Radio-Programma-/
I SCHAKEN. I
NIEUWE UITGAVEN.
PLUIMVEETEELT.
Pd«t
Inte Onsman, Van Rinus de Ijsbeer
tot Arjen de Bouwer. Naaiden, D. J.
Haverman.
„Levensfragmenten uit de groote wereld der
heel kleinen" is de ondertitel van dit boek.
En de schr. heeft het voorzien van de volgen
de opdracht: „Ik heb ze gekend die zoo leef
den, zoo lief hadden en zoo worstelden. Voor
hen schreef ik deze bladzijden, aan hen draag
•k ze op uiit liefde eni diep gevoelde piëteit".
Nog meer moeten wij citeeren, teneinde den'
lezer een inzichtin dit boek te geven. In een
inleidend woord vertelt Inte Onsman het ont
staan van zijn boek. „Het is geen werk van
geweldige gedachten, van ziels-ontleding, van
gespeel met woorden of keur van gestyleerde
zinnenHet mist alle franje, alle allures
van den „grooten" roman, het mist alle inge
wikkeldheid. Ik trachtte in alle soberheid
alléén te geven: Handeling «n Levenswerke
lijkheid, meer niet".
De titel is het minst goede aan dit boek.
Een titel moet pakkend zijn en suggestief en
dat is deze allerminst. Maar de lectuur van
dit eenvoudige, onopgesmukte verhaal
eigenlijk een serie levensgeschiedenissen is
een openbaring. Rinus de Ijsbeer was een
Groenland sche walvischvaarder, die op zeke
ren keer schipbreuk leed en na jaren terug
keerde in het dorpje aan de Friesche kust, waar
dit boek speelt. Hij was toen gehuld in de
huid van een ijsbeer en dankt daar zijn bij
naam aan. Hij ia de stamvader van dei per
sonen, wier levensroman Onsman hier vertelt,
en Arjen de Bouwer is de kleinzoon, archi
tect en' bouwer van de nieuwe brug en de
nieuwe woningen in zijn geboorteplaats. En
tusschen deze twee leeren we nog vele andere
leden van dit geslacht van de armsten der
armen kennen, welke Onsman gekend en lief
gehad heeft. Zoo is zijn boek, dat inderdaad
de allures mist van een grooten roman, doch
daarvoor in de plaats iets teruggekregen heeft
van oneindig meer waarde, namelijk een warme
innigheid, een wijde menschenliefde, een mo
nument geworden voor deze eenvoudige
lieden.
Ja, dit boek is, naast psychologische, patho
logische en criminalistische romans een ver
kwikking. De frissche, zilte zeewind1 waalt er
door. Het werd een monument voor hen, die
aan den zelfkant wonen van de maatschappij,
voor de mannen en vrouwen van de eeltige
handen, de gegroefde koppen. Voor de ar-f
moedzaalers, de paupers, de onterfden. Een'
monument voor Kee, de dappere, sterke,
trouwe, voor Arjen de Stille, haar man, voor
Edzer, den jongste van Kee, voor Arjen, de
Bouwer, haar kleinzoon. Een monument ook
voor Dolle Minke, de prachtfiguur, die later
Arjen's vrouw wordt.
En menige roman van „groote allure" zou
er bij winnen indien hij een figuur als Dolle
Minke bezat. Bovendien, waar vindt men
treffender en ontroerender liefdesgeschiedenis
beschreven dan die van Keee met Arjen den
Stille? In al haar soberheid ia die wel van
„groote allure", dunkt ons zoo.
Het boek is evenwel meer nog dan enkel
de kroniek van deze levens. Het is tevens
symbool van de stijging der menschheid. Zoo
als uit den ruwen Ijsbeer de bekwame intelli
gente Bouwer is voortgekomen, zoo zal de
nieuwe menschheid opbloeien uit de oude. Dit
boek is een 'boek van geloof in het goede en
mooie en hoogere. Het is geschreven met een
rustige, weldadig aandoende kalmte, ook in
den mdlden en zachten humor, die er geenszins
in ontbreekt. En wij wenschen hst vele, vele
lezers toe.
