KANNEWASSER
HET GEHEIM UI DE LOEI
IS ALTIJD
KONIJN's GELDERSCHE ROOKWORST
Eerste Blad
OOK VOOR
Nr. 6767
DONDERDAG 13 FEBRUARI 1930
68ste JAARGANG
BUITENLAND.
Het Staatssecretariaat.
De vlootconferentie.
FEUILLETON
Oost-lndië.
VRAAGT SPOOR/ MOSTERD
Schadelijk nationalistisch
onderwijs.
BINNENLAND.
SPOORSTRAAT - TELEFOON 339
1 -
M Bullrlch-Zoul
(Wordt vervolgd).
HELDERSCHE COURANT
Verschijnt Dinsdag-, Donderaag- en Zaterdagmiddag
Uitgave N.V. Drukken^} v/h C. DE BOER JB.
Bureau: Koningstraat 29 Tsdefooa: 50 en 419
Licht op
voor alle voertuigen:
Donderdag 18 Febr5.37 uur.
Vrijdag 14 5.39
VATI0AAN8CHE STAD.
Pacelli officieel tot opvolger van
Gasparri benoemd.
Maandagavond is in een communiqué
officieel medegedeeld, dat de paus de
ontslagaanvrage van kardinaal Gasparrl
heeft aanvaard en Pacelli in zijn plaats
tot staatssecretaris van het Vaticaan
heeft benoemd.
Een krachtige persoonlijkheid.
De Rooneinsche oorr. van het HbL
schrijft:
De nieuwe Secretaris van Staat is een
zeer krachtige en bijzondere persoonüjk-
reid, die om zekere karaktereigenschap
pen tot nu toe te Rome niet de plaats
innam', die hem in verband met zijn
groote gaven toekwam. Men duchtte in
de kringen der Ourie zijn groote voort
varendheid en veronderstelde bij hem
een neiging onn te breken met oude tra
dities. Reeds op jeugdigen leeftijd was
hij benoemd tot substituut hij de pauselijke
Secretarie van Staat en alles deed ver-
waohten, dat hij voorbereid was Gasparri
zonder horten en stoeten regelmatig op
te volgen. In 1913 echter werd hij' plotse
ling benoemd tot nuntius in Beleren en
zijn plaats als substituut werd ingenomen
door den veel meer plooibaren Oerretti.
In München vond Pacelli een zeer
dankbaar arbeidsterrein. Daar hij voor
alles geestelijke was en eerst in de tweedie
plaats Italiaan, wist hij zich ook gedu
rende den oorlog niet alleen te hand
haven, doch verwierf ook de sympathie
van de regeering, van de geestelijkheid
en van de rechtzinnige bevolking.
Toen inigr. Pacelli onlangs naar Rome
werd geroepen, waar hem het purper
wachtte, was nog geenszins beslist, dat
hij ook staatssecretaris zou worden. De
Paus wenschte dit, doch Pacelli meende
voorbehoud te moeten maken en stelde,
naar men tmjj van welingelichte zijde ver
zekert, de voorwaarde, dat hem het recht
zon worden toegekend desnoods een
groot deel van het personeel der Secre
tarie te vervangen door nieuwe krach
ten. Toen dit werd ingewilligd, besloot
hij het hooge ambt te aanvaarden, verze
kerd van den steun van den Paus bij het
overwinnen van tegenstand!, die van meer
dan één zijde voorzien mag worden.
De figuur van kardinaal Gasparri.
Kardinaal Gasparri heeft gedurende
vijftien jaar, onder twee Pausen Be-
F0T0GRAFISCH ATELIER EISELIN
Polderweg—Den Helder
FOTOKAARTEN,
modern portretwerk
Gravure druk en Schetsen_
Foto-Studie's
nediktus XV en Pius XI zijn hooge
ambt bekleed.
Het aanzien van kardinaal Gasparri
was zoo groot, dat men verzekert dat hij
bij de laatste verkiezing eens pausen in
1922 zeer veel kans had gehad tot het
hoogste kerkelijke ambt te worden geroe
pen, indien niet een oude traditie ver
biedt dat een kardinaal-staatssecretaris
ooit den Heiligen Stoel bestijgt. Ook
Pacelli, de opvolger van Gasparri, is dus
als Paus uitgeschakeld.
