i
J. VAN WILLIGEN
Derde Blad
mmBUBsm
VAN ZATERDAG 21 DECEMBER 1929
BUITENLAND.
ENGELAND.
EEN EN GELSCH-DUIT8CHE REGE
LING VOOR DE GELIQUIDEERDE
VIJANDELIJKE EIGENDOMMEN.
Naar verluidt, hebben Engeland en
Duitschland een ovëreenkomst getroffen,
waarbij Engeland het overschot uit in be
slag genomen en reeds te gelde gemaakte
Duitsche eigendommen behoudt, ten be
drage van ongeveer 14 millioen, maar
aan de Duitsche eigenaars de nog niet
geliquideerde bezittingen, waarvan de
waarde op 2 millioen geschat wordt,
teruggeeft en, ten bate van Duitschland,
afziet van zijn aanspraken op 4 millioen
Amerikaansche effecten.
TEGEN DE VERVOLGING VAN DEN
GODSDIENST IN SOVJET
RUSLAND.
Ongeveer achtduizend menschen heb
ben gisteravond deelgenomen aan een
betooging in de Londensche Albert Hall,
om te protesteeren tegen de wreede ver
volging van den godsdienst door de
Russische Sovjet-regeering en om bij de
regeering aan te dringen op het houden
den van vertoogen om er een einde aan
te maken.
De opperrabbijn Hertz zeide dat de Jo
den er het hardst onder te lijden hebben.
DUITSCHLAND.
DE FINANCIEN VAN BERLIJN.
Onder controle gesteld van
den Oberpraesldient der provincie
Brandenburg.
Berlijn, 20 Dec. In de heden gehouden
gemeenteraadszitting deelde burgemees-
ster Scholz mede, dat de Oberpraesident
der provincie Brandenburg hem een brief
heeft gezonden, waarin het doen van
nieuwe uitgaven, zoolang de schulden der
stad op korten termijn (welke, naar de
burgemeester mededeelde tot 400 millioen
zijn opgeloopen) niet zijn geregeld, wordt
verboden.
Zoover zijn we hier in Den Helder nog
niet.
FRANKRIJK.
EMILE LOUBET. f
Oud-president van Frankrijk.
Montelimar, 20 December. Emile Lou-
bet, oud-president van Frankrijk, is om
21.55 overleden.
Loubet is 31 Dec. 1838 te Marsanne ge
boren. Hij stond in één van de moeilijkste
perioden aan het hoofd van de regeering.
Aanslagen van anarchisten, de expeditie
naar Dahomey, congressen van socialis
ten, incidenten onder de mijnwerkers te
Lens en Liévin hadden de rust der repu
bliek verstoord.
Zijn presidentschap wordt vooral ge
kenmerkt door de verdere verbetering
van de Fransch-Russische vriendschap
en het Dreyfus-proces. De prachtige
wereldtentoonstelling van 1900 trok een
enorm aantal vreemdelingen naar Parijs.
ITALIË.
De Paus buiten het Yaticaan.
Zonder eenig verder ceremonieel heeft
de Paus gisterenodhtend per auto het
grondgebied van de Vatlcaansohe Stad
verlaten om zich naar den St. Jan in La-
teranen te begeven volgens de overle
vering de oudste christelijke kerk in Rome
waar hij de mis heeft opgedragen.
Sinds lang was verzekerd, dat 's Pausen
eersten uitgang den St. Jan in Lateranen
zou gelden, doch dat deze uitgang op den
jubileumsdag zou geschieden, was niet
vooraf bekend gemaakt. Wel stond voor
gisterenmiddag 4 uur een Te Deum in den
St. Jan op het programma, op te dragen
door kardinaal Pomnill, waaraan het heele
Pauselijke hof, hét corps diplomatique bij
het Vaticaan en de Romelnsche aristocra
tie zou deelnemen.
Hedenochtend zou Plus XI, op den vijf
tigsten verjaardag van het opdragen van
zijn, eerste mis, de mis lezen in den St.
Pieter. 's Middags wordt in de San Carlo
op het Corso het altaar onthuld, dat de
katholieke wereld den Paus in zijn jubel
jaar heeft aangeboden.
RUSLAND.