Een fraai portret van den auteur versiert
het typografisch keurig-uitgevoerde boek.
Prijs 3.90, geb. 4.90.
Het bovenstaande was gezet, toea wij in
„Het Volk' van Dinsdag 27 Aug. het volgende
bericht lazen:
INTE ONSMAN OVERLEDEN.
Een nrbeidersartist heengegaan.
Amsterdam, 26 Augustus. Hedenmorgen
is plotseling, toen hij op de Oosterbegraaf
plaats een begrafenis bijwoonde, overleden
onze partijgenoot Inte Onsman.
Velen zullen dit bericht met droefheid ver
nemen. Onsman toch nam in de arbeiders»
beweging een vrij groote plaats in. Eertijds
trad hij op als sekretaris van den bond van
Kapperspatroons. Zijn grootste bekendheid
heeft hij echter verworven als tooneelschrijver.
Geen arbeiderstooneelvereeniging, of zij heeft
een stuk van Onsman opgevoerd. Maar ook
beroepsgezelschappen beleefden groote suc
cessen met zijn tooneelwerk.
Wij behoeven slechts aan het aangrijpende
„Hiet Licht in den Nacht" te herinneren, dat
felle anti-oorlogsstuk, dat doorstraald was van
een warm menschelijk gevoel. Van zijn' een
akters noemen wij „Een uitgeknepen Citroen",
,,'n Recept", „De Barmhartige Samaritaan",
„Het schot van de grens", „Kamer 10", „De
Heilige Dienst" en „Vaders Jaardag". Ook
schreef hij een drie-akter „Corrie Flapuit", een
spel van waarheid en huichelarij.
Nog zeer onlangs verscheen zijn eerste ro
man, getiteld „Van Rinus de Ijsbeer tot Arjen
de Bouwer", waaraan hij de volgende typische
opdracht liet voorafgaan. „Ik heb ze gekend,
die zoo leefden, zoo lief hadden en zoo wor
stelden. Voor hen schreef ik deze bladzijden;
aan hen draag ik ze op uit liefde en diep ge
voelde piëteit."
Daarom kan dus, gelijk van zoo menig an
der socialistisch auteur, gezegd worden, dat
het volle leven hem stof en inspiratie heeft
geschonken tot het einde toe.
J. P. Zoomers-Vermeer, De verloren
Droom. Prijs 390, geb. 4.9a
van Holkema Warendcrf's U. M.,
Amsterdam.
Wederom een lijvig werk van mevrouw Zoo
mers-Vermeer. Deze hardwerkende, veelzijdige
schrijfster is een belangwekkende verschij
ning in onze letterkunde geworden. Dit nieuwe
werk, van geheel andere factuur dan de hier
besproken romans „Janna" en „Het Molen
huls" gezwegen van het sublieme verhaal
van Flip en Jantje, waarop een vervolg in be
werking is getuigt wederom, vam haar
groot beeldend vermogen.
De inhoud van1 den roman is iioellijk in een
paar zinnen samen te vatten. H'-.t is de ge
schiedenis van een mislukt huwelijk, maar
die mislukking wordt ons niet gedemonstreerd
te een reeks van min of meer dramatische en
realistische conflicten, maar veeleer te de
suggestie, die de schrijfster bil de uitbeelding
van de innerlijke bewogenheid der vrouwe
lijke hoofdfiguur weet te bereiken. Duidelijker
gezegd: de roman is geen beschrijving van
heftige gebeurtenissen, van onverkwikkelijke
scènes tuschen de beide echtgenooten, maar
het naar het uiterlijk rustige verloop van een
„gewoon" huwelijk. Niettemin krijgen we een
scherp beeld van de ontreddering van dit jonge
vrouwenleven. Frida's man is volstrekt geen
slecht mensch, geen bruut, hij is alleen maar
ongevoelig en niet in staat liefde te geven,
sa het jonge, tl te gevoelige droomstertje is
tsgsn dit kille egoïsme en die platvloersch-
h«J4 vu haar man niet bestand.
