Vierde blad
BINNENLAND.
VAN ZATERDAG 23 NOVEMBER 1829.
Het gebeurde in het
Prov. Ziekenhnis te Santpoort.
kunnen Ged. Staten niet toegeven. ZÜj
kunnen zich overigens geheel vereenigen
met de meening van die leden, die in het
voorgekomen ongeval geen aanleiding
kunnen vinden tot demping van het
meertje over te gaan.
edaan zijn door den rechter-commlssaris,
en officier van Justitie te Dordrecht en
den procureur-generaal, voor welke uitla
ting hij door den voorzitter op de vingers
SPECIALE FOTOKAARTEN
FOTO EISELIN, POLDERWEG 60.
Voor onze Jeugdige lezeresjes en lezertjes.
TWEEDE KAMER.
IR. L. A. FRUYTim
Terug MJ de arbeidsinspectie?
Naar de Tel. verneemt ligt het In de
bedoeling, lr. L. A. Fruytler oud-gouver
neur van Ouragao, weer 'te benoemen bij
de arbeidsinspectie en wel als hoofdin
specteur van den arbeid, in dezelfde
functie dus, die hij vóór zijn benoeming
in Ourapao bekleedde.
DE RADIOKWESTIE.
De heer M. Schmidt Ernsthausen heeft
zich tot den minister-president gewend
met een adres, waarin hij verzoekt de
kwestie van den zendtijd door een referen
dum, hetzij van alle kiesgerechtigden, het-
zi| van alle radioluisteraars, te doen be
slissen.
EEN GEDENKTEEKEN VOOR
HEIJERMANS ONTHULD.
Gisteren vijf jaar geleden overleed Her
man Heijermans en op dezen dag is in het
Vondelpark te Amsterdam, dicht bij den
ingang Vondelstraat, het door dr. Mendes
da Costa vervaardigde borstbeeld van den
grooten schrijver onthuld.
De voorzitter van het comité, dr. F. M.
Wibaut, heelt daarbij een rede gehouden.
Drie jaren na de begrafenis van Her
man Heijermans, zoo zeide dr. Wibaut,
vormde zich een comité met het doel, in
Amsterdam een gedenkteeken voor
Heijermans op te richten. De samenstel
ling van het comité was de aanwijzing van
de groote waardeering voor Heijermans,
die onder zijn kunstgenooten, maar daar
naast in breede kringen leefde. De vele
honderden bijdragen van een klein be
drag, die bij het comité inkwamen, ge
tuigden van de liefde, die Heijermans zich
verworven had in nog veel breedere
kringen.
Na in het kort het werk van Heijermans
gereleveerd te hebben, draagt het comité
thans, onder betuiging van zijn dank,
Heijermans' gedenkteeken aan het stads
bestuur, vertegenwoordigd'door den wet
houder voor de Publieke Werken, over.
Wethouder Abrahams bracht na de ont
hulling van het monument, namens het
gemeentebestuur dank aan het comité.
Heijermans, zoo zeide hij, is een strijder
voor de maatschappelijk zwakken geweest.
Na hem sprak nog mr. Chr. P. van
Eeghen. Mevrouw de BoerVan Rijk
legde een bloemenhulde bij het monument.
PROV. STATEN VAN NOORD
HOLLAND.
Het Wegenfonds. Het plan
In 15 Jaar uitgevoerd.
In hun antwoord op het Algemeen Ver
slag der afdeelingen zeggen Ged. Staten,
dat om het juiste cijfer te verkrijgen, dat
volgens de begrooting in het jaar 1930
aan de wegen zal worden verwerkt, de
posten 9, 13 en 16 moeten worden samen
gevoegd, zoodat een bedrag van
1.516.000 wordt verkregen.
Met jaarlijksche uitgaven van rond l1/»
millioen op een totaal van 22 millioen zou
het plan in 15 jaar voltooid zijn.
Naar de hoofdingenieur-directeur me
dedeelde, zal het mogelijk zijn in het
jaar 1930 te besteden voor grondwerken
2.600.00, voor bruggen 400.000 en voor
aankoop van terreinen en gebouwen
500.000, tezamen 3.500.000. Post 16 der
begrooting zal dan met een bedrag van
2.534.000 moeton worden verhoogd. Ged.
