de NIEUWE. t
PIRATE
zeer vergroote
f&edé Uw Jt
op en om het binnenhof.
amsterdamsche brieven.
k
D. J. BANSEMA
Bevat zeer vele HifiUWfi en moderne
artikelen. Belangrijke reductie in
coupon aantallen. Vraagt nog heden
uw gratis Catalogus aan, teneinde lang
wachten te voorkomen. Alle aanvragen
zullen in volgorde behandeld worden.
Hoogste kwaliteit in Sigaretten en Cadeaux
BON (te posten in open enveloppe.
J» AAD PIRATE-AMSTERDAM.
Postbus 716.
Het miotlef van de daad.
In een aan zijn zoon nagelaten brief
heeft de premier als imotlef voor zijn daad
opgegeven dat hij hot vertrouwen des
volks verloren had en als een verrader
gold die mot Engeland heulde. De on-
mogoUjkheld om tegen dezen laster te
velde te trekken, had hem lil den dood ge
dreven.
Donderdag ls de premier begraven
waarbij zeer overtuigend bleek aat hij
zloh ln 'de volksstemming heeft vergist
want bijna de helft van het kwart .mlllloen
inwoners dat Bagdad telt, was op de been
om den overledene de laatste eer te be
wijzen en nergens is een wanklank ge
hoord.
VEREENIGDE STATEN.
BELASTINGVERLAGING TER
VERLICHTING VAN DEN
ECONOMISCHEN TOESTAND.
Washington, 14 Nov. Na langdurige 'ge
heime besprekingon in het Witte Huis
over den door de New Yorksche beurs-
débflcle in 't leven geroepen economi-
schen noodtoestand heelt de minister
van Financiën verklaart, dat hij een voor
tel zal indienen tot een vermindering
dier belastingen met een bedrag van lfld
mlllloen dollar over het volgende belas
tingjaar.
CHINA.
DE BURGEROORLOG.
Hevige gevechten ln Honan.
Volgens berlchton aan de Associated
Press illt Sjanghai zijn in de provincie
Honan bij Tengfeng hevige gevechten
gaande tusschen de nationalistisohe troe
pen en de strijdkraohten der Kwoanint-
sjoeng-partij.
Berichten uit Hankou imelden, dat daar
duizenden gewonde nationalisten en go-
vangen Kwomintsjoeng-aanhangers zijn
aangekomen. De gang van zaken wijst er
op, dat deze gevechten de verbitterdste
zijn uit het heele jaar.
DE MOORDZAAK-WALLER,
Thans zijn alle 42 beklaagden in de
tweede strafzaak-Waller voor den Land
raad te Langa gehoord; 88 hebben be
kend, 0 ontkennen, van wie 7 toegeven
geweten te hebben van d© moordplannen.
Week-kroniek.
Het „oude Uedje". E«n flksche rede. Diverse wensehen.
Ook ultgostooten? Den Haag, 14 November.
Over hetgeen ln het laatst van de week
ln ons Lagerhuis nog ls betoogd
rü
de
k*
Algemeene Beschouwingen over de
volHtnun met nanr uw \erslagèn te ver
begroeting voor 1080 meen Ik te kunnen
wijzen. Ook uw lezerskring zal wal gaan
deweg lichtelljk-verzadlgd zijn van de be-
schouwingen en bespiegelingen uvur de
kwestie, lnlhoever hot thans bestierend
kablnet-Ruys de Boerenbrouck nl of niet
het „cachet" van oxtra-parleraentair zich
mag toekennen. Alsook, ul wat daarmee
direct of Indirect verband houdt.
In den vrij laten middag van Vrijdag
N November j.1. heeft minister Ruys de
Beerenbrouok zijne „groote Budget-rede"
Ingeleid met enkele zinsneden.
JCn Dinsdag 18 November heeft Z. Exo.
haar voltooid. Ik heb ln den loop der Jaren
dozen katholieken staatsman al» redenaar
maar zeer zelden kunnen bewonderen.