Zeer mooi 1» de figuur van Annle, Frida's
zusje, geteekend; zij, in den aanvang nog een
schoolmeisje, ziet scherp, scherper dan haar
ouders, door haar verliefdheid verblinde, zus
ter, en zij begrijpt aanstonds, dat Gerard niet
de man is om Frida gelukkig te kunnen ma
ken. Maar Frida, verblind door haar liefde,
doet den stap, -die haar weldra bitter zal be
rouwen. Meesterlijk beschrijft mevrouw Zoo-
mers het verloop van dit huwelijk. Er wordt
een kind geboren, maar in plaats van toena
dering brengt dit verwijdering tusschen de
echtgenooten. Gerard wenscht geen tweede;
zonder veel scrupules heeft hij dit tegen zijn
vrouw gezegd. Heit tweede kind wordt
nochtans geboren, maar kost der moeder bijna
het leven. Frida's levensmoed is gebrojcen;
na een langdurig herstel in het kraambed valt
zij in een zware zenuwziekte, en tevens is
daarmede baar kort huwelijk teneinde; vader
en Annie ontfermen zich over haar en Gerard
verdwijnt uit het boek.
De schrijfster heeft vooral het licht laten
vallen op de beide zusterfiguren, die scherp
staan afgeteekend. De daar omheen gegroe
peerde personen zijn allen wat vaag gebleven:
Frida's en Annie's vader, Frida's schoonvader,
Marion, de ietwat mondaine, niet vlekkelooze,
vriendin een relatie overigens van Gerard, 10.00—10.15 ^Morgenwijding,
de huishoudster die Frida's plaats inneemt,
en nog vele anderen. Vooral Kelnhart blijft
een vage, onduidelijke figuur. In deze perso
nen-beschrijving moet men dan ook niet de
beteekenis zoeken van den roman; d:e zit uit
sluitend in de weergave van het huwelijk en
ligt meer tusschen dan in de regels Mooi en
innig is de verhouding der beide zusters; zon
der bedenken offert Annie reeds in den aan
vang van het verhaal haar vriendschap met
Truus aan haar zuster op.
door 10000 Patronaatsjongens met bege
leiding door orkest.
3.454.15 KRO. Predicatie en toewijding aan
Christus door Pater Borromeus de Greeve
O.F.M.
5.50 NCRV. Kerkdienst uit de Ned. Heiv.
(Juliana) Kerk te Alphen a. d. Rijn.
7.308.00 KRO. Lezing over: „Een priester-
nachtbraker".
8.018.10 KRO. Praatje van den KRO-Voor-
zitter.
8.10—8.20 KRO. Intenties van het Apostolaat
des Gebeds.
8.2010.45 KRO. Concert. Oricesit en piano.
10.45ii.oo KRO. Epiloog door het Klein
Koor.
Daventry, 1534 M.
3.50 Concert. Orkest. W. Jello, sopraan. W.
Heard, fluit, 5-35 Missie-lezing. 5.50 Bijbel
lezing. 6.056.35 Bach's Kerk-cantate No. 78.
8.20 Kerkdienst. 9.05 Liefdadigheidsoproep. 9.10
Nieuwsber. 9.25 Concert. Militair orkest, M
Balfour, alt, N. Nash, tenor. 10.50 Epiloog.
MAANDAG a SEPTEMBER.
Huizen, 1873 M.
TIJDSCHRIFTEN EN WEEKBLADEN.
Revue der Sporten; 26 Augustus. N. M. is
te extase over wat te Maastricht geschiedde,
waar de Nederlandsche dames de Belgische
klopten, en meent, dat men de eereschuld het
best kan afdoen door Zondag naar de kam
pioenschappen voor dames in Leiden1 te gaan.
