Extra Aanbieding Mantels en Mantelcostumes J. J. H. KOOPMAN, amsterdamsche brieven. Ingezonden Modedeeling. van 20 FEBRUARI tot 2 MAART Evenals we reeds 12 Jaar deden, bie den we ook nu gedurendelO dagen aan naar maat, tegen verminderde prijzen. Deze Mantels en Costumes zijn ver vaardigd van de nieuwste stoffen, 1ste klasse bewerkt en met zijde gevoerd. We stelden den prijs per MANTEL op f 45. per COSTUUM op f 65. Dames-Kleedermaker - Bontwerker. WESTSTRAAT 17. het College een bespreking over de^ aan gelegenheid met den heer H. A. Mensink alhier, van wien inmiddels wederom be richt was ontvangen, dat hij gegadigde wenschte te blijven voor het exploiteeren van een radio-distributienet, waarbij werd overeengekomen, dat de heer Mensink zou trachten met de in deze gemeente woonachtige personen, die bij ons College een verzoek hadden ingediend om in aan merking te komen tot het verkrijgen van pen concessie voor een zoodanig net, een oomblnatie te vormen, die de exploitatie op zich zoude nemen. Deze poging van den heer Mensink had echter een nega tief resultaat. Van eenige der aanvragers kreeg hij bericht, dat zij aan het vormen van een oomblnatie niet konden of wil den medewerken, terwijl hjj van anderen op zijn schriftelijk tot hen gericht ver zoek geen antwoord mocht ontvangen. In een daarop volgende conferentie ver klaarde de heer Mensink, dien wij zoowel in financiëel- als in technisch opzicht vol doende bekwaam achten om in deze op te treden, zich in beginsel bereid geheel al leen de exploitatie op zich te nemen. Hij verzocht daarom ons College aan den Mi nister van Waterstaat te berichten, dat in beginsel besloten was om aan hem een concessie tot het aanleggen en onderhou den van een distributienet te verleenen en in verband daarmede aan dien be windsman te verzoeken hem een voorloo- loopige vergunning tot het exploiteeren vai» een radio-distributienet in deze go- ino:nte te verstrekken. Bij schrijven van 25 Januari J.L werd den heer Mensink de gevraagde vergun ning voor het geheele gemeentegebied verleend. De heer Mensink verklaarde zich bij zijn schrijven van 13 Februari j.L met de van Rijkswege gestelde voorwaar den te kunnen vereenigen, evenals met die, welke van gemeentewege zullen wor den gesteld. Zooals U duidelijk zal zijn, aldus gaan B. en W. voort, krijgt de gemeente ten opzichte van deze zaak geen' enkel financieel risico te dragen, Integendeel, zij zal van den concessionaris voor iedere aansluiting aan zijn distributienet per jaar Lontvangen als vergoeding voor het gebruik maken van gemeentegrond. Onder de door de gemeente te stellen voorwaarden is de belangrijkste die, waar bij de concessionnaris tegen het stellen van 'n bankgarantie van 1000 verplicht zal zijn bij een eventueele staking van het bedrijf, om welke reden dan ook, de dra den en eventueele andere werken, aan ge meente-eigendommen aangebracht, bin nen een door het College te bepalen ter mijn te verwijderen. De concessie zal, behoudens Intrekking binnen dien tijd, worden verleend voor den tijd van vijf achtereenvolgende jaren, met stilzwijgende verlenging van jaar tot jaar. B. en W. stellen voor in dien geest te besluiten. Wf]zlglng van den naam der gemeente. B. en W. schrijven aan den Raad: BIJ dezerzljcsch schrijven van 1-1 Juni 1020 verzochten wl}, mede op aandrang van de Commissie voor de economische ontwik keling dezer gemeente, aan den