T PRIMA BALATUM S. COLTOF LINOLEUM KROMMENIE S. Onze reclame eiken Slaapkamer S. COLTOF S. COLTOF Aupings Deventer Staaldraad VtEkDE BLAD De uitgifte van de Zuiderzeegronden BUITENLAND. VAN ZATERDAG 24 MEI 1930 Met het oog op den Hemelvaartsdag zal het Advertentieblad van Woensdag NIET verschijnen. De Hetdei sche Courant van Donderdag 29 Mei zal uit komen op WOENSDAG 28 Mei DE DIRECTIE. BINNENLAND. RADIOTELEFOON DIEN ST ENGELAND—NELXINDIÊ. In verband met het gunstige verloop van de gehouden proefgesprekken is gis teren het radiotelefoonverkeer van Enge land met NederL-Indi# geopend, via de Nederlandaohe zend- en ontvanginstalla- tiea NEDERLANDSCHE TYPOGRAFEN BOND. Het verslag over 1829 van den Neder- landschen Typografenbond vermeldt, dat het aantal leden van den Bond, met inbe grip van de A- en B-adspiranten, op 81 Decemlber j.L 9949 bedroeg, tegen 9786 op dien datum van 1928. De oplage van het Grafisch Weekblad ie in den loop van 1929 gestegen van 10.675 tot 10.765 exem plaren, die van het Technisch Maandblad van 9900 tot 9950. Het aantal vrouwelijke leden bedroeg 81 December j.1. 689. Het bondsvermogen bedroeg op dien datum 1.784.080; is in 1929 vermeerderd met 212.324. DE KONINGIN* E'WEEK TE AMSTERDAM. Het bezoek aan de Draad- en Kabelfabriek. Gisteren heeft de Koningin, vergezeld van Prins Hendrik en Prinses Juliana een bezoek gebracht aan de Holiandsohe Draad- en Kabelfabriek aan de overzijde van bet IJ. Reeds de vaart over bet drukke, be wogen IJ met zjjn tallooze vaartuigen van allerlei soort en afmeting was in bet heer lijke frissche voorjaarsweer een waar ge not Alle groote schepen, ook die welke in het dok lagen, als b.v. de „P. O. Hooft" waren van het dek tot den wimpel in de toppen der masten gepavolseerd; en dat kleurig en levendig wimpelspel in den klaren zonneschijn maakte het wel bui tengewoon feestelijk in de haven met haar mooie vergezichten op de wazige stad en op de strakke dijken en groene landou wen van het Holiandsohe landschap. Op de terreinen van de Draad- en Kabelfa briek wachtten vele honderden met span ning en ongeduld het hooge bezoek, voor weiks ontvangst men er alles opgezet scheen te hebben. De rondgang door de fabrieksgebouwen heeft meer dan een uur tijds in beslag genomen en blijkbaar de levendige be langstelling bij de vorstelijke bezoekers gewekt Met groote ingenomenheid en bewonde ring hebben de Koningin, de Prins en de Prinses ook kennis genomen van het maatsohappelijk werk voor het fabrieks- personeel, waaraan zeker voor een niet gering gedeelte de uitstekende geest van arbeidzaamheid en' tevredenheid, die hier heerscht, te danken is. Maaltijd ten Hove. Aan den disch van de Koningin en den Prins der Nederlanden, ten Paleize te Amsterdam, zaten gisteravond aan: de commissaris der Koningin in de provin cie Noordholland; de Burgemeester van Amsterdam; vice-admiraal Quant en an dere autoriteiten. De Koninklijke Marine-kapel voerde, tijdens den maaltijd, een muziekprogram ma uit. Verschenen is het verslag der commis sie inzake het bestudeeren van de uitgifte van de Zuiderzeegronden, ingesteld bij besluit van den minister van waterstaat d.d. 24 December 1926. Thans wat het eigenlijke rapport betreft. De groote meerderheid der commissie bleek van den beginne af van oordeel, dat het wensohelijk is, in de periode, onmiddellijk volgende op de drooglegging, één bepaalde wijze van uitgifte van den grond, n 1. verkoop, niet toe te passen. Dan tooh zou men met reden kunnen verwachten, dat het streekbelang der ont watering, ontzilting en cultiveering niet algemeen en naar behooren behartigd werd. Hierop steunt de eerste conclusie der commissie De grond worde