S. A. KAHASSER ZN. De Indringer - Eerste Blad. Nr. 6644 DINSDAG 30 APRIL 1920 57ste JAARGANG Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag Redacteur-Uitgever: C. DE BOER Jr„ DEN HELDER Bureau: Koningstraat 29 Telefoon: 60 en 412 Dinsdag 80 April 7.50 uur. Woensdag 1 Mei 7.51 HET STEMMEN IN DE RAADS VERGADERINGEN. door W. R. Drost, Burgemeester-Secretaris van Kwadijk, Middelie en Warder. Het is niet voor de eerste maal, dat ik in de provinciale bladen artikelen publi ceer, welke ik zou willen noemen: „opstel len uit de gemeentewet" en die ik mij voorstel uit te breiden tot „opstellen uit het staatsrecht". Deze zijn bestemd voor „belangstellende leeken", d.w.z. voor hen die uit den aard hunner dagelijksche werkzaamheden zich niet bezig kunnen houden met de studie van het Nederland- sche Staatsrecht, maar die toch met het oog op de plaats, welke zij bekleeden in het publieke leven, meer dan outsiders met de instellingen van den Nederlandschen staat in aanraking komen. Waar het, naar het mij voorkomt^ niet anders dan een goeden gang van zaken kan bevorderen, wanneer men op de hoogte is van de bepalingen der wet be treffende het stemmen in de raadsverga deringen, geef ik onderstaande korte be spreking, met als tekst de artt. 45 tot en met 52 der gemeentewet. En ik hoop dat deze inleiding moge bij dragen om voor dit minimale, maar be langrijke stukje van wetgeving de wets- fictie: „Ieder wordt geacht de wet te ken nen" tot werkelijkheid te maken. De beginselen, welke aan de stemming ten grondslag liggen. De reeks begint met art. 45, dat de raadsleden doet stemmen eik volgens eed en geweten, zonder last van of rugge spraak met hen, die benoemen, een arti kel, dat historisch is te verklaren. In de oude Republiek der Vereenigde Neder landen waren de leden der vertegenwoor digende ooileges voorzien van een z.g. lastbrief waarbij hen opdracht werd ge geven om over een zaak, die aan de orde kwam, op de daarin aangegeven wijze te stemmen. Het gevolg van dit „gebonden mandaat" was, dat niet gestemd kon wor den over een zaak, waaromtrent de last brief niets vermeldde. Dan moesten de af gevaardigden gaan vragen aan hen, die ze benoemd hadden, hoe te doen.' De „rug gespraak" vorderde veel tijd. De lang zame wijze van handelen vindt nog weer klank in het gezegde, dat men iets doet op zijn elf en dertigst; de Friesche afge vaardigden ter staten provinciaal moes ten namelijk ruggespraak houden met de elf steden 'en dertig landgemeenten, een tijdroovend werk! Als reactie tegen het bovenstaande vindt men thans in art. 45 neergelegd: de leer van het vrije mandaat. Dit sluit niet uit, dat de gekozenen een band onderhouden met de kiezers; zelfs handelen de gekoze nen niet in strijd met de wet als door de kiezers algeheele adhaesie wordt verlangd aan de staatkundige geloofsbelijdenis, die zij aankleven. De afgevaardigde is moreel gebonden, naar letter en geest van de wet formeel vrij. Het oordeel en de stem over de te behandelen aangelegenheden blijft aan het raadslid, of, ln het algemeen, aan den afgevaardigde. De gemeentewet tracht in art. 46 per soonlijke bevoordeeling door middel van KINDERJURKEN KRUIPPAKJES PYAMA's OVERHEMDEN JONGEMEISJESKLEEDING de publieke functie, het raadslidmaat schap uit te sluiten. De raadsleden onthou den zich van medestemmen over de zaken, die hen, hunne echtgenooten, of hunne bloed- of aanverwanten, tot den