DE ANTI-KERSTDAGEN IN RUSLAND
Het presidium van den oppersten raad
van vakvereenigingen heeft, op grond van
verzoeken van arbeidersvergaderingen
•n|conferenties om te bepalen dat 25 Decem
ber een werkdag zal zijn en hot loon voor
desen dag werkens in het industrialisa
tiefonds zal worden gestort, gemeend^lat
net doel treft in ondernemingen, die nog
niet tot de ononderbroken produotie zijn
overgegaan, op 25 December te werken,
indien er althans genoeg grondstoffen
aanwezig zijn on de opbrengst in het
Industrialisatiefonds te storten.
In het gouvernement Moskou mogen
geen kerstboomen gekapt worden. Te
Moskou zelve is de invoer van kerstboomen
verboden: het kappen, invoeren en ver-
koopen van kerstboomen is strafbaar.
Aan alle winkels in Moskou en het heele
gouvernement is de verkoop van kerst
versierselen verbodendaarenboven is
ook het tooien van de etalages met kerst
boomen, enz verboden en de Moskouscbe
„goddeloozen" onderhandelen'met de win
kels om juist anti-religieuze etalages te
maken.
SPANJE.
HET MILITAIRE PROCES WEGENS
DEN OPSTAND TE CIUDID REAL.
Madrid, 19 December. De opperste mili
taire naad van leger en vloot heeft in het
proces tegen de oproerige officieren der
artillerie te Ciudid Real kolonel Paz tot
20 jaar gevangenisstraf veroordeeld. De
andere vonnissen wisselen tussohen 10
en 1 jaar gevangenisstraf. Vier officieren
zijn vrijgesproken.
VEREENIGDE STATEN.
EEN AMERIKAANSCH WETS
ONTWERP TOT BOUW VAN EEN
VLOOTBASIS.
Washington, 19 December. Oe vloot-
commissie uit het Huis van Afgevaardig
den heeft haar goedkeuring gehecht aan
een door Britten ingediend wetsontwerp,
dat strekt tot het vorleenen van een cre-
diet van Th millioen dollars voor den
bouw van een vlootbaisis aan de Oost- en
de Westkust der Ver. Staten, in de Zone
van het Panama-kanaal en op Hawaii.
CHINA.
HET GESCHIL OVER DEN
CHINEESCHEN OOSTERSPOORWEG
BIJGELEGD.
Moskou, 19 December. Tsai, de te Cha-
barofsk vertoevende gevolmachtigde van
de regeeringen te Nanking en Moekden,
heeft de Sowjet-regeering officieel door
bemiddeling van den agent van het com
missariaat van buitenlandsche zaken
Sknanofski verwittigd dat de raad van be
heer over den Chineeschen Oos ter spoor
weg de candidaten der Sowjet-regeering
Rudy en Derissof tot directeur en onder
directeur beeft benoemd.
DE BURGEROORLOG.
Omkoopin/g
llngen.
van die opstande-
Volgens berichten uit Nanking heeft
Tsjang Kai-sjek officieel verklaard dat de
opstandelingen overslagen zijn.
Het verluidt dat Tsjang Kai-sjek de on
derbevelhebbers van generaal Tang Sen-
tsji, die den opstand in de provincie Ho
nan leidde, met veertig millioen pond
sterling heeft omgekocht. Volgens medo-
deelingen van Chineesche bankiers heefi.
Tsjang Kai-sjek nog zeventig millioen
pond bij buitenlandsche banken liggen.
De geldbronnen van Tsjang Kai-sjek
zijn een groot geheim.
De rust te Nanking hersteld!.
Berichten uit Nanking wijzen er vol
gens den Eingelschen draadloozen dienst
op, dat de toestand daar reeds beter
wordt. Het vertrouwen keert terug en da
Engelsche consul-generaal heeft aan da
Engelsche vrouwen en kinderen verlof
verleend Zaterdag terug te keeren.
JAPAN.
CORRUPTIE ONDER HOOG-
GEPLAATSTEN.