gedurende de eerste jaren niet verkoeht, doch blijve dan in elk geval het eigendom van den Staat, ook voor zooverre overigens aan verkoop de voorkeur mooht worden gegeven. In deze eerste jaren moet de grond bouwrijp gemaakt worden. Tegen het bouwrijp maken door erf pachten heeft de commissie dezelfde be zwaren als tegen directen verkoop. Op deze overweging steunt dan de con- elusie der commissie, dat gedurende de eerste periode na drooglegging exploitatie van overheidswege de voorkeur verdient. De uitgifte der Wleringermeer- gronden als deze bebouwbaar kBn. Dit ls om zoo te zeggen de gréóte vraag, nl. het in handen stellen van den deflnitieven grondgebruiker. De commis sie heeft nagegaan de verschillende wijzen van uitgifte, als daar zijnverkoop, staatsexploitatie, tijdelijke pacht en erf pacht. De groote meerderheid der commissie ls tot de uitspraak gekomen, dat de ver koop der gronden, uit een sociaal en ecoaomisch oogpunt beschouwd, ontraden moet worden. Overheddsexploltatle. Ook deze vorm woriK in het rapport behandeld. Voor dn groote meerderheid der Cie. zijn de bezwaren tegen dezen exploitatievorm als uitsluitende bedrijfs- wijze, grooter dan de voordeelen, vooral ln economisch opzicht. Daarom concludeert de commissie, dat overheidsexploitatie der Zuiderzeegron den in het algemeen niet kan worden aanbevolen. Uitdrukkelijk vermeldt hst rspport, dat jjfl slechts wslnlg leden deze meening het gevolg is van prinoipleele overwe gingen; practische geven den doorslag. Doch aangezien er weinig practische ervaring met dit systeem bestaat, beveelt de Cie. aan, ook na het oultuurrijp maken van de Wieringermeer een deel dier gronden bij wijze van proef te doen exploiteeren onder leiding van het orgaan „de Wieringermeer". Uitgifte tn tUdpacM Ten aanzien hiervan beveelt de Cie. dit stelsel met bepaalde wijzigingen als de meest geschikte wijze van uitgifte aan als overgang tot en voor zoover noodig als aanvulling van de erfpacht aan. Een gewijzigde tijdpaeht dus. Erfpacht der °™rlge stelsels volgt reeds, dat de Gie.-Tissering tot de KANAALWEG f 2.SO. conclusie komt, dat uitgifte in erfpacht gewenscht is. Als voorwaarden wil zij o.a. stellen, verbod van splitsing der boerderij zonder toestemming, verbod van verhuring aan derden, verbod van" exploitatie voor of vanwege uitwonenden en dat de canon, vastgesteld voor 10 20 jaar, wisselend is naar 7aste maatstaven. Landarbeiders-bedrijfjes. Tenslotte adviseert de Cie., dat voor de Zuiderzeegrenden zoo noodig met wijziging van art. 12 der Landarbeiders- wet, indien deze hier van toepassing mocht blijven uitgifte van plaatsjesin erfpacht of pacht als stelsel zal worden aanvaard. Bedriifsgrootte, Yoorts behandelt het rapportin hoofd stuk II een aantal agrarische vraagstuk ken, als verkaveling en bedrijfsgrootte. Wat het laatste betreft, zegt zij, het ge wenscht te achten, dat in de W.'meer boerderijen van uiteenloopende grootte worden gesticht, met als minimum (om versnippering te voorkomen) 10 H.A. voor bouw- en weideplaatsen en 1 H.A. voor tuinbouw (aan den Zuidrand). Zij gaat hierbij uit van de praemisse, dat bij de huidige verhoudingen in onzen landbouw zoowel groote, als matig groote en kleine bedrijven reden van bestaan hebben. Wat betreft organisatorische maatrege len gedurendede eerste periode, is de Cie. van oordeel, dat de voorbereiding der ontginning moet worden opgedragen aan die personen, die later de directie kunnen vormen (hetgeen bereids geschied is Red. Hbld.). Voorts wil zij, dat nauwlettend wordt toegezien op de keuze der kolonisten. In den eersten tijd zullen noodig sijn: cultuurchefs, bedrijfsleiders, voorwerkers en vaste arbeiders, losse