K ANNE WASSER
De Bloembladen van Lan-Tze
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS,
TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Eerste Blad.
OOK VOOR DAMES-CONFECTIE
BUITENLAND.
Nr. 6536
66ste JAARGANG
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
Redacteur-Uitgever: O. D'E BOER Jr„ DEN HELDER
Bureau: Koningstraat 29 Telefoon: 50 en 412
Dinsdag 21 Aug8.44 uur.
Woensdag 22 8.42
Ingezonden Mededeellng.
ONVOLWAARDIG^ *-RBEID8-
KRACU h
Het is zonder meer al&Ctot cr
meer gebrekkigen zijn,
men, onvermijdelijk is. Een goede hygiëni
sche opvoeding en voorlichting en een be
hoorlijke gezondheidszorg kan geweldig
veel voorkomen en de stroom van onderop
stuiten. Van de z.g. erfelijkheid moet men
zich niet al te groote voorstellingen ma
ken. We wezen er reeds op, dat b.v. zwak
zinnigheid dikwijls van heel anderen oor
sprong is dan dat de betrokkene een zwak
zinnig voorgeslacht heeft.
Tuberculose wordt als regel na de ge
boorte door besmetting verkregen; het ge
beurt zeer zelden, dat een kind tuber
culeus wordt geboren.
En het werkwaardigste was wel, dat de
heer P. de Boer, de ambtenaar, speciaal
belast met de z.g.n. nazorg voor leerlingen
van het Buitengewoon Onderwijs, in
hoofdzaak dus zwakzinnigen, te Amster
dam, ons kon mededeelen, dat uit de hu
welijken van velen dier oud-leerlingen
slechts een enkele keer zwakzinnige kin
deren geboren zijn.
Goede gezondheidszorg, betere sociale
verhoudingen zullen zeker op den duur
van goeden Invloed zijn op het cijfer der
gebrekkigen.
Maar ook onder dergelijke betere ver
houdingen zullen we toch niettemin moe
ten rekenen met een zeker aantal gebrek
kigen, hetzij van aanleg, hetzij op jeug
digen leeftijd zoo geworden. We spreken
dan nog niet van de door ongevallen en
door andere oorzaken op meer volwassen
leeftijd gebrekkig gewordenen.
Welnu, onze zorg dient zich tot die jeug
dige gebrekkigen steeds beter uit te strek
ken, en voorzoover het de zwakzinnigen,
blinden, doofstommen en slechthoorenden
betreft, ls het eerst-aangewezen middel
daartoe het Buitengewoon Onderwijs. Hoe
staat het daarmeê hier te lande?
In 1855 werd reeds te Den Haag door
Ps. van Koetsveld een school voor gees
telijk minderwaardige kinderen gesticht;
dit schijnt de eerste school van dien aard
in ons land te zijn geweest.
In 1892 werd dit voorbeeld pas ge
volgd door de oprichting van een school
voor achterlijke kinderen bij de stichting
's Heerenloo te Ermelo, een Inrichting
waar zwakzinnige kinderen werden ver
pleegd. Te Rotterdam volgde in 1896 een
zoodanige school, terwijl in 1899 door de
„Vereeniging voor spraakgebrekkige en
achterlijke kinderen" te Amsterdam de
eerste school voor dat soort kinderen werd
geopend.
Dit was alles dus particulier initiatief.
Het was de gemeente 's-Gravenhage, die
in 1902 de eerste gemeentelijke school
voor zwakzinnigen stichtte.
Tot einde 1907 stijgt het aantal echter
slechts matig en dat is begrijpelijk, om
dat dit speciale onderwijs zeer duur is en
de gemeentebesturen er alleen voor op
draaiden. Het Rijk hield zich geheel af-
feuilleton.
