S. A. KAHASSER ZN.
De Indringer
-
Eerste Blad.
Nr. 6644
DINSDAG 30 APRIL 1920
57ste JAARGANG
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
Redacteur-Uitgever: C. DE BOER Jr„ DEN HELDER
Bureau: Koningstraat 29 Telefoon: 60 en 412
Dinsdag 80 April 7.50 uur.
Woensdag 1 Mei 7.51
HET STEMMEN IN DE RAADS
VERGADERINGEN.
door W. R. Drost,
Burgemeester-Secretaris van Kwadijk,
Middelie en Warder.
Het is niet voor de eerste maal, dat ik
in de provinciale bladen artikelen publi
ceer, welke ik zou willen noemen: „opstel
len uit de gemeentewet" en die ik mij
voorstel uit te breiden tot „opstellen uit
het staatsrecht". Deze zijn bestemd voor
„belangstellende leeken", d.w.z. voor hen
die uit den aard hunner dagelijksche
werkzaamheden zich niet bezig kunnen
houden met de studie van het Nederland-
sche Staatsrecht, maar die toch met het
oog op de plaats, welke zij bekleeden in
het publieke leven, meer dan outsiders met
de instellingen van den Nederlandschen
staat in aanraking komen.
Waar het, naar het mij voorkomt^ niet
anders dan een goeden gang van zaken
kan bevorderen, wanneer men op de
hoogte is van de bepalingen der wet be
treffende het stemmen in de raadsverga
deringen, geef ik onderstaande korte be
spreking, met als tekst de artt. 45 tot en
met 52 der gemeentewet.
En ik hoop dat deze inleiding moge bij
dragen om voor dit minimale, maar be
langrijke stukje van wetgeving de wets-
fictie: „Ieder wordt geacht de wet te ken
nen" tot werkelijkheid te maken.
De beginselen, welke aan de
stemming ten grondslag liggen.
De reeks begint met art. 45, dat de
raadsleden doet stemmen eik volgens eed
en geweten, zonder last van of rugge
spraak met hen, die benoemen, een arti
kel, dat historisch is te verklaren. In de
oude Republiek der Vereenigde Neder
landen waren de leden der vertegenwoor
digende ooileges voorzien van een z.g.
lastbrief waarbij hen opdracht werd ge
geven om over een zaak, die aan de orde
kwam, op de daarin aangegeven wijze te
stemmen. Het gevolg van dit „gebonden
mandaat" was, dat niet gestemd kon wor
den over een zaak, waaromtrent de last
brief niets vermeldde. Dan moesten de af
gevaardigden gaan vragen aan hen, die ze
benoemd hadden, hoe te doen.' De „rug
gespraak" vorderde veel tijd. De lang
zame wijze van handelen vindt nog weer
klank in het gezegde, dat men iets doet
op zijn elf en dertigst; de Friesche afge
vaardigden ter staten provinciaal moes
ten namelijk ruggespraak houden met de
elf steden 'en dertig landgemeenten, een
tijdroovend werk!
Als reactie tegen het bovenstaande vindt
men thans in art. 45 neergelegd: de leer
van het vrije mandaat. Dit sluit niet uit,
dat de gekozenen een band onderhouden
met de kiezers; zelfs handelen de gekoze
nen niet in strijd met de wet als door de
kiezers algeheele adhaesie wordt verlangd
aan de staatkundige geloofsbelijdenis, die
zij aankleven. De afgevaardigde is moreel
gebonden, naar letter en geest van de wet
formeel vrij. Het oordeel en de stem over
de te behandelen aangelegenheden blijft
aan het raadslid, of, ln het algemeen, aan
den afgevaardigde.
De gemeentewet tracht in art. 46 per
soonlijke bevoordeeling door middel van
KINDERJURKEN
KRUIPPAKJES
PYAMA's OVERHEMDEN
JONGEMEISJESKLEEDING
de publieke functie, het raadslidmaat
schap uit te sluiten. De raadsleden onthou
den zich van medestemmen over de zaken,
die hen, hunne echtgenooten, of hunne
bloed- of aanverwanten, tot den derden
graad ingesloten, persoonlijk aangaan, of
waarin zij als gelastigden zijn betrokken.
