekingen be
treffende drinkwater wordt gezegd: dat de er
varing weer bevestigd heeft, dat water uit on
diepe zakputten doorgaans niet geschikt is als
drinkwater voor het vee, en dat nortonwater
uit diepere aardlagen dikwijle als drinkwater
te hoog zoutgehalte heeft. De bekende Dr.
H. 't Hoen schrijft, dat een groot percentage
van de koehuiden wordt beschadigd: ie door
de runder horzellarve, se door afsluiting der
weiden idoor prikkeldraad. De laatste bescha
diging kan worden voorkomen door afsluiting
met het gladde draad volgens het systeem van
Nord waarvan hij een uitvoerige beschrijving
geeft. De horzellarve kan thans op eenvoudi
ge wijze bestreden worden door insmeren der
rijpe open bulten met de horzelzalf. Bij samen
werking der veehouders kan in korten tijd de
veestapel in een streek horzelvrij worden ge
maakt
WEET GIJ 1
Weet gij, dat men in Noord-Amerika, waar
vóór 40 jaar voor 't eerst Friesch en Hol-
landsch vee werd ingevoerd, thans melkop-
brengsten worden verkregen, welke die bij ons
ver overtreffen; dat daar echter let wel!
het exterieur wel wat op den achtergrond Is
geraakt, dat daar vrijwel geregeld 3 keer per
dag wordt gemolken, en bij hoogere opbrengst
de dieren zelfs 4 maal gemolken worden?
Weet gij, dat een Amerikaansch tijdschrift o.m.
de volgends melk- en vetopbrengsten publi
ceerde: 12400 K.G. melk met 462 K. G. vet
(375 K.G. boter)13800 K.G. melk met 480
K.G. vet (597 K.G. boter); 13300 K.G. melk
met 432 K.G. vet (S40 K.G. boter) en 14800
K.G. melk met 308 botervet? Weet gij, dat een
in Argentinië gefokte Amerikaansche koe, vier
malen gecontroleerd door G. Kuiper, die hier
van mededeeling doet in het „Nbld. van
Friesland", van 1 Juni tot 1 December 1927,
dus in 6 maanden, reeds heeft gegeven 3317
Kilo melk met een gemiddeld vetgehalte van
3-9 pCt.; dat haar hoogste dagproductie Is ge
weest 34 K.G. melk, en zij in de 6de maand
van naar lactatie-periode nog bijna $oovael gaf
ala haar hoogatt productie?
Br.
-