De rede, door den premier Dinsdag j.l.
gehouden, „mooht er zijn", ©ra met dr,
Nolens te spreken, toen deze zijn opinie
te kenmen gaf over liet Mlnlaterio-Ruys,
nu elf laar geleden opgetreden als liet
kabinet-Ruye 1. De mlnlsterleele rede van
12 November j.l. wns stevig, duidelijk,
goed voorbereid. Maakte goeden indruk
ln de geheels hooge vergadering,
Mr. Ruys hoeft bepleit, - met alle
kracht om overtuiging, zoowel hot
Hoehtschs als het extra-parlementalro ka
rakter van het door hem uan de Kroon
voorgedragen en door H. M. in Augustus
benoemde ministerie.
Van do niot-Rechtscho groepen bleek
Z. Exo. te hopen, dat zij „met objectivi
teit", dus: onhevnngen, de daden
der nieuw-opgetralen bcstuurslleden zou
den wllloh beoordeelen. De reden, waarom
mr. Ruys betwist, dat zijn ministerie niet
een parlementair kabinet mag worden go
verknooht gevoelt.
Tegenover den liberaal (of rljheida-
bonder, wat men 't liefst wil) inr. Knot
tenbelt houdt de premier vol, dat het mi
nisterie wel „Redhts-georlöntoerd" moest
zijn, daar anders geen vraagstukken van
beteekenls zouden kunnen worden behan
deld. D© vraag, waarom een ministerie
van „gemengde" soort zulk© kwestlën met
het Parlement niet zou kunnen aanvatten,
ltykt door mr. Ruys1 rede niet te zijn op
gelost.
.Maar: lk meen in uw geest te handelen
door nu niet verder op dit chapiter voort
te borduren.
Men kan zegt een Dultsch spreek
woord ook van „het goede" te-veel
krijgen!..
Minister Ruys heeft de bevriende
Rechtsche groenen met nadruk gewaar
schuwd, dat niet alle „desiderata", har-
tewenschen daar gekoesterd, kunnen
worden bevredigd. T. a. van de Zondags
rust kunnen de lijnen zei Z. Exc.
niet zóó scherp worden getrokken als bij
voorbeeld een' Colijn 't aangenaamst zou
wezen.
Wat het bestrijden der onzedelijkheid
betreft, sprak de minister het verstandige
woord, dat: met wetten alleen het mensch-
dom niet braaf is te maken. Hij deed een
beroep op de vrije maatschappij. „De
waarborg voor sterk zedelijkheids-besef is
door geen overheid van boven-af op te
leggen".
Zóó is 't inderdaad.
Mr. Ruys heeft Dinsdag j.1. verzekerd,
dat de hoofdlijnen van onze handels-poli
tiek niet zullen worden „omgebogen". Dit
geschiedde ter geruststelling van hen, die
van het onderhandelings-tarief doorvoe
ring der protectie vreezen.
't Wachten is nu op het rapport van
den Nijverheidsraad.
Dr. Nolens-kreeg nul op zijn rekest t. o.
van zijn zinspelen op de wensohelijkheid
tot intrekking van het „stop-artikel", dat
de ontwikkeling van het Nijverheids-on-
üerwijs belemmert.
De „bevordering van den bedrijfsvrede"
zal kondigde mr. Ruys aan zoo on
geveer samenvallen met de herziening van
de Invaliditeits-wet. Eerst daarna zal mi
nister Verschuur de wettelijke regeling
van de werkloozen-verzekering aanvatten.
Ook de verbetering van de vrijwillige
Ouderdoms-vei ze kering wordt niet verge
ten. De gewijzigde Invaliditeitswet treedt
niet vóór 1 Januari 1982'' in werking.
Wat de doorvoering der Arbeidswet be
treft, kregen wij te hooren, dat allereerst
ook aan kantoren, apotheken en restau
rants zal worden gedacht. De ratificatie
der Conventie van Genève blijft nog
„zwemmen".