Bij een herziening van 1904 heeft men dit
artikel willen verduidelijken door in bet
tweede lid neer te leggen, dat onder zaken
ook benoemingen zijn begrepen. En hier
is het aan enkele gemeenteraden noodlot
tig geworden artikelgedeelte, dat een be
noeming geacht wordt iemand persoon
lijk aan te gaan, wanneer bij behoort tot
die personen, tot welke de keuze door een
voördracht of bij een herstemming is be
perkt. En nu loopt het nog wei los, ais de
betrokkenen met groote meerderheid van
stemmen worden gekozen. Want de Kroon,
aan wie vernietiging moet worden ge
vraagd, stelt zich op het standpunt, dat
een stemming alleen onwettig is als de
deelneming aan de stemming van hen, die
zich hadden moeten onthouden, van be-
slissenden invloed is geweest. Intusschen
is het Fransche spreekwoord „un homme
averti en vaut deux" (iemand die gewaar
schuwd is, telt dubbel), moge thans dan
ook hier van toepassing zijn. De leden
moeten zich dus krachtens dit artikel ont
houden van medestemmen; van mede-be
raadslaging, deelneming aan de discus-
siën, over de desbetreffende zaak worden
zjj niet uitgesloten.
Ten slotte is het verbod niet van toepas
sing bij de beslissing over de toelating
van de na periodieke aftreding nieuw in
komende leden.
Het volgende artikel, dat op stemmen en
beraadslagen betrekking heeft, vestigt
'het beginsel der „immuniteit" voor de
raadsleden, d.w.z., zij zijn niet gerechte
lijk vervolgbaar wegens stem of meening
door hen in de vergadering geuit. Dus:
de strafrechter buiten de raadzaal; im
muun, onkwetsbaar, zijn de raadsleden
voor de grijpende hand des gerechts! Dit
wil niet zeggen, dat de raadzaal het too-
neel mag worden van het uiten van be-
leedigingen naar wilekeur, die daar bui
ten het strafbare feit: eenvoudige belee-
diging zouden opleveren. Dat is de be
doeling des wetgevers voorbij gestreefd.
De strafrechter wordt daarom buiten
de raadszaal gehouden, omdat het open
bare belang soms kan vorderen, dat.men
iets minder aangenaams over particuliere
aangelegenheden moet zeggen. De vrees
voor aanraking met den strafrechter be
hoeft er niet toe te leiden om niet het
volle licht over de publieke zaak te doen
schijnen.
Toen de Hooge Raad in 1902 in hoog
ste instantie te beoordelen kreeg het
geval, dat het eene Winschotensoh raads
lid, zijn andere collega de gemeenste ke
rel van Winschoten noemde, bemoeide
ons hoogste rechtscollege zich daar niet
mede, zooals tot 1902 was geschied, maar
besliste dat art. 47 ln ruimen zin moet
worden opgevat, waarmede niet is over
een te brengen een bevoegdheid van den
rechter om te onderzoeken of tussohen de
gebezigde uitdrukking en het aan de
orde zijnde onderwerp eenig verband be
staat anders dan in dien zin, dat zij bij
de beraadslaging over zoodanig onder
werp gebezigd zijn.
Het zal hier natuurlijk veel op het be
leid des voorzitters aankomen. En laten
we hopen dat heeren raadsleden de gren
zen nimmer te buiten gaan, dan misschien
als uiterste middel om te dienen de open
bare zaak. Voor den voorzitter behoeven
zij, het spreekt vanzelf, op dat punt niet
bang te zijn. En doet hij het onverhoopt,
zijn straf zal hij niet ontloopen, want art.
47 geldt voor hem niet.