Onder dezelfde initialen wordt melding ge
maakt van „een gebeurtenis te Vlissingen",
waar een boulevardloop is uitgeschreven. A.
J. G. Strengholt schrijft over „onmacht"ige
fantasie: een naieve bewering van de Tele
graaf weerlegd. C. J. Groothoff heeft het over
1 de N.V.B.-vergaderteg, de secretaris Hirsch-
man vertelt van de a.s. jaarvergadering vac
het N.O.C., terwijl Adrianl Engels het Athle-
tiek-kampioenschap van Nederland onder de
loupe neemt met z'n uitstekend' geslaagde
wedstrijden. Verder noteeren we nog een be
schouwing over de Nationale Zwemkampi-
oenschappen, door A. C. Slop, het Arolbeker-
tournooi, een nabeschouwing over de Wieier-
wereldkampioenschappen, een en ander met
aardige kieken geïllustreerd.
Sport in Beeld, (Haarlem), 27 Augustus.
Het omslag brengt het portret van den Am-
sterdamschen politie-agent van den Berg, een
allround athleet. In dit nummer vinden een
aardige opname van de aankomst van mej.
Leibbrandt te Genève nadat zij het meer heeft
overgezwommen. De illustraties betreffen in
hoofdzaak athletiek- en zwemsport, terwijl ook
aan autosport een aanzienlijk deel van dit num
mer is gewijd. De opening van het Rotterdam-
sche en Amsterdamsche voetbalterrein vinden
we er, zwem-kampioenschappen te Utrecht, te
verschillende opnamen, het portret van Leon
Duray, den> Amerikaanschen renner. Ook de
gebruikelijke filmsterren maukeeren ditmaal
niet. Tekst is er over de Voorbereiding tot de
Sport. Geheime Dagboekbladen, de Europee-
sche roei-kampioenschappen, het feuilleton en
de gewone rubrieken.
Actueel Wereldnieuws en Sport In Beeld
(Indië). In het nummer van 27 Juli vinden
we een artikel over het conflict in Azië, veel
Amerikaansche en andere correspondentie en
allerlei sportnieuws. Uit het Russisch-Mand-
sjoereesche grensgebied zijn er phertos en ook
nog andere interessante photos van het con
flict, portretten, enz. Te Batavia is een groote
protestvergadering gehouden naar aanleiding
van den moord op mevrouw Landzaat. Por
tretten zijn er van Colijn en Wibaut, welke
hun óósten en 70sten verjaardag herdachten,
een kiek van de begrafenis van Generaal
Booth, mooie opnamen, van een Afrika-expe-
ditie van den Duitscher Cron, photos en tekst
van de Junker-vliegtuigen, en de race te In-
dianapolis, een serie actualiteiten1 in beeld, enz.
Nogmaals wijzen wij den lezers er op dat de
uitzendingen door de A.V.R.O., VARA. en
V.P.R.O. (Zondags), over den zender van Hui
zen (golflengte 1875 meter) geschieden en die
der N.C.R.V., K.R.O. en V.P.R.O. (Vrijdags)
over den zender van Hilversum (golflengte
298 M. Na 6 uur: 1071 M.).
ZONDAG x SEPTEMBER,
Hulzen, 1873 M.
9.00 VARA Mededeel tegen voor Postduiven-
liefhebbers.
9.0a VARA. Gramofoonmuziek.
9.10 VARA Mededeelingen in het Esperanto.
925 VARA Gramofoonmuziek.
9.40 VARA. Toespraak over „Onze Operatoe
stand",
9.50 VARA. Muzikale Inleiding.
10.00 VARA. „Caïn". Mysteriespel door Lord
Byron. Orgelbegeleiding.
12.00 AVRO. Tijdsein.
12.00—12.30 Lezing door Rob. Geraerds over:
Van Eiffel tot Montuich.
12.30—a.00 Concert door het AVRO-Octet.