arbeiders en seizoenarbeiders. Het is daarom zeer gewenscht, dat dc bedrijfsleiders met de aanstelling hunner arbeiders worden belast. De cultuurchefs dienen op de aanstelling der bedrijfs leiders grooten invloed uit te oefenen. Op welke wijze dit het best kan geschie den, dient aan de directie te worden overgelaten. Bij de definitieve uitgifte wil de Cie., terwille van de betrouwbaarheid der proefneming met overheidsexploiatie, 26 pet. van de W.'meer daarvoor aanwijzen en wel ln het Westen en Zuiden en de rest in erfpacht aan natuurlijke perso nen, aan te wijzen door de direotie met beroep op den raad. Bij de eerste uitgif te ln erfpacht worde, volgens haar ad vies. de geschatte paohtwaarde, vermin derd met de elgenaarelasten, ten volle els canon vastgesteld; deze kan, desgè- wenscht, gedeeltelijk en voor den duur van den termijn, gekapitaliseerd, vooruit worden voldaan. De gebouwen. Ook het gebouwenvraagstuk heeft de Oie. onder de oogen gezien; zij wil deze doen stichten door het cultuurlichaam (dus door den staat(. Zij kunnen dan tegen de getaxeerde waarde worden over gedragen aan de erfpachters, waarbij regelingen mogelijk zijn, die rekening houden mot de draagkracht der laatsten. Conclusies. De commissie concludeert.' Het ls gewenscht, de Zuiderzeegronden, zoodra mogelijk na het droogvallen, tot zelfstandige gemeenten te vormen. De Wieringermeer worde een afzoider- lijke gemeente. In de overige Zuiderzeepolders zullen verschillende gemeenten gevormd moeten worden, waarbij het voordeelen oplevert, indien de gemeentegrenzen zouden kunnen samenvallen met die van de polder-afdee- llngen. Toch dient het grensbeloop zoo danig te worden gekozen, dat de bestuurs taak zoo doelmatig mogelijk kan worden uitgeoefend. De Zuiderzeepolders worden tot een af zonderlijke provincie vereenigd, behalve de Wieringermeerpolder, welke bij Noord- Holland worde gevoegd. Over elk der Zuiderzeepolders worde een waterschap opgericht. De organisatie daarvan moet geregeld zijn tegen het tijd stip, waarop de taak van het in cultuur brengen geëindigd is. De meerderheid is van meening, dat niet alleen de afsluitdijk, doch ook de se cundaire waterkeeringen tegen de zee, dat zijn de IJsselmeerdijken der Zuiderzee polders met de daarin gelegen sluizen en bemalingsinrichtingen, in beheer en on derhoud bij het Rijk behooren te blijven. Voorts concludeert de commissie: Men moet streven naar een spoedige drinkwatervoorziening. Op hygiënische gronden is centrale watervoorziening nood zakelijk. De Wieringermeerpolder worde aangesloten bij het P.W.N. De voorbereiding der electriciteitsvoor- ziening en de aanleg van hoogspannings leidingen behoort te zijn geschied, wan neer de polders bouwrijp zijn. De Wieringermeerpolder worde aange sloten op het P.E.N., de overige op de netten der aangrenzende gebieden. De gronden, die voor reserveering in aanmerking komen, worden slechts in tijdpaeht uitgegeven onder voorbehoud dat het contract door den eigenaar kan worden beëindigd, wanneer de grond als bouwterrein moet worden gebruikt. De pachters hebben dan recht op schadeloos stelling. De commissie acht het wensohelijk, dat bI1 het ontwerpen der bevolkingskernen ook aandacht zal worden geschonken aan den aanleg van plantsoenen en sportter reinen. Over den aanleg van bosch in de nieuwe polder wordt door de leden ver schillend geoordeeld. De commissie besprak tenslotte het re serveeren van grond ten behoeve van het verkeer en van de Industrie. Voor den eventueelen aanleg van spoor wegen met stations enz. en van binnenha vens zal, indien wordt besloten tot verkoop der gronden of tot uitgifte in altijddurende erfpacht, de noodige grond gereserveerd moeten worden. Onder de industrieën, waarvan het denk baar is, dat zij zich in of nabij de nieuwe polders zullen vestigen, zUn vooral te noe men de zuivelindustrie, de fabricage van ■troocarton, suiker en aardappelmeel. Industrieën, welke aanleiding geven tot ernstige waterverontreiniging, zullen ech ter niet in de poldersx doch aan den rand daarvan moeten worden gesticht, zooveel mogelijk op punten, waar de loozing van het afvalwater geen ernstigen hinder kan veroorzaken^ KANAALWEG compleet f139.