Na deze gedeeltelijk als schets bedoeldle
boutade volgen we onze reis door den wets
tekst, met de beantwoording van de
vraag: hoeveel leden moeten aanwezig
zijn om met vrucht het Ooilege in wer
king te zetten? De grootste helft van het
in artikel 4 bedoelde getal leden, d.w.z.
van bet getal leden, waaruit de raad vol
gens de gemeentetwet, alzoo varieerende
tussohen 7 en 45, moet bestaan. Vacatures
tellen niet mede, dus van zeven b.v. altijd
vier. Dus is het getal leden, waaruit de
raad op een zeker oogei blik bestaat, be
slissend. Is die grootst.^, helft (eigenaar
dige uitdrukking, bedoeld is: de helf plus
één), niet aanwezig is, dan kan de Raad
niet „beraadslagen" en „besluiten", wèl
bijv. een secretaris of een ontvanger be-
eedigen. Maar wat zijn eigenlijke werk
kring betreft, bij is tot nietsdoen ge
doemd.
Komt het vereischte getal leden op die
eerste uitnoodiging des voorzitters niet,
dan wordt ten tweede male een vergade
ring belegd. Blijft ook dan de helft plus
1 afwezig, dan belegt de voorzitter, die
altijd, en zoo ook in dit geval, heeft te zijn
het voorbeeld van geduld en leidzaam-
heid ten derde male een vergadering
met als waarschuwing op de convocaties
geoopiëerd art. 49 der gemeentewet, op
dat de raadsleden goed weten waar het
om gaat. Want „in deze laatste vergade
ring beraadslagen en besluiten de tegen
woordige leden over de in de oproepings
briefjes vermelde onderwerpen". Dus
hier twee uitzonderingen: in een gewone
vergadering mag de Raad over andere
zaken beraadslagen en besluitei.. Daartoe
is hij uitdrukkelijk bevoegd verklaard. In
een ten derde male belegde vergadering
is 'a Raads bevoegdheid beperkt op dat
punt. Maar hoe klein het getal opgeko
men leden is, doorgaan kan de vergade
ring, dat is de tweede afwijking.
Als weer niemand verschijnt, dan geeft
de gemeentewet geen uitkomst meer en
moeten we ons oog slaan op de grondwet,
die in 1887 is aangevuld met een bepaling,
welke in elk geval een speciale wet voor
schrijft, die in de regeling en het bestuur
der huishouding moet voorzien, als der
gelijke „grovelijke verwaarloozing" zich
voordoet. In 1848 meende Thorbecke, de
bekende groote staatsman, dat een ver-
waarloozingsclausule niet opgenomen be
hoefde te worden. De praktijk had echter
plichtverzakende gemeentebesturen ge
bracht, waartegenover men met de grond
wet en de wet in de hand machteloos
stond. De gevallen waren uitzonderingen
en ze zijn het gebleven. Slechts een twee
tal' gemeenten, u.1. W eststellingwerf en Op-
sterland, hebben in 1895 speciale wetten
gekregen, die de regeling en het bestuur
hunner gemeente op de bovengeschetste
buitengewone wijze hebben voorzien.
Laten we thans naar regelmatige toe
standen terugkeeren en de bespreking
vervolgen over: de techniek der stem
ming, doch daarover de volgende maal.
ENGELAND.
DE NIEUWE KRUISER.
Gedoopt met een Hescbl wates.
Donderdag is te Brooklyn de nieuwe
kruiser „Pensacola" gedoopt, niet, zooals
gebruikelijk is, met een flesch champagne,
doch, daar Amerika een „droog" land is,
met een flesch water, die tegen den boeg
werd stukgegooid. Het nieuwe oorlogs
schip is het grootste, dat sedert de dagen
van den oorlog te Brooklyn van stapel is
geloopen. Het zal 10.000 ton water ver
plaatsen en is 566 voet lang. De bouwkos
ten bedragen elf millioen dollar. Het schip
zal olie stoken en een maximale snelheid
van 32.5 knoop kunnen ontwikkelen.
De „Pensacola'' zal met catapults wor
den uitgerust voor het lanceeren van
vliegmachines en voorzien zijn van tien
acht-inchkanonnen en vier antivlieg-
machinekanonnen.
DENEMARKEN.
DE NIEUWE BEGEERING.
Haar samenstelling.
Wolff meldt uit Kopenhagen, dat de
koning de lijst der nieuwe ministers heeft
goedgekeurd. Op de lijst staan 9 sociaal
democraten en 3 radicalen.
