De Financieele verhouding tusscnen Rijk en Gemeenten.
TWEEDE EN LAATSTE BLAD.
PLAATSELIJK NIEUWS
VAN DONUERDAQ 1 NOVEMBER 1928
AMBACHTSSCHOOL VOOR HELDER
EN OMSTREKEN.
iln de gisterenavond gehouden bestuurs
vergadering is benoemd- tot Directeur de
heer A. Smit, thans waarnemend Directeur.
VERTREK „HERTOG HENDRIK"
Hr. Ms. „Hertog Hendrik" zal morgen
ochtend 9 uur haar oefeningsreis naar de
Canarische eilanden aanvangen.
EEN BELANGRIJKE AANBESTEDING
De gisteren door den heer Van der Leek
houden aanbesteding van een bananen-
ogerjj is. naar onze meening niet zonder
belang voor onze stadi Het geldt hier de
vestiging van een nieuw bedrijf, waardoor
weliswaar geen vermeerdering van werk
gelegenheid ontstaat, maar dat toch weder
in ieder geval onze stad een nieuw bedrijf
heeft toegevoegd en waardoor voorts het
stadsgedeelte nabij den Singel verrijkt
wordt met een grootsch en monumentaal
gebouw. De teekening, die wij van dit ge
bouw zagen, doet zien, dat, wat tegenover
het velllngsgebouw door den heer Van der
Leek zal worden gebouwd, daarvan een
waardig pendant vormt,
•Het bedrijf, dat hier gevestigd1 wordt, is
een voortzetting en splitsing van het be
staande der firma Wittebrood' en Scheep
maker te Alkmaar. Het er werkzame per
soneel is slechts klein en bestaat voorlooplg
uit een tweetal knechts. Maar de gemeen
telijke schatkist krijgt er meerdere ontvang
sten door; een tweetal gezinnen vestigen
zich hier, verlichting, verwarming, belas
ting zijn factoren, hoe gering ook, die in
de gegeven omstandigheden van beteekenis
zijn voor onze gemeente. Nog afgescheiden
van het algemeen aspect onzqr stad, dat er
door verfraaid wordt.
Op grond hiervan meenden wij deze aan
besteding als „belangrijk" te mogen- be
stempelen.
AANBESTEDING.
Door den architect J. J. van der Leek
werd gistermorgen alhier aanbesteed: het
bouwen van een bakkerij annex woon- en
winkelhuis aan de Beukenkampstraat
hoek van Steynstraat, alhier. Ingeschre
ven was hiervoor als volgt: J. Steeman
4300.G. Groot 4488.M. O. van
der Plas 4495.—, O. Bot 4500.—, H.
Hagen 4630.Gebr. Ran 4750.J.
P. van Os 6050.H. Riemers 6100.
Minneboo Walboom 5169.—, allen te
Den Helder.
Daarna werd dbor denzelfden archi
tect aanbesteed het bouwen van een ba-
nanendrogerij met twee bovenwoningen
op een terrein gelegen tusschen de W31-
holminastraat en de Piet Heinstraat, ten
behoeve van de firma Wittebroodl
Scheepmaker te Alkmaar. Hiervoor was
de belangstelling zeer groot; ook vele
firma's van buiten hadden ingeschreven.
Bestek 19880.
Ingeschreven was als volgt: voor per-
coei a (bouw): Starrenburg Boerdijk
18900.—; Minneboo Walboom 38994;
G. Groot 19237.—; H. Hagen 19500.—;
C. Bot 19500.—; H. Riemers 19966.—;
Gebr. van Pelt 20600.Gebr. Smit
20680.—; J. B. Verstra eten, Bergen
20266.—; M. C. van der Plas, Den Hel
der 20990.—; P. Tuin, 't Zandt
ƒ21000.—; J. Keesmam Sdhagen ƒ21760.—;
C. Quak, Den Helder 21790.J. O. van
der Plas, Den Helder 22486.Gebr.
Ran, Den Helder 22760.
Perceel b (schilderwerk enz.): M. Kale-
veld, Den Helder, 1052.—; firma Hub-
beling, Den Helder, 1068.G. H. Kuit,
Julianadorp, 1100.—; Gebr. Hoogor-
duyn, Den Helder, 1183.M. Spaan
Den Helder, 1199.—; H. Schoneveld,
Den Helder, 1080.—; P. de Kok, Den
Helder, 1450.—; Gebr. de Boer, Den
Helder 1476.—.
