HET GEHEIM VAN DE LOLA
I
S. A. KaNNEWASSER 4 ZN.
Buitenlandsch overzicht.
BINNENLAND.
Nr. 0797. EERSTE BLAD
DONDERDAG 24 APRIL 1930
58ste JAARGANG
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
Bureau: Ktnlngstraat 29 Telefoon: 80 en 412
Het Vloottractaat onderteekend en de conferentie ge
sloten. - Greote monarchistische betoogingen in Spanje. -
De nationalistische beweging in Britsch-Indië. - Wijzi
ging van de immigratie-wet der Ver. Staten.
FE UILLETON
De nationalistische beweging in
Britsch-indië.
Opnieuw ongeregeldheden
Bombay.
te
Het oproer te Chittagong.
Weer een botsing te Chittagong.
Onthulling gedenkteeken voor
Juliana van Stolberg.
Komt Tobral co aan het stuk zien
GEMAKKELIJK TE WASSCHEN
MOEILIJK TE VERSLIJTEN I111
VOLLEDIGE GARANTIE!!
Rede ctr. J. Th. de Visser.
(Slot volgt).
HELDERSCHE COURANT
Uitgave N.V. Drukkerij v/h 0. DE BOER JR.
Binedagaiprgen had d« slotzitting
der vlooteonferentie plaat»,
MaciDonald, de Engeleohe minister-presi
dent, die de oonferentie geleid heeft, deel
de mee dat de volgende conferentie in
(het jaar 1935 zou plaats vinden, tenzij
zieh bizonder gelukkige omstandigheden
voordoen, die haar niet noodig maken.
Wanneer nu nog alle parlementen het
Dinsdag onderteekende vloottractaat ge
ratificeerd hebben, kan het nieuwe in
strument tot beperking der krijgstoerus
tingen ter zee, in werking treden. Alexan-
der, de eerste Lord der Britsche admira
liteit, heeft gezegd over deze conferentie,
dat zij, naar den maatstaf van vroegere
pogingen, een „hij kans phenomenalen
vooruitgang" verwezenlijkt heeft, aange
zien zij de vlootprogramma's van de drie
voornaamste zeemogendheden alles bij, 'n
besnoeid heeft met ruim 500.009 ton aan
kruisers, torpedojagers en duikbooten,
die anders op stapel gezet zouden zijn;
dat zij een vlootvaoantie voor kapitale
schepen, die voor vervanging aan de
beurt kwamen, heeft ingesteld en dat zij
een verschiet voor nader overleg tot her
ziening en beperking in 1935 openlaat.
MaoDonaid was niet minder optimis
tisch gestemd ten opzichte van de resul
taten van deze oonferentie, toen hij o. m.
bij de sluiting zeide:
Wij scheiden thans in een geest van
actieve welwillendheid. In vergelijking
met Washington en Genève hebben wij
groote vorderingen gemaakt. Wij hebben
aangetoond, dat de bedreiging van de
bewapening door een verdrag terzijde ge
steld kan worden. Het drie mogendheden-
verdrag was volgens MaoDonaid een zeer
groot succes. De Fransche gedelegeerden
hadden het hoofd moeten bieden aan ver
scheidene politieke afleidingen. MaoDo
naid betreurde het, dat Grandi afwezig
was en voegde hieraan toe, dat de Ita
lianen een moeilijke taak te vervullen
hadden, doch dat zij' op alle manieren
hun hulp hadden verleend, ofschoon zij
niet üi een bespreking hunner cijfers
konden treden.
Hoopvol waren ook de woorden die
Stimson, de Amerikaansche gedelegeer
de sprak. Hij zeide o.a.:
Amerika gelooft dat de beperking van
de bewapening bij wederzijdsche over
eenkomst de meest doeltreffende methode
is om het vertrouwen der volken in hun
wederkeerige vredelievende bedoelingen
te vergrooten, terwijl de beperking van
de vlootbewapeningen aan de wereld het
grootste vertrouwen geeft in de mogelijk
heid tot regeling van internationale
quaesties met vredelievende middelen.