Boris Lensky, viool.
2.002.30 AVRO-Boekenhalfuurtje. H. Jor-
den Jr. bespreekt Francois Pauwels. Ver
zamelde Gedichten en Willem de Mérode'a
„Lichtstreep". s
2.303.00 Gramofoonmuziek.
2.30—3.00 Gramofoonmuziek.
3.00—3.30 Piano-recital door Hans Franco
Mende*.
3-305-00 Concert door het Omroeporkest.
Annle Veenenbos, alt.
8.oo VARA. Kleuteruurtje.
5.40 VARA. Bij de pomp. Wekelijkseh nieuw*.
8.00 Tijdsein, pers- en sportber.
8.15 Kurhaus Scheveningen. Solisten Concert.
Het Residentie-Orkest. Carlo van Neste,
viool. Daama; Gramofoonmuziek.
ia.00 Sluiting.
Hilversum, 1071 M. (vóór fl uur B98 M.)
8.159-30 KRO. Uitzending van de H. Mi» uit
de St. Hubertuskapel te Amsterdam.
9.30 NCRV. Kerkdienst vanuit de Kerk der
Vrij Evang. Gemeente te Hilversum.
12.30—1.30 KRO. Concert door het KRO-Trio.
1.30—2.00 KRO. God*dienstonderricht voor
ouderen.
2.00—2.30 Literair halfuurtje. KRO.
2.303.30 KRO. Gramofoonmuziek.
3.30—3.48 KRO. Pontificaal Lof van Z.D.H.
Mgr. J. D. J. Aengenent, Bisschoo van
12.152.00 Concert door het AVRO-Kwartert.
2.002.30 Gramofoonmuziek.
2.304.30 Aansl. van het Rembrandt-Theater
te Amsterdam.
5.006.00 Kinderuurtje.
6.017.15 Concert door het AVRO-Kwartet.
7.157-45 Causerie door W. Graadt van Rog
gen over: De XXIe Nederl. Jaarbeurs.
8.019-00 Vereenigingsuurtje. Hi'lversumsche
„Harmonie" o.l.v. M. Kley en Hilversumsch
Mandoline Ensemble „Ars et Labor" oJ.v.
M. de Wal-Tapking.
9.0011.00 Concert door het Omroeporkest.
10.00 Persber. Na afloop concert :Gnamofoon
muziek.
12.00 Sluiting.
Hilversum, 1071 M. {vóór 6 uur 298 M.)
Uitsl. NCRy-Uitz.
10.3011.00 Ziekendienst.
12.301.45 Orgelconcert.
4.005-00 Ziekenuurtje.
5.006.30 Gramofoonmuziek.
6.30—7.00 Literaire lezing over: Christelijke
Lectuur.
7.001.75 Praatje over den te openen cursus
Engelsch.
7.157-45 Gramofoonmuziek.
7.458.4S Uitzending vanuit het Confereatft-
oord te Lunteren. Referaat over: De Chris
ten en de Wereld.
8.45 Concert. Vocale solisten, kerkorgel en
piano. Daarna: Persberichten.
Daventry, 156a M.
10.35 Morgenwijding. II.05 Opening van de
Volkenbondsvergadering te Genève. 11.20 Gra
mofoonmuziek. 12.20 Concert. J. Vincent,
sopraan, D. Evans, bariton. 1.202.20 Orkest-
concert. 4.20 Dansmuziek. 4.35 Orkestconcert.
5-35 Kinderuurtje. 6.20 Lezing. 6.35 Nieuwsber.
7.05 Strijkkwartet 7.20 Lezing. 7.45 Lezing.
8.05 Concert. Kwintet. 8.35 Vaudeville. 10.00
Nieuwsber. 10.20 Lezing. 10.35 Concert. The
English Singers. 11.05 Dansmuziek. 11.2012.20
Dansmuziek.
DINSDAG 3 SEPTEMBER.
