VOOR DE VROUWEN.
Mobphinisme en cocaïnisme.
De gevaarlQke mooie coca.
BABBELUURTJE OVER MODE.
Kleeding voor de jeugd.
EEN ANGSTIG OOGENBLIK.
DE CLUB VAN GEDIENSTIGEN.
Kaatje en Marletje naar het
clubgebouw.
HOE ZIET DE WERELD ER
TEGENWOORDIG UIT?
RAADSELS.
L
n
Morphine ls, het voornaamste bestand
deel, dat uit opium gewonnen wordt.
Hoewel reeds in de 17e eeuw morphine
in niet geheel zuiveren toestand bekend
was, is het pas in de eerste jaren der 19e
eeuw als zuiver product verkregen. Dit
product heeft, naar men weet, een zeer
groote beteekenis als geneesmiddel; de
verdoovende werking bij hevige pijnen is
wel algemeen bekend. Berucht is mor
phine ook; denken wjj maar even aan het
morphinisme. Dit misbruik was er reeds
vóór dat van het cocaïnisme, waarover
straks meer. Men merkt er in het gewone
dageljjksahe leven niet zooveel van en,
bovendien, voor den leek is het, al
thans hier te lande, gelukkig niet dan
op dokter's voorschrift verkrijgbaar. Ech
ter.... gesmokkeld wordt er altijd, en
morphinisten doen bij gedwongen ont
houding al het mogelijke om hun geliefd
middel in handen te krijgen. Zij ontwik
kelen in die richting een geslepenheid,
die grenst aan het ongeloofelijke. Eer,
schaamtegevoel, alles verdwijnt voor dat
eene noodige. Reeds voor jaren waren er
in Amerika verkrijgbaar morpbine-spuit-
jes in den vorm van tandenstokers, das
spelden, hoedenspelden, enz. Men kon zich
dus zelfs in het publiek ongemerkt een
spuitje toedienen. Wie weet wat het men-
sehelijk vernuft er nu weer op verzon
nen heeft, ofvindt men het wellicht
niet meer noodig, zoo erg clandestien aan
zijn lusten bot te vieren, nu aldaar het
aantal gegadigden ongetwijfeld reeds ver
over het millioen bedraagt? Er bestaan
ook in Nederland inrichtingen waar men
tracht de slachtoffers van hun hartstocht
te genezen. Dit is evenwel geen gemakke
lijke taak.
Weinig hebben de onverschrokken ont
dekkers van Amerika destijds kunnen
vermoeden, dat de eigenaardige gewoonte,
die zij vonden bij een deel der inboorlin
gen, waarmede zij in aanraking kwamen,
in latere eeuwen aanleiding zou geven tot
een ernstig misbruik in beschaafde lan
den. De berichten over de reusachtige
toename van verdoovingsmiddelen, voor
geving gemakkelijker in vrijheid. Wat
een groote kennis moeten die oerbewoners
toch bezeten hebben, en dat op zoo ver
schillende deelen der aarde, toen er in
Europa nog niet van gedroomd werd. Be
halve in verschillende streken van Zuid-
Amerika wordt de Khoka-plant ook in
onze Indiën gekweekt. Dezelfde Hass-
karl, die de chinine op Java heeft ge
bracht, importeerde er ook de Khoka. De
bereiding van de absoluut zuivere cocaïne
zooals die in de geneeskunde wordt ver
langd, heeft veel moeilijkheden opge
leverd. Tot voor eenige jaren was
Duitschland de eenige leverancier van het
zuivere product. Daar werd het ruwe pro
duct, zooals het van de fabrieken uit
in Zuid-Amerika kwam, gezuiverd. Tegen
woordig kan de Amsterdamsche Cocaïne-
fabriek echter voldoende leveren voor de
huidige wereldbehoefte.
Evenals de morphinisten gebruikpn de
aan cocaïne verslaafden het gif door mid
del van onderhuidsche spuitjes en ook als
snuifje.
Zonder een van beiden zijn zij niet tot
werken in staat en gevoelen zjj zich ziek.
