T
VIERDE EN LAATSTE BLAD.
STADSNIEUWS.
VAN ZATERDAG 15 JUNI 1929
Door de Arrondissements-Recht-
bank te Alkmaar is beëedigd als make
laar in onroerende goederen de heer F.
Nijpels, Plantsoenstraat 8, den Helder.
AANBESTEDINGEN.
Bjj onderhandsche aanbesteding door
den architect J. J. van der Leek is aan
O. Bot, aannemer alhier, opgedragen het
verbouwen van de Werkïiedenvereeni-
ging, Koningstraat
Bij onderhandsche aanbesteding door
den architect J. J. van der Leek is aan
G. Groot, aannemer alhier, opgedragen
het bouwen van bergplaatsen met twee
bovenwoningen aan de Molenstraat, voor
rekening van de heeren Gebr. Pronk.
GEMEENTERAAD.
Het vervolg van den Gemeenteraad,
waarvan een gedeelte was opgenomen in
ons nummer van Donderdag, vindt men
op pag. 2 van het 2de blad.
80-JARIG BESTAAN SPAARBANK
„ST. ANTONIUS VAN PADUA".
Donderdagavond vierde bovengenoem
de Spaarbank in de met groen en bloe
men versierde zaal van den R.-K. Volks
bond haar 80-jarig bestaan. De zaal was
geheel gevuld met inlegster en inleggers.
Medewerking werd verleend door mej.
Anny Hoogenbosch met het dames-zang
koor, terwijl de pauzen werden aangevuld
door muziek van een strijkje. Op de be
stuurstafel prijkten bloemstukken van het
Bestuur van den R.-K. Volksbond en van
het Overljjdensfonds „St. Johannes de
Deo".
De voorzitter, de heer W. O. van Breda,
heette allen namens het Bestuur hartelijk
welkom. Het is wel een bijzonderheid, dat
dit 80-jarig bestaan juist viel op den
naamdag van den H. Antonius. Wij zijn
hem zeker veel dank verschuldigd voor
den bloei van onze spaarbank. Bijzonder
werd welkom geheeten de Geestelijk ad
viseur, kapelaan Groot, de pers en het
dames zangkoor, dat bereid werd gevon
den dezen avond op te luisteren.
Onze spaarbank 'heeft weder een mijl
paal afgelegd en spr. prijst zich gelukkig
het woord te mogen voeren. Vanaf het
begin is ze opgegroeid in een opgaande
lijn. Zij heeft wel te kampen gehad met
moeilijkheden, maar dat is natuurlijk. Het
kostte bij de oprichting moeite, om het
vertrouwen te winnen van de leden van
den R.-K. Volksbond. Toch heeft het be
stuur door noeste vlijt het zoover weten
te brengen, dat de Spaarbank thans het
volle vertrouwen geniet, wat wel blijkt uit
het groote bedrag, dat thans op de Spaar
bank staat. Ook heeft zij moeilijke tijden
meegemaakt, vooral in de oorlogsjaren.
Er werd toen een run gemaakt op de ban
ken en de Spaarbank moest toen ook ge
bruikmaken van art. 22 van het reglement
en de bank sluiten. Binnen 14 dagen kon
zij echter haar werkzaamheden weer her
vatten, omdat de papieren goed gewaar
borgd waren.
Spreker wil de vergadering niet ver
moeien met een massa cijfers voor te
lezen, maar om den groei te demonstree-
ren noemt hij de cijfers van ieder vijf
jaar, en die zijn:
Van 1 Juni 1899 tot 1904 werd ingelegd
40628.88, terugbetaald 28262.41°, uit
gekeerd aan rente 1311.95, saldo tegoed
12366.47°, reserve 317.35°.
Van 1 Jan. 190A-1 Jan. 1909 waren
deze cijfers resp.: 76147.78, 53241.22,
8429.30, 86173.02° en 1304.87.
Van 1909—'14: 194876.84, 172415.74°,
7307.93°, 58634.12 en 2793.74.
Van 1914/'19: 213343.70°, 167806.38,
10879.86, 10417.44° en 4246.01°.