BUITENLANDSCH NIEUWS.
Een der Interessantste dagen,
die de conferentie gekend heeft.
De ster-correspondent van de Nw. Bott.
Ct. meldde Dinsdagavond uit Londen:
Vandaag was het politiek één der inte
ressantste dagen, die do conferentie nog
gekend heeft. Het begon vanmorgen
reeds met eenige hoofdartikelen lin de
bladen. Het is namelijk gebleken, dat het
Amerikaansche voorstel, dat de vorige
week bekend is gemaakt, in den gepu-
bliceerden vorm niet volledig was. Het
volledige voorstel bevat niet aEeen de
gelijkmaking der vloten door het sloopen
van een aantal -Schepen, maar stelt ook
voor het Amerikaansche slagschip Ar-
kansas af te breken en het te vervangen
door een nieuw schip, dat het evenbeeld
zal moeten zijn van de Engel-sche slag
schepen Rodney en Nelson, die indertijd
na Washington volgens afspraak zijn ge
bouwd, maar die door de vindingrijkheid
der Britsdhe scheepsoonstructeurs een
militaire en technische verrassing bleken.
Het uitlekken van deze bijzondere
edsdhen der Amerikanen vindt in Enge
land hevig verzet. Men zegt, dat op deze
wijze de vlootconferentie niet alleen dien
bouw van veie nieuwe kruisers ten ge
volge zal hebben, maar tevens ook nog,
i dat een nieuwe wedstrijd in den bouw
van slagschepen op den duur onvermijde
lijk wordt.
Het heet, dat Ramsay MaoDonald deze
eischen der Amerikanen reeds te Wash
ington heeft togewiligd en dat dit oor
zaak is geweest van de tegemoetkomende
houding der Amerikaansche admiraals in
de kruiserkwestie. Het zal nu zeer moei
lijk zijn daarvoor de openbare meerling
in Engeland te winnen. Het is kenmler-
kend, dat niet alleen bladen -als de Times,
maar ook het socialistische dagblad Daily
Herald scherp tegen deze regeling op
traden,.
Belangwekkend waren ook de rede
voeringen betreffende de duikbooten. Het
Engeüscho standpunt was bekend, even
als trouwens dat der anderen. De als
logisch pleidooi, haast academisch opge
zette Fransche redeneéring ging wel heel
scherp tegen het Anglo-Amerikaansche
standpunt in. Het bestreed niet alleen de
afschaffing van de duikbooten, maar ook
het verbod om duikbooten voor den han-
delsoorlog te gebruiken. De Franschen
kwamen met kracht voor dit gebruik op,
mits de duikbooten zich aan de bepalin
Foto-Studle'g ?an 15, f 10, 115 en 120
Fotokaarten per dozijn -f- Salonfoto
H vanaf f 1.50 tot en met f 5 IT
Vergrootingen naar leder portret
Foto's voor Industrie
door
WU.LTAM KB QUEUX
28)
Zij' was dadelijk geneigd mij te ver
halen, hoe zij juist in de gang was, toen
Leithcourt in koortsige opgewondenheid
met het telegram in de hand kwam aan
stuiven. Zij hoorde hem roepen: „Lees
eens, lees eens Muriel. Wij moeten ver
trekken. Zoek alles bij elkaar wat van je
is, kindlief. Bagage kunnen wij niet mede-
nemen, Iedere minuut tijdverlies kan ge
vaarlijk worden". „Wat?l" riep hij, een
oogenblik later. „Wil je niet meegaan?
Wil je hier blijven; hier om dan
dien man te ontmoeten? Goede help,
kind, ben je gek? Begrijp je dan niet wat
er van afhangt? Wat'het wil zeggen?
Het wil zeggen, dat het geheim is uit
gelekt dat het geheim bekend is ver.
sta je? Wij moeten vluchten 1"
De vrouw vertelde mij, dat zij: Muriel
duidelijk had hooren snikken, terwijl
haar vader de kamer op en neder liep.
Even daarna kwam hij de kamer uit en
begaf zich naar zijn eigen kleedkamer,
terwijl Muriel haar avondtoilet voor een
donker reiscostuum verwisselde.
„Zei zij jou niets?" vroeg ik.