door
46)
Do gouddelver knikte en keek in Kee-
ler's schitterende oogen. Op dat oogenblik
geleken de mannen wel tweelingen met
hun doelbewust uiterlijk, vol van scanning
over den te houden wedstrijd, met hun
vastberaden kaken, toegenepen lippen, ge
reedstaand om elk oogenblik snel den wa
gen te verlaten. De oond/ucfceiur, van een
flinke fooi voorzien, stond aan den kant
toen de trein bij Hoosac Falls
ging rijden; zij sprongen van de treeplank
en holden over het perron van grint de
straat van de oensiorHaats m ^aar
een reusachtig, uithangbord te lezen
stond:
Ik kan je niet helpen", grijnsde de
eigenaar met een blik naar een veelge
bruikte motorfiets, de eernge in zijn ga
rage Jk zou je aanraden het eens by
Bailéy te probeeren". Nog geen minuut
later stonden zij bij de motorfiets die de
bereidwillige Bailey, hun vurig verlangen
bespeurende, hun aanbood als het eerdge
voorwerp op wielen, dat door een machine
zjjdlg, de Leerplichtwet sloot dit soort kin
deren uit, de gemeenten deden het dus
ook geheel onverplicht.
In 1909 eindelijk begint het Rijk dit
onderwijs te subsidieeren naar bepaalde
Regelen en vanaf dat jaar is er een snelle
groei, die nog toeneemt, na de aanvulling
van de Lager Onderwijswet ln 1920, die dit
Buitengewoon Onderwijs eindelijk een wet
telijke grondslag gaf en toen er een af
zonderlijke Inspecteur voor werd aange
steld.
Op 81 Dec. 1927 bestonden er in ons
land in 26 gemeenten scholen voor onder
wijs aan zwakzinnigen met totaal 6897
leerlingen, zoodat zeker een 8000 achter
lijke kinderen nog zonder onderwijs rond-
loopen. Het aantal scholen was toen 69,
waarvan 89 openbare en 80 particuliere
scholen.
Voor het onderwijs aan blinden bestaan
er in ons land 4 particuliere instituten,
voor doofstommen 6, eveneens particulier,
voor slechthoorenden 8, waarvan 1 open
baar.
Deze laatste Inrichtingen zijn ook vol
doende, deze betrekkelijk kleine groe
pen op te nemen én hoewel er ook van
deze gebrekkigen altijd nog te veel zon
der onderwijs rond blijven loopen, zijn
dit toch zeer kleine getallen vergeleken
bij die der zwakzinnigen.
Het is dus begrijpelijk, dat op deze laat
ste groep de grootste aandacht valt. Uit
den aard zijn de scholen voor het B. O.
meest allen ln de grootste gemeenten ge
sticht, zoodat het platteland vrijwel van dit
onderwijs is verstoken.
Jammer genoeg is het Rijk na 1920 weer
ten halve blijven stilBtaan, door de gelde
lijke steun voor de oprichting van scholen
tot een vast bedrag te beperken, (uit zui
nigheidsmotieven) maar waardoor de
stichting dier nieuwe scholen ook achter
wege blijft.
En zooals met zoovele dingen, hier wordt
weêr door anderen overgenomen, wat dooi
het Rijk wordt verzuimd.
De provinciën, wien bij de Lager-On-
derwijswet verboden is, voor het Lagei
Onderwijs gelden te voteeren, zijn toeval
lig waar het het Buitengewoon Onderwijs
betreft, vrij. En zoo is in Noordholland en
Overijssel verleden jaar een regeling ge
troffen, waarbij door deze provinciën voor
de oprichting, zoowel als voor de exploita
tie van dit soort scholen, financieele steun
in uitzicht is gesteld. Ook de provincie
Utrecht besloot tot dergelijke steun.
Hierdoor is de verwachting gewettigd,
dat langzamerhand de oprichting van in
richtingen voor B. O., waar dat noodig is,
voortgang zal hebben.
Op het platteland is daar deze moeilijk
heid aan verbonden, dat één gemeente in
de meeste gevallen geen voldoend aantal
Ingezonden Mededeellng.
Wij Breien de Aller Fijnste Wollen K ousen
voortgedreven werd. „Gaat daarmee pic-
nic houden bij de watervallen", stelde hij
voor. „D^ andere zijn allemaal verhuurd.
Dit is mijn eigen kar. Hoever wenscht u
te gaan?"
■Walton keek besluiteloos naar bet ding.
„Heb je er weieens op gereden?" vroeg
hij Koeler.
„Nog niet, maar ik ga 't probeeren. Laat
me eens zien hoe hij werkt", vroeg hij den
eigenaar.
„Wel, als u 't nog moet leeren, ver
trouw ik je haar liever niet toe".