Van 1919/'24: 2885002.52°, 278082,84,
20825.62°, 114641.68 en 6951.89.
Van 1919/'24: 288502.52°, 278082,84,
80880.84, 178869.75 en 29567.45.
In totaal werd in die 80 jaar ingelegd
ƒ1.828.110.57 en terugbetaald ƒ1.118.117.72
en aan rente werd uitgekeerd 74084.51°.
Tegoed op 1 Juni 1929 204992.85.
Maar het Bestuur is nog niet tevreden
en waarom? Wij hebben het volste ver
trouwen; de Spaarbank kan den toets der
soliditeit doorstaan en de rente is hoog.
Wij hebben thans 641 inleggers, maar dat
moest en dat kan 3 maal meer zijn. Wij
weten, dat het beheer van de spaarbank
weinig kosten met zich brengt. Nog nooit
is door de Commissie van Verificateurs
ook maar een aanmerking gemaakt op
het beheer. Daarom hoopt spr., dat, als
wij weer een lustrum vieren, alle katho
lieken als spaarders zijn ingeschreven.
Namens het Bestuur deelde de Voorzit
ter nog mede, dat de Spaarbank een 1000-
tal busje heeft besteld, om ook de kinde
ren in de gelegenheid te stellen tot spa
ren. De busjes zullen gratis aan de kin
deren van inleggers beschikbaar worden
gesteld en 2 maal per jaar worden ge
opend om de gelden op een spaarboekje
te zetten. Het sleuteltje blijft bij het Be
stuur.
Ook is opgericht een belastmgspaar-
bank voor ambtenaren en werklieden van
's Rijkswerf, waarvoor reeds de medewer
king van den Directeur van 's Rijkswerf
is ontvangen. Men stort per week of per
maand en de Spaarbank zorgt dan voor
de betaling der belasting. Ook de ge
meente-ambtenaren en werklieden, parti
culieren en middenstanders kunnen, als
zij den wensch daartoe te kennen geven,
van deze &paargelegenheid gebruik ma
ken. Rente wordt van het gestorte geld
bijgeschreven. Alleen moet een verkla
ring worden geteekend, dat het belasting
geld niet voor andere doeleinden mag
worden opgevraagd.
Met den wensch, dat de aanwezigen
hun vrienden en kennissen aansporen
van de voordeelen van de Spaarbank ken
nis te nemen, eindigt spr. zijn openings
woord.
Nadat het dames-zangkoor op verdien
stelijke wijze „Fröhliche Spiele" en „Die
Schneekönlgin" had ten gehoore ge
bracht, was het woord aan den Geestelijk
adviseur, kapelaan Groot, die zeide, dat
hij geen propaganda behoefde te maken
voor de Spaarbank, omdat het Bestuur
daarvoor mans genoeg is. Spr. brengt het
Bestuur hulde voor de toewijding en
spreekt zijn waardeering uit bij het vie
ren van dit 6e lustrum. Verder schetst
spr. de groote zedelijke belangen, die van
het sparen uitgaan. Onder sparen moet
niet worden verstaan het schrapen en op
potten van geld, om bij het sterven zoo
veel mogelijk geld na te laten, maar on
der sparen moet worden verstaan iets op
te offeren, zich iets te ontzeggen. Vooral
voor kinderen zit in het sparen een groot
zedelijk goed. Kinderen moet men in alles
hun zin niet geven; als zij een paar cen
ten krijgen van oom of tante, mogen ze
dat maar niet direct versnoepen. Want
niet alleen, dat ze daardoor te egoïstisch
worden, maar snoepers worden ook wel
eens dieven. Het is niet de bedoeling om
de ouders een les in opvoedkunde te ge
ven, maar om het zedelijk werk van de
Spaarbank naar voren te brengen. Spr.
hoopt later deze zaak nog eens verder te
ontwikkelen, thans laat de tijd dat niet
toe. Hij besluit dat de spaarzin onder de
katholieken zich hoe langer hoe meer zal
ontwikkelen.
