Natuur en Techniek VOOR DE KINDEREN wm OF «KgPCTlHI VOET. Naar aanleiding van de lugubere ge schiedenis op het kasteel Jannowitz, wordt ln de Dultsohe bladen ook een en ander verteld over den staat, dien in het ooste lijke deel van Duitaohland enkele families voeren. WIJ herinneren ons een bezoek by een der graven Dohna vóór den oorlog. De lakeien-stoet, die op de stoep en in de hal van het huis de gasten ontving en hen van hun jaoht-utensiliën hielp ontdoen, was stellig niet kleiner dan de schare die by een feest ten hove by ons dergeiyke functies verricht. En die bedienden maak ten destyds allerminst den indruk voor deze gelegenheid in livrei te zyn gestoken, daarvoor waren ze te zorgvuldig gescho ren en zaten de uniformen te goed. Er wordt waariyk niet alleen op En- gelsohe landverbiyven „vorsteBjk" ge leefd. (Hbl.) DE KRACHT VAN WATER. Water zoo hard als staal. Wanneer water stroomt met een snel heid van 50 myien per uur, is het niet die doorzichtige vloeistof, waarin we gewoon zyn ons te baden. Als men in een hydro- plane zit, welke zich met een snelheid van 60 myien per uur over het water beweegt en men houdt zyn hand over boord en scheert er mede over het water, dan loopt men groot gevaar zyn arm of pols te bre ken tegen het eerste het beste golfje dat mep tegenkomt. By genoemde snelheid tooh heeft het water den tyd niet om uit een te spatten, en slaat men tegen een golfje als tegen een stukje metaal. Hebben we een straal water, welke on der een zeer hoogen druk wegspuit, en houdt men daarin een sabel, dan zal dit wapen in plaats van het water te klieven, als glas in stukken worden geslagen. De straal water geiykt dan in haar uit werking op een staaf yzer. WAT LEER EN ONS DE TANDEN. Lach niet met een open of dichten mond!? Een mensch, die by het lachen gemak- keUjk de lippen opent, zoodat byna alle tanden van den bovenkaak en vele van den onderkaak zichbaar zyn, heeft een open aangenaam karakter. Wie daaren tegen by het lachen de lippen samen- knypt en daardoor de tanden traoht te verbergen, is onbetrouwbaar. Als iemand zijn tanden zonder noodzaak toont, is hij een domoor. Als de achterste kiezen el kaar raken, de tanden naar het midden toe echter door steeds grooter tusschen- ruimten gescheiden zyn, dan staat'de be troffen persoon, wat zijn geesteUjken aan leg betreft beneden het middelmatige. Een vrouw met te veel tanden is vervelend en praatziek. Opvallende afwykingen van de boventanden wyzen op een slecht karak ter. Een ambtenaar by de Russische po litie vond, dat moordenaressen en dieveg gen abnormale afwykingen aan de boven tanden vertoonden, By twistzieke vrouwen steken de boventanden ver over de bene den tanden heen; in den regel zyn der- geUjke personen ook arglistig en wraak zuchtig. Kleine witte, zeer nauw aaneen sluitende tanden, die als rystkorrels ge vormd zyn, dulden op een hateiyk karak ter. Is de tand dicht by het tand vleesoh breed en wordt snel naar den top toe spits, dan kan men de bezitters van deze hoektanden blindelings vertrouwen. Als de beide middeltanden van den boven kaak grooter zyn, dan de anderen dan heeft men met iemand te doen met een letterkundigen aanleg, steken zy over den rand heen der tanden van den onder kaak, dan wyst dit op een goed oordeel. Is de tandbedekking dik en geel, zoo zyn de lagere lustgevoelens eten, drinken, roo- ken op den voorgrond tredende facto ren des levens; daarentegen zouden blauwe tanden op een kunstenaarsaanleg wyzen en op verfynde nelgingen. DE EENVOUDIGE BRAHMS. Brahms was een eenvoudig man. Hy had geweldig het land aan persoonsver guizing en lïet zich niet graag storen in zyn gewonen levensregel. Tydens een feest te zyner eere gege ven, werd hij zoozeer het middelpunt van alles en allen, dat hij kriebelig begon te worden. De opdringerige belangstelling van iedereen benauwde hem. Aan het voorstellen kwam geen einde. Hy ademde verruimd, toen men eindeUjk ging tafelen. Zyn