De gedelegeerden van Frankrijk, Italië
en Japan waren tenslotte niet minder te
vreden over het bereikte resultaat en
wanneer men daarop afging zou men
veronderstellen dat de vrede voorgoed
verzekerd was, maar zoover zijn we nog
niet. Tot een oplossing van het geschil
tusschen Italië en Frankrijk is het niet
gekomen, zoodat van een vijfmogend-
heden-verdrag geen sprake kon zijn en
daarvoor was de conferentie toch belegd.
Doch laat ons bij de oprimistische klan
ken peen pessimistische doen hooren en
het beste hopen van de bereikte resul
taten.
êmw
De oonferentie heeft juist drie maan
den geduurd. Zij werd op 21 Januari met
een toespraak van koning George ge
opend.
Op den eersten Paaschdag heeft in de
arena voor stierengevechten te Madrid
de sinds weken aangekondigde groote
monarchistische betooging
plaats gehad, waaraan ongeveer 25 dui
zend menschen deelnamen.
Uit Madrid werd aan het Berliner Ta-
geblatt geseind, dat vertegenwoordigers
uit alle klassen der maatschappij versche
nen waren. Men zag niet alleen vertegen
woordigers der aristocratie en ambtena
ren, maar ook tal van ambtenaren en zeer
vele vrouwen bevonden zich onder de be-
toogers.
Een vijftal sprekers voerden het woord.
Van. beteekenis was de redevoering van
Doiooechea, den gewezen minister van
binnenlandsche zaken, die het bewijs
trachtte te leveren dat de monarchie van
beteekenis is zoowel voor de demooratie
als voor de ontwikkeling van 't socialisme.
De oorr. van het Berliner Tageblatt
meent dat het pleit thans voorloopig door
de monarchisten is gewonnen, aangezien
de republikeinen verzuimd hebben ge
bruik te maken van de gunstige gelegen
heden, die hun tijdens de eerste weken
■werden geboden.
Gandhi heeft omtrent de gebeurte
nissen te Chittagong op tot hem gerichte
vragen verklaard, dat hij deze als zeer
ernstig beschouwt, daar zij niet als de
onlusten te Calcutta en Karachi op zich
zelf staande gebeurtenissen vormen.
Hoewel de toestand ernstig is, zal hij niet
afzien van het voortzetten van zijn veld
tocht. Zoolang het Britsche volk het In
dische volk een ongewenschte heerschap
pij blijft opleggen, is deze Britsche heer
schappij onwettig.
Op een Alindisch Moslimsch congres
voor Palestijnsche aangelegenheden, dat
te Bombay gehouden is, heeft de voorzit
ter Maulvi Mahomed Yakub, na een ori-
tiek op het Britsch beleid in Palestina,
met nadruk den staf gebroken over
Gandhi's beweging voor burgerongehoor
zaamheid. Hij zeide dat zij tot doel had
een meerderheid over een minderheid
van de Indische bevolking te laten bazen.
Tusschen de vertegenwoordigers van
de Britsche regeering en van de Ohinee-
sche regeering, de regeering van Nan
king, is op Goeden Vrijdag, de overeen
komst geteekend, waarbij Wei-Ha i-
Wei inChineesoh tiezitterug-
keert.
Het Hbl. schrijft naar aanleiding daar
van o. m.:
Wei-Hai-Wei, aan de kust van Sjant-
oeng, was een zoogenaamd pachtgebied,
;waar de Britten een maritiem station
hadden gevestigd. De bezetting van Wei-
Hai-Wei dateert uit den tijd toen de
groote mogendheden er op uit waren oin
zich in China steunpunten te verschaf
fen, vooral ook voor hun poli-expansie
in het zoo zeer verzwakte China. Deze
vrijwillig» afstand is wel een zeer dui
delijk bewijs van de groot© verandering
in de houding van de Britsche regeering
tegenover China #n van haar verlangen,
de positie der nationalistische regeering
te versterken en de betrekkingen met
deze door een tegemoetkomende houding
te verbeteren.
m
Uit Washington werd Dinsdag
gemeld dat de Senaat met 39 tegen 81
stemmen een amendement van den repu
blikein Norbeck heeft aangenomen, dat
de clausule inzake de nationale herkomst
ter beperking der immigratie opheft. Dit
systeem was op 1 Juli 1929 in werking
getreden.