Cocaïne heeft een verstompende uitwer
king op het zenuwstelsel, veroorzaakt vla
gen van honger en daartegenover weder
absoluut gebrek aan eetlust, en sterke
vermagering. In de Vereenigde Staten
van Noord-Amerika is men zeer onlangs
overgegaan tot het oprichten van zooge
naamde „drug-clinics", officieele in
richtingen, waar de verslaafden da
gelijks een minimale dosis van hun spe
ciaal middel kunnen verkrijgen, zonder
hetwelk zij ziek worden en buiten staat tot
arbeid. De kroeg dichtde drug-clinics
geopendl O, consequentie! Het doel dezer
drug-clinics zal intusschen wel zijn, te
trachten althans eenigen invloed uit te
oefenen op den smokkelhandel. Het be
drag dat wekelijks besteed wordt aan die
heerlijkheden bedraagt ongeveer drie mil
lioen gulden, behalve wat nog clandestien
verkocht wordt Dit laatste zal ook wel
niet gering zijn, blijkens de verscherpte
bepalingen, aan alle grenzen, in bijzon
der verband met de verslavingsmiddelen.
Uit het hiervoorgaande treedt op den
voorgrond, hoe middelen, die in handen
Allerwege komen ze al weer opdagen,
de mode-shows, ons brengende de aller
nieuwste snufjes voor het a.s. najaar.
Onderwijl wij nog genieten van de
laatste heerlijk mooie dagen van den zo
mer bekijken we alvast wat we in den a.s.
herfst en winter dragen zullen. De Moe
ders onder ons van grootere of kleinere
meisjes hebben niet 't minst groote be
langstelling voor alles wat op 't gebied
van kinder- en jongedameskleeding ge
lanceerd wordt. Ze kijken heel graag
naar al 't moois wat voor hen zelf ten
toon gespreid wordt, maar de allergroot
ste aandacht gaat toch eigenlijk uit naar
al die aardige modelletjes en gegevens
voor hun dochterkens.
Nu, en er i s wat aardigs. Zoowel voor
groot als klein, voor de straat en voor
het huis, voor de school en voor het feest.
Laten we maar eens beginnen te zien
naar die keurige rij kinderen, varieeren-
de in leeftijd van 8 tot 14 jaar.
heeft een knusse jurk aan van rood wol
len kasba. Een doel van den bont-kleurigen
rand is voor het geplooide rokje bestemd
en dan is er op het lijfje nog een fraaie
zonig eborduurd in de kleuren van den
rand. Ook is er nog een borstzakje en een
heupzakje aangebracht, zoodat de kleine
recht trotsch is op haar keurige school
jurk.
De 14-jarige jongedame mag mqj mama
mee een visite maken en heeft nu haar
„wollen mousseline" aangekregen.
De roode noppen met gele hartjes
komen fjjn uit op de beige fond. Het rok
je heeft wel iets weg van een los-bladige
bloem met de gedeeltelijk losse slipjes op
het effen roode onderrokje. Manchetjes
en jabot zijn eveneens van de roode
mousseline gemaakt
Het 13-jarige vriendinnetje naast haar
heeft een keurig sober kleedje aan van
mosgroene wollen popeline met geen an
dere versiering dan een goudkleurig
soutaohe langs de lange das gezet en
namelijk in de Vereenigde Staten van van den bevoegden arts het menschdom
Noord-Amerika, zijn in den laatsten tijd
bepaald verontrustend. Lazen wij voor
ettelijke jaren van het groote sigaretten-
misbruik, nu zijn het weder het morphi
nisme, en voor een zeer groot deel ook
het cocaïnisme, die onze aandaoht vra
gen. Het alooholisme heeft, officieel al
thans opgehouden te bestaan; vraag ech
ter niet hoeveel en op welke wijze er mede
gesmokkeld wordt. De beide andere
„ismen" woekeren heden evenwel op tot
nog toe ongekende wijze, en zulks niet al
leen in het land van Broeder Jonathan;
ook in Europeesche landen zijn ze veel
meer in zwang dan in vroegere jaren.
De oorlog met zijn zenuwsloopenden in
vloed, is ook hieraan zeker niet vreemd.