buurvrouw was de beroemde cel liste Lucy Campbell. Als hora d'oeuvre werden opstera gediend. Toen zei Brahms, heel vertrouweiyk tegen zyn blonde tafel dame: „Houdt u óók zooveel van oesters?" „O ja, dolveel!" „Prachtig! Het gaat u dus net als my: zullen wy het discours er dan maar aan geun?" By eiken gang werd die vraag herhaald. Brahms deed zich tegoed, dronk op de- zondheid van de kunstenares, zei verder geen woord. Nauweiyks was de tafel opgeheven, of de maëstro maakte aanstalten om heen te gaan. By de deur bleef hy even staan, en riep met luider stem; ,Js hier misschien nog iemand, dis niet aan my is voorge- geeteld? Ik ga nu naar hult!" Lacht® iro nisch en verdween vliegensvlug. Beethoven was er maar moeiiyk toe te te brengen, zich ergens in gezelschap te vertoonen. Hy bleef liefst thuis. Ben beunaman, die steeds snoefde op de muzi kale talenten van zyn neef en dezen liefst met één slag beroemd wilde hebben, wist Beethoven te bewegen, een avondfeest te bezoeken, waarop de aanstaande beroemd heid een paar van diens eigen liederen zelf begeleidde. De vrienden uitten zich in complimentjes. De gastheer, stralend, wendt zich tot Beethoven: „Nu, mynheer van Beethoven, wat is uw oordeel?" ,,'t Gaat wel! Er was iets goeds in, er waren ook minder goede dingen in," ant woordde de groote man met een dood ernstig gezicht. Kleintjes vraagt de Maecanas: „W a t vondt gy dan minder goed?" „De muziek," was het korte, afdoende antwoord. „Zoo, zoo! Maar de jongen moet toch heel talentvol zynl" hield de ander aan. En Beethoven, altyd nog onverstoor baar, terwyl allen ademloos naar zijn uit spraak luisterden: „Voor een dillettant speelt hy niet eens onhandig". Liszt had ln Boedapest een van zyn 'be roemde plano-concerten gegeven en enorme triomfen geoogst. Een Hongaarsoh magnaat groot mu- zlekbewonderaar, maar zelf armzalig dilettant op de piano en niet weinig Inge nomen met eigen prestaties wendde alle mogelijke pogingen aan om Liszt iets te mogen voorspelen en diens oordeel te vernemen. De grootmeester, vrlendeiyk als steeds, vond dat best en bleef het zeer onvoldoen de spel met engelengeduld beluisteren zedde hy, toen het stuk uit was, het hoofd zachtjes schuddend, „zóó heb ik nog nooit hooren spelen!" En toen de hooggeplaatste dilettant een beetje van zyn stuk gebracht door deze uitspraak, boog en stamelde: „Inder daad?", bracht Liszt hem, steeds glim lachend, naar de deur en antwoordde tjes: „Noen, werkoUjk, zonder vleien, zóó nog nooit!" Toen George III ln 1798 de Engelsohe vloot by Portsmouth inspecteerde, was er een jongen, die zoo vlug in het want klauterde, dat ieder er verbaasd over stond. Ook de koDing werd er door ge troffen en hy zei tot lord Lothian: Lothian, lk heb meer dan eens van uw vlugheid hooren spreken. Laat nou eens zien of u den jongen naklautert. Sire, antwoordde de lord, het ls myn plicht om uwe majesteit te volgen. Relnhardt, de bekende regisseur, leidde eens een repetitie en ergerde zich aan een aotrice, die zeer zwak in haar spel was. Gaat u wat terug zei Relnhardt haar. Nog verder, mevrouw, herhaalde de regisseur. Maar, professor dan sta lk heelemaal niet meer op het tooneel. Juist, dat moet ik hebben, antwoordde Relnhardt. Aangezien op een bepaalde hoogte steeds eenzelfde luchtdruk neersoht, heeft men op deze wyzerplaat tevens de by elke luchtdruk bereikte hoogte aangegeven en kan deze dus dadeiyk worden afgelezen. DE ZELFREGISTREERENDE BABOGRAAF. Hoe hoog wordt er gevlogen. Een der eerste vragen, die een bezoeker van een vliegveld gewooniyk aan het deskundige personeel aldaar stelt, luidt aldus: »Hoe weten de vliegeniers nu hoe boog zy zyn? Schatten zy den afstand tot de aarde, of ls er een of ander In strument, dat de hoogte juist aangeeft?