„Hoeveel is zij waard? Hier, neem dit
voorloopig". Hij duwde verscheidene
bankbiljetten in Baikys hand. „Mochten
we niet terug komen, dan kunt ge een
nieuwe koopen. Nou, wijs me, hoe er mee
omgegaan moet worden".
Hand en hoofd van hem, die alle moge
lijke constructies van door gas gedreven
voorwerpen in zijn macht had gehad, van
pompen bot gebroken hulp-bootmotoren
toe, dwong spoedig eerbied af van den ver
wonderden Bailey, die reeds verzoend en
getemd was door het bezit van 't geld.
„Als ik ooit een kneoht noodig heb,
huur ik u", zeide hij. „Zij is voor een tocht
gereed; ga er allebei opzitten en ik heb
er geen bezwaar tegen, dat ge ermee weg
gaat".
„Waar is villa „de Eglantier?" vroeg
Keel er toen hij erop spronig.
„Ongeveer twee mylen de straat langs.
Twee heuvels. Na de tweede gaat ge over
de beek en de villa is aan uw rechterhand.
Zooeven vroeg iemand mij' ook waar die
was. Gaat ge dat gezelschap opzoeken?
Zij zaten in een Danton, Een mooie wagen
leerlingen heeft voor zelfs de kleinste
school.
De Inspecteur van het B. O., Dr. van
Voorthuysen, rekent, dat een minimum
van 24 leerlingen noodig is. Waar nu het
aantal achterlijke kinderen globaal geno
men op 2 per 1000 Inwoners wordt gesteld,
zou een gemeente tenminste 12.000 zielen
moeten tellen, om een school te kunnen
stichten.
Maar het ls natuurlijk beter, niet met
een groot aantal van deze dwergschool
tjes te beginnen, omdat dit veel te duur ls.
Oók om die reden zal op het platte
land de samenwerking van een aantal ge
meenten tot oprichting en exploitatie van
behoorlijke centrale scholen aangewezen
zijn.
En hiermede komt het andere probleem,
n.1. het vervoer der kinderen, het dagver
blijf en zelfs het internaat dezer kinderen.
Welk stelsel men hier ook kiest (en
over de beste wijze is men het nog niet in
allen deele eens in de terzake deskundi
ge kringen) het ls ten slotte weer een geld
kwestie, die hier opgelost moet worden.
De provinolën Overijssel en Noordhol
land subsidieeren dan ook in de kosten
van het vervoer en eventueel het verblijf
der kinderen, al is natuurlijk tot voor
waarde gesteld, dat de betreffende ge
meenten zelf moeten voorgaan. Zij zullen
op den voet der artikelen 121 en 122 der
Gemeentewet, gemeenschappelijke rege
lingen met elkaar moeten treffen, om zoo
door samenwerking de achterlijke kinde
ren in haar gebied het zoo noodige on
derwijs te kunnen geven.
Gegeven de mentaliteit van de meesten
dier gemeentebesturen is het de vraag, of
dit bQzonder vlot zal gaan, en het zal, in
dien men Inderdaad eindelijk dit vraag
stuk wil oplossen, wel hier op uit moeten
draaien, dat aan de gemeenten de wettelij
ke plicht wordt opgelegd, evenals voor het
gewoon Lager ook voor dit Buitengewoon
Onderwijs te zorgen.
Zoodra er genoegzaam ln de schoolruim
te is voorzien, zal dan de Leerplichtwet
moeten worden gewijzigd, zoodat ook voor
dit soort kinderen de Leerplicht wordt
ingevoerd.
Want ook vele ouders verzuimen hun
kinderen het voor hen bestemde onder
wijs te doen volgen.
Dat is nu bij gebrek aan voldoende scho
len moeilijk te veranderen, doch kan, in
dien daarin is voorzien, niet langer als
argument gelden.
Wel zou nu reeds de z.g.n. School
plicht kunnen worden opgelegd, n.1. de
plicht, om, indien er een schoolgelegen
heid in de gemeente bestaat, daarvan ge
bruik te maken. Ook hier wil de Regee
ring trots alle vertoogen tot nu toe blijk
baar niet aan. Zoowel in het belang der
kinderen als in dat der gemeenschap zal
het B. O. niettemin moeten worden be
vorderd.