De oorsprong van het cocaïnisme is te
vinden in Peru. Daar groeiden en het
groeit nog, een struik Erythroxylon Coca,
met mooie helder-groene blaadjes, die
door de inboorlingen worden gekauwd als
zij groote vermoeienissen te verduren had
den. Zij noemden hem Khoka, wat in hun
taal plant beduidde. Niet alleen had het
kauwen der blaadjes het gevolg dat het
gevoel van vermoeidheid verdween, ook
dat van honger werd er tijdelijk mede
weggenomen. Geen wonder dus dat de
plant zeer de aandacht der Spanjaarden
trok, en in 1499 kwamen er dan ook al
reeds berichten over naar Spanje. De be
roemde arts Monardes (14931588), uit
Sevilla, heeft onder meer deze plant nader
bestudeerd en meer uitvoerige mededee-
lingen er over verspreid. Het is gebleken
dat het gebruik er van in Peru en omlig
gende streken al zeer, zeer oud was. Uit
de oude begraafplaatsen der Inca's kwa
men mandjes met Khoka-blaadjes te voor
schijn. In mythen, die bij de bevolking de
ronde deden, was meermalen sprake van
de „Plant", en afgodsbeelden waren vaak
ook met Khoka-blaadjes getooid. De plant
had dan ook bij de bevolking een reli-
gieuse beteekenis. Vandaar dat oorspron
kelijk door deze bevolking het in cultuur
brengen er van sterk werd tegengewerkt.
Zooals bijna immer met die soort van
middelen: In het land van oorsprong werd
er niet bepaald misbruik van gemaakt.
De Khoka-blaadjes werden dan ook in
Peru toegepast als medicijn, en als sti
mulans. Nadat ze echter in handen geko
men waren der beschaafde wereld, zijn ze
naast geneesmiddel ook tot verslavings
vergif geworden. Het heeft nochtans ja
ren geduurd, eer het zoover was. In 1855
is het werkzame hoofdbestanddeel de
„cocaïne", met nog enkele nevenbestand-
deelen uit de plant afgezonderd. In 1880
werd de plaatselijke verdoovende werking
van cocaïne geconstateerd, hoewel al eer
der was opgemerkt dat bij het proeven er
van de tong gevoelloos werd.
In 1884 is het voor het eerst in Duitsch
land toegepast bij een oogoperatie, en
sedertdien is hot gebruik in de gebruik in
de geneeskunde zeer toegenomen, en met
veel succes. Niet alleen maakt cocaïne
plaatselijk gevoelloos, het doet ook het
bloeden verminderen; vandaar dat het in
de tandheelkundige praktijk met voorlief
de wordt aangewend.
De Peruanen kauwden de blaadjes
maar niet zoo in verschen toestand. Men
droogde ze voorzichtig en mengde ze met
de asch van bepaalde planten, tevens
werd nog een weinig kalk toegevoegd.
Dee toevoeging is niet toevallig. Men
vond datzelfde ook in een heel ander deel
van de wereld, namelijk bij de bewo
ners van onzen Archipel, bij het berei
den der Sirih-pruim. Later, bij de ontwik
tot grooten zegen strekken kunnen, bij
onvoorzichtige toepassing, aanleiding ge
ven tot verslaafdheid en ondergang. Ware
het toch maar mogelijk dergelijke midde
len te houden in handen van den medi
cus alleen.
Secuur mevrouw, lederen avond
hoor, verzekert Marie.
En hoor je hem 's morgens dan niet?
Nee mevrouw, ik hoor d'r niks van.
Ziet u, dat ding loopt altijd af als ik
slaap.
Hij: Maar Bertha, we hadden toch
afgesproken, dat we ons engagement
voorloopig nog geheim zou houden.
Zij: Ja, dat weef ik wel, maar Tine
zei, dat niemand zóó gek zou zijn om mij
te trouwen, nou toen moest ik 't haar wel
vertellen hè.