Na een kleine pauze was er gelegen
heid om het Bestuur te complimenteeren,
waarvan gebruik werd gemaakt door den
Voorzitter van den R.-K. Volksbond, den
heer D. J. Snel, die de Spaarbank de
voornaamste instelling noemt van den
Volksbond en het doet hem genoegen,
dat hij zijn gelukwenschen tot de Spaar
bank mag richten. Memoreerde in het
kort het begin van de oprichting, bracht
hulde aan de eerste bestuurders. Verder
sprak hij ook namens de Commissie van
Verificateurs, en noemde daarbij met lof
mannen als Zoetelief, Van Haaren en de
eere-voorzitter Van de Bilt.
De heer Wols feliciteerde namens Jo
hannes de Deo en de heer Dijker namens
het personeel in Overheidsdienst en als
vertegenwoordiger van het Ziekenfonds
St. Loyola".
Ten laatste feliciteerde pastoor Van
Veen het Bestuur, die in een geestig
speechje zijn parochianen dank bracht
voor hun spaarzaamheid, waarop hij
straks een beroep hoopt te doen.
Namens het Bestuur dankt de voorzit
ter allen voor de hartelijke woorden.
Rest ons nog te vermelden, dat door
den heer en mej. Polak twee dansen wer
den uitgevoerd uit den tijd toen „Groot
vader grootmoeder nam" en een zigeu
nerdans werd uitgevoerd door de jonge
dames Nel Breeuwer en Dieuwe Beese-
mer.
Nadat het Dames-zangkoor zich nog
eens had doen hooren, werd deze goed
geslaagde feestavond met een woord van
dank aan allen door den Voorzitter ge
sloten.
REDE VAN MR. J. E. W. DUYS.
Voor de afd. der S.D.A.P. trad gisteren
avond in Casino op mr. J. E. W. Duys,
met het onderwerp «Christelijke theorie
en Christelijke daad*.
De zaal was flink bezet. Zooals steeds
liet ook nu weer de zangvereeniging
«Kunst aan 't Volk* zich vóór en na
afloop der lezing, alsmede tijdens de
pauzen hooren.
De heer De Zwart, voorzitter der afd.,
heette de aanwezigen welkom en gaf
spoedig het woord aan den spreker.
De spr. begon met zijn blijdschap uit
te spreken over de groote opkomst.
Wij gaan den verkiezingsstrijd in met
twee leuzenverzorging voor ouden van
dagen en ontwapening. Het zijn niet de
belangrijkste punten, maar ze zijn prac-
tisch te verwezenlijken, óók in een
kapitalistisch land als Nederland.
Spr. geeft een uitvoerige definitie van
het socialisme. Het is ongelooflijk zoo
veel onkunde en misverstand, wanbegrip
etc. nog bestaat ten opzichte van het
socialisme. «Het menschelijk egoïsme is
oorzaak, dat het niet verwezenlijkt wor
den kan*, zoo zegt men. Maar meent
men, dat aan de groote voorgangers, dit
menschelijk egoïsme onbekend zou zijn
Juist het bezigen van dit argument is
een bewijs, dat men het abc van het
socialisme niet kent. De soc.-dem. houdt
rekening met de eigenschappen van den
menscb, maar zij redeneert, dat de mensch
een product is der omstandigheden, dat
zich wijzigt met hen. De mensch van
vandaag is een heel andere dan die van
vroeger, en zoo zal de mensch der toe
komst ook weer verschillen van ons. De
mensch van thans is geen gemeenschaps-
mensch, zelfs de soc.-dem. van nu niet.
En wij zeggenbestudeer de wetten van
den groei en de ontwikkeling der maat
schappij eens.
Allerlei verschillende technische tijd
perken hebben wij gekend en de mensche-
lijke geest hield daarmee gelijken tred.
Op zeer aanschouwelijke wijze ontwikkelt
Het vertrek van Hr. Ms. „Hertog Hendrik".
Vice-Admiraal Quant spreekt officieren en bemanning toe bij het vertrek naar West-Indië.
(Zie Held. Crt. van Donderdag 18 Juni).
Laat Uw Schoenen iedere gewenschte
kleur verven, volgens nieuw Spuitsysteem.