derden graad ingesloten, persoonlijk aangaan, of waarin zij als gelastigden zijn betrokken. Bij een herziening van 1904 heeft men dit artikel willen verduidelijken door in bet tweede lid neer te leggen, dat onder zaken ook benoemingen zijn begrepen. En hier is het aan enkele gemeenteraden noodlot tig geworden artikelgedeelte, dat een be noeming geacht wordt iemand persoon lijk aan te gaan, wanneer bij behoort tot die personen, tot welke de keuze door een voördracht of bij een herstemming is be perkt. En nu loopt het nog wei los, ais de betrokkenen met groote meerderheid van stemmen worden gekozen. Want de Kroon, aan wie vernietiging moet worden ge vraagd, stelt zich op het standpunt, dat een stemming alleen onwettig is als de deelneming aan de stemming van hen, die zich hadden moeten onthouden, van be- slissenden invloed is geweest. Intusschen is het Fransche spreekwoord „un homme averti en vaut deux" (iemand die gewaar schuwd is, telt dubbel), moge thans dan ook hier van toepassing zijn. De leden moeten zich dus krachtens dit artikel ont houden van medestemmen; van mede-be raadslaging, deelneming aan de discus- siën, over de desbetreffende zaak worden zjj niet uitgesloten. Ten slotte is het verbod niet van toepas sing bij de beslissing over de toelating van de na periodieke aftreding nieuw in komende leden. Het volgende artikel, dat op stemmen en beraadslagen betrekking heeft, vestigt 'het beginsel der „immuniteit" voor de raadsleden, d.w.z., zij zijn niet gerechte lijk vervolgbaar wegens stem of meening door hen in de vergadering geuit. Dus: de strafrechter buiten de raadzaal; im muun, onkwetsbaar, zijn de raadsleden voor de grijpende hand des gerechts! Dit wil niet zeggen, dat de raadzaal het too- neel mag worden van het uiten van be- leedigingen naar wilekeur, die daar bui ten het strafbare feit: eenvoudige belee- diging zouden opleveren. Dat is de be doeling des wetgevers voorbij gestreefd. De strafrechter wordt daarom buiten de raadszaal gehouden, omdat het open bare belang soms kan vorderen, dat.men iets minder aangenaams over particuliere aangelegenheden moet zeggen. De vrees voor aanraking met den strafrechter be hoeft er niet toe te leiden om niet het volle licht over de publieke zaak te doen schijnen. Toen de Hooge Raad in 1902 in hoog ste instantie te beoordelen kreeg het geval, dat het eene Winschotensoh raads lid, zijn andere collega de gemeenste ke rel van Winschoten noemde, bemoeide ons hoogste rechtscollege zich daar niet mede, zooals tot 1902 was geschied, maar besliste dat art. 47 ln ruimen zin moet worden opgevat, waarmede niet is over een te brengen een bevoegdheid van den rechter om te onderzoeken of tussohen de gebezigde uitdrukking en het aan de orde zijnde onderwerp eenig verband be staat anders dan in dien zin, dat zij bij de beraadslaging over zoodanig onder werp gebezigd zijn. Het zal hier natuurlijk veel op het be leid des voorzitters aankomen. En laten we hopen dat heeren raadsleden de gren zen nimmer te buiten gaan, dan misschien als uiterste middel om te dienen de open bare zaak. Voor den voorzitter behoeven zij, het spreekt vanzelf, op dat punt niet bang te zijn. En doet hij het onverhoopt, zijn straf zal hij niet ontloopen, want art. 47 geldt voor hem niet. Na deze gedeeltelijk als schets bedoeldle boutade volgen we onze reis door den wets tekst, met de beantwoording van de vraag: hoeveel leden moeten aanwezig zijn om met vrucht het Ooilege in wer king te zetten? De grootste helft van het in artikel 4 bedoelde getal leden, d.w.z. van bet getal leden, waaruit de raad vol gens de gemeentetwet, alzoo varieerende tussohen 7 en 45, moet bestaan. Vacatures tellen niet mede, dus van zeven b.v. altijd vier. Dus is het getal leden, waaruit de raad op een zeker oogei blik bestaat, be slissend. Is die grootst.