„Alleen, dat zij onverwachts moesten
vertrekken, mijnheer. Maar", antwoord
de de dienstbode, ,4® juffrouw was ver
bazend bleek en zenuwachtig, en wij be
grepen allen dat er iet» verschrikkelijks i
gen houden, die -ook voor andere scheeps-
typen gelden. Dit standpunt zal in het
bijzonder de Bngelschen we! weinig be
haagd hebben. Bijzonder1 opmerkelijk
echter was het betoog vap Grandi Men
weet, dat Italië onlangs verklaard had
een voorstander te zijn van de afschaf
fing van de duikbooten. I>e voorwaarden,
die Grandi daarvoor stel dei, waren echter
de groote verrassing. Zij' brachten Italië
practiisch aan de zijde van de Franschen
en de Japanners. Bet betoog van Grandi
was wellioht het beste van de vergade
ring. Hij gaf alles toe, wat er financieel
en moreel ten nadeele van de duikbooten
kon worden gezegd en zou daarom haar
verdwijning een zegen vinden. Maar Zoo
zei hij terecht: Zonder duikbooten zijn
de landen, die geen slagschepen bezitten;
machteloos tegen het slagschip. De duik
boot is het eenige wapen, waarmee zij
kans hebben zich tegen het slagschip te
kunnen verdedigen. Het is ook het eenige
wapen, dat door het gevaar, dat het zelfs
voor de sterkste schepen oplevert, de
groote zeemogendheden kan doen aarze
len zwakkere landen aan te vallen. De
afschaffing van de duikbooten kan dus
slechts worden geëischt als ook de slag
schepen verdwijnen.
Engelsche persstemmen.
Terwijl het volgens den bijzonderen
oorrespondent van de Manchester Guar
dian geoorloofd is te voorspellen dat de
conferentie wel is waar niet tot afschaf
fing van de duikbooten zal komen, maar
dat het verdrag van Londen toch een con
ventie bevatten zal, die de duikbooten in
oorlogstijd aan dezelfde wetten onder
werpt als de gewone schepen, meent de
maritieme medewerker van de Daily
Telegraph dat een oplossing van het
duikhootprohleem zoover verwijderd is
als ooit
Fransche persstemmen.
De Fransche pers Is eenstemmig in
haar lof over de houding, die de lYan-
sche delegatie Dinsdag tijdens de verga
dering der vlootccnfereB Je bij de behan
deling van het voorstel tot afschaffing
der duikbooten heeft aangenomen.
Het Journal zegt dat de algemeene in
druk was, dat degenen, die afschaffing
der duikbooten hadden verlangd, dit
slechts hadden gedaan als demonstratie
naar buiten. De duikboot-kwestie kan als
volkomen begraven worden beschouwd.
De Japansche duikbooteisch.
Een op den voorgrond tredende Japan-
sche autoriteit heeft verklaard, dat Japan
ten aanzien van de duikbooten zal staan
op 73.000 ton, wat het als onveranderlijke
minimum-tonnage beschouwt
Senator Borah en Britten, voorzitter
van de vlootoommissies in Senaat en Huis
van afgevaardigden, hebben beiden in het
Congres geprotesteerd tegen het Ameri
kaansche voorstel te Londen, dat den Ver.
Staten zou toestaan een superslagschip
te bouwen.
DUIKIIOOT-CIJFERS.
Londen, 11 Febr. Da sterkte van de
duikbootvloten van vier mogendheden,
ter conferentie vertegenwoordigd, is
thans als volgt: Vereenigde Staten 122 en
5 in aanbouw, totaal 127; Frankrijk 52 en
47 in aanbouw, totaal 99; Japan 04 en 7
in aanbouw, totaal 71; Britsche Rijk 58,
in aanbouw 10, Ontworpen 8, totaal 57.
Bandoeng, 11 Februari 1930. De gou
verneur van West-Java heeft aan drie
onderwijzers der Taman Siswo-school te
Bandoeng en aan vier onderwijzers der
volksuniversiteit Tjaja, eveneens te Ban
doeng, allen leiders en propagandisten
der P. N. I., voor onbepaalden tijd het
lesgeven verboden, omdat zij hun leer
lingen opvoeden in een voor de openbare
orde schadelijken geest.
NEKKRAMP ONDER CONTRACT
KOELIES.
Zeven koedies, bestemd voor die onder
neming Wingfoot, zijn aan nekkramp
overleden. Er zijn geen verdere geval
len geconstateerd.