Ministers als schuldigen,
Wij hebben dezer dagen melding ge
maakt van een financieel schandaal in
Japan, waarbij zeer hooggeplaan'i r'gfi-
ringspersunen cn ambtenaren waren be
trokken. De Keizer heeft n.1. goedge
keurd, dat de gouverneur-generaal van
Korea, Hanze Jamanasji, in staat van be
schuldiging werd gesteld wegens het aan
nemen van steekpenningen in verband
met de vervulling van zijn ambt. Generaal
Jamanasji was minister geweest onder
thans wijlen, baron Tanaka. Een tweede
lid van dat ministerie, Heikitsji Ogawa,
zit in de gevangenis, onder verdenking
van te hebben geknoeid met spoorweg-
contracten.
Het geval waarbij de gouverneur-gene
raal van Korea zich de vingers schijnt te
hebben gebrand; houdt verband met de
verleening van een vergunning voor een
rijst bi rs te Foesan. De militaire omge
ving van Jamanasji had hem aangeraden
af te treden; maar terecht meende de gou
verneur-generaal dat dit schuld bekennen
zou zijn geweest; hij bleef dus aan.
Nog een derde oud-minister is „aange
pakt", n.1. Isjida Kobasji. Ook deze zit al
in hechtenis, in verband met spoorweg
schandalen.
Wellicht herinnert men zich dat einde
1928 een aantal leden van den gemeente
raad van Tokio waren „opgeborgen" we
gens knoeierijen.
Een bezoek aan onze afdeellng Kerstboomversieringen
is een attractie voor de kinderen
BINNENLAND.
LEENING NOORD-HOLLAND.
Groot 10 nüllloen, rent® 41/»
Naar de Nw. Rott. Crt. verneemt, zal
binnenkort een 4V» pet. leening der pro
vincie Noord-Holland, groot 10.000.000
tot den koers van 983/. worden uitge
geven.
HET JAARLIJKSCH CONTINGENT.
Motie-Ter Laan verworpen.
De Tweede Kamer heeft de_ motie-Ter
Laan, tot vermindering van hit jaarlijk-
sche contingent der militie reeds in 1930,
verworpen.
De verdere moties-Ter Laan en het
amendement-Ter Laan werden eveneens
verworpen.
A.V.R.O. EN RADIORAAD.
Nog geen beslissing genomen.
Donderdagmiddag heeft de aangekon
digde beraadslaging van het bestuur van
de A.V.R.O. met den Radioraad plaats
gehad. De A.V.R.O. werd gevraagd wat
haar inzichten waren over de verdeeling
van de golflengten over de Nederlandsche
omroepstatlons na 31 December a.s. Het
bestuur van de A.V.R.Q. sprak hierbij als
zijn meening uit, dat, zonder vooruit te
ioopen op eventueel komende gebeurte
nissen, het voorloopig billijk is dat het
railsysteem, dat door minister v. d. Vegte
werd ingesteld, gehandhaafd blijft, m.a.w.
de A.V.R.O. verlangt voor het eerste
kwartaal van 1930 wederom de beschik
king over de 1875 meter golf.
Staande de beraadslagingen werd geen
decisie genomen. („De Teiegr.").
DE TWEEDE HAAGSCHE
CONFERENTIE,
De opening toch op 3 Jan.?
Parijs, 20 December. Jaspar, de Bel
gische minister-president, heeft van
briand een telegram ontvangen, waarin
Briand mededeelt, dat hij er prijs op stelt,
dat de tweede Haagsche Conferentie op
3 Januari zal aanvangen.
Men kan als zeker aannemen, schrijft
de Echo de Paris, dat Jaspar aan de
werischen van Briand zal tegemoetkomen.
In verband met de daarna volgende con
ferenties is het inderdaad van belang
geen tijd voor de definitieve besprekin
gen over het verdrag inzake hetYoung-
plan te verliezen. De juridische com
missie heeft onder leiding van den Bel
gischen president Marx een aantal rap
porten samenhesteld en het ontwerp voor
een slot-protocol uitgewerkt. In Den Haag
zal over al deze rapporten overeenstem
ming moeten worden bereikt.
België zal op de tweede Haagsche Con
ferentie door Jaspar, Hymans en Houtart
vertegenwoordigd worden.
VEILIGHEID TER ZEE.
Een eervolle vermelding.
Naar aanleiding van de ramp van het
s.s. „Vestris", is van Amerika uit een
internationale oproep gedaan voor het
inzenden van uitvindingen of yoorstellcn
waarmede de veiligheid ter zee verhoogd
zou kunnen worden.