Hulzen, 1875 M.
10.0010.15 Morgenwijding.
10.3012.00 Gramofoonmuziek.
12.151.4S Concert door het Tuachinsky-
Orkest.
1.452.00 Gramofoonmuziek.
2.002.45 Kookpraatje door P. J. Kers.
2.453.00 Gramofoonmuziek.
4.30—5.30 Microfoon-debutanten. Sopraan en
alt.
5.307.00 Concert door het Omroeporkest.
Greta de Knegt-ter Haar, sopraan.
7.00—7.45 Lezing door Casper Höweler over:
De Missa Solemnis van L. van Beethoven.
8.018.30 AVRO-Boekenhalfuurtje. J. G. de
Haa s bespreekt A. Jurriaan Soetmulderis
„De greep van den tijd".
8.30 AVRO Radio-Tooneel. Studio-opvoering
van „Fientje Beulemans". Vlaamsch blijspel
in 3 bedr. door Fonson en Wicheler. Lei
ding: Louis Saal'born. In de pauze: Persber.
Na afloop: Dansmuziek uit cabaret „La
Gaité", Amsterdam.
12.00 Sluiting.
Hilversum, 1071 M.
10.30 NCRV. Tijdsein.
10.3011.00 NCRV. Ziekendienst.
12.30—1.15 KRO. Concert door het KRO-Trio.
1.152.00 KRO. Gramofoonmuziek.
2.002.20 KRO. Knipcursus.
2.203.20 KRO. Vrouwenuurtje.
5-006.00 KRO. Gramofoonmuziek.
6.00 KRO. Omzetting golflegte.
6.016.50 KRO. Gramofoonmuziek.
6.507.00 KRO. Praatje over den te openen
cursus „Naaien, knippen en stofversieren".
7.00—7.15 KRO. Praatje over den cursu» En
gelsch.
7.15—7.25 KRO. Gramofoonmuziek.
7-35'8.00 KRO. Lezing over: „Hlet Katho
liek standpunt inzake Lichaamscultuur".
8.00—9.15 KRO. Concert. Orkest en vocale
solist.
9.159-30 KRO. Nieuwsber.
930—9.45 KRO. Praatje over den cursus
Esperanto. r
1030—11.30 Gramofoonmuziek.
Daventry, 1554 M.
10.35 Morgenwijding. 10.50 Nieuwsber. 11.05
Lezing. 11.20 Gramofoonmuziek. 12.20 Orgel
concert. W. R. Fogg (zang). 1.20 Orkestcon
cert. 2.202.45 Beelduitzending. 4.20 Orkest-
concert. 5.35 Kinderuurtje. 6.35 Nieuwsber.
7.05 Strijkkwartet. 7.20 Lezing. 7.45 Lezing. 8.03
Concert. Marie Rabeneck, zang. 8.20 Concert.
E. Suddeby, sopraan, D. Noble, bariton, So-
lomon, piano, Symphonie Orkest. 10.00
Nieuwsber. 10.20 Lezing. 10.35 Lezing. 10.55
Dansmuziek, n.3512.20 Dansmuziek.
verloopen. Indien de dieren langer ruien Is er
iets niet te orde en bet verdient aanbeveling,
gedurende de rui wat ijzervitriool in' het drink
water te doen. Dieren die, zooals men zegt,
niet door den rui heen kunnen komen, moeten
worden opgeruimd. Hun constitutie is te zwak
om het bloed voor de nieuwe veeren te leve
ren, zij zijn dus ook te zwak om als rendee-
rend eierprod-ucent te fungeeren.
Er zijn ook gezonde dieren, die heel lang
zaam ruien. Kippen, die door broeden of andere
omstandigheden te den zomer weinig hebben
gelegd, hebben in het najaar zooveel aandrang
tot leggen, dat zij den ruitijd vrijwel blijven
leggen. Bij een goede verzorging van het dier
hindert dat niet, alleen verloopt de rui veel
langzamer dan bij een normaal ruiend dier.