^, helft (eigenaar dige uitdrukking, bedoeld is: de helf plus één), niet aanwezig is, dan kan de Raad niet „beraadslagen" en „besluiten", wèl bijv. een secretaris of een ontvanger be- eedigen. Maar wat zijn eigenlijke werk kring betreft, bij is tot nietsdoen ge doemd. Komt het vereischte getal leden op die eerste uitnoodiging des voorzitters niet, dan wordt ten tweede male een vergade ring belegd. Blijft ook dan de helft plus 1 afwezig, dan belegt de voorzitter, die altijd, en zoo ook in dit geval, heeft te zijn het voorbeeld van geduld en leidzaam- heid ten derde male een vergadering met als waarschuwing op de convocaties geoopiëerd art. 49 der gemeentewet, op dat de raadsleden goed weten waar het om gaat. Want „in deze laatste vergade ring beraadslagen en besluiten de tegen woordige leden over de in de oproepings briefjes vermelde onderwerpen". Dus hier twee uitzonderingen: in een gewone vergadering mag de Raad over andere zaken beraadslagen en besluitei.. Daartoe is hij uitdrukkelijk bevoegd verklaard. In een ten derde male belegde vergadering is 'a Raads bevoegdheid beperkt op dat punt. Maar hoe klein het getal opgeko men leden is, doorgaan kan de vergade ring, dat is de tweede afwijking. Als weer niemand verschijnt, dan geeft de gemeentewet geen uitkomst meer en moeten we ons oog slaan op de grondwet, die in 1887 is aangevuld met een bepaling, welke in elk geval een speciale wet voor schrijft, die in de regeling en het bestuur der huishouding moet voorzien, als der gelijke „grovelijke verwaarloozing" zich voordoet. In 1848 meende Thorbecke, de bekende groote staatsman, dat een ver- waarloozingsclausule niet opgenomen be hoefde te worden. De praktijk had echter plichtverzakende gemeentebesturen ge bracht, waartegenover men met de grond wet en de wet in de hand machteloos stond. De gevallen waren uitzonderingen en ze zijn het gebleven. Slechts een twee tal' gemeenten, u.1. W eststellingwerf en Op- sterland, hebben in 1895 speciale wetten gekregen, die de regeling en het bestuur hunner gemeente op de bovengeschetste buitengewone wijze hebben voorzien. Laten we thans naar regelmatige toe standen terugkeeren en de bespreking vervolgen over: de techniek der stem ming, doch daarover de volgende maal. ENGELAND. DE NIEUWE KRUISER. Gedoopt met een Hescbl wates. Donderdag is te Brooklyn de nieuwe kruiser „Pensacola" gedoopt, niet, zooals gebruikelijk is, met een flesch champagne, doch, daar Amerika een „droog" land is, met een flesch water, die tegen den boeg werd stukgegooid. Het nieuwe oorlogs schip is het grootste, dat sedert de dagen van den oorlog te Brooklyn van stapel is geloopen. Het zal 10.000 ton water ver plaatsen en is 566 voet lang. De bouwkos ten bedragen elf millioen dollar. Het schip zal olie stoken en een maximale snelheid van 32.5 knoop kunnen ontwikkelen. De „Pensacola'' zal met catapults wor den uitgerust voor het lanceeren van vliegmachines en voorzien zijn van tien acht-inchkanonnen en vier antivlieg- machinekanonnen. DENEMARKEN. DE NIEUWE BEGEERING. Haar samenstelling. Wolff meldt uit Kopenhagen, dat de koning de lijst der nieuwe ministers heeft goedgekeurd. Op de lijst staan 9 sociaal democraten en 3 radicalen. Het nieuwe ministerie heeft in het nieuwe Folketing een meerderheid van 77 van de 149 mandaten. Het ontwapeningsprogram op dén voorgrond! De onderhandelingen tusschen de soc.