Uit 12 naties zijn 80 verschillende uit
vindingen en voorstellen ingediend.
Uit de vele inrichtingen voor het uit
zetten van scheepsreddingbooten zijn de
„zee-schaatsen" van den heer A. P. Schat
te Utrecht beloond geworden met een eer
volle vermelding.
Deze Nederlandsche uitvinding was de
oenige die door het Amerikaansche Vei
ligheids-Museum met een eervolle ver
melding werd beloond.
Voor de helden van onze kust.
Leerlingen van middelbare
scholen bieden een bedrag aan
voor draadlooze installaties op
de „Brandarls" en „Insullndle".
De aanbieding van het geschenk der
leerlingen van de middelbare scholen in
Nederland aan het bestuur der Noord-
Zuld-Hollandsche Redding - Mij., heeft
Donderdagmiddag in de aula van het
Kenrtemer Lyceum te Bloemendaal plaats
gehad in tegenwoordigheid van den be
schermheer der maatschappij, Prins Hen
drik, den secretaris, den heer De Booy,
en ongeveer 400 leerlingen. De rector,
dr. A. O. O. de Vletter, begroette de aan
wezigen met een korte speech, waarna
het hoofd van het leerlingen-comité, de
heer Arie Zondervan, het woord kreeg,
en na een kort woord, waarin hij schetste
hoe de leerlingen, na de verschrikkelijke
»Salenso«-ramp er spontaan toe over
waren gegaan om iets te doen voor het
redding wezen.
Hij droeg daarna het geld over, be
stemd voor een draadlooze installatie
voor de «Bpandaris* en de »Insulinde«.
Met groote erkentelijkheid, aldus ant
woordde de heer De Booy, aanvaardt de
maatschappij het geschenk.
Vervolgens hield de heer De Booy een
causerie over ons reddingswezen en ver
toonde een serie lichtbeelden.
Hierna verzocht Prins Hendrik enkele
woorden tb mogen spreken. Als be
schermheer der maatschappij, zoo zeide
deze, ben ik ten nauwste aan haar lot
gevallen verbonden en daarom treft mij
de daad, zoo even gedaan, als iets buiten
gewoons en als een die getuigt van
groote vaderlandsliefde. De Prins herin
nerde aan de Berlin-ramp in 1907, waarbij
het groote nut van een goed georgani
seerd reddingswezen is gebleken. Daarom
is hetgeen deze jongeren hebben gedaan
van zoo buitengewone waarde en getuigt
het van waarlijk patriottisch gevoel.
Ten slotte sprak dr. De Vletter de
leerlingen nog toe.
TWEEDE KAMER.
VERGADERING VAN DONDERDAG.
Voortgegaan wordt met Hoofdstuk VI
(Onderwijs) der begrooting. De heer T i-
1 a n u s (c.-h.) dringt aan op subsidieering
van de prot. dhr. schooi te Antwerpen, de
heer G er hard (s.-d.) vraagt naar den
datum van inwerkingstelling van het
K. B. inzake de lichamelijke oefening.
Hij vraagt ook verhooging van het be
drag beschikbaar gesteld voor de ontwik
keling der schoolvrije jeugd. De M i n i s-
kan hieromtrent geen toezegging doen.
De heer Til anus, ondersteund door
den heer Zijlstra, beklaagt zich over de
grootte van het bedrag, uitgetrokken
voor onderwijsstatistiek, en zou dit gaarne
verlaagd willen hebben. De heer Ger-
hard herinnert eraan, dat jarenlang ge
klaagd is over dit verslag en ook Minis
ter Terpstra spreekt in dezen geest.
Verder wordt bij dit hoofdstuk gespro
ken over den Guneratoren te Rhenen,
onteigening op het eiland Voorne, beter
onderhoud van het slot Loevestein, de
hooge entreeprijzen in het Rijksmuseum
en steun voor levende kunstenaars. Be
tere verzorging van oude monumenten
zegt de Minister toe. Er komen nog an
dere kwesties ter sprake, waarvan wij
noemen een pleidooi dat de heer Gerhard
hield voor de openbare leeszalen, waar
voor de regeering te weinig doet.
Ds. Kersten wenscht de lees
zalen en het tooneel niet te sub
sidieeren.