Perceel c. (voor de massa): O. Noord,
Bergen, 19780.—; G. Groot, Den Hel
der, 20230.—; J. B. Verstraeten, Bergen,
21765.—; M. C. van der Plas, Den Hel
der 22645.—; O. Quak, Den Helder,
22984.—; J. Kes, IJmuiden, 23500.—;
F. van Veen, Bergen, 29449.—.
DE WINTEROONCERTEN DER
STAFMUZIEK.
Wij hebben onlangs reeds vermeld, dat
de winterconcerten der Stafmuziek weder
om, evenals dat andere jaren geschiedt,
doorgang hebben. En wij hebben bij die
gelegenheid gewezen op het mooie pro
gramma, dat op het eerste concert ten ge-
hoore zal worden gebracht.
Wij vertrouwen, dat wederom druk ge
bruik gemaakt zal worden van deze con
certen. Ten vorigen jare hebben wy
helaas moeten klagen over een achter
uitgang in het bezoek. Nu is dit een ver
schijnsel, dat zich over de geheele linie
voordoet en in zoover is het niet veront
rustend; het schijnt, dat de vele radio
programma's die worden uitgezonden,
ruimschoots in de behoefte voorzien.
Maar er mag toch wel eens aan gedacht
worden, welk een voorrecht het is een
goed geschoold beroepscorps als het
Stafmuziekcorps in onze gemeente te
hebben. En dit niet alleen, maar m de ge
legenheid te zijn van de prestaties van dit
corps te kunnen profiteeren.
Er waren ditmaal, voor de voortzetting
dezer concerten, allerlei moeilijkheden te
overwinnen. De beide comité's, overtuigd
van het groote belang dezer concerten,
hebben ze overwonnen en ook voor dit
Het wetsontwerp ter regeling van deflnancieele verhouding
tusschen het Rijk en de Gemeenten heeft reeds vele pennen
in beweging gebracht en vele gemeente-besturen aan
het rekenen gezet.
Do heer P. van Dalen, gemeente-ontvanger alhier, was,
op ons verzoek, bereid zijn meening te zeggen in hoeverre
dit wetsontwerp voor onze Gemeente van belang is en
schrijft ons:
Hoewel een positief antwoord niet is te geven omdat
in de formule, waarnaar de uitkeeringen aan de gemeenten
worden berekend nog twee onbekende grootheden zitten,
die alleen kunnen worden verklaard als de berekening voor
alle gemeenten in het land is geschied, is het toch wel
mogelijk, voor onze gemeenten iets uit te rekenen.
De gemeenten krijgen de bevoegdheid tot het heffen van
opcenten op de hoofdsom der Gemeentefondsbelasting. Het
is niet onwaarschijnlijk dat onze gemeente het maximum
aantal zal moeten heffen,dat is 80. Daartegenover zullen dan
echteV moeten vervallen de 125 opcenten, die thans geheven
worden op de hoofdsom der Rijksinkomstenbelasting, zoo
mede de eigen heffing der plaatselijke inkomsten-belasting.
Uit bijgaand vergelijkend overzicht,kan men ongeveer
nagaan in hoeverre men in voordeeliger positie zal komen,
en waaruit duidelijk blijkt dat de burgerij wordt het
wetsontwerp aangenomen over het algemeen zeer belang
rijk minder zal betalen dan thans.
De aanslag in de Gemeentefondsbelasting wordt over het
geheele Rijk gelijk gehevenonverschillig dus waar men
ook woont, men betaalt hetzelfde bedrag, alléén door de
opoenten die daarbij geheven mogen worden, zal eenlgor-
mate verschil ontstaan.
Bij mijne berekening heb ik aangenomen dat hot maxi
mum van 80 opcenten wordt geheven.
Ik neem aan dat de hoofdsom van de gemeentefonds-
belasting, die over het geheele Rijk op 80 mlllloen wordt
geraamd, voor onze gemoente bodraag f 200.000.—
Het wetsontwerp zal ten opzichte van onze gemeente dan
do volgende financieele gevolgen hebben.