Gegarandeerd beslist goed.
NIEUW! NIEUW!
Alléén bijCORN. C. DITO,
Modernste Electr. Schoenmakerij,
Schoenhandel,
Brakkeveldweg l34rood, Tuindorp.
spr. dit begrip nader. Het socialisme is
de uitdrukking van het feit, dat de maat
schappij bezig is zich in een andere
richting te ontwikkelen.
Dat wij materialistisch zijn, zooals de
Ohr. beweren, is een platte leugenons
historisch materialisme heeft met het
philosoflsch materialisme absoluut niets
te maken. En de geestelijke voorgangers
der Christenen weten dat heel goed.
Bovendien, de kerk heeft zich door
de eeuwen heen altijd weten aan te passen
aan de omstandigheden: als straks het
socialisme verwezenlijkt is, past de kerk
zich aan dezen nieuwen vorm aan. In het
Socialisme zit niets wat met godsdienst
in strijd is. Spr. kan het beoordeelen,
daar hij een streng orthodoxe opvoeding
heeft gehad. Het is precies anders om
zelfs de ergste godloochenaar-socialist
draagt God zelf in zijn hart.
En mijn bezwaar tegen tweelingbroeders
als v. d. Bilt en Kortenhorst, e. a. is niet,
dat zij christenen zijn, maar dat zij het
niet zijn. Zijn dat de volgers van Christus,
die met gouden kragen en ridderorden
behangen pralers? Van Christus, die geen
steen had om zijn hoofd ter ruste te
leggen? Er is geen sprake van eenig
christendom in ons parlement.
Dr. Kuyper is van 19011904 aan het
bewind geweest, het ministerie Heems
kerk van 1908—1913, dat van Ruys de
Beerenbrouck van 1918—*1927, dat zijn
rond 17 jaar.
Laat de christenen, die hier zitten, mij
nu één specifiek-christelijke daad noe
men, iets, wat een liberaal of een ander
dus niet kan. Dat kan niemand, wel
kan ik 30, 40 onchristelijke daden noemen.
De belastingpolitiek legde de lasten op
de kleintjes,de gulden moest veilig gesteld,
terwijl bleek dat die nooit in gevaar was
(er zijn millioenen overschotten), de
fietsen- en andere belasting, e. d. Is dat
christelijke politiek?
Op 1 pond suiker betaalt men 132
cent belasting. Het schandelijke is, dat
deze belasting onevenredig drukt op kleine
inkomens, omdat er geen progressie in
is, en dat men er geen erg in heeft.
Deze suikerbelasting brengt per jaar
f 53.millioen in de schatkist, de tabaks
belasting f 23 millioen, de rijwielbelas
ting bijna f 3 millioen. Maar de vermo
gensbelasting (en dat is de politiek der
rechterzijde) slechts f12 millioen.
Het argument van den klassenstrijd
bestrijdt spr. voorts. Wij prediken dien
klassenstrijd niet; wij constateeren hem
alleen. Ook dit zet spr. op pakkende
wijze uiteen.
De maatschappij heeft zoowel het kapi
taal als den arbeid noodig voor haar in-
standblijven. Maar een van de elementen
die we noodig 'hebben (het kapitaal) is
niet in handen van de gemeenschap,
maar in die van een groep menschen,
die evenwel tengevolge van trusts e.d.
steeds kleiner wordt. En steeds meerde
ren worden bezitlooskleine midden
standertjes, die tot voor kort nog een
eigen zaakje hadden, worden verdrongen
door de groote fabriekenzij worden
zetbazen, enz.
Men zegt nu dat wij den middenstand
weg willen hebben. Neen, wij constateeren
alleen den gang der feiten.
Deze tegenstelling van belangen spitst
zich hoe langer hoe meer toe. En op die
tegenstelling berust het gevaar voor
oorlog.
De arbeidersklasse heeft die tegenstel
ling van belangen niet en daarom is zij
alleen in staat den vrede te waarborgen.