Ds. Eerstens moet niets van subsidiee
ring der leeszalen hebben, omdat daar
allerlei lectuur wordt uitgereikt, die in-
druischt tegen de christelijke wereldbe
schouwing. Hij vraagt evenwel geen
stemming. Ook voor het tooneel wenscht
hij geen subsidie te geven. Nochtans
wordt de post aangenomen.
BEGROOTING ZUIDERZEEFONDS.
Aan de orde is de begrootmg voor het
Zuiderzeefonds voor 1930. De algemeene
beraadslagingen worden geopend.
Het dure werk.
De heer Eb els (V.-D.) zegt, dat on
gerustheid is gewekt door de overschrij
ding der oorspronkelijke ramingscijfers
en meent, dat de oorzaak van de stijging
gezocht moet worden hoofdzakelijk in de
hoogere prijzen van het baggermateriaal.
De heer K r ij g e e r (C.-H.) acht het
apparaat waarmee de Minister werkt,
n.1. de M. U. Z., te duur, hetgeen hij be
treurt, daar deze werken niet zijn uit te
voeren zonder gebruikmaking van een
dergelijk apparaat.
De heer Bongaerts (R.-K.) erkent,
dat de kosten van den afsluitdijk en den
Wieringermeerpolder In 1924 geraamd
op 127 miilioen met 53 millioen zijn
overschreden. Maar daarin zitten bijko
mende werken, verder proefpolder An-
dijk en stormschade. Maar er is meer,
zooals hij uiteenzet. De Minister is bang
om Hink voort te gaan. De Minister neme
onmiddellijk maatregelen om nieuwe
groote droogmakerijen aan den Wierin-
germeerpolder te doen aansluiten. Ook
de militaire eischen omtrent het peil
van het IJselmeer zijn zeer ongunstig
voor de uitwaterende provincies, indien
de Minister niet onmiddellijk voorziet in
de eischen. De Minister moet niet bang
zijn.
Hij verruime het Noordzeekanaal. Er
is-meer baggermateriaal beschikbaar dan
uit de stukken blijkt.
De Wierlngermeer.
De heer Duymaer van Twist
(A.-R.) vraagt den minister, hoe deze
zich het in cultuur brengen van den)
Wieringermeerpolder denkt. Maatregelen
dienen te worden getroffen voor de ver
plaatsing of de vervorming der bedrij
ven. Maar de tonnen gouds worden be
steed voor allerlei steunregelingen, bul
ten de liquidatie der bedrijven om. Er zal
zoo aanstonds tien millioen gulden moe
ten beschikbaar zijn voor de liquidatie
van het Zuiderzeevisschersbedrijf.
De arbeidsvoorwaarden.
De heer Drop (S. D.) oppert bezwa
ren tegen de arbeidsvoorwaarden van de
arbeiders bij de Zuiderzeewerken. Hun
loonen zijn ver beneden die van eollee-
tieve contracten. Boms worden 70, 80 a 00
uren per week gewerkt. Voor de ontwik
keling en ontspanning der arbeider» mest
meer worden gedaan.
Wanneer de Regeering steun wü ver-
leenen aan geestelijke en cultureele be
langen, dan dient zij dit te doem aan alle
richtingen. Spr. behoudt zich voor hierop
terug te komen. Zijn vrienden en hij
kunnen zich met het beleid der Regee
ring ten deze allerminst vereenigen,
Het woord der regeering.
De heer W ij n k o o p (C. P.), zegt, dat
van de volledige schadeloosstelling van
allen die door de droogmaking van de
Zuiderzee hun bedrijf verliezen, niets ge
komen is. De Regeering heeft haar
woord tegenover deze menschen gebro
ken. De Zuiderzeo-steunwet heeft meer
van een armenwet en houdt geen reke
ning met de waardevermindering van
scheepjes, vischtuig, enz. De oude _vis-
schers moeten een volledig pensioen
krijgen, de jongeren moeten in andere
betrekkingen worden geplaatst. Ook moe
ten de menschen op gemakkelijke voor
waarden crediet kunnen krijgen, dat zij
thans kwijt zijn.
De heer Van der Waerden (S.D.)
vraagt den Minister, hoe hij zich den
dienst voorstelt, die z.i. noodig zal zijn
om de gronden van den Wieringermeer
polder in cultuur te brengen.