* Wanneer de hoogte, waarop een vlieg tuig zloh bevindt, gesobat zou moeten worden en men geen andere hulpmiddelen had om deze nauwkeuriger te bepalen, dan zouden er by wedstryden om een hoogte record e.d. natuuriyk talrijke moeilyk- heden ontstaan en zouden de verschillende medewerkers elkander de prijzen voort durend betwisten. Neen, een vliegenier schat de hoogte niet, waarop hy zich bevindt, maar heeft in de barograaf een hulpmiddel, om de door hem bereikte hoogte, tot op eenige meters na, nauw keurig te meten. Aanvankelyk werd de z.g. kwikbarometer van Torricelli toegepast, om de hoogte te berekenen. Een luchtreiziger neemt -echter nu geen kwikbarometer mee naar boven, maar heeft de beschikking over een ander soort barometer, de »barograaf een instrument, dat zich beter voor dit doel leent en gemakkeHjker is mede te voeren. De barograaf is eigeniyk een meer geperfectioneerde vorm van een barometer. Belden worden gebruikt om de luohtdruk te meten. Het is de Anerolde- of metaal-barometer, uitge vonden door Vidl. Deze bestaat uit een ronde, luchtledige metalen doos met ge golfd deksel, waarop een sterke veer is vastgezet, die het deksel omhoog trekt, terwyl de luchtdruk het deksel omlaag drukt. By verandering van luchtdruk verandert de positie van de deksel en veer en deze beweging wordt overgebracht op een wyzer, welke langs een in milli meters verdeelde wyzerplaat loopt, waarop dan de luchtdruk afgelezen kan worden. Nu zou er met de barograaf by het houden van hoogteproeven door ver schillende aviateurs nog geknoeid kunnen worden. Bovendien gaat liet by wedstrijden niet aan, om iemand op zyn woord te gelooven. Er zyn dus barometers ge construeerd, die automatisch de op ieder oogenblik bereikte hoogte aangeven en opschrijven. Een der bekendste is de barograaf van de firma Richard te Parijs. Deze firma brengt de z.g. »zelf-registree- rende barograaf» in den handel, welke tegenwoordig by eiken luchtreiziger in gebruik is. De wyzer, die de hoogte en den luchtdruk op den wyzerplaat moet aangeven, is voorzien van een pen en loopt niet over een wyzerplaat, doch over een draaienden trommel; waarop een strook papier is bevestigd, welke steeds vernieuwd kan worden. Op die strook teekent de pen het z.g. diagram uit, waarop later de op ieder tydstip bereikte hoogte alsmede de duur van de luchtreis kan afgelezen worden De geheele baro graaf van Richard is gebouwd in een klein metalen kistje, aan de zyde waar zich de wijzer bevindt met glas afgedekt, en kan dus verzegeld aan de luchtreizigers worden medegegeven, zoodat fraude hier- by uitgesloten is. Deze diagrammen, met de zelf-registreerende barograaf verkre- en, worden overal als officieele stukken y het maken van luchtreizen erkend. De barograaf wordt in het vliegtoestel of in den ballon aan een stalen veer of aan elastiek opgehangen, opdat de trillingen, die het luchtvaartuig maakt, niet door den wyzer worden overgenomen, en de fijn, door de pen geteekend, een vloelende wordt en gemakkeHjk te lezen is. De meeste barografen geven een hoogte aan tot 8500 meter. De trommel, waarop zich de papieren strook bevindt, heeft juist 6 uur noodig om geheel rond te komen en ls verdeeld ln een aantal gekromde en vertikale strooken, die elk overeenkomt met een periode van 7>/a minuut. Zoowel de bereikte hoogte als de duur der geheele of gedeelteiyke vlucht kunnen by terugkomst nauwkeurig afgelezen worden en als overtuigings stukken dienen. Het ls voor een luohtreizlger steeds van het grootste belang te Veten op welke hoogte hy zich bevindt. Vlieg machines moeten immer op zoodanige wyze vliegen, dat by eventueele nood landingen ln vol-plané, dus zonder motor, een geschikt landingsterrein bereikt kan worden. Beweegt een vliegtuig zich dus boven de bebouwde kom eener gemeente, boven een bosch, een meer of dergeiyk, in het algemeen dus boven terreinen, die niet geschikt zyn om er te landen, dan moet er natuuriyk veel hooger gevlogen worden, dan wanneer het toestel zich beweegt boven heide, weiland enz., waar men ov'eral zonder gevaar kan landen. In het algemeen kan men zeggen by luchtreizen »hoe hooger, hoe