Het nieuwe ministerie heeft in het
nieuwe Folketing een meerderheid van 77
van de 149 mandaten.
Het ontwapeningsprogram op
dén voorgrond!
De onderhandelingen tusschen de soc.-
democraten en de radioalen hebben geleid
tot een gemeenschappelijk arbeidspro-
gram, waarop als eerste en voornaamste
punt voorkomt het ten uitvoer brengen
van de reeds onder het kabinet-Stauning
in het Folketing behandelde ontwapening#
voorstellen.
RUSLAND.
DE KLASSESTRIJD IN HET
DORP.
Te Malkop is een boer ter dood veroor
deeld, omdat bij de hutten van twee dorps-
armen in brand had gestoken, die zijn
contra-revolutionnaire houding tegenover
de graaninzameling en de landindeeling
hadden verraden.
ITALIË.
FRANKRIJK.
DE 1-MEI-VIERING VERBODEN.
FEUILLETON
Uit bet Engelsch
door
HAROLD BINDLOSS.
100)
Witham keek hem lachend aan. „Niets,"
zeide hij. „Ik laat hem hier komen, om te
hooren, wat hij te zeggen heeft mijn
besluit deel lk je wel mee, als ik uit Sil-
verdale terug ben."
Den volgenden dag kwam Dame in
Winnlpegg aan; Witham ging hem van
den trein halen en nam hem mee naar zijn
kamers. Daar, in een gemakkelijken stoel
bij dé warme kachel, luisterde hij ernstig
naar hetgeen de groote Silverdaler hem
te vertellen had.
„Ik heb je twee vragen te stellen", be
gon hij, toen Dane zweeg. „Zijn ze ln Sil
verdale, wat de wenschelijkheid van mijn
terugkomen daar aangaat, allemaal van
dezelfde opinie en.is Oolonel Barring
ton van 't doel van je reis hiernaartoe op
de hoogte?"
„Op allébei ja," gaf Dane ten' ant
woord. „Er is er niet één, die niet in zijn
handen zou knijpen, als je terugkwam en
wat Oolonel Barrington aangaat juist
de laatste paar weken maakt hij zich heel
ongerust en praat hij voortdurend over je.
Hij schijnt te denken, dat er in Silverdale,
na jou vertrek, niets meer gegaan is zoo
als het moet en in die opinie staat hij niet
alleen! De quaestie is deze onze
DUITSCHLAND.
leider voelt, dat de taak hem te zwaar
wordt."
„Als de zaak zoo staat, ga ik met je
terug," antwoordde Witham rustig. „Maar
een besluit neem lk pas, als ik de anderen
gehoord heb."
Dane keek tevreden. „Dat is voor 't
oogenbllk genoeg", zeide hij opgewekt.
„O ja, ik heb Je nog niet verteld, aat Maiid
Barrington ook weer thuis is. Kom je mor
gen?"
„Neen", antwoordde Witham, „ik ga
vandaag".
Den volgenden morgen heel vroeg
stoomde de trein het kleine stationnetje
van de nederzetting binnen en toen de
beide mannen uit den goed-verwarmden
wagon naar buiten stapten ln de prikke
lende, vochtige koude van de prairie, wer
den ze ontvangen door een groep mannen
van 't hoofd tot de voeten ln 't bont ge
kleed, hetgeen hen in het onzekere och
tendlicht het uiterlijk van vreemdsoortige
wezens gaf, die aan hun vreugde over
Witham's terugkeer uiting gaven, door
hem met hun handen, bulten proportie
groot door de ruime bonten wanten, ener
giek op zijn schoudeis te kloppen. Alfre-
ton's hooge, jonge .stem maakte na een
paar minuten aan die gevoels-demonstra-
tie een einde.
„Laat hem gaan, zoolang hjj nog niets
te eten gehad heeft, kerels", riep hij. ,,'t Is
voor den eersten keer in de geschiedenis
des lands, dat het hotel daar, om dezen tijd
van den dag, pardon nacht, een ontbijt
klaar heeft en dat zou zeer zeker niet be-
langrijk geweest zijn, als ik gisteren mijn
heelen dag niet besteed had aan kaart
spelen met dén eigenaar en *t hofmaken
1 aan vrouw en dochter van den eigenaar".