Men heeft ook getracht den rui te beïnvloe
den. Hennen, die men den winter wenscht over
te houden, wil men 'graag zoo vroeg mogelijk
laten ruien om hen 'dan ook weer zoo vroeg
mogelijk in den winter weer aan den leg té
hebben, met het oog op den hoogen prijs der
eieren. Wanneer men van een toom hoenders
graag wil dat ze vroeg ruien, worden deze zoo
gouw het Augustus is, verplaatst te1 een an
der hok, terwijl hun dan tevens schraal, eiwit-
arm voedsel wordt gegeven. In vele gevallen
valt dan plotseling de rui in en worden de
dieren dan zoo gauw mogelijk door den rul
heen geholpen. Dieren^ welke worden opge
ruimd voor den winter, wil men zoo lang
mogelijk uit den rui houden. De eieren, die ze
nog leggen, brengen een goeden prijs op ea
wat verder te het seizoen brengt ook de bont
een hoogeren prijs op. Voor deze kippen
wordt het eiwithoudend voeder verhoogd, om
hen zoo lang mogelijk aan den leg te houden
en de dieren, die te zoo'n toom toch in den
rui vallen, worden er direct uit verwijderd.
Men geve echter zijn volle aandacht aan de
ruiende dieren. Als men een half-volgroeide
veer uittrekt, ziet men dat de schacht geheel
is gevuld met bloed. Het nieuwe vederpak
wordt dan ook geheel door bloed opgebouwd
en is het dus te begrijpen, dat de dieren in
den ruitijd veel versterkend, bloedvormend
voedsel noodig hebben, wil de rui goed ver
loopen en de dieren niet verzwakken. Want
verzwakken de dieren wel, dan zullen ze na
den rui eerst een tijd noodig hebben om hun'
lichaam weer in conditie te brengen en zal
de leg daardoor weer worden verlaat. Kan
men de dieren in den ruitijd wat extra voeder
geven, als: gemalen beenderen, kanen, ge
kookte visch, gemalen vleeschafval en wat
extra levertraan, dan zal men het einde van
den rui zeer in zijn voordeel bespoedigen.
Gok de vroege jonge hennen willen te No
vember nogal eens in den rui vallen. Dat ia
dan wel een lichte rui, maar del leg kan er
toch door ophouden.
Door de jonge hennen te dien tijd wat ge
droogde garnalen en veel groen of gekiemde
haver te geven, kan men voorkomen dat ze
den leg staken.
L
DE RUI.
Telken jare In de maanden September-Octo-
ber komt te den hoenderstapel de rul. Er zijn
dieren die vroeger of later daarmee beginnen,
Maar Sept.Oct. is de normale tijd en verre
weg de meeste kippen zijn dan te den rui. De
rui ia geen ziekte, het is een noodzakelijkheid.
Gedurende het afgeloopen jaar heeft het veder-
pak van de dieren zooveel geleden, dat het
geheel onvoldoende zou zijn hen tegen de
komende winterkoude te beschermen. Niet
alleen heeft de kleur van het gevederte door
de weersinvloeden veel geleden; doch vele
veeren zijn geheel verdw.enen, afgebroken en
afgesleten, en het lt dan ook na den rui of
B NHML. mde dieren een verjongingskuur hebben onder-
Haarlem op Hou trust, te Dea Haag- Zeng gaan. Dit behoort bi 6 uiterlijk 8 yrekaa to
De oplossing van het probleem van Oardozo is 1 Ld2. Na KeBvolgt Ld3+, Na
Pgfl of Kd4 kan Lilt, na KI5speelt men Kdö. De oplossing van het probleem
van Bottacchi is 1 Te8. Er zijn aardige ontpennlngen gecombineerd met cross-
checks na Da6f en Dg8+. Te7 gaat niet op na De4 van zwart, dit moet met Pe7f
beantwoord worden.
Dr. A. W. Galltzki.