Het amendement vermindert de jaar-
lijksche immigratie uit de Europeesche
landen van 150.000 tot 120.000, doch voor
ziet in de oude quota-basis. Duitschland
en Skandinavië ontvangen daardoor een
grooter percentage in de totale immigra
tie. President Hoover had de clausule in
zake de nationale herkomst aanbevolen.
WliklAM &B QVEWX
*0
„Het was Archor, die het dulvelsche
Plan bedacht heeft, omdat hij bang was,
«at gij in Londen waart gekomen, om hem
te zoeken", antwoordde Ollnto in zijn ge
broken Engelsoh. Daarop vervolgde hij
zenuwachtig-woedend: „Nu ik weet, waar
om men mijn Armida heeft vennoord, zal
ik de waarheid openbaren en niemand
sparen. Sedert uw vertrek uit Schotland,
mijnheer, ben ik te Dumfries geweest en
heb tal van feiten ontdekt, die bewijzen,
eei°u ?ndere reden. alleen
a *C0U1*t bekend kon wezen deze
èn aan Armida èn aan mij afzonderlijk
itffcÏUfC\re^n- m ont^od ons tege-
lhkertljd naar Rannoch, ten einde ons een
of andere geheime opdracht te geven. De
brief, welke aan mij was geadresseerd
weid onderschept enkwarnRS
handen - waarschijnlijk ln bezit van
een geheimen agent van baron Oberg die
Leithcourt's doen en laten voortdurend
Het bespieden. Nieuwsgierig te vernemen
wat Leithcourt mij te vertellen had gri
meerde de spion zich, om zoodoende'voor
mij door te gaan. Hij vertrok werkelijk
naar Rannooh, zooals wij allen weten.
Armide, die den brief buiten mijn mede
weten had ontvangen, vertrok naar Schot
land'. Wat te Rannoch plaats heeft ge-
S'epen, valt niet met zekerheid te zeggen.
et schijnt evenwel, dat Leithcourt ge
woon was op die plek te vertoeven, ten
emde aldaar een geheime samenkomst met
Chater te hebben. Deze hield zioh ln een
onaanzienlijk iogement te Dumfrie© ver-
De beramers van het plan schenen de
bedoeling te hebben de verdenking van de
misdaad op Leithcourt te doen vallen.
Waar èn Armide èn ik kennis droegen
van het bestaan van de dievenbende, was
het van veel belang voor de schurken,
dat wij van het tooneel zouden verdwijnen
daar de politie achterdocht begon te koes
teren.
De ongelukkige Armide was dus ten
doode opgeschreven, terwijl mijn dubbel
ganger zijn nieuwsgierigheid, of ijver
voor de belangen van den baron, mede
met den dood moest 'boeten. Belden vielen
dus als slachtoffer".
„Van wien?"
„Niet van Chater, want die was den
avond van de treurige gebeurtenis te
Londen".
„Van Woodroffe dan?" vroeg Jack.
„Zonder.twijfel. Alles was even vernuf
tig bedacht. Niemand dan hij had belang
bij ons stilzwijgen, want in dienzelfden
helschen stoel te Lambeth vond Jacob
Moser, de diamanthandelaar van Hatton
Garden, den dood; dit was een misdaad,
waarvan niemand zijner vrienden kennis
droeg en waaraan geen hunner mede
plichtig was. Hij was het dus, die ons dep
brief schreef en het deed voorkomen alsof
Leithcourt ons uitnoodigde. Begunstigd
door de duisternis kon hij zoodoende zijn
slag slaan", voegde hij' er bitter bij. „Daar
bij kwam, dat hij vreesde, dat wij mijnheer
Gregg de waarheid zouden zeggen".
„Dit alles heb je zeker niet aan de
politie medegedeeld?"
„Dat durfde ik niet, mijnheer. Werke
lijk, hoe minder de politie van deze zaak
te weten komt, hoe 'beter, anders zou juf
frouw Muriel bovendien moeten boeten
voor de inhaligheid en schraapzucht van
haar vader".
„Ja", zei Jack. „Dat is waar, Olinto. De
politie moet van alles onkundig blijven.
Wij dienen zelf onze voorzorgsmaatrege
len t© nemen. Wie was het dis de» aan-
•lag op mijn lsvsa pleegde?"