De winnaar van den hoofdprijs in de
Pruisische Staatsloterij is niet in zijn
schik. Van zijn prijs, een half millioen
mark groot, moet hij eerst 16 procent aan
den Staat afstaan; rest 420.000 mark; de
inkomstenbelasting haalt er 195.000 mark
keling der chemie, is de beteekenis ervan af, blijft 255.000 mark. Nu valt hij ook on
duidelijk geworden. De bestanddeelen, die der de vermogensaanwasbelasting, die
bij bovengenoemde pruimen de eigenaar-hem nog 120.000 mark afkaapt. Rest
dige werking in het leven roepen, behoo- j 135.000 mark. Deze zal hij misschien mo-
Een in Engeland gevestigd Hollander
vertelde onlangs het volgende:
Deze week zat ik bij een van mijn
tantes, Saartje, in St. James onder het
thee-uurtje gezellig te babbelen, toen zij
voor de een of andere boodschap de ka
menier belde, waarop de keukenmeid
kwam vertellen, dat de kamenier naar de
club was gegaan. Ik keek mijn gastvrouw
vragend aan en zij zeidie:
„Zoo gaat het tegenwoordig; zij hebben
beneden al een zitkamer met een piano
en grammophoon, nu komt er nog een
club bij en als ik mijn gedienstigen wil
houden, dan moet ik ze om de beurt twee
maal per week, tusschen 5 en 7 uur een
uurtje gunnen om naar de club te gaan."
„Kan ik die club eens zien?" vroeg ik
gretig. „Zeker," zei zij, „want ik ben
donatrice." Wij gingen er dus heen in 25
Ryder Street, St. James, zoo ongeveer de
eerste buurt van Londen.
Het was een deftig huis, en toen wij de
breede trap opgingen, klonk ons tege
moet de „Cavatina" van Raff, op de
piano, en een foxtrot op de gramofoon;
eigenaardig mengsel van muziek en bar
barisme. In de eerste kamer vonden wij
een keurige thee-baar en een half dozijn
van die heerlijke gemakkelijke stoelen
die bij een Engelsche club behooren. Aan
speeltafeltjes zaten heeren en dames, de
dames naar de laatste mode gekleed, met
zijden kousjes en hoeden met veeren, te
dammen, te schaken, te bridgen. In een
zaal ernaast dansten verschillende paar
tjes in het rond. Dat was de afternóon-
tea van de kamenier, het keukenmeisje,
den lakei en van den eerwaardigen butler.
De toon was perfect, en de heeren spra
ken de dames aan met miss of mrs. en
de dames de heeren met Mr.
„Hoe hoog is de contributie?"
„Een daalder per jaar."
„Per jaar?" vroeg ik verbaasd.
„Per jaar," antwoordde de beleefde
huishoudster van de club, „want wij wil
len geen winst maken en de kosten wor
den goedgemaakt door de vertering. Het
loopt dan ook zoo druk, dat 150 leden op
de z.g. wachtlijst staan; zij kunnen pas
aangenomen worden als een grooter lo
kaliteit gevonden is."
B.
De twee jongsten zijn in feest-kleeding
gestoken, voor als de oudste zus gaat
trouwen, of voor wanneer Vader en Moe
der hun koperen feest vieren.
Het kleine ding heeft een snuitig jurk
je aan, wit crêpe-georgette. Dit is gegar
neerd met porcelein-blauwe lintjes. Het
pendentif, dat aan een blauw lintje om
den hals hangt, is gemaakt van kleine
rose roosjes. Het jurkje wordt over een
rose onderjurkje gedragen. Het is een
allerliefst geheel en zal wel ieder klein
kindje goed staan.
Het andere jurkje is een „robe-de-stile"
van rose organdie. De breede rand langs
den onderkant van 't rokje is van lintjes,
bleu met zilver, gemaakt en staat beeldig.
Het lintje is ook nog even aangebracht
aan mouwtjes en halsje en eindigt daar
in lange slipjes.
Dit aardige bal-kind wordt aan weers
zijden geflankeerd door haar twee groo
tere zusters waarvan de kleinste 8 jaar
en de grootste 14 jaar is. De 8-jarige zus
langs de schelpjes op de ceintuur en
mouwtjes. Voor een stevig gebouwd meis
je een gedistingeerd jurkje.