- democraten en de radioalen hebben geleid tot een gemeenschappelijk arbeidspro- gram, waarop als eerste en voornaamste punt voorkomt het ten uitvoer brengen van de reeds onder het kabinet-Stauning in het Folketing behandelde ontwapening# voorstellen. RUSLAND. DE KLASSESTRIJD IN HET DORP. Te Malkop is een boer ter dood veroor deeld, omdat bij de hutten van twee dorps- armen in brand had gestoken, die zijn contra-revolutionnaire houding tegenover de graaninzameling en de landindeeling hadden verraden. ITALIË. FRANKRIJK. DE 1-MEI-VIERING VERBODEN. FEUILLETON Uit bet Engelsch door HAROLD BINDLOSS. 100) Witham keek hem lachend aan. „Niets," zeide hij. „Ik laat hem hier komen, om te hooren, wat hij te zeggen heeft mijn besluit deel lk je wel mee, als ik uit Sil- verdale terug ben." Den volgenden dag kwam Dame in Winnlpegg aan; Witham ging hem van den trein halen en nam hem mee naar zijn kamers. Daar, in een gemakkelijken stoel bij dé warme kachel, luisterde hij ernstig naar hetgeen de groote Silverdaler hem te vertellen had. „Ik heb je twee vragen te stellen", be gon hij, toen Dane zweeg. „Zijn ze ln Sil verdale, wat de wenschelijkheid van mijn terugkomen daar aangaat, allemaal van dezelfde opinie en.is Oolonel Barring ton van 't doel van je reis hiernaartoe op de hoogte?" „Op allébei ja," gaf Dane ten' ant woord. „Er is er niet één, die niet in zijn handen zou knijpen, als je terugkwam en wat Oolonel Barrington aangaat juist de laatste paar weken maakt hij zich heel ongerust en praat hij voortdurend over je. Hij schijnt te denken, dat er in Silverdale, na jou vertrek, niets meer gegaan is zoo als het moet en in die opinie staat hij niet alleen! De quaestie is deze onze DUITSCHLAND. leider voelt, dat de taak hem te zwaar wordt." „Als de zaak zoo staat, ga ik met je terug," antwoordde Witham rustig. „Maar een besluit neem lk pas, als ik de anderen gehoord heb." Dane keek tevreden. „Dat is voor 't oogenbllk genoeg", zeide hij opgewekt. „O ja, ik heb Je nog niet verteld, aat Maiid Barrington ook weer thuis is. Kom je mor gen?" „Neen", antwoordde Witham, „ik ga vandaag". Den volgenden morgen heel vroeg stoomde de trein het kleine stationnetje van de nederzetting binnen en toen de beide mannen uit den goed-verwarmden wagon naar buiten stapten ln de prikke lende, vochtige koude van de prairie, wer den ze ontvangen door een groep mannen van 't hoofd tot de voeten ln 't bont ge kleed, hetgeen hen in het onzekere och tendlicht het uiterlijk van vreemdsoortige wezens gaf, die aan hun vreugde over Witham's terugkeer uiting gaven, door hem met hun handen, bulten proportie groot door de ruime bonten wanten, ener giek op zijn schoudeis te kloppen. Alfre- ton's hooge, jonge .stem maakte na een paar minuten aan die gevoels-demonstra- tie een einde. „Laat hem gaan, zoolang hjj nog niets te eten gehad heeft, kerels", riep hij. ,,'t Is voor den eersten keer in de geschiedenis des lands, dat het hotel daar, om dezen tijd van den dag, pardon nacht, een ontbijt klaar