Staten doen bij deze daartoe het voorstel.
De plannen voor den weg Alkmaar-
Schagen zijn gereed.
Voorzoover de vragen omtrent de
mautregolen, welke Ged. Staten zich
voorstellen te nemen, ten einde derge
lijke ongevallen ln den vervolge tegen te
gaan, betrekking hebben op de ongeval
len, die uiteraard met de actieve therapie
nauw verband houden, kan worden mee
gedeeld, dat Ged. Staten zich geheel kun
nen aansluiten bij die leden, die inkrim
ping van de toepassing der zoo zegenrijke
tl erupie als gevol<* van het voorgevallene
zouden betreuren.
Van een te ver doorvoeren daarvan ls
in het algemeen geen sprake. Nauwkeu
rige selectie der bultenploegen blijft
uiteraard een noodzakelijke vereischte.
Ged. Staten sluiten zich dan ook van
In de memorie van antwoord
het
verslag der afdeelingen betreffende de
begrootingen voor 1930 der Provinciale
Ziekenhuizen nabij Santpoort, schrijven
Ged. Staten o.m.:
Bij de bespreking van de in het zieken
huis nabij Santpoort voorgekomen onge
vallen is blijkbaar niet onderscheiden
tussohen gevallen, welke verband houden
met de actieve therapie (aanvallen op
verplegers) en die, waarin door bijzon
dere omstandigheden patiënten werden
getroffen door ongevallen, welke even
wel met het systeem van verpleging, dat
met den naam actieve therapie wordt
aangeduid, niets uitstaande hadden.
Gedeputeerde Staten moeten de ge
dachte afwijzen, als zouden de door hen
op vragen van den heer van Rooijen ver
strekte inlichtingen onjuist zijn geweest,
Eenige soberheid in de ooenbare beant
woording van vragen omtrent dergelijke
delicate gevallen wordt uit den aard der
zaak vereisoht.
Dat de vrijheid van beweging in de
sanatorium-afdeeling te groot zou zijn,
ganscher harte aan bij de woorden van
waardeering aan de leiding der zieken
huizen en aan het daaraan verbonden
personeel gericht. De gedachte aan de
inspanning en de opofferingen, welke
het personeel van de ziekennuizen van
hoog tot laag zich tot heil van de geestes
zieken getroost, moge er toe bijdragen,
dat het voor hét vormen van een oordeel
niet uitsluitend op dagbladberiohten wordt
afgegaan,
ERNSTIGE WETHOUDERSCRISIS IN
DEN HAAG.
Het Grondbedrijf om zeep ge
bracht - Vier wethouders ontslag
genomen.
In de Donderdagochtend gehouden
raadszitting van Den. Haag kwam aan de
orde de motie-van Beresteyn, strekkende,
zooals wij mededeelden, ten opzichte van
het Grondbedrijf verkoop voor te stellen
en erfpachtuitgifte in de tweede plaats.
Deze motie, waaromtrent den vorigen keer
de stemmen hadden gestaakt werd thans
met 24 tegen 21 stemmen aangenomen. Na
deze beslissing dienden de wethouders De
Wilde, Drees, Van der Meulen en Vrij en-
hoek hun ontslag in.
Het „Handelsblad" schrijft omtrent het
gebeurde:
Er heerschte vanmorgen in de raadszaal
uit den aard der zaak een ietwat zenuw
achtige stemming. Alle dames en heeren
waren present. De spanning steeg met de
seconde. Niet zoodra hadden de afwezigen
van Maandag hun stem vóór de motie uit
gebracht of men begreep, dat het pleit
beslist was. Met 24 tegen 21 stemmen
werd de motie-van Beresteyn aangenomen.
En toen stond wethouder Vrijenhoek op
en las, mede namens zijn collega Drees,
een korte verklaring voor, waarbij hij me
dedeelde, dat de beide socialistische wet
houders na de zoo juist gevallen beslissing
meenden niet langer hun functie te kun
ne waarnemen. Vervolgens stond wethou
der Van der Meulen (lib.) op om op zijn
beurt te komen verklaren, dat hij na het
voorgevallene meende niet langer de ver
antwoordelijkheid voor zijn functie te
kunnen nemen.