In 't belang der kinderen, om ze in de
maatschappij meer weerbaar te maken en
althans zooveel mogelijk te zorgen, dat zij
.ater geheel of gedeeltelijk in hun eigen
onderhoud kunnen voorzien; in het be
lang der gemeenschap, die daardoor, zoo
op mijn woord".
Walton zat op het bankje achter Kee
ler met zijn handen op diens schouders.
De eigenaar van de garage hield hen vast,
oen de machine begon rumoer te maken
en de motor contact kreeg. Hij schreeuw
de hen achterna: „Als ge haast hebt gaat
dan met volle kracht. Dan vliegt ge zoo
ever den heuvel".
Weg vlogen ze stampend en hotsend;
het droge opwiebelende stof verborg hen
voor Bailey's blik. Hij boog zich over de
gekreukelde bankbiljetten.
,,'t Zou me spijten, als ze hun nek bra
ken", zei hij hardop toen hij de waarde
van twee motorfietsen in zijn portefeuille
stak. „Er Ls zeker iets te doen in de villa.
Als 't niet zoo warm was, liep ik er eens
naar toe. Deze heeren weten wat zaken
doen is".
De puffende, ronkende machine slin
gerde over de eeTSte heuvel, schoot in 't
dal neer en vloog met luid1 geweld de
tweede helling over. De weg maakte een
bocht aan den voet van den heuvel en zij
werden plotseling bijna tot stilstaan ge
bracht in het mulle zand. De Danton stond
op zij van den weg. Keeler wist er langs
te komen, sprong met Walton van de fiets
en zette haar tegen het witte hek van den
tuin eener villa.
Keeler wierp wijd het hek open, waarop
de naam „Eglantier" stond en zij liepen
er door. Onder den wolkeloozen hemel
scheen deze plek verre af te zijn van
eenige misdaad. Bijen zoemden in de lucht
en de geur van ouderwetsche bloemen
vervulde het tuintje als met wierook. Een
laan liep schuin af naar de met elzen om
als de praktijk leert, later ontlast wordt
van groote kosten aan armenzorg en
krankzinnigenverpleging.
Want de resultaten van het B. O. zijn
inderdaad niet gering.
Het doofstommenonderwijs is reeds
jaren lang uitstekend en staat in ons land
op hoogen trap.
Een onderzoek in 1918 te Amsterdam in
gesteld, leerde, dat er onder de armlasti
gen bijna geen doofstommen voorkwamen.
Bij een onderzoek te Rotterdam bleken
er van de 648 oud-leerlingen der doof-
stommenschool aldaar 564 in eigen onder
houd te kunnen voorzien.
Eenzelfde resultaat gaf de school voor
sleohthoorenden te Groningen, waar 1666
van de 2119 oud-leerlingen voor zich zelf
bleken te kunnen zorgen.
Voor de blinden schijnen de resultaten
minder. Niet omdat zij niet behoorlijk op
de bestemde scholen worden opgeleid,
maar omdat de meeste werkgevers groote
bezwaren hebben, blinden in dienst te
nemen, wegens de last en moeite, die dit
geeft
We geven toe, dat daar veel van aan
is, maar er zal toch over dat bezwaar heen
gestapt moeten worden. In vele Dultsche
Industrieën zijn blinden werkzaam (onder
den Invloed van den oorlog zijn werk
gevers bij de wet verplicht een zeker aan
tal Invaliden ln dienst te nemen) en het
bleek b.v. mogelijk, verschillende machi
nes zóó te beveiligen, dat ze zonder ge
vaar door blinden zijn te bedienen.
De groote groep zwakzinnigen geeft
eveneens goede resultaten. Vast staat, dat
zwakzinnige kinderen, die worden ver
waarloosd en zonder onderwijs de maat
schappij ingaan ln elk geval aan de ar
menzorg worden prijsgegeven, terwijl een
groot percentage op lateren leeftijd on
herroepelijk in de gestichten terecht komt.
De leerlingen, die het Buitengewoon
Onderwijs hebben gevolgd, zijn er, blij-
kon de resultaten beter aan toe. Men
rekent 60 tot 70 pot. die zonder verdere
hulp voor zich zeiven zorgen.