Van beteekenis mag worden genoemd
de verklaring, dat de Regeering f.o. van
België „in zeer ruime mate tegenumtko
mend" wil zijn, al kunnen dan ook niet
alle wensehen, te Brussel gekoesterd, wor
den bevredigd.
Na 's ministers rede uitte de katholieke
oud-minister ir. Bosgaerts zijne verbazing
over het feit, dat door een toeval de
publicatie van den brief-Van Eysinga
is bekend geworden: het plan betreffend©
het Hellegat, het Kanaal door Zuid-Beve
land, etc. De heer Bongaerts blijkt te
vreezen, dat de Regeering hier niet op
don goeden weg ls.
Minister De Geer verdedigde Dinsdag
.1. op de meesterlijke wijze, die men van
ïem kent, zijne overschotten-politiek.
Aan afschaffing van den vleesch-accijns
het oude stokpaardje van mr. Vnn
Rappard denkt Z. Exc. van Financiën
niet. Misschien gaat de accijns op het ge
distilleerd een tikje omhoog. Geen nieuwe
wijziging van de ambtenaren-salarissen.
,,'t ls niet waarschijnlijk" sprak mr.
De Geer, „dat ik mij als minister zal
laten meêzulgen door een eventueel opti
misme, waarvan ik als Kamer-lid de broos
heid heb leeren kennen".
Met dezen duldelijken wenk kon'den de
heeren, die luchthartiger dan de verant
woordelijke minister denken over 's lands
geldmiddelen-, 't doenl
De Algemeene Beschouwingen zijn dit
jaar vlugger afgeloopen dan velen hadden
verwacht.
Tot dat betrekkelijk spoedig einde droeg
zeker bij de afwezigheid van den heer L.
de Visser, den „officleelen oommu-
nisft", wiens interpellatie over de ver
volging van nationalisten in de Oost zelfs
voorshands van de agenda werd gevoerd.
De heer De Visser is ziek, lijdt aan
ischias. Volgens mr. Marchant houdt deze
ongesteldheid verband met het feit, dat er
tussöhen den officleelen agent van Mos
kou en zijne mandatarissen, lastgevers,
„hommeles" ls ontstaan. M. a.w., heer
Loutje Bulk schijnt aan de beurt te zijn,
na den heer D. Wijnkoop, om te
worden uitgestooten, als zijnde: een rene
gaat, onbetrouwbare, afvallige!.... Als
we nu in 1988 maar niet krijgen drie uren
spreektijd, als „leiders" van diverse poli
tieke part
partijen!.
Mr. ANTONIO.
nemmd is hierin gelegen, dat bij de vor
ming erven geen overleg ie gepleegd met
de Rechtsche partijen, waaraan het zloh1 niveau
HET DISCONTO TE NEW-YORK
VERLAAGD.
Vnn 5 tot 4'/i pet
Wolff meldt ons uit N«w-York:
Do Federale Reserve Bank te New-York
hooft haar disoonto van 5 tot 4Vi pet. ver-
laagd.
Nader seint Reuter uit New-York:
De verlaging van liet disoonto der Fe-
derale Reservo Bank wordt alhier opgevat
ul» maatregel oun een depressie In het
zakenleven te bezweren. Gedurende de
lichte iwlustrieele depressie In 1027 werd
het disoonto tot 8V» pet. verlaagd, waar
mede teen het Inagsto peil bereikt werd,
dat Up uefichledenis van do Federale Re
serve Ilunken kende. Toen oolitor In 1028
do speculutleve beweging ter beurze In-
z tte, werd bet disconto vevimogd om <lnnr*
na geleidelijk tot hst thuna geldende
te {.tijgen.
Ooen
theater.
Er zilti van die menschen, ln- Amster
dam niet mipder dan elders, dlo eiKe
cent belasting, wolke zij aan bet loket oos
ontvangers voor de oogen dos overigens
volkomen onschuldlgen kassiers neertel
len, vergezeld doen gaan van een stekellge
opmerking of op z'n minst van n blik vol
verbolgenheid en haat.... Die den fiscus
beschouwen als hun natuurlijken, of liever
onnatuurlijken/ vijand en al de gungen en
wegen van deze grootmacht besohouwen
als niets meer of minder dan de gangen
en wegen der opperste duisternis zelve.