Spr. sluit zich verder aan bij den heer
Bongaerts en dringt er erngstig op aan
bij den Minister, dat hij nu doorzet. Ten
onrechte doet de Minister het voorkomen,
alsof hij niet vrij is zonder toestemming
der Staten-Generaal met de inpoldering
van nieuwe gedeelten voort te gaan.
Geen bodemlooze put.
De heer Snoeck Henkemans
(O. H.) is het niet eens met den heer
Duymaer van Twist. Spr. dringt aan op
bevordering van onderwijs in den land
en tuinbouw aan de jonge visschers. Al
les wat wij doen moet erop gericht zijn
om het uitkeeren van steunbedragen te
voorkomen.
De heer Van de Bilt (R.-K.) be
twijfelt, of de gelden voor den steun aan
de Zuiderzeevisschers wel op de juiste
wijze worden aangewend. Spr. staat te
dien aanzien dichter bij den heer Duy
maer van Twist dan den heer Snoeck
Henkemans. De gewijzigde Zuiderzee-
steunwet moet een llauidatlewet worden.
De Minister zal moeten komen met mil-
lioenen bedragen.
Verleden en toekomst.
De Minister van Waterstaat, de heer
R e y m e r, betwijfelt of de .pogingen, in
de Eerste Kamer gedaan om de over
schrijving aannemelijk te maken, wel zijn
geslaagd. Zeker is uitgekomen, dat wij te
doen hebben gehad met ramingen, die
nooit meer zijn dan ramingen.
Spr. wilde den schijn vermijden van
misverstand te wekken en heeft de een
heidsprijzen niet overgelegd.
De ergste periode voorbij.
»De M. U. Z. heeft geen groot bagger
materiaal gekocht, doch het gehuurd te
gen marktprijzen. De ergste periode is
thans voorbij. De drooglegging van de
Wieringermeer, zoolang de afsluitdijk
nog Diet gereed was, heeft ernstige moei
lijkheden opgeleverd. Na de periode vau
proefnemingen hebben we meer ervaring
opgedaan. Als men den tegenwoordigen
toestand onderzoekt is er alle reden om
de zaak door te zetten. Thans breekt de
periode aan van het in cultuur brengen
van de gronden. Alle debat daarover is
eenigszins praematuur. De «Kamer zal
over de desbetreffende posten immers la
ter moeten stemmen. Maar de tijden
dringen. De Zuiderzeeraad zal de advi
seur der regeering in de toekomst blij
ven. Deze Raad en de commissie-Visse-
ring hebben den minister geadviseerd
een afzonderlijke dienst In te stellen.
Wat de heer Van der Waerden daar
over zeide geeft het best sprekers mee
ning weer. De dienst zal niet te groot
en niet te klein moeten zijn en een ze
kere mate van zelfstandigheid moeteD
hebben. Hij zal echter op landbouwkun
dig gebied moeten samenwerken met de
commissie-Lovink. Het is denkbaar, dat
ie technische uitvoering wijziging zal
moeten ondergaan. Het is zeker niet de
bedoeling de drooglegging der Zuider
zee stil te leggen. Aan de plannen wordt
doorgewerkt. Maar .alvorens spr. deze zal
uitvoeren, moet spr, de goedkeuring
daarvan hebben van de Staten-Generaal,
De arbeiders.
De post voor de geestelijke verzorging
der arbeiders bij de Zuiderzeewerken is
een oude post. Spr. is dus verwonderd
over het bezwaar daartegen van den heer
Drop. De loonen zijn volkomen redelijk.
Ook de ontspanningsgelegenheden zijn
voldoende. De M. U. Z. heeft geen be
zwaar tegen het geven van zeggenschap
daarover aan de directie der Zuiderzee
werken. Maar de desbetreffende vereeni-
gingen en de kerkgenootschappen zijn
meer__aangewezen het drankmisbruik te
bestrijden dan de directie der Zuiderzee
werken. Een bespreking van den steun
aan de Zuiderzeevisschers is meer op
haar plaats bij de wijziging der Zuider-
zeesteunwet, die thans bij den Raad van
State aanhangig is. Het is nooit de be
doeling geweest, dat de menschen volle-
jouden moeten morden sohadeloos ge
steld. Overigens staat spr. meer aan den
Kerstboom
versiering