Te Bombay kwamen Dinsdag bij het
zoutwinnen door aanhangen» van Gandhi
opnieuw ongeregeldheden voor, waarbij
3 përsonen gewond werden. De politie
trachtte tevergeefs de aanhangers van
Gandhi, die de zoutwinners ter bescher
ming omringden, te doorbreken. Te Bom
bay werden Dinsdag weder verscheidene
personen wegens schending van het zout
monopolie veroordeeld. Tijdens de zittin
gen had zich voor het gerechtsgebouw
een menigte verzameld. Tot botsingen is
het hier echter niet gekomen.
Volgens nadere berichten uit Calcutta,
hebben ongeveer zestig man aan den
aanval op de wapenopslagplaatsen te
Chittagong in Bengalen deelgenomen.
Men gelooft dat het meerendeel hunner
naar de bergen de wijk genomen beeft
en zich daar schuil houdt. Br zijn pa
trouilles uitgezonden om hen op te
sporen.
Er werden na den aanval een geweer,
20 revolvers, 56 musketten en een hoe
veelheid schietvoorraad vermist, die ver
moedelijk door de oproerlingen meege
nomen zijn.
Er zijn vijf man in hechtenis genomen,
van wie men aanneemt dat zij, tot de
bende behoorden.
De distriotsmagistraat van Chittagong
verklaart dat nu alles rustig is.
Vier auto's die bij' den aanval dienst
hadden gedaan, zijn teruggevonden. Bij
huiszoekingen zijn ook vijf kanonnetje»
in beslag genomen.
Een telegram uit Simla behelst dat de
aanslag zonder twijfel uit is gegaan van
de terroristische organisatie in Bengalen,
die het tijdstip van de beweging voor
burgerongehoorzaamheid geschikt achtte
om haar slag te slaan.
Van andere zijde wordt gemeld dat het
oproer goed voorbereid was. De opstan
delingen waren in- uniform verkleed,
chloroformeerden de beambten van het
telefoon- 'en telegraafkantoor en staken
vervolgens het gebouw in brand. Hier
door werden alle telegrafische verbindin
gen verbroken. De draden werden boven
dien op drie plaatsen doorgesneden.
Van het telegraafkantoor begaven de
opstandelingen zich naar den spoorweg-
wachtpost, waar een als officier verkleed
opstandeling naar de wacht ging. Voor
dat de wacht begreep wat er gebeurde,
was zij door de opstandelingen neerge
schoten. De opstandelingen schoten daar
op den dienstdoenden commandant neer
en begaven zich toen naar het politie-
depot, dat op dezelfde wijze werd overval
len en geplunderd.
Naar thans vaststaat zijn bij de onlusten
negen menschen, onder wie twee Euro
peanen, omgekomen.
Vier verdachten, die betrokken waren
bij den overval te Chittagong, zouden
gisteren in een dorpje in de nabijheid
gearresteerd worden. De mannen open
den uit een hinderlaag bij het station
het vuur en hebben 5 Inlandsche politie
mannen gewond en een treinbeambte
gedood. Zij zijn ontkomen.
Te Karachi zijn meer dan 60 lieden
ziek geworden door gebruik van onwet
tig verkregen zout, dat volgens een steek
proef niet voor consumptie geschikt bleek.
'I
De correspondent van de British United
Press te Calcutta deelt mede, dat bericht
is ontvangen, dat nabij de belangrijke
havenplaats Chittagong weer een gevecht
'tusschen politie en inlanders heeft plaats
gehad, waarbij zeven mensohen zijn ge
dood.
Bij een vervolging van de bedrijvers
van den aanslag te Chittagong is het
gisteren tot een gevecht gekomen tus
schen de politietroepen en de vervolg'
den, van wie er 12 gedood en 2 ernstig,
gewond werden. Ongeveer 40 man kon
den nog ontsnappen.
„Natuurlijk: Woodroffel"
„Dus de schurk is blijkbaar uit Rusland
teruggekeerd?"
„Hij is mijnheer Gregg op den voet ge
volgd. Markoff, een van de meest geslepen
spionnen van baron Oberg vergezelde
hem".
Eerst dan herinnerde ik mij, dat de
man, dien ik op den bewusten avond van
den aanslag had herkend, dezelfde was,
dien ik heen en weder had zien drentelen
ln de antichambre van het paleis van den
„Beul van Finland". De twee sohurken
waren te Londen gekomen, met de bedoe
ling mij het leven te benemen, daar zij
vreesden, dat ik zou openbaren wat ik
wist.