Minister van Blnnenlanasche Zsfcen te willen1 bevor deren, dat zooveel mogelijk ter algemeen© kennis zou werden gebracht, dat de offi cieel© naam dezer gemeente is „Helder" en niet, zooals veelal gebezigd wordt, „I>9n Helder", „Nleuwediep" of „Willemsoord". Aan ons in bovengenoemd schrijven ver vat verzoek heeft de Minister gevolg willen geven. Inderdaad trad 'tengevolge van dit rond schrijven een ©enigszins verbeterden toe stand ter zake 'in. Zoo veranderde de directie van die Spoorwegen den naam ,.Den Hel der" in „Helder", en ce directie van de Telegraaf en Telefoon liet voortaan den naam „Nleuwediep" achterwege. Intusschen wordt, al mogen dtan de namen „Nieuwe:ip" en „Willemsoord" thans, zoc goed al» geheel niet meer gebruikt wcroen, ce naam „Den Helder" neg steeds door ver schillende openbare besturen en -lichamen, alsmede door zeer veel particulieren voort durend gebruikt, zoowel in de schrijf- als in de spreektaal. Het schijnt wel of het :en menschen beter veegt de woerden „Der. Helder" dan „Helder" te bezigen. Voorts heeft het evengenoemd rend- achrijven van den Minister een eigenaar^g inconveniftnt geschapen. Het komt namelijk herhaaldelijk voer, dat brieven, bestemd voor deze gemeente, terecht komen in de L'mburgsche gemeente Helden, terwijl cm- keerd brieven voor Helden, dikwijls eerst tengevolge van een) min of meer onduidelijk letterteeken, in casu de letter r, eerst terecht kunnen, komen/ le de provincie Limburg. Toen wijl dan ook Je de pers lazen, dat door de Ministers van; Oorlog, Binnenland- sohe-Zakeni en Landbouw en van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen een interde partementale commissie was ingesteld om eenheid te krijgen im de spelling van de zeer uibeenloopenide aanduiding van aardrijks kundige namen in Nederland, hebben wij ons aanstonds tot deze Commissie gewena met het verzoek om te bevorderen, dat de naam dezer gemeente wordt gewijzigd in ,ff)en Helder". Ifl de voorloopige uitgave van de „naam lijst van gemeenteen, bewoonde oorden en huizengroepen in NederlaMl", van de Topo grafische Inrichting te "I-Oravenhage, in welk© uitgave tevens ia opgenomen het ver slag der evengenoemde interdepartementale commissie, wordt de naam' onzer gemeente aangeduid als „Dem Helder", terwijl de na men „Helder", „Willemsoord" en „Nieu we diep" daarin niet, voorkkomen. In verband met het bovenstaande stellen wij u, onder verwijzing naar de hierbij over gelegde stukken, voor de wensehelijkheid1 pit te spreken, dat de naam dezer gemeente worde veranderd van „Helder" inl. „Den Helder"', opdat wijl bijl de Regeering officieel stappen kunnen doen ter definitieve rege ling dezer aangelegenheid. Wijziging Reglementen Burgerlijk Arm bestuur en Algemeen Weeshuis. Bij- schreven van' Gedeputeerde Staten dezer provincie wordt de opmerking ge ur bestemming bereiken vla onze ge meente. Dat dit ongerief ernstige gevol gen fcan hebben, behoeft naar onze meening nauwelijks betoogd te worden. WJj denken b.v. aan expresse brieven, dde gewoon Ijk een Inhoud zutlen bergen met welks afdoe ning spoed moet worden betracht en die maakt, dat van de zijde van het Staatstce Zicht op de Volksgezondheid er o-p wordt gewezen, dat nu en dan uitbesteding van een arme door ©en instelling van weldadigheid plaats vond in een gezin, waarin een lijder aan tuberculose voorkwam. In verband hiermede wordt het wensche- ijk geacht de