De heer De Wilde (a.-r.) nam hierna het
woord om het uitvoerigst van al zijn col
lega's zijn ontslag te motiveeren. Hij zeide
o. m., dat hij tegen de motie op zichzelf
geen bezwaar had, maar dat hij van stonde
af aan de vérstrekkende politieke betee-
kenis van de aanneming der motie bad
ingezien. De politieke verhoudingen zullen
zich nu geheel wijzigen. Het jaar 1930 zal
meer dan eenig ander jaar zeer zware
eischen stellen vooral aan den wethouder
der Financiën, gezien de nieuwe regeling
tusschen Rijk en gemeenten.
De drie verklaringen der vier aftre
dende wethouders werden met applaus
zoowel uit den raad als van de publieke
tribune, welke dicht bezet was, begroet.
Enkel wethouder Quant (r.-k.), die voor
de motie heeft gestemd, blijft aan. De ge-
heele raad betoonde intusschen zijn in
stemming met de woorden van burgemees
ter Patijn, die de aftredende leden van het
college namens den raad en namens de
gemeente hartelijk dank zegde voor het
door hen verrichte werk in het belang van
de stad.
Vérstrekkend gevolgen.
Een eerste gevolg van de heden gevallen
beslissing is, dat de behandeling van de
begrooting is uitgesteld. Het demissio
naire college kan natuurlijk deze begroo
ting, waarin het Grondbedrijf in zijn
tegenwoordlgen vorm is verwerkt, niet
verdedigen.
Twee andere onmiddellijke gevolgen
zijn, aldus „Het Volk", dat het saneerlngs-
plan van Óud-Schevenlngen van de baan
is en dat het voorstel, om aan het ge-
meentepersoneel een vacantie-bijslag te
verleenen, nu niet kan worden behandeld.
voorzien van Kerst-Nieuwjaar opdruk.
Per '/a dozijn f 2.—.
Per dozijn 13.—.
Vergadering van Donderdag.
Donderdag wordt allereerst voortgegaan
met hoofdstuk IV Justitie, waarbij mej.
Katz de Giessen-Nleuwkerk-zaak nog
maals in debat brengt en de daarbij ge
maakte fouten scherp laakt. Ten opzichte
van rechercheur De Jong heeft de minister
de fouten wel wat verzacht, meent zij.
Ook het geheime dossier komt ter sprake;
de behandeling van het Amsterdamsché
Hof is evenwichtig geweest, meent spr.
en volkomen objectief. De heer Beumer
laat zich scherp uit over de houding van
de pers, die met illustraties en dikke let
ters werkte. De heer Duys maakt zich
over wat deze spr. zegt zeer boos en voegt
hem herhaalde malen toe, dat hij onwaar
heid spreekt De heer Drop bespreekt de
straffen, die voor arbeidswetovertredingen
wortlen opgelegd, en die z. i. ts laag z t
De hssr Wijnkoop spreekt van „mist i-
dea", dis Is de zaak Gieesen-Nieuwkaak
wordt getikt. Zij hebben het geheime dos
sier overgelegd aan de rechtbank en het
hof, en de minister kan tegen hen maat
regelen treffen als hij dat wil. Van betee-
kenls is, dat men geen meineed-proces
tegen den rijksrechercheur be' 1
vrees waarschijnlijk, dat dan on .e
superieuren meer aan het licht kom*. Ook
dr. Zandt bespreekt deze kwestie nog
Antwoord van den Minister.
Uit het antwoord van Minister Donner
teekenen w]j aan, dat hij nader zijn uitla
ting omtrent de wijze van werken van het
Amsterdamsche Hof preciseert. Minis
ters persoonlijk oordeel is, dat hij geener
lei reden heeft aan de onschuld der be
wuste personen te twijfelen. De kennis
name van het geheime dossier was niet
van overwegende beteekenis. Wat rijks
rechercheur De Jong betreft, deze ls thans
buiten dienst gesteld, in afwachting van
een andere beslissing. Hij wil tegenover
den rijksrechercheur zooveel mogelijk
rechtvaardigheid betrachten. De rechter
commissaris heeft inderdaad te veel over
gelaten, maar men bedenke, dat hij nog
slechts drie maanden in functie was.