—. TWEEDE KAMER Vergadering van Donderdag 22 Mei. Aan de orde komen dé wetsontwerpen tot wijziging van de Ongevallenwet 1921 en wijziging van die Lana- en Tulnbauw- wet 1922. De heeren Van Voorst tot Voorst (r.k.), Van Rappard (11b.) en B r a a t (pl.) achten nieuwe lasten voor den landbouw ongewenscht in deze moeilijke tijden. De laatste twee leden zullen tegenstemmen. De heer Schaper (s.d.) vindt de ontwerpen, die de gelijkhed van land- bouwarbeiders met andere arbeiders be oogen billijk. De heer E b e 1 s (v.d.) acht de voorstel len principieel juist en zal voorstemmen, dooh dringt er op aan ln deze tijdsom standigheden de lasten te brengen voor rekening van 'het rijk, De heer Kleinstra (t.d.) vindt, dat hulp aan de landbouwarbeiders niet be taald mag worden door de arbeiders. De heer Bakker (c.h.) beveelt de ontwerpen aan en geeft in overweging de vorming, van een suppletlefonds ter betaling van de sociale lasten, die op den landbouw drukken. De heer Loerakker (r.k.) acht het verzet van den landbouw tegen verhoo ging van de lasten met 20 cent per honderd gulden per jaar ongegrond. De heer Visser (comm.) wenscht geen uitzondering voor den landbouw op grond van de moeilijkheden. De heer Schouten (a.r.) aoht het verzet tegen de indiening, die reeds bij de behandeling van de Ziektewet vast stond, een vergissing!. De Minister wijst op da geringe beteekenis va* de wftrigingen en zegt dat het verzet op grond van de moeilijkheden in den landbouw niet gerechtvaardigd ls. De heer Kuiper (rJc.) verdedigt een amendement om niet alleen de uitkeering gedurende zes weken, maar ook de rente daarna op 80 pet. te brengen, waar beide thans 70 pet. bedragen en wel de uitkee ring maar niet de rente verhoogd is. Dr. Vos (lib.) juicht deze differentia tie juist toe en aoht een afloopende uit keering een noodzakelljken prikkel De heeren Schaper (ad.) en De Visser (c.p.) steunen bet amendement De heer Bakker (cJh.) kan bet niet steunen, daar bet ligt buiten bet kader van bet ontwerp. De Münister bestrijdt het amende ment op gTond van verschillen tusechen ziekte- en ongevallenverzekering. Heit amendement ls onaannemelijk. De heer Kuiper (r.k.) wijzigt het amendement zoo, dat van 6 weken uitkee ring bij algeheele ongeschiktheid de ver dere rente wordt vastgesteld op 80 pet, ge durende 20 weken en 70 pet. daarna. De Minister verklaart ook dit on aannemelijk. De heer Kuiper (r.k.) trekt het in, Het ontwerp wordt aangenomen zonder stemming. Aan de orde is daarna de Arbeldsbemlddellngswet. Mej. M e ij e r (r.k.) dringt aan op strenge maatregelen ter bescherming van jonge meisjes bij plaatsing door parti culiere ibureaux. De heer C o l ij n (a.r.) acht een wette lijke regeling niet noodig daar de be staande toestand goed is en een wettelijke regeling de overheid dringt tot partij kiezing bij staking of uitsluiting.. De heer Van der Bilt (lib.) sluit zich hierbij aan. Om uitwassen van parti culiere bemiddeling weg te nemen, ware een vergunningsstelsel voldoende. Mevr, B a k k e r—N o r t (v.d.) betoogt, dat het ontwerp de voordeelen van de bestaande bemiddeling versterkt. De heer Rutgers van Rozen burg (c.h.) stemt