EEN WAPEN-DEPOT ONTDEKT.
Te Limbach in Saksen heeft de politie
in het gebouw van een coöperatieve ver-
eeniging een groot depot van geweren en
munitie ontdekt en in beslag genomen.
HET PROCES TEGEN DE MAFFIA.
Tegen 160 van de 101 beklaag
den het schuldig uitgesproken.
Naar de Times uit Rome meldt, is het
proces tegen 161 leden van de Maffia, dat
verleden jaar Augustus te Palermo be
gonnen is, thans geëindigd. Een week
lang heeft de jury negen uur per dag
vergaderd om zich uit te spreken over de
81.000 vragen, die haar voorgelegd waren.
Zij heeft 150 van die 161 beklaagden schul
dig verklaard. Men verwacht, dat de straf
fen de volgende week zullen worden uit
gesproken. De beklaagden stonden te
recht wegens moord', afpersing, diefstal
van vee en andere misdaden.
MEXICO.
DE OPSTAND IN MEXICO.
De opperbevelhebber der regeerings-
troepen, generaal Calles, heeft naar de
hoofdstad geseind dat de volkomen ver-
Ingezonden Mededeellng.
„Hoor hem!" antwoordde een ander.
„Laat hem zijn muts afzetten, dan kan je
zien, hoe vrouw en dochter hem geant
woord hebben. Kom, ga mee, Witham. Het
is werkelijk klaar".
Natuurlijk zouden ze hun gevoelens op
een andere manier hebben kunnen demon-
streeren, maar daar Witham zelf een man
was, die voor de 't hart-op-de-tong metho
de niets voelde, was de opgewonden klank
van de frissche, jonge stemmen voor hem
genoeg.
Toen ze door de sneeuw naar het hotel
toeliepen, merkte hij, dat Dane hem van
terzijde aankeek.
„En?" vroeg deze droogjes, „ben je wel
kom, ja of neen?"
't Was waarschijnlijk de eerste keer, dat
het kleine, houten hotel zulk een feestelij
ke en lichtelijk opgewonden stemming aan
een ontbijt meemaakte. Voordat het afge-
loopen was, had Witham al driemaal te
hooren gekregen: „Natuurlijk rij je straks
met mij mee".
Toen ze in de hall hun bonten been
stukken stonden om te gespen, bracht hij
deze quaestie ter sprake. „Hoor eens, jon
gens", zeide hij met een stem, die een wei
nig onvast klonk, „ik kan niet met ieder
die me gevraagd beeft meerijden, tenzij
dat jullie elk een been of een arm nemen".
Ten slotte was Alfreton zijn kameraden
nog te vlug af. Voordat zij met inspan
nen klaar waren, had hij hem reeds in de
slede. En achter een span prachtige jong©
paarden nu ging het langs een spoor, dat
in de ongerepte blankheid aan weerszijden
nauwelijks te onderscheiden was, de een
zame prairie op. Mijl na mijl legden ze af
en naarmate ze vorderden werd het stiller
en kouder. Witham zat fltil-génietendl om
Gebrek aan eetlust
Poster's
zich heen te kijken, maar de jonge man
naast hem sprak bijna aan een stuk door.
't Wbs de gewone, opgewekte, luchtige
praat van iemand, die geen zorgen kent,
maar toen Witham naar Colonel Barring
ton vroeg, keek hij opeens ernstig.
„Ik ben bang, dat 't nooit meer goed met
hem worden zal", zeide hij met een beden
kelijk gezicht. „Wacht tot je hem zelf ge
zien hebt, dan zal je beter begrijpen, wat
ik bedoel".
Tegen 't midden van den dag hielden ze
voor een afgelegen boerderij stil. Witham
wilde iuist de lage voordeur binnengaan,
toen hij zag, dat een van de laatste sleden
zonder halt te houden, voortgleed. Vra
gend keek hij Alfreton aan; de jonge man
begon met een geheimzinnig gezicht te
lachen.