veiliger*, al denken leeken wel eens het tegen deel. B. BABBELUURTJE OVER MODE Kinder kleertjes. Onze kleine peutera kunnen heel wat aan, wat kleertjes betreft en zeker nul De warmte, de tuin, het e>'randleven, het buitenspelen en alles vat daar verder op lijkt, verslinden hoopen sohoone kleer tjes. Wat dus een voortdurend wasschen en strijken ten gevolge heeft. Ons zoeken is dus voor de zomergarderobe der kleinen vooral naar raakkeiyk wasch- bare en niet te snel vuil wordende stofjes en katoentjes. We weten allen nu wel uit ondervinding dat Shantung een zeer dank baar wasch-, stryk- en draagartikel ls, maar 't is wat duur ln 't aanschaffen. De katoenen crêpe's vooral in de bebloemde soorten zijn uiterst dankbaar wat het aar dige kleeüen en het prettige wasschen be treft, al 1b 't dan ook geen yzeraterke ptoffage. Dan zyn er ook nog de veel geliefde zepihirs. Door vele jaren heen ls dit altyd een zeer gezochte soort voor kinder- en sportkleeding geweest. En wat een ver scheidenheid van kleurtjes en patroontjes vindt men er tegenwoordig niet ln. Ik zag van dit artikel eens een aardige collectie kleine kinderkleertjes, waarvan ik drie aardige groepjes oppikte om die voor mama's van jeugdige spring-in-'t- velden als voorbeeld te doen dienen. 't Aardige was dat van elk meisjes modelletje, ook een jongens-modelletje vervaardigd was, hetgeen by vele ma ma's wel in den smaak zal vallen. Wan neer de kindera niet al te veel in leeftyd verschillen, is het immers een alleraar digst gezicht wanneer broer en zus zoo ongeveer het zelfde gekleed zyn! Dat eersite paartje b.v. zag er tooh zoo snoezig uit. Als stof was gebruikt een grijze zeptoir met kleine helder rosé ruit jes. De garneering was van effen rose zep'hir, precies in de tint van 't ruitje. Het meisjes-jurkje was snoezig en hoogst een voudig, 't aardige was uitsluitend bereikt met de geestig toegepaste biesjes en het schattig kleine kraagje met strikje. De armpjes waren geheel blooj. Het jongenspakje was een iets meer ge compliceerd dan de meisjes-jurk (maar dit is geloof ik geen ongewoon verschyn- sel), b.v. de halsbewerking was door de plastron wat bewerkehjker, maar ja, een heer moet een vest dragen, nietwaar. Hpt broekje werd apart vastgeknoopt aan het ondergoed. Ook waren er korte mouw tjes aan het blousetje. Het pakje was van dezelfde stof en garneering gemaakt als van het meisje, t Was een schat van een jongenscostuum. Het tweede groepje was van groene zephir met oranje-streepjea By deze mo delletjes waren jongen en meisje op ver schil van rokje en broekje na precies ge- ïyk gehouden. Het broekje zat opgeknoopt aan 't korte blousje en met 't oog op de wasch leek me deze groep wel de meest- practische, terwyl het toch evengoed aller liefst en keurig stond. De kraagjes gaven een aardige noot aan 't geheel, n.1. een effen groen kraagje met smal oranje strookje, ook de knoopen waren oranje kleurig. 1 Het derde groepje was evenals het tweede groepje in precies dezelfde styl gehouden. Hier was echter de effen stof niet bepaald tot kraagje en biesje, maar nu waren er heele blousjes van gemaakt. Met het ook op 't wasschen waren de blou ses wit gehouden en rokje en broekje op witte fond een helder blauw ruitje. De knoopjes waren in 't zelfde blauw. Eer alleraardigst helder kinder-stelletje. Wat kleedt zy zich besoheiden. En zoo verstandig I Ja, die vrouw laat niets na om de aan dacht te trekken. Hoe zyn die twee er tooh toe geko men met elkaar te trouwen?' Och, de oude geschiedenis. Ze begon nen met goede vrienden te zyn en later zijn ze van idee veranderd. Weer een liefdadigheidsoonoert? En wat zyn de entree's? Loge 20 gulden, stalles 15, parterre 10, baloon 5 en de programma's 1 gulden. Denk je dat ze mjj op een program ma laten zitten? Hy: —Wat? is het eten nog niet klaar? Dat is het toppunt. Be ga naar een restau rant. Zy Wacht nog vyf minuten. Hy: Is het dan klaar? Zy Neen, maar dan ga ik mee