I. Vorvallen zullen
a. De Gemeentelijke Inkomstenbe
lasting, waarvan de opbrengst bij
de Gemeentebegrooting voor 1929,
voor het belastingjaar 1929/1930 bij
een heffing van 6.1 °/o is te schatten f 774.000.-
op netto
b. De opcenten op de hoofdsom dor
Rijksinkomstenbelasting, alsvoren
bij 125 opcenten te schatten op
0. De Rijksuitkeering krachtens de
wet
d. De opcenten op de hoofdsom der
Personeele belasting
67.926.—
Totaal verlies f 96B.926.-
II. Hiertegenover staat dat de gemeente zal gaan ontvangen
a. De opbrengst van de hoofdsom
der grondbelasting (gebouwd), te
schatten opf 47.000.
b. De opbrengst wegens de in te
voeren verteringsbelasting, te stel
len op hetzelfde bedrag als thans
de personeele belasting, in wier
plaats zij komt, aan hoofdsom en gem.
opcenten (f 69.000-plus f 125.000.—)
te schatten op,194.000.
c. Het maximum-aantal opcenten op
de Gemeentefondsbelasting 160.000.
Totale wiDst
Het jaarlijksch verlies bedraagt dus
„401.000.—
f 565.926.—
Tot dekking van dit verlies zal de gemeente van het Rijk
ontvangen een jaarlijksche uitkeering uit de opbrengst van
de Gemeentefondsbelasting, berekend volgens een inge
wikkelde formule.
Deze uitkeering zal echter niet minder bedragen dan de
helft van de gemiddelde opbrengst aan opcenten op de
hoofdsom van de Rijksinkomstenbelasting, verhoogd met de
opbrengst van de Gemeentelijke inkomstenbelasting, over
de rekeningsjaren 19261927 en 1928.
In totaal werd over deze drie jaren door de Gemeente
netto ontvangen f 2.529.606.gemiddeld dus f 843.202.
Hiervan bedraagt de helft rond f 421,600.—.
De uitkeering bedraagt dus minstens dit bedrag, tegenover
een verlies van f 565.926.
De uitkeering kan hoogstens SU bedragenze zal dus
hoogstens kunnen bedragen f 682.400.
Het verschil voor onze gemeente :'al derhalve schom
melen tusschen plm. f 144.000.— verlies en f 66.400.winst,
welke versohillen gevonden zullen moeten worden door
resp. verhooging of verlaging der verteringsbelasting.
Het voordeel der belastingplichtigen in beide gevallen
moge nog blijken uit de volgende berekening.
OUDE TOESTAND
Netto-Gem. Inkomstenbelasting f774.000.
NIEUWE TOESTAND
Netto Gemeente-fondsbelasting plus
centen
op
Ve
erhooging verteringsbelasting (on
gunstigste geval)
Voodeel belastingp ichtigen ln het
ongunstigste geval
OUDE TOESTAND
N etto-Gem.-Inkomstenbelasting
NIEUWE TOESTAND
Netto Gemeentefondsbelasting plus
opcenten
Verlaging verteringsbelasting (gun
stigste geval)
Voordeel belastingplichtigen in het
gunstigste geval
f 360.000.—
„144.000.—
,504.000.-
f270.000.-
f 774.000.—
Ingezonden MededeeMng.
f 360.000.—
66.400.—
293.600.—
f480.400.—
B y 1 a g 0.
Het staat dus wel vry wel vast dat het voor onze gemeente
van groot belang is dat het wetsontwerp wordt aangenomen
BEDRAG DER BELASTING
Ongehuwden
Gehuwden
Gehuwden met
Gehuwden met
Gehuwden met
Gehuwden met
zonder kinderen
1 kind
2 kinderen
3 kinderen
4 kinderen
Gem.
Gem.
Gem.
Gèm.
Gem.
Gem.
Zuiver inkomen
Tarief
fondsbe
Tarief
fondsbe
Tarief
fondsbe
Tarief
fundsbe-
Tarief
fondsbe
Tarief
fondsbe
1928/29
lasting
plus
1928/29
lasting
plus
1928/29
lasting
plus
1928/29
1 isting
plus
1928/29
lasting
plus
1928-29
lasting
plus
80 opc.
80 opc.
80 opc.
80 opc.
80 opc.
80 opc.
tot ben.