„Ja", zeide hy. „Hij gaat door om ze te
vertellen, dat je er bent".
„Dat zouden ze over een paar uur wei
gezien hebben", gaf Witham ten ant
woord..
Alfreton keek hem met ondeugend-glin-
sterende oogen aan. „Ongetwijfeld", zeide
hij droogjes. „Maar er is nog iets anders,
zie je, één van de lui thuis heeft twee
tegen één gewed, dat 't Dane niet lukken
zou om je mee te brengen en je weet, met
hoeveel energie we triomf kraaien als we
een van allen een weddenschap gewonnen
hebben."
Deze uitleg was geheel in overeenstem
ming met de „rage" van de Jonge Silver-
dalers, om van alles een weddenschap te
maken, maar al was Witham verstandig
genoeg om niets te zeggen, toch voelde hij
zich maar half tevreden gesteld. Tot dus
ver had zijn terugkeer veel van een zege
tocht weg,gehad, maar de spontane be
groeting aan het station was iets geheel
anders dan een officieel wekom. Van het
eene had hij genoten, de gedachte van het
andere was al voldoende om hem een ge
voel van beklemming te geven.
Toen de schemering begon te vallen, be
vonden ze zich op de eenzame vlakte,
waarboven de eerste sterren nl stonden te
flonkeren. Na het ondergaan van de zon
was de koude nog veel intensiever gewor
den, alle geluld leek nu zelfs verstard
het doffe dreunen van de paardenhoeven
deed in de ontzaggelijke stilte onwerkelijk
aan. Maar de paarden roken stal; het tem
po van de hoefslagen werd sneller en snel
ler, de mannen ln de slede trokken hun
mutsen tot diep over hun oogen en wik
kelden zich nog vaster in de zware bonten
reisdekens, want de wind, welke ze door
hun vaart opliepen, was zóó koud, dat het
onbedekte gedeelte van hun gezicht
gloeide en tintelde, alsof de huid daar ge
schroeid was. Nu en dan doemde een wil-
genboschje of een groep berken uit 't om
ringende grauw op, de vlek werd snel
groot en donker het volgende oogen
bllk gleed de slede er voorbij. Urenlang
reden ze nu al en nog steeds was er niets,
dat op de nabijheid van Silverdale wees.
Alfreton was nu te verkleumd om te spre
ken; Hij gaf de teugels aan Witham over
en trachtte door krachtig slaan, weer ge
voel in zijn handen te brengen. Witham
zelf was er niet veel beter aan toe; het
laatste jaar In Winnipegg had zijn weer
stand verminderd en ofschoon hij zich
goed hield, was hij zoo verkleumd, dat hij
de teugels niet meer voelde.
(Wordt vervolgd.)
HELDERSCHE COURANT
Licht op
voor Auto's en Fietsen:
TOBRALCO
is het meest geschikte en soliede
Katoenen weefsel voor:
Gegarandeerd Wasch-, Zon- en lichtecht.
Verkrijgbaar in een groote keuze
dessins en effen kleuren.
Beantwoordend aan eiken smaak.
Let op den naam TOBRALCO op den zelfkant
BUITENLAND.
(De oregeerinig beeft voor 1 Mied uitge
breide vioorzicb'Jigbei|(ismlaa:tregelieni geno-
mlen. Geljk de vorige jarien, is ook thans
voor dleni leerst'eni Mei ieidene démonstratie
op de openbare wegen vetttoodeni.
Demonstraties en bet lastig, vallen van
weifelenden1 zullen! imJ©t de grootste streng
heid wondert onderdrukt.
Wij Breien de Aller Fijnste Wollen K ousen
zeer netjes voor U aan. JAAP SNOR-
Voor nieuw werk zijn wij nummer één. Tel. 251.
slechte «pl)jverterlng,
schele hoofdpijn,
prikkelbaarheid, ver
stopping. maagpijn en
hartwater, genezen
spoedig na gebruik
van Foster's Maag-
pillen, het tonische
laxeermiddel.
Maagplllan
l 0.65 per flacon.
Alom verkrijgbaar