met je. Mevr. A: Mijn man maakt eiken avond een wandeling voor zyn gezond heid. Doet de jouwe dat ook? Mevr. B.: Neein, myn man drinkt zijn whisky-soda altyd thuis. Die man is een echte tyran voor zyA vtouw, of ik zou me sterk moeten ver gissen. Hoezoo? Hy is toch altyd even voor komend voor haar in gezelschap. Jawel, maar dan kun je altyd aan haar zien, dat ze daar niet aan ge wend is. Er zyn vreemdelingen, een man en een vrouw, naast ons komen wonen, en ze maken my gewoonweg razend. Hoezoo? Wel ze maken den heelen dag ruzie en myn vrouw kan er geen woord van verstaan. ZyMag ik u verzoeken eenige wyzi- ging te brengen en den stijl van uw dansen? Hy: Zeker. Wat verlangt u? zy: Ik zou graag willen vragen nu ook eens af en toe op myn rechtervoet te trappen: mUn linker heeft al meer dan genoeg gehad. Peter, sprak de Jonge vrouw met een zacht verwyt, ik heb je nog niet één van die sigaren zien rooken, die lk je voor Je verjaardag heb gegeven. Neen lieve, antwoordde Peter, dat ia zoo. Om je de waarheid te zeggen waa lk van plan om ze te bewaren tot de kleine jongen groot genoeg is om rooken te leeren. A.: Een man kan niet zoo gauw in gepalmd worden als een vrouw. B.: Dat hangt er van af, of hij ge trouwd is of niet. Een getrouwd man ls onmiddellyk gewonnen als je hem vertelt, dat hy er niet naar uitziet. Hier moest eigeniyk, jongens en meisjes, een groot, wit vak volgen, want jelui zijn nu allemaal, met een zwembroekje in den zak, in de duinen aan het zwerven of zitten liever misschien by een oom en tante in de appelboomen, maar ook onze kinderverhaaltjesschryfsterheeftvacantie genomen en daar ze in de vacantie haar pen thuis heeft gelaten, is er van de week geen vertelling voor jelui. Niet aardig, hè. Maar een vacantie is fijn, hoor en zelf maak je nu óók niet graag sommen of opstellen. Het witte vak moeten we weer voor een anderen meneer bewaren, die helaas nog geen vacantie heeft. Den HelderHuisduinen en terug. DE REGELS Y00R DEN WEG. VOOR DEN VOETGANGER: L Loop niet noodeloos op den rijweg. Het trottoir ia voor den voetganger. 2. Loop rechts op het trottoir. .8. Sta niet stil op het trottoir, indien ge daardoor den doorgang voor andere voetgangers belemmert, of deze tot betreding van den rijweg dwingt 4. Sta nimmer op den rijweg stiL 5. Steek een rijweg loodrecht over. 6. Kyk eerst links, daarna rechts, goed uit en steek dan pas over als de weg veilig is. 7. Loop niet op het trottoir met een rij wiel aan de hand. 8. Wandel niet op rijwielpaden, deze zijn voor de wielrijders. 9. Wees voorzichtig voor Uzelf en anderen. 10. Waarschuw anderen voor dreigend gevaar. Werk steeds mede ter bevordering van een veilig verkeer. Corry Brens. Vertrek van Stationsplein: Van 16 Juli tot en met 31 Augustus d.a.v. van des voormiddags 10 uur tot des namiddags 10 uur. Van 1 September tot 15 September d.a.v. van des namiddags a uur tot des namiddags 8 uur. De ondernemer is verplicht te zorgen, dat een bus, nadat het publiek, dat vervoerd wenscht te worden, vijf minuten heeft ge wacht, vertrekt, tenzij de betrokken persoon of personen verklaren tegen langer wachten geen bezwaar te hebben. De badgasten te Huisduinen en de inwoners van dat dorp zullen gedurende het tijdvak van 15 Mei tot is September door den onder nemer vervoerd worden naar liet station, het zij met de in den dienst rijdende bussen, hetzU met een andere gelegenheid, die voldoends waarborg biedt, dat de reizigers op tijd den vertrekkenden trein zullen bereiken. In het laatste geval zullen zij daartoe hebben kennis te geven aan de garage van den ondernemer te Huisduinen. Indien zij gebruik willen ma ken van den ochtendsneltrein zullen zij daags te voren evengenoemde kennisgeving moeten doen aan den ondernemer. Het tarief bedraagt 20 cent, voor kinderen beneden 14 jaar 10 cent, per enkele reis (retourbiljetten worden niet verstrekt).

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1929 | | pagina 8