De twee boezemvriendinnen aan de an
dere zij, gaan gearmd op stap en fijn uit
gedost. Vooral de grootste, een 14-jarige
„kokette", heeft wat moois aan. De huza
ren blauwe mantel is aan de voorkanten
gevoerd met stof van jurk op witte
fond eenzelfde kleur blauw ruitje. Dan
zy'n er op regeimatigen afstand weer inge
voegd maantjes van de mantelstof, wat
niet weinig koket staat. Verder is het
heele verdere kleedje zeer eenvoudig en
kinderlijk.
Ditzelfde geldt ook van de jurk voor
het 12-jarige meisje, welke geheel van
terra-kleurige wollen stof is gemaakt en
z'n versiering vindt in het geplisseerdc
gedeelte ende eene fraai geknoopte
kwart op de linkerzak.
Volgende week gaan we eens de afdee
ling grootere jongedames bekijken.
Corry Brens.
Teleurgestelde prijswinner.
ren tot de al eens meer vermelde alcoloï-1 gen behouden,
den, en deze nu komen in alkalische om-
Berl. Börsen Oourier.
Waarom de huizen zoo duur
blijven.
De kosten van een huis bedragen te
genwoordig 14 procent aan bouwmate
riaal en 86 procent aan arbeidsloon.
Mij. van Nijverheid.
Relatieve verbetering.
De Duitschers hebben geen geluk bij
hun pogingen om hun taal van vreemde
woorden te zuiveren. Thans is er een be
weging op touw gezet tegen de relativi
teitstheorie van professor Einstein. Het
voorgestelde, zuiver Duitsche woord is
Bezüglichkeitsanschauungsgezetz.
ff
Drie nieuwe tijdschriften per
dag.
Er zijn in het afgeloopen jaar in
Duitschland ruim 1200 nieuwe tijdschrif
ten verschenen.
Deutsche Bücherei.
Gemeentelijke bioscopen.
In Noorwegen hebben de gemeenten se
dert het jaar 1910 het recht bioscopen in
eigen beheer over te nemen. Tegenwoor
dig telt men daar in 49 plaatsen 101 bios
copen met gemeentelijk beheer, terwijl in
107 gemeenten met 117 bioscopen nog
privaatbeheer bestaat.
De gezamenlijke gemeentelijke biosco
pen hadden een bruto-ontvangst van
16.000.000 kronen, de particuliere biosco
pen van 4.000.000 Kronen. De winsten der
gemeentelijke bruto-ontvangsten worden
gerekend op 40—50 pet. der bruto-
ontvangsten. Deze winsten worden door
de gemeenten nagenoeg uitsluitend ge
bruikt voor opvoedingsdoeleinden, voor
de inrichting van moderne volksbibliothe
ken, van kunstverzamelingen, volkscon
certen enz.
Gemeentebestuur.
Vriendinnen.
Toen ik Jan verleden jaar een
blauwtje liet loopen, zei hij dat het zijn
dood zou wezen.
Dat zal hij wel niet zoo bedoetil heb
ben, want gisteren heeft hij mij gevraagd.
Nou, hij bedoelde natuurlijk den
dood van zjjn geluk.
Daarom niet
Ik kan die foto's niet aannemen, be
weert de gefotografeerde.
Maar mevrouw, meent de fotograaf,
de gelijkenis is toch uitstekend.
Dat is 't 'm juist.
De oplossing.
Als m'n vrouw me uitscheldt, ga ik
altijd uit en wandel wat.
O, de schoenmaker vertelde me
laatst al, dat je een van zijn beste klanten
was.
Niet wat hl) verwachtte.
Een man vroeg een jongen naar den
weg.
Ben ik zoo goed voor Artis?
En dit was het onverwachte antwoord:
U ziet er heel goed voor uit, dunkt
me, mijnheer, maar ik heb er niets over
te zeggen.
De domme wekker.
Maar Marie, dat is nou de vierde
keer, dat je te laat op bent, zei mevrouw
ontevreden tot haar nieuwe dienstbode.
Hoe komt het toch? Je hebt immers
een wekker. Of windt je die niet op?