Hoe is het anders te verklaren, dat bladen
als „Handelsblad" en „N. Rott. Crt."
verlangend en hoopvol opzien naar het
nieuwe Engelsche ministerie
De krotwoningen, de lange arbeids
dagen. enz., van vroeger waren toch ook
klassetegenstellingen? Dat het in 50 jaar
veranderde, is te danken aan het ontwa
ken der arbeidersklasse, en de soc.-dem.
heeft haar getracht te leiden. De arbei
dersklasse is de zendeling onder het chris
telijke heidendom geweest. Wij hebben er
juist de leer van Christus gebracht.
Spr. behandelt nog het vraagstuk van
de staatspensioneering en de ontwape
ning. Die is gebaseerd op het beginsel
„gij zult niet dooden"' Het geval Cur<jao
pleit volstrekt niet tegen ontwapening.
Ook de soc.-dem. wil een internationale
politiemacht. Men zegt: men kan zich
eenzijdig niet ontwapenen? Maar we zijn
practisch toch ontwapend; de militaire
autoriteiten gaven het toe in hun rap
porten. Wij hebben duizenden millioenen
uitgegeven voor....... ontwapening.
Spr. geeft nog aanschouwelijke voor
beelden van wat de oorlog aan menschen
en geld gekost heeft, om te eindigen met
een hartstochtelijken en vurigen oproep
om zich aan te sluiten bij de S.D.A.P.
Spr., die van 8 tot half 11 onafgebro
ken aan het woord was, werd in adem-
looze stilte aangehoord. De vele kwink
slagen zorgden voor een aangename
afwisseling.
Van de gelegenheid voor debat werd
geen gebruik gemaakt.
NEDERLANDSCHE HUISVROUWEN-
VEREENIGING,
Afd. Den Helder.
Een lid van bovengen. Vereeniging
schrijft ons:
Een uitnoodiging van de beroemde
Gérofabriek te Zeist was oorzaak, dat een
72-tal dames op Woensdagmorgen vroeg
verzameld waren aan het station alhier om
onder de bekwame leiding van hare voor
zitster de reis te aanvaarden.
Begunstigd door een vriendelijk zon
netje werden de plaatsen in een gereser
veerd gedeelte van den trein ingenomen
en onder aangename kout werd via Am
sterdam naar Hilversum gestoomd, alwaar
door vriendelijke bemiddeling der Directie
van de Gérofabrieken, de noodige auto
cars gereed stonden om langs bijzonder
mooie wegen het doel van de reis te be
reiken.
Bij aankomst aldaar werd door één van
de heeren een uiteenzetting gegeven der
fabricatie van het wereldberoemd procédé,
waarna de auto's wederom werden beste
gen om ons naar de „Hermitage" te bren
gen, alwaar ons een lunch werd aangebo
den, die onder de gezellige aanwezigheid
van den chef, een welkome afleiding ver
oorzaakte.
Terugkeerende naar de fabriek, bezoch
ten wij de diverse werkplaatsen, alwaar het
bedrijf in vollen gang was en waarbij de
grootte van het bedrijf (er werken 600 per
sonen) ten duidelijkste naar voren kwam.
Hier kregen wij te zien de vervaardiging
van de diverse door de fabriek ten ver
koop aan te bieden artikeffen.
Daar wij weer ongeveer half vier uit
Hilversum moesten vertrekken, werd, na
dat de Voorzitster de Directie had bedankt
voor het aangenaam en nuttig verblijf en
voor de keurige ontvangst, de terugreis
aanvaard, doch niet alvorens als souvenir,
een keurig bewerkte Jamlepel, in ont
vangst te hebben genomen, als gedachtenis
aan het aangenaam bezoek aan die fabriek.
Dat in de coupé's onder de terugreis het
aangename, doch vooral ook het nuttige
van dit bezoek werd besproken, kan ieder
zich voorstellen en zeer voldaan bereik
ten wij Amsterdam, alwaar het overig6
deel van den dag, tot aan den laatsten trein
werd doorgebracht. Het was een heer
lijke dag.
Een woord van waardeering voor de
dames, die de goede leiding hadden, mag
hier niet achterwege blijven en een op
wekking om lid te worden van de Huis
vrouwen-Vereeniging is hier zeker op
zijn plaats.
ctfofel-éPension
MENU
van ZONDAG 16 JUNI,
f 2.per couvert
PREDIKBEURTEN
DEN HELDER.