De geest van de Dreyfuszaak heeft bij
de justitie niet voorgezeten. Maar men
vergete niet, dat men' al die jaren ermede
zat, dat het niet gelukte de Kroon's op
hun verklaringen terug te doen komen.
Daarvoor is heel wat pressie op hen moe
ten worden geoefend!
De heer Duys meent in zijn repliek, dat
er niet meer behoeft te worden onderzocht,
doch dat De Jong dadelijk kan worden
ontslagen, en mr. Marchant deelt mede,
dat zijn vertrouwen in den minister ernstig
is geschokt.
Gevangenissen, enz.
De e.-d. predikant Van der Heide be
pleit o. a. godsdienstige verzorging van
gedetineerden door vrijzinnige predikan
ten, en nog andere verbeteringen, mejuf
frouw Meijer behandelt o. a. het arbeids-
systeem, mej. Katz is niet bevredigd door
's Min. antwoord inzake reorganisatie van
de colleges van regenten. Ook de werk
inrichtingen te Hoorn en Veenhuizen
worden nog besproken. Ten opzichte van
de reclasseering zegt ds. Van der Heide
dankbaar te zijn voor het verhoogd sub
sidie, maar niet voldaan. Mej. Meijer
vraagt hoe de Minister die f 50.000 denkt
te besteden.
W aterstaa tsbegrootln g.
Des avonds Waterstaat. Hieromtrent
valt voor ons niets te vermelden.
Bij de verdere behandeling van de Wa-
terstaatsbegrooting worden o. a. bepleit
aanleg van een haven te Oostmaborn en
verlenging van den landingssteiger te
Schiermonnikoog.
Luchtvaart
De heer Van Braambeek vraagt aan
dacht voor de groote beteekenis van de
luchtvaart in het geheele verkeerswezen.
De minister late den aanleg van vlieg-
havens niet over aan de gemeentebesturen,
doch zorge van Rijkswege hiervoor zoo
veel mogelijk, opdat deze ook voor de
spoorwegen belangrijke zaak in eene hand
blijve.
VRIJDAGMIDDAG.
BlnnenL Zaken en Landbouw.
De heer Gerhard wil de krankzinnigen
verzorging bij hoofdstuk Volksgezond
heid onderbrengen. De heer Van den
Heuvel houdt een betoog, waarin hij o. a.
afschaffing van den stemplicht bepleit en
zet een z. i. betere indeeling uiteen. Da
heer Van Zadelhof f bespreekt de dieren
bescherming en vraagt bescherming tegen
kwellend vervoer. Ook worden er veel ta
veel vergunningen voor hondekarren uit
gereikt. De heer Lingbeek critiseert vele
burgemeestersbenoemingen, die niet in
overeenstemming waren met de geloofs
overtuiging van de meeste inwoners. De
heer Gerhard in tegenstelling met den
heer Van den Heuvel, die een pleidooi
had gehouden voor hun zelfstandigheid
bepleit vereeniging van kleine gemeen
ten, in het bizonder samenvoeging van
de gemeenten Venhuizen en Wijdenes.
De staatsrechtelijke positie van den Wie-
ringermeerpolder dient in het belang van
een gezonde ontwikkeling van dien polder
zoo spoedig mogelijk haar beslag te krij
gen. De heer Duymaer van Twist be
spreekt de vaak zeer hooge scheep
vaartrechten. Ook Mej. Westerman houdt
een pleidooi voor dierenbescherming.
De heer Oud begrijpt niet het stand
punt van den minister inzake samenvoe
ging van de hierboven genoemde gemeen
ten. Thans ls men óók ln Wijdenes vóór
de vereeniging. Tegen het denkbeeld van
den heer Van den Heuvel inzake de ver
deeling van het land' ln kiesdistricten
waarschuwt spr., daar van bet beginsel der
evenredigheid dan niet veel meer terecht
kwam. vermakelijk ls wat deze spr. naar
aanleiding daarvan over de kleine par
tijen zegt. Zeker vertegenwoordigen afge
vaardigden als de heeren Braat en Floris
Vos geen staatkundig beginsel. Maar wat
kan men daaraan doen? Zulke kleine par
tijen zijn een veiligheidsklep voor de kie
zers, die niet tevreden zijn over het op
treden der groote partijen. Spr. zou ook
personen als de heeren Wijnkoop en De
Visser, zoolang deze een voldoend aantal
kiezers achter zich hebben, voor geen goud
willen missen uit de Kamer. De heer Wijn
koop zou veel gevaarlijker zijn indien men
hem niet in de Kamer gelegenheid gnf
zijn ideeën té uiten. In de Kamer passen
derrelijke personen zich langzamerhand
bii ons aan. (Vroolhkheid).