„Ik veronderstel, dat juffrouw Leith
court u de geschiedenis van het jacht zal
hebben verteld", ging Olinto voort. „Zoo
doende weet u dus op welke wijze ik ln de
aangelegenheid ^verd betrokken. U zult
dan ook volkomen begrijpen, waarom ik
tot heden bezwaar maakte u eenlge inlich
ting te verstrekken".
„Ja", antwoordde lk, „juffrouw Leith
court heeft mij veel, doch niet alles ver
teld. Ik weet bijvoorbeeld nog niet waar
om zij met haar vader uit Schotland is
gevlucht".
„Dan zal Ik het u zeggen", zei Muriel
haastig. „Mijn vader wantrouwde Wood
roffe en verdacht 'hem den dubbelen
moord te hebben gepleegd. Hij wist, dat
Woodroffe zich van zijn vroegere vrien
den afgescheiden en met Oberg verbon
den had. Nog steeds wachtte mijn vader
op een gunstige gelegenheid' Elma uit
Finland te doen ontvluchten. Toen Wood
roffe dien bewusten avond te Rannoch
verscheen en mijn vader hem ln een der
lanen van het park ontmoette, liet hij
hem door een der zijdeuren binnen en
nam hein met zich mede in de studeer
kamer. Hij wist, dat Woodroffe namens
Oberg voorwaarden kwam stellen en zag
duidelijk ln, dat hh veiligheidshalve naar
Nrweostle «eest vlnekte»., waar 09 dat
MR. P. J. TROELSTRA
ZEVENTIG JAAR.
Geen openbare huldiging we
gens zijn lichameliJken toestand.
Mr. P. J. Troelstra, die, zooals wij ver
meld' hebben, op Eersten Paaschdag zijn
zeventigsten verjaardag heeft gevierd,
ontving van verschillende zijden tallooze
blijken van sympathie. Van openlijk
huldebetoon was afgezien wegens den
lichamelijken toestand van den jarige,
die overigens een goede gezondheid ge
niet.
Prlnse© Juliana verrlaht de
plechtigheid.
Gisterenmiddag heeft, in tegenwoordig
heid van de Koningin en de Koningin-
Moeder, de plechtige onthulling door
Prinses Juliana van het gedenkteeken,
opgericht voor Juliana van Stolberg op
het Louise de Colignyplein in Den Haag
plaats gehad.
Nadat de Koningin, de Koningin-
Moeder en Prinses Juliana naar de voor
haar bestemde loge waren geleid, beklom
de voorzitter van het Nationaal Comité,
luit.-generaal b.d. Weber, het spreekge
stoelte.
TOBRALCO
Niet alleen voor kleur, maar ook voor kwaliteit
In 50 patronen en 20 effen kleuren
Verkrijgbaar bij
oogenblik de „Iris" voor anker lag.
Onder een of ander voorwendsel Het
hij Woodroffe in het studeervertrek al
leen en waarschuwde daarop mijn moeder
en mij, ons op een overhaast vertrek voor
te bereiden. Terwijl wij onze bagage pak
ten, kwam Chater, die door den huis
knecht in de studeerkamer werd gelaten
of Hever, die zelf daar was binnenge
treden, daar hij goed bekend was met de
inriohting van het huis, tegenover
Woodroffe, thans zijn meest verbitterden
vijand!, te staan.
Een woordenwisseling, gevolgd door
een strijd van man tegen man, schijnt
daarop plaats te hebben gehad. Chater
werd overweldigd, bewusteloos gemaakt
en ln een kast verborgen.
Toen mijn vader opnieuw de studeer
kamer binnentrad, trof hij, evenals bij
zijn vertrek, Woodroffe alleen in de
kamer aan. Hij wist dus niet wat in zijn
afwezigheid had plaats gevonden. Na een
gesprek van eenlge minuten verliet mijn
vader het vertrek opnieuw. Daarop
vluchtten wij naar OarUsle en van daar
naar Newcastle. Den volgenden morgen
bevonden wij ons met het jacht in de
Noordzee en gingen te Rotterdam aan
wal Dit zijn in het kort de feiten, zooals
mijn arme vader ze mij heeft medege
deeld".