reglementen voer het Bur gerlijk Armbestuur en het Algemeen Wees huis in dier voege te wijzigen, dat daarin wordt opgenomen een bepaling, welke geen uitbesteding toelaat, alvorens door een ge neeskundige schriftelijk wordt verklaard, dat in het gezin, waarin de arme zai werden opgenomen, geen ziektegeval voorkomt, dat gevaar oplevert, voor den gezondheidstoe stand zoowel in lichamelijk ais 'in gees telijk opzicht der overige huisgenoot en. Het werft voorts wenschelijk geacht cm het onderzoek uit te strekken tot den bestede ling zelf en om het onderzoek, wanneer zulks noodig of wenschelijk wordt geacht, te herhalen1. Op grond van het bovenstaande geven B. en W. in overweging de betrekkelijke reglementen te wijzigen. Verkoop van grond te Hulsduinen. A. J. de Vries, alhier, verzoekt van de gemeente te mogen koopen een te Huisduinen gelegen stukje grond, ter grootte van ongeveer 800 M.8, ten behoeve van den bouw van een seizoenwoning. Met den aangeboden prijs van 1.— per M2. kunnen B. en W. zich vereenigen en stellen voor gunstig te besluiten. Electrlclteltslevering, Ou en Water* leiding. B. en W. schrijven aan den Raad: Waarschijnlijk nog in den loop dezer maand zal een der bedrijven in deze ge meente haar zuiggasinstallatie voor be- drijfskracht gaan verwisselen door elec- tromotoren. Door den Directeur der Water- en Lachtbedrjjven zijn in verband daarmede met het Bestuur der onderneming besprekingen gevoerd, ten- einde te verkrijgen, dat de benoodigde stroom zou worden geleverd door het ge meentelijk Electriciteitsbedrijf. Daarbij is echter gebleken, dat door het Provinciaal Electriciteitsbedrijf .Noord-Holland een zeer voordeelige aanbieding is gedaan voor rechtstresksche levering door dat be drijf. Zooals U bekend is, is het P. E. N. volgens het met d§ze gemeente gesloten stroomleveringsoontract bevoegd om aan stroomverbruikers met een krachtinstal latie van meer dan 20 P.K. rechtstreeks te leveren. Om de hierboven bedoelde inrich ting voor het gemeentelijk bedrijf als af- neemster te verkrijgen, zal door de ge meente dim een ongeveer gelijk tarief als waarvoor het P. E. N. leveren wil, moeten worden aangeboden. Het wordt dus op deze wijze, om het bij den juisten naam te noemen, een ooncurrentie tusschen twee overheidsbedrijven. En waar zoodanig ge val zich uiteraard herhaalde malen kan voordoen meenen wij met de Commissie van Bijstand voor de Water- en Llcht- bedrijven, wier gevoelen wij hieromtrent hebben ingewonnen, dat het aanbeveling verdient ons College te machtigen om in bijzondere gevallen aan stroomverbrui kers met een krachtinstallati© van meer dan 20 P.K. stroom te leveren tegen nader overeen te komen voorwaarden. Met het oog op den daarbij betrokken spoed stel len. wij U, onder overlegging van de des betreffende stukken, voor, zoo spoedig mogelijk daartoe te besluiten. Stroomleverlng aan de M.E.T.H.O. Voorts stellen B. en W. voor ten be hoeve van de Middenstands- en Electrlcl- teltstentoonstelling voor Helder en Om streken, gedurende de tentoonstelllngs- dagen (van 28 April tot en met 0 Mei 1928) den electrischen stroom voor de tentoon stelling en voor de standhouders te leve ren tegen 5 oent per K. W. U. Verhuur welland, enz. Een bijlage op de raadsverslagen is ver schenen (no 20 van 1928) betreffende ver huur van weiland enz., waarin met Januari verandering is gekomen, en waar omtrent aan den Raad nieuwe