Schachmatny Journal 1902.
Wit begint en geeft mat in drie zetten.
Wit: Kg8, Lc6, Pd2 en f2. Zwart: Kei, Dbl, Tdl, Lb4, Pel, pi b2, b8, d8 en e2.
De beslissing in den wedstrijd om het kampioenschap van Nederland werd
gebracht door de volgende partij.
Dr. M. Euwe. Jhr. Mr. J. v. d. Bosch.
d4
1
Pf6
e4
2
e6
Pc8
8
d5
Lg5
4
Pbd7
e3
6
c6
Pf8
6
Da5
In tegenstelling met de vorige partij wordt
hier de Oambridge-Springs variant aan
vaard.
Pd2 7 Lb4
Dc2 8 dc4
Beter is hier 0-0, om na Lf6Pf6met
Te8 te beproeven tot e6 te kom*n.
Lf6: 9 Pfö:
Pc410 Dd6
Iets minder aggressief is Dc7.
0-0-0 11 LcS
bc812 b5
Zwart speelt op aanval, wit heeft echter
een fijne weerlegging.
e413 Dd8
Na Pe4: volgt De4:, De4Pd6f.
Pe3 14 Db0
c4 15 c5
Zwart besluit, wit's centrum op te ruimen.
cb5
Pc4
e5
Wit heeft eebter
zooals blijkt.
Td4
To4
Tc7f
DcB
Pe4f
16 cd4
17 Db8
18 Pd7
19 Ke7
een keurige repliek,
20 aö
21 PeB
22 Pd7
23 Kf6
24 opgegeven.
Er volgt Dg5-ti
Dr. P. FEEN8TRA KUIPER.
D A
E N.
J
Alles betreffende deze rubriek te adres-
seeren aan:
G. L. GORTMANS
Haltestraat 28
Zandvoort-Bad.
Oplossing probleem Marcel Bonnard.
De diagramstand was:
Zwart1, 2, 9, 12/17, 20, 21, 26, 85, 41.
Wit25, 27, 28, 82/84, 87/89, 46.
Wit. Zwart.
1. 84-8011 85X24
2. 87-81 26X87
8. 88-291 24X81
4. 88-88 87X28
5. 88X11 16X7
6. 46X10 15X4
7. 25X31 gewonnen.
Het leerzaamste in deze afwikkeling is
wel Wit's zet 3. 83—291 daar deze in vele
klassieke standen de inleiding vormt tot
de combinatie. Bijv.:
Zwart: 8, 6, 12/14, 16, 18, 19, 21, 23, 24.
Wit27, 28, 80, 82, 83, 85, 87/39, 43, 49.
Wit wint een schijf door1. 27—221
18X272. 83-291124X818.80-24 enz.
Ook in den stand op het hiervolgende
diagram berust de combinatie op den zet
88-29.
Wit wint door:
1. 27—221 18X27
2. 83-2911 24X81
8. 89—33 27X29
4. 41-87 „28X41
5. 47X8 8X12
6. 84X31
De eindstand is gewonnen
8-11-17; (a) 7. 8X26, 12-18;
8.25-8,16-219.8-14,21—20; 10.14—46,
18—22; 11. 44—89, 22-27; 12. 46—28,
17—22; 18. 85—881 gewonen.
(a) 6.12-18; 7. 8X25, 18-28;
8. 25—81 gewonnen.
In een simultaanseance te Luik won de
wereldkampioen, B. Springer, als volgt:
t
B. Springer. X te Luik.
1. 7-21 8X85
2. 48-481 85-44
Indien 2.86—498. 2—161 enz.
2.25-80; 8. 43X26,
85-44; 4. 46-40, 44X85; 6. 25-801 enz.
8. 45-40 44X85
4. 48-491 26—80
5. 2—71! gewonnen.
Een elegant eindspelletje, dat hoewel
het systeem bekend is voor in een
simultaanseance toch heel moeilijk ia.