heeft en dat zou zeer zeker niet be- langrijk geweest zijn, als ik gisteren mijn heelen dag niet besteed had aan kaart spelen met dén eigenaar en *t hofmaken 1 aan vrouw en dochter van den eigenaar". EEN WAPEN-DEPOT ONTDEKT. Te Limbach in Saksen heeft de politie in het gebouw van een coöperatieve ver- eeniging een groot depot van geweren en munitie ontdekt en in beslag genomen. HET PROCES TEGEN DE MAFFIA. Tegen 160 van de 101 beklaag den het schuldig uitgesproken. Naar de Times uit Rome meldt, is het proces tegen 161 leden van de Maffia, dat verleden jaar Augustus te Palermo be gonnen is, thans geëindigd. Een week lang heeft de jury negen uur per dag vergaderd om zich uit te spreken over de 81.000 vragen, die haar voorgelegd waren. Zij heeft 150 van die 161 beklaagden schul dig verklaard. Men verwacht, dat de straf fen de volgende week zullen worden uit gesproken. De beklaagden stonden te recht wegens moord', afpersing, diefstal van vee en andere misdaden. MEXICO. DE OPSTAND IN MEXICO. De opperbevelhebber der regeerings- troepen, generaal Calles, heeft naar de hoofdstad geseind dat de volkomen ver- Ingezonden Mededeellng. „Hoor hem!" antwoordde een ander. „Laat hem zijn muts afzetten, dan kan je zien, hoe vrouw en dochter hem geant woord hebben. Kom, ga mee, Witham. Het is werkelijk klaar". Natuurlijk zouden ze hun gevoelens op een andere manier hebben kunnen demon- streeren, maar daar Witham zelf een man was, die voor de 't hart-op-de-tong metho de niets voelde, was de opgewonden klank van de frissche, jonge stemmen voor hem genoeg. Toen ze door de sneeuw naar het hotel toeliepen, merkte hij, dat Dane hem van terzijde aankeek. „En?" vroeg deze droogjes, „ben je wel kom, ja of neen?" 't Was waarschijnlijk de eerste keer, dat het kleine, houten hotel zulk een feestelij ke en lichtelijk opgewonden stemming aan een ontbijt meemaakte. Voordat het afge- loopen was, had Witham al driemaal te hooren gekregen: „Natuurlijk rij je straks met mij mee". Toen ze in de hall hun bonten been stukken stonden om te gespen, bracht hij deze quaestie ter sprake. „Hoor eens, jon gens", zeide hij met een stem, die een wei nig onvast klonk, „ik kan niet met ieder die me gevraagd beeft meerijden, tenzij dat jullie elk een been of een arm nemen". Ten slotte was Alfreton zijn kameraden nog te vlug af. Voordat zij met inspan nen klaar waren, had hij hem reeds in de slede. En achter een span prachtige jong© paarden nu ging het langs een spoor, dat in de ongerepte blankheid aan weerszijden nauwelijks te onderscheiden was, de een zame prairie op. Mijl na mijl legden ze af en naarmate ze vorderden werd het stiller en kouder. Witham zat fltil-génietendl om Gebrek aan eetlust Poster's zich heen te kijken, maar de jonge man naast hem sprak bijna aan een stuk door. 't Wbs de gewone, opgewekte, luchtige praat van iemand, die geen zorgen kent, maar toen Witham naar Colonel Barring ton vroeg, keek hij opeens ernstig. „Ik ben bang, dat 't nooit meer goed met hem worden zal", zeide hij met een beden kelijk gezicht. „Wacht tot je hem zelf ge zien hebt, dan zal je beter begrijpen, wat ik bedoel". Tegen 't midden van den dag hielden ze voor een afgelegen boerderij stil. Witham wilde iuist de lage voordeur binnengaan, toen hij zag, dat een van de laatste sleden zonder halt te houden, voortgleed. Vra gend keek hij Alfreton aan; de jonge man begon met een geheimzinnig