beslissin gen ter vaststelling worden voorgelegd. Een perceel weiland, tot nu toe verhuurd nan F. Duif, zal In huur worden overge nomen door J. Kapitein; D. Makelaar wenscht wederom een jaar huur van het thans door hem gehuurde perceel, J. J. Heljdenrljk wenscht de onlangs aange kochte bloemisterij aan de van Galen straat te huren. In verband met den bouw van hulzen aan den Polderweg is aan Jb. van Os grond ontnomen. Deze vraagt thans met het oog op meerderen bouw ter plaatse van de verdere huur van dit per ceel te worden onheven. B. en W. heb ben er geen bezwaar tegen, te minder, nu M. Olivier en J. v. d. Molen bereid zijn den achterliggenden grond in huur over te nemen. Voorts kwamen verzoeken in om van landhuur ontheven te worden van A. W. van Waardenburg en D. de Jong tenge volge van opheffing en inkrimping van hun bedrijf- B. en W. achten de ontbin ding der huurovereenkomst in het belang van de gemeente. Een en ander is uitvoeriger omschreven in bovengenoemde bijlage no. 20. Ingezonden Mededeellng. GELEGENHEIDS AANBIEDING van SCHRIJFMACHINES VAN PUTTEN OORTMEYER Carnavals-tijd. Binnens- en buitenshui* Brlghter Am sterdam! Onze moderne puriteinen. De „groot© lijn". Carnavals-tijd.je merkt er in Am sterdam nooit veel van, tenminste niet op den openbaren weg. Binnenshuis doen we er, in den vorm van onderscheiden gecos- tumeerde bals, geoostumeerde cabaret avonden van diverse buurt- en andere vereenigingen nog wél aan. En ik zou het aantal hoofdstedelijke jofferen, dat zich de laatste weken, met het feest in Bel- levue of b.v. in het nabijliggende Laren bij Ilamdorff voor den boeg niet gaarne den kost willen geven.Evenmin trou wens het aantal mannen, dat in dit sei zoen geheimzinnige en veelvuldige be sprekingen met den kleermaker die ge lukkig met zijn thans in gang zijnde sta king nog net even gewacht heeft tot de carnavals-voorbereiding voorbij was had. Al' moge dan, ook in deze moderne tijden nu de sekse-grenzen zoo tot onher kenbaar wordens toe vervagen, de hee- ren der schepping het zlch-kleeden, nooit dat alles-overweldlgende feit zijn, wat het voor de vrouw is, op „verkleeden" zijn zij als het er op aan komt, evenzeer zoo niet meer verzot.En groot is dan ook het aantal stadgenooten van beiderlei kunne, dat, niet tevreden met onze be scheiden blnnenkamersche carnavals- vreugden, de trein naar het Zuiden nam, om daar, in den Bosch of Maastricht nu eens écht mee te maken. Intusschen, ai weet je ook dat het hier op straat niet mag, raak je onbewust zoo onder den invloed -van den geest van het seizoen, dat je bij tijd en wijle even twij felt aan het zekere van dit weten.Kom je b.v. ergens in de stad een mijnheer tegen met een zeer wijde gele pantalon en een zeer nauw-sluitend1 hél-groen oolber- tje, voorzien daarenboven van een reuzen- ulienbrü en een strooien, veel te klein hoedje, dan heb je toch even tijd noo dig om tot het besef te komen, dat je hier geen volgeling van Pier van den Mug- genberg of van een andere Oeteldonk9che grootheid voor je ziet. waarmee je straks arm in arm zult gaan hossen, maar d'e wandelende reclame-fguur van een nieuw merk sigaretten, die op deze wijze zijn zuur verdiende broodje moet ophalen, en allerminst denkt aan zwier- en pret-ma- ken.En zie je, zooals verleden Zondag, een groot aantal lieden zich op het Beurs* pleintje verzamelen, vergezeld van een root aantal exemplaren „reuze" groote St. Bernards-honden, dan denk je het eer. ste oogenbllk, eerder aan een carnavals- goep dan aan een hoogst-ernstige demon statie van een vereeniging die zich de propaganda voor, en de rasverbetering van dit soort honden ten doel stelt.En worden je tenslotte door opgewonden jon gelieden op straat pamfletten te koop ge boden met schreeuwende titels als: Ont hullingen over den Dictator.