in met den wetbelijken grondslag voor arbeldersbemiddeling, maar aoht de particuliere bureau* onbil lijk behandeld. De heer K u p e r s (s.d.) acht voor de verbetering van de dikwijls nog slecht ge outilleerde gemeentelijke beurzen een wettelijke regeling noodzakelijk. Bij ar beidsconflicten moeten die beurzen haar bemiddeling staken. De Minister vangt zijn rede aan. De vergadering wordt verdaagd- Vergadering van Vrijdag 23 Mei. De Voorzitter deelt mee, dat de centrale afdeeling besloten heeft, Woens dag in de af deelingen te doen onder zoeken o.m. het wetsontwerp in zake be houd van natuurschoon bij Groesbeek. Voortgezet wordt de behandeling van de Arbeidsbemiddelingswet. Minister Verschuur zegt, dat de overheidstaak zioh niet moet beperken tot het strikt noodzakelijke. Spr. noemt als voorbeeld de Warenwet en de Pand- buiswet, die het publiek op gemakkelijke wijze beschermen. Mei dit ontwerp is het evenzoo. Spr. wijst er op, dat particuliere bemiddeling zonder winstbejag wordt erkend, en dat goedkeuring van de tarieven alleen verband houdt met de voorwaarde, dat geen winst gemaakt wordt. De samenwerking tusschen ge meenten laat in deze zooveel te wenschen, dat een wettelijke regeling hoogst ge wenscht is. Bij staking dient de bemid deling stop te staan en neutraal te blijven. De heer v. d. Bilt (lib.) verdedigt een amendement om bij staking en uit sluiting de bemiddeling niet stop te zetten, maar alleen van de situatie mede- deeling te doen aan dengeen. die de be middeling inroept. Dit amendement wordt bestreden door den heer Aalberse (r.k.), mevr. B a k k e r-N o r d (v.d.) en den heer A 1- b a r d a (s.d.). Laatstgenoemde zegt, dat indien dit amendement wordt aangenomen, de arbeidsbeurzen leveranciers zullen worden van onderkruipers bij stakingen. De beer Kortenhorst (r.k.) ver dedigt het amendement, dat door den minister wordt bestreden. Het amendement wordt verworpen met 58 tegen 28 stemmen. De heer Kupers (S.D.) licht een amendement toe om de arbeidsbeurs niet te doen bemiddelen tegen arbeidsvoor- waanden slechter dan de plaatselijk ge bruikelijke. Soms werd aan arbeiders de uitkeering ontnomen die niet tegen de slechtere voorwaarden wenschten te wer ken. Het ia ook bet belang van bonafide werkgevers die goede loonen betalen. Dat dit sluiting van de arbeidsbeurzen ten gevolge zou hebben bij een dalende oonjunotuur is niet juist. Wanneer het loonpeil daalt, dalen de plaatselijke loonen ook. De Minister zegt, dat bat wantrou wen der werkgevers tegen bet amende ment een psychologische factor ls waar mede rekening moet worden gehouden. Het is ook juist dan wanneer een loon daling noodzakelijk ls, bet niet aangaat dat de arbeidsbeurs alleen mag bemid delen tegen den plaatselijken loonstan- daard. De heer Kupers wil de arbeids beurzen binden aan een norm waaraan zij zich in de practijk niet kunnen hou den. Het amendement wordt verworpen met 47 tegen 21 stemmen. Mevr. B a k k e rN o r t (V.B.) licht een amendement toe om te bepalen, dat in de commissie van toezicht minstens één vrouw zitting moet hebben. De heer Van der Bilt (Lib.) licht een amendement toe om te bepalen dat de benoeming van de leden der oommissie niet geschiedt dan na aanbeveling van een erkende centrale organisatie van werkgevers of werknemers. KANAALWEG 11.19. De heer Guit (R-K.) acht het amen dement Bakker—Nort overbodig. De heer Kupers (S.-D.) acht bet amendement zeer sympatiek. De minister acht het amendement een novum, Hierbij heeft men te doen met een agressief feminisme. Mevr. Bakker Nort trekt haar amendement in. Dat van den heer Van der Bilt wordt z.h.s. aan genomen. De heer H i e m e t r a (9.