Ned. Herv. Gem.
Nw. Kerk (Weststrant).
's Morgens 10,30 uur, Ds. M. A. G.
Vorstman, van Anna Paulowna.
Geref. Kerk (Spoorstraat).
's Morgens 10 uur, Ds. F. Tollenaar.
Bediening H. Avondmaal.
's Middags 2.30 uur, Ds. F. Tollenaar.
Bediening H. Avondmaal.
's Avonds 6.00 uur, Ds. F. Tollenaar.
Dankzegging H. Avondmaal.
Hulpkerkdlenst.
(Militair Tehuis, Kanaalweg).
's Morgens 10 uur, Ds. J. van der Leek,
van Zalt-Bommel.
's Avonds 6 uur, Ds. J. v. d. Leek.
Dankzegging H. Avondmaal.
Oud Geref. Kerk (Hoogstraat).
's Morgens 10 uur en 's middags 5.80 uur
de heer Zwaan, van Opperdoes.
Ohr. Geref. Kerk (Steengraeht).
's Morgens 10 uur, Ds. A. Gruppen,
van Zwaagwesteinde.
Bediening H. Avondmaal.
's Avonds 5 uur, Ds. A. Gruppen.
Herst Evang. Luth. Gem.
's Morgens 10 uur, Ds. P. H. Borgerg.
Doopsgezinde Gem.
Geen dienst.
Evangelisatie (Palmstraat).
's Morgens 10 uur, Ds. R. O. W. J.
Hoek.
Chr. Gemeente (Breewaterstraat).
's Morgens 10 uur en 's avonds 8 uur,
Vrije-Evangelisatie-samenkomst.
Donderdagavond 8 uur, Vrije Evangeli
satie-samenkomst.
Leger des Heils.
'sMorgens 10 uur, Heiligingsdiensten
's avonds 8 u. Verlossings-samenkomst,
HUISDUINEN.
's Morgens 10 uur, Ds. E. R. Damsté.
Onderwerp: «Licht uit den Hemel*.
JULIANADORP.
Ned. Herv. Gem.
Geen dienst.
Zendingsgebouw „Ster der HopeT.
Zaterdagavond 8 uur, de heer Stam,
uit Amerika.
Zondagmorgen 10 uur, de heer Stam.
's Avonds 8 uur, de heer J. Sevensma,
van Amsterdam.
BREEZAND.
Evangelisatie (Ned. Herv. Gem.).
's Morgens 10 uur, de Heer Boon.
ANNA PAULOWNA.
Ned. Herv. Gem.
's Avonds 7 uur, Ds. M. A. G. Vorstman.
Geref. Kerk.
's Morgens 10 uur en 's middags 2.80 uur,
Leesdienst.
WIERINGEN.
HIppolytushoeL
Ned. Herv. Gem.
's Morgens 10.80 uur, Ds. van Beek.
Ger. Kerk (Beltstraat).
's Morgens 10 uur en 's middags 8 uur,
Cand. J. G. Jongbloed, van A'dam.
Vóór- en namiddag busdiensten vanaf
Den Oever.
Evangelisatie (Ned. Herv. Gem.).
's Morgens 10 uur, de heer Bosma.
Den Oever.
Ned. Herv. Gem.
's Middags 2.80 uur, Ds. van Beek.
Ned. Herv. Kerk (Kapel).
's Morgens 10 uur, H. Boersma,
Cand. t. d. H. Dienst.
WECK-DEMONSTRATTE.
De firma van Willigen hield Vrijdag
middag in de kleine zaal van Casino een
demonstratie met de bekende Weck-
toestellen, die door vele hulsvrouwen be
zocht was. Er werden omtrent de kunst
van wecken vele wetenswaardigheden
NIEUW! NIEUW!
Vermicelllesoep
Zalmsalade
Kalfsoesters
Bloemkool
Abrikozencompdte
Aardappelen
IJs k la Marengo
Fruit
ZONDAG 16 JUNI