Tegeljjlcertijd echter schreeuwen zij moord
en brand als de straatlantaarn voor hun
deur een enkele keer niet eens brandt, als
het trottoir eens wat verzakt is of de vuil
nisman niet op den gewonen tijd zijn ratel
laat draaien, altemaal toch dingen, met
nog zoovele ander meer, die tenslotte
uit de kas van dien gehaten en belasterden
fiscus betaald moeten worden!.... Het is
m. i. dan ook een slechte gewoonte in het
koor van deze menschen mee te zingen,
en, steeds maar door-componeerend op het
thema van den geplaagden belastingbe
taler, een goedkoop succes te behalen.
Thans echter heeft de fiscus een streek
uitgehaald, die dermate valt buiten alles
wat redelijkheid en werkelijkheidszin mag
heeten,, dat zelfs één van zijn, anders
meest makke slachtoffers, als hoedanig
ondergeteekende zich met een gerust hart
mag betitelen, in opstand komt en een
woord van krachtig protest niet kan weer
houden. De belastingheeren dan zijn
hier in de stad sinds eenigen- tijd bezig
onze kunstschilders aan te slaan in de
vermogensbelasting op grond van de op
hun atelier aanwezige doeken!
Waarschijnlijk kennen deze heeren de
schilderswereld slechts uit het aanschou
wen van AmerikaansChe draak-films,
de eenigste bron klaarblijkelijk. waarui1
zij, ln hun vrije uren, buiten het ambte-
naarskantoor om, wereld- en mensch en
kennis en beschaving opdoen, films
waarin „de" schilder vertoond wordt als
een vlot-ïevend man, die in zijn weelderig-
ingericht atelier de schoonste vrouwen als
„model" ontvangt. Wie echter geen vreem
deling in Jeruzalem is, wie ock maar
eenigszins op de hoogte is van de werke
lijke toestanden in genoemde wereld,
weet dat er moeilijk., een meer honende
opvatting kan worden volgehouden dan de
op het atelier van den gemiddelden kunst
schilder aanwezige schilderstukken als
„vermogen" aan te merken.
„Vermogen" beteekent reeds volgens
het woord zelf, iets waarmede men iets
doen kan, iets dat (maatschappelijke)
macht heeft. En het nuchtere feit, dat
zoo geheel anders is dan de fantasiën des
fiscus' is nu eenmaal, dat de betrok
kenen met deze doek én meestal niets doen
kunnen!.... Ja, zij kunnen ze naar een
of andere tentoonstelling zenden, maar...
dat kost, ln het overgroote deel der ge
vallen, geld lnplaats van dat het geld In
brengt, Kosten voor het Inlijsten, ver
zendkosten, lidmaatschap, enz., enz.
En als er al eens wat verkocht wordt, bij
uitzondering, dan blijft er nog de helft
aan den strijkstok van het tentoonste'
lingsbestuur of den kunsthandel hangen.
De werkelijke toestand is heden ten
dage veeleer zoo dat, op een enkele uit
zondering na, de hoofdstedelijke kunst
schilder (en de Nederlandsche in het al
gemeen) er niet komt zonder financieelen
bijstand van familie, vrienden of kunst
beschermers. Hèm in de vermogensbelas
ting aan te slaan grenst waarlijk aan het
krankzinnige en nu de fiscus hier met
dezen bokkesprong begon kan men nooit
weten op welke vreemde wijze hij ook an
dere categorieën evenmln-verroogende
medeburgers zal gaan bespringen. Intus-
schen is de minister al over de zaak geïn
terpelleerd en 't is maar te hopen, dat
men, als gevolg daarvan in Den Haag
spoedig een zenuwdrank zal weten te be
reiden. die het zenuwzieke heerschap wat
zal kalmeeren en binnen de grenzen van
het normale en maatschappelijk-werkelijke
zal weten terug te voeren
Anders dan de fiscus toonen B. en W.
meer kijk te hebben op de nooden waar
mede de kunst te kampen heeft nu zij den
Raad hebben voorgesteld het Nieuwe Ned.