DE GOENOENG API WERKT.
De Vulcanologische Dienst meldt dat
de vulkaan Goenoeng Api, op siaoe' (Sangi
en Talaud-groep) verhoogde werking ver
toont. De bevolking van Oeloe, aan den
voet, is gedeeltelijk gevlucht. Men acht
den toestand niet gevaarlijk.
MARINE-NIEUWS.
De Sumatra. Een geval van
brandstichting op de K XIII.
Sabotage-gevallen op een Jager.
Personeelsvoorziening.
In de M. v. A. nopens de Marine spreekt
de regeering de verwachting uit, dat de
kruiser Sumatra 1 Juli weer gereed zal
zijn om te varen.
De regeering deelt mede, dat zich aan
boord van den onderzeeër K. XIH inder
daad een geval van poging tot brand
stichting heeft voorgedaan. Dat de bran
den op het Marine-Etablissement tc Soe-
rabaja aan moedwil te wijten zouden zijn
geweest, is haar niet gebleken. Aan boord
van een torpedobootjager zijn gevallen
van sabotage ontdekt, waarvan de daders
niet zijn gevonden.
De personen, verdacht van de brand
stichting aan boord van Hr. Ms. onder
zeeër K. XIH, zijn van ihheemschen
landaard. De zaak tegen hen is nog in be
handeling.
Ten aanzien van de personeelsvoorzie
ning spreekt de regeering de verwachting
uit, dat het inlandsch personeel in het jaar
1934 ongeveer voltallig zal zijn. Zij wijst
voorts op de billijkheid den bewoners van
Nederlandsch-Indië tot zekere mate aan
deel te geven in de defensie ter zee.
DE MIDDENPARTIJ VOOR STAD
EN LANDE.
Ontevreden over Florls Vos.
Bij de Tweede Kamer is een adres in
gekomen van het bestuur der Midden
partij voor Stad en Lande (Middenstands
partij) van den volgenden inhoud:
HET FIJNSTE
80 ot. per pond
moest geschied zijn. Mevrouw Leithcourt
gaf bevel, de gasten van alles onkundig
te laten; deze aten dan ook rustig ver
der, in de veronderstelling dat mevrouw
en mijnheer naar het dorp waren vertrok
ken om een stervende te bezoeken. Dat
moesten wij hun vertellen, mijnheer".
„En intusschen zaten de Leithcourts in
den expresse-trein naar Carlisle?"
„Ja mijnheer. In Dumfries weet men
te vertellen, dat de politie heeft getelegra
feerd hen aan te houden, maar dat zij; in
Carlisle gekomen, zich hebben vermomd,
waardoor zij wisten te ontsnappen".
Op mijn verzoek bracht Anna mij naar
Muriels kamer, een weelderig ingericht
vertrek, uitziende op het bekoorlijke dal
van de Nith.
Wel was de kamer, na Muriels vertrek,
schoongemaakt, doch alles was gebleven
in den toestand waarin men het had ge
vonden. Ik naderde het venster, waar
Muriels kaptafel stond, en toevallig naar
buiten ziende, bemerkte ik tot mijn groo
te verbazing, dat dit het eenige venster
was, dat uitzag op de plek in het woud,
waar de misdaad was begaan. Iemand,
die vóór dit venster stond, kon, zonder
zélf opgemerkt te worden, alles zien wat
in dat deel van het bosch geschiedde.
Nog iets anders in het vertrek trok
mijn aandacht, en wel een verrekijker met
zeer sterke lenzen. Zou die misschien
gebruikt zijn geweest om die plaats te
böspiöd ön
Ik nam de verrekijker op en stelde de
lenzen; zoodoende kon ik zeer duide
lijk alles onderscheiden wat zich in den
omtrek van de plaats des onheils bevond.
„Daar vond men den vermoorde," legde
de dienstbode uit, die in de deuropening
was blijven «taan.
„Dat weet ik," antwoordde ik. „Ik
keek er juist naar door den verrekijker."
Ik legde den kijker neer en zag een dom-
kerroode kop op tafel liggen, om het
electrisch licht mee te temperen.