Van de overigen zal de helft onder ge
stadig toezicht eveneens geheel of gedeel
telijk ln eigen onderhoud voorzien, ter
wijl de rest vroeg of laat evengoed ge-
stichts-verpleging noodig zal hebben.
Bij een krachtige nazorg zal echter de
eerste groep grooter kunnen worden, de
laatste steeds kleiner.
In dit opzicht zijn de cijfers van den
heer de Boer ln Amsterdam leerzaam, die
met zijn oud-leerlingen B. O. verrassende
resultaten bereikt.
Het October-Congres van de A. V. O.
zal dan ook over deze resultaten veel te
zien en te hooren geven.
Een gezond egoïsme zal de gemeentebe
sturen dus al moeten nopen, deze zaak aan
te pakken; men spaart er in de toekomst
groote sommen mee uit. Maar wie de som
Ingezonden Mededeellng.
Staat alles U tegen?
zoomde beek, waar de golfjes hoorbaar
kabbelden. Ergens in het huis zong een
vrouw. Het was dezelfde stem en hetzelf
de lied, dat Keeler het laatst gehoord had
in de bungalow te Shanghai en de woor
den deden het bloed in zijn aderen stol
len.
Un peu d'espoir et puis, bonsoir.
„Een weinigje hoop en dan vaarwel",
vertaalde Keeler bitter in zichzelf, terwijl
hjj door het hek stapte, zich verwonde
rend', hoe zij zoo luohthartig kon zingen,
terwijl zij wist, dat haar broeder een voor
werp gestolen bad waarvan 't bezit steeds
gevaarlijk was.
Hij ging met groote stappen de deur
binlnen:, Walton vlak achter hem), afgaan
de op ït geluid van 't gezang en door een
gang naar een ouderwetsehe keuken. Een
klein dienstmeisje was bezig met zilver
poetsen aan een tafel en aan een andere
stond Olaire Arden in een eenvoudig lin
nen japonnetje; zij had een groot schort
voor en de mouwen tot de ellebogen opge
stroopt en vas bezig het deeg voor een
taart te kneden. Bij het vernemen hunner
voetstappen wendde zij zich om en haar
gelaat werd' witter dan het meel op de
plank voor haar.
Toen klemde zij de lippen vast opeen,
stak haar kin vooruit en haar oogen
keken wantrouwend in de zijne terwijl zij
haar verwondering bedwong,
„Waar is uw broeder. Mr. Cartwright?
Antwoord snel. De Tau-t'ie zijn hem met
Redding op de hielen. Hun wagen staat
bulten. Wij probeerden het eerst hier te
van levensvreugde bij deze ongelukklgen
onzer samenleving, welke door het B. O.
wordt verkregen, op zich zelf al waar
neemt, die zal ook zonder die toekomsti
ge besparingen tot de conclusie komen,
dat we tegenoyer onze gebrekkigen een
dure plicht te vervullen hebben.
In een slot artikel nog iets over de Na
zorg.
JL W. MICHELS.
Haarlem, 10 Aug. 1928.
VOLKENBOND.
DE BEZETTING VAN HET RIJNLAND.
Dultschland zou de al geheele ont
ruiming willen voorstellen.
Naar het Hbl. verneemt, ligt het ln het
voornemen der Dultsohe regeering om bij
de a.s. onderhandelingen te Genève niet
alleen aan te dringen op ontruiming der
tweede zone van het Rijnland, maar van
het geheele Rijnland. In de Wilhelm-
strasse is men van meening, dat de bezet
ting van het Rijnland de laatste hinder
nis ls, die een volledige toenadering tus-
schen Duitschland en Frankrijk nog in
den weg staat.
ENGELAND.
LORD HALDANE. t
Riohard Burdon Haldane, eerste burg
graaf van Cloan, is na een kortstondige
ziekte op zijn landhuis Oloan ln Perthshire
overleden. Lord Haldane was een staats
man en philosoof van beteekenls. Als
staatsman heeft hij zich naam gemaakt als
de schepper van het moderne Engelsche
leger, dut ln den oorlog zjjn waarde ge
toond heeft. Om zijn vermeende Dultsch-
gezlndheld ls hij ln de eerste oorlogsjaren
veel verguisd; zijn philosophle heeft hem
daar overheen gebraoht. De aanvankelijk
liberale staatsman heeft later als lord-kan-
seller deel uitgemaakt van het ministerie
uit de arbeiderspartij onder Mao Donald-
Htj ls 72 jaar oud geworden.