Tooneel onder Saalborn, dat door den
brand van het Paleis voor Volksvlijt ge
dwongen werd te spelen ln den Holland-
sohen Schouwburg, een theater waar
men moeilijk heen te krijgen is, voor
dit seizoen een extra subsidie van 10.000
gld. uit te keeren. Of zij ook nog op an
dere wijze den brand van het Paleis zullen
nemen als aanleiding om de kunst te steu
nen znl nog moeten, blijken. Wèl Js thans
de beslissing over het vrijgekomen terrein
aan het Frederikspleln in zooverre geno
men, dat B. en W. een voordracht hebben
Ingediend om over te gaan tot aankoop
van dezen grond voor een goede anderhalf
mlllloen, maar welke bestemming zij er
mm willen geven wordt nog niet bekend
gemaakt. Men fluistert, dat liet de bedoe
ling is daar een nieuw stadhuis te doen
verrijzon. MaBr zelte reeds deze flulete-
ringen hebben van verschillend o zijden
hevige oppositie verwekt. Terecht ni.1.
Maar laat ons verder niet op deze kweHtle
vooruit loopen: er zal ln de naaste toe
komst wol het noodige over de bestem
ming van dit Palels-terrein te doen zijn,
het woidt ongetwijfeld een vnn onze
groote komende problemen en bij meer
dan één gelegenheid zal er dus op mo. ten
worden teruggekomen. De Indertijd Inge-
«inidn Stiliouwburgoommissle is trouwens
mg »an hrt .tutormon
voordat de studie is afgeloopen en het des-
betreffeinde rapport is ingediend, za er
ook inzuke dezo terrein-bestemming wel
geen definitief voorstel komen.
Een ander groot definitief voorstel,
dezer dagen wèl afgekomen, zij nog even
gememoreerd: dat n.1. voor den afbouw
van de Coenhaven, die men nu dan maar
ineens (en niet in gedeelten zooals het
oorspronkelijke plan was) wi af™aken-
Het teekent, dit voorstel, een wèl-aandoend
vertrouwen in den voortdurenden, snul en
groei van onze scheepsbeweging. eon ver
trouwen dat inderdaad grond heeft als
men onze havenstatistiekeu der laatste
jaren nagaat.
Vertrouwen in.... de sprekende film
hadden tot nu toe velen nog niet! Ver
trouwen in het feit, dat er werkelijk iets
goeds uit zou kunnen groeien en vertrou
wen in een blijvende populariteit. Dat ver
trouwen was, naar ik, nog geen jaar ge
leden uit den mond van hem zelf mocht
vernemen, ook niet ten volle aanwezig bij
den directeur van ons Rembrandttheater,
dat, naar men weet, voornamelijk de Duit-
sche Ufa-films draait. Nu dan deze week
ook in zijn theater de „sprekende film"
haar intrede heeft gedaan, zal dat vertrou
wen bij hem, evenals bij de bovengenoemde
velen, waarschijnlijk aanzienlijk versterkt
zijn. Ongetwijfeld is deze eerste „Duit-
sche" sprekende film, die wij thans hier
gezien en gehoord hebben, een groot suo-
resvanuit exploitanten-oogpunt. El-
ken avond vol-bezette zalen!Gedeel
telijk natuurlijk gevolg van het feit, dat
ons groote publiek nu eenmaal gemakke
lijker Duitsch dan Engelsch verstaat, en
eveneens gedeeltelijk een gevolg van het
andere feit, dat men, na de Amerikaansche
sprekende film nu ook wel eens de Duit-
sche wil aanschouwen, teneinde vergelij
kingen te maken, maar toch ook daar
naast veroorzaakt door zeer geslaagde
stukken uit deze „Bruid 168", stukken
die, met de nu hoorbare lach en stem, in
een stille film nooit zoo ontroerend konden
gewerkt hebben.