„Juffrouw Muriel was bijzonder op
rood licht gesteld," zei de vrouw en ik
vroeg mij. .af of dit licht misschien op de
toilettafel stond om, met (te roode kap,
als teeken te dienen dat gevaar dreigde.
Toen ik zei het boudoir van Muriel te
willen zien, bracht Anna mij. erheen,
waar direct één feit mijn aandacht trok.
Het portret van Elima was verdwenen I
Het was uit de lijst genomen.
Wiens hand'had Etrna's portret weg
genomen?
„Is die mijnheer, die den avond van
het overhaast vertrek hier kwam, soms in
dit vertrek geweest?" vroeg ik als bij in
geving.
„Ja, mijnheer. Toen hij uit het zieken
huis kwam, belde hij hier aan en op zijn
verzoek bracht ik hem door bet heele
kasteel. Hij ging de bibliotheek binnen en
bleef daar een half uur, passend en
metend en de groote kast, waarin men
hem had gevonden, nauwkeurig opne
mend. Hij deied heel vreemd mijnheer,"
zei Anna.
„Zeer vreemd, inderdaad. Maar wie
vond hem op dem bewusten dag?"
„Ik, mijnheer.Hij was er misschien
nü nog geweest, als ik niet naar binnen
was gegaan; en daar vond ik een hoop
tijdschriften, die ik altijd in de kast berg,
verscheurd op den grond liggen. Ik wilde
ze weer in de kast bergen, maar vond de
deur gesloten. Na een paar uur vonden
wij den sleutel en u kunt zich imljn ver
bazing indenken, toen ik die deur openend
den bezoeker dubbel gevouwen in de
kast vond. Ik dacht niet anders of hij was
dood."
„En toen hij: na zijn herstel hier terug
kwam, vroeg hij! .toen nog iets?"
„Ja. Hij vroeg naar de familie, maar
in het bijzonder naar juffrouw Muriel.
Uit zijn wijze van doen maakte ik op,
dat hij' verliefd op haar was. Geen won-
der! Zij is dan ook het braafste, liefste
[meisje, dat bestaat. Wij' hebben allen
medelijden met haar!"
„Zij heeft toch filets met de zaak uit
staande?"
„Natuurlijk niet. Maar zij deelt in de
schande. U had de uitwerking op de gas
ten eens moeten zien, toen zij hoorden dat
de familie was vertrokkenl Het was een
ontzettende verwarring en ontsteltenis.
Zij lieten de fijnste champagne uit de
kelders halen en zaten te drinken of er
geen einde aan zou komen. De heeren
haalden de sigarenkisten schoon leeg;
kortom het had veel van een troep wol
ven, meer dan van een gezelschap uit
den voornamen stand. Alles, waarop zij
beslag konden leggen, namen zij mede,
en wij, de bedienden, konden het niet be
letten. Ik had een woordenwisseling met
een der „dames", die twee van de prach
tigste toiletten van juffrouw Muriel wilde
meenemen, maar zij gaf mij te verstaan,
dat ik mij met mijn eigen zaken had te
bemoeien en dat ik het vertrek wel kon
verlaten. Ik zag een weggaan met vier
geweren vain mijnheer Leithcourt."
„Ontzettend! Walgelijk," riep ik uit.
.Dus zoodra zij hoorden, dat de gastheer
en zijn vrouw waren vertrokken, plun-
derden zij de vertrekken?"
i ,4a, mijnheer. Alles wat slechts één
waarde had, werd medegenomen.
Mason het niet had weggesloten, zoo vuil
De algemeene vergadering van de Mid
denpartij voor Stad en Lande (Midden
standspartij), in vergadering op 15 Ja
nuari te Amsterdam bijeen, spreekt haar
ernstig leedwezen uit over de houding
van den heer Floris Vos, afgevaardigde
dezer partij in de Tweede Kamer, bij ver
schillende gelegenheden in strijd met het
programma der partij aangenomen, en
verzoekt het bestuur van deze motie ken
nis te geven aan de leden der Tweede
Kamer.
VOOR HET REDDINGSWEZEN.
De overdracht van gelden aan
de Z.-H. Mij. tot redding van
schipbreukelingen.
Gisteren heeft de overdracht van de
gelden plaats gehad, die het „comité tot
steun" heeft bijeengebracht ten behoeve
van de Zuid-Bollandsche maatschappij tot
redding van schipbreukelingen. Aan het
bestuur der maatschappij is 185,004.29
overgedlragen.