„Anti- Schund" dan denk je aanvankelijk slechts aan vroolijke carnavals-lectuur en niet aan den, wel wat pijnlijken en luguberen strijd om den roem in de hoogere regionen der litteratuur die hier, naar men bij na der inzien bemerkt, op het plaveisel ge streden wordtHet is, voor ons al thans, een nieuw verschijnsel deze lit teraire strijd op straat.In de beelden de kunsten hebben we vroeger wel eens straat-tooneeltjes gehad: herinneren velen zich niet nog het destijds berucht gewor den handgemeen bij den ingang der ten toonstellingszaal van de Onafhankelijken tusschen een, toentertijd nog linksch-re- volutionalr, thans echter rechtsch-fascis- tisch schilder en een kunst-redacteur?. Maar de ridders van de pen hadden tot nu toe hun straat-harnas in de kast laten hangen. Nu is 't er uit gehaald en we kun nen schoone tijd'^1 tegemoet gaanIk zal me in den strijd niet mengen. Zelfs niet eens vertellen waar hij om gaat: als neutraal buitenstaander kijk ik allereersl naar het gebaar en de beweging. Een en kele aanduiding van dit gebaar en die be weging, als voorproefje van wat nog komen kan mogen deze aanhalingen uit de bedoelde pamfletten zijn: .Deze las terlijke aantijging Is zoo door en door dom en hulpeloos, dat ze eigenlijk niet eens weerl gd moest worden. Als ik een zoontje had, dat een pen kon vasthouden, zou ik hem opdragen mijn taak over te nemen. „Want waarachtig, iemand die zoo godver geten stom kan schrijven, is heusch mijn portuur nietenz. „Het is niet onze gewoonte het woord te richten tot de hoeren van...., en daar wij onze tijd schriften liever niet besmeuren met hun namen, maar niettemin de oorzaken van het stinken toch even willen aantoonen. enz. Gelf maan maar liever een carna val zegt men als goed rond Amster dammer! Neen op d'eze wijze bereiken we het niet. brlghter, oftewel vroolijker, fleuriger Am sterdam, dat velen zich, met de Olym piade voor den boeg, wenschen. Deze ijver aars voor wat meer deining, hebben overigens wel wat kleine succesjes te boe ken, Ten eerste heeft de burgemeester te kennen gegeven, dat hij tijdens het groote sport-tournood het sluitingsuur een uur la* ter zal stellen, en ten tweede zullen er in de buitenwijken en volksbuurten wat meer dansvergunningen worden uitgereikt. Daarentegen werd op het Prinsenhof be sloten, en dit moeten deze „wat meer leven in de brouwerij"-propagandisten als een verliespunt noteeren dat het venten op de wegen in de buurt van het nieuwe stadion tijdens de wedstrijden zal verboden zijn. Een strop ook voor onze bananen-verkoopers, haring-, en een cent een lik, twee cent een prik-zuur man nen.die toch ook recht hebben te azen op een deel van den Olympiade goudstroom, zooals nog steeds half Am sterdam dat, niettegenstaande de bedacht zame waarschuwingen dat 't niet mee zal vallen, dit doet. Is dat roepen om meer geneugt en dei ning, meer fleur, om brlghter meer wereld- steedsch Amsterdam, afgezien nu van dezen sp'ecialen Olympladetjjd' waarin het min of meer recht van bestaan