Een schip lag voor anker in de baai van
Tanger, een stad aan de Noord-Westkust
van Afrika. Het was een heerlijk warme
dag geweest, maar tegen zonsondergang
liep de wind van het Noord-Westen naar
het Zuiden om en de heete adem van de
woestijn maakte alle schepelingen loom en
lusteloos. Een half uur vóór zonsondergang
gaf de kapitein verlof om te zwemmen, van
welk verlof verreweg de meeste leden der
bemanning gebruik maakten. Binnen de
vijf minuten was het rondom het schip
een gespartel en geplas, een geplaag en
geschreeuw, dat hooren en zien den op
het dek achtergeblevenen verging. Vooral
twee scheepsjongens hadden verbazend
veel pret. Het waren beste zwemmers,
zoodat Jan, toen hij zich wat opge-
frischt gevoelde, zijn vriend Kees voor
stelde een zwemwedstrijd te houden. Kees,
de zoon van den eersten stuurman, vond
het best en op een teeken van een derden
vriend ging het heen. De stuurman en en
kele anderen aan boord sloegen den strijd
met belangstelling gade en moedigden de
jongens aan, tot ze buiten het bereik van
hun stemmen waren. Toen klonk opeens de
kreet: „Een haai, een haai!" Alle zwem
mers keerden vliegensvlug aan boord terug,
alle, behalve de.twee jongens, die de waar
schuwing niet konden hooren. De haai lette
niet eens op het schip, maar zwom de jon
gens recht achterna.
De stuurman stond een oogenblik rade
loos te kijken. Toen schreeuwde hij zoo luid
hij kon, doch tevergeefs. Jan en Kees
zwommen rustig door, onbewust van het
groote gevaar, dat hen naderde.
Wat te doen. Een boot uitzetten zou
niets geven, daar de haai veel sneller kon
zwemmen, dan een roeiboot varen. Schie
ten? De stuurman was een goed schutter,
maar o, als hij eens een der jongens raakte
inplaats van de haai. En het ondier was
hen reeds zoo dicht genaderd. Daar keek
een der jongens om en een oogenblik later
zwom hij naar links en zijn vriend naar
rechts, juist op tijd om de haai tusschen
hen door te doen schieten. De stuurman
had intusschen snel een geweer gehaald en
geladen. Door de ruimte, die nu even ont
stond tusschen de jongens en hun vervolger,
durfde de stuurman zijn wapen af te vuren,
zoodra de kop van de haai zich op een golf
vertoonde. Na het schot liet de stuurman
het geweer vallen en bedekte het gezicht
met de handen. O, als hij gemist had! Dan
was een van de jongens verloren!
Na het schot heerschte eenige ooger.blik-
ken een doodsche stilte. Toen de rookwolk
echter optrok van de oppervlakte van het
water, barstte plotseling een luid gejubel
los. De stuurman, ondersteund door een
paar leden der bemanning, liep wankelend
naar de verschansing en zag allereerst het
groote haaienlichaam drijvend op den rug
en dan de beide jongens, die snel terug-
zwommen. Een boot, die reeds was uit
gezet, ontmoette hen spoedig, nam hen op
en bracht hen aan boord, wjpar Kees snik
kend zijn vader omhelsde.
Oplossing der vorige raadsels.
Ledigheid is des duivels oorkussen.
H
bank
kaas
lade
dolk
klok
melk
t 1 en'
asch
0 t e
drie*
Nieuwe raadsels.
1
Het geheel is een spreekwoord van 25
letters of 6 woorden,
18, 19, 12, 10 is een vloeistof,
3, 6, 13, 22' 4, 7 is een groote stad,
5, 2, 1, 15, 3 is een natuurkundig in-
strumert
8,23,11,12, 21, is een getal beneden 20,
de 17, 20, 16, 14, 9, 15, past op de
schapen,
25, 24 is een muzieknoot.
Ik drijf machines. Laat mijn eerste
letter weg en ik houd een paard in be
dwang. Laat weer de eerste letter weg
en ik ben een familielid. Laat nog eens
de eerste letter weg en ik ben een voor-
zetzel
Goede oplossingen van beide raadsels
ontvangen van:
J. A; F. A. de B; M. O; W. O. v. D;
M. G. D; J. v. E. G.; P. S. E. G; P.K;
T. W. K; H. K; A. v.d. M; J. J. P; 3-
H. en F. v. S; J. O. 8; 8. T; P. W;
W; S. en M. v. Z.