Voorzichtige critici hebben zich tot nu
j toe onthouden van het uitspreken van een
oordeel over de vraag wat nu beter is: de
Amerikaansche dan we! de Duitsche?.
Na het zien van deze eene Duitsche kan
men natuurlijk ook nog niet veel zeggen,
maar zooveel toch wel, ons inziens, dat
voor ons land de Duitsche het zeer zeker
winti En dat niet alben doordat zij wnt
de taal betreft voor ons publiek moer ver
staanbaar Is, maar -uk omdat het griiecl
wordt op- en in elkaar gezet op '-en wijze,
die meer bij onzen volksaard past. Van
een beoordeeling uit kunstoogpunt ont
houden wij ons hier evenwel.
Dat doen onze jonge fllmenthouslasten,
die zich indertijd in de Film-liga vereenigd
hebben, zeker niet; zij beoordeelen alles
wat hier in de bioscopen vertoond wordt
wel degelijk uit dat oogpunt, wat dan
meteen wil zeggen, dat zij vrijwel alles.,
veroordeelen! De „sprekende" film in
de eerste plaats. Het blijft bij hen niet
enkel bij veroordeelen; zij zijn ook reeds
eenigen tijd positief, opbouwend aan den
arbeid door middel o. a. van het organi-
seeren van Filmliga-avonden, waarop
voor leden en genoodigden producten van
buitenlandsche „cineasten" (en ook van
onzen Hollandschen cineast Joris Ivens)
werden vertoond, die bedoeld zijn niet als
amusements-handelswaar, maar als wer
kelijke kunstwerken. In het bestek van
een brief als deze kan men hun opvattin
gen en theorieën niet uiteen gaan zetten.
Trouwens: theoretische uiteenzettingen
zijn eigenlijk thans niet meer noodig nu
zij sinds enkele dagen beschikken over
een klein bioscooptheater aan de Prinsen
gracht (vlak bij de Leldschestraat), waar
een ieder eiken Bvond practlsoh kan ge
waar worden wat deze Liga-menschen
eigenlijk willen en bedoelen. Het ls zeker
oen Interessante proefneming eens te zien
hoe het groote publiek deze „film-hervor
ming", die wel ln geheel andere, men
zou haast kunnen zeggen tegengestelde
richting gaat dan de hervorming der
„sprekende" opneemt.
Gaat het zien en ooi-deelt zelf!
Bloomonm«o«*l|n „Dl LELIE"
Groots sorteering PALMEN
BREEWATERSTRAAT 10
VANDALEN IN AUTO'S.
In een Engelsch blad wordt bitter ge
klaagd over het vandalisme van week-end-
menschen, die er met auto's op uittrekken
en 'liet houtgewas van bessen en blaren
berooven on op andere wijze ontsieren.
Op mooie plekjes als Burnham Beeohes,
Hnyes Oommon en Ashrldge Foreat moe
ten beuken (eti hulsten het zwaar ontgel
den. Het ergste Is de plundering van
azalea-struiken, waarvan het blad om de
roode tint een bijzondere aantrekkelijkheid
voor dozn menschen heeft. Nadat de tak
ken ar afgerukt zijn, kunnen deze struiken
niet meer op hun verhaal komen en moe
ten zij sterven.
Men spoort alle vrienden van de natuur
aan, de nummers van de auto's op te ne
men. waarmee zulke vandalen rond-
ti-okkem.
De Automohllo Assoclatlon denkt er ook
over een oproeping te verspreiden om hare
leden om medewerking te vragon ep tot
beteugeling van het euvel op te wekken.
.viv.ï&feï&ïï.:.
P1ATE CATALOGUS 1930
Af
porto 1 cent)
Naam:
Adres:
Stad:
Gelieve mij gratis en franco uw
nieuwen Pirate Catalogus te zenden
met VIJ» VRII1 COUPONS.
Van é4nxa!fde adres wordt slechts Mn deaer^
bons geaccepteerd*
y, T* CM#»
-i.JS