heeft niet wat overdreven?.We mogen niet ondankbaar zijn! De vrijheden en de fleur c ie we vergeleken met nog maar enke le geslacht .n geleden veroverd-hebben, zjn toch werkelijk niet gering! Korte rok-i 1 en, open halzen, de sigaret.Het 1 as nog niet eens zoo heel lang geleden, 0 n nu alleen maar bij het laatste te blij- v in, dat een Staatshoofd (Jaoobus de Eer- b e van Engeland) aan zijn onderdanen 1 >t weten: „Als er nog eenige schaamte in u is, keer dan in tot uzelf en geef het ge- l 'uik van de tabak, die de gezondheid' ver. v ©est, het huiselijk leven vernietigd en d ;n toorn Gods oproept, opl De tabak is di hel in zijn ware gedaante, want hij s' inkt, een ellendig iets, net zooals de hel z Ifl" En d'at gaat hier dan nog alleen maar over de tabak, de sigaret.Wat er van de andere zaken, de korte rokken, de dames-kuiten, halzen, enz. enz. nog veel minder lang geleden gezegd werd, laat lk d'an nog maar fatsoenshalve in 't midden. Waarmede ik alleen maar zeggen wil, dat we op 't gebied van fleurigheid, om 't zoo dan maar te noemen toch wel heel wat zijn „opgeschoten" en niet ondank baar mogen zijn, waarde brighter-Amster- dam bewonderaars!. In zekeren zin zou men de ultra-moder ne kunstenaars, die thans in het nieuwe verband van een AiLB.-groep (AJS.B. Is: Architectuur, Schilderkunst, Beeldhouw kunst) in het Stedelijk Museum hun werk tentoonstellen de lijnrechte tegenstanders kunnen noemen. Voor hen, althans voor het grootste deel waaronder de architec ten in d'e eerste plaats, is alle fleurigheid uit den booze en niets meer of minder dan ouderwetsche, individualistische en ver- doemenswaardige romantiek. Ze willen ons in de toekomst opbergen in vlerkante betonnen kamers, vierkante bedden, laten plaats nemen in vierkante stoelen met ijzeren stangen en vlakke platen (waarbij de beruchte tandarts-stoei nog een weelde- rige luxe schijnt, onder reohthoekig-ge- kruiste laboratorium-lampen.Ik schrijf hier geen diepzinnige kunstbeschouwin gen, maar geef alleen weer wat den ar- geloozen burger op deze tentoonstelling ondervindt.De argelooze burger die zich. gelukkig, niet zóó maar in het toe komst-paradijs van deze kunstenaars laat duwen. Dat hiermede geen recht ge daan is aan het in velen van deze kun stenaars, levende geloof, en hun veelal eerlijke, wilskrachtige aoheppingalust, zij erkend. Een aantal moderne schilders, beeld houwers en architecten mochten door mid del van d'eze AJ3.B. een nieuw orgaan vin den om zich te uiten, deze, voorname lijk, zij het dan ook niet uitsluitend mo dern-georiënteerde musici, componisten en musicologen vinden al reeds ©enigen tijd een dergelijk orgaan in het tijdschrift „De Muziek", dat onder redactie van Paul F. Sanders en Willem Pijler bij Seyf- fardt's Boek- en Muziekhandel h.t.s. ver schijnt. Ik vermeld dit hier ter plaatse spe ciaal even omdat ik in mijn vorigen brief enkele historische bijzonderheden over ons Conoertgebouw ontleend1 aan een ar tikel van S. Kalff In dat tijdschrift ver sohenen zonder den bron waaraan lk mij, zij het bescheidenlek, laafde te vermelden! Het is zeer moeilijk zich vanuit een carnavals- en kunstzinnige stemming en vanaf een frisch-springenden, levens- krachtigen bron te wenden tot de beraad slagingen op bet Prinsenhof, die nu een maal meestal niet aan kunst, fleurigheid of aan een bron doen denken. Veeleer aan een wat zwaar te verwerken, slape rig makend