Mejuffrouw Meijer bepleit, ter beteuge
ling van de danswoede, het invoeren van
dansrverlovsn.
Voor hst overige valt voor ons nlst vesl
meer te vermelde*. Dinsdag voortzetting
Goede middag, jongens en meisjes, nou hebben we een hoek van de krant
heelemaal voor jelui bestemd. We hebben iets te vertellen, dat je reuzenleuk zult
vinden, en dat vader en moeder vast wel goed vinden. Verleden week kwam er
een meneer bij ons met een wagenvol prentenboeken. Ze waren in twee soorten,
een heette «Puzzleboek* en bevatte een heelenboel raadsels, het tweede was ge
titeld »Spel-Boek« en daar kon je, met één en twee dobbelsteenen, allerlei aardige
spelletjes mee doen. Drie kabouters zaten om een tafel en hadden er wat een
schik mee.
Nou, je begrijpt, dat we raar opkeken. >Meneer,« zei een van de heeren van
de redactie, »u is verkeerd. U moet bij Sinterklaas wezen, die zit al te wachten.»
Maar die meneer schudde zijn hoofd. »Niks hoor,« was het antwoord, »Ik
moet bij de Heldersche Courant wezen.'
Nou, en toen vertelde die meneer, dat-ie een wagen vol van die boeken had,
die bestemd waren voor de kindertjes van onze abonné's en van hen, die losse
nummers koopen. »Kijk,« zei hij, »die Heldersche jongens en meisjes lossen zoo
graag raadsels op uit het Juttertje, en deze twee boeken hebben we speoiaal voor
ze laten maken, voor de lange winteravonden. Want nou is het nog mooi weer,
maar straks beginnen de stormen en de regens en dan ia het niet veel gedaan.
Op het strand waaien ze weg en in de duinen stuiven ze ds ooren vol. Moeder
houdt ze dan wel eeu beetje thuis, en omdat ze zich misschien gaan vervelen,
hebben we deze boeken gemaakt. Wat zegt u ervan
Nou, wij vonden het reusachtig, dat begrijpen jelui. Ea toen hebben we dan
de hand over het hart gestreken en tegen mekaar gezegd: >Die Heldersche jongens
en meisjes moeten we te vriend houden, hoor 1 Ze halen geen vogelnestjes uit, ae
stoken geen vuurtje, ze vangen geen puistjes, ze doen gsen kattekwaad, de jongens
trekken de meisjes niet aan d'r vlechten (dat kunnan ze niet, want de meisjes
hebben geen vlechten meer, hé? alle» bubikop), de meisjes achelden de jongens
niet uit... kortom, het ls een oerdegelijk ras, dat Nleuwedlepscke, en omdat bot
zulke snoesjes zijn, zullen wij ze deze verrassing geven.
En nou moeten jelui eens goed luisteren, jongens en meisjesdie boeken, die
je hier in 't klein afgebeeld vindt want ze zijn veel grootsr, wel 85 X 28 cM.,
stellen wij voor jelui verkrijgbaar tegen den prijs van 15 cent per stuk. Is dat
nu niet goedkoop Dat kun je zelfs uit je eigen spaarpot betalen en houdt dan
nog geld over.
Jelui behoeven dan slechts de bon op ons bureau af te gevei met 15 «ent of
80 cent en ontvangt dan van ons het boek of de belde boeken. Wie 't eerst
komt, 't eerst maalt. Wie wil van de partij zijn
BON:
Puzzleboek
ter verkrijging van een 8pel.Boetrj-
Doorhalen wat niet verlangd wordt.
15
waarvoor hiernevens «ent.