gezicht te lachen. „Ja", zeide hy. „Hij gaat door om ze te vertellen, dat je er bent". „Dat zouden ze over een paar uur wei gezien hebben", gaf Witham ten ant woord.. Alfreton keek hem met ondeugend-glin- sterende oogen aan. „Ongetwijfeld", zeide hij droogjes. „Maar er is nog iets anders, zie je, één van de lui thuis heeft twee tegen één gewed, dat 't Dane niet lukken zou om je mee te brengen en je weet, met hoeveel energie we triomf kraaien als we een van allen een weddenschap gewonnen hebben." Deze uitleg was geheel in overeenstem ming met de „rage" van de Jonge Silver- dalers, om van alles een weddenschap te maken, maar al was Witham verstandig genoeg om niets te zeggen, toch voelde hij zich maar half tevreden gesteld. Tot dus ver had zijn terugkeer veel van een zege tocht weg,gehad, maar de spontane be groeting aan het station was iets geheel anders dan een officieel wekom. Van het eene had hij genoten, de gedachte van het andere was al voldoende om hem een ge voel van beklemming te geven. Toen de schemering begon te vallen, be vonden ze zich op de eenzame vlakte, waarboven de eerste sterren nl stonden te flonkeren. Na het ondergaan van de zon was de koude nog veel intensiever gewor den, alle geluld leek nu zelfs verstard het doffe dreunen van de paardenhoeven deed in de ontzaggelijke stilte onwerkelijk aan. Maar de paarden roken stal; het tem po van de hoefslagen werd sneller en snel ler, de mannen ln de slede trokken hun mutsen tot diep over hun oogen en wik kelden zich nog vaster in de zware bonten reisdekens, want de wind, welke ze door hun vaart opliepen, was zóó koud, dat het onbedekte gedeelte van hun gezicht gloeide en tintelde, alsof de huid daar ge schroeid was. Nu en dan doemde een wil- genboschje of een groep berken uit 't om ringende grauw op, de vlek werd snel groot en donker het volgende oogen bllk gleed de slede er voorbij. Urenlang reden ze nu al en nog steeds was er niets, dat op de nabijheid van Silverdale wees. Alfreton was nu te verkleumd om te spre ken; Hij gaf de teugels aan Witham over en trachtte door krachtig slaan, weer ge voel in zijn handen te brengen. Witham zelf was er niet veel beter aan toe; het laatste jaar In Winnipegg had zijn weer stand verminderd en ofschoon hij zich goed hield, was hij zoo verkleumd, dat hij de teugels niet meer voelde. (Wordt vervolgd.) HELDERSCHE COURANT Licht op voor Auto's en Fietsen: TOBRALCO is het meest geschikte en soliede Katoenen weefsel voor: Gegarandeerd Wasch-, Zon- en lichtecht. Verkrijgbaar in een groote keuze dessins en effen kleuren. Beantwoordend aan eiken smaak. Let op den naam TOBRALCO op den zelfkant BUITENLAND. (De oregeerinig beeft voor 1 Mied uitge breide vioorzicb'Jigbei|(ismlaa:tregelieni geno- mlen. Geljk de vorige jarien, is ook thans voor dleni leerst'eni Mei ieidene démonstratie op de openbare wegen vetttoodeni. Demonstraties en bet lastig, vallen van weifelenden1 zullen! imJ©t de grootste streng heid wondert onderdrukt. Wij Breien de Aller Fijnste Wollen K ousen zeer netjes voor U aan. JAAP SNOR- Voor nieuw werk zijn wij nummer één. Tel. 251. slechte «pl)jverterlng, schele hoofdpijn, prikkelbaarheid, ver stopping. maagpijn en hartwater, genezen spoedig na gebruik van Foster's Maag- pillen, het tonische laxeermiddel. Maagplllan l 0.65 per flacon. Alom verkrijgbaar

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1929 | | pagina 1