college. Maar ik moet, volle digheidshalve toch nog wel enkele woor den wijden aan de Raadsdebatten van deze week. Het ging trouwens over een voor Amsterdam allerbelangrijkst iets. De kwestie der Stadsontwikkeling en Uit breiding, een kwestie, die eigenlijk al vanaf 1922 aan de orde is, zonder dat we veel zijn opgeschoten en de, hier zooreer gewenschte „groot lijn" eindelijk en de finitief getrokken kon worden. Het plan- Bob, dat tan poging was om tot zulk een groote lijn te komen, bleef „onderweg in de moerassen der uitgebrachte üdvlLS" zon en kritiek steken en kan hot niet tot den Raad brengen. Nu is men, met den heer Wibaut als gangmaxer voorop, btzig met een poging om te komen tot een aparte Dienst, die zich uitsluitend op de groote lijn zou kunnen concentreer en en zoodoende de halfheid en het bij-brok- jes-en-beetjes werken, waaraan wij thans üijden, uit de wereld zou kunnen helpen. B. en W. willen echter zoo'n afzonderlij ken Dienst niet en meenen dat men er even goed' kan komen met de instelling van een aparte, Afdeeling van Publieke. Werken. Tusschen deze twee verschil lende opvattingen ging deze week de strijd in den Raad. Het pleit is, terwijl lk dit schrijf, nog niet beslecht. Hoé het be slecht wordt tenslotte ik meld het u een volgend maal - is eigenlijk bijzaak. Hoofdzaak is: dat er spoedig een syste matisch aan de groote lijn gewerkt wordt! Uit de Land- en Tuinbouwwereld. WENKEN EN MEDEDEELINOEN. Ingezonden Mededeellng. Sproeten komen vroeg in het voorjaar, koop tijdig een pot Sprutol. Bij alle Drogisten. door Inruiling tegen nlouwa Underwood», Royal No. 10 f115 Underwood reismachine in étui f 135 Hammond f 35 RemingionNo. 10 f 75 Remington f 123 Urania fno en vele andere merken, waaronder met langen wagen ALKMAAR Payglop 18 Underwood-Agenten Tol. 668 1 5 (Nadruk verboden.) DENEMARKEN ONS TEN VOORBEELD. In menig opricht kan de Deensche land bouw ons ten voorbeeld zijn. Zoo b.v. het zuivelbedrijf. De melkproductie is daar in de laatste 60 jaar sterk toegenomen, en wel hoofdzakelijk als gevolg van een betere en meer economische bedrijfsvoering. Het aantal melkgevende koeien is in dien tijd nog niet verdubbeld, terwijl de productie bijna verzes voudigd is. Gaf een koe in 1861 gemiddeld on geveer 1000 K.G. melk per jaar, thans is het gemiddelde cijfer gestegen tot 300 K.G. Dit is enkel toe te schrijven aan de verbeterde verzorging en voedering der koeien, en van de wetenschappelijke wijze, waarop de voortplan ting en voeding van het vee thans wordt ge leid. Maar niet alleen de melkproductie is zeer vermeerderd, evenzeer het vetgehalte. In 1861 werd van 100 K.G. melk per koe gemiddeld 31 K.G. boter gemaakt, in 1923 bracht een koe gemiddeld voort 3870 K.G. melk met 118 K.G. DOter, welke hoeveelheid tegen hetzelfde vet gehalte niet meer had moeter. opleveren dan 90 K.G. boter. Het gemiddelde vetgehalte be droeg over 1933: 3-55 Natuurlijk heeft de verbetering in de techniek der boterbereiding ook voor een deel aan deze verbetering mee gewerkt. In 1879 werd door den Deenschen landbouwer-economist N. J. Fjord een instru ment uitgevonden, waarmee het vetgehalte der melk kon worden bepaald. Toen dan bleek dat dit soms wel 35 verschilde, ging men con- trole-vereenigingen oprichten, de eerste in 1895 op een dorpje in Zuid-Jutland. Spoedig volgiden er meer, alle op coöperatieven grond slag, en aanvankelijk met Rijkssubsidie. In 