DE WIERINGERMEERPOLDER.
Het water zakt zlenderoogen.
"Uit Aartswoud meldt men dat het water
in den afgesloten Wieringenneerpolder
zienderoogen zakt; aan de kust is reeds
een groote strook land droog komen te
liggen.
DE LOONREGELING IN HET
ZEEVISSCHERIJBEDRIJ F.
In de Dinsdag te 's-Gravenhage, onder
voorzitterschap van den heer W. Richter
Uitdenbogaardt, gehouden spoedeischen-
de algemeene vergadering der Reeders-
vereeniging voor de NederL Haringvis-
scherij is de overeenkomst met de werk
nemersorganisaties in zake de loonrege-
lingen-1980 met algemeene stemmen be
krachtigd.
GIESSEN NIEUWKERK IN DE
EERSTE KAMER.
Het Hof te Amsterdam geprezen.
Blijkens het voorloopig verslag van de
Eerste Kamer over de begrooting van
Justitie over het jaar 1930 gaf de zaak-
Giessen-Nieuwkerk in alle afdeelingen
aanleiding tot uitvoerige gedachtenwis-
selingen.
Verscheidene leden hadden mot groot
lêedwezen en diepe ergernis van 't voor
gevallene kennis genomen. Hetgeen in
dezen is geschied, heeft naar hun veste
overtuiging hij' een deel van het volk
twijfel doen ontstaan aan het beleid der
justitie. Dit is ook door het Amsterdam -
sche Hof en in het bijzonder door zijn
president, die getoond heeft met het volk
mede te leven, begrepen. De tijdens de
zitting tot uiting gekomen verontwaardi
ging van het rechtscollege over het ge
beurde had dezen leden dan ook weldadig
aangedaan. Zij betreurden derhalve, dat
de minister blijkens zijn uitingen in de
Tweede Kamer huns inziens niet voldoen
de oog heeft gehad voor deze verdienste
van het Hof en zijn voorzitter.
4riffrtp1ine",
Maagzuur
Splj» vertering «storingen
te Bind» 100 Jaar onovertroffen het beate middei
Tabletten fl. 0,25 en fl. 1,10. Slecht» echt In blauwe
verpakking met het portret van den uitvinder.
Monster» gratli en franco v d. vertegenwoordiger
R de Bruin, \msterdain Cos'. Unaaeosiwrfcweo te
als het was, dan zouden zij gerust ook
het tafelzilver hebben gestolenl Dat tafel
zilver, begrijpt u, was van mijnheer Gilrae
en Mason was daarvoor verantwoorde
lijk."
„Liet je hem het geheele huls zien?"
vroeg ik verder.
,4 a, mijnheer," was het antwoord. „Hij
had een soort plattegrond van het kasteel
bij zioh, en toen wij het huis doorliepen,
vergeleek hij er kamer voor kamer irnee.
Hij bleef hier uren lang en zei mij, dat
hij het kasteel nauwkeurig wilde bekijken
en niet gestoord wenschte te worden. Hij
zei ook nog, dat, als het huis hem beviel,
hij het wilde huren. Hij bleef van twaalf
tot ongeveer zes; en kwam in alle kamers
en kamertjes, tot zelfs op de vliering!"
„Kwaim hij ook hier?"
„Ja, mijnheer," zei zij', naar 't mdj toe
scheen aarzelend. „Hier bleef hij het
langst. Daar, in die lijst zat een portret,"
voegde zij er bij, op de lijst wijzend, waar
in Elfma's portret had gezeten, „een por
tret van een jonge dame. Hij vroeg mij
of ik hem dat wilde geven."
„En heb je dat gedaan?" vroeg ik snel.
,4a mijnheer. Hij vroeg het mij zoo
met aandrang.zei, dat het een portret
was van een zijner kennissen."
„En hij zal je er ook wel iets voor ge
geven hebben, niet?"
Zij bloosde en glimlaohte.
„Wie deed dit portret In de lijst?"
vroeg ik verder.
„Ik, mijnheer. Ik heb dat op zolder ge
vonden."
„Zei hij'niet wie de dame was?"
„Neen, mijnheer. Hij zéi alleen, dat de
dame dood was en dit portret het eenige,
dat over was gebleven."