1000-
f
1050-
f
85.50
f 9.-
f
20.25
f 9-
f 12.15
f 6.40
f 4.05
f 1.80
1250-
1300-
56.25
18-
41.-
18-
82.40
14.40
24.30
10.80
f 16.20
f
7.20
f 8.10
f 3.60
1500-
1550-
75.95
27.-
63.75
.27.-
63.15
21.60
44.05
18.-
84.45
12.60
26.35
9.-
1700.-
1800.-
100.25
87.80
81.95
87.80
72.85
82.40
65.30
25.20
54.70
19.80
44.60
14.40
2000
2100-
121.45
64.-
109.25
64.—
97.15
43.20
85.05
82.40
74.45
25.20
63.85
19.80
2500.—
2600-
169.45
81-
167.25
51.—
144.15
70.20
181.05
69.40
118.45
48.60
106.35
87.80
8000
8100
217.45
108.-
206.25
108.-
192.15
97.20
179.05
86.40
165.95
75.60
152.85
64.80
8500.-
8600.—
265.45
185.-
253.25
185.-
240.15
124.20
227.05
113.40
213.95
1
102.60
200.85
91.80
4000.—
4100-
813.45
162.-
801.25
162.—
288.15
151.20
275.05
140.40
262.45
129.60
248.85
118.80
4500-
4600.-
863.95
198.-
351.75
198.-
837.66
183.60
823.55
169.20
309.95
156.60
296.95
145.80
6000-
1
5100-
414.45
234.-
402.25
234.-
338.16
219.60
874.05
205.20
359.95
I
190.80
845.85
176.40
6000.-
6100.-
515.45
306-
603.25
806.-
489.16
291.60
475.05
277.20
460.95
262.80
446.85
248.40
7000.—
7100.—
1
616.45
378-
604.25
878.-
590.15
363.60
576.05
349.20
561.95
334.80
547.85
820.40
8000-
8100.-
722.45
468.-
1
710.25
468.-
695.15
450.-
680.05
432.-
664.95
414-
649.85
396.-
9000.—
9100.-
828.45
558
816.25
558-
801.15
540.-
786.05
522.-
770.95
504.-
755.85
483.—
10000.-
'0100.—
834.45
648.-
822.25
648-
907.15
630-
892.05
612.
876.95
594.-1
861.851
576.
seizoen zyn de concerten wederom ver
zekerd. Maar laat men nu toonen dit
werk op prijs te stellen; laat ieder in
eigen kring propaganda maken voor deze
concerten, die voor den prijs van 25 cents
toch waariyk goedkoop zyn.
Omtrent kaartverkoop zal de adverten
tie in het nummer van Zaterdag de noo-
dige inlichtingen geven. De kaarten van
ge
25 cent zyn verkrygbaar in de sigaren
winkels van de firma's Blom, Dykstraat;
mejuffrouw Stoffer, Weststraat, en Pot,
Koningstraat, voorts in den boekhandel
Schreuder, Koningstraat en in den Coö
peratieven winkel, Weststraat. De kaar
ten van 75 cent (uitsluitend' voor het bal
kon) zyn alleen verkrygbaar bij den
boekhandel Schreuder, Koningstraat.
Zaterdag a.s. hopen wy over het pro
gramma nog een en ander te kunnen
mededeelen.
JUBILEUM.
Heden herdenkt de heer O. Boer, druk
ker ter drukkery O. de Boer Jr„ alhier,
den dag, dat hy voor 25 jaar by dit be
drijf in dienst trad.
VERBETERING POSTVERVOER.
Post met den laatsten trein.
Wy vestigen er de aandacht op, dat
met de winterdienstregeling eene uitbrei
ding in het postvervoer is gekomen,
doordat de trein, welke te 23 .34 (half tien
des avonds) vertrekt, ook post meeneemt.
Even wei wordt alleen de post, welke in
de bus van het hoofdpostkantoor is be
zorgd, medegenomen; de stadsbussen,
alsook de stationsbus, worden voor dezen
rein niet gelicht. De laatste lichting voor
dezen trein geschiedt aan het hoofdkan
toor even voor negen uur.
Alle brieven en kranten enz., welke
dus om even half negen aan het hoofd
postkantoor in de bus worden geworpen,
gaan met den trein van half tien des
avonds door.
ONDEROFFICIERS-VEREENIGING
„ONS BELANG".