1933 bestonden er: 1093, die tesainen ontvingen 'n staatssubsidie van 119344 Kronen (1 Kr. is 66V1 ct.). Het resultaat, door ae controle- vereenigingen, meestal in samenwerking met de folevereenigingen, bereikt, is zonder twijfel groot. Door de minderwaardige koeien te ver wijderen en de voortteling alleen te laten ge schieden door dieren, welke getoond hebben, na statistische controle, de meest oeconomi- sche hoedanigheden te bezitten, zijn de uit komsten hoogst bevredigend geworden. De boven vermelde verhoogde melkproductie en vetgehalte ie voor een goed deei naar werk. Berekend is, dat de productie met ruim so millioen Kronen per jaar is opgevoerd. Voor waar geen kleine verdienste voor de coöpera tieve controle-vereenigingen, zoo klein en Be scheiden aangevangen.. Van alle in Denemar ken aanwezige koeien 'wordt reeds ruim 30 gecontroleerd, voor het eiland Seeland be draagt dit reeds bijna 36 dus ruim een derde van alle dieren. Einde 1937 verecheen het Jaarverslag van de Rijksseruminrichting over 1926. Er werd in dat jaar afgeleverd 13000 L. serum, en entstoffen voor 523000 dieren! Deze cijfers zeggen op zich zelf reeds welk een belangrijk Instituut de seruminrichting is. In totaal werden 101x0 on derzoekingen verricht, terwijl o.m. 1438 be strijdingsmiddelen tegen muizen en ratten af geleverd werden. Over de onderzoekingen be treffende drinkwater wordt gezegd: dat de er varing weer bevestigd heeft, dat water uit on diepe zakputten doorgaans niet geschikt is als drinkwater voor het vee, en dat nortonwater uit diepere aardlagen dikwijle als drinkwater te hoog zoutgehalte heeft. De bekende Dr. H. 't Hoen schrijft, dat een groot percentage van de koehuiden wordt beschadigd: ie door de runder horzellarve, se door afsluiting der weiden idoor prikkeldraad. De laatste bescha diging kan worden voorkomen door afsluiting met het gladde draad volgens het systeem van Nord waarvan hij een uitvoerige beschrijving geeft. De horzellarve kan thans op eenvoudi ge wijze bestreden worden door insmeren der rijpe open bulten met de horzelzalf. Bij samen werking der veehouders kan in korten tijd de veestapel in een streek horzelvrij worden ge maakt WEET GIJ 1 Weet gij, dat men in Noord-Amerika, waar vóór 40 jaar voor 't eerst Friesch en Hol- landsch vee werd ingevoerd, thans melkop- brengsten worden verkregen, welke die bij ons ver overtreffen; dat daar echter let wel! het exterieur wel wat op den achtergrond Is geraakt, dat daar vrijwel geregeld 3 keer per dag wordt gemolken, en bij hoogere opbrengst de dieren zelfs 4 maal gemolken worden? Weet gij, dat een Amerikaansch tijdschrift o.m. de volgends melk- en vetopbrengsten publi ceerde: 12400 K.G. melk met 462 K. G. vet (375 K.G. boter)13800 K.G. melk met 480 K.G. vet (597 K.G. boter); 13300 K.G. melk met 432 K.G. vet (S40 K.G. boter) en 14800 K.G. melk met 308 botervet? Weet gij, dat een in Argentinië gefokte Amerikaansche koe, vier malen gecontroleerd door G. Kuiper, die hier van mededeeling doet in het „Nbld. van Friesland", van 1 Juni tot 1 December 1927, dus in 6 maanden, reeds heeft gegeven 3317 Kilo melk met een gemiddeld vetgehalte van 3-9 pCt.; dat haar hoogste dagproductie Is ge weest 34 K.G. melk, en zij in de 6de maand van naar lactatie-periode nog bijna $oovael gaf ala haar hoogatt productie? Br. -

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1928 | | pagina 7