„En wat ls er nu met Elma met haar
geheim? Wanneer zal lk haar eindelijk
zien?" vroeg lk verlangend.
„Dadelijk, mijnheer", antwoordde Olin
to. „Een bediende van prinses Zurloff
he^i't haar vanmiddag tot Londen bege
leid en ik heb haar zooeven van het
station gehaald. Zij bevindt zich in de
kamer hiernaast, niet wetend evenwel, dat
u zich hier bevindt".
Zonder hem te antwoorden sprong ik
verheugd op en rukte de suite-deuren
open, die enkel mij van mijn ongelukkige,
do of-stomme geliefde scheidden.
Bede lalt-generaal Weber.
Luit.-generaal Weber sprak een wel
komstwoord, waarin hij er aan herinnerde
dat het comité bij: zijn oprichting als
grondbeginsel bad aangenomen om alle
Nederlanders, waar ook op de wereld ge
vestigd, in de gelegenheid te stellen van
hun medeleven te doen blijken.
Spr. gaf hierna weer welk gedachte de
beeldhouwer Ingen Housz ten grondslag
had gelegd aan zijn ontwerp.
De plechtigheid-
Na de rede van generaal Weber had de
eigenlijke plechtigheid der onthulling
plaats.
Terwijl de Koninklijke Militaire Kapel
het „Wilhelmus" inzette en de klokken uit
den toren van de Wilhelminakerk, welke
aan het Louise de Colignyplein staat, hun
zware klanken over de menigte deden
galmen, verbet Prinses Juliana de konin
klijke loge en schreed naar het monu
ment
Het hulsel viel af en het grootsche ge
denkteeken vertoonde zich aan aller oog.
Prinses Juliana legde een krans neer,
namens de geheele koninklijke famüle.
De linten, welke aan deze krans bevestigd
waren, droegen het opschrift: „Van de
nakomelingen" met de initialen: W. EL
H. J.
Daarna werd een krans gelegd aan den
voet van het standbeeld namens bet Dage-
lijksoh Bestuur van het comité, versierd
met linten in de nationale kleuren.
Vervolgens betrad oud-minister dr. J.
Th. de Visser het spreekgestoelte om de
feestrede uit te spreken.
HOOFDSTUK XXXVIL
Ik vatte haar hand ln de mijne; onze
oogen ontmoetten; en die blik zei mij
meer dan duizend woorden hadden kun
nen doen. Muriel kwam naar ons toe en
omhelsde haar, terwijl tranen haar in de
oogen sprongen.
„Ik heb deze verrassing voor u voor
bereid", zei zij tot mij, door haar tranen
heenlachend. „Olinto had mij gezegd wan
neer Elma te Londen zou aankomen; ik
stuurde hem uit, haar hierheen te bren
gen. Heeft de prinses deze aangelegen
heid niet tot een prachtig eind'e ge
bracht?"
„Zeer zeker", antwoordde lk. „God
dank 1 Nu is zij vrij. Thans moet zij ons
alles tot in bijzonderheden mededeelen".
Muriel ontdeed haar van den zwaren
mantel, een kostbaar kleedingstuk met
sabelbont gevoerd, en nadat zij Jack en
Olinto had begroet, nam zij in een fauteuil*
plaats.
Ik nam een blaadje papier en sohreef
er met potlood op:
„Ik heb alles vernomen omtrent Leith
court en zijn schurkachtige vrienden.
Jack en Muriel hebben mij alles uitge
legd. Ik weet ook lieveling want zoo
mag ik je nu wel noemen, niet waar
hoezeer jij geleden hebt. Leithcourt is
dood. Hij deed1 het jacht in de lucht vlie
gen, doch werd' zelf mede in de diepte ge
zogen".
Zij volgde belangstellend hetgeen ik
neerschreef en was uitermate verbaasd
en verschrikt toen zij de woorden las.
Daarop vulde ik het geschrev ne aan
met:
„Wij zijn met ons vieren vast besloten
de schuldigen te straffen en de mishan
deling welke jij hebt ondergaan te
wreken. Wees dus niet bang, maar deel
ons alles uitvoerig mede; niets kan ons
meer deren".