'In de ledenvergadering van bovenge
noemde Vereeniging op 30 dot.-3.928 werd
de volgende motie aangenomen:
De Afdeeling Den Helder der O.O.-
Vereeniging „Ons Belang", in ledenver
gadering bijeen op 30 Oct. 1928:
kennis genomen hebbende van het ont
werp rechtstoestandwet Ambtenaren;
van meening zijnde, dat een rechts
zekerheid! voor de onderofficieren zeer
urgent is;
betreurt het, dat de militairen weer
voor het belangrijkste deel' van deze wet
worden uitgesloten;
dringt er byi Uwe Excellentie op aan
alsnog Titel II van bedoelde wet van toe
passing te doen zijn op de militairen,
waarby voor het beroep op disciplinaire
straffen een uitzondering gemaakt zou
kunnen worden.
Besluit deze motie ter kennis te brenn
gen aan den Minister van Defensie en
Justitie, de Leden der Tweede Kamer en
de pers en gaat over tot de orde van
den dag.
JUBILEUMAVOND
MEVR DE BOER—VAN RIJK.
Wy hebben medegedeeld, dat mevrouw
db BoerVan Ryk by haar jubileumvoor-
stolling, welke alhier a.s. Dinsdag 6 dezer
gegeven wordt, Cor Hennus' stuk „Moe
der" gekozen heeft.
Het stuk 'behandelt den lijdensweg
eener moeder, die na den dood van haar
man den strijd moet aanbinden tegen de
hartelooze hebzucht van haar kinderen.
De gedragingen dezer kinderen, met hun
luidruchtige, geniepige, kleinzielige ge
aardheid vormen een vaak komischen,
dan weer oomicotragisohen achtergrond,
waaruit de strakke, nobele moederfiguur
des te scherper omiy'nd) naar voren treedt.
Hier heeft de kunstenaresse Esther de
Boer gelegenheid de volle maat van haar
ongeëvenaard talent te toonen. Hoe zy
hierin slaagde, bewees de geestdrift waar
mee deze creatie door publiek en pers
werd ontvangen. Men qualificeerde die
vertooning van „Een Moeder" als een der
belangrykste gebeurtenissen van den
laatsten tyd.
Het Haagsohe „Vaderland" schreef:
.het hartroerende, diep aangrypen-
de, sublieme spel van Mevrouw de Boer-
van Ryk.hoe prachtig en prachtig,
dat bidden aan 't einde van n en 't weer
looze aanhooren van de aanklacht harer
kinderen.
Beseffen de Nederlandsche bevolking
en de ltegeering wel ten volle de groot
heid dezer vrouw voor ons Tooneel?
De stampvolle zaai leefde harteiyk mede
en was gul met applaus en open doekjes.
VEREENIGING VAN HUISVROUWEN
Lezing Henrl Dekking.
„Der Mann muss hinaus ins feindliche
Leben". Hetgeen niet wegneemt, dat er
voor zeven achtste vrouwen aanwezig
waren op den voordrachtavond, door de
Vereeniging van Ned. Huisvrouwen, afd.
den Helder, georganiseerd. Ze vulden
zoo goed als geheel do zaal1 van „Musis
Sacrum'b Tussohen al deze vrouwelijke
stadgenooten puilden die heer Henrl Dek
king, een zestiger, uw verslaggever, die
er nog wel hlet aan toe is. maar dien kant
opgaat en nog een stuk of wat vertegen
woordigers van het geslacht homo aapiens
masculinum uit. Anders gezegd, ze
gingen ln de imassa teloor. Maar de eer-
ïyfcheid gebiedt te zeggen, dat speciaal
uw verslaggever en wy vertrouwen,
dat de dames don heer Dekking op de
zelfde wyze behandeld hebben met ge
juich en hoera-geroap ontvangen werd.
Het boste plaatsje was niet goed genoeg
voor hem.