-D.) licht een amendement toe om ook voor gemeenten met minder dan 5000 zielen een commissie van toezicht verplicht voor te schrijven, welk amendement na eenige discussie met 86 tegen 22 stemmen wordt ver worpen. De heer Beumer (A.R.) en prof. Van der Bilt liehten amendementen toe van redactioneelen aard, welke door den Minister worden overgenomen. De heer Kupe rs licht een amendement toe om de arbeidsbemiddeling met winst oogmerk absoluut te verbieden en wijst in dit verband op misstanden in de mu ziekwereld en op bemiddelingsbureaux voor vrouwelijk personeel, e.a. Het wetsontwerp gaat niet ver genoeg, de controlemaatregelen kunnen niet effec tief zijn. Het amendement stelt voor om binnen vijf jaar een eind te maken aan de particuliere bemiddelingsbureaux. Mevr. Bakker—N ort is het met den heer Kupers eens, wil echter alleen den termijn verlengen. De heer Van der Bilt bepleit een vergunningstelsel. Ex cessen kunnen altijd door den Minister worden tegengegaan. De heer Rutgers van Rozen burg (C.H.) licht een amendent toe ongeveer gelijk aan dat van prof. van der Bilt. Er is geen reden om de parti culiere arbeidsbemiddeling te doen ver dwijnen, aangezien het verboden zal zijn deze in het vervolg uit te oefenen zonder toestemming van den minister. De heer Knottenbelt (L.) zegt dat deze twee amendementen van gelijke strekking zijn. Hij geeft echter in over weging om op het amendement van der Bilt te stemmen. De heer Wijnkoop (C.P.) zegt, dat hier tegenover elkaar staan de zedelijk heid eenerzijds en het winstbejag ander zijds. De heeren «rechts hebben steeds gejammerd over de onzedelijkheid, waar om némen zij het amendement Kupere dan niet aan De Minister is het eens met het amendement van redactioneelen aard van den heer Beumers, vindt ook dat, het amendement van der Bilt om het uit stervingssysteem te doen vervallen, beter is dan het amendement Rutgers van Rozenburg. De overheid kan geen con sideratie gebruiken tegenover instellin gen die op zichzelf verkeerd zijn. We moeten streven naar een arbeidsbemid deling zonder winstoogmerk, maar ver kregen rechten moeten zooveel mogelijk geëerbiedigd worden, vandaar het uit stervingssysteem. De heer Rutgers van Rozenburg trekt zijn amendementln. Het amendement Kupers wordt verworpen met 40 tegen 16 stemmen, van mevr. Bakker—Nort met 35 tegen 21 stemmen, van Van der Bilt met 40 tegen 15 stemmen. De heer G o s e 1 i n g lieht een amende ment toe om nog eenige artikelen van het Strafwetboek op te nemen. Mevr. B a k k e r—N ort licht een amen dement toe betreffende de reden van weigering der vergunning. De minister heeft tegen het eerste geen bezwaar, tegen het tweede wel. Het eerste wordt door hem overgenomen. Het tweede wordt ingetrokken. De heer Kupers licht een amende ment toe om de vergunning niet voor langer dan voor telkens vijf jaar te ver- leenen. Wordt ©vergenomen. De heer Beumer wil de hechtenis van zes maanden vervangen door een maand het eerste is erg hoog. De heer Snoeck Henkemans discussieert hierover waarna de stemming over dit amendement wordt bepaald op a.s. Woensdag. De nationalistische beweging in Britsch-lndië. Te Shoiapur. Woensdagavond zou de staat van beleg te Sholapur afgeschaft worden, maar aan gezien er Juist Woensdag weer met stee- nen naar de troepen gegooid werd, ls be sloten hean nog voor onbepaalden tijd te handhaven. De aanvallen op zoutketen. Bij een nieuwe poging oan de zoutkeet te Wadala te bestormen, heeft de politie Donderdagochtend honderd vrijwilligers in hechtenis genomen. Bij een charge met den wapenstok zijn drie Teden gewond. KANAALWEG vanaf f 12.50.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1930 | | pagina 13