DEL BS.
Londen, 18 Augustus. De admiraliteit
heeft vla de Noorsche regeering de Rus
sische verzocht om toestemming voor het
zenden van een oorlogsschip om het stof
felijk overschot van de bemanning van de
L 65 af te halen.
Het bergingswerk-
Uit Moskou wordt gemeld, dat het volks
commissariaat van oorlog en-marine een
seml-offlcieele verklaring over het ber
gingswerk van den Bngelsohen onderzeeër
L. 65 heeft gegeven, waarin wordt mede
gedeeld: In militaire kringen heeft men
dezer dagen een Eng lach boek ontvan
gen, getiteld: „Linieschepen in actie",
waarvan de auteur de bekende expert op
zeevaartgebied Wilton is. In dit boek
wordt er in het kort op gewezen, dat de»
'Engelschen in Juni 1919 den onderzeeër
zijn. Het is een levenskwestie voor hem".
Een oogenblik keken haar oogen hem
uitdagend aan, zij vermoedde een list.
,Maar gij
„Mijn zaken komen er niet op aan. Die
kunnen wachten. Kom, Miss Arden, treu
zel niet. Heeft hij het huis verlaten?"
„Hij wandelde een half uur geleden
naar de bron in het boschje boven op den
heuvel achter 't huis, over de beek. Ik heb
niemand gezien. Ik hoorde een auto, wel
ke daarna stilhield".
Plotseling openden zich wijd haar
oogen.
Keeler volgde hun richting aoor 't ven
ster, trok zijn revolver en duwde de keu
kendeur open.
„Ga mee, Walton", riep hij en rende
den boomgaard in.
Walton sprong over de lage schutting
achter de appelboomen, één stap achter
Keeler aan. Een oogenblik later verliet
Claire Ard'en het huis en volgde hen. Zij
holde bijna even hard' als zij. Op elke
wang vertoonde zich een roode vlek en zij
droeg een buks. Achter den boomgaard
steeg bet land in lange hellingen tot een
met bosch bedekten top. Tot hun knieën
waadden zij door gras en wilde bloemen.
Scherp knalde een schot rechts van hen
in het woud' en niemand gaf een kreet
Keeler zwenkte in die richting. „Bespring
jij hem van links, Walton", schreeuwde
hij. „Zij maken jacht op hem".
(Wordt vervolgd),
HELDERSCHE COURANT
ABONNEMENT PER 8 MAANDEN BIJ VOORUITBETALING:
Heldorsohe Courant 11.50; fr. p. p. binnenland f2.Ned. O. en W.
Indië p. zeepoet 12.10, ld. p. inail en overige landen f 8.20. Zondagsblad
reap. I 0.50,1 0.70, f 0.70, f 1.—. Modeblad resp. f 0.95, f 1.25, f 1.25, fl.35
Losse nummers der Courant 4 ct.j fr. p. p. 6 ot.
Post-GiroreJfening No. 16066.
Licht op
voor Auto's en Fietsen:
ADVERTENTIEN:
20 ct. p. regel (galjard). Ingez. meded. (kolombreedte als redactioii.
tek«t)dubbel tarief. Kleine advert. (gevraagd, te koop, te huur)v. 11lm 8
regels 40 ct., elke regel meer 10 ct. bij vooruitbetaling (adres: Bureau
v. d. blad en met br. onder no. 10 ct. p. adv. extra). Bewijsno. 4 ct.
J. ALLAN DUNN.
Jone's-garage Motors te huur.
zeer netjes voor U aan. JAAP SNOR
Voor nieuw werk zijn wij nummer één. Tel. 251.
Gebrek aan eetlust
Verstopping
Slechte spijsvertering en
alle voedingsstoornissen
moeten spoedig zwichten
voor. Foster's Maagpll-
len, die uw geheele or
ganisme verkwikken,
laagpllle rv
f 0.65 per Qacon
Foster's I*
Alom verkrijgbaar