Al dadeiyk zaten we midden in het
„geval". Want een lange inleiding hield
de heer Dekking er niet op na. Door een
feuilleton in de N. Rott. Grt. was hij in
aanraking gekomen met een jong Duitsoh
sohryver, Helmut Unger, wiens werk
hem buitengewoon aantrok. En de „Moe
der-legende" van dezen sohryver heeft
de heer Dekking in het Nederlandsch be
werkt en draagt hy, byna in zyn geheel,
voor. Deze „moeder-legende'1 is geba
seerd op een in den volksmond bekende
legende, waarby de Dood (hierby als
persoon voorgesteld), die woont in het
„laatste huis van de wereld", zich laat
vermurwen het leven van een kind te
sparen, geroerd door de innigste moeder
liefde, die dat leven komt afsmeeken en
daarvoor tenslotte haar eigen leven veil
heeft. Unger heeft dit gegeven bewerkt
in een drama van groote dichteriyke
schoonheid en de heer Dekking vertolkte
dit op uiterst aansohouweiyke wyze.
Door stembuiging of een of ander gebaar
werden verschillende personen sprekend
ingevoerd, soms met een korte toelich-
ting betreffende regie of anderszins.
Het drama, gedeeltelyk spelend in een
werkelyk bestaand land, namelyk de
uiterste punt van Noorwegen, gedeelte
lyk in een land der verbeelding, dat van
den Dood, Is van groote dichteriyke en1
wysgeerige schoonheid. Diepe en mooie
dingen worden over dood en leven ge
zegd; er is eenige analogie ofschoon
'stof en bewerking van gansch andere
structuur zyn met „De Broeders" van
1 van Eedten. Ook dóér een wisseling van
realiteit en visionair zien, ook daar de
praemisse, dat wy ten opzichte van de
noodzakelykheid van leven en sterven
geen mensohelyken maatstaf kunnen aan
leggen.
De heer Dekking gaf aan de schoon
heid van dit werk ten volle reoht, en,
door de wyze van voordragen, kreeg het
het relief, dat voor een als drama gecon
cipieerd werk noodig is, wil imen het ten
volle apprecieeren. Na de pauze kregen
we wat luobtigera Ofschoon het „Zomer
avondgesprok". door den declamator zelf
geschreven, nog meer weemoedigs boodl
lan luchtigs, bracht Fckstein's „Der
Besuciii im Caroer" (in het Nederlandsch
„het cachot") de lachspieren danig in be
weging. Het is een schoolhicnoreske van
de goede soort; ILBÜ-ers en gymnasias
ten zullen het verhaal wel kennen. Vooral
was hierin aardig de wyze waarop de
verschillende typen door den heer Dek
king werden uitgebeeld.
Demonstratie crépe-papler.
Nauweiyks va nden lach bekomen, wer
den de dames wederom door het vol-
yverige bestuur der Huisvrouwenver-
een i ging gemobiliseerd. Ditmaal voor de
vervaardiging van allerlei aardige, prac-
tische en nuttige dingen van.... cröpe-
papier. Dit papier is een Amerikaansch
fabrikaat, dat zich door zyne bewerking
loont tot de vervaardiging van de meest
uiteenloopende verbruiksvoorwerpen. Het
heeft een groot weerstandsvermogen.
Het is die En gelach e firma Dennison, die
het in den handel brengt en die ons tal
van brochures gaf, waarin het gebruik
omschreven wordt. Zoo maakt men er
lampokappen van, dameshoeden (aller
aardigste gehaakte hoedjes, dames), ta
felversieringen, costuumpjes (bal masqué
on kinderoostuumpjes), men kan er aar
dige wandversieringen mee vervaardigen^
ook leent het zich uitstekendi voor win
kel-etalages. Behalve dit is er nog een
I aksoort, waarby allerlei kunstvoorwer
pen worden vervaardigd, terwy'1 voorts
met photoband aardige portretlystjes
worden vervaardigd.
'Het papier is by de firma van Willi
gen verkrygbaar, die ook inlichtingen
geeft omtrent de behandeling.
Zoo ziet u, dat de huisvrouw zich op
maakt t.a.v.eji.u., terwyi de arme ver
slaggever in het zweet zyng aanschjjns
en het is warm vandaagI zorgt, dat
de hem gepresenteerde schoteltjes smake
lijk worden opgediend.
EUTJE CGOEAKT
,126.000.—
GEROl
ZILVER
Standaard - collecties
Gero-Zilver worden
zonder prijsverhooging
ln elegante cassette ge
leverd. Installatie voor
6 personen vanaf f 76.-
voorl2pers. f127.